DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De politieke toestand in België.
No. 135
Woensdag 10 Juni 1936
138e Jaargang
De onverwachte staking in de haven van Antwerpen
Schade van 2 millioen per dag.
De Belgische kabinetscrisis
Wijzigingen in het
Italiaansche kabinet.
De ramp van de Lappland.
Een der inzittenden van het
toestel vertelt.
Onrust in westelijkAbessinië
Reeks Haagsche inbraken
opgehelderd.
Nadere bijzonderheden over
de arrestatie van twee
inbrekers.
Politie voor moeilijke taak.
De vermeende fraude te
Dreumel.
ALKMAARSCH
COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden by vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 1—5 regels f 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordans C 9.
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
(Van onzen Brusselschen correspondent.)
Brussel, 9 Juni 1936.
Men heeft ongetwijfeld de berichten
over de ontwikkeling van den politie-
ken toestand in België gevolgd. De
politiek is thans het eenige dat van be
lang is hier, omdat er zooveel onbeken
den mee gemoeid zijn, nu een nieuw
politiek element in de gedaante van de
rexisten zich heeft voorgedaan. Het
zyn dezelfde kiezers die, veertien da
gen na de parlementaire verkiezingen,
ook de leden aanduiden van de pro
vincieraden. De campagne voor deze
verkiezingen is over het algemeen niet
byzonder hevig. Men kent immers
reeds den gemoedstoestand van de
kiezers.
De provinciale verkiezingen hebben thans
echter plaats gehad terwijl de Antwerpsche
dokwerkers de algemeene staking hadden
uitgeroepen, en, dit op een oogenblik dat de
socalistische partijvoorzitter, Em. Van der
Velde, onderhandelde om een nieuwe re
geering samen te stellen, waarin hij, zooals
bekend, niet is geslaagd. Alhoewel de ver
zuchtingen, uiterst links, naar een volks
front, volgens Fransch model, hier te lande
ook merkbaar zijn, hebben de Belgische
communisten niet stil gezeten om roet in
het socialistisch eten te gooien.
Zij hebben het zoo weten aan
boord te leggen dat de Antwerpsche
dokarbeiders plots het werk hebben
neergelegd, waardoor onberekenbare
schade wordt berokkend aan de haven,
aan de stad, die per dag 2 millioen
franc verliest, en aan het land zelf.
Deze staking, met een onbetwist
baar politiek karakter, in haar oor
sprong, heeft iedereen, en in de
eerste plaats de syndicale leiders ver
rast.
De eerste moeilijkheden zijn ontstaan met
twee Duitsche schepen en 's anderdaags
was de staking algemeen. Vandaag vraagt
de „Peuple", in vette titels, wie er belang
bij had verwarring te stichten aan den
vooravond van de verkiezingen voor de
provincie en terwijl Van der Velde zijn re
geering wou vormen. Het socialistische
hoofdorgaan stelt vast dat terwijl de sta
king slechts gedeeltelijk was, iemand een
ordewoord schijnt medegedeeld te hebben
aan het nieuwe Antwerpsche orgaan „De
Dag", dat 's anderdaags 's morgens ver
scheen met het ophefmakende nieuws dat
de „algemeene staking" was afgekondigd,
zoodat de havenwerkers niet naar hun werk
maar naar het Transporthuis gingen. „Le
Peuple" stelt het voor alsof „De Dag" re
laties heeft met Duitschland, wat niet de
eerste maal wordt verklaard, en waarvan
een bewijs o.m. wordt gezocht in het feit
dat „De Dag" belast werd, door den Duit-
schen sportführer, met de organisatie van
den wielerwedstrijd „Berlijn-Parijs". Het
socialistische orgaan wijst er ook op dat het
dezelfde uitgeverij is die de bladen drukt
van Léon Degrelle. Het erkent dat het
groote publiek de verantwoordelijkheid
voor dergelijke wilde stakingen, op den rug
van socialisten schuift en dezen dus wor
den verdacht gemaakt. En het besluit dan
dat slecht Duitschland belang heeft bij het
feit, dat in België geen democratische re
geering zou tot stand komen.
21 eischen gesteld.
Een feit is het, dat de staking op onver
antwoordelijke manier door de hooger ge
noemde publicatie is in de hand gewerkt.
Er was niet het minst sprake van staking.
De syndicale leiders hebben gauw getracht
de beweging in handen te nemen, waarin zij
slaagden, en hebben dan een reeks van 21
eischen gesteld, waarvan er zes afhangen
van de openbare besturen, en niet van de
patroons, terwijl veertien andere aanhangig
*ijn by de Havencommissie, die een model
organisatie is en waarin alle belangen zijn
vertegenwoordigd. Er bleef slechts een punt
over, namelijk de eisch tot onmiddellijke
loonsverhooging met 14 fr. De socialistische
minister van arbeid, Delattre, die de ver
gaderingen van de Havencommissie heeft
voorgezeten, heeft dit alles tot zijn groote
ontzetting en verontwaardiging moeten ver
nemen en hij heeft, naar men ons vertelde,
niet geaarzeld, de houding van de syndicale
leiders met harde woorden te bestempelen,
daar zij verklaarden niet in staat te zijn tot
hun leden te gaan en het bevel tot werkher
vatting te geven. Delattre is een socialis
tisch gekozene uit de Borinage en hij heeft
reeds voor heeter vuren gestaan in zijn
streek. Hij had gewild dat de syndicale lei
ding de arbeiders had onder oogen gebracht
hoe hun beweging in strijd is met hun be
langen, te meer daar de patroons in offi-
cieuse gesprekken te kennen hadden ge
geven, dat zij in principe wel bereid waren
een loonsverhooging toe te staan, maar dat
zulks moest gebeuren in het raam van het
collectief arbeidscontract, dus mits vooraf-
gaandelijke werkhervatting, want zonder
eerbied voor de aangegane verplichtingen
is elke sociale orde onmogelijk. Dat maakt,
in sociaal opzicht, het gevaarlijke karakter
uit van de Antwerpsche havenstaking. De
arbeiders hebben een collectief arbeidscon
tract, dat zij eenzijdig hebben verbroken.
Hierop wordt wel geantwoord dat de pa
troons ook sommige bepalingen van het
contract niet hebben nageleefd, doch het
gaat hier dan om enkele uitzonderlijke mis
bruiken, die hadden moeten aangeklaagd
worden in de Havencommissisè. Het revolu-
tionnaire karakter van de beweging blijkt
hieruit duidelijk.
Het Fransche voorbeeld trekt.
De communisten spannen zich in om ook
elders stakingen uit te lokken. Het Fran
sche voorbeeld werkt aanstekelijk. Slaagde
de poging van Vandervelde, dan was de be
weging het mes op de keel van de socialis
ten. En nu hij niet slaagt en Van Zeeland,
zooals voorzien, kabinetsvormer is gewor
den, is de beweging nog een middel om,
zooals Blum heeft, gedaan, onmiddellijke
voordeelen toe te staan. Het resultaat zou
echter, in België ook anders kunnen zijn en
namelijk een versterking meebrengen van
de fascistische getinte gezagsbeginselen.
Men vertelde ons gisteren nog, dat de
heer van Zeeland een plan op zak heeft met
zoogenaamde structuurhervormingen, die
wel sociale maatregelen omvatten, maar
ook politieke, welke niet naar den zin zou
den kunnen zijn van de socialisten. Van
Zeeland heeft echter zooveel prestige ver
worven, dat hij doorgaat als de eenige die
in staat is de huidige crisis op te lossen, om
dat hy bewijzen heeft geleverd stoutmoe
dig de problemen van het oogenblik te dur
ven aanpakken. Men is hier al meer en
meer geneigd de akelige gevolgen van de
devaluatie te vergeten om slechts de voor
deelen ervan in te zien.
De jongste verkiezingen.
In elk geval hebben de veertien dagen
bedenktijd en de jongste politieke gebeurte
nissen voordeelig gewerkt voor de traditio-
neele grondwettelijke partijen, zooals men
de liberale, katholieke en socialistische par
tijen is gaan noemen, in strijd met de rexis
ten, die fascistisch aangelegd zijn, of beter
Hitleriaansch, de Vlaamsch-nationalisten,
die de politieke organisatie van het land
willen wijzigen, en de communisten, die de
sociale revolutie in de hand werken. De
liberalen hebben bij de provinciale ver
kiezingen 322.841 stemmen behaald tegen
2929.977 bij de parlementaire verkiezingen
van veertien dagen geleden. De kaholieken
hebben ook wat terug gewonnen door
688.278 stemmen te behalen, tegen 675.941.
Nochtans zijn de rexisten nog vooruit ge
gaan, met 280.625 stemmen, tegen 271.491,
terwijl de Vlaamsche nationalisten nog een
10.000 stemmen bij wonnen, door 176.869
stemmen te vereenigen tegen 166.737 veer
tien dagen geleden. De communisten verlo
ren stemmen daar zij er nu 138.991 behaal
den tegen 143.223, terwijl de socialisten het
meest verloren door 750.289 stemmen te be
halen tegen 767.522 bij de parlementaire
verkiezingen. Beschouwd volgens de behaal
de zetels in de verschillende provincieraden
is nochtans de uitslag van de parlementaire
kiezingen in zijn groote lijnen bekrachtigd
geworden. De liberalen hebben de minste
verliezen. Zij behalen in totaal 89 zetels en
verliezen er 6. De katholieken verliezen 94
zetels en hebben er nog 224. De socialisten
verliezen 20 zetels en hebben er nog 221.
De Vlaamsche nationalisten hebben 50 zetels
en winnen er 19. De rexisten behalen niet
minder dan 78 zetels en de communisten
winnen er 20 en hebben er in totaal 27. In
verschillende provincieraden zal het be-
stuurscartel een ander uitzicht krijgen. In
Henegouwen hebben de socialisten hun ab
solute meerderheid behouden. In Limburg
en West-Vlaanderen is het waarschijnlijk
dat de katholieken samen met de Vl.-Natio-
nalisten de provincie zullen besturen, ter
wijl in de andere provinciën het bestuur
vermoedelijk in handen zal komen van de
grondwettelijke partijen, tenzij b.v. in Lux
emburg de katholieken een cartel sluiten
met de rexisten. Deze laatsten zullen op ver
schillende plaats kleur moeten bekennen.
Zooals men ziet is de politieke heksenke
tel nog steeds in volle gisting en moet men
den indruk hebben dat zoowel van links als
van rechts manoeuvres worden gebruikt
waarvan de uiterste doeleinden duister blij
ven.
De kabinetsformatie.
De heer van Zeeland, die gisteren door
den koning werd belast met de vorming
van een kabinet, heeft den geheelen mid
dag in zijn kabinet in de Wetstraat be
raadslaagd met de vooraanstaande leden
van de drie groote partijen.
Na afloop der besprekingen heeft de heer
van Zeeland het volgende verklaard:
Er heeft een volledige gedachtenwisse-
ling plaats gehad over de groote lijnen van
een program, hetwelk de basis zou kunnen
zijn van een regeering van nationale unie.
De indruk is gunstig.
Tot dusverre zyn geen onoverkomelijke
moeilijkheden aan het licht gekomen. De
weg ligt open voor een gunstige oplossing.
De heer van Zeeland zal vandaag door
den koning worden ontvangen om verslag
uit te brengen over den toestand.
Een radio-rede van den heer van
Zeeland.
De kabinetsformateur van Zeeland heeft
gisteravond in een radiorede een oproep ge
richt tot het Belgische volk, de taak welke
de regeering wacht, aldus de heer van Zee
land, is overweldigend, maar van haar suc
ces zal voor langen tyd het lot des lands af
hangen. Ik heb myn dag besteed aan de be
studeering der vele aspecten van den toe
stand met vooraanstaande personen en de
indruk, die zich daaruit heeft losgemaakt,
is bemoedigend. De onrust, welke de inter
nationale toestand vertoont, is niet vermin
derd, integendeel:
Ik verzoek u dus mij te helpen en de
moeilijkheden van mijn taak te begrijpen
bij de beoordeeling van het uit te werken
program. Indien wij allen willen, zullen wy
slagen.
DE ZIEKTE VAN MAXIM GORKI.
Eenige verbetering in den toestand.
In den toestand van Maxim Gorki, die
ernstig ziek is, .is eenige verbetering
ingetreden.
Op voorstel van den chef der regeering
heeft de koning van Italië graaf Galeozzo
Ciano, thans minister van pers en propa
ganda-, benoemd tot minister van buiten-
landsche zaken.
Dino Alfieri, thans onderstaats-secretaris
van pers en propaganda, is tot minister van
pers en propaganda benoemd. Ferruccio
Lantini, thans onderstaats-secretaris voor
de corporaties is tot minister voor de cor
poraties benoemd en Alesandro Lessona,
thans onderstaats-secretaris van koloniën,
tot minister van koloniën. De onderstaats
secretaris van buitenlandsche zaken Suvich
is afgetreden en de Duce heeft hem in een
eigenhandig geschreven brief meegedeeld,
hem op een hoogen vertrouwenspost te
zullen benoemen.
De ambassadeur te Warschau Bastianim
is tot onderstaats-secretaris van buitenland
sche zaken benoemd.
Ciano
Met de „Vastmanland", de S.E.-A.E.R.,
van de Zweedsche Aba-lijn is gister
middag om kwart over vier op Schiphol
een tweetal passagiers aangekomen, die
onmiddellijk na het vliegtuigongeluk in
Malmoe, naar Amsterdam waren door
gereisd. Het waren de bekende Zweed
baron von Rosen, van het Zweedsche
Roode Kruis, die op weg was naar
Abessinië om de nog steeds niet weer
gekeerde deelen der Zweedsche ambu
lance aldaar op te sporen en de En-
gelschman B. Gordon, die passage had
geboekt naar Londen.
Wij hebben in den korten tijd, dat de heer
Gordon, die onmiddellijk weer naar Londen
zou vertrekken, op Schiphol aan land was
gestapt, een onderhoud met hem gehad over
het ongeluk, waaraan hij, gelijk uit zijn
verhaal duidelijk bleek, op bijkans wonder
baarlijke wijze ontsnapt is.
Drie motoren sloegen af.
Het viermotorige toestel, zoo vertelde de
heer Gordon ons, was eigenlijk nog maar
nauwelijks los van den grond en had nog
niet veel meer dan een kleine honderd me
ter hoogte gehaald, toen plotseling drie van
de vier motoren afsloegen en de machina
hoogte ging verliezen. De piloot, die zijn te
genwoordigheid van geest geen oogenblik
verloor en tot het laatste oogenblik zijn
toestel volkomen in de hand had, trachtte de
eenige mogelijkheid die hem nog restte,
volkomen uit te buiten en een noodlanding
te maken op een klein veld achter een van
de huizen, die zich in de directe nabijheid
van het vliegveld bevinden en waar wij
toen dicht bij waren. Zelfs den kleinen af
stand echter, die ons van dit veld scheidde
kon het toestel, dat zeer snel zakte, niet
meer halen en de machine kwam vrij on
zacht neer op het dak van een ongeveer
twee en een halven meter hóogen schuur.
De Schok van deze landing was nog zoo
hevig, dat het landingsgestel door het dak
van de schuur heen sloeg en de bodem van
de cabine ernstig werd vernield. De Ameri
kaan Desmonds, die voor in het toestel ge
zeten was, werd vrijwel op slag gedood, on
getwijfeld ten gevolge van het feit, dat het
landingsgestel door den bodem van de ca
bine omhooggerukt werd en met groote
kracht juist tegen den zetel van den Ame
rikaan aan vloog. Deze werd hierdoor der
mate gewond, dat hij zich vermoedelijk zelfs
geen oogenblik heeft kunnen realiseeren wat
er eigenlijk gebeurde.
Het wonderlijke van dit alles is nu
aldus vervolgde de heer Gordon zyn
verhaal dat toen ik in Malmoe in
stapte, de my toegewezen plaats vlak
naast die van den Amerikaan was, zoo
dat, wanneer ik daar inderdaad was
gaan zitten, ook myn leven vermoede
lijk op hetzelfde oogenblik als dat van
den Amerikaan ontijdig zou zijn beëin
digd. Ik werd echter gewaarschuwd, dat
deze plaats in Amsterdam reeds bespro
ken was, zoodat ik dan ergens anders
zou moeten gaan zitten.
Daar ik het toch al niet prettig vond
om zoo heelemaal voor in het toestel te
zijn geplaatst, prefereerde ik het, reeds
onmiddellijk te gaan zitten, waar ik in
Amsterdam toch geplaatst zou worden,
n.L ongeveer in het midden van de ca
bine. Aan deze omstandigheid heb ik
vermoedelijk myn leven te danken.
Uit het toestel gesprongen.
Toen het toestel eenmaal neergekomen
v/as, en het, half in de schuur weggezakt en
hangende op de beide vleugels, stil lag, ont
stond er een kleine paniek onder de inzit
tenden. Een vrouw sprong gillend op, roe
pende om haar man. Een andere passagier
trachtte met geweld een ruit in te slaan en
langs dien weg het toestel te verlaten. Toen
echter bleek, dat geen brand was ontstaan
en men er al spoedig in geslaagd was een
deur van de cabine te openen, week de
angst al gauw en verlieten de inzittenden
vrij ordelijk, zij het ook hevig van streek,
de machine. Wij moesten om op den grond
te komen een sprong van ongeveer twee
meter maken, maar dat hadden wij er graag
voor over, dankbaar dat wij het er levend
afgebracht hadden.
En nu zou ik graag even een kop koffie
drinken en een broodje eten, want met dat
al heb ik sinds vanmorgen nog niets gege
ten, zoo eindigde de heer Gordon zijn ver
haal, dat wel zeer sterk den indruk geeft,
dat deze ramp zeer veel overeenstemming
heeft met het ongeluk, dat indertijd onzen
Nederlandschen Kwikstaart is overkomen.
Nog een doode.
Omtrent het ernstig ongeluk, dat gisteren
kort na den start te Malmoe heeft plaats
gehad met de F 22 Lappland van de Zweed
sche luchtvaartmij. Aba vernemen wij nog,
dat ook de passagier, die bij dit ongeluk
zwaar gewond werd, is overleden zoodat by
deze ramp twee dooden te betreuren zijn.
Ofschoon het oorspronkelijk in de bedoe
ling lag, dat de K.L.M. met een F 22 den
dienst op Scandinavië zou voortzetten, is
van dit voornemen afgezien, doordat de
Aba de Lappland vervangen heeft door een
van haar oudere toestellen, een Junkers 52,
die later op den dag naar Amsterdam ver
trokken is.
Twee Britsche consulaten gesloten.
Lord Cranbourne heeft gistermiddag
in het Lagerhuis meegedeeld, dat uit
westelijk Abessinië ontvangen berichten
vermelden, dat er een groote agitatie
heerscht onder de Galla Amhari's.
De onveiligheid is algemeen en met het
oog op de mogelijkheid van ongeregeldhe
den in dit deel des lands zijn de twee Brit
sche consultaten voorloopig gesloten, om
dat het onmogelijk zou zyn m te staan voor
de veiligheid van het personeel.
Naar men zich zal herinneren, werd
eenige dagen geleden melding gemaakt
van het bericht, dat de 53-jarige van S.
en de 29-}arige B. door de Haagsche
politie waren gearresteerd als verdacht
van diverse inbraken m de Residentie.
Thans kan worden medegedeeld, dat
beiden Zaterdag jd. na een volledige
bekentenis naar het huis van bewaring
zijn overgebracht.
Uit het onderzoek ie gebleken, dat er
ook nog een derde ersoon bij betrokken
was, die in verband hiermede heden
ochtend door de politie is aangehouden.
Het is de 55-jarige J. L. B., die in po-
litiebewaring is gesteld. Aanvankelijk
ontkende deze met de inbraken iets uit
staande te hebben, doeh tenslotte heeft
ook hij bekend.
Het aantal inbraken, dat door dit drietal
is gepleegd, bedraagt thans 24, waarmede
een aanvang is gemaakt in December 1925.
In de meeste gevallen zyn het winkeliers
geweest, die het slechtoffer van dit drietal
zyn geworden.
De gearresteerden schonken aan winke
liers de meeste aandacht, omdat zij ver
moedden, dat deze des Zondags de ontvang
sten van den Zaterdag in huis hadden. Zy
gingen de gangen van hun slachtoffers dan
zorgvuldig na en wanneer de betrokkene
des Zondagsavonds zijn huis verliet, sloe
gen de inbrekers, meestentijds tusschen 8 en
12 uur, hun slag.
Dat de heeren niets aan het toeval over
lieten, blijkt wel hieruit, dat zy de gewoon
te hadden, hun adspirant-slachtoffers te
volgen naar de plaats, waar deze des Zon
dagsavonds heengingen. Was dit een café of
een theater, dan konden zij rustig hun gang
gaan, omdat zij er dan vrijwel zeker ervan
waren, niet te worden verrast, temeer waar
een hunner buiten ter waarschuwing op den
uitkijk bleef staan.
Bijna is deze opzet hun noodlottig gewor
den, toen zy in een perceel aan het Beuk-
plein door de bewoners werden overvallen
en slechts door een overhaaste vlucht zich
nog bijtijds uit de voeten konden maken.
In de meeste gevallen pleegden zij dief
stal van geld en sieraden. Nocht het geld,
noch de sieraden konden achterhaald wor
den.
Een heler gearresteerd.
Vrijdag j.1. is aangehouden als verdacht
van heling van 2 gouden horloges en een
gouden zegelring de 24-jarige T. van der P.
Bij onderzoek bleken de gouden horloges en
de ring destijds te zijn ontvreemd uit de
zweminrichting „De Regentes".
De 24-jarige van der P. heeft bekend, deze
voorwerpen ten verkoop te hebben gekre
gen van den 29-jarigen J. B., die in verband
hiermede op Zaterdag j.1. in zijn woning
werd gearresteerd en naar het hoofdbureau
van politie overgebracht.
J. B. heeft een volledige bekentenis af
gelegd. Een van de horloges is door den
eigenaar herkend, het andere horloge en de
gouden zegelring met initialen zyn in be
slag genomen en bevinden zich thans aan
het hoofdbureau.
In verband hiermede verzoekt de com
missaris van politie der afdeeling B., der.-
gene, die een dezer voorwerpen vermist,
zich aan zyn bureau te willen vervoegen.
J. B. zal morgen ter beschikking tan do
justitie worden gesteld.
Van onregelmatigheden niets ge
bleken.
Omtrent het vermoeden van fraude
bij de Burgerwacht te Dreumel kan
nog worden medegedeeld, dat het
justitieel onderzoek in dezen is ge
sloten en de ter beschikking van de
justitie gestelde stukken zijn terugge
geven.
Van fraude of onregelmatigheden
is niets gebleken.