Wat is zoo'n kruiser eigenlijk?
7ttderdaatl
ASPIRIN
Protestvergadering
Zionistenbond.
en hoe de verschillende Joyeng^^
De vrijgekomen fabrieksruimte werd in
gericht voor de fabricage van suikerwerken,
bonbons, toffees en chocolade,
Aan het complex der Vergade's fabrieken
werken thans meer dan duizend menschen
Natuurlijk heeft ook dit bedryf geleden
de crisis, maar prijsverlaging leidde tot
breidins van hei debiet en nog steeds werkt
men op volle capaciteit.
De tweede helft van de eeuw van
kade zal worden ingegaan met den bouw
van een nieuwe chocoladefabriek, waarvoor
men dezer dagen den eersten steen hoopt
Naar wU vernemen, zal Zaterdagmiddag
2 Mei tusschen half vier en vijf uur eer
receptie worden gehouden in de recreatie
zaal van de biscuitfabrieken der jubilee
rtnde firma, gelegen aan het eind van
Valkstraat te Zaandam.
de
STAL- EN BOERDERIJBRANDEN.
Voornamelijk in de nAchten van
Zaterdag op Maandag!
De heer L. J. Quarles van Ufford, eere
voorzitter H.B. Ned. Ver. t. B. v. D„ verzoekt
ons opname van het volgende:
Op de in Maart J.l. gehouden vergadering
van afgevaardigden van alle Vereenigingen
in ons Vaderland, die wreedheid jegens die
ren wenschen voorkomen te zien en naar
het voorbeeld van Noorwegen een wet
verlangen, die het dier algeheel beschermt,
werd de wensch uitgesproken, nog eens na
te gaan hoe het staat met de stalbranden,
bijv, in de volgende weken en verzochten
wij, ons de desbetreffende persinformaties
toe te zenden.
Aan dit verzoek is In hooge mate tot onzen
bizonderen dank voldaan: van alle zijden
stroomden de berichten ons tegemoet. Maar
het ware ons wel liever geweest, zoo die
berichten zelve niet zoo overvloedig waren
geweest, want de uitkomst is wederom ver
bijsterend.
Luister slechts:
In de 30 dagen hadden niet minder dan
37 branden plaats waarbij: 119 stuks hoorn
vee, 125 varkens, 31 paarden, 5 honden,
apen en 935 stuks gevogelte, tezamen 1217
dieren, aan den brandstapel ten offer vielen.
Ten minste 1217 dieren, want van ver
scheidene branden schenen de dieren voor
vermelding weer niet in aanmerking te ko
men. Men bepaalde zich tot de mededeeling:
alle dieren omgekomen.
Maar het ls nog ergerlijker dan men zoo
oppervlakkig zoude vermoeden. Het trok
onze aandacht, dat in den nacht van 22/23
Maart 8 stalbranden plaats vonden en in
dien van 15/16, 4 en in dien van 16/17 Maart
3 branden, samen 7, te boeken waren. Ons
brand-staatje controleerende ontdekten wij,
dat lederen Zondagnacht branden plaats
hadden en van de 37 waren dit er 23! lede
ren Zondagnacht als volgt:
van 8/9 Maart 1
18/16 4
16/17 3
22/23 8
29/30 2
5/6 AprQ 3
13/14 2
Totaal 23
Was er 15, 16 en 22 Maart Iets bizonders
aan de hand, zoodat bijv. door jolijt, drank
en onvoorzichtigheid thuis ongelukkiger
wijze vuur uit sigaret of sigaar in de stallen
gezaaid werd? Laat ons hopen, dat de assu
rantie-my.en door strengere bepalingen hier
ebn einde aan weten te maken.
DROEVIG ONGELUK TE
FINSTERWOLDE.
Gistermiddag heeft te Finsterwolde een
droevig ongeluk plaats gevonden. De 12-
jarige R. Hollander pakte, terwijl hij op
zijn fiets reed, een auto vast. Bij de boer
derij van den heer Waalkens moest de
vrachtauto twee aldaar stilstaande auto's
passeeren. Blijkbaar heeft de jongen dit te
laat bemerkt, want hij raakte een der stil
staande auto's en kwam vervolgens onder
een der achterwielen van de vrachtauto
terecht, welke hem over het hoofd ging.
De jongen was op slag dood.
HET 'S ZONDAGS VAREN VAN
BOOTEN OP HARDERWIJK.
Het verzoek van Gedeputeerde Staten
van de provincie Gelderland aan den raad
der gemeente Harderwijk tot intrekking
van de wijziging der politieverordening,
waarbij het varen de- booten op Zondag
is verboden, is destijds, zcoals men zich
zal herinneren, niet ingewilligd.
Thans hebben Ged. Staten aan het ge
meentebestuur bericht gezonden, dat zij
het besluit van den raad om de wijziging
in de politieverordening te handhaven, aan
de kroon ter vernietiging zullen voor
dragen.
BRAND IN TIMMERFABRIEK.
Te Amsterdam.
In den afgeloopen nacht tegen 2 uur is
\oe onopgehelderde oorzaak
van do ino u°P de eerstc verdieping
meubel- en t^8SChrrÜ en «^trischi
Ee» voorbijganger zag
bouw komen. Hij waarschuwde een agent
en binnen korten tijd stond de brandwee!
voor de deur, die, dank zij de tijdige ont
dekking, het vuur met één straal wist te
beperken tot de eerste verdieping en een
gedeelte van het gelijkstraatsche gedeelte
De vloer was namelijk doorgebrand en een
partij hout, die beneden lag opgeslagen,
was in brand geraakt. Ook de zolder, van
de eerste verdieping kreeg eenige schade.
Binnen een kwartier was de brandweer
het vuurtje meester. Verzekering dekt de
schade.
PRINSES JULIANA WINT HOOFDPRIJS.
By de gisteren gehouden trekking voor
de verloting der werkstukken van het cri
sis comité te Almelo, bleek dat H.K.H.
Prinses Juliana, die de vorige week de ten
toonstelling dezer werkstukken had be
zocht en een aantal loten meenam, den
hoofdprijs had gewonnen.
VERSCH BROOD BIJ HET ONTBIJT.
In antwoord op een door de Nederland-
gche vereeniging van werkgevers in het
bakkersbedrijf ontvangen schrijven van het
comité van actie voor versch brood aan het
ontbijt, waarbij verzocht de meening der
vereeniging te kennen te geven inzake de
mogelijkheid betreffende het doen verval
len van de wettelijke bepalingen inzake het
afleveringsuur uit de bakkerij-paragraaf
der arbeidswet, zulks echter onder handha
ving van de huidige wettelijke voorschrif-
teninzake het aanvangsuur der werkzaam
heden, heeft bedoelde vereeniging o.m. ge
antwoord, dat het onjuist moet worden ge
acht, dat, waar van regeeringswege reeds
een onderzoek naar deze aangelegenheid
wordt ingesteld, een particulier comité zijn
werkzaamheden uitstrekt tot een terrein,
hetwelk door de regeering reeds voor zich
zelf werd gereserveerd, zulks nog afgeschei
den van het feit, dat de bemoeienissen,
welke het comité gemeend heeft onder zyn
sfeer te moeten rekenen, eerder zouden be-
hooren tot de taak der daarbij in eerste in
stantie betrokken belanghebbenden, te we
ten de werkgevers- en werknemersorgani
saties.
helpl legen
zenuwpijn alfijo
Uililultond verkrijgbaar In de oranje-bondbulijai van
20 tabl. 70 cti. an oranjaiakjat van 2 tabl. 10 ets*
EEN NIEUW SCHIP VAN DE K.P.M.
Opdracht aan Gebr. Pot te Bolnes.
De Kon. Paketvaart Maatschappij heeft
aan de scheepsbouwwerf van Gebr. Pot te
Bolnes opdracht verstrekt voor den bouw
van een motorvracht- en passagiersschip
Het schip, dat 950 ton zal meten, zal
worden uitgerust met een Werkspoor-mo
toreninstallatie. De voornaamste afmetin
gen van het schip zijn 57 X 10,06 X 4,60
meter.
i.
ongeregeldheden
Actie tegen de
in Palestina.
EEN AANGEBEDENE, DIE NIET
GEARRIVEERD IS.
Op den Nieuwen Binnenweg by de Gou-
vernestraat te Amsterdam, heeft een auto
bestuurd door den 18-jarigen A. H. O. Zon
dagmiddag omstreeks 1 uur den 41 jarigen
colporteur H. J. van D., die op zyn fiets zat
en plotseling voor een verkeersobstakel
moest stoppen, aangereden. Van D. klaagde
over pijn in den rug, waarop de automobi
list aanbood hem even naar het ziekenhuis
Coolsingel te ryden.
Noch in het ziekenhuis Coolsingel, noch
in welk ander ziekenhuis hier ter stede ook
is Van D. echter gearriveerd.
ERNSTIG MOTORONGELUK.
Motorrijder tegen een boom gereden.
Gistermiddag is de heer T., uit Nymegen,
op den Berg-en-Dalschen weg by het uit
wijken voor een ander voertuig, met zijn
motorfiets tegen een boom gereden. De heer
T. werd ernstig gewond naar het Wilhel-
mina-ziekenhuis te Nijmegen vervoerd,
waar operatief ingrijpen noodzakelijk bleek
Zyn toestand is nog zorgwekkend.
VANDALISME.
In een landbouwersschuur van den heer
J. v. E. te Sevenum (Limb.) hebben onbe
kend gebleven personen ergerlijke balda
digheden uitgehaald. Zy hebben tien zak
ken graan opengesneden en den inhoud
over den vIot verspreid. Een ladder is stuk
geslagen en de onderdeelen van een dorsch-
machine werden verwijderd. De electrici-
teitsmeter werd vernield. Tal van voorwer
pen, waaronder de sloten der deuren, wer
den met wagensmeer bestreken.
Men vermoedt met een wraaknemng te
doen te hebben. De rijks- en gemeentepoli
tie stellen een onderzoek in.
AANVARING IN EEN SLUIS BIJ
UMUIDEN.
Het Zweedsche stoomschip Burguntia van
Gothenburg naar Amsterdam varende, is
by het binnenkomen van de middenschut
sluis te IJmuiden uit het roer met het ge
volg dat het met den voorsteven op het
reeds in deze sluis liggende Engelsche
stoomschip Ravonia invoer.
De Ravonia kreeg schade aan bakboord
en achterschp. Beide schepen vervolgden
hun weg naar Amsterdam, waar de Ravonia
eventueel gerepareerd zal worden. De Bur
guntia had geen schade opgeloopen.
DE MISDADIGHEID.
Gerechtelijk geconstateerde cri
minaliteit in 1935 toegenomen.
De criminaliteit in ons land bleef in
1935 toenemen. Volgens de indexcijfers be
treffende de onherroepelijke veroordee
lingen wegens rechtbankzaken (zonder de
ryksbelastingovertredingenberekend en
gepubliceerd door de afdeeling gerechte
lijke- en armenzorgstatistiek van het cen
traal bureau voor de statistiek, was de
stijging in totaal' in 1935 echter minder
sterk dan die in 1934. Het indexcijfer van
alle groepen van strafbare feiten tezamen
izonder de rijksbelastingovertredingen)
bedroeg voor de jaren 1933, 1934 en 1935
respectievelijk 97, 103 en 105. Het kwam in
1935 dus 5 punten boven het niveau van
de jaren 1911 tot en met 1913 100).
In absolute cijfers bedroeg het totaal
aantal onherroepelijke veroordeelingen
van strafrechtelijk meerderjarigen zonder
de rijksbelastingovertredingen voor 1935
18.958, tegen 18.570 in 1934 of 388 meer
stijging van 2. lp ercent, 1934 6.5 per-
cent(. Onder andere waren hooger de aan
tallen veroordeelingen wegens economi
sche, misdrijven (1935 7.754, 1934 7.256 en
wegens zedenmisdrijven (respectievelijk
.425 en 1.306).
De vermeerdering van het aantal onher
roepelijke veroordeelingen van strafrech-
telyk-minderjarigen was naar verhouding
veel sterker, namelijk van 2.081 in 1934
tot 2.477 in 1935 (stijging van 19 percent,
1934 bijna 13 percent). De toeneming werd
vootal veroorzaakt door de vermeerdering
an het aantal onherroepelijke veroor-
rïnoi ïr, veroor-
1034 1.546^1035 "sT™*"" misdr»ven J
T ÏTMRT/EBFR AF<;"REDEN.
Kamer voor de RK StaatTwecde
mfiÏÏf H. E.
Zooals reeds eerder werd gemeld, zal I
prof. mr. C. P. M. Romme, opvolger' van
den heer Feber op de lijst van de R.K.
Staatspartij is, zijn benoeming niet aan
vaarden. Op hem volgt de heer H. E. van
den Brule te Rotterdam, hoofdbestuurder I
van de R.K. middenstandsvereeniging De
Hanze ,van wien verwacht kan worden,
dat hij de benoeming tot lid van de Twee
de Kamer zal aannemen.
De groote zaal van de Beurs van den
Diamanthandel te Amsterdam was gisterf
avond geheel gevuld voor de openbare
vergadering, welke de Nederlandsche
Zionistenbond onder voorzitterschap van
mr. Abel J. Herzberg heeft gehouden om
te protesteeren tegen de recente gebeur
tenissen in Palestina.
In zyn openingswoord herdacht mr.
Herzberg degenen, die in Palestina bij de
onlusten om het leven zijn gekomen.
De eerste spreker van dezen avond, de
heer E. Dasberg (Mizrachie) wees er op,
dat deze dooden zijn te betreuren bij het
werk van den opbouw van Palestina tot
nationaal tehuis voor het joodsche volk
Wy komen samen om ons solidair te betoo
nen met hen, die blijven staan om dezen
opbouw voort te zetten. Wij zullen en
moeten offers brengen ginds met ons bloed
en hier met ons goed. Wy zullen de schade
herstellen en verder gaan. Wy zyn een volk
des vredes. Wij willen ons land bebouwen
met den ploeg en niet met het zwaard. Als
men ons aanvalt, zal ons antwoord zyn:
maar wy bouwen. (Applaus).
Prof. dr. D. Cohen zeide, dat het weer is
zooals wij reeds eenige malen hebben be
leefd. Ik vraag, wat zegt gy en wat doet gij
hiertegen? riep spr. uit. Het verschil met
vroeger is, dat wij thans mogen vertrou
wen op de macht van den Mandataris. Men
is afgegaan op geruchten, die met opzet
waren gelanceerd om de Arabiereft tegen
de joden op te zetten. Het is evenwel niet
het Arabische volk, dat in opstand komt,
Het is een kleine groep, die eischen stelt.
Het is niet, omdat men ons niet in het
land wil hebben, maar het is deze kleine
groep, die bang is den voorrang te zullen
verliezen en deze kleine groep zet steeds
aan tot staking en tot verzet. Wij zien, dat
daar dezelfde middelen worden gebruikt
als elders, het zyn dezelfde anti-semieti-
sche methodes en wy zullen naar de her
komst daarvan maar niet vragen.
Een land en een volk zijn nooit opge
bouwd door wat zij van anderen zagen,
maar door wat zy zagen van zichzelf.
(Applaus). De dag van heden is een dag
van treur en rouw, de dag van morgen
kan zyn een dag van vreugde voor ons
volk. (Daverende toejuichingen).
De heer S. Kleerekoper (PoaleiZion)
zeide, dat het bloed, dat in Palestina ge
stort is bij den opbouw van het joodsche
tehuis voor de vrijheid van het joodsche
volk nimmer vergeefs zal hebben gevloeid.
De invoer van joodsch kapitaal, dat voor
een zeer groot gedeelte zonder eenige ren
tevergoeding wordt beschikbaar gesteld.
De invoer van joodsche arbeidskrachten
beteekent voor het geheele land een eco
nomische opbloei en ook een verheffing
van de Arabische bevolking, met name
van het Arabische proletariaat. De tegen
slag kan tydelyk zijn, maar niet definitief
en niet van langen duur, omdat onze joden
thans op het land gevestigd zyn, waar zij
arbeiders en boeren zijn.
Men zal geen einde kunnen maken aan
het werk, dat in Palestina is verricht, on
danks het gestook van kleine groepen in
het land en van groepen daarbuiten.
Wy zullen voortgaan met ons werk, als
het moet tegen de Effendi's, maar nimmer
tegen het Arabische volk, omdat het jood
sche volk nimmer tegen eenig volk zal
strijden. (Applaus).
Mr. A. J. Herzberg sprak een hartstoch
telijk slotwoord, dat herhaalde malen door
luide ovaties werd onderbroken. Spr. riep
uit: wij hebben Palestina opgebouwd met
den geest en niet met geweld. Wij zijn niet
met kanonnen en geweren naar Palestina
gegaan. In alle straten van Europa kunt gij
de vruchten vfin onzen arbeid vinden. Wij
hebben moerassen droog gelegd, wegen
aangelegd en steden opgebouwd. Wy bou
wen en moeten bouwen, want alleen Polen
telt een joodsch proletariaat van drie
millioen menschen, die niet weten waar
heen ze moeten en waarvan te leven.
Wat wil de wereld, als wij een land
willen opbouwen, dat een woestenij was.
Moet ons volk dan geradicaliseerd worden
en tot wanhoop worden gebracht. Het gaat
om het leven van ons volk en de toekomst
onzer kinderen.
Wy vragen van de wereld, dat zij niet
toegeeft aan geweld, maar aan de wen
schen van hen, die willen leven en bouwen
wij zeggen de wereld: wy gaan daar
met vandaan, integendeel, deze onlusten
d^n °nS 3u'St het nu pas goed te
..ng1»o"ed"-SÏT" m°"e 1
aarm de executieve van
ue zionistische Wpr^lHnr«
Jewish Agcncy worden ®t,e en de
Mandataris iZt Zerzocht er b« den
de Zionistische
worder
alle noodigernMïe&Z dr'nK"
directe bevordering van het ter
onaal tehuis, in de eerste pl^8^ "atU
ming van joodsche imigratie. Mog.Wv_
heden en opheffing van de beperkingen bil
den aankoop van grond.
nati-
verrui-
Op den 16en November 1933 werd in een
dok de kiel gelegd van den nieuwen kruiser
De Ruyter, volgens de plannen van het
Ingenieurskantoor voor scheepsbouw te
Den Haag (Inkavos), waar noodig aange
vuld met die van het Departement van
Defensie. Wat ook maar eenigszins door de
vaderlandsehe industrie geleverd kon wor
den, stroomde de werf binnen; de naam
plaatjes van Wilton, de Schelde, Croon,
Hazcmeyer en Stork op groote en kleine
onderdeelen vervangen overal die van bui-
tenlandsche firma's, aan welke in den
ouden tijd op Hollandsche oorlogsschepen
wel een zeer groote plaats moest worden
ingeruimd, doch die nu z(jn teruggebracht
tot opvallend weinige.
Hoe uit die duizenden tonnen materiaal,
die honderdduizenden onderdeelen een
schip in elkaar geknutseld wordt, dat is een
wonder, dat men haast niet meer „con-
strueeren" noemen kan, maar scheppen
heeten moet.
Dat kan ook niet de eerste de beste, dat
verrichten slechts onze groote scheepsbouw
maatschappijen, in dit geval de twee-een
heid, sinds 1929, Wilton-Feyenoord. en onze
De Ruyter is dan ook lang niet het eerste
oorlogsschip, door haar gebouwd. Sinds 1846
liepen hier 87 schepen voor de Marine en
32 voor het Departement van Koloniën va»,
stapel. Aan deze bakermat van den nieu
wen kruiser behooren eenige regelen ge
wijd te worden, opdat men inzie, wat een
groote werf beteekent voor ons land. Hier
werkten in den goeden tyd tusschen 1925
en 1930, 5500 arbeiders en 500 ambtenaren;
helaas nu slechts 2900 arbeiders en 245 amb
tenaren, en wat deed zy voor de Marine?
Het pantserschip Piet Hein, de kruisers
Friesland en Gelderland, de voorganger van
ons nieuwe schip, het pantserschip De
Ruyter, twaalf G-booten, eenige torpedo
jagers w.o. de moderne Van Galen en Witte
de With en 14 onderzeebooten, waaronder
de K 18. Voor een oud-marineman is het een
trots ts mogen zeggen, dat een zeeofficier,
Gerhard Mofitz Roentgen, de grondlegger
van deze werf is geweest, de man, die in
1823 al streefde naar de vervanging van
houten zeilschepen door gepantserde stoom
schepen en de torpedo en onderzeeboot
voorzag.
Reeds den 11 en Mei 1935 kon de nieuwe
De Ruyter zyn voorgangers volgen en te
water gelaten worden. Daar hy niet op een
helling is gebouwd en dus niet in zyn
element gleed, maar kalm dryven ging,
toen water in het bouwdok binnengelaten
werd, is afgezien van den plechtigen doop
op dat tijdstip; deze is uitgesteld tot de in-
dienststelling, tot het oogenblik dus, wan
neer de oorlogswimpel wordt geheschen en
de kruiser niet meer De Ruyter, maar
Harer Majesteits De Ruyter heeten zal.
Aan die indienststelling gaan de proef
tochten vooraf, aan te vangen den 27en
April 1936.
By den aanbouw van een oorlogsschip
zyn steeds marinemannen gedetacheerd,
niet alleen om grondig op de hoogte te
komen van het aan hun zorg toe te ver
trouwen schip, maar ook om mee te bouwen,
in letterlijken en overdrachtelijken zin,
beide. Aan hun hoofd staat de a.s. com
mandant van den kruiser, de kapitein
luitenant, binnenkort de kapitein ter zee,
A. C. van der Sande Lacoste, officier sinds
1909, zoon van den in de Marine nog lang
niet vergeten kolonel, die toezicht hield op
den bouw van het pantserschip De Ruyter,
dat in 1900 werd gebouwd. Merkwaardige
coïncidentie, en een goed voorteeken voor
het nieuwe schip. By den proeftocht zullen
162 marinemannen en 60 technici van de
werf en van de diverse leveranciers het
schip bemannen.
Toen ik in Maart voor het eerst den krui
ser op de werf zag liggen tusschen al die
bakbesten van tankers en vrachtschepen in
aanbouw en reparatie, leek het my, of een
Derby-renpaard verdwaald was tusschen
Meckenlcnburger bierpaarden.
„Als het binnenboeltje in dat slanke
beestje in orde is en de specialisten zijn hart
en nieren hebben geproefd", dacht ik, „dan
tippelt het zijn 32 zeemijlen per uur glad, en
met een paar klontjes suiker extra, in den
vorm van een ton of wat stookolie meer,
zal je 'm nog veel harder zien schuiven".
Zeker wel zestig K.M.! Och, voor een auto
is dat een kleinigheid en voor een vliegtuig
bestaat zoo'n slakkegangetje zelfs niet, maar
vraag Willy den Ouden eens, wat een kracht
noodig is om een paar K.M. vaart in het
water te halen?!
Ik zal de vergelijking met de meisjes-
athleten niet verder doortrekken dan ten
opzichte harer slanke Hjnen en die van den
kruiser, want één sterke meisjeskracht staat
in geen redelijke verhouding tot de 66.000
paardekrachten van den kruiser, om geheel
te zwijgen van het verschil tusschen de
enkele tientallen kilo's eener maagd en de
6580 ton waterverplaatsing van het schip.
Onze kruiser is niet alleen een renpaard,
maar bovendien een echte Sandelwood, dat
kittige dier, om zijn uithoudingsvermogen
bekend. Met een sukkeldrafje van 22 K.M.
per uur, dus de vaart van een wielrijder
met harden wind in den rug, kan de De
Ruyter 5.000 mijlen (9.000 K.M.) afleggen
op de haver in zijn krib, dat is een plas olie
van 1.200 ton. De groote vaart, welke met
forceren een redelijk aantal uren vol te
houden is, is een van zijn beste wapens. Hij
duikt daardoor plotseling op, waar de vijand
hem het minst verwacht; de kruiser, die
uiteraard niet op kan tegen het slagschip,
kan zich snel uit de voeten maken, als hy
zulke knapen verkend en hun aanwezigheid
aan het oppercommando gemeld heeft; hij
geeft torpedojagers in snelheid weinig toe
en is hun op de wapenen glad de baas; het
smalle, rappe schip is niet gemakkelijk te
treffen en wanner wij hem in onze stoutste
verbeelding zien samenwerken met 5, 6
roeitjes, wordt dat een zwerm van blik-
ye,rplaatsbaar geschut, dat een regen
ea kan storten op indringers in onze
wateren. Het tweede wapen van den kr
ser is dan ook zijn geschut. Vlnnla
zijn zeven kanonnen van 15 c.M. kaïik
7.5 M. lengte boven het dek uit Zit\en
paarsgewijs in pantsertorens oneèstau T
in de midscheeps, twee torons achter
voor; het 7e kanon in een z.g. pantse.Lv,,
is op het dekhuis vóór de brug KeDu 'd
en vuurt over den voortoren heen
Onze kruiser heeft geen torpedoW..
Inrichtingen of zeemijnen. Dat zOU nat®er"
lijk gekund hebben, maar hier heeft EeJ
den: „Le meiUeur est 1' ennemi du bicn»
De snelheid was van primair belana
men zich tevreden gesteld met een
van 28 mijl, dan zoude aan machine
ketelgewicht wel 500 ton te besparen znü
geweest en men had enkele kanonnen meT
of mijnen- en torpedo-installaties kurml„
plaatsen. Edoch, dan had men weu!!
kruiser-tor pedoboot-münenlegger verlui
gen, maar geen echten kruiser en LL
echten torpedojager en geen echten mijnen
legger, en een schaap met 5 pooten heeft
zeker niets van een oorlogsschip. Een oor
logsschip heeft rekening te houden met aan
vallen uit de lucht en de verraderlijke zee."
mijnen, die juist daar loeren, waar hij als
verkenner doordringen moet
Tegen vliegtuigen verdedigt de De Ruyter
zich met mitrailleurs; met 10 zware van <o
m.M. kaliber, paarsgewijs op affuiten 0D.
gesteld en 8 lichte van 12.7 m.M. kaliber
De eersten braken in ontzaglijke massa'
sp^nggrunaatjes uit; een vliegtuig moet dus
dopr een regen van scherven heen, wil het
zij<» bommen op het schip strooien kunnen
ëgen het mijnengevaar beschikt de krui
ser >over mynkabelsnyders, z.g. paravanen
het V est te definieeren als vliegers-onder-
watè'-met-messen, die voor en op zijde van
den moorsteven de mynkabels stuksnyden.
Hut\ verkenningswerk, wel een der be
langrijkste taken van een kruiser, eischt
natuurlbk ook des nachts een scherp oog.
De kruajvr heeft er vier, namelijk vier
sterke zoéyichten met spiegels van meer
dan een mef^r doorsnede. Daarvan zijn drie
op bordesseii van den voormast geplaatst en
één achter d^n schoorsteen. Met deze lam
pen kan mcn Jtn horizon en baaien en
kreken afzoeken, doch zij dienen toch voor
namelijk om ^cn nachtelijken torpedo-
aanval te kunnenhelpen afslaan. Het is dan
de kunst de met (kroote vaart aanstormende
torpedobooten in ajc- felle lichtbundels te
krijgen, opdat de aftillereie hen onder vuur
kan nemen, en de Vijandelijke commandan-
bij het naderen en lan-
Bz
ikt men verder nog
igen. Zij dienen om
ten verblind word
ceeren hunner to:
Op den kruiser
over twee watervliet
het areaal der verkenning belangrijk te ver
groten, want zy stijgen!^ hoog en kunnen
hun neus steken ln gebieq, dat het schip niet
bereiken kan. Met een „fcatapult", waar de
oude belegeraars van Da miste van gewater
tand zouden hebben, kunnen de vliegtuigen
het luchtruim ingcslingerd worden,
In zekeren zin behooren tot ®e bewape
ning van den kruiser ook de inlichting om
door het verwekken van een kunStfmatigen
nevel zich achter een rookscherm »c ver"
stoppen, alsmede de twee radia-instMate!
één voor vredestijd opgesteld boven «te na'
vigatiebrug er één, veilig verborgen
het par.tserdek. Men kan op de lang
kortegolf seinen wisselen; op de lange]
is de actieradius vele honderden zeemij
's nachts zelfs de helft grooter, terwijl
de korte golf practisch elke afstand op
te overbruggen is.
Wy hebben tot nu toe onzen kruiser lat
ageeren zonder rekening te houden met he
feit, dat zyn tegenstander reageeren zal- Pe
bouwers hebben den vijand echter niet on
derschat en ons schip in een stevig pantser
pakje gestoken. Vroeger beschermde m®
kruisers van dit charter slechts met e®
gebogen pantserdek, dat in het
boven de waterlijn uitstak, doch aan
kanten vrij diep daaronder afliep. O11^
water namelijk dringt een granaat
door, maar recocheteert, zoodat het wa
wel de beste pantsering tegen artillerierw»
is. Het pantserdek vormt dus als het
het deksel op de veilige doos onder wa
Slagschepen en slagkruisers hadden
vendien een gordelpantser, want zy
ren den eigenlijken zeeslag en hebben
kans op directe treffers van zwaar a i
De moderne kruiser kan het echter oo
ontzaglijke verbetering van de trefkan
niet meer zonder pantervelletje stellen,
groot deel van ons schip heeft dan oo
gepantserden gordel boven water en
eind daaronder. Pantserdwarsschottcn
ten dit voor en achter af, het pan
vormt het deksel van de pantserdoos,
in de meest vitale deelen van het sc
ondergebracht. Er zijn natuui y
vitale deelen buiten die doos opges
voorbeeld de commandotoren en
schuttorens, zij vormen varticale e
doozen op zichzelf. Dat alles
honderden tonnen pantsermateria
dezen kruiser noodig gemaakt.
De pantsertechniek is een uiters
pliceerde; diep zullen we cr n' kwaar*
gaan, maar de lezer zal het we zeer
dig vinden, dat men spree
harde, harde en zachte Pant£"'p°lgeng me'
grip „zacht" geniete de lezer re]atief
een korreltje zout; het is evenre^
het begrip „klein" in de s e"e* W*
een afstand van een paar llcJ J noenld®
voor
en nue w
pantsersoorten worden ge 'n(jer eve„
van de omstandigheden, plaa'^,
tueele treffers op de verschillen0., „et
van de omstandigheden, (je plaatsen
verwacht kunnen worden. ^aa f in
zeer harde cn het zach y Pl tsen, dat
doende dikte op de goede pl £er bte
niet zeggen, dat er nooit een^
nendringen zal; integenr 0jgen d
geheel op ingericht, om
van het hoofd te kunnen biede
(Wordt vervol'
