DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Moord en roof in Addis Abeba. De ambassades worden beschoten. No. 106 Dinsdag 5 Mei 1936 138e Jaargang De vlucht van den Negus. Italiaansche kamer bijeen. DE NEDERLANDSCME AMBULANCE. Dr. VAN DER DOES TE GENUA. Een interview met den chirurg. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden by vooruitbetaling voor Alkmaar 2.— franco door het geheele Ryk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. De toestand in Abessinië. Dinsdagmorgen. Onzekerheid heerscht er over den algemeenen toestand in Abessinië. De Italiaansche berichten zijn vrij spaar zaam, var, de vorderingen der legeraf- deelingen wordt zelfs heel weinig ge meld. En de overige telegrammen? Zij melden nieuws over de vlucht van den Negus en over de plunderingen cn moordpartijen in Addis Abeba Dat laatste is op het oogenblik wel het allerbelangrijkste, omdat hier alle aandacht geschonken moet worden aan de vreemdelingen en aan de vreemde legaties. Het blijkt uit de tot nog toe binnengekomen berichten, dat die vreemdelingen lang niet in vei- - „ligheid zijn en dat de ambassades zich moeten verdedigen tegen de plunder aars. Laten wij eerst den toestand in de Abessinische hoofdstad onder de oogen zien. Aanval op Amerikaansche legatie afgeslagen. Het ministerie van buitenlandsche zaken heeft meegedeeld, dat de Amerikaansche legatie te Addis Abeba door bandieten is aangevallen, doch volgens een telegram van den Amerikaanschen gezant zijn de verdedigers van de legatie erin geslaagd, dezen aanval af te slaan. Washington blijft op de hoogte. Het Amerikaansche departement van Staat is op het oogenblik de eenige nieuwsbron voor de Amerikaansche pers voor wat betreft de gebeurtenissen te Ad dis Abeba. Vier Amerikaansche marine-te legrafisten seinen voortdurend inlichtingen van de Amerikaansche legatie in de Abes sinische hoofdstad uit. Alle verbindingen zijn verbroken. De journalisten hebben in het Staatsdepartemena hun bivak opgesla gen, om bjj dag of nacht ieder bericht oogenblikkelijk te kunnen doorgeven. De minister van buitenlandsche zaken, Huil, heeft zich zeer erkentelijk betoond over het voorzichtige optreden van den Amerikaanschen gezant, die vrouwen en kinderen naar de Britsche legatie heeft doen overbrengen en met enkele mannen het gezantschapsgebouw tegen bandieten en plunderaars verdedigt. Deze mannen beschikken over tien geweren, zes pisto len, een licht machinegeweer en voldoende munitie. Gisteren hebben drie Duitschers en een Duitsche vrouw onderdak gevonden in het zendingsstation der Amerikaansche zeven- dedags adventisten. Amerikaansche legatie heeft hulp noodig. De gezant der V. S. te Addis Abeba heeft dringend aan zijn ministerie van bui tenlandsche zaken verzocht, de hulp der Britsche regeering in te roepen voor de be scherming van de legatie der V. S. tegen aanvallen van Abessinische rooversbenden. De ongeregeldheden te Addis Abeba. Het Amerikaansche ministerie van bui tenlandsche zaken heeft het Foreign Office te Londen telefonisch het verzoek van den Amerikaanschen gezant te Addis Abeba doorgegeven, om de Britsche legatie ver sterkingen naar de Amerikaansche legatie te doen zenden, om aan aanvallers het hoofd te bieden. In het betreffende bericht, dat om 18.00 Abessinische tijd gisteravond verzonden is, zegt de gezant, dat de toe stand ernstiger wordt en dat twee Inland- sche bedienden zwaar gewond zijn. Het ge zantschap kon geen directe verbinding meer brij gen met de Britsche legatie. Verschei dene gebouwen staan nog in brand. De meeste huizen hebben een witte vlag uit gehangen. De aanvallen op de Britsche legatie afgeslagen. In tegenstelling tot de Fransche regee ring, die zich tot Italië heeft gewend met het verzoek, de Fransche legatie te Addis Abeba te beschermen, is de Britsche re geering niet voornemens een dergelijken stap te doen. Alle aanvallen op de Britsche en Fransche legaties konden tot dusverre worden afgeslagen. Het Foreign Office heeft zich meermalen met de Italiaansche ambassade te Londen in verbinding ge steld, doch over de situatie der buitenland sche legaties in Addis Abeba is daarbij niet gesproken. Volgens een mededeeling van den Brit- schen gezant hebben plunderaars op de reddingscolonnes geschoten, die door de le gaties waren uitgezonden, voor het in vei ligheid brengen van vreemdelingen. Het geheele personeel der Turksche le gatie is naar de Britsche legatie overge bracht. Amerikaansche legatie nog bezet. De Amerikaansche minister van Buiten landsche Zaken heeft den Amerikaanschen gezant te Addis Abeba aangeraden de lega tie te verlaten, doch de gezant heeft hierop geantwoord, dat hij op het oogenblik zich nog kan handhaven. Hij zal evenwel over leg plegen met den commandant van de Britsche patrouille, welke opdracht heeft ontvangen naar de Amerikaansche legatie te gaan. De Britsche gezant heeft medegedeeld, dat hij geen manschappen kan missen om de bezetting van de Amerikaansche legatie te versterken; wel kan hij een patrouille zenden om de verdedigers af te halen. Verder deelde hij mede, dat de Ameri kaansche legatie niet voor verdediging ge schikt is. De Fransche legatie door plunderaars omsingeld. Volgens berichten uit Addis Abeba is de Fransche legatie, waar 2000 personen een toevlucht hebben gezocht, door benden plun deraars omsingeld. De levensmiddelenvoor- raad begint op te geraken en de gezant heeft opnieuw te Djiboeti om hulp verzocht. In den nacht van Zondag op Maandag is een compagnie Fransche koloniale troepen met munitie en levensmiddelen vertrokken en gisteren is een tweede compagnie gevolgd. De compagnie, welke sedert enkele maan den te Diredawa was gestationneerd, heeft opdracht ontvangen onmiddellijk naar Addis Abeba te vertrekken, waar zij thans elk oogenblik kan aankomen. De compagnie, welke gisteren uit Djiboeti is vertrokken, zal deze compagnie te Diredawa vervangen. Hier schijnt alles kalm te zijn. Naar verder vernomen wordt, is de spoorweg verbroken nabij Modjo op onge veer 50 K.M. van Addis Abeba. Muitende soldaten. Naar uit de verschillende telegrammen van den Franschen gezant te Addis Abeba blijkt, trokken gisteren gewapende vracht auto's van de Fransche legatie door de stad om de gewonden op te nemen. Tegen den middag is een Italiaansch vliegtuig over de stad gevlogen. De stad is bezet door troe pen muitende soldaten, die met mitrailleurs gewapend zijn. De inboorlingen wijk is vrij wel geheel door hen geplunderd. Het aantal personen, dat in de Fransche legatie een toevlucht heeft gezocht, nadert de 2000. Een rapport van den Franschen gezant. Bodard, de Fransche gezant te Addis Abeba, heeft getelefoneerd, dat te Addis Abeba nog geen berichten binnen gekomen zijn omtrent den opmarsch der Italianen. Het schieten op de legatie duurde des nachts voort. In verschillende legaties, o.a. die van Engeland, zijn enkele protegé's door de kogels der aanvallers gewond. Om de veiligheid der legaties te waarborgen, had de Negus eenige maanden geleden elk hunner de beschikking over een aantal ge regelde soldaten gegeven. Onder deze sol daten zijn er echter, die verraad hebben gepleegd en op de Fransche legatie hebben geschoten. De daders van dergelijke over vallen zullen worden gefusilleerd. Bodard besluit met te verklaren, dat het weerstandsvermogen van de Fransche lega tie geenszins is verzwakt, en dat het moreel uitstekend is. Journalisten zoeken contact met de Italiaansche voorhoede. Volgens uit een Washington ontvangen bericht heeft het ministerie van Buitenland sche Zaken aldaar bericht ontvangen', dat twee Amerikaansche journalisten Dinsdag ochtend bij het aanbreken van den dag de Amerikaansche legatie te Addis Abeba zouden verlaten. Zij zouden een Ameri kaansche en een witte vlag met zich voeren en trachten in verbinding te komen met de Italiaansche voorhoede. Volgens hetzelfde bericht heerscht op het oogenblik te Addis Abeba betrekkelijke rust. Het Engelsche ministerie van Buitenland sche Zaken heeft den Engelschen gezant te Addis Abeba per radio verzocht al het mogelijke te doen tot hulpverleening bij de verdediging van de Amerikaansche legatie aldaar. Gelijk bekend heeft een daartoe strekkend verzoek van de Amerikaansche legatie te Addis Abeba aan het Engelsche gezantschap in dezelfde stad den omweg via Washing tonLonden moeten maken, daar wegens de aanwezigheid van plunderaars in Addis Abeba koeriers bij de overbrenging hunner berichten zeer veel gevaar loopen. De beide groepen van de Zweedsche ambulance teruggeroepen. Het Zweedsche Roode Kruis heeft den beiden groepen der Zweedsche ambulance in Abessinië opdracht gegeven onmiddellijk naar Addis Abeba terug te keeren. Vandaar zullen zij zich naar Djiboeti moeten be geven om vervolgens naar Zweden terug te gaan. In dit verband heeft de minister van Buitenlandsche Zaken van Zweden de hulp ingeroepen van den Britschen gezant te Addis Abeba die belast is met de beharti ging van de Zweedsche belangen in Abes sinië. De Amerikaansche legatie ontruimd. Het Amerikaansche staatsdepartement heeft Maandagavond bekend gemaakt, dat staatssecretaris Huil den Amerikaan schen gezant te Addis Abeba, van En- gert, had opgedragen de Amerikaansche legatie te ontruimen. Dit bevel werd ge geven, nadat bericht was ontvangen, dat het gepeupel het gebouw had aange vallen en van Britsche zijde was te kennen gegeven, da'; het onmogelijk was de verdediging langer vol te houden. De gezant had gemeld te gelooven, het tot Dinsdag te kunnen uithouden, doch nadat de Britsche gezant, Barton, zijn regeering had medegedeeld, dat hij den Amerikanen had moeten weigeren een machinegeweer te leenen en evenmin een afdeeling sikhs kon beschikbaar stellen, moest dit besluit worden geno men. Wel zond de Britsche gezant een deta chement om de vluchtelingen uit de Amerikaansche naar de Britsche legatie te begeleiden. De Italiaansche pers over den toestand. De Romeinsche pers geeft in meer of min der duidelijken vorm te kennen, dat alleen Italië bevoegd is voor de reorganisatie van Abessinië. De Negus, aldus de bladen, heeft door zijn vlucht de traditie van zijn huis verraden. Onder die omstandigheden kan ook niemand tot het voeren van vredes onderhandelingen gemachtigd zijn. Volgens de „Giornale d'Italia" heeft de Negus het geheele Abessinische gebied met al zyn stammen aan de Italianen overgela ten. Het moreele gezag van den Negus is voor goed verdwenen. De bezetting van Addis Abeba door de Italianen wordt thans zelfs gewenscht door de inboorlingen, de verschillende legaties en door meer dan één minister van buitenlandsche zaken der sanctielanden. Zoo vindt de sanctiepolitiek haar definitieve weerlegging. De „Tribuna" schrijft, dat de reorganisatie van Abessinië uitsluitend van de souvereine autoriteit van Italië afhankelijk is. *Je „Temps" over de situatie. De „Temps" verklaart in een commentaar op de situatie in Abessinië, dat thans het oogenblik gekomen is om een ontspanning tusschen Italië en Engeland tot stand te brengen en een oplossing voor het Oost- Afrikaansche conflict te vinden, die in overeenstemming is met de belangen van Engeland en Italië en met het moreele pres tige van den Volkenbond. Italië, aldus het blad, kan zonder aan zijn eigenliefde te kort te doen, verzoenend en ge matigd optreden, omdat zijn militaire over winning volkomen is. Italië zou een politie ke fout begaan, indien het zich zelf voor het Een speciale correspondent van het A.N.P. te Genua telefoneerde heden middag: Vanochtend om zes uur, een schitte renden ochtend vol beloften voor een schoonen zomerdag, na zooveel weken van troosteloozen regen, die wij hier te Genua hebben gehad, voeren we, daar toe welwillend in de gelegenheid ge steld door het agentschap van de stoom vaartmaatschappij „Nederland", meteen sleepboot de haven van Genua in, de „Johan van Oldenbarnevelt" tegemoet. In de voorhaven van Genua stapten we van de sleepboot op de „Johan van Oldenbarnevelt" over. Aan boord van het mailschip werden we onmiddellijk naar de brug verwezen, waar we door kap. M. F. Moerzer Bruyns werden be groet. Daar ontmoetten weookjhr. dr. J. N. van der Does, die naast dr. Winckel de leiding heeft gehad van de Nederland- sqhe ambulance in Abessinië. Dr. van der Does stond, toen wij op de brug kwamen, te filmen, daarbij genietend van het schoone gezicht op de haven van Genua. Na de kennismaking was dr. van der Does onmiddellijk bereid ons het een en ander te vertellen van hetgeen hij tijdens zyn ver blijf in Abessinië had meegemaakt en ge zien. In de eerste plaats informeerden wij naar zijn eigen gezondheid en het deed ons ge noegen te vernemen dat hij zich persoonlijk zeer goed gevoelde. Alleen was dr. van der Does tijdens zijn verblijf in het onherberg zame land een weinig in gewicht afgeno men. Ongeveer tien dagen had dr. van der Does te Cairo met griep gelegen. Zoodra had hij echter te Port Said voet aan boord van de „Johan van Oldenbarnevelt" gezet, of hij begon op te knappen. Ook geen wonder, voegde hij hieraan toe, op zoo'n schip Dr. van der Does heeft, zooals ook oor spronkelijk de bedoeling was, vroeger dan de andere leden der ambulance Abessinië verlaten, behalve dr. van Schelven, die door de opgeloopen verwondingen genoodzaakt was nog vroeger te vertrekken. „Ongeveer een maand geleden vertrok ik reegds uit Dessie. Er was toen nog geen sprake van de komst der Italianen". Dr. van der Does vertelde verder geen contact met het Italiaansche leger te heb ben gehad. Hoewel hij de leiding had van het meest vooruitgeschoven gedeelte van de Nederlandsche ambulance, kon men steeds tijdig terugtrekken, voordat de Italianen zoover waren doorgedrongen, dat zij de Nederlandsche ambulance zouden hebben bereikt. De Arnhemsche chirurg, die morgen in Nederland hoopt terug te zijn, gaf vervol gens een relaas van de omstandigheden, welke de Nederlandsche ambulance nood zaakten terug te trekken. Vooral na den Dr. Van der Does overval op dr. van Schelven, en de leden der ambulance die bij hem waren, waarbij groote voorraden levensmiddelen en ver- bandstoffen verloren gingen, was het niet mogelijk het Roode Kruiswerk behoorlijk voort te zetten. „Van dr. Schupler, een Oostenrijksch arts in het leger van ras Kassa, vernamen wij destijds het nieuws van de nederlaag van ras Kassa en ras Seyoem in Tembien. Wij kregen toei. ook de waarschuwing op te passen niet tusschen de terugtrekkende Abessiniërs te geraken. „Toch heeft het Nederlandsche Roode Kruis in Abessinië veel nuttig werk ver richt. Toen ik het Basis-hospitaal te Des- sie verliet, waren er nog honderdveertig patiënten." Dr. van der Does vertelde verder op prettige wijze te hebben samengewerkt met dr. Melly (die later gewond werd door een schot in de borst. Red.) van de Britsche ambulance. Met hem werd veel overleg gepleegd. De Nederlandsche voor post trok tegelijk en gezamenlijk met de Engelschen terug. Er werden tijdens het verblijf 'in Abes sinië niet alleen oorlogsgewonden behan deld, doch er werden heel wat injecties aan zieke soldaten en fitaorari's (gene raals) gegeven, die voor de behandeling zeer dankbaar waren. De plaatselijke be velvoerders kwamen ook naar de ambu lance om zich injecties te laten geven. Tenslotte vertelde dr. van der Does van verschillende gevallen van verminking, welke hij bij de Abessinische soldaten heeft geconstateerd, welke waarschijnlijk door wilde bergstammen waren veroorzaakt. „Wij hebben geen Italiaansche krijgsge vangenen ontmoet, behalve een paar ge vangen genomen vliegers, die bij den Ne gus waren. De Negus maakte op mij aldus dr. van der Does den indruk een zeer merkwaardig man te zijn." Over politiek wilde dr. van der Does zich niet uitlaten. Hij was alleen als me dicus naar Abesinië gegaan. Dr. van der Does heeft uit Abessinië heel wat filmmateriaal medegebracht, waaronder, van medisch standpunt bezien, ongetwijfeld veel belangwekkends zal zijn. Wij dankten dr. van der Does voor het aangename onderhoud, dat hij ons op zijn doorreis naar Nederland heeft willen toe staan en wenschten hem een voorspoedige reis naar zijn woonstad Arnhem. Met den boottrein van 10.20 uur is dr. van der Does hedenmorgen naar Neder land doorgereisd. voldongen feit van een radicale oplossing zou stellen, waarin de Volkenbond niet zou kunnen toestemmen zonder zich te vernede ren. Nederlanders zoeken toevlucht op Duitsche legatie. Dag en nacht rijden Duitsche patrouilles met mitrailleur-pis' Jen gewapend door Addis Abeba, op zoek naar Duitsche onder danen en onderdanen van Staten, die zich onder de bescherming van de Duitsche le gatie te Addis Abeba hebben gesteld, zooals Oostenrijkers, Zwitsers, Hongaren en Bul garen. Een van deze patrouilles heeft den verte genwoordiger van het internationale Roode Kruis, dr. Hunot, die men reeds dood waan de, gered, alsmede den Franschen journalist Sommeres van de „Journal des Debats" die zich drie dagen lang met een aantal Abes siniërs in den kelder van een ingestort huis heeft verdedigd tegen de plunderaars. Bei den werden naar de Fransche legatie ge bracht. Verscheidene vreemdelingen, waaron der Nederlanders en Tsjechen, hebben verzocht om opname in de Duit sche legatie, omdat zij zich hier veiliger geborgen meenden dan elders. Het ge bouw is gemakkelijk te verdedigen. Maandag meende men, dat een sterke bende een aanval zou doen op de legatie, en in korten tijd was de legatie in staat van tegenweer gebracht. Uit alle vensters steken mitrailleurs en mitrailleur-pistolen, terwijl buiten verscheidene schuttersposten waren in gericht. De vrouwen bereidden rustig het avondmaal, gulasch met rijst. De aanval kwam evenwel niet, doch de Belgische legatie werd aangevallen. De legatie staat voortdurend in draadlooze verbinding met de Franschen en Brit sche legatie. De Hermansburger missie, welke aan de westrand van de stad ligt, geeft er de voor keur aan haar bezittingen te verdedigen, hetgeen met succes geschiedt. Een bekwaam mitrailleurschutter van de legatie is de missie ter beschikking gesteld. De Italianen nog niet binnengerukt in Addis Abeba. De eerste onderdeelen van de Italiaan- schegemotoriseerde kolonne heeft thans de Erythreaansche kolonne bereikt, welke reeds eenige dagen in de nabijheid van de hoofdstad vertoeft. Beide groepen, die langs verschillende wegen vanaf Dessie oprukten, begroetten elkaar op uitbundige wijze. Vermoedelijk zullen eerst de andere eenheden worden afgewacht, alvorens de troepen de stad zullen binnen ruk ken op de vooraf bepaalde wijze. De divisie Saubadia waarvan de naam herinnert aan het koninklijk huis zal de eer hebben het eerst de stad binnen te rukken. Niettegenstaande de hardnekkige

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1