DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Toenadering tusschen werkgevers en
arbeiders.
NIEUWE GOUVERNEUR-GENERAAL
VAN NED. INDIË.
Ho. 133
Maandag 8 Juni 1936
138e Jaargang
De stakingen in Frankrijk
Verwacht mag worden, dat morgen voor het
grootste deel het werk hervat zal worden.
RUSTIGE ZONDAG.
dat
Antwerpen blijft staken.
Werkgevers blijven bij hun eischen.
Jhr. Mr. Tjarda van Starkenborgh
Stachouwer, onze gezant te Brussel.
Moordaanslag te IJmuiden.
Staatsgevaarlijke bruut
gearresteerd.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden by vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENt
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK,
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Er is een groote ontspanning ge
komen in de steeds grooter wordende
onrust in Frankrijk en dan vooral in
Parijs, waar de stakingen op haar
hevigst waren.
Alle bladen zijn thans verschenen,
maar slechts in vier pagina's, daar
de staking in de papierfabrieken tot
zuinigheid met papier dwingt.
Daar de benzinevoorraden van bij
na alle garages uitgeput zijn, rijden
op straat slechts weinig auto's.
De benzine-voorziening zal heden
hervat worden. Voor het geval de
benzinevoorraden der artsen, bakkers
en van de autobusdiensten uitgeput
zijn, zal benzine van het leger be
schikbaar worden gesteld.
De toestand is onveranderd in de fa
brieken, waar het personeel de werkplaat
sen symbolisch bezet houdt, zooals bij
Renault.
Niets doet te Parijs voorzien, dat er
eenige agitatie in de lucht zou hangen.
De indruk is, dat de staking een „étappe"
is.
Evenals de vorige dagen het geval was,
zijn de openbare diensten verzekerd: de
water-, gas- en electriciteitsvoorziening
functionneert, evenals in het algemeen de
transportdiensten. De melk werd overal
normaal bezorgd en de aanvoer bij de
hallen had op de gewone wijze plaats.
In het noorden des lands is de toestand
ongewijzigd, maar het personeel van de
autobusmaatschappij te Versailles heeft
vanochtend het werk hervat.
Anti-semietisch nummer van So-
lidarite Frangaise in beslag geno
men. Joden en vrijmetselaars de
vyanden des lands.
Op bevel van den minister van binnen-
landsche zaken, Salengro, is een speciaal
nummer van de „Solidarite Frangaise" in
beslag genomen, waarin o. m. de volgende
zinsneden voorkomen: het vaderland is in
gevaarde joden en de vrijmetselaars
zijn de verantwoordelijkende joden
en de vrijmetselaars zijn de vijanden
Bijeenkomst in kabinet van
minister-president.
De vertegenwoordigers van de arbeiders
(Algemeen Verbond van den Arbeid) en
van werkgevers (Algemeen Verbond van
de Fransche Producenten) zouden gister
middag in overeenstemming met een op
hen door minister-president Blum ge
daan beroep in het kabinet van den pre
mier bijeenkomen ter bespreking van de
voorwaarden, waaronder de werkzaam
heden zonder verwijl zouden kunnen wor
den hervat.
Overeenstemming inzake de
stakingen bereikt.
Er is thans ook overeenstemming be
reikt inzake vele stakingen.
Ten aanzien van de besprekingen, die
gistermiddag gehouden waren, teneinde
te trachten een einde te maken aan de
stakingen, had Jouhaux reeds verklaard,
dat hij hoopte, dat des avonds bij de her
vatting der besprekingen een overeen
stemming tot stand zou komen.
Naar de minister van binnenlandsche
zaken, Salengro, heeft medegedeeld om
vat het tusschen de vertegenwoordigers
van den Algemeenen Bond van Fransche
voortbrenging en die der C.G.T. tot stand
gekomen accoord het volgende: het recht
van vereeniging, erkenning der fabrieks-
Bfgevaardigden, verhooging der salaris
sen, varieerend van 7 tot 15 procent,
voorwaarden en wijze van hervatting van
het werk, en toepassing door de werk
gevers van de wetsontwerpen, die bij het
bureau van de Kamer zullen worden in
gediend, met betrekking tot de invoering
van een werkweek van 40 uren en be
taalde vacanties.
De eischen der bankbedienden.
De minister van financiën, Vincent
Auriol, heeft den secretaris van de Vak-
vereenigingskamer der bankbedienden
ontvangen, die hem in kennis stelde van
de eischen der bankbedienden. Minister
Auriol, heeft onmiddellijke besprekingen
gevoerd met den voorzitter van de Syn
dicale Bankunie. Als eerste resultaat
werd bereikt, dat de beide partijen tot
overeenstemming zijn gekomen,
Woensdag de bepalingen van het collec
tief contract zullen worden besproken
De overeenstemming tusschen
werkgevers en werknemers.
Behalve de reeds bekende punten van
de overeenkomst die tusschen werkgevers
en werknemersgedelegeerden tot stand is
gekomen, zijn in de overeenkomst nog de
volgende drie punten opgenomen:
Invoering van arbeidersraden in alle
bedrijven met meer dan 10 arbeiders.
Geen represaille-maatregelen tegen de
stakers.
Oproep van den kant der arbeidersor
ganisaties tot onmiddellijke hervatting
van het werk in de bedrijven, waar ge
staakt wordt, zoodra de werkgevers de
principieele overeenkomst hebben aan
vaard en onderhandelingen aangevangen
zijn over de uitvoering daarvan.
Voorts hebben de werkgevers bij de on
derhandelingen bij den minister-president
reeds te kennen gegeven de wetten ten
uitvoer te zullen leggen, die binnenkort
in de Kamer zullen worden ingediend en
die in het bijzonder betrekking hebben
op de arbeidscontracten, de 40-urenweek
en de vacantie met behoud van loon. Deze
toezegging is echter slechts door aan
dringen van de regeering verkregen. De
werkgevers hebben zich echter vrijheid
van meening voorbehouden over het
principe van deze wetten en zy hebben
eveneens alle reserves gemaakt over de
economische gevolgen van deze wetten.
In regeeringskringen wordt verno
men, dat de principieele overeen
komst over de beëindiging van de
staking nog niet tot een hervatting
van het werk in den loop van heden
zal kunnen leiden. Men gelooft ech
ter, dat Dinsdag de meeste der thans
stakende bedrijven weer aan den
gang zullen gaan.
De banken en de groote Parijsche wa
renhuizen zijn bij de principieele regeling
niet betrokken. In den loop van den dag
zullen ónder voorzitterschap van Blum
onderhandelingen gevoerd worden over
bijlegging van de staking in de warenhui
zen, terwijl de vertegenwoordigers der
banken en der bankbedienden, na een
eerste contact gisteravond, vanmiddag
opnieuw in het ministerie van financiën
bijeen zullen komen voor het voeren van
onderhandelingen. Het ministerie van
financiën verklaart met beslistheid, dat de
geruchten over een staking bij de banken
onjuist zijn. De banken zullen vandaag
als gebruikelijk hun loketten openen.
Vandaag wordt de levering van benzine
aan de pompstations hervat. Aangezien
ook in de centrale markthallen de sta
kingsbeweging ten einde is en de vracht
auto's weer benzine kunnen krijgen, is de
levensmiddelenvoorziening vandaag weer
in orde. Er kan echter nog niet worden
bepaald of de staking in de Parijsche
bouwbedrijven en in de mijnen in Noord-
Frankrijk onder den indruk van de be
reikte overeenstemmingen toch nog zal
doorgaan. Zooals bekend zou in deze be
drijven de staking vandaag beginnen.
Staking begrafenispersoneel.
In Versailles is echter heden de staking
overgeslagen op het personeel der begra
fenis-ondernemingen. De prefect heeft
daarom opdracht gegeven aan de stede
lijke politie een aantal begrafenissen te
verrichten.
In de mijnstreek van Douai is het aan
tal stakers sedert Donderdag van 350 tot
ongeveer 20.000 gestegen. Ook het per
soneel der cokes- en brikettenfabrieken
heeft zich bij de mijnstaking aangesloten.
De Bond van Warenhuis-fabrikanten
te Parijs heeft Zaterdag evenals dit reeds
door andere ondernemersbonden ge
schiedde, verklaard alle onderhandelingen
tot bijlegging van het conflict te zullen
afbreken, indien het personeel de bezette
warenhuizen niet ontruimde.
De Bond van Electriciens deelde mede,
dat er in dezen bedrijfstak geen algemeene
staking heerscht. De staking van ver
schillende particuliere electriciteitsfabrie-
ken heeft slechts ten doel voor deze ar
beiders in de toekomst betere arbeids
voorwaarden en levensomstandigheden
te verkrijgen.
Zaterdag werd ook de rivierscheepvaart
door de stakingsbeweging getroffen.
Vooral in Noord-Frankrijk, in de omge
ving van Rijssel, zijn de bemanningen
van talryke vrachtschepen in staking ge
gaan. Zij legden hunne schepen dwars
over rivieren en kanalen, teneinde op de
ze wijze elk verkeer onmogelijk te maken.
Ook in Reims heeft de staking zich
verder uitgebreid. De staking in de Parij
sche metaalindustrie schijnt echter te
verminderen. Tusschen de directie der
Renault-fabrieken en de arbeiders schij
nen de onderhandelingen reeds zoover
gevorderd te zijn, dat nog slechts een
enkel geschilpunt te regelen overblijft.
De werkgevers hebben zich bereid ver
klaard 72 werkuren als betaalde vacantie
toe te staan, de arbeiders eischen echter
96 uur. Desniettemin hoopt men, dat de
arbeid reeds Maandag weder zal kunnen
worden hervat.
In de Antwerpsche haven blijft de toe
stand ongewijzigd. De werkgevers hebben
Zaterdagmiddag vergaderd en kennis ge
nomen van het rapport van een gedele
geerde bij het Nationale Comité van de
haven. Zij hebben besloten op hun stand
punt te blijven staan. De Bondsraad van
de havenarbeiders heeft van zijn kant be
sloten, dat de staking zal blijven voortdu
ren. Daar er geen tegenvoorstellen door
de werkgevers werden gedaan, wordt op
het oogenblik geen vergadering van de
stakers in het uitzicht gesteld. Er is dus
nog geen sprake van toenadering der bei'
de partijen.
Minister Delattre blijkt evenwel niet
van plan te zijn het bijltje er bij neer te
leggen en zal, naar men verwacht, te be
ginnen met vandaag een nieuwe poging
doen om de werkgevers tot een verzoe
nende houding te bewegen.
De wijziging in de houding van zekere
bladen, die van het begin af partij hebben
gekozen tegen de arbeiders, verdient de
grootste aandacht Zoo schrijft de katho
lieke conservatieve „Libre Belgique",
dat het argument van de arbeiders, dat de
salarissen niet voldoende zijn aangepast
bij de stijging van de kosten van het
levensonderhoud, niet van allen grond is
ontbloot, maar dat de werkgevers er in
elk geval niet nader op zullen ingaan,
voordat de arbeid is hervat.
Zaterdagmiddag is het aan de haven
kalm gebleven. Er deed zich alleen een
relletje voor met een opgehitsten staker,
die de tram aanhield en van den conduc
teur eischte, dat ook hij den arbeid zou
neerleggen. De man kwam in verzet tegen
de politie en werd bij de arrestatie ge
wond. Het is voortaan verboden, zonder
speciale toestemming, met fietsen of mo
torrijwielen langs de dokken te rijden.
Men wil zoodoende opstootjes beletten van
groepen stakers, die zich in de laatste da
gen per fiets verplaatsen om werkwilli
gen op te sporen.
Schepen naar Rotterdam.
Er wordt overigens evenmin gewerkt
als de vorige dagen en het aantal politie
agenten aan de haven kon zelfs worden
verminderd. Tien schepen zijn onverrich-
terzake uit Antwerpen naar Rotterdam
vertrokken en men heeft vernomen, dat
110 schepen, die zich met bestemming
naar Antwerpen te Dordrecht bevinden^
bevel hebben gekregen om naar Rotter
dam te varen.
Voor wat Gent betreft zijn deze berich
ten uit de lucht gegrepen. Het parool van
de vakvereeniging wordt stipt opgevolgd
en er wordt geen hand uitgestoken naar
de schepen, die Antwerpen als bestem
ming hadden.
Zaterdagavond heeft de paritaire com
missie van Ostende van haar kant beslo
ten, dat de schepen, die normaal naar
Antwerpen moesten varen, niet in de ha
ven van Ostende zullen worden gelost. De
commissie besloot ook, dat na afloop van
het conflict te Antwerpen de salarissen te
Ostende zullen worden aangepast bij die
van Antwerpen en Gent.
Zondag is de staking der Antwerpsche
autobussen geëindigd, nadat Zaterdag de
vertegenwoordigers van de vakvereeni
ging van de werkgevers de verzekering
hebben gekregen, dat de salarissen gelijk
zullen worden gesteld met die van het
rtamwegpersoneel.
De moderne metaalarbeidersbond van
Antwerpen heeft Zaterdagavond verga
derd en besloten, dat er voor de metaal
bewerkers geen aanleiding bestaat om
zich bij de staking van de havenarbeiders
aan te sluiten.
De Belgische regeering heeft van haar
kant de noodige maatregelen getroffen
met het oog op den meelvoorraad van het
land.
Naar wij vernemen, heeft H. M. de
Koningin thans definitief het besluit
onderteekend tot de benoeming vai
Jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starken
borgh Stachouwer, Hr. Ms. gezant te
Brussel, tot gouverneur-generaal
Nederlandsch-Indië.
van
De levensloop van Jhr. Tjarda.
Jhr. mr. Alidius Warmoldus Lambertus
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer werd
7 Maart 1880 te Groningen geboren als zoon
van Jhr. Edgard Tjarda van Starkenborgh
Stachouwer en Jvr. Christina Jacoba
Quintus.
Het geslacht der Tjarda's behoort tot den
oud Frieschen adel. De oorsprong gaat ver
loren in de grijze oudheid. Zij hebben een
groote rol gespeeld in de woelige middel-
eewsche geschiedenis der Frische gewesten.
De Friezen vormden oudtijds een vrij volk,
dat geen graven of heeren over zich duldde,
tenzij door den nood gedwongen. Zij erken
den slechts den Duitschen Keizer als hun
opperheer. Het wapen der Tjarda's getuigt
hiervan. Evenals vele andere Friesche ge
slachten voerden zij den keizerlijken ade
laar als hun wapenteeken. De geregelde
stamreeks der tegenwoordige familie Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer is bewijs
baar terug te voeren tot op Tjaard van
Tjarda, vermeld in 1420. Gedurende de la
tere eeuwen waren steeds leden van de fami
lie Tjarda in de hoogste functies van Gronin
gen en Friesland. Wij treffen onder hen
krijgsmeesters, erf scheppers, een gecomi-
teerde raad der Ommelande, en een der ad
miraliteit van Friesland, gedeputeerden van
Groningen, enz.
De vader van den nieuwen gouverneur-
generaal is burgemeester geweest van
Groningen, lid der Provinciale Staten van
Groningen, lid der Eerste Kamer, commis
saris der koningin in Groningen, curator
der rijksuniversiteit. Zijn zoon de nieuwe
gouverneur-generaal is in de zeventien
de graad de rechtstreeksche afstammeling
van Jonker Tjaard van Tjarda bovenge
noemd.
Jhr. Tjarda doorliep het Groningsche
gymnasium en studeerde in de rechten aan
de rijksuniversiteit aldaar.
In 1911 promoveerde hij tot doctor in de
rechtswetenschap. Twee jaar later ving hij
den ambtelijken loopbaan aan als adjunct-
comipies bij het departement van buiten-
landsche zaken.
Na in 1915 het examen voor gezantschaps-
attache afgelegd te hebben, werd Jhr.
Tjarda benoemd tot gezantschapsattache in
algemeenen dienst, tijdelijk werkzaam ge
steld aan het gezantschap te Washington.
Achtereenvolgens doorliep hij de verschil
lende rangen in den Nederlandschen diplo-
matieken dienst.
In 1918 werd hij bevorderd tot gezant
schapssecretaris en later als zoodanig werk-
•De nieuwe gouverneur-generaal
van Ned.-Indië.
zaam gesteld aan Hr. Ms. gezantschap te Pa
rijs.
In 1921 ging hy als algemeen secretaris
der Nederlandsche delegatie bij de vloot-
conferentie naar Washington en eveneens
naar de conferentie van Genua 1922.
In hetzelfde jaar werd hij toegevoegd
aan het bureau van de internationale confe
rentie te Den Haag inzake den Russischen
handel.
In 1924 werd Jhr. Tjarda bevorderd tot
gezantschapsraad en werkzaam gesteld hij
Hr. Ms. gezantschap te Berlijn.
In 1925 verliet hij den diplomatieken
dienst om het hooge ambt van commissaris
der koningin in de provincie Groningen te
aanvaarden, een ambt, dat ook zijn vader
bekleed had.
Van 1925 tot 1933 was hy als zoodanig
werkzaam, tevens was hij van 1928 af pre
sident-curator der rijksuniversiteit.
Bij koninklijk besluit van 28 September
1933 werd Jhr. Tjarda benoemd tot buiten
gewoon gezant en gevolmachtigd minister
bij de Belgische en Luxemburgsche hoven
te Brussel.
De nieuwe gouverneur-generaal is te Bal-
timore (Ver. Staten) in 1915 gehuwd met
Miss Christine Marburg, dochter van den
vroegeren Amerikaanschen gezant in Brus
sel, Theodore Marburg. Uit dit huwelijk
zijn twee dochters geboren.
Jhr. Tjarda is officier in de orde van
Oranje-Nassau, ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw, officier van het le
gioen van eer van Frankrijk, eere-ridder
der Ballye van Brandenburg der Johanni-
ter en officier in de orde der heilige Mauri
tius en Lazarus van Italië.
TRIBUNES TIJDENS REVUE
INGESTORT.
Tal van slachtoffers.
Tijdens de groote revue ter gelegenheid
van den zesden verjaardag van de restaura
tie zijn op het manoeuvreterrein te Boeka'
rest in Roemenië twee tribunes, waar een
groot aantal toeschouwers opeengepakt zat,
ingestort. Het is nog niet bekend hoeveel
slachtoffers er gevallen zijn, maar te oordee^
len naar het aantal ziekenauto's, dat spoe
dig ter plaatse verscheen, zijn een groot
aantal personen gewond. Er verluidt, dat
ruim 100 personen naar het ziekenhuis zyn
overgebracht. De revue werd niet onderbro
ken.
OVERSTROOMINGEN IN BEIEREN.
De hevige regenval in den afgeloopen
nacht heeft op vele plaatsen overstroomin
gen verwekt, vooral in het Beiersche Woud.
Evenals by de catastrophe van 1932 staat
het dal van Cham onder water en gelijkt
een meer. De straatweg Cham—Strubing is
overstroomd. Ook de Isar en de Donau zyn
aanzienlijk gestegen.
Zondagmiddag omstreeks twee uur
werd het stille gedeelte van IJmuiden
in rep en roer gebracht door een zeke
ren D. de R., een man, die bekend staat
als een dronkaard en wiens vrouw
eenigen tijd geleden een einde aan haar
leven maakte.
De R., die zich bij een twistgesprek
met de jongste dochter van zijn vrouw
zeer had opgewonden, snelde plotseling
zijn woning in de La Reystraat binnen
en kwam met een geladen revolver
naar buiten, waarmede hy eenige scho
ten loste, zonder echter iemand te ra
ken. Een der kogels kwam door een
ruit in de voorkamer van zijn woning
terecht. De kogel werd later gevonden.
De man, die zich steeds meer opwond,
snelde daarop naar de woning van zijn
zwager van R. in de Pres. Krugerstraat
op korten afstand van zyn eigen wo
ning. Hier loste hij wederom eenige
schoten.
Groote consternatie.
Met het gevolg, dat de echtgenoote van
van R. door een schampschot vrij ernstig
in het gelaat gewond werd. Juist wilde de
onverlaat zijn handen opheffen om te schie
ten, toen eenige mannen hem overmeester
den. Het zou zeker slecht met hem afge
loopen zijn, als niet inmiddels eenige po
litieagenten ter plaatse waren verschenen,
die hem boeiden en naar het politiebureau
op het Willemsplein overbrachten, waar
hij werd ingesloten.
De getroffen vrouw werd door dr. R. ver
bonden en kon weer huiswaats keeren.
Het spreekt vanzelf, dat de schietpartij
een groote opschudding veroorzaakte.
Nog langen tijd na het gebeurde werd het
geval in de omgeving druk besproken. De
buren hopen van harte, dat zij thans voor
goed van den man verlost zijn, daar deze
meermalen laat in den nacht dronken thuis
kwam, waardoor zij in hun nachtrust ge
stoord werden.
