I
Houten Klaas
Dï
DEMOCRATIE OF DICTATUUR.
#®oeeee Jladioptcgcamma
feuilleton
Rede van Ir. Albarda te Enkhuizen.
(Van onzen eigen verslaggever.)
Zaterdag 7 Maart.
HILVERSUM, 1875 M. (VARA-
uitz.) 8.— Gr.pl. 10.— VPRO-
morgenwijding. 10.15 Gr.pl. 12.
1.45 Gr.pl. 2.Variatieconcert.
2.30 Causerie. 2.50 Variatieconcert
en gr.pl. 4.— Gr.pl. 4.30 Lezing.
4.45 Zang. 5.15 De Wielewaal en
lezing. 5.40 Literaire causerie. 6.
Orgelspel. 6.30 „Film en theater".
7.— VRO. 8.— Ber. 8.10 Opera-
uitz., mmv. VARA-orkest, Opera
koor en solisten. (In de pauze's:
VARA-Varia, toespraak en ber.)
10.45 Ber. 10.50—12.— Vroolyk
progr. mmv. orkest en solisten.
HILVERSUM, 301 M. (KRO-uitz.)
8.9.15 en 10.Gr.pl. 11.30
12.Godsd. halfuur. 12.15 Gr.pl.
en KRO-orkest. 2.— Voor de
jeugd. 2.30 Sport. 3.— Kinderuur.
4.— HIRO. 5.— KRO-boys. 5.30 Es
peranto. 5.45 KRO-Melodisten. 6.20
Lezingen en gr.pl. 8.Ber. 8.10
Rep. 8.25 Gr.pl. 9.— Solistencon
cert. 9.50 Gr.pl. 10.— Voordr. 10.15
Gr.pl. 10.30 Ber. 10.35—12.— Gr.pl.
DROITWICH, 1500 M. 11.20 BBC-
Northern-orkest. 12.20 Commodore
Grand Orkest 12.35 Gr.pl. 12.50
Verv. concert. 2.20 Reg. King en
zyn orkest. 3.10 Sportrep. 4.50
BBC-Schotsch orkest. 5.50 Relais
uit Amerika. 6.20 Ber. 6.50 Sport-
praatje. 7.05 Welsch intermezzo.
7.20 Week-End-progr. 8.05 BBC-
Variété-orkest, mmv. sopraan. 8.50
Gevar, concert. 9.50 Ber. 10.20
BBC-orkest mmv. alt. 11.2012.20
Dansmuziek.
RADIO PARIS, 1648 M. 7.20 en 8.20
Gr.pl. 11.20 Orkestconcert. 2.50
Gr.pl. 4.20Pascalorkest. 5.50 Gr.pl.
6.50 Gr.pl. 8.35 Opera-uitz.
KEULEN, 456 M. 5.50 Orkestcon
cert. 11.20 Gevar. concert. 1.35 Gr.
pl. 3.20 Gevar. progr. mmv. orkes
ten en solisten. 5.20 Omroepkwin-
tet en solisten. 7.30—11.20 Gevar.
concert.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7.30 Operette-uitz. 9.20 Ber. 9.50
Hoorconcert. 10.05 Weerber. 10.20
12.15 Dansmuziek.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M.:
12.20 Gr.pl. 12.50 Kleinorkest. 1.50
RadiotooneeL 2.52 Opera-concert
4.20 Gr.pl. 4.50 Muzik. causerie.
5.50 Gr.pl. 6.20 Zigeunermuziek.
7.20 Gr.pl. 8.20 Cabaret. 9.20 Klein
orkest. 10.30 Kamermuziek. 11.20
Gr.pl. 11.35—1220 Dansmuziek.
484 M.: 12.20 Gr.pL 12.50 Omroep
orkest. 1.50 Gr.pl. 2.20 Zigeuner
muziek. 3.20 Gr.pl. 4.20 Constan-
tin-orkest. 6.20 Vocaal en instr
concert. 7.20 Gr.pl. 8.20 Cabaret-
progr. 10.30 Dansmuziek. 11.20
12.20 Gr.pl.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Hilversum.
Lijn 3: Brussel VI, 8.—9.20, Keu
len 9.209.35, D.sender 9.35-!-ll.2o
Keulen 11.2012.20, Brussel Vl!
12.2013.35, Keulen 13.3514 20
Brussel Fr. 14.20—15.20, Keuien
15.2018.20, Brussel Fr. 18.20—
19.20, Keulen 19.20—23.20, Weenen
23.20—24.—.
LUn 4: Parijs Radio 8.05—8.50
Normandië 8.50—10.35, Lond. Reg!
10.35—13.20, Droitwich 13.20—15.10*
Lond. Reg. 15.1(X—16.35, Droitwich
16.3518.20, Luxemburg 18.20—
18.50, Lond. Reg. 18.50—20.05
Droitwich 20.05—21.50, Boedapest
21.5022.20 Droitwich 22.2024.b
Zondag 8 Maart
HILVERSUM, 1875 M. (8.55—12—
en 5.-6.— VARA, de VPRO van
6.8.en de AVRO van 12.5.
en 8.—12.— uur). 8.55 Orgelspel,
9.Ber. en causerie. 9.30 Orgel
spel. 10.— Gr.pl. 10.20 Dampr.
10.40 Hollandsch strijkkwartet
11.15 Lezing. 11.30 Verv. kwartet
12.De Octophonikers. 12.50 Cau
serie. 1.10 Kovacs Lajos' orkest
2.Boekbespr. 2.30 Omroep
orkest en solist. 4.Gr.pL 4.15
Sportnieuws. 4.30 Gr.pl. en sport
nieuws. 5.05 Gr.pl. 5.30 Causerie,
ber. en gr.pl. 6.— Lezingen. 6.45
Ned. Herv. kerkdienst. 8.Ber.
8.15 Gr.pl 9.— Radio-Journaal. 9.15
Omroeporkest en solist 9.45 Hoor
spel. 10.15 Renova-kwintet 11—
Ber. 11.1012.Micha Novy's
orkest.
HILVERSUM, 301 M. (8.30—9.30
en 5—7.45 NCRV, de KRO van
10.30—5— en 7.45—11.30 uur).
8.309.30 Morgenwijding. 10.30
Hoogmis. 12.Gr.pL 12.15 KRO-
orkest en lezing. 2.Cursus. 2.30
Gr.pL 3.20 Mannenkoorconcert en
lezing. 4.15 Ziekenlof. 5— Gewijde
muziek. 5.50 Ned. Herv. kerkdienst
hierna gewijde muziek. 7.45 Sport
7.50 Lezing. 8.10 Ber. 8.20 KRO-
orkest en gr.pL 9.Causerie. 9.15
Symph.-concert 10.HoorspeL
10.30 Ber. en gr.pL 10.40 Epiloog.
11.11.30 Esperanto.
In de West-Friesche Munt te Enkhuizen
sprak gisteravond de voorzitter van de
Soc.-Dem. Kamerfractie ir. Albarda over
het onderwerp „Democratie of Dictatuur".
De zaal was geheel met belangstellenden
bezet.
De voorzitter, de heer A. d e V r i e s, her
innerde in zijn openingswoord aan een
woord van wijlen den heer Roodhuizen in
de Enkhuizer Courant, waarin hij betreurde,
dat er ondanks het zingen van de Interna
tionale onder de soc.-dem. zoo weinig waar
deering voor elkander was.
Toen Albarda Troelstra opvolgde, rees de
vraag of hij daarvoor geschikt was. Spr.
herinnerde nog de strofe waarin Albarda 'n
loflied op den arbeid hield. Het is mij een
eer namens de Enkhuizer beweging te kun
nen verklaren, dat Albarda getoond heeft in
deze moeilijke tijden, dat wij kunnen zeg
gen: „in u geloven wij". (Applaus.)
Ten opzichte van het Plan van den Ar
beid, aldus spr., stelt het Instituut voor ar-
beidsontwikkeling één lyn met de S.D.A.P.,
waarom wij aan het einde een collecte zul
len houden. (Applaus.)
Ir. Albarda, die hierop het woord be
kwam, wees er op dat de begrippen dicta
tuur en democratie de laatste jaren duide
lijker zijn geworden. Voorheen meenden
sommigen dat die begrippen bij elkander
behoorden, althans met elkander konden
worden verzoend.
Sedert 1918 zijn deze begrippen duidelij
ker geworden en moet men die begrippen
lijnrecht tegenover elkander stellen, opdat
tusschen beiden geen verwarring mogelijk
is.
Marx sprak reeds over de dictatuur als
een periode, die ligt tusschen het kapitalis
me en het socialisme. Een uitleg geeft hij
niét. Engels geeft over zijn bedoelingen wel
rekenschap.
Hij schreef in 1891 dat de socialisten al
leen door de democratische republiek als
de geschikste vorm van de dictatuur van
het proletariaat aan de macht kon komen
en onder dictatuur van het proletariaat be
doelde hij een overgangstoestand, een toe
stand waarin er behoefte was aan een ster
ke regeering om door te zetten de maatre
gelen die noodig waren.
Nimmer hebben zij bedoeld een staats
inrichting, die de rechten der burgers ver
stoort en veel minder hebben zy gedacht
aan terreur.
Reeds bij Barbuif, een bekende figuur uit
de Fransche revolutie, vindt men de gedach
te aan de dictatuur van het proletariaat, die
hij wilde verwezenlijken door een samen
werking van de gelijken, die een dictatuur
instelde en de rechten van de burgers op
hief om maatschappij en staat in te richten
naar de belangen van de arbeidende klasse.
Tpen was er een klein in aantal en gering
ontwikkeld proletariaat en daarom was
deze onstuimigheid van deze socialistische
denker van voor 100 jaar, begrijpelijk.
Hij bedoelde de dictatuur niet als een
blij venden toestand, doch als een overgang
tot de arbeidende klasse in staat was de re
geering over te nemen.
Barbuif werd ter dood gebracht en zijn
denkbeelden werden niet verwezenlijkt en
wij zien in dat zij zouden zijn mislukt.
Ook in 1830 was de arbeidende klasse niet
in staat groote dingen tot stand te brengen
en kwam bij Blanqui de gedachte aan dic
tatuur weer naar voren, maar hij werd be
streden door Marx, die wilde, dat de ar
beidersklasse in den strijd voor de verbete
ring van haar lot, de noodige bekwaamheid
moest veroveren om het socialisme tot stand
te brengen. Marx verwierp dus de gedach
te, dat de arbeidersklasse met dwang moest
worden opgevoed door dictators.
Hierdoor is de arbeidersklasse de groote
factor in de beschaving geweest en gebleken
is welk een groote ziener Marx was.
De groote rechtlooze klasse heeft bescha
ving verworven en de beschikking gekre
gen over de krachten waardoor zij is opge
wassen voor de hem opgelegde taak.
Het Rusland van 1917 vertoonde minder
overeenkomst met Frankrijk en Holland
van 1870. Het bestond voor 85 pCt. uit boe
ren, zonder ontwikkeling, die de vrijheid
nooit hadden gekend. Het socialisme was
daar in 1917 alleen in den vorm van dicta
tuur te verwezenlijken. De Bolsjewieken
maakten voor het Russische volk slechts een
kleine minderheid uit. Spr. toonde dit nader
aan en stelde in het licht hoe de Bolsjewie
ken de democratische republiek met geweld
omverwierpen in Oct. 1917. Zij spreken van
het bijeenroepen van een nationale verga
dering, waarin 34 millioen stemmen werden
uitgebracht, waarvan 9 millioen op Je
Bolsjewieken en 19 millioen op socialisten
die geen socialisten waren.
De communisten legden zich bij die uit
spraak niet neer en joegen met behulp van
de matrozen de nationale vergadering uiteen
en vestigden als kleine minderheid hun ge
zag, dat zy met geweld moesten handha
ven.
Men moest dus het volk van alle rechten
beroven en zyn toevlucht nemen tot het
stelsel van dictatuur. Toen zy in 1917 en
1918 deze dictatuur vestigden heette dit een
overgangstijd van het land voor de demo
cratie gereed te maken. Dit duurt nu al 20
jaar. Stroomen bloed zijn vergoten. Duizen
den zijn opgesloten en het is een dictatuur
over het proletariaat geworden van de com
munistische partij met enkele duizenden le
den en dan nog van de leiders der partij. De
communisten willen zelfs hun eigen partij
despotisch besturen. Het zyn de bestuurders
die de party en het rijk dictatoriaal regee-
ren en het einde van zulk een dictatuur is
niet te zien, omdat men nooit kan verwach
ten, dat deze dictators vrijwillig hun macht
prijs zullen geven.
Zy durven dit niet omdat zij het volksge
weten vreezen. Dit geldt ook voor Duitsch-
land en Italië, omdat de dictators weten, dat
dan de vergeldingsinstinkten by het volk
weer boven komen.
By de pas gepubliceerde plannen van
Stalin over de ontplooiing van de democratie
is geen sprake van wederinstelling voor de
vrijheid.
In Duitschland, Italië en Oostenrijk
heerscht ook dictatuur, doch een dictatuur
van den kapitalistischen en den radeloozen
middenstand, doch in wezen gelijk aan die
in Rusland.
Wij hebben thans door de feiten de waar
de van de democratie leeren beseffen dien
wy niet altijd voldoende beseft hebben. De
vrijheden en rechten die wij genieten von
den de jongeren en werden als natuurlijke
dingen beschouwd. Alleen de ouderen die
ze hebben zien komen hebben er meer be
grip van. Zij weten dat er voor de verove
ring van het kiesrecht voor mannen en
vrouwen zwaar gestreden moest worden,
evenals voor den achturendag. Zij weten
nog van den tijd, waarin de 10-urendag een
onbereikbaar ideaal scheen.
Wij beschouwden het veroveren als iets,
dat voor goed was verworven. De gebeurte
nissen van 1933 en 1934 hebben ons wel ge
leerd, dat de democratische voorrechten en
vrijheden verloren kunnen g^aan en tot wel
ke moeilijke toestanden de arbeidersklasse
daardoor vervalt. Wij zijn ons bewust ge
worden, dat wij ze slechts kunnen behou
den als wij er met al onzen wil voor willen
strijden.
Hoe men in socialistische kringen over
de democratie dacht en discusseerde stelde
spr. nader in het licht, vaststellende dat de
soc.-dem. voor alles toch een democratische
inslag had.
De S.D.A.P. kwam op voor de democra
tische strijdmethode tegenover het anar
chisme. Thans zien wij, dat democratie
meer is dan een strijdmethode en naast het
socialisme, doel is geworden.
Het socialisme is meer dan het stoffelijke
doel om de voortbrenging zoo te organisee-
ren, dat niemand gebrek lijdt. Het socialis
me gaat ook om de erkennig van de men-
schenwaarde en daarom is onze bewonde
ring voor Rusland zoo gering, al is het waar,
dat men daar op het gebied van de techniek
en het economisch leven wonderen heeft ge
schapen. De voornaamste vraag is echter:
,.hoe is het met den mensch in dat land".
Niet alleen in den zin of hij genoeg te eten
heeft en voldoende gekleed gaat en woont,
maar hoe het met zijn geest is en of hij zijn
overtuiging en godsdienst vrij kan uitleven
en mee kan beslissen.
In Rusland, Duitschland en Italië is het
antwoord op dezen vraag: neen, neen, om
dat de mensch in die landen overgeleverd
is aan onbéperkten willekeur, en dit is de
mensch onwaardig, omdat men brood zon
der vrijheid wel in alle landen in de gevan
genis kan krijgen en brood zonder vrijheid
krygt een vrijheidsmensch niet door zijn
keel.
Algemeen kiesrecht behoort by de demo
cratie, maar is nog geen democratie. Het
recht om te kiezen heeft men ook in Italië,
maar candidaten stellen mag het volk niet,
dat doet de Fascistische Raad en de kiezers
mogen ja of neen stemmen en wee hun ge
beente als ze neen zeggen.
Persvrijheid en vrijheid van vergadering
voor een paar andere candidaten bestaat er
niet en dit algemeen kiesrecht is evenals
het algemeen kiesrecht in Duitschland,
waar de Nat.-Soc. Dem. Party alleen de
candidaten stelt, een schynkiesrecht. Ook
de volksstemmingen geschieden onder ter
reur, waardoor steeds een overweldigende
meerderheid van ja-stemmers komt. In
Rusland zyn de voormalige kapitalisten en
zij waarvan bekend is, dat zy tegenstanders
zyn, van het kiesrecht uitgesloten. Zoolang
aan het kiesrecht niet wordt verbonden dat
vrye recht van candidaatstelling en de vry-
heid om daarvoor propaganda te voeren,
heeft dit algemeen kiesrecht geen waarde en
r het geen kenmerk voor de democratie.
De in Italië en Duitschland bestemde
volksvertegenwoordiging is geen volksver
tegenwoordiging, omdat men deze parle
menten beroofd heeft van de rechten, die
democratisch aan het parlement toekomen.
De ministers zyn alleen verantwoording
verschuldigd aan de dictators Mussolini en
Hitier.
In een land als het onze kan de regee
ring geen cent uitgeven, zonder daartoe in
het openbaar door de Kamer daartoe verlof
te hebben gekregen. In Duitschland en
Italië beschikken de regeeringen onbeperkt
en ongecontroleerd over de belastingen van
het'volk en in zulke landen doet men ook
beter de volksvertegenwoordiging af te
schaffen.
Het spel van de z.g. eensgezindheid in den
Duitschen Ryksdag onderwierp spr. aan
scherpe critiek.
De hoofdzaak van de democratie is
vrijheid.
Haar diepste beginsel is eerbied voor de
vrijheid, de rechten en de overtuigingen van
der. mensch. De democratie gebiedt eerbied
te hebben voor elk ernstige overtuiging als
recht van ieder mensch. (Applaus.)
Democratie is een redelyk beginsel, dat
langzamerhand een plaats heeft ingenomen,
waarvan men de kiem aantreft in het chris
tendom; „eerbied voor den mensch, geen
geweld over den naatsen".
Democratie is geen stelsel van het re-
geeren van de helft plus één.
Democratie is het beginsel van de meer
derheid om ook de rechten van de minder
heid niet te miskennen. Wat vandaag meer
derheid is, kan morgen minderheid zyn.
Daarom neemt de democratie ook nooit
een gewelddadige beslissing over de min
derheid, doch zoekt zy nSar een oplossing,
die de minderheid zooveel mogelyk ontziet.
Ook in onze grondwet art. 3 worden de
rechten van allen gewaarborgd. Gebiedend
wordt daarin voorgeschreven, dat allen op
het grondgebied recht hébben op gelyke
bescherming. f.V
Art. 5 waarborgt ieders 'benoembaarheid
en art. 7 waarborgt het bestaan van een
vrye pers.
Art. 8 geeft ieder het recht van petitie.
Art. 9 geeft het recht van vergaderen.
Deze rechten ontbreken in Italië, Duitsch
land en Oostenrijk en het Russische volk
heeft deze rechten nooit gekend.
In den democratischen staat kan niemand
van zyn vryheid worden beroofd dan door
den bevoegden rechter, die gebonden is aan
de door de volksvertegenwoordiger vastge
stelde wetten.
De rechter is bovendien onafzetbaar en
onafhankelyk van de regeering. Zyn salaris
wordt door de volksvertegenwoordiger vast
gesteld. Zelfs tegen de regeering spreekt de
rechter recht. De politie mag geen wille
keur uitoefenen en mag geen straffen op
leggen.
In Duitschland was dit ook zoo tot 1933,
doch is het thans volkomen anders ge
worden. Daar bestaat zelfs geen brief
geheim, worden uw gesprekken afgeluis
terd en staat men bloot aan vryheids-
straffen en lichamelyke kwellingen, ja
zelfs aan den dood.
De geheime staatspolitie in Rusland,
Duitschland en Italië kan handelen naar
willekeur, zoodat ieder zelfs in zyn huis
kamer fluistert, altyd bang meegesleurd te
worden, zonder beroep op den rechter.
Bovendien staat in dictatuurlanden de
rechter niet vry. Hy is afzetbaar en moet
straffen opleggen naar den wil van de re
geering.
In Duitschland wordt straf gesproken na
het eene beginsel, dat strafbaar is, wat na-
deelig is voor den Duitschen staat.
Rohm en andere vrienden van Hitier wer
den zonder vorm van proces, door gewapen
de mannen neergeschoten.
Hitier, de rykskanselier, opvolger van
von Hindenburg, schoot zonder meer een
van zyn voormalige vrienden dood. Geen
mensch klaagde hem van moord aan. In een
democratischen staat mag niemand, zelfs'n
koning dit niet doen. In Duitschland maakte
men na 30 Juli eenvoudig een wet, bepalen
de dat de daad eenvoudig werd goedge
keurd.
De van ouder tot ouder behoorende Duit-
sche Joden werden van alle rechten beroofd.
Bescherming van persoon en goed heeft
alleen de nationaal-socialist zoolang hy
trouw blyft aan de party.
Van drukpersvrijheid bestaat in dictatuur-
landen niets. Heel de pers is gelykgescha-
keld en vindt de meening die verkondigd
moet worden voorgeschreven. Van critiek op
het beleid van de regeering is geen sprake.
De vraag hoe de regeering de bewapening
financeert mag zelf niet gesteld worden.
De regeering heeft vry spel het volk alles
op den mouw te spelden. Men gaat daardoor
leven in een atmosfeer waarin het geloof
aan de waarheid ontbreekt.
Van het recht van politiek of van vereeni-
ging in geen sprake. Zelfs een conservatief-
liberale kiesvereeniging is in de dictatuur-
landen verboden. Het recht van vereeniging
bestaat, daar alleen voor de heerschende
party. Zelfs de wetenschap verstikt er om-
dat de vryheid van ohderzoek ontbreekt"
Alleen wat de regeering welgevallig 1$ kan*
worden gepubliceerd en daardoor komt het,
dat daar geleerden allerlei kwats verkon
digen en zelfs verkondigen dat Christus een
anti-semiet is geweest.
Ook de kunst mag de regeering slechts
stroop smeeren en zelfs aan de kerk wordt
voorgeschreven, wat gepredikt mag wor
den.
De vrijheid van onderwijs
is in ons land slechts gebonden aan den
eisch, dat het aan een zekere deugdelykheid
moet voldoen. In Nederland heeft men het
recht met geld van de staat scholen te stich
ten om eigen geestelyke beginselen te ver-
wezenlyken. Dit beginsel van gelykstelling
werd door ons in de Groninger motie sis
een eisch van democratie vastgelegd.
In de dictatuurlanden wordt het onder-
wys gebruikt om de kinderen naar den geest
van de heerschers te kneden.
Dat is geestelyke dwang, misvorming en
beleediging van den menschelyken geest,
omdat de mensch zich slechts in vrijheid
een eigen overtuiging kan vormen.
Het gemis van alle vryheden, die ik be
handelde, maakt den mensch tot slaaf.
Het volk heeft niets te zeggen, ook op het
belangryke gebied van de oorlogsvoorberei
dingen, waarover in de democratische 1»r'
den in het openbaar beslist moet worden,
terwyl in de dictatuur, zonder het volk er
in te kennen, de regeering tot het voeren
van oorlog over gaat. Dit leert Italië en oök
Naar het Engelsch van, [door J. L en
CHARLOTTE M. YONGE E. A. H.
26)
„Juist. Er is nog niet de aandacht van
de toeristen op gevallen, enkel menschen
daar uit den omtrek gebruiken er de baden,
maar Lettice gaat er zich ieder jaar eens
opfrisschen en komt terug met stapels
schetsen van onmogelyke pieken, als reu
zen-achtergronden. We zullen haar schrij-
ven, dat ze zich voorbereidt op de komst
van het hoofd van haar Huis". -
„O, maar!begon Frank, naar zyn
vrouwtje kykend.
„Zou het niet lastig zyn?" vroeg Mary.
„Ze zal het verrukkelyk vinden! Ze doet
altyd graag van alles voor iedereen en ze
zegt, dat de natuur daar wonderschoon is!
Jullie houdt daar immers van? Je zult
er echt genieten! Bovendien zie je er naar
uit, of je het beiden wel zeer noodig hebt.
Maar hoe doe je nu met een kamenier?
Gaat Harte mee?"
„Neen", zei Mary. „Ze zegt, dat het eten
in den vreemde haar een vorigen keer al
ééns zoo ziek heeft gemaakt, dat ze het
niet wéér durft ondernemen. Ik wilde het
dan maar zonder kamenier stellen".
„Dat zou ik je nooit aanraden: je hebt
al genoeg te doen met Northmoor en de
bagage en het talen spreken!"
„Zou een Engelsche kamenier daarom
nog niet meer last geven? Ik geloof niet,
dat myn Fransch goed is, maar ik heb het
in ieder geval toch steeds moeten spreken,
en ik ken een beetje Duitsch, als dat soms
van dienst is in Tyrol".
„Wacht maar, ik zal er je mee verzoenen!"
riep Bertha triomfantelyk. „Want je zult
er tegelijk een goede daad mee bewyzen.
Er is een alleraardigst Zwitsersch
meisje, dat door onnadenkende menschen
hier naar toe genomen werd, maar dat ze
toen verder eenvoudig aan haar lot hebben
overgelaten. Het zal een weldaad zyn, als
je haar naar haar land terugbrengt! Je
kunt haar dan oppikken, als je op je reis
even by mij aankomt; dan kun je meteen
myn kind zien. O, heb ik je dat niet ver
teld. We hadden eens een dienstbode,
die dwaas genoeg was, om een schavuit van
een stoker te trouwen op een van de
stoombooten, die op de Theems varen. Hy
liet haar in den steek erf ik vond haar na
genoeg stervende op een vreeselyke plaats
in Rotherhithe met allemaal half-dronken
vrouwen om zich heen. Ik bracht haar naar
een geschikt verstrek, maar te laat, om
haar het leven te redden en dit was maar
goed ook. Ik troostte haar in haar laatste
oogenblikken "met de belofte, dat ik voor
haar kind zou zorgen, een alleraardigst
wezentje, ondanks haar naam: Boadicea
Ethelind Davidina Jones. Ze is twee jaar
oud en een schatje. De lieveling van het
heele huis!"
„Ik hoop, dat je geen last zult krijgen
met haar vader", zei Frank.
„Ik denk, dat hy wat bly is, dat hy van
haar af is! Bovendien kan ik hem wel aan",
zei Bertha vol zelfvertrouwen. „Maar het
kind is een snoes!"
Ze sprak, of de kleine een leege plaats
in haar hart innam en al was er ook nog
veel in te voorzien, men moest zich wel
verheugen om haar en haar uitnoodiging
werd gaarne aangenomen. Bovendien wa
ren haar raadgevingen in den regel zeer
aanbevelenswaardig en Mary aarzelde al
leen even, omdat, zooals ze zei:
„Ik dacht, dat als we het zonder kame
nier konden stellen, we misschien Constan-
ce konden meenemen. Die doet zoo goed
haar best dat ze dit pleziertje wel eens
hebben mag!"
„Ja, het lieve kind! Ik zou het haar óók
graag gunnen, maar ik vrees, als je haar
meenam en géén kamenier, dat Emma het
verkeerd zou opvatten en denken, dat je
Conny had gevraagd, om de kosten van een
kamenier te besparen".
„Zouden die kosten dan zoo hoog zyn?"
„Dat nu niet, maar in ieder geval zou
het jalouzie wekken".
„Al mocht dit ook zoo wezen, dan geloof
ik, dat dit toch niet zoo erg zou zyn als
dat dit arme kind de heele vacantie in
Westhaven zou moeten doorbrengen".
„Misschien ook niet; en naarmate Conny
ouder wordt, zal zy er zich meer gaan er
geren".
„Je weet, ik heb altijd gehoopt, haar tot
ons eigen kind te maken, als haar opvoe
ding op school voltooid is".
Frank glimlachte, want hy hield ook heel
veel van zyn jongste nichtje.
Er was een openbare prysuitdeeling, die
door alle notabelen uit den omtrek zou
bygewoond worden en het was een troost
voor de Northmoors, dat daar de
douairière afwezig was het genoegen om
zich door haar oom den prys overhandigd
te zien, des te grooter zou zyn, als
Het heele gezelschap ging er heen; dus
ook lady Adela en miss Morton. Ze namen
de eereplaatsen in op het podium, met een
stapel boeken vóór zich, in kleurige slag
orde opgesteld, nadat het hoofd van de
school lady Northmoor had meegedeeld,
dat haar nichtje heel wat onderscheidingen
wachtten, want ze was een allerliefste en
vlytige leerlinge.
Het maakt lord Northmoor zenuwachtig
als hij den blik liet dwalen over al die
hoofdjes met blond, goudblond en donker
haar, terwyl Mary hem in spanning gade
sloeg zoowel om de wyze, waarop hy zich
van deze taak kwyten zou, als uit bezorgd
heid, hoe het hem bekomen zou. Bertha
za a s gewoonlyk, in, over de eer van den
naam.
Maar hy deed, wat er van hem verlangd
werd. Hy sprak een enkel vriendelijk, ver
standig woord over het voorrrecht van in
e gelegenheid gesteld te worden, goede
kennis te vergaren en de voldoening, van
zie naar z'n beste weten in te spannen.
y sprak langzaam en zonder haperen en
ertha voelde zich niet critisch gestemd,
maar was tevreden en drukte Mary de hand
met de woorden: „Goed gesproken!"
Eén voor één werden de meisjes opge
roepen om de prijzen in ontvangst te ne
men; eerst de kleintjes. Lord Northmoor
had niet de gave, om voor ieder van haar
apart iets toepasselyks te zeggen; hy gh"V
lachte slechts eens, terwyl hy haar hé
boek gaf en den titel las; maar die 8^"
lach werd stralende, toen in op één na de
hoogste klasse drie van de zeven
waren toegekend aan Constance Elisabet
Morton, en het was nog de vraag, wie1 M
meeste kleur had, de oom of het nichtje,
toen hy ze haar overhandigde. Het was een
van de weinige voldoeningen, hem ver
schaft door de familie van zyn broer!
Toen ze terugreden naar Northmoorf
kwamen oom en tante te voorschyn rne*.
hun uitnoodiging en het effect was verr*®»
send: Constance sprong op, of ze uit h
rijtuig wilde vliegen, en toen viel ze ee s
haar oom en vervolgens haar tante om d
hals, met een géestdriftige omhelzing*
„Pas op, kindje, of de bedienden zullen
nog denken, dat het je in het hoofd ge*1
gen is!" luidde de waarschuwing.
„O, maar ik ben toch ook zóó bly, z
b 1 ij! Om de heele vacantie by u en tan
Mary te zyn! Dat op zichzelf zou ai 1
heerlijk wezen! Maar om nu nog 8 -
plaatsen te zien", haastte ze zich er
voegen, want ze begreep wel, dat
vreugde van niet naar huis te behoev
gaan, althans niet officieel toegejuicht K
worden.
(Wordt vervolgd).
