Referendum vari „De Groene Amsterdammer"
TON en JAN B0I1EMANNE, Hoogstr. 8
DE GEBROEDERS„GOCHEM"
De secretaris bepleit het
behoud van de kaasmarkt.
Onze conclusie.
Binnenland
Over: „Vrede, welvaart, staatsorde".
Zonder te willen aannemen, dat afspraken
o je kaasmarkt veelvuldig voorkomen,
dient men toch in te zien, dat de mogelijk
heid bestaat en de kans er op, met name bij
flauwe markt, in een tijd, dat er weinig te
verdienen valt, groot is.
De Alkmaarsche kaasmarkt is een vaste
plaats van samenkomst van vele producen
ten en handelaren. Zij heeft het voordeel,
dat een gevarieerd aanbod en een gevarieer
de vraag er elkaar ontmoeten. Wanneer de
verkoop op monster zou leiden tot meer
verkoop rechtstreeks uit de fabriek, kan
hieraan afbreuk gedaan worden. Dat het
dan meer in deze richting zou gaan, is wel
waarschijnlijk. Ook kan ik mij voorstellen,
dat men op een beurs een wat minder goe
den kijk op den „handel" zal krijgen. Voorts
jnag men aannemen, dat de handel zich
nieer rechtstreeks tot de fabrieken zal wen
den en men kan aannemen, dat de handel
het prijsverloop beter zal kunnen voorzien,
dan de beheerders der fabrieken, die thans
de markt verkoopen. Van meerdere zij-
nen is trouwens de vrees geuit, dat men
het overzicht zou verliezen en geheel onge
grond is deze vrees zeker niet (al dient men
daarbij direct te bedenken, dat de jaarlijk-
sche aanvoer te Alkmaar weinig meer dan
lH van de totale Noordhollandsche kaaspro
ductie bedraagt), tenzij er iets gevonden
j,on worden om handel en fabrieken behoor
lijk tegemoet te komen. In de eerste plaats
zou men daarbij kunnen denken aan de
beursnoteering, welke de gemiddelde- en
hoogste prijs zou dienen weer te geven en
daarnaast de aangeboden hoeveelheid. Ver
volgens kan men wekelijks een statistiek
van voorraden, productie en verkoop, met
vermelding van de voor de verkochte par
tijen gemaakte prijzen opmaken.
Enkele voor- of nadeelen van een
der belde verkoopmethoden, die
nog niet genoemd zijn.
Fabrieken, die direct aan den handel ver
koopen, buiten de markt om, zouden dik
wijls te vroeg verkoopen en daardoor zich
zelf benadeelen. Zij, die dit argument voor
het behoud van de markt naar voren bren
gen, moeten niet vergeten, dat men bij aan
voer op de markt al 0.50 per 50 K.G.
meer moet ontvangen, wil men niet slechter
af zijn dan by directen verkoop uit de fa
briek en men omzeilt daarbij eenige risico's
van de markt, welke uit het voorgaande
voldoende blijken.
Bij den verkoop uit de fabriek zou de
marktprijs als maatstaf worden aangeno
men. Bij uitbreiding van deze methode zou
den op de markt nog slechts onverkoopbare
partijtjes komen, met als gevolg gedrukte
marktprijs, - waarvan de fabrieken zelf de
grootste nadeelen zouden ondervinden. Naar
mijn meening zal men, als het tot dit uiter
ste zou komen, de marktnoteering wel op
de juiste waarde weten te schatten.
In den verkoop op monster werd ook te
Purmerend aanvankelijk een moeilijkheid
gezien, maar de praktijk bewijst, dat de be
zwaren zich veel minder doen gevoelen, dan
men vermoedt en over het geheel practisch
niet bestaan.
Wat de markt als wekelijksche ontmoe
tingsplaats voor. producenten en handelaren
betreft, kan m.i. een beurs evenzeer een
middel tot.wekelijksch contact zijn. In .Pur
merend op de beurs verschijnt ook menig
een regelmatig, hoewel hij er niet koopt.
Een bezwaar van het beurssysteem mag
genoemd worden, dat het tot speculatie met
de k&as door de fabrieken kan leiden. Een
ernstige waarschuwing tegen dezen uitwas
van de grootere vrijheid bij den verkoop is
hier op haar plaats.
Eveneens is het waar, dat op de markt
de boorkazen voor den kooper zijn, terwijl
deze bü eep beurs voor de fabriek uitschot
vormen. Toch is de beteekenis hiervan, ver
geleken bij het markt-onkostencijfer zeer
gering.
Toegegeven moet worden, dat bij leven-
digen. handel een deel van de bezwaren van
do markt zich minder doet gevoelen, maar
zij worden daardoor niet blijvend uit den
weg geruimd.
Het reclame-motief uitgezonderd, maken
de bezwaren tegen een beurs en de voor-
deelen van de markt, zooals die door groote
voorstanders van de markt in het midden
worden gebracht, niet den indruk hoofdza
ken te zijn. De verkoop op monster biedt
naar mijn meening als systeem aanmerkelij
ke voordeelen boven den verkoop op de
markt.
Gaarne geef ik toe, dat men de
markt niet lichtvaardig moet prijsgeven.
Ontegenzeggelijk gaat er van de markt
meer bekoring uit, dan van een beurs,
maar hiermee mag men slechts in de
laatste plaats rekening houden bij zake
lijke overwegingen.
Tenslotte draait het naar mijn meening in
hoofdzaak om de vraag: Is de markt als re
clame-object inderdaad van zooveel waar
de. dat het gemotiveerd is voor de produ
centen, daaraan jaarlijks een groot bedrag
wn koste te leggen en bovendien het risico
Van onder bepaalde omstandigheden min of
™eer geforceerden verkoop te aanvaarden?
zoo ja, hoe is dan aan de onbillijkheid,
die schuilt in het feit, dat de kosten prac-
Hsch slechts door een deel der fabrieken
worden gedragen, en niet door alle belang-
hebben: handel, gemeente en alle producen
ten van kaas tezamen, worden opgebracht,
een einde te maken?
Reeds vermeldde ik, dat het werke
lijke effect van de reclame, die van de
markt uitgaat, onmogelijk is te bena
deren. Ik meen even gegronde redenen
te hebben aangevoerd om dit te betwij
felen, als anderen, die met groote stel
ligheid deze reclame onderschrijven.
Vooral om deze reden meen ik mij te
moeten onthouden van een eindoordeel.
De markt toch is een instelling, die
zich door de eeuwen heen heeft weten
te handhaven. Vele producenten zijn
reeds tal van jaren wekelijksch bezoe
ker. Zij zullen naar mijn meening het
best zelf het antwoord op deze belang
rijke vraag kunnen geven.
Daarbij spreek ik de hoop uit, dat dit
oriënteerend onderzoek en het verzameld
weergeven van alle voor- en nadeelen, die
ik daarbij heb kunnen ontdekken, steun
mogen geven.
Aan dit rapport is het volgende advies
van den secretaris, den heer G. Nobel, toe
gevoegd:
Uit het rapport van den adjunct-secreta
ris, dat zeer terecht „oriënteerend" genoemd
is, blijkt, dat de wik- en weegloonen te
hoog zijn voor de zuivelbereiders en dat er
ernstige bezwaren aan het markten zijn ver
bonden, waaraan misschien is tegemoet te
komen.
Bij de beoordeeling van het rapport moet
niet uit het oog wprden verloren, dat het
stichten van een kaasbeurs te Purmerend
voor het meest op andere gronden berust,
dan voor Alkmaar zou gelden.
Tengevolge van het meer concentreeren
van den kaashandel op de Alkmaarsche
markt, waardoor de Purmerender markt ge
regeld in belang afnam, heeft het gemeente
bestuur van Purmerend in het belang van
de stad, maatregelen genomen tot oprich
ting van een kaasbeurs, om daardoor voor
Purmerend nog iets te behouden van het
kaasmarktwezen.
De kaasbeurs te Amsterdam valt m.i.
voor een groot deel buiten het kader van
de Noordhollandsche kaasmarkten.
De vraag is nu: „Is het gewenscht om
voor Alkmaar een kaasbeurs te stichten?"
Al zijn er belangrijke besparingen moge
lijk in verband met de wik- en weegloonen
en andere bezwaren aan het kaasmarkten
verbonden, dan meen ik dat het voor de
Noordhollandsche producten niet gewenscht
is, dat de kaasmarkt te Alkmaar verdwijnt.
Het zelfstandig verkoopen van kaas
buiten de markt om kan en moet men niet
tegenhouden, doch men moet het groote
belang van de Alkmaarsche kaasmarkt niet
uit het oog verliezen.
Deze kaasmarkt is in de eerste plaats
een provinciaal belang, doch ook een
nationaal belang voor onzen kaas
export.
Gezien den toestand voor den afzet
van Zuivelproducten in het buitenland
ook voor de toekomst, om nieuwe
gebieden te winnen is het van groot
belang de bekendheid van Alkmaar, als
kaasstad, goed te benutten.
De wereldvermaardheid van deze
kaasmarkt is van groote waarde voor
onzen afzet van kaas, mede in verband
met de concurrentie van andere ge
bieden, waar kaas gemaakt wordt.
De propaganda moet evenwel veel doel
treffender worden gemaakt, bijv. door de
marktbezoekers meer in kennis te brengen
met het product de kaas misschien
ook met andere melk- en zuivelproducten.
Ik reken hiervoor op de medewerking van
Alkmaar, door de beschikbaarstelling van
goede lokaalruimte in de onmiddellijke na
bijheid van de kaasmarkt of in' de Waag,
waar een aardige tentoonstelling, met be
schikbaarstelling van zuivelproducten in
het zomerseizoen zeer goede diensten zal
bewijzen.
Ik vertrouw, dat het Crisis Zuivel-Bureau
bereid is om deze propaganda krachtig te
steunen, op grond van het nationaal belang
van den afzet van kaas.
Ook van Bondswege kan hieraan worden
meegewerkt. Waar het voor Alkmaar gaat
om het behoud van de markt, is dit voor
Alkmaar een zeer groot belang, want wan
neer de kaasmarkt verdwijnen zou, dan zal
de beteekenis van Alkmaar in verband
met het vreemdelingenverkeer en de voor
deelen, die de kaasmarkt oplevert sterk
verminderen en de welvaart van Alkmaar
belangrijk worden geschaad.
De middelen om dit onheil voor Alkmaar
te voorkomen, zijn m.i. gelegen in het krach
tig steunen van de propaganda voor de kaas
en het verlagen van de wik- en weegloonen,
die te hoog zijn.
Voor propaganda worden groote sommen
gelds uitgegeven soms ongelooflijk groote
bedragen. Zou in deze het geld voor de pro
paganda voor de Alkmaarsche kaasmarkt
uitgegeven, niet veel voordeel kunnen op
leveren?
Behalve de "voorgaande beschouwingen
in verband met Alkmaar, is er nog een
ander zeer belangrijk motief, dat
kan worden aangevoerd voor het be
houd van de Alkmaarsche kaasmarkt.
Het is n.1. voor de prijszetting van de
kaas in Noordholland van groot belang,
dat deze markt bestaan blijft. Dit is van
grooten invloed voor den afzet van de
kaas in binnen- en buitenland.
By een kaasbeurs komt dit motief voor
een belangryk deel te vervallen, afgezien
nog van het aanbieden van kaas op monster
uit andere gebieden, waar men met de kwa
liteit niet kan concurreeren, doch door den
aanvoer de markt sterk kan drukken.
(Het is duideiyk, dat de rapporteur,
Ir. Kranen, tot de conclusie komt, dat by
vervanging van de kaasmarkt door een
kaasbeurs, eenig direct financieel voordeel te
constateeren zal zyn.
Daarnaast staat evenwel vast, dat de ge
meente Alkmaar van het verdwynen van de
kaasmarkt zeer groot nadeel zal ondervin
den en een bezoek aan deze gemeente op het
programma der zomerexcursies dan wel ge
schrapt zal kunnen worden.
Nu kan de handel zich natuurlyk op het
standpunt stellen, dat hy hiermede niets
heeft te maken, maar dat zou gezien de
eeuwenlange samenwerking tusschen ge
meente en den kaashandel een buitenge
woon onvriendeiyke geste zyn.
Trouwens, de reclame welke Alkmaar met
haar kaasmarkt maakt komt niet alleen de
gemeente, maar zeer zeker in gelyke mate
het product ten goede.
Wy zyn ervan overtuigd, dat die reclame
die in alle opzichten een wereldreclame
mag genoemd worden van zoo enorme
beteekenis is, dat het betrekkelyk kleine be
drag, dat een markt meer dan een beurs zou
kosten, daarvoor in alle opzichten goed be
steed kan worden genoemd.
Dat trouwens ook Ir. Kranen dit gevoelt,
blykt wel uit het slot van zyn rapport, waar
in hy ondanks de financiëele en andere
voordeelen van een kaasbeurs, zooals hy
deze geconstateerd heeft toch tot de con
clusie komt, zich van een eindoordeel te
moeten onthouden.
Hy laat het oordeel over een instelling, die
zich door de eeuwen heen heeft weten te
handhaven en haar vaste wekeiyksche be
zoekers, tenslotte aar dezen zelf over en wy
zyn er van overtuigd, dat juist deze trouwe
marktbezoekers geen sprong in het duister
zullen wagen.
Teekenend voor den toestand is daarnaast
het advies van een zoo deskundig man als
de secretaris, de heer G. Nobel, die de we
reldvermaardheid van onze kaasmarkt van
zeer groote waarde voor den afzet der kaas
vindt. Wy twyfelen er niet aan of de ge
meente Alkmaar zal door het beschikbaar
stellen van de daa. voc.r noodig geachte loca-
liteiten in alle opzichten medewerken om
ons „stedeiyk" product niet alleen te laten
bekijken, maar het ook te laten proeven.
Wanneer door een beurs de officieele
marktprijs verdwynt, bestaat de mogelijk
heid, dat door een lageren verkoopprys de
fabrikanten veel meer verliezen dan zy
thans voor de markt extra hebben op te
brengen.
Waar het voor de pryszetting der kaas
in onze provincie van zeer groot be
lang geacht wordt, dat de markt blyft ge
handhaafd, doen wy een beroep op allen
die daartoe kunnen medewerken, zoo moge-
ïyk alles in het werk te sMlen, om deze
markt, voor de gemeente cn den kaashandel,
te kunnen behouden.
Red. Alkm. Crt.)
Ter gelegenheid van zyn 60-jarig
bestaan heeft het weekblad „De Groene
Amsterdammer" gemeend aan dit ju
bileum uiting te moeten geven door, in
het kader van de beginselen, welke
het blad met zijn redactioneelen in
houd voorstaat, het Nederlandsche volk
een dienst te bewyzen. Daartoe heeft
„De Groene" het initiatief genomen,
tot een in de komende weken te hou
den referendum: „Vrede, Welvaart,
Staatsorde", uitgeschreven onder 150.000
Nederlanders. Tot dit doel is een com
missie ad hoe in het leven geroepen.
In een persconferentie hebben de heeren
Th. Moussault, directeur van genoemd
weekblad, en A. M. Brouwer, secretaris der
referendum-commissie uiteengezet, hoe de
commissie zich dit referendum heeft ge
dacht en hoe dit is georganiseerd.
„Het is aldus de heer Moussault van
zeer groot belang, wanneer een inzicht ge
kregen kan worden in de meening van het
Nederlandsche volk, omtrent de belangrijk
ste maatschappelyke en politieke vragen
van dit oogenblik. Er is namelyk binnen
het Nederlandsche volk een steeds sterkere
strooming merkbaar, die met behoud van
de historisch geworden ook noodzakelijke
verschillen van levens-overtuiging er naar
streeft saamhoorigheid ook op maatschap-
peiyk en politiek gebied te bereiken en te
demonstreeren. In welke richting beweegt
zich dit ontwaakte streven. Hoe denkt men
het beste deze saamhoorigheid in de prak-
tyk van het maatschappelyk leven te kun-
nen verwerkelyken, ziedaar de vraag waar
op een consultatief referendum een ant
woord kan geven. Ziedaar ook de vraag,
die doorslaggevend" is geweest voor den in
houd van dit referendum.. Wil men deze
vraag beantwoorden, dan moet een inzicht
verkregen worden in minstens een viertal
vraagstukken, respectievelijk betrekking
hebbende op:
A. den Maatschappyvorm; b den staats
vorm; c de verhouding tot den Volkenbond;
d de verhouding tusschen Nederland en
Indië.
Nu zyn er binnen alle vier genoemde
groepen van vraagstukken verschillende
opvattingen mogelyk. Zoo kan men de
vraag naar den staatsvorm verdeelen in
twee principieele standpunten, nl. de auto
ritaire regeeringsvorm en den parlemen
tairen regeeringsvorm. Tusschen beide mo-
gelykheden heeft men dus te kiezen. Het
zelfde geldt in nog meerdere mate voor de
andere vraagstukken.
Zoowel van de begrenzing van de vier
hoofdgroepen van de vragen zelf, als van
de formuleering van de oplossingen binnen
deze hoofdgroepen, heeft zich een commis
sie samengesteld.
Deze commissie bevat vier hoofdstroo-
mingen van de Nederlandsche bevolking:
de Vrijzinnigen, de Orthodox protestanten,
de katholieken en de Socialisten. Tevens
heeft een vooraanstaande vrouw er in
plaats genomen. Zij is verder niet van poli
tieke maar van wetenschappelijke samen
stelling.
Behalve het formuleeren van de hoofd
groepen en de formuleering van de oplos
singen binnen deze hoofdgroepen, heeft de
commissie schrijvers gezocht, die de ver
schillende standpunten zullen toelichten.
Wil men namelijk een juist antwoord geven
op de gestelde vragen, dan is het zeer ge
wenscht, dat men de verschillende stand
punten door de meest daartoe bevoegden
verdedigd kan nalezen.
I' -T -ïrrTTnrr ai
De formuleering der vragen.
De formuleering van de vragen en de
schrijvers daarover zyn nu als volgt vast
gesteld:
Groep 1.
zyt gy wat de maatschappelijke orde be
treft voorstander van:
1 Vrije werking van sociale en economi
sche krachten? Toegelicht door mej. dr. E.
C. van Dorp;
2 Opbouw van de maatschappy in soli-
daristischen zin? Toegelicht door prof. J.
B. Kors en mr. G. van Walsum.
3 Opbouw van een vrye volksgemeen
schap op socialistischen grondslag? Toege
licht door dr. Ir. Th. v. d. Waerden.
4 Overwinning in communistischen zin
der klassetegenstellingen? Toegelicht door
mr. A. S. de Leeuw en P. J. Schmidt.
Dit zyn, zoo meent de commissie, de
hoofdstandpunten, die men kan innemen.
Groep II:
Zyt ge wat den regeeringsvorm betreft
voorstander van:
1 Parlementaire regeeringsvorm? Door dr.
J. Noteboom en ir. J. W. Albarda.
2 Autoritaire regeeringsvorm? Het be
treffende punt uit het programma van de
N.S.B. (leider ir. A. A. Mussert).
Groep III:
Zyt ge wat de buitenlandsche politiek
betreft een voorstander van:
1 Actieve nationaliteitspolitiek met een
zoo sterk mogelijke bewapening? Door mr.
dr. W. M. Westerman.
2 Traditioneele neutraliteitspolitiek met
de daartoe noodzakelyke bewapening?
Door mr. F. Pollema.
3 Volkenbondspolitiek met een eigen
weermacht gebaseerd op het beginsel der
collectieve veiligheid? Door mevr. .C. A.
Kluyver.
4 Volkenbondspolitiek met geen andere
miltaire voorbereiding dan een bydrage
foor een Volkenbondsweermacht? Door
rof. dr. D. V. Embden.
5 Volkenbondspolitiek zonder eenige mi
litaire voorbereiding? Door ds. J. J. Buskes.
Groep IV:
Zijt gy ten aanzien van Nederlandsch-
Indië voorstander van:
1. Een politiek, waarby aan het Neder-
landsch belang een zelfstandige waarde
wordt toegekend? Door mr. dr. H. H. A. van
Gybland Oosterhoff.
2. Van een politiek, welker doelstelling
en inhoud gericht worden door de behoeften
en belangen Van Indië zelf? Door mr. F. M.
baron van Asbeck.
3. Van een politiek „Indië los van Hol
land nu?" Door H. J. F. M. Sneevliet.
Het aantal oplossingen is zoo gekozen,
dat alleen een beslissing omtrent hoofd-
ïynen wordt gevraagd. Een nadere detail
leering zou te onoverzichtelijk worden.
Behalve de beantwording van de vragen
is het heel interessant iets te weten over
woonplaats, beroep, geslacht, opleiding, leef-
ty'd, kerkgenootschap en politieke richting
van de deelnemers. In verband met de be
antwoording van de vragen omtrent maat
schappelyke en politieke overtuiging kun
nen hieruit zeer interessante gegevens ge
distilleerd worden. Daar de naam niet ge
vraagd wordt is de stemming gegarandeerd
geheim.
De keuze der deelnemers.
Zoo wordt aan alle deelnemers een bro
chure toegestuurd waarin zich de verschil
lende vragen en d? verdediging van de op
lossingen, benevens een stembiljet bevinden.
Zoowel we betrekkelyke kostbaarheid als
ook de min of meer ingewikkelde vraag
stelling maakte het onmogelijk dit geschrift
ass-rnrnSÜ
V.aoqi Pol» .dor
2-jorig«
*0» lompe»
fdparotie l>—
18 moond»n oll» fepmolie» oan ont« rijwielen grolis.
Agenten voor Alkmaar, Hoorn
en Den Helder:
aan alle Nederlandsche mannen en vrouwen
toe te zenden. De commissie heeft daarom
een groep van Nederlandsche mannen en
vrouwen uitgezocht, die geacht kunnen
worden representatief te zijn voor het ge-
heele volk, n.1. diegenen, die geacht kunnen
worden actief by te dragen tot de gedachten-
vorming van het Nederlandsche volk. Na
lang wikken en wegen verstond zij daar
onder:
a. de academisch gevormden en zij die
daarmee tot op zekere hoogte gelijk gesteld
kunnen worden.
b. het kader van de vakorganisaties van
de boerenbonden, de middenstandsbonden,
de grootere vrouwenvereenigingen (onge
veer 6 pet. van het aantal leden). Terwijl
bij deze groep tevens ondergebracht werden
de grootere werkgevers.
c. het kader van de politieke party en. By
deze partijen werd als verhouding onder
ling de verhouding van het aantal zetels bij
de laatste verkiezingen voor de Provinciale
taten aangenomen.
De verhouding van groep a tot b en c
samen werd getracht op 1:2. Terwyl even
eens ertbor werd gezorgd, dat de verhou
ding r.-k.-niet r.-k. is 1:2.
Het eindgetal ven de bereikte mannen en
vrouw is bij elkaar 150.000.
Het verloop van de stemming.
Zyn de 150.000 geschriften met stembiljet
eenmaal verstuurd, dan wordt binnen 14
dagen antwoord verwacht. De telling van
de stemmen geschiedt onder de directe
leiding van de statistici uit de commissie en
de uitslag wordt het eerst gepubliceerd in
het jubileumnummer van de Groene Am
sterdammer.
Tenslotte deed mr. dr. J. H. van Zanten,
directeur van het gem. bureau van statistiek,
en voorzitter der referendumcommissie nog
eenige mededeelingen over taak en stand
punt der commissie.
De stemming, welke zal worden gehou
den van 16 Mei tot 1 Juni a.s., is gebaseerd
op de kiesdistricten der Provinciale Staten,
zoodat er Voor de kiesdistricten van de
groote steden, met een inwonerstal boven
de 20.000 worden apart genomen, teneinde
weer een duidelijk beeld van „stad" tegen
over „platteland" te verkrijgen. De beant
woordde vragen worden voorts anoniem in
gezonden.
Voor dit interessante referendum hebben
alle politieke en godsdienstige richtingen,
behalve de N. S. B. en Nationaal Herstel,
hun medewerking toegezegd.
Een referendumnummer.
De oplaag van het referendumnummer
ver over de 150.000 exemplaren heeft het
nodzakelijk gemaakt dat de Groene de vol
gende week in een eenigszins andere ge
daante verschynt dan gewoonlijk.
Het formaat zal kleiner zyn, de omvang
48 bladzijden, een aantal der gewone ru
brieken zal moeten vervallen.
Het nummer, waarin de uitslag van het
referendum bekend zal worden gemaakt,
hoopt de redactie in de tweede helft van
Juni te laten verschijnen. Dit wordt dan
het jubileumnummer, waarin het zestig
jarig bestaan van de Groene op gepaste
wijze zal worden herdacht. Dit nummer zal
verschynen onder de auspiciën van een
eere-comité, waarin vooraanstaande land-
genooten uit velerlei kring en van velerlei
richting zich bereid hebben verklaard, zit
ting te nemen.
STANDAARDMOLEN AFGEBRAND.
Brandweer stond machteloos.
Vannacht omstreeks 12 uur brak brand uit
in een standaardmolen, toebehoorende aan
den heer P. Wagemans te Beers, naby Den
Bosch.
Het vuur vond gretig voedsel in de groote
hoeveelheden meel en koren. De brandweer
van Mill verleende assistentie, maar kon
echter weinig tegen dë vuurzee uitrichten.
Alles ging in vlammen op, behalve het aan
grenzende woonhuis en een loods.
Verzekering dekt de schade.
Deze standaardmolen was de mooiste uit
de streek.
nog
265. De kapitein bereed zyn eigen ras. Hy was
steeds overstuur en wilde trachten langs allerlei gehei
me paden, die zijn vyanden niet kenden, zyn schip te
bereiken, om nog eens naar de verdwenen buit te zoe
ken.
266. „Daar zitten we nu", zuchtte Pat. „Jongens, wat
beleven we toch een rare avonturen. Vader en moeder
moesten eens weten dat we hier zoo zitten, terwijl wc
kans loopen ieder oogenblik in een gevecht te worden
gewikkeld, en ons laatste uur misschien geslagen kan
zyn voordat we het weten".
