Waarin Indië en Holland verschillen.
het bejaarde paar in den echt
vereenigd.
de r.k. tweede kamerfractie.
JCliHSt £H liïjdMl&cflQP
Indië is niet achterlijk!
dr. willem mengelberg'S
optreden te frankfurt.
&oeket
Glimlachje
Indische Kroniek.
Gistermiddag om drie uur had op het ge
meentehuis te Horst (L.) de aangekondigde
huwelijksvoltrekking plaats van den 75-ja-
rigen Jacob Daniels uit Blerick, weduwnaar
van Marie Elisabeth Verhaeg, met wie hij
eenige jaren geleden zijn gouden huwelijks
feest vierde, en de 71-jarige Anna Maria
Kleuskins, weduwe van Hendrik Lamberts,
die in 1934 in den ouderdom van 94 jaar
js overleden. Er was veel belangstelling op
het Marktplein voor deze niet alledaagsche
gebeurtenis. De kerkelijke inzegening ge
schiedt Maandag a.s. te 9 uur in de r.k.
te Horst.
Mr. Goseling voorzitter.
In de gisteren gehouden vergadering van
de r.k. fractie van de Tweede Kamer is me-
dedeeling gedaan van het besluit van prof.
mr. P. J- M. Aalberse om, na zijn benoe
ming tot voorzitter van de Kamer, ontslag
te nemen als bestuurslid van de fractie.
Tot voorzitter der fractie werd daarna
met op één na algcmeene stemmen gekozen
mr. C. M. J. F. Goseling, en in de vacature
els bestuurslid werd voorzien door de ver
kiezing van dr. L. G. Kortenhorst.
HET ARBEIDSONGELUK TE HAARLEM.
Onderzoek van de arbeids-inspectie.
Naar aanleiding van het doodelijk ongeluk
dat Zaterdag j.1. plaats had in de Oude
Janskerk te Haarlem, waarbij een 33-jarige
arbeider onder een 30 ton wegende last be
dolven werd, en aan de gevolgen overleed,
heeft de hoofdinspecteur van den arbeid,
hoofd van het zesde district der arbeids
inspectie te Haarlem na Aiderzoek van de
omstandigheden waaronder het ongeval ge
beurde, aanleiding gevonden tot het opma
ken van proces-verbaal wegens vermoede
lijke overtreding van de Veiligheidswet.
Het ongeluk had naar zijn meening niet
kunnen plaats hebben indien was voldaan
aan het bepaalde in het veiligheidsbesluit,
n.L dat dergelijke werkzaamheden moeten
worden verricht met inachtneming en toe
passing van die voorzorgen welke voldoen
de waarborg geven bij gevaar voo" verzak
ken, vallen of instorten, vooral als men te
doen heeft met een labiele belasting van
ca. 30 ton op een heipaal.
LOONWEEK IN DE WERK
VERSCHAFFING.
Mededeeling aan gemeentebesturen.
In opdracht van den minister van sociale
zaken is aan de gemeentebesturen medege
deeld, dat voortaan alle werkverschaffingen
een loonweek moeten hebben, welke samen
valt met de kalenderweek. Thans liep de
loonweek gewoonlijk van Donderdag tot en
met Woensdag. In verband met een en an
der zullen Zaterdag a.s. na werktijd alle
loopende loonweken worden afgesloten, zoo
dat Zondag overal de nieuwe loonweek
aanvangt en voortaan samenvalt met de ka
lenderweek. Teneinde de aldus ten opzichte
van de loonweek bij de werkverschaffing
verkregen uniformiteit zooveel mogelijk tot
haar recht te doen komen, acht de minister
het gewenscht voortaan ook ten opzichte
van de z.g. pendagen uniformiteit te be
trachten. Daar drie pendagen voor alle ad
ministraties voldoende is te achten, is den
gemeentebesturen en uitvoerders in over--
weging gegeven voortaan de uitbetaling van
het werkverschaffingsloon op Woensdag te
doen geschieden.
DE STAKING IN DE TILBURGSCHE
KATOENSPINNERIJ.
Thans opgeheven, maar de staaksters
worden niet herplaatst.
De wilde staking, die drie weken geleden
in de Tilburgsche katoenspinnerij onder
eenige arbeidsters was uitgebroken, is thans,
op advies van de „stakingsleiding" opgehe
ven.
De meisjes hebben zich aangemeld, maar
de directie is, gezien de bedrijfsomstandig
heden, niet voornemens tot herplaatsing
over te gaan. Van die zijde deelde men ons
bovendien mee, dat in elk geval (figeveer
de helft van de meisjes niet meer tot de fa
briek zal worden toegelaten. De stakingslei
ding stelt voor deze „slachtoffers" nog ge
durende vier weken 100 ter beschikking.
„TOONKUNST".
Op Donderdag 14 Mei a.s. geeft de
zangvereeniging van de afdeeling Alk
maar der Maatschappij tot bevordering
der Toonkunst haar tweede concert van
dit seizoen.
In tegenstelling met het eerste concert,
toen een groot werk werd uitgevoerd,
zullen nu eenige kleinere werken ten ge-
hoore worden gebracht.
In de eerste plaats een oratorium van
A. Becker op teksten van geestelijke liede-
De reis, welke mr. Hart, de directeur van
Economische Zaken, naar Holland heeft ge
maakt, zal, naar te hopen is, veel misver
stand omtrent Indië als afzetgebied, uit den
weg hebben geruimd. In nog veel te veel
kringen wordt Indië beschouwd als een land,
waar mislukte Hollanders maar een emplooi
moeten zoeken en alle artikelen, welke Hol
land niet goed kwijt kan, aan den man be-
hooren te worden gebracht.
Of zulk een afzet mogelijk is, gaan deze
nieuwlichters niet na. Zij beschouwen Indie
als een bodemloos vuilnisvat voor Holland,
dat daar alles in kan deponeeren, wat het
kwijt wil wezen.
Een paar jaar terug kregen we zoo hier
ren en gezangen, voor koor, solokwartet,
orkest, klavier en orgel.
Na de pauze een tweetal vrouwenkoren
met sopraansolo en tot slot een werk van
Julius Röntgen voor vier solostemmen en
piano.
De solisten zijn de dames Julia Röntgen
en Diete Blooker en de heeren Jöh. Back
en Max Wulff, terwijl de pianopartij in
het werk van Julius Röntgen gespeeld
wordt door diens zoon Johannes Röntgen.
Zooals gewoonlijk verleent het Alk-
maarsche strijkorkest hare medewerking,
Mien Siezen verzorgt de klavierbegelei
ding, terwijl de orgelpartij uitgevoerd
wordt door den heer P. A. van Langen, en
tenslotte het geheel onder leiding van den
dirigent van Toonkunst, den heer J. Henri
Oushoorn.
Een programma dus dat groote ver
scheidenheid en afwisseling biedt, en
gaarne wekken wij dan ook onze lezers op
de uitvoering bij te gaan wonen, en van
hunne belangstelling in het Alkmaarsche
muziekleven, dat die belangstelling zoo
dringend behoeft, blijk te geven.
Wij eindigen met de mededeeling dat
ook de generale repetitie tegen gering
entree toegankelijk is voor het publiek.
Het bestuur van den bond van kunste
naars ter verdediging van de cultureele
rechten heeft den volgenden „open brief"
gezonden aan prof. dr. W. Mengelberg;
„Herhaaldelijk werd het Nederlandsche
muziekleven in beroering gebracht door
berichten, dat gij in tegenstelling tot
andere kunstenaars, die principieel wei
gerden hun talent in dienst te stellen van
het gelijkgeschakelde Duitsche cultuur
leven, in Duitschland als dirigent zoudt
optx-eden en telkens weer hebben wij ons
er over verheugd, wanneer die berichten
werden tegengesproken. Met verbazing en
droefheid lazen wij daarom in de avond
bladen van 4 Mei, dat gij dienzelfden avond
in Frankfurt a. M. optrad.
Aangezien het van algemeene bekend
heid is, dat gij uw kostbaren tijd vrijwel
alleen aan de toonkunst wijdt, begrijpt
ieder, dat de politieke verwikkelingen in
Duitschland buiten uw aandacht vallen.
Maar wat onmogelijk aan uw aandacht als
katholiek en als kunstenaar ontgaan kan
zijn, is de gelijkschakeling van het Duit
sche godsdienst- en kunstleven, zijn de
vervolgingen van uw geloofsgenooten, de
uitbanningen, verguizing van tal van kun
stenaars, waaronder om er slechts een te
noemen, uw vriend Gustav Mahler, aan de
uitvoering en erkenning van wiens werk
gij uw beste krachten gewijd hebt.
Gij hebt zeer onlangs te Amsterda n
Mahler gevierd rr.et een herdenkingsfeest,
dat terecht een storm van enthousiasme
opriep. Het is niettemin onze vaste over
tuiging, dat gij de nagedachtenis van
Mahler treffender zoudt hebben geëerd en
er daadwerkelijker toe zoudt hebben bij
gedragen de Duitsche muziek haar ouden
roem weer te geven, door naar het voor
beeld van vele van uw collega's iedere
samenwerking met de vernietigers van de
Duitsche kunst en de usurpateren van
haar roem, onvoorwaardelijk af te wijzen.
Wij meenen in den geest van vele Ne
derlandsche kunstenaars en muziekvrien-
den te handelen door u openlijk te doen
weten, hoezeer wij uw beslissing in dezen
betreuren.
NOORD-SCHARWOUDE (April).
Geboren: Johanna Afra, d. v. Jan
Hand en Johanna Breed. Maria Eliza-
beth, d. v. Arie Goudsblom en Cornelia
Bakker. Cornelis Herman, z. v. D. Bruin
en Geertruida Wester. Clasina Maria, d.
v. Johannes Groothuizen en Catharina Mol,
Gehuwd: Hendrik de Wit te Broek op
Langendijk en Guurtje Smit. Jan Mulder
te Broek op Langendijk en Catharina Blom.
Adrianus Johanes Beemsterboer en Char-
lina Hendrika Drager. Johannes Bet en
Frouwkje Bijlsma. Nicolaas Petrus Mole
naar te Heerhugowaard en Emerensiana
Catharina Beemsterboer. Klaas Swager
te Zuid-Scharwoude en Margaretha Catha
rina Kleimeer.
Overleden: Cornelis Bet, oud 1 jaar,
z. v. P. Bet en D. Grootjes. Albertus
Everardus Petrus Bekker, oud 1 jaar, z. v.
G. Bekker en N. Bouwmeester.
WINKEL (April).
Geboren: Neeltje, dochter van Mari-
nus Bijpost en Cornelia Middelloop. An-
nie Emieleus Maria, dochter van Cornelis
Franciscus Buijs en Julia Maria van Over-
maire.
Ondertrouwd: Herke Kouwenberg,
en Jansje de Zeeuw.. Pieter Beers, wo
nende te Noordscharwoude en Antje Scha-
ger. Arie Anne Zeeman wonende te Zij -
pe en Catharina Kamp.
Gehuwd: Herke Kouwenberg en Jans
je de Zeeuw.
Overleden: Aafje Smak, 23 jaar.
Dirk Slooves Ajbzn., 78 jaar.
een mijnheer, die het Nederlandsch fabri
kaat zou pousseeren. Hij had een paar kof
fertjes met monsters bij zich om een tentoon
stelling in te richten. Hij was echter niet
zoo dom, of hem bleek alras, dat een impor
teurshuis van -middelmatige grootte, meer
Hollandsche artikelen aan de markt bracht,
dan hij in zijn taschje had.
Daarop volgde een poging van een kwee-
ker, ik meen uit Beverwijk, om hier Hol
landsche groenten te importeeren. Hij zond
in de koelkamer van een der schepen een
aardige partij, welke natuurlijk onverkoop
baar bleek, omdat Hollandsche groente hier
voor 'n tiende van der prijs te verkrijgen is,
dien onze man wel moest vragen, wilde hij
alleen zijn kostprijs goed maken.
Enkele maanden geleden gingen er stem
men op om Hollandsche melk in vaten naar
Indië te zenden. Mijn hemel! Melk naar
Indië! Bandoeng beleeft al sedert een paar
jaar een melkcrisis, geboren uit een over
vloed van melk, die niet kwijt te raken is.
Het vraagstuk heeft nog geen oplossing ge
vonden. Dat de melk, welke op bedoelde
wijze verstuurd zou "worden, voor de ge
zondheid schadelijk bleek, was natuurlijk
slechts een bijomstandigheid. Indië is nu
eenmaal goed genoeg voor alles wat Holland
niet hebben kan.
De melk is niet aan ons voorbijgegaan, of
er werden pogingen aangewend om Hol
landsche eieren naar Indië te sturen.
De prjjs van een Hollandsch ei weet ik op
het oogenblik niet nauwkeurig, maar hiér is
een z.g. raskippenei voor 4 cent te krijgen.
Een product van de ajam kost nog veel min
der. Op Java bestaat een overvloed van
eieren en in de buitenbezittingen voeren
China en Singapore millioenen stuks tegen
een bedrag waartegen een Hollandsch ei hèt
vele malen moet afleggen. Het vermakelijke
van deze poging is, dat enkele maanden ge
leden in het Hollandsche weekblad „Han
delsberichten" een zeer uitvoerig stuk heeft
gestaan op den invoer van eieren in Ned.
Indië. Maar kennis nemen van hetgeen om
trent Indië gepubliceerd wordt, was natuur
lijk niet noodig. Holland had eieren te veel,
dus die maar naar Indië.
Het zal nog jaren duren, voordat het
grootste deel van in het moederland omtrent
Indië bestaande misverstand uit de wereld
geholpen is en daarom moet het betreurd
worden, dat de poging om reizen naar Indië
te organiseeren tot mislukking gedoemd
schijnt, niet wegens de kosten, doch wegens
gebrek aan belangstelling. Een van de bla
den hier maakte naar aanleiding van het be
richt over een gebrek aan animo de opmer
king, dat de Hollanders vermoedelijk willen
wachten totdat Indië niet meer van Neder
land is. Dan wordt een trip hierheen een
reis naar het buitenland, krijgt daardoor een
deftig cachet en vindt belangstelling.
Reizen niet duurder dan hier.
Misschien komt over enkele jaren verbete
ring. Het reizen in Indië is voor iemand, die
niet overal overdreven luxe wenscht, werke
lijk zoo duur niet. Ik heb een paar jaar
terug het denkbeeld opgeworpen om een
troepje jongelui hier te laten rondtrekken,
waarbij zij van goedkoope middelen van
vervoer gebruik moesten maken en in goed
koope hotels slapen. Toen zijn aan enkele
zijden in Holland, waar men Indië van de
laatste 6 jaren niet meer kende, bezwaren
gemaakt. Het reizen in een autobus zou niet
gaan! Maar hoofdambtenaren, die op tour
nee gaan mogen in streken waar geen trein
rijdt, geen auto declareeren als er een auto
busdienst bestaat. En dan zouden opgescho
ten jongelui niet in een bus mogen réizen?
In een behoorlijk Europeesch hotel komt
een gast voor 3.50 per dag onder, alles in
begrepen. Het aantal Europeanen, dat 3e
klas reist, neemt hand over hand toe. Wer
kelijk een reisgezelschap, dat geen overdre
ven eischen stelt, behoeft niet duur uit te
zijn om toch veel te genieten.
Onlangs bracht een gezelschap van 60 Au
stralische jongens een bezoek aan Batavia.
Zij kwamen omstreeks 9 uur aan en vertrok
ken in den middag om 6 uur. Zy kregen
een uitnemend maal om 1 uur, thee om vier,
konden zwemmen en werden uren lang door
Batavia en omstreken rondgetoerd. Totale
kosten bedroegen slechts 135 of nog geen
2 per hoofd.
Maar zoo lang in Holland nog de meening
bestaat, dat hier achter eiken boom een
tijger loert, aan eiken boomtak minstens
één aap hangt en we dagelijks ons huis van
de slangen moeten bevrijden, zal van een
aanhoudend gezelschapsbezoek aan Indië wel
niets komen.
Er is op het gebied van wederzijdsch be
grijpen nog zooveel te doen.
Enkele jaren geleden zijn Indische vruch
ten per koelkamer naar Holland gezonden,
om daar een zeer matig onthaal te vinden,
wat te begrijpen is. In de eerste plaats is den
Hollander het eten van Indische vruchten
vreemd hij zal gewoonlijk niet weten, hoe
ze open te maken maar daarbij komt, dat
wat den smaak betreft de Hollandsche
vruchten het eigenlijk van de Indische win
nen. Niets gaat toch boven een goede mei
kers, een goudreinet, gele pruimen, peren.
We hebben hier wei de mangga, de sawoe,
de djeroek de lima, de mangistan en de poe-
lassan, om maar enkele te noemen, maar als
vrucht stel ik ze alle beneden de zoo even
genoemde Hollandsche producten. Dat 'n
Hollander er niet aan wilde, kan ik me in
denken en een Indischman moet in Holland
niets van deze vruchten hebben wegens
den schrikbarend duren prijs. Ik betaalde
in Holland voor een mangistan, die hier de
10 voor 2 1/2 cent te krijgen zijn en dat is
nog duur, het lieve bedrag van 40 cent per
stuk!
Op het gebied van Indische vruchten
naar Holland is m.i. niet veel te doen, mo
gelijk wel op dat van de bloemen, maar
dit terrein ligt nog zoo goed als braak?
Orchideeën.
De heer Dakkus heeft in zijn radio
lezingen over orchideeën, welke ook naar
Holland zijn uitgezonden, de aandacht ge
vestigd op bloemen en planten, die hier voor
enkele centen te verkrijgen zijn, maar waar
voor in Europa exorbitante prijzen worden
gevraagd. Een ankrek boelan, de gewone
witte orchidee kost hier langs de deur als
plantje op een stuk hout of mos 2 1/2 tot 3
cent. In een prijscourant van een grooten
Parijschen bloemist, zag ik een dergelijke
plant te koop aangeboden voor 300 franc en
indien hij bloemen droeg, liefst 500 franc!
Ben ik goed ingelicht, dan wordt in Hol
land voor een enkele bloem 2.50 gevraagd.
Nu is voor het kweeken van orchideeën in
Holland een kas noodig en niet iedere bloe
menliefhebber bezit er een, maar met wat
handigheid is er in veel gevallen toch wel
een samen te stellen. Centrale verwarming
wordt tegenwoordig in vele huizen aange
troffen en een kas, waar Indische bloemen
tot ontwikkeling komen, behoeft niet meer
dan 60 graden warmte, omdat deze warmte
constant is en evenveel uitwerking heeft als
de veel hoogere, maar tevens zoo wisse
lende Indische temperatuur. Het overzenden
van de plantjes gaat gemakkelijk. In mand
jes kunnen zij, geheel drooggelegd, worden
overgezonden. De soorten, die in een gelijk
matige warmte het geheele jaar zouden
doorbloeien, moeten op bepaalde tijden
„droog" worden gezet, om ze voor uitput
ting te vrijwaren. Er zijn hier ook soorten,
welke een zeer zorgvuldige behandeling
behoeven, het overzenden van deze lijkt
minder gewenscht. Met de eenvoudige en
sterke soorten zou een begin kunnen worden
gemaakt.
Naar ik meen te weten, zijn er slechts
zeer enkele kweekers van bloemen in Hol
land, die planten en zaden uit Indië laten
komen. Waarom zou de ernstige amateur
ook niet eens een poging wagen? Indien hij
een kas heeft, komt het nemen van een
proef hem op niet meer dan op enkele gul
dens te staan.
Vreemde geld-manipulaties.
Enkele weken geleden is een rapport ge
publiceerd van een bekend accountants
kantoor over den financieelen toestand en
de boekhouding van een reeds jaren be
staand onderling hulpfonds te Batavia. In
een vergadering van deelhebbers waren
ernstige beschuldigingen uitgebracht, wat
ten slotte tot het onderzoek heeft geleid.
Het resultaat was niet fraai. Er bleek 'n
tekort van meer dan een halve ton, maar
het juiste bedrag kon moeilijk worden
vastgesteld wegens zeer handige manipu
laties in de boekhouding. Het aantal be-
stuusleden wisselde sterk en nergens was
aanteekening gehouden van den tijd gedu
rende welken bepaalde menschen in func
tie waren geweest. Geconstateerd werd.
dat enkel malen gedurende een paar we
ken geen boek was gehouden en met ze
kerheid kon niet meer worden nagegaan,
welke bestuursleden hiervoor aansprake
lijk moesten worden gesteld. Verwijzingen
naar folio's waren nergens aangebracht.
Bladen uit boeken gescheurd. Zoo vond
een der accountants, dat aan een zekeren
heer Jansen 500 was geleend. Voornamen,
woonplaats of andere aanduidingen ont
braken, evenals een schuldbekentenis, en
er waren minstens 50 Jansens aan wie geld
was verstrekt. Gelukkig is het fonds goed
bij kas, zoodat het de aderlating kan lij
den. Getracht wordt enkele personen voor
den Raad van Justitie te brengen, maar het
is zeer de vraag of dit lukken zal wegens
het Ontbreken van voldoende bewijs.
Het aantal van dergelijke fondsen in In
dië is groot. Volgens een matige taxatie
een 1200 en aangezien controle behalve dan
van de leden op deze fondsen niet bestaat,
mag aangenomen worden, dat de boekhou
ding en kas bij een respectabel aantal niet
in orde is. Niet dat de Indischman oneer
lijk is dan een Hollander, maar overal waar
goede controle ontbreekt dreigt een tekort
en de leden van dergelijke fondsen zyn
slechts zelden in staat om zich in de zaak
te werken, zoodat alles blijft overgelaten
aan bestuursleden, waarbij dikwijls de
zoon den vader opvolgt en ook in Indië
kan de verleiding sterk zijn. Er zijn fond
sen, welke volkomen zuiver en correct be
heerd worden, andere echter raakten door
onvoldoende deskundigheid van bestuurs
leden, die volkomen eerlijke menschen zijn,
in de war en als dan de moed ontbreekt
om op het instellen van een deskundig on
derzoek aan te dringen, dan is er ten slot
te geen uitkomen aan. Gelukkig zijn er
slechts zeer enkele opgericht speciaal met
het doel om de menschen hun geld af te
zetten. De regeering heeft wel eens ge
dacht aan het onder controle stellen van
dergelijke fondsen, maar dit zou zulk een
uitgebreiden controledienst noodig maken,
dat er geen betalen aan is.
Hoe weinig commercieel bestuursleden
van dergelijke fondsen soms zijn aange
legd, ondervond onlangs een boekhouding
aangelegd mensch, die door zeer toevalli
ge omstandigheden in het bezit van enkele
aandeelen van een goed békend staande
hulpbank was gekomen. Hij was tegen den
tijd van de jaarvergadering balans en re
kening eens gaan nazien, wat hem op de
vergadering tot de vraag bracht, wat van
de post dubieuse debiteuren nog terecht
kon komen. Na eenig vragen zeide het be
stuur, dat de meeste van die debiteuren al
jaren dood waren een had 12 jaar gele
den dit tranendal verlaten maar dat het
hun verstrekte geld niet afgeschreven was,
omdat er dan geen dividend kon worden
uitgekeerd.
Het heeft onzen man bijkans een uur
praten gekost voordat hij de vergadering
kon brengen tot het besluit dë helft van
het verloren bedrag af te schrijven. Bij
totale afschrijving zou heelemaal geen
winst te verdeelen overblijven en wat zou
de buitenwereld dan van het fonds den
ken!
En hier betrof het een overigens nauw
keurig beheerd fonds, waarvan de boeken
tip top in orde waren.
PSYCHOLOGIE EN LEVEN.
Door Leslie D. Weatherhead M. A.
(Erven J. Bijlcveld Utrecht 1936).
Een boek voor ouders en opvoed-.
De nieuwe studie van Weatherhead vormt
een inleiding tot ae zielkunde van het dage-
lijksch leven. Ze is geschreven voor den
leek, en wel in de eerste plaats voor den
tobbenden of zwaarmoedigen leek. Deze zal
herhaaldelijk een openbaring zijn. Zonder
overdrijving mogen we onderstellen, dat
veel menschèn tegenwoordig aan slapeloos
heid lijden, menigeen wordt gekweld door
een bepaalde angst, weer anderen piekeren,
enz. enz. Voor hen allen is genezing moge
lijk. Het boek vgn W., dat wij we zeggen
het nog eens met nadruk slechts als een
populaire inleiding beschouwen, zal hen
deze overtuiging geven. Onder toezicht van
een bekwaam zenuwarts volgt men natuur
lijk een zekerder weg, maar niet ieders
beüfs laat de uitgaven daarvoor toe. Na W.
zou men ook een „hoogere" handleiding
kunnen nemen, die den patiënt wat steviger
aanpakt en sneller tot de daad brengt, want
op de toepassing van het voorgeschrevene
komt het bovenal aan.
Weatherhead houdt zich over het alge
meen aan alledaagsche gevallen, en zal
daarom bij den leek gemakkelijker 8elo°f
vinden dan bijv. een Ramón Gómez de la
Serna met zijn zeldzame en voor ons bij
kans onaanvaardbare geneeswijzen, hoe in
teressant overigens ook beschreven. (Een
wegkwijnende kanunnik moet alle Paais®
kleuren ontvluchten, een andere patien
mag zyn zwarte regenjas niet langer
dragen; een man, in wiens ziel de bliksem
geslagen is, wordt door een veertiendaagsch
verblijf in absolute duisternis genezen,
enz. Zie „Dokter hoe is het mogelijk". Am
sterdam 1933). Slechts een enkele maal
evenaart W. den Spaanschen geleerde hier
in: een zenuwachtige student geneest door
de portretten van zijn vader te vernietigen.
We meenen bij de hier volgende nadere
bespreking van Psychologie en Leven voor
op te moeten stellen, dat dit een door en
door (vrijzinnig) christelijk boek is. Eenige
malen wordt uitdrukkelijk betoogd, dat er
in het Nieuwe Testament heel wat moderne
zielkunde schuilt. Dit sluit natuurlijk niet
uit, dat W. ook enkele sexueele gevallen
behandelt.
Van den rijken inhoud noemen we de
hoofdstukken Belangrijkheid van het onbe
wuste, Krachten der ziel, Verdringing en
zelfbeheersching, Het minderwaardigheids
complex, De ziel van het kind, Kees, angst,
phobie en zorg, Neerslachtigheid en geprik
keldheid. Alles met voorbeelden uit het
„dagelijksche zieleleven" geïllustreerd. Bij
enkele gedeelten wenschen we wat langer
stilstaan. Zoo dachten wij zeer nuttig de
waarschuwing tegen het opzweepen van den
wil. Schrijver had hierbij ook een aantal
voorbeelden kunnen ontleenen aan de kin
deropvoeding. Menig kind van goeden
wille wordt door welmeenende ouders ner
veus gemaakt en grondig bedorven, doordat
zij te veel een beroep doen op den wil. We
geven zelf een paar eenvoudige gevallen:
de meeste kinderen nemen zich heilig voor
bij het bezoek van Oom of Tante of met
een verjaardag op school extra goed op te
passen, maar de besten moeten juist dien
dag nablyven. Zij die zich inspannen om niet
te morsen bij het eten, doen dit het eerst,
vooral wanneer Moeder hun dringend ver
zocht heeft te denken aan haar schoone
tafellaken. In het bijzonder bij de verrich
tingen van organen, wier functies geregeld
worden door het z.g. sympathische zenuw
stelsel, dus bij lichamelijke verrichtingen,
die a. h. w. werktuigelijk behooren te ge
schieden, moet men niet gaan denken en
niet „willen". Schr. had in dit hoofdstuk nog
de aandacht kunren vestigen op een niet
nader aan te duiden lastige kwaal, waaraan
sommige menschen lijden, enkel en alleen,
doordat zij te onpas hun wil inschakelen.
Ook dit is af te leeren en menigeen zal het
uur zegenen, waarop hij van die ellende
verlost wordt.
Het uitspreken van innerlijke moeilijk
heden acht W. terecht een uitstekende ge
neesmethode. Wanneer kinderen, wien iets
ernstigs is overkomen (bijv. een aanran
ding) die niet vertellen, maar de schok
verdringen naar het onbewuste deel van de
ziel, dan heeft die veel levensleed ten ge
volge. De taak van den psychiater is nu,
deze verdringing op te sporen, ze den pa
tiënt bewust te maken en de genezing volgt
bijna automatisch. Verder behandelt schr.
de sublimering van de instinctieve krachten
die den mensch in een nieuwe, in een
hoogere wereld met andere waarden leidt.
Dan wijst W. op het heilzame van het simu-
leeren eener tegenovergestelde aandoening
voor het beheerschen van een emotie, op
wat iemand verraadt die veel vloekt en
geeft hij aan, hoe men een afwijking kan
compenseeren. (De mosthenes wist zijn stot
teren niet anders te beheerschen dan door
een groot redenaar te worden; Napoleon
zocht compensatie voor zijn kleine gestalte
en bracht het tot keizer!)
Zeer goede en soms ontroerende gedeelten
bevat het hoofdstuk over de kinderziel.
Bijv. op bl. 166 het verhaal over een on
rechtvaardige straf en dat van den jongen,
wien zoo vaak iets verboden werd, dat hij
ten slotte meende „Jan Laat 't" te heeten.
Zeer lezenswaard is hetgeen vermeld wordt
over het z.g.n. liegen van kinderen, wat
niets met hun karakter heeft uit te staan;
idem de blz. 161, 175 en 176 en die over de
infantiele regressie 3) .waarbij men neer
slachtig of prikkelbaar is geworden door
het weer aannemen van levensgewoonten,
dateerende uit den kindertijd.
De laatste bladzijden zijn gewijd aan „de
uitweg", een titel die wel geen nadere ver
klaring zal behoeven.
Ja, dit boek kan voor menigeen een uit
weg worden, een bevrijding van veel ver
borgen levensleed. Maarzooals opge
merkt, wie het kan betalen, kieze de hulp
van den psychiater.
S.
Vgl. zijn reeds eerder verschenen werk
„Het sexuele leven beheerscht door psycho
logie en religie".