DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Internationale besprekingen. Het Fransche plan. Ho. 89 Donderdag 9 April 1936 138e Jaargang De Commissie van Dertien. De oorlog in Oost-Afrika. Jonge Gorilla in Artis. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per maanden by vooruitbetaling voor Alkmaar f 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTEK ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. AOEMA. Woensdagavond werd te Berlijn een of- ficieuse nota, gedateerd uit Genève, gepu bliceerd. Hierin wordt verklaard, dat het Fransche plan ontstaan is uit eischen der verkiezingscampagne in Frankrijk. Verder zegt de nota, dat het Fransche plan, dat als constructief werd bestempeld, teleurstelde, daar het, in plaats van practisch bruikbare voorstellen te geven, zich bepaalt tot het herhalen van oude formules. Nadere bijzonderheden omtrent het Fransche plan. Uit het Fransche vredesplan kunnen nog de volgende details gememoreerd worden: In het memorandum in antwoord op de Duitsche voorstellen bedoelt de Fransche regeering achtereenvolgens de verschillende argumenten te weerleggen, waarmede de Duitsche regeering de opzegging van het Locarnopact heeft meenen te kunnen moti- veeren. Er wordt op gewezen, dat Duitsch- land zich tot eigen rechter heeft opgewor pen, hoewel in geval van geschillen arbi trage was voorgeschreven. De Fransche regeering herinnert er aan, dat de vier Locarno-mogendheden alles hebben gedaan om een regeling met Duitschland tot stand te brengen en haar eischen tot een minimum hebben beperkt, doch dat Duitschland al deze voorstellen heeft verworpen. De Duitsche voorstellen kunnen naar de meening der Fransche regeering slechts dan van waarde zijn, wanneer de Duitsche re geering duidelijk wil zeggen, hoe zij de na koming der verplichtingen, die zij op zich zou nemen, zal waarborgen. Voorts wil de Fransche regeering weten, hoe de houding der Duitsche regeering is ten aanzien van het voorstel der Locarno-mogendheden, vol gens hetwelk in een nader aan te duiden grenszone geen versterkingen zouden wor den aangelegd, waarop de Duitsche regee ring nog in het geheel niet heeft geant-< woord. De Fransche regeering betoogt verder, dat de Europeesche veiligheid een geheel vormt. Zij zou niet kunnen deel nemen aan een regeling voor de veiligheid in West-Europa, indien zij zich daartoe bij de veiligheid in de rest van Europa zou moeten desinteresseeren. Het Duitsche voor stel tot instelling van een internationaal hof van arbitrage acht Frankrijk onaan nemelijk. De Duitsche voorstellen tot beper king der bewapening worden onvoldoende geacht en inplaats van humaniseering van den oorlog acht Frankrijk het beter, tegen een eventueelen aanvaller een onmiddellijke collectieve actie te organiseeren. Tenslotte stelt de Frmsche regeering Duitschland de vraag, of het zonder eenig voorbehoud het tegenwoordige territoriale en politieke statuut van Europa als geldig erkent, en of het toegeeft, dat dit statuut gewaarborgd kan worden door accoorden, die op de basis van wederkeerigen bijstand gesloten worden. Wederkeerige bijstand voor inter nationaal recht. In het constructieve vredesplan beveelt Frankrijk het systeem van den wederkee rigen bijstand aan als een middel tegen schending van het internationale recht, in dien mogelijk in het kader van den Volken bond, anders door middel van regionale venragen. Frankrijk stelt voor de organisatie op te dragen aan een Europeesche commissie, die gevormd moet worden in het kader van den Volkenbond. In de nieuwe Europeesche or ganisatie, waartoe alle volken met gelijke rechten vrijelijk zullen toetreden, moet iedere staat zich verplichten tot eerbiedi ging van het territoriaal statuut, dat slechts met algemeene toestemming zal kunnen Worden gewijzigd. Geen verzoek om wijziging zal kunnen Worden ingediend vóór den afloop van een Periode van 25 iaar. Handelt een der landen in strijd met de verplichtingen, dié het op zich heeft genomen, dan zouden sancties moeten worden toegepast en desnoods zelfs tot wapengeweld moeten worden overge gaan. Hiertoe zullen de staten strijdkrach ten ter beschikking van de Europeesche commissie of den volkenbondsraad moeten houden. De Europeesche commissie zal tevens toezien op de naleving der ver plichtingen. De Fransche regeering stelt dan voor, dat de staten, als de collectieve veiligheid een maal georganiseerd is, overgaan tot be perking der bewapening onder toezicht der Europeesche commissie of eenig ander orgaan, aan te wijzen door den Volken bondsraad. Alle bestaande of nog te sluiten verdragen tusschen de leden der Europee sche gemeenschap moeten worden voorge legd aan de Europeesche commissie, die zal beoordeelen of zij vereenigbaar zijn met het Europeesche pact. Tenslotte stelt de Fransche regeering een aantal maatregelen van economischen aard voor, o.a. het sluiten van een tolunie, het instellen van een internationaal gerechtshof voor toezicht op de naleving der handels verdragen, stabiliseering der valuta's enz. Ook op koloniaal gebied acht Frankrijk wijzigingen noodzakelijk, niet ten aanzien der politieke souvereiniteit, doch meer ten aanzien der gelijkheid van economische rechten. Duitschland en het Fransche vredesplan. Alle Berlijnsche ochtendbladen leveren uitvoerig critisch commentaar op de in Genève gepubliceerde Fransche docu menten. De Völkische Beobachter" spreekt over een bijna eindeloozen vloed van frases, waarmee klaarblijkelijk ieder concreet detail moet worden weggeredeneerd. Deze nota is een schoolvoorbeeld voor den- Parijschen geest, gelijk die met scheeve rechtsinterpretaties en valsche moreele ge zwollenheid sinds de oorlogsjaren boven Europa hangt. De geest van de Parijsche nota is een enkele weigering van rechtsge lijkheid aan Duitschland. Wat het vredesplan betreft, zal moeten worden afgewacht, wat in den loop der besprekingen tusschen de Europeesche mogendheden aan den dag treedt. De „Berliner Lokal Anzeiger" schrijft o.m.: Frankrijk vertrouwt het grootmoedige Duitsche vredesplan als geheel niet, maar klampt zich vast aan details, om aldus de houding van het rijk omlaag te halen. Het memorandum laat een pijnlijken indruk achter. Wat bevat echter het Parijsche contraplan? Het doet bijna als een hoon aan, wanneer de verklaring plechtig aan vangt met den Franschen wil tot een vrede met allen, een vrede der rechtsgelijkheid, van vertrouwen en van eer. En dan worden die beginselen in details ontwikkeld, maar moeten het geen leege woorden blijven, zoolang de eerlijke geest van verzoening ontbreekt? Frankrijk heeft gesproken, het heeft niet veel nieuws gebracht en desondanks kunnen de volkeren daarmede niet tevreden zijn, zij moeten verder. Wij gelooven, dat de Pa rijsche documenten den vooruitgang naar den vrede niet zullen tegenhouden. De Germania schrijft, dat geen van de twee Fransche documenten richtingaan- gevende gedachten en nieuwe doelstellingen bevat. Ook de overige bladen achten de Fransche plannen teleurstellend. De Britsche pers over de Fransche voorstellen. Het Fransche vredesplan wordt in de Britsche pers lauw ontvangen, en algemeen dringen de bladen er by de Britsche regee ring op aan, dat zij haar pogingen zal her vatten om de landen tot elkaar te brengen, teneinde een regeling in Europa tot stand te brengen. Naar de „Daily Telegraph" verklaart, zijn de Fransche voorstellen voor een gedeelte totaal onuitvoerbaar. Het Fransche ant woord wentelt de taak, den weg te effenen voor onderhandelingen, af op de Britsche regeering. De „Daily Herald" schrijft, dat de eerste vereischte thans is, een collectieve poging te doen om de Fransche en Duitsche plannen en de voorstellen van andere landen onder te brengen in een practisch en algemeen aanvaardbaar geheel. Volgens de „Times" kan eraan getwijfeld worden of alle Fransche voorstellen prac tisch uitvoerbaar zijn. De voorstellen in hun geheel vormen een veelomvattend en ver strekkend plan, dat niet met zuiver af brekende kritiek mag worden ontvangen, doch tezamen met de Duitsche voorstellen moet worden bestudeerd. In de Woensdag te Geneve gehouden bijeenkomst der Commissie van Dertien stelde de voorzitter de Madariaga de vraag, of hij zich naar Rome moest be geven. Daar slechts een klein gedeelte der afgevaardigden zich hiervoor ver klaarde, waaronder die van Frankrijk en Chili, zal de Madariaga zich te Ge neve in verbinding stellen met de afge vaardigden van Italië en Abessinië. Tijdens de besprekingen wees Eden er op, dat sedert de oproep tot toenadering tot de beide strijdende partijen werd gericht de vijandelijkheden nog in hevigheid waren toegenomen, en dat het tijd werd ze te zien beëindigen. Hij drong er dan ook op aan, dat de Madariaga van de beide partijen on middellijke staking der vijandelijkheden zal verlangen alsmede het zonder verwijl ope nen van vredesonderhandelingen. Eden voegde er aan toe dat voor het ge val er in deze zitting van de commissie geen resultaat zou kunnen worden bereikt, de Britsche regeering voornemens was zich volledige vrijheid van handelen voor te be houden. Flandin wees er op dat het slechts van belang is, dat de onderhandelingen succes afwerpen en vroeg zijn collega's, door welke middelen een onmiddellijke einde aan den oorlog kon worden gemaakt, indien de strij dende partijen zich niet leenen tot herstel van den vrede. Italië, zelfs indien het militair overwin naar is, moet zich verzoeningsgezind toonen in zyn eischen. Maar ook Abessinië kan niet elke onderhandeling van de hand wijzen tot aan den dag dat het volledige souvereiniteit over zijn grondgebied zal hebben heroverd. Eden herinnerde er aan, dat Italië en Abessinië de conventie hebben ondertee kend, waarbij het gebruik van gifgassen wordt verboden en stelde namens Engeland voor deze conventie uit te breiden door voortaan ook de vervaardiging van gifgas sen te verbieden. Hij verklaarde dat de toe komst van Europa afhangt van de oplos sing die aan de schending van de oorlogs- wetten zal worden gegeven. Flandin deed opmerken, dat het gebruik van gifgas algemeen wordt veroordeeld, doch dat misschien andere inbreuken op de oorlogswetten aan het gebruik van gifgas waren voorafgegaan aan beide zijden, te oordeelen naar de door de oorlogvoerenden gepubliceerde stukken. Als een onderzoek door het Roode Kruis moet worden ingesteld, moet dit zich uit strekken over alle gevallen van gesigna leerde wreedheden en niet slechts over het gebruik van chemische en verboden mid delen. Flandin gaf verder als zyn meening te kennen, dat de commissie van der tien niet de macht had zich uit te spre ken over dit soort schendingen. Er werd daarom een commissie van juristen belast met het bestudeeren van deze kwestie en deze zal Donderdag aan de Commissie van Dertien rapport uitbrengen. Italië acht Commissie van Dertien onbevoegd. De Italiaansche regeering heeft den Vol kenbond doen weten, dat zij de Commissie van Dertien niet competent acht voor de bespreking der door de Abessinische regee ring tegen Italië ingediende beschuldigin gen, volgens welke het Italiaansche leger in Oost-Afrika gebruik van gifgas zou maken. Italië houdt vast aan de opvatting, dat de commissie zich slechts heeft bezig te houden met de regeling van het conflict. Slechts een speciaal door den Volkenbond aangewe zen orgaan kan over deze beschuldigingen oordeelen. Bovendien verlangt de Italiaan sche regeering, dat een dergelijk orgaan al lereerst zich uitspreekt over de door Italië aangevoerd en gedocumenteerde beschuldi- gingen, waarin het Abessinische leger het j plegen van wreedheden tegen krijgsgevan genen en arbeiders en het toepassen van barbaarsche oorlogsmethoden wordt verwe ten. Dit verzoek, aldus meldt Stefani. is door de Commissie van Dertien ingewilligd. Italië wordt weer bedreigd. Door tweede mobilisatie in Abessinië. In een artikel van zijn editie van Woens dagmorgen schrijft de „Popoio d'Italia", dit terwijl men in Geneve spreekt over een op schorting der vijandelijkheden, de negus een tweede mobilisatie afkondigt, de vitale veiligheidsnoodzakelijkheden die voor Italië geboren werden uit de eerste mobilisatie in Abessinië blijven bestaan tegenover deze tweede mobilisatie. Men heeft steeds gespro ken over veiligheid in Europa. Italië wil zijn eigen veiligheid waarborgen in Afrika. Het blad besluit met te verklaren, dat aangezien de negus bevel heeft gegeven tot de uiterste mobilisatie, de Italiaansche ope raties ten behoeve van de veiligheid tot het einde doorgezet zullen worden. Dessie opnieuw gebombardeerd. Zeven Italiaansche vliegtuigen hebben Dessie gistermorgen opnieuw hevig gebom bardeerd. Geen wrijving tusschen Badoglio en Graziani. Naar aanleiding van het feit, dat zekere buitenlandsche bladen melding hebben ge- i maakt van een wrijving tusschen maar schalk Badoglio en generaal Graziani, welke laatste geen vergunning zou hebben gekre gen om tot een offensief over te gaan, ver klaart men in bevoegde Romeinsche krin gen, dat deze berichten niet alleen tenden tieus maar ook belachelijk zyn. Uit het rap port van maarschalk Badoglio, dat vandaag gepubliceerd is, blijkt duidelijk, aldus zegt men, dat het plan van den opperbevelheb ber van voortreffelijke strategie getuigt. Het plan betreft niet dezen of genen sector, maar het geheele front, en niets wordt daar bij verwaarloosd. Indien Badoglio het dus noodig zal oor deelen, zal ook Graz'ani optrekken, hetgeen zich niet meer lang zal laten wachten. Italiaansche protestnota aan den Volkenbond. In een nota aan den Volkenbond pro testeert de Italiaansche onderstaatssecreta ris van buitenlandsche zaken Suvich na mens zijn regeering tegen de Abessinische beweringen, met betrekking tot het bom bardement van Addis Abeba. In deze nota wordt verklaard: 1. Dat geen enkele aanval op Addis Abe ba heeft plaats gehad, doch slechts op de mi litaire vliegtuigen, die op het vliegveld de zer stad stonden opgesteld. 2. Vanuit de beweerde open en onverde digde stad Addis Abeba werd een hevig vuur uit lucht-afweergeschut geopend, waar door alle toestellen getroffen en twee vlie gers ernstig gewond zijn. 3. De Abessiniërs blijven onmenschelijke projectielen, die door de internationale con venties verboden zijn, gebruiken. Het 180ste legerbericht. Maarschalk Badoglio telegrafeert: In het gebied van Gondar duren de onderwerping der stamhoofden en notabelen en de trouw- betuigingen der bevolking nog steeds voort. De luchtmacht heeft het zeer druk gehad met het achtervolgen van den vy'and en het ravitailleeren van de Italiaansche colonnes, die verder naar het zuiden opmarcheeren. „Jaapje" is het troetelkindje van iedereen. Voor het eerst gedurende het thans ruim 98-jarig bestaan van Artis is dit genootschap op het oogenblik in het bezit van een Gorilla, een ge schenk van de vereeniging Artis- fonds. Het dier is een jong mannetje, naar schatting ongeveer 1% jaar oud. Eenige dagen na aankomst woog het 12 K K.G., veertien dagen later 13.16 K.G. en nog weer veertien dagen later Maandag j.L 13,65 K.G. Jaapje, die in Equatoriaal Afrika (Kameroen) vanwaar hij werd meege bracht door opvarenden van het s.s. „Reggestroom" Jacquot genoemd werd, is een door en door gezond, bijzonder leven dig kereltje. Zoo nu en dan voert hij ware negerdansen uit. Jaapje is reeds buitengewoon goede vrienden met zijn oppasser en ook elke andere bezoeker die zijn verblijf betreedt wordt met vreugde begroet en vriendelijk, zij het soms handtastelijk, ontvangen. Hij eet zeer behoorlijk zijn bordje leeg, waar bij hij zich reeds van lepel en vork bedient. Een buitengewone attractie is het bad dat hij dagelijks om twee uur des middags krijgt en waarbij hij duchtig met zeep ge- wasschen wordt. Dat deze plechtigheid zeer veel publiek trekt behoeft nauwelijks gezegd te worden. Een groote attractie is voorts het ser veeren van den lunch tusschen half één en één uur, evenals hel opdienen van het ontbijt, des morgens om even over half negen. Maar het hoogtepunt vormt wel het naar bed brengen des middags tusschen half zes en zes uur. Nadat de oppasser Jaapje in zijn bedje toegedekt heeft en het verblijf verlaten heeft, wil het ondeu- i gende jong nog wel eens uit bed komen. Een enkel streng vermanend woord van den oppasser is dan echter voldoende om hem weer ijlings in bed te doen schieten, waarna hij dan als een ondeugend kind de dekens over zijn kop trekt. Gorilla's behooren tot de zeldzaam heden in dierentuinen. Over het algemeen heeft men ze alleen in grootere, werkelijk Zoölogische tuinen kunnen aantreffen. En dat is dan maar goed ook. Want alleen in dergelijke inrichtingen, waar men over voldoende natuur-wetenschappelijke ken nis en inzicht beschikt, is het houden van Gorilla's en andere mensch-apen, zooals Orangs-Oetans en Chimpanse's verant woord. De Gorilla is de grootste on der de mensch-apen. Een volwassen Gorlla-man is een enorme, angstwekkende verschijning. Een mannelijke Gorilla kan zelfs langer dan twee meter worden ter wijl gewichten van meer dan 250 K.G. en meer geconstateerd worden. Van de Gorilla zijn twee vormen, soor ten of ondersoorten bekend. De eene soort, waartoe ook Jaap behoort, leeft in de tro pische oerwouden van den Franschen Congo en Kameroen, in het gebied gelegen tusschen de Sanago (of Lom- de Kame roen-rivier) en de Congo-rivier. De tweede vorm, de Berg-Gorilla of Go rilla van Von Beringen komt uitsluitend voor in het gebergte, gelegen tusschen het Edward meer en het Kiwoe meer, op den grens van den Belgischen Congo en het Tanganjika Territorium, de dieren leven daar in uitgestrekte bamboebosschen en schiinen zich ook voor een belangriik ge- dpnltn nW hamb-" cnruitpn te voeden. Van verdere aanwinsten voor Artis mogen nog genoemd worden een paar Casuarissen, geschenk var den heer A. Brouwer, gezagvoerder van het motor schip „Polyphemus", eenige Magellaan pinquins, geschenk van de heeren J. A. Berkhout en L. J. H. Peters, resp. gezag voerder van en hofmeester aan boord van het s.s. „Alkmaar", alsmede een paar Chileensche zwarthals zwamen. LUDENDORFF OEFENT CRITIEK OP DE NAZI'S. De Daily Telegraph meldt uit München, dat de vroegere chef van den Duitschen generalen staf, generaal Ludendorff, die thans leider is van de anti-christelijke be weging in Duitschland zijn volgelingen heeft medegedeeld, dat hij zijn 71sten verjaardag, op 19 April, niet wenscht te vieren. Verleden jaar was zijn verjaardag gevierd als een na- tionalen feestdag. Ludendortf In zyn anti-christelijke publicatie: de hei lige bron van de Duitsche macht critiseert de generaal het gebrek aan vrijheid, dat thans in Duitschland bestaat. Ik wensch diegenen onder mijn vrienden, die denken mij op mijn verjaardag met een bezoek te vereeren, er voor te waarschuwen, dat zy omringd zullen zijn door de poli tieke politie, indien zij in mijn nabijheid komen. Het is een buitengewone stand van zaken in het tegenwoordige Duitschland, dat een vrije Ariër er minder rechten heeft dan een jood. De joden kunnen nog steeds in hun loges van Zion bijeengekomen, maar vrije Germanen zijn direct verdacht, indien zij blijken vrienden van mij te zijn. De verjaardagsgeschenken van den staat zyn dit jaar politie-onderzoeken bij en ar-, restaties van mijn vrienden. Naar rnyn meening bewijst my, dat meer eer dan de officieele viering van het vorige jaar. INVAL IN SPEELHUIS. Haagsche politie slaat haar slag. In den afgeloopen nacht heeft de zeden politie een inval gedaan in een perceel aan de Toussaintkade 71 te Den Haag. Zij heeft zich toegang tot het huis ver schaft, door de buitendeur open te breken. Er is hier vermoedelijk gelegenheid tot hazardspel gegeven. De politie trof dertien mannen en vijf vrouwen aan in de achter kamer van de eerste verdieping. Zij heeft een speeltafel, een groote partij fiches, een roulette en een croupierhark in beslag ge nomen, benevens bier en andere dranken, tot het schenken waarvan geen vergun ning was verleend. Onder de personen die hier aanwezig waren, bevonden zich vier vreemdelingen, van wie een man en een vrouw in hechte nis zijn genomen, de overigen werden na verhoor op vrije voeten gesteld. Nadat de inval was geschied, hebben verschillende prsonen getracht te ont vluchten, wat hun niet is gelukt. AMMONIAK-CYLINDER ONTPLOFT. Naar uit Ryssel wordt gemeld is te Es- cautpont op een fabrieksterrein een op een vrachtauto geladen ammoniak-cylinder ont ploft. Drie werklieden werden bij deze ont ploffing gedood, terwijl een vierde wordt vermist. ZWARE STORM OP DE KASPISCHE ZEE. Sedert eenige dagen woedt er op de Kas pische zee een hevige storm, die hier en daar de kracht van een orkaan heeft. De schepen, die in volle zee waren, hebben hun toevlucht in de havens gezocht. In de streek van Makatskala woeden sneeuwstor men. BRAND MET MELK GEBLUSCHT. In het noorden van Zweden heeft een felle brand in een houtzaagmolen gewoed. Daar de waterleiding bevroren was, heeft men den brand met 40.000 liter melk ge- bluscht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1