DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Nu Duitschland de verdragen opzegde
De rede van Hitier in den Rijksdag.
De Volkenbond in het geding.
VERWIKKELINGEN.
No. 58
Maandag 9 Maart 1936
138e Jaargang
De beteekenis van Hitler's
daad.
Locarno en Versailles slechts
vodjes papier?
ALKMAARSCH
COURANT,
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bjj vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rjjk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 1—5 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordans C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 8 Maart.
Wij moeten tot goed begrip van de
beteekenis van de daden van de Duit-
sche rijksregeering dezen keer ons over
zicht dateeren, omdat op dit oogenblik
Zondag wel de besluiten der Duit-
sche regeering bekend zijn, maar nog
lang niet de maatregelen en ideeën van
andere landen gepubliceerd zijn gewor
den.
Wij weten, wat Hitier en zijn regee
ring gedaan hebben; wij weten ook, dat
de Fransche regeering daarover heeft
beraadslaagd en straks nog weer zal
vergaderen; wij weten ook, dat de En-
gelsche regeering de algemeene situatie
zal bespreken; wij weten eveneens, dat
de Volkenbond voor belangrijke beslis
singen staat Maar wij weten nog niet
hoe precies de reacties in de verschil
lende landen zullen zijn. Wellicht, dat
ons Maandag dus op den dag, dat dit
onder de oogen der lezers zal komen
meer gegevens ten dienste staan!
Om te beginnen, allereerst de daden van
de Duitsche regeering zelf. Wij hebben
reeds gepubliceerd, dat zij de verdragen
van Locarno en Versailles heeft opgezegd,
waarvan dat van Locarno verreweg de be
langrijkste is. Men kan de beteekenis daar
van het beste beoordeelen uit de belang
rijkste bepalingen van dat verdrag, welke
bepalingen wij hier weergeven.
De Locarno-bepalingen.
Art. 4 van het verdrag van Locarno zegt,
dat als een van de contracteerende partijen
meent, dat een schending van art. 2 van het
verdrag zelf of een overteding van de art.
42 of 43 van het verdrag van Versailles
heeft plaats gehad of plaats heeft, zij de
kwestie onmiddellijk voor den Volkenbond
brengt.
Art. 42 van het verdrag van Versailles
verbiedt Duitschland versterkingen te on
derhouden of te bouwen hetzij aan den lin
keroever van den Rijn ten Westen van een
lijn, die 50 K.M. Oostelijk van de rivier ge
trokken is.
Art. 43 van hetzelfde verdrag verbiedt in
deze zelfde zones het hebben of bijeenbren
gen van strijdkrachten, hetzij permanent,
hetzij tijdelijk, alsmede het houden van mi
litaire oefeningen van welken aard ook en
het hebben van materieele hulpmiddelen
voor een mobilisatie.
Art. 4 van het verdrag vervolgt, dat als
de Volkenbondsraad geconstateerd heeft,
dat een dergelijke schending of overtreding
is geschied, hij daarvan zonder uitstel mede-
deeling doet aan de onderteekenaars van
het verdrag en dat elk daarvan verplicht is,
°m in een dergelijk geval onverwijld zijn
hijstand te verleenen aan de mogendheid,
tegen welke de geïncrimineerde handeling
gericht is.
In het geval van flagrante schending van
art 2 van het verdrag van Locarno of van
flagrante overtreding van de artikelen 42
of 43 van het verdrag van Versailles, door
een van de contracteerende partijen, ver
plicht elk van de anderen zich onverwijld
zijn bijstand te verleenen, van het oogenblik
af dat zij zich er rekenschap van heeft kun
nen geven, dat deze schending een niet uit
gelokte aanvalshandeling vormt en dat het
zij vanwege de overschrijding van de grens,
hetzij vanwege de opening van de vijande
lijkheden of van de verzameling van strijd
krachten in de gedemilitariseerde zone, een
onverwijlde actie noodzakelijk is. Ook in
dat geval zal de Volkenbondsraad, overeen
komstig de eerste alinea van dit artikel op
de hoogte gebracht worden en mededeeling
doen van het resultaat van zijn bevindin
gen. De contracteerende partijen verbinden
zich in een dergelijk geval te handelen over
eenkomstig de aanbevelingen van den raad,
die eenparig aangenomen zijn, met uitzon
dering van de stemmen van de vertegen
woordigers van de partijen, die bij de vijan
delijkheden betrokken zijn.
Men ziet, van welke vér-strekkende
gevolgen de schending van het verdrag
kan zijn. En men merkt ook, van hoe
groot belang in dit geval de houding
der Fransche regeering is. Zou deze bij
voorbeeld weten duidelijk te maken,
dat Hitier door de schending van het
verdrag een niet-uitgelokte aanvalshan
deling heeft gedaan, dan zouden de an
dere onderteekenaars (wij noemen hier
speciaal Engeland en België) verplicht
zijn, om Frankrijk bijstand te verlee
nen.
Men ziet ook, van hoe groot belang
de houding van den Volkenbond zal
kunnen zijn.
Maar nogmaals: wij moeten nog even
geduld hebben.
Laten wij thans even deze punten laten
liggen, en eerst nog eens tilstaan bij de re
de van Hitier, Zaterdagmiddag te Berlijn
gehouden. Reeds heeft men een groot ge
deelte van die rede in ons nummer van Za
terdag kunnen lezen. Hier volgt de belang
rijkste inhoud.
De rede van Hitier.
De rijkskanselier en rijkspresident Adolf
Hitier dan heeft de volgende voorstellen
aangekondigd:
„De Duitsche regeering verklaart zich
bereid, op de basis der volgende voor
stellen onverwijld nieuwe overeen
komsten te sluiten voor het tot stand
brengen van een systeem van verzeke
ring van den Europeeschen vrede:
1. De Duitsche regeering verklaart
zich bereid, onmiddellijk met Frankrijk
en België in onderhandeling te treden
over de vorming van een wederzijdsche
gedemilitariseerde zone en aan een der
gelijk voorstel in allen omvang van te
voren haar goedkeuring te hechten on
der voorwaarde van volkomen gelijk
heid.
2. De Duitsche regeering stelt voor,
ter verzekering van de onschendbaar
heid en onaantastbaarheid der grenzen
in het Westen, een non-agressiepact tus-
schen Duitschland, Frankrijk en België
te sluiten, waarvan zij bereid is den
duur op 25 jaar te stellen.
3. De Duitsche regeering wenscht En
geland en Italië uit te noodigen als ga
ranten dit verdrag te onderteekenen.
4. De Duitsche regeering is bereid, in
dien de koninklijke Nederlandsche
regeering dat wenscht en de andere
verdragspartijen het ge wenscht achten,
Nederland in dit systeem te
betrekken.
5. De Duitsche regeering is bereid,
ter verdere versterking der veiligheids
overeenkomsten tusschen de Westersche
mogendheden een luchtpact te sluiten,
waardoor automatisch en effectief hèt
gevaar van plotselinge luchtaanvallen
kan worden voorkomen.
6. De Duitsche regeering herhaalt
haar aanbod, met de staten, die in het
Oosten aan Duitschland grenzen, een
non-agressiepact zooals met Polen te
sluiten. Daar de Litausche regeering in
de laatste maanden haar houding met
betrekking tot het Memelgebied aan een
zekere correctie heeft onderworpen,
neemt de Duitsche regeering de uit
zondering, die zij eens ten aanzien van
Litauen heeft moeten maken, terug en
verklaart zij zich, onder voorwaarde dat
de gegarandeerde autonomie van het
Memelgebied wordt bevorderd, bereid,
ook met Litauen een dergelijk non
agressiepact te sluiten.
7. Na de thans eindelijk bereikte
rechtsgelijkheid en het herstel der vol
le souvereiniteit over het geheele Duit
sche rijksgebied beschouwt de Duitsche
regeering het voornaamste motief voor
haar uittreden uit den Volkenbond als
vervallen. Zij is derhalve bereid, weder
tot den Volkenbond toe te treden.
Zü spreekt daarbij de verwachting
uit, dat binnen afzienbaren tijd langs
den weg van vriendschappelijke onder
handelingen het probleem van de kolo
niale rechtsgelijkheid en het probleem
van het losmaken van het Volken
bondsstatuut van zijn in het verdrag
van Versailles gewortelden grondslag
worden opgelost.
Hitier zeide voorts in zijn rede: Ik heb
in ieder geval één ding gezworen: door te
blijven strijden voor de Duitsche rechtsge
lijkheid en voor de Europeesche samenwer
king. Ik weet dat het Duitsche volk slechts
kan leven naar zijn aard. Ik beschouw het
als een groote eer, een van de grootste vij
anden van het bolsjewisme te zijn, doch dit
beschouw ik tevens als de rechtvaardiging
van mijn daden. Ik zal beletten dat het ge
vaarlijke bolsjewisme Duitschland binnen
komt en ik geloof niet dat een betrekking
met de Sovjet-Unie voor de staatslieden van
eenig nut kan zijn.
Met betrekking tot de Europeesche politiek
zeide Hitier, dat hij Europa in twee helften
verdeelde. In de eerste plaats de staten, die
zelfstandig hun onafhankelijkheid trachten
te bereiken en die op alle mogelijke manie
ren cultureel met elkaar zijn verbonden en
in de tweede plaats diegenen, die bezield
worden door de bolsjewistische leer en die
vernietiging preeken, om een communisti
sche wereld te kunnen opbouwen. Met deze
laatste groep wil Duitschland alleen betrek
kingen van politieken en economischen aard,
doch geen innerlijk contact
Hitier gaf vervolgens een overzicht van
de Duitsche pogingen, om tot samenwerking
met Frankrijk te komen. Hij zeide, dat hij
daarbij altijd gestreefd had naar gelijkheid
van rechten en dat hij dit altijd bij de be
sprekingen voorop had gesteld. Dat Duitsch
land nimmer concrete voorstellen had ge
daan, was, volgens Hitier, onwaar. Duitsch
land heeft zich bereid verklaard, zijn leger
tot 200.000 en later tot 300.000 man te be
perken. Ik heb verder een heele reeks con
crete voorstellen gedaan, om het oorlogsge
vaar te kunnen bezweren en om ten slotte
tot een langzame beperking in de bewape
ning te komen. Slechts een van deze voor
stellen is tot werkelijkheid geworden, n.1. de
regeling tusschen Engeland en Duitschland
met betrekking tot hun beider vloot.
Pogingen tot toenadering.
Vervolgens besprak Hitier zijn pogingen
om tot psychologische toenadering te ko
men. Hij zeide, dat het altijd zijn verlangen
was geweest een einde te maken aan den
strijd over een herstel van de oude grenzen
en dat hij overeenkomstig dat verlangen ge
handeld heeft, iets dat van Frankrijk niet
gezegd kan worden. De lieden, die critiek
hebben op mijn beleid, zullen moeten er
kennen, dat het voor een nationalist veel
gemakkelijker is om een volk op te zwee-
pen dan op het gezonde verstand van het
volk te werken, en voor mij zou het waar
schijnlijk gemakkelijker geweest zijn, de in
stincten die naar revanche verlangen, te
cultiveeren, dan begrip te wekken voor de
noodzakelijkheid van Europeesche samen
werking. Dit heb ik gedaan. Ik heb de
openbare meeening in Duitschland van aan
vallen op naburige landen bevrijd. Ik heb
uit de Duitsche pers iederen haat tegen het
Fransche volk verwijderd en ik tracht de
jeugd het ideaal van een goede verstand
houding met andere landen bij te brengen.
En dit zeker niet zonder succes. In ver
band hiermede wees Hitier op de mani
festaties in Garmisch-Partenkirchen, die
den buitenlanders een goed beeld hebben
gegeven van de veranderde mentaliteit te
dezen opzichte.
Trachten om een dergelijke mentaliteit in
het leven te roepen is belangrijker dan de
pogingen van de staatsliedendie de wereld
in een net van juridisch niet te ontwarren
verdragen trachten te verstikken. Dubbel
moeilijk was mijn werk, omdat ik Duitsch
land tegelijkertijd uit den strik van een
dergelijk verdrag moest bevrijden.
Het Pact van Locarno.
Met betrekking tot het Pact van Locarno
zeide Hitier vervolgens dat hij altijd de op
vatting verkondigd had, dat Duitschland
niet alleen bereid was bij te dragen tot de
Europeesche veiligheid zoolang de andere
onderteekenaars hun verplichtingen na
kwamen, maar dat Duitschland ook in dit
verdrag de eenig mogelijke, immers con
crete poging, tot veiligheid heeft willen
zien. Het verdrag had ten doel om in de
toekomst te voorkomen, dat Duitschland
eenerzijds, België en Frankrijk anderzijds
van militair geweld gebruik zouden maken.
Duitschland heeft door tot dit verdrag toe
te treden, zware offers gebracht.
In den tijd dat Frankrijk in het grensge
bied verscheidene garnizoenen heeft en for
ten bouwde, was Duitschland in het Westen
weerloos. Niettemin zijn wij deze verplich
tingen nagekomen in de hoop door deze bij
drage den Europeeschen vrede te dienen.
Met dit verdrag in strijd is het accoord dat
Frankrijk het vorige jaar met Rusland ge
sloten heeft en reeds heeft onderteekend en
dat de Kamer heeft bekrachtigd.
Door dit Fransch-Russisch accoord wordt
met een omweg over Tsjechoslowakije, dat
een dergelijk verdrag met Rusland heeft
gesloten, de dreigende militaire macht van
een geweldig Rijk naar Midden-Europa
overgebracht. De partijen bij deze verdra
gen betrokken, kunnen in geval van ver
wikkelingen in Oost-Europa vaststellen,
wie de aanvaller is, zonder daarbij inmen
ging van den Volkenbondsraad te verwach
ten. Dit probleem is echter in de eerste
plaats een politiek probleem en als zoodanig
van zeer groote beteekenis. Frankrijk heeft
dit verdrag n^pt maar met een willekeurige
Europeesche macht afgesloten. Frankrijk
had reeds voor het Rijnland-pact verdragen
van bijstand zoowel met Tsjechoslowakije
als met Polen gesloten. Duitschland heeft
aan deze verdragen geen aanstoot genomen,
niet alleen omdat in deze verdragen in
tegenstelling met het Fransch-Russiche ac
coord de beslissingen van den Volkenbond
nog wel in aanmerking worden genomen,
doch ook omdat Tsjechoslowakije en Polen
toch altijd nog een politiek voeren die ge
richt is op hun eigen nationale belangen.
Duitschland heeft niet het verlangen om
deze staten aan te vallen en gelooft omge
keerd ook niet dat deze staten Duitschland
willen, aanvallen
Hitier besprak daarna uitvoerig, dat de
positie van Sovjet-Rusland niet uitsluitend
nationale belangen op het oog had.
De geest van de Sovjet-Unie zou mogelijk
ook in Frankrijk doordringen en in dit ge
val zou de aanwijzing van den aanvaller
niet geschieden door twee instanties doch
door één instantie, die dan niet te Parijs,
doch te Moskou gevestigd zou zijn.
;Twee heilige geloften.
Hitier deed daarop voorlezing van de aan
biedingen der rijksregeering aan de staten
die aan Duitschland grenzen ?n ging toen
verder: In dit historische uur, waarop in de
westelijke provincies van het Rijk Duitsche
troepen hun vredesgarnizoen hebben be
trokken, leggen wij hier tezamen twee hei
lige geloften af: ten eerste, dat wjj voor
geen macht en voor geen geweld zullen
wijken bij het herstel van de eer van ons
volk en liever eervol zullen ondergaan, dan
ooit te capituleeren. Ten tweede, dat wij
nu eerst met alle macht zullen streven naar
een toenadering tusschen de volken in
Europa en in het bijzonder naar een samen
werking met onze westelijke buren. Na drie
jaren geloof ik op deze wijze den strijd om
de rechtsgelijkheid van Duitschland te kun
nen afsluiten.
Als we dit oogenblik weer bereid zijn tot
samenwerking terug te keeren is het mijn
oprechte wensch, dat deze gebeurtenissen
en een terugzien op deze jaren ons zullen
helpen, het begrip van deze samenwerking
ook bij de andere Europeesche staten te
verdiepen. Wij hebben in Europa geen terri
toriale eischen te stellen, wij weten boven
alles dat de spanningen die of uit misplaat
ste territoriale bepalingen óf uit wanver
houdingen tusschen volkssterkte en woon
ruimte zijn ontstaan, niet door oorlog kun
nen worden opgelost. Wij hopen echter, dat
het menschelijk verstand zal medehelpen
deze smartelijke toestanden te doen ver
dwijnen en de spanningen door een lang
zame en vredelievende samenwerking uit
den weg te ruimen. Op dezen dag voel ik de
noodzakelijkheid onze verplichtingen na te
komen, die onze teruggewonnen nationale
eer en vrijheid ons opleggen. Deze verplich
tingen hebben wij niet alleen tegenover ons
eigen volk, doch ook tegenover andere Euro
peesche staten. Ik heb daarom besloten den
Duitschen Rijksdag te ontbinden om het
Duitsche volk de gelegenheid te geven zyn
oordeel uit te spreken over mijn leiding en
over die van mijn medewerkers. Ik verzoek
het volk van Duitschland mij voldoende
kracht te geven om voor zijn eer en vrij
heid op de bres te blijven staan.
BUTENLANDSCHE MEENINGEN.
In Engeland.
Londen, 8 Maart. De meeningen over
de door Engeland te volgen politiek, nu de
Duitsche soldaten weer aan den Rijn
staan, loopen uiteen. Lloyd George zeide:
„Ik hoop. dat wij ons hoofd zullen be
waren". Snowden was van meening, dat
terstond een conferentie van Europeesche
staten dient te worden bijeen geroepen.
Hij drong er op aan, dat Hitler's initiatief
niet zou worden miskend of verworpen.
Lansbury is voorstander van het denk
beeld eener nieuwe vredesconferentie.
Het blad de „Observer" zegt: Het eerste
wat Engeland moet doen is, zijn verdedi
ging herzien, en het tweede, Hitler's voor
stellen overwegen in een geest van sym
pathie en goeden wil. Er bestaat geen groo-
tere reden waarom het Duitsche grondge
bied zou worden gedemilitariseerd, dan
het Fransche, Belgische of Britsche.
De „Sunay Dispatch" zegt, dat de we
reldvrede op het oogenblik op het spel
staat. De eerste plicht van Engeland is
trachten den vrede te handhaven, maar
tevens zich tot de tanden te wapenen, voor
het geval de vrede mocht verbroken wor
den. Volgens de „Sunday Express" is er
geen nieuwe toestand ontstaan. Het blad
dringt er op aan, dat Engeland geen waar
borgen meer geeft voor den vrede in
Europa.
In Frankrqk.
P a r y s, 8 Maart. Met diepe en een
stemmige veronttwaardiging ontvangt de
Fransche pers de eenzijdige opzegging van
het verdrag van Locarno door Duitschland
en de nieuwe schending van het verdrag
van Versailles. De bladen wijze categorisch
de argumentatie van de hand, waarbij de
verantwoordelijkheid voor dit Duitsche
gebaar geworpen wordt op het militaire
pact tusschen Frankrijk en de Sovjet-
Unie.
De bladen verklaren met nadruk, dat
Duitschland's optreden niet aanvaardbaar
is en geven uiting aan hun vrees over de
mogelijke gevolgen van de houding van
Berlijn, terwijl zij een beroep doen op het
gezond verstand der openbare meening.
De houding van de Fransche regeering, die
zich gewend heeft tot de staten die het
Locarno pact inderteekend hebben en tot
den Volkenbondsraad, wordt zonder reser
ve goedgekeurd.
De indruk in Amerika.
Washington, 7 Maart. Men is er
hier algemeen over eens dat het optreden
van Duitschland tal van ernstige moge
lijkheden inhoudt en een directe uitdaging
aan het adres van Frankrijk vormt. De
reactie in Frankrijk wordt te Washington
met de grootste belangstelling tegemoet
gezien.
Cordell Huil heeft geweigerd het optre
den der Duitsche regeering te bespreken,
doch hij Hfeeft medegedeeld, dat de am
bassadeur der Vereenigde Staten te Ber
lijn het ministerie van Buitenlandsche za
ken nauwkeurig op de hoogte houdt van
het verloop der gebeurtenissen. Ambtena
ren van het ministerie van Buitenlandsche
zaken wijzen er op, dat de bezetting door
de Duitschers van de gedemilitariseerde
zóne geen enkel verdrag tusschen Duitsch
land en de Vereenigde Statfen schendt.
De Duitsche ambassadeur Luther, die
tezamen met Stresemann het Locarno-
pact heeft onderteekend, is er van over
tuigd, dat de vredelievende houding van
Hitier in Frankrijk wel begrepen zal wor
den en deze poging om tot consolidatie van
den vrede te geraken elders in de wereld
een gunstig onthaal zal vinden.
NewYork, 8 Maart. De „New York
Times" schrijft, dat de militaire bezetting
van het Rijnland niet ten doel heeft de
waarborgen van den vrede, welke aan de
Westelijke grens van Duitschland waren
opgericht, in gevaar te brengen. Duitsch
land, aldus schrijft de „New York Herald
Tribune" heeft thans het stelsel van Ver
sailles op zij gezet. Het staat thans aan de
andere landen, om te vechten, indien zij
Duitschland's macht en bedoelingen vree
zen, of het onvermijdelijke aanvaarden, en
de oprechte reorganisatie aanvaarden,
welke Duitschland hun aanbiedt.
De „New York Daily News" zegt, dat
Engeland wel niet zoo gek zal zijn om te-
samen met Frankrijk tegen Hitier een
oorlog te beginnen over het Rijnland. Wij
hopen, dat Frankrijk de wapenen niet zal
opnemen. Per saldo bezet Hitier zijn eigen
grondgebied en niet dat van een ander.
