DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Spionnenvrees in Engeland
Ho. 63
Zaterdag 14 Maart 1936
138e Jaargang
Het fantastische dagboek van Hermann Goertz.
Tusschen vredesverdragen en oorlogsvoorbereiding.
De Locarno-conferentie.
Drie belangrijke conclusies.
De versterking van het
Rijngebied.
De oorlog in Oost-Afrika.
Minister van Detentie in
Engeland benoemd.
Ernstige ongeregeldheden
in Madrid.
Ontsporing nabij Wormerveer.
I ftfe,
alkmaarsch:
COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden by vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.—
franco door het geheele Ryk f 2 50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsejimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON. Voordat» C 9,
postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. AÜEMA.
(Van onzen correspondent).
Londen, 12 Maart.
Terwijl de Duitsche troepen de gedemili
tariseerde zóne van het Rijngebied weer be
zet houden, de internationale verhouding er
droevig uitziet, en Engeland een bewape
ningswedloop op groot schaal met de andere
mogendheden houdt, komt een serie onver
kwikkelijke spionnagegevallen de gemoede
ren hier nog meer verontrusten. Bijna al
deze gevallen betreffen de luchtstrijdmacht,
het wapen dat aan Engeland's „splendid iso-
lation" een einde heeft gemaakt.
Op geestelijk gebied bestaat die isolatie
nog steeds, en is dienstig om bepaalde onge-
wenschte politieke stroomingen buiten de
deur te houden: het communisme b.v. be
staat hier vrijwel r.iet, althans niet in den
zin die het continent er voor kent; het mar
xisme heeft nooit die radicale richting inge
slagen als op het vasteland, en groote mas
sa's Engelschen gaan nog steeds voort alle
buitenlanders, van Nobelprijs-winnaars tot
Balkanbandieten, ever een kam te scheren.
In materieele isolatie gelooft echter nie
mand meer, en daarom is de spionnage dub
bel onaangenaam.
Steeds weer kwamen er kleine berjehtjes
in de bladen: verdacht buitenlander aange
houden. En het waren niet eens allen bui
tel landers, ook een Engelsch officier heeft
zich te verantwoorden gehad. Enkele weken
geleden werd zelfs een zeldzaam brutaal
Stukje uitgehaald: op een klein en den Ne
derlander van naam onbekend vliegterrein
hier in de buurt waar in een nacht en dag
bewaakte hangar een nieuw model jagertoe
stel stond, waarmee men juist was begonnen
te experimenteeren, is de wacht 's nachts
neergeslagen en heeft men den heelen in
ventaris grondig overhoop gehaald.
Ook van de v'oot worden steeds kleine
onrustbarende bericht enontvangen, die sa
botage vermelden. Wat. er precies gebeurt,
wordt door de admiraliteit zorgvuldig ge
heim gehouden, men fluistert dat van ver
schillende kruisers die in het dok lagen,
even voor het uitvaren de electrische in
stallaties grondig en vakkundig zijn ver
nield, zoodat de schepen pas na aanzienlijke
vertraging naar hun posten, waar ze nu
vooral onmisbaar zijn, kunnen terugkeeren.
En of dat nog niet voldoende is hebben
wij in de „Old Bailey", het bekende „Cen
tral Criminal Court" van Londen de laatste
twee weken een groot strafproces gehad te
gen een Duitschen spion, dr. Hermann
Görtz, die op klaarlichten dag de militaire
luchthavens rond Londen verkende, en juist
tot vier jaar dwangarbeid is veroordeeld.
Deze man moet óf wel grenzeloos brutaal
zijn, óf te veel detectiviromans hebben gele
zen, want hij is zeer vreemd te werk ge
gaan. In September komt dr. Görtz naar
Mildenhall in Suf folk, met zijn secretaresse.
Aan den immigratie-officier geeft hij op ad
vocaat en romanschrijver te zijn. Hij huurt
een bungalow, maar verdwijnt na eenige
weken naar Duitschland, waarop men na
tuurlijk de bungalow onderzoekt en daar
Mn complete kaart van Manston Air Force
station ontdekt, benevens ander materiaal,
als publicaties van het ministerie van lucht
vaart, en een dagboek. En hier komt het
zwakke punt van de beschuldiging aan den
dag, want een beroepsspion laat zich toch
geen dagboek in het buitenland rondslinge
ren met ontboezemingen als: „gedurende
het iaar 1918 was ik officier van den contra
spionagedienst, en ondervroeg gevangen
genomen vliegers!"
In November komt dr. Göertz naar Enge
land terug, wordt natuurlijk meteen gear
resteerd en geeft toe een kaart van het
vliegveld gemaakt te hebben, daar hem dit
aelf vliegenier interesseerde. Hij zegt
er bij dit overdag geheel openlijk van den
openbaren weg af gedaan te hebben. Dr.
Göertz zegt naar Duitschland terug te zijn
gegaan omdat hij financieele moeilijkheden
kreeg met transfer.
De rechterlijke macht in Hamburg had
zijn naam doorgeslagen op de rol van ad
vocaten. Waarom is niet bekend. Vast staat
dat de beschuldigde in de Duitsche „intel-
ügence service" heeft gewerkt. En van „in-
telligence service" tot „Secret service" is
voor een figuur die niet vast in de schoe
nen staat maar een kleine stap. Het ziet er
naar uit, dat men hier te doen heeft met 'n
ietwat jjdelen en eerzuchtigen fantast, die
een beetje „spion speelde" om zich interes
sant te maken, tenzij er in de besloten zit
tingen, die aan het vonnis vooraf gingen
nog ander materiaal voor den dag is geko
men.
Wat dr. Göertz duur te staan komt: vier
jaar dwangarbeid is het resultaat en, daar
voor zoover bekend geen beroep is aange
vraagd, ziet het er naar uit, dat deze spion-
nage-affaire hiermee gesloten isl
Duitsche belangstelling voor de talrijke
vliegvelden, die rondom Londen worden
aangelegd zou anders niet onverklaarbaar
zjjn. Londen ligt luchtvaartkundig ge
zien vlak bij Keulen en de nieuwe vlieg
velden, die langs de Nederlandsche grens
worden aangelegd en daar de waarschu
wingstijd voor een luchtaanval slechts en
kele minuten bedraagte moeten op dat mo
ment rondom Londen van verschillende
velden snelle jagers kunnen opstijgen om
de bombardementsvliegtuigen zoo mogelijk
te beletten het meest kwetsbare punt de
city te bereiken. Men weet, dat de auto
riteiten het er na vele gehouden proeven
niet over eens zijn of met goed gevolg een
luchtaanval, vooral 's nachts afgeslagen
kan worden en dat eenig pessimisme hier
gewettigd is.
Een prettige tijd waarin wij leven!
Dat er onder een zoo geisoleerd ook
geestelijk afgesloten levend volk als het
Engelsch, eenige verschijnselen van „spio-
nitis" te bespeuren vallen, is begrijpelijk.
Velen zijn gauw geneigd in iederen Duit-
scher, den arbeider, den hard-werkende
technicus, den eerzamen professor een
spion te zien. Het zotte dagboek van meneer
Göertz heeft daartoe het zijne bijgedragen.
Voor de rest wacht Engeland, evenals
heel Europa, lijdzaam af wot ons boven 't
hoofd hangt.
Verkeers-vliegtuigen?
Bommenwerpers?
Van Zeeland zal ontwerp-resolutie
uitwerken.
Men meent te weten, dat in de zitting
van gisteren van de Locarno-conferentie
Van Zeeland belast is met het uitwerken
van een ontwerp-resolutie, waarin de pun
ten opgenomen zullen worden, waarover
reeds een overeenstemming is bereikt en
waarin voorstellen worden gedaan betref
fende de toekomstige gedragslijn.
In het gisteravond uitgegeven commu
niqué wordt gezegd, dat het kleine comité
van vertegenwoordigers van de drie mo
gendheden, die het verdrag van Loca$no
hebben onderteekend gedurende den dag
zijn onderzoek van den toestand heeft
voortgezet. Naar mate de besprekingen
vorderden heeft men met voldoening waar
genomen, dat een nauwere toenadering der
opvattingen naar voren kwam. De eerst
volgende zitting van het comité zal heden
middag om 5 uur gehouden worden.
Fransch communiqué.
De Locarno-conferentie van gistermiddag
heeft geduurd tot kwart over zeven.
In het Fransche communiqué, dat na de
vergadering verspreid wordt wordt o.m. ge
zegd: „In den loop van de besprekingen
trad een bevredigende toenadering aan den
dag van de standpunten".
In Fransche kringen schijnt een alge-
meene indruk van voldoening te heerschen.
Diplomatieke bedrijvigheid.
De secretaris-generaal van den Volken
bond, Avenel, heeft zich gistermiddag om
5 uur naar het departement van buiten-
landsche zaken begeven, waar hij een on
derhoud heeft gehad met den onderstaats
secretaris, Sir Robert Vansittart, over de
zitting van deil Volkenbondsraad, die he
den zal worden gehouden.
Titoelescoe heeft omstreeks half zeven
een bezoek gebracht aan het foreign office,
terwijl de Duitsche ambassadeur, von
Heesch, daar om 5 uur reeds een bezoek
had gebracht. Hij vertrok weer om 5 uur
35, na een onderhoud te hebben gehad met
den minister van buitenlandsche zaken.
Eden. In diplomatieke kringen is men van
meening, dat hij Engeland nieuwe uiteen
zettingen van het Duitsche standpunt be
treffende de troepen in het Rijnland kwam
brengen.
In de City gaat het gerucht, dat Duitsch
land zou toestemmen in een symbolische
terugtrekken van de troepen, onder zeke
re voorwaarden. Tot nu toe is dit gerucht
echter nog niet bevestigd.
Volgens inlichtingen uit Duitsche kringen
is heden geen mededeeling ontvangen be
treffende de Rijnzone.
Het blijkt, dat von Heesch op het foreign
office met den vlootdeskundige Graigie ge
sprekken heeft over het Britsch-Duitsche
vlootaccoord.
Ook de Fransche ambassadeur is gister
middag om 10 minuten over zes op het fo
reign geweest, waar hij zich bij de gedele
geerden van de Locarno-mogendheden
voegde. De Poolsche ambassadeur was
reeds om 5 uur aangekomen.
Engeland zal geen nieuwe
démarche ondernemen.
Men meent te weten, dat Eden den Duit
schen ambassadeur heeft medegedeeld, dat
dat Britsche regeering de voorstellen aan
Duitschland handhaaft, welke Woensdag
avond werden gedaan om door een sponta
ne geste bij te dragen tot een regeling.
Geen nieuwe demarche zal bij de Duitsche
regeering worden ondernemen.
De houding van Italië.
Het agentschap Stefani meldt, dat politie
ke kringen te Rome doen opmerken, dat de
verklaring van Grandi in de Locarno-con
ferentie niet wil zeggen, dat de ïtaliaansche
houding van reserve negatief is. De- door
den Italiaanschen vertegenwoordiger ge
maakte reserve is van moreelen aard en
is afhankelijk van het feit, dat Italië on
derworpen is aan sancties. Het ïtaliaansche
volk wil dit feit niet voorbijzien.
De „Times" deelt mede, dat de con
clusies van het ontwerp-rapport van
van Zeeland als volgt luiden:
1) Erkend wordt, dat Duitschland zijn
vrijwillig aangegane verdragsver
plichtingen heeft geschonden.
2) Er bestaat overeenstemming onder
de delegaties, dat de toestand niet nog
moeilijker mag worden gemaakt.
3) De kwestie van een Britsche bij
drage tot de veiligheid van de overige
mogendheden moet worden opgelost.
De onder deze drie punten samen
gevatte kwesties hebben de Locarno-
mogendheden gisteren den geheelen
dag bezig gehouden.
De kwestie der fortificaties.
De Deutsche Diplomatisch-Politische Kor-
respondenz schrijft over het denkbeeld, dat
Duitschland om onderhandelingen mogelijk
te maken, zou afzien van het bouwen van
fortificaties in de tot dusverre gedemilita
riseerde Rijnland-zóne o.m., dat Frankrijk
langs zijn geheele Oostgrens ontzaggelijke
versterkingen heeft gebowd en dat Duitsch
land daaraan geen aanstoot neemt, omdat
het geen vijandige voornemens heeft en alle
territoriale kwesties met Frankrijk geregeld
zijn. De Duitschers zouden het echter even
min begrijpen, wanneer Duitschland een
zoo groot deel van zijn gebied zonder be
scherming aan toevallen blootgesteld zou
laten. Duitschland zal nooit afzien van
rechtsgelijkheid. De weerstandslinies, die
Duitschland zich moet voorbehouden,
vormen een uitsluitend defensief moment
aan de Duitsche Westgrens.
Bovendien worden fortificaties niet van
vandaag op morgen gebouwd. De Duitsche
grensversterking zal in het Westen ook
nooit zoo zwaar worden als de Fransche.
Frankrijk heeft tot dusverre daarvoor
reeds meer dan 8 milliard francs uitge
geven. Dat kan Duitschland niet opbren
gen.
Er zjjn dus grenzen gesteld aan de toe
komstige fortificaties in het Westen, welke
Frankrijk nog altijd een geweldig over
wicht zullen geven. Het systeem der Fran
sche grensversterkingen heeft volgens het
oordeel van alle vaklieden het voordeel van
absolute veiligheid. Duitschland is de laat
ste, die Frankrijk zijn veiligheid niet gunt.
Des te meer kan het eischen, dat Duitsch
land van geen enkelen kant de eisch en de
eer wordt ontzegd ter uitoefening van zijn
souvereiniteit voor de bescherming van
Duitschland te zorgen.
Oostenrijksch-Hongaarsche
besprekingen.
Bondskanselier Schuschnigg en de mi
nister van buitenlandsche zaken, Berger-
Waldenegg, zijn gistermiddag met den Hon-
gaarschen minister-president Goemboos en
den minister van buitenlandsche zaken, von
Kanya, voor een strikt vertrouwelijke be
spreking bijeengekomen.
Vandaag zullen economische en handels
kwesties besproken worden.
In politieke kringen veronderstelt men,
dat bij deze bespreking der vier staatslieden
de geheele internationale toestand en zijn
invloed op het Donau-gebied de reuve heeft
gepasseerd.
Bij deze gelegenheid zouden voorts voor
bereidingen zijn getroffen voor de confe
rentie van Rome, welke de volgende week
zal worden gehouden.
Nieuwe Engelsche voorstellen?
De Daily Telegraph meent te weten, dat
de Engelsche regeering bepaalde voorstel
len voorbereid, die erop zijn gericht „den
Europeeschen vrede op nieuwe basis te
grondvesten" en die aan de mogendheden
zouden worden voorgelegd, zoodra een
basis is gevonden voor onderhandelingen.
De strijd opnieuw ontbrand.
De ïtaliaansche luchtmacht heeft twee aan-
valspogingen der Abessiniërs in Centraal-
Somaliland afgeslagen. Nabij den Gostro ijn
de troepen, van den goeverneur van Bali,
Dedjas Bojene Mered, die naar het Zuiden
marcheerden, uiteengejaagd, evenals een troe
penconcentratie in het gebied van de Webbe
Sjebeli. Nabij Malcaico is een Abessinisch
kampement vernield.
Tusschen Danane en Dagamedo zijn ïtaliaan
sche patrouilles slaags geraakt met den vijand.
Algemeen oprukken.
Het agentschap Stefani verneemt uit Asmara,
dat de ïtaliaansche troepen over het geheele
front, in alle sectoren, methodisch oprukken,
volgens de doelstellingen, die door het opper
bevel zijn vastgesteld.
Stefani seint: Ook in de zone van den Setit
zijn de ïtaliaansche troepen in beweging ge
zet. Afdeelingen zijn opgerukt in de Westelijke
vlakte. Zij hebben Eleghinet bezet benevens
het belangrijke kruispunt van karavaanwegen
Alcadra. Zij zijn thans op weg naar Noggara
en worden door de bevolking van Caffa en
Wolkait vol vreugde ontvangen.
In den Noord-Westelijken sector van Amba
Aladji zijn de vooruitgeschoven troepen gear
riveerd bij het belangrijke kruispunt Fonaroa
aan de rivier Samra, nabij de bergen van Boa.
Arbeiders naar het front.
Het ïtaliaansche mailschip „Nita" is naar
Oost-Afrika vertrokken met 1800 arbeiders aan
boord.
De nieuwe opmarsch der Italianen.
Volgens nog niet bevestigde berichten heeft
het eerste legercorps met zijn linkervleugel
thans bijna het Asjangi-meer bereikt. In leger-
kringen is men vol vertrouwen en verklaart
men, dat de Abessinische oorlog onafhankelijk
van de Europeesche gebeurtenissen wordt
voortgezet.
De procureur-generaal, Sir Thomas Inskip,
is benoemd tot Engelsch minister van defensie.
In zijn kwaliteit van procureur-generaal maak
te Inskip reeds deel uit van de regeering.
De taak de drie ministeries van landsverde
diging te coördineeren, komt dus in handen
van een jurist, die tot dusverre in de politiek
weinig op den voorgrond is getreden. Geduren
de den oorlog was Inskip verbonden aan de
berichtenafdeeling van de admiraliteit. Van
1922 tot 1924 was hij advocaat-generaal.
In zijn nieuwe functie zal Sir Thomas Inskip
de voornaamste vertegenwoordiger zijn van
Baldwin in de rijksdefensiecommissie. Hij
heeft het recht een zitting van de chefs der
staven bijeen te roepen, wanneer hij dit noodig
oordeelt.
Kerken in brand gestoken.
In het stadsdeel Quatro Caminos van Madrid
werd gister een betooging tegen,het fascis
me gehouden. De manifestanten trokken ver
volgens naar het centrum der stad.
In de San Bernardo-straat ontmoette de op
tocht een bestelwagen van het dagblad „La
Nacion". De betoogers hielden den wagen aan
en staken dezen in brand.
Hierna begaven zij zich naar de Marqués de
Monasterio-straat, waar de redactiebureaux
van La Nacion gevestigd zijn.
Na verscheidene schoten in de lucht te heb
ben gelost, noodzaakten de manifestanten het
personeel het gebouw te verlaten; het gebouw,
dat in brand werd gestoken, leed aanzienlijke
schade. Slachtoffers zijn hierbij niet te be
treuren.
Om negen uur gisteravond brandde de kerk
San Luis nog, die de betoogers eveneens in
brand hadden gestoken.
Het grauw deed een aanval op een wapen
magazijn, waar de belhamels zich van wapens
en munitie voorzagen. Toen de politie ter
plaatse verscheen, ontspon zich een hevig
vuurgevecht. Bijzonderheden zijn nog niet be
kend.
Korten tijd later plunderde de menigte de
San Luis.
De gebouwen van de ABC en El Debate wor
den door de politie bewaakt.
De brandweer beperkt zich er toe te voor
komen, dat de vlammen overslaan naar belen
dende gebouwen.
Ook gisteren is het bij de begrafenis van een
doodgeschoten politiebeambte tot incidenten
gekomen. Een persoon werd door een messteek
gedood.
GROOTE BRAND IN SPOORWEG-
WERKPLAATSEN.
In de spoorwegwerkplaatsen van de
spoorlijn PekingHankau in Tsjang Sin
Tien is in den afgeloopen nacht een groote
brand uitgebroken, die eerst in den loop
van den middag kon worden bedwongen. In
de werkplaatsen werd groote schade aange
richt. Men acht het niet uitgesloten, dat de
brand te wijten is aan sabotage.
Groote schade; treinverkeer om
gelegd.
Hedenmorgen omstreeks 8 uur is
ten noorden van het station Wormer
veer een viertal wagens van een grint-
trein ontspoord. De wagens vielen
gedeeltelijk om, waardoor de beide
hoofdsporen AmsterdamUitgeest
werden versperd.
Het treinverkeer moest over Haar
lem worden geleid. Onmiddellijk wer
den maatregelen genomen om de lijn
weer vrij te maken. Te kwart over 9
was het spoor in de richting Amster
dam weer berijdbaar. Het zal nog
eenigen tijd duren, voordat ook de
andere lijn vrij zou zijn.
De materieele schade is vrij aan
zienlijk, persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor.
ITALIAANSCH SCHIP VERGAAN.
Het ïtaliaansche schip „Marchiango" is na
een hevige ontploffing in de Roode Zee
vergaan, bericht het Amerikaansche schip
„President Garfield". Acht leden van de be
manning zijn omgekomen, 10 zijn opgeno
men door het Britsche schip „Brighton".
Zes gewonden.
Lloyds heeft van het s.s. „Cheshire" het
volgende radiogram ontvangen: „We heb
ben 18 opvarenden van het ïtaliaansche
stoomschip „Marchigiano" aan boord. Het
schip heeft in de Roode Zee een ontplof
fing gehad. We zullen hen te Suez aan land
zetten. Zes zijn ernstig gewond.
DE OVERSTROOMINGEN IN DE
VEREENIGDE STATEN.
Reeds 19 dooden.
Het aantal dooden, dat te betreuren valt
bij de overstroomingen in de Noord Ooste
lijke Amerikaansche staten is Vrijdag tot
19 gestegen.
De materieele schade wordt op millioe-
nen dollars geschat.
In New Hampshire en Connecticut is het
overstroomingsgebied grooter geworden. De
rivieren Merrimac en Connecticut voeren
ieder uur zeer groote watermassa's aan.
Het water staat op honderden landwegen
van 1 tot 2 M. hoog. In lager gelegen ge
bieden staat het water vaak tot de tweede
verdieping der huizen.
In Pennsylvania moesten eenige mijnen
worden gesloten.
President Roosevelt staat 5 millioen
toe.
President Roosevelt heeft er in toege
stemd, dat 5 millioen dollars voor steunver-
leening zullen worden toegestaan.
In Z.W. Kansas, N.W. Oklahoma en in
eenige streken van Colorado hebben gister
zandstormen gewoed, ten gevolge waarvan
het verkeer hier en daar moest worden ge
staakt.
HET RAVIJNMYSTERIE.
Dr. Buxton ter dood veroordeeld.
Dr. Buck Buxton, die beschuldigd werd
van moord op zijn vrouw en op het dienst
meisje Mary Rogerson, wier lichamen ver
leden jaar in stukken gesneden gevonden
zijn in het Moffat-ravijn in Schotland, is
gister door de rechtbank van Manchester
ter dood veroordeeld.
WEDEROM GRENSINCIDENT OP DEN
AMOER.
Volgens te Moskou ontvangen berichten,
heeft zich een nieuw Russisch-Mandsjoe-
rijsch grensincident voorgedaan op den
Amoer. Op 5 Maart, des middags, was vol-
van de Russische Scheepvaartmaatschappij
gens deze berichten een groep arbeiders
op een afstand van 3 K.M. ten Zuiden van
het dorp JekaterinoNikolskoje, 250 M.
van den Russischen oever bezig met bagger-
werkzaamheden, toen zij beschoten werden
door Japansch-Mandsjoerijsche soldaten uit
een op den tegenoverliggenden oever rij
dende auto. Er werden 30 schoten gelost
De arbeiders waren gedwongen de vlucht -e
nemen. Na de beschieting begaven zich vijf
Japansch-Mandsjoerijsche soldaten uit de
auto naar de plaats der baggerwerkzaam-
heden, waarbij zij de Russische grens over
schreden.
GAAT LINDBERGH WEER
VERHUIZEN?
Het schijnt vrijwel zeker dat de famili
Lindbergh binnenkort Engeland zal ver
laten om het voorjaar door te brengen aan
de Ligurische kuste in een villa nabij
Alassio, die den beroemden vlieger als
blijk van bewondering door den eigenaar
is aangeboden.
K
