DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Uit den Alkmaarschen Raad. -Buitenland No. 150 138e Jaargang De groentendistributie is duur omdat men de werkloozen geen knollen voor citroenen wil verkoopen. Doordat de Raad over de brug is gekomen, kunnen de schepen er onderdoor varen. Als B. en W. voortaan alleen advies aan de kinderen vragen, kan er door opheffing van alle scholen een enorme bezuiniging worden verkregen. Zij, die zich met 1 Juli a.s. voor minstens 3 maanden op dit blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers franco en gratis. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.— franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE AD VERTENTIKNs Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groots contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordara C postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit vier bladen. Directeur: c. krak. Zaterdag 27 Juni 1936 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Nu de diverse soorten vitaminen ontdekt zijn begrijpen we nog beter dan vroeger, dat de mensch voor zijn gezondheid groenten moet eten. Dat geldt natuurlijk ook voor de werk- looze en het vraagstuk zou daarmee van alle zijden bekeken zijn, als er ook niet een financieele kant aan de zaak was. Een werklooze kan de dure groenten niet betalen en aangezien hij voor zijn levens onderhoud op de gemeenschap is aangewe zen, is het begrijpelijk, dat de overheid ook het vraagstuk der groentendistributie ter hand heeft genomen. We hebben een vorig maal al eens doen uitkomen, dat wij er geen bewonderaar van zijn, dat de gemeente met eigen ingezetenen in dit geval de kleine groentenhandelaren gaat concur- reeren. Het bleek thans, dat de Groen ten- en Fruitcentrale, die een en ander le vert, uitsluitend de doorgedraaide groenten distribueert, de groenten dus, die alhoe wel van goede kwaliteit op de veilingen geen prijs kunnen opbrengen en naar de mesthoop worden verwezen. Het is natuur lijk, dat er dan wel een betere bestemming voor te vinden is en zoo is men dus hier ter stede de distributie van goedkoope groenten begonnen. Drie maanden is er nu aan werkloozen geleverd en alhoewel niet ontkend kan worden, dat de prijzen belangrijk lager wa ren dan die in den handel, zijn wij toch over de uitkomst niet zoo enthousiast als het ge meentebestuur. De afzet bedroeg ongeveer 900 K.G. per week en er waren gemiddeld een 200 liefhebbers. De kosten aan deze distributie verbonden, Zoo hebben B. en W. in Januari van dit jaar gezegd, zijn niet groot en kunnen overal worden gedekt door de marge van cent per K.G., die aan de gemeente ten goede komt. B. en W. zouden trachten de kosten geheel uit deze prijsmarge te bestrijden, al zouden er dan waarschijnlijk voor de in richting van een localiteit eenige uitgaven moeten worden gedaan. Thans bleek, dat in 12 weken die marge ongeveer 57 had bedragen en dat het na- deelig saldo in dien tijd bijna 400 is ge worden. Veel reden tot juichen was er dus niet, maar er scheen toch wel belangstelling bij de werkloozen te bestaan. Een adres van die zijde dat de gemeente ons bij uitzon dering ter kennisneming toezond is door niet minder dan 462 werkloozen geteekend, een buitengewoon groot aantal als het juist is, dat er niet meer dan 200 van de distribu tie gebruik gemaakt hebben. We willen ech ter graag aannemen, dat dit allemaal toe komstige koopers zijn en waar er reeds zooveel voor werkloozensteun wordt uitge geven is het natuurlijk heelemaal geen bezwaar, dat de gemeente hier de betrekke lijk kleine tekorten gaat bijpassen. Een andere vraag is of op deze wijze de kleine groentenhandelaren niet ten zeerste gedupeerd worden. Het bleek, dat diverse raadsleden hun licht opgestoken hadden en de conclusies, welke zij thans verkondigden, waren van de meest uiteenloopende strek- king. Er waren handelaren, die er niet koud en niet warm van werden, maar deze bleken by nader inzien in de buurt van de Lange- straat te wonen. Er waren er ook, die hun winkeltje in een volksbuurt hadden en steen en been klaagden dat zij hun klanten kwijt raakten en anderen, die dergelijke klanten wel missen konden omdat zij toch niet betaalden. Het is merkwaardig, dat de Alkmaarsche groentenhandel zich in de pers ten zeerste voor de kwestie bleek te interesseeren n a- dat destijds het raadsbesluit was genomen en dat zij, nu B. en W. voorstelden de proef te verlengen, weer niets van zich lieten hoo- ren. Wij meenen daaruit de conclusie te mogen trekken, dat over het algemeen de handelaren door de gemeentelijke groenten distributie niet erg gedupeerd worden. Een ideale oplossing zou het natuurlijk zijn als de gemeente hen zou kunnen in schakelen, maar in Januari is medegedeeld, dat het niet mogelijk was de marge tus- schen in- en verkoopsprijs aan de groen tenhandelaren ten goede te doen komen. Nu werd opnieuw op inschakeling aange drongen en B. en W. stonden er thans heel wat minder sceptisch tegenover. Zij zullen zelfs de mogelijkheid onderzoeken en aange zien dan alle partijen gebaat zijn bestond er bij den Raad geen bezwaar de proef nog een paar maanden voort te zetten. De heer Appel, die als werklooze zelf van deze groenten profiteert, is een toon beeld van gezondheid. Hij bleek dan ook een enthousiast voorstander van de distri butie en het was alleen maar te betreuren, dat er blijkbaar maar natuurlijk niet door den heer Appel fraude ge pleegd werd, aangezien gebleken is, dat sommige werkloozen zooveel groenten koch ten, dat zij er ook hun buren nog van voor zien konden. Dat is een uitbreiding van concurrentie waar de handel allerminst mee gebaat is en er zal dan ook streng toezicht uitgeoefend worden, waarbij de overtreders van verde ren inkoop zullen worden uitgesloten. Werden bij de groentendistributie de win keliers niet over het hoofd gezien, bij het vraagstuk van de kleine kooplieden, die met galanterieën venten heeft slechts een enkele raadslid op de belangen der winkelzaakjes gewezen. B. en W. die den reëelen straathandel geen moeilijkheden in den weg leggen, had den groot bezwaar te voldoen aan het ver zoek van de Vereeniging van kleine koop lieden, die haar leden in de gelegenheid wil stellen met een tasch of koffer met ga lanterieën langs de deuren te venten. Het college wilde voor een viertal beken de Alkmaarders slechts een uitzondering maken, maar verscheidene raadsleden wezen er op hoe zwaar vooral de kleine kooplieden het in dezen tijd te verantwoorden hebben, Zij worden niet als werkloozen be> schouwd, krijgen een onvoldoende onder steuning en zijn daarom de zwaarst getrof fen slachtoffers in dezen crisistijd. Er bestond een vrije algemeene bereidwil ligheid deze menschen aan een boterham te helpen, maar er zijn natuurlijk eenige scha duwzijden aan dit vraagstuk, die niet voor bijgezien mogen worden. Huismoeders, die voor fruit, bloemen en aardappelen dage lijks ontelbare malen naar de voordeur moeten, zullen, na uitbreiding der ventver gunningen, nog ettelijke keeren meer uit haar bezigheden worden geroepen en het gevaar bestaat ook, dat de zoogenaamde kleine koopman een of andere vermomde bedelaar blijkt, die het minder op den ver koop van zeep of veters dan op het gemak kelijk verkrijgen van de noodige steungel den heeft begrepen. Men moge zeggen, dat de politie daarop voldoende kan toezien, maar het aantal be zoekers, die een gedichtje in de brievenbus stoppen of uit een actetasch een paar scheermesjes of een stukje veterband te voorschijn halen is nu al ontstellend groot. Deze elementen, vooral als zij van buiten onze gemeente komen, zullen zooveel moge lijk geweerd moeten worden. Wanneer de politie in staat is om voldoende toezicht uit te oefenen, zoodat verkapte bedelarij van vreemdelingen of stadgenooten voorkomen kan worden, kunnen we zeker meegaan met wat ruimer vergunningen en de huismoe ders aanraden haar tandenborstels en vei ligheidsspelden met haarspelden is tegen woordig geen droog brood meer te verdie nen voortaan zooveel mogelijk bij den straathandel te betrekken. B. en W. hebben de bijlage terug geno men en het is te verwachten, dat het uitver koren viertal binnen afzienbaren tijd een belangrijke uitbreiding ondergaan zal. Men weet hoe kort geleden de Raad met groote meerderheid van stemmen geweigerd heeft de reeds gekorte salarissen van het politie-personeel nog meer verlagen. Alkmaar had daarover geen instructies van de regeering af te wachten en men zou Den Haag wel eens toonen, dat men in een arme en afhankelijke gemeente evengoed billijkheid en rechtvaardigheid kan betrach ten. De wethouder van financiën heeft toen al voorspeld, dat er een koninklijk besluitje te verwachten was waarin Alkmaar eenvoudig gedwongen zou worden aan den wensch van den minister gevolg te geven, maar ook voor dat K.B.-tje was men voorloopig niet bang. Het was een genot de strijdlustigheid van onze raadsleden te zien en het was alleen maar jammer, dat onze gemeente er in financieel opzicht zoo bedroevend voorstaat en zoo afhankelijk van de regeering is ge worden. We hebben vroeger al voorspeld, dat de regeering het op den duur wel zal winnen al blijft het natuurlijk te betreuren, dat men deze catagorie, die in hun ambt meer dan anderen financieel onafhankelijk behooren te zijn, weer op duchtige wijze zal moeten korten. Thans was het K.B.-tje afgekomen en werd Alkmaar gesommeerd om binnen drie maanden de salariskorting in toepassing te brengen en het was duidelijk, dat de tijd van struisvogelpolitiek voorbij was. De meest bezadigde raadsleden wilden reeds nu toegeven, anderen wilden opnieuw demonstreeren of de zaak nog een of twee maanden verschuiven en het resultaat was een stemming van tien tegen tien, toen de heer Venneker voorstelde de kwestie nog maar eens aan te houden en bij de her nieuwde behandeling van de begrooting voor li>36 te bekijken, een uitstel van execu tie, dat geenszins tot een afstel zal kunnen leiden. Er is in October van het vorige jaar tot verniewing van de Zoutkeetbtug besloten waarbij de brug dan een door vaart wijdte van 5.17 Meter zou verkrijgen. Er is sindsdien niets gedaan dat op eenige uitvoering van dit raadsbesluit kan wijzen, maar enkele omliggende industrieën zijn inmiddels tot de conclusie gekomen, dat hun zaken belangrijk benadeeld worden als die doorvaartwijdte niet tot 6 Meter zou wor den uitgebreid. Toen de Geesterwegbewoners liever een asfaltstraat dan een klinkerstraat hadden zijn zij zo attent geweest de gemeente het verschil m de kosten bij te betalen, maar Wij kunnen niet zeggen, dat de Raad dat alles erg enthousiast heeft ontvangen en de vraag mag zeker gesteld worden waarom deze industrieën, waaronder eenige scheeps werven, al niet in October tegen de te kline doorvaartwijdte geprotesteerd hebben of waarom Gemeentewerken niet zelf op de gedachte is gekomen bij het maken van een brug ter plaatse met belanghebbenden eenig overleg te plegen. Napraten is in dergelijke gevallen' altijd van heel weinig nut en de raadsleden heb ben hun handen maar weer eens over hun goede harten gestreken en, ondanks de slechte tijdsomstandigheden, de benoodigde 2200 toegestaan. De hoofdschotel van het gemeentelijk menu was ditmaal de reorganisatie van het Lager Onderwijs. Dat is in verloop van jaren al eens meer aan de orde geweest en wij hebben altijd kunnen constateeren, dat het een buitenge woon netelig vraagstuk is. De tijd dat wij niets anders hoorden dan dat de toekomst aan het kind behoort en op van de zijde der gedupeerde industrieën was tot dusverre niets dan adressen om ver betering ontvangen. De gemeente moest er dus weer voor op draaien, maar de gemeente voelt ook wel iets voor steun aan getroffen industrieën en zoo is dus een nieuw plan opgemaakt waar bij de brug niet meer 12.300, maar 14.500 zal kosten. alles behalve op het onderwijs bezuinigd mag worden, ligt al weer achter ons. Het is thans alles geldgebrek wat de klok slaat en dan verdwijnen langzamerhand de leuzen voor het algemeene besef, dat er be zuinigd zal moeten worden. B. en W. hadden omdat Alkmaar te genover het leerlingental te veel scholen en te veel boventallige leerkrachten heeft een bezuinigingsvoorstel gedaan dat in hoofdzaak neerkwam op geleidelijke ophef fing van een opleidingsschool en verande ring van de Hofdykschool, die vijf leer krachten heeft, in een driemansschool. Tot onze verwondering bestonden daar tegen bij den Raad geen overwegende be zwaren. Men betreurde natuurlijk deze ver slechtering, maar men begreep, dat er iets zou moeten gebeuren. In tegenstelling met allerlei commissies en organisaties op on derwijsgebied, die elkander tegensprekende deskundige adviezen hadden gegeven, ble ken de raadsleden het vrijwel eens te zijn met het voorstel van B. en W. met uitzon dering van een tweetal Edelachtbaren, de heeren Appel en mr. De Groot. De heer Appel wilde alles maar onveran derd laten en bovendien gratis onderwijs geven, maar aangezien hij niet tevens aan bood de daaruit voortvloeiende kosten voor zijn rekening te nemen, werd er niet ernstig over beraadslaagd. Mr. de Groot die tevens voorzitter is van de Commissie van toezicht op het L.O. gevoelde er niets voor één opleidings school intact te laten en de Bosboom Tous- saintschool in vijf jaar ty'ds te laten uitster ven. Hy wilde ze maar dadelijk radicaal allebei opruimen en stelde voor, dat Alk maar voortaan geen opleidingsscholen meer zal hebben. Een buitengewoon gevaarlijk voorstel, omdat het van die zijde kwam. De mogelijkheid was toch heel groot, dat voorstanders der bijzondere scholen daar aan hun stem zouden geven en ook, dat steun daaraan zou worden verleend van Soc. dem. zijde, waar men de opleidings scholen herhaaldelijk voor standenscholen heeft uitgemaakt en waar de liefde voor deze scholen, dus niet bijzonder groot is. Een buitengewoon onbegrijpelijk voorstel tevens waar de gemeente, gesteund door de vrijheidsbonders, toch altijd propaganda voor deze scholen heeft gemaakt en waar een vorig jaar met een enkele uitzondering nog geen enkel lid van de Commissie van toezicht een dergelijk voorstel heeft willen lanceeren. Alkmaar heeft den tijd gekend, dat het Ln zijn prospecti een groot assortiment scho len kon aanbieden. Men vond hier alles, wat men maar noodig kon hebben, maar de be zuiniging van de laatste jaren heeft een be duidende verslechtering gebracht. De Tuchtschool verdween hoewel wi, daarop nu juist niet zoo trotsch behoefden te zijn de Cadettenschool werd opge heven, de Landbouwschool is niet meer te vinden, de Meisjesschool werd aan de be zuiniging opgeofferd, de Handelsschool wordt op bedenkelijke wijze ondermijnd en inplaats dat wij nog trachten te redden wat er te redden valt, zouden wij nu a bout por tant, ook nog onze opleidingsscholen over boord moeten gooien. Zij zijn onnoodig, zeide de heer De Groot en ook de inspecteur van het L.O. die ze echter niet ineens zou willen opheffen is van meening, dat de opleiding aan een ge wone school met het daarna volgen van een zevende klas voldoende is om examen voor het M.O. te kunnen doen. Het is best mogelijk en wy weten ook wel, dat er verscheidene kinderen naar het M.O. gaan, die niet op een opleidingsschool geweest zijn, maar dat alles neemt niet weg, dat wij toch van meening blijven, dat het onderwijs aan een opleidingsschool het meeste rekening met de verdere bestem ming der kinderen houdt. Er zijn nu eenmaal ouders de aangif ten bewijzen dat die hun kinderen spe ciaal op een opleidingsschool willen plaat sen en wanneer men deze dat wil zeggen de school en niet de ouders natuurlijk even onverwacht om hals brengt als men dat met de Meisjesschool gedaan heeft, zou er zeker een actie komen om een bijzondere neutrale school te stichten, een actie, die, naar wij meenen, een succesvol einde zou hebben en alle verkregen bezuiniging weer nutteloos zou maken. Directe opheffing van een der opleidings scholen zou het onderwijs in veler oogen belangrijk verslechteren en de Soc. dem., wier partij genooten bij deze scholen over het algemeen geen belang hebben, begre pen, dat een tactiek van geleidelijke uitster ving hier veel verstandiger was. Zy moch ten het in principe met den heer de Groot eens zijn, zij wenschten niet aan verslechte ring van het openbaar onderwijs mede te werken als er nog zoo velen in onze ge meente zijn, die op behoud van deze scholen blijken prijs te stellen. De heer Govers, die altijd een tegen' stander van verslechtering van het open baar onderwijs geweest is, liet zijn partijgenoot in den steek. Hij wilde nood gedwongen niet verder gaan dan B. en W, voorstelden en ook de heer Stoutjesdijk bleek van die meening, zoodat de heer de Groot van geen enkele zijde eenigen steun heeft ontvangen. Dat hij ten slotte zijn doelloos gebleken oppositie zoo bleef doordrijven, dat hij tegen de geheele reorganisatie van het on derwijs stemde en dus alle voor de gemeente te verkrijgen bezuinigingen van minder be lang acht dan de plotselinge verdwijning van onze opleidingsscholen, getuigt van een zeker fanatisme, dat wij gezien de tot dusver door de Commissie van toezicht tegenover deze scholen aangenomen hou ding onbegrijpelijk achten. De Raad heeft tenslotte de voorstellen van B. en W. vrijwel onveranderd aange nomen, waarbij B. en W., op verzoek van de Soc. dem., hebben toegezegd de kwestie der kramerskinderen aan de Hofdijkschool nog eens te zullen bekijken. De heeren Venneker en Hoytink hebben het college verzocht voortaan ook eens ad viezen van deskundigen der bijzondere scho len te vragen, maar waar de adviezen van commissies en organisaties voor de openbare scholen al zoo hopeloos verschillen, kunnen we heel goed begrijpen, dat B. en W. aan meerdere adviezen geen behoefte hebben, temeer, waar gevreesd kon worden, dat de financieele kwestie dan allereerst op den voorgrond zal komen en de bijzondere scho len toch ook niet gewend zijn adviezen by het openbaar onderwijs in te winnen. He Of er na deze reorganisatie een geheel nieuwe school gebouwd zal moeten worden dan wel of de Tesselschadeschool, met het oog op het grooter aantal leerlingen, ver bouwd zal worden, is nog niet vastgesteld B. en W. wilden zich laten uitnoodigen plan- nen te ontwerpen voor den bouw van een nieuwe school en waar de noodzakelijkheid daarvan nog niet is gebleken, heeft mr. Leesberg, o.i. terecht, een amendement in gediend, waarin B. en W. worden uitge nood igd plannen te ontwerpen tot huisves ting van het L.O. in verband met de reor ganisatie. Een dergelijke beslissing behoeft niet percé tot den bouw van een nieuwe school te leiden en B. en W. hebben dit amende ment zonder tegenstribbelen overgenomen. H> Geen raadsvergadering wordt er tegen woordig gehouden of er zijn altijd nog eenige interpellaties, die soms op het laatste oogen- blik worden ingediend en waarop B. en W. dan dadelijk hebben te antwoorden. Thans was er een van den heer Stoutjes dijk, die er den gasdirecteur van beschul digde comforen, fornuizen en gaskachels desnoods op afbetaling te verkoopen. Wethouder Bonsema heeft uiteengezet, dat het de gasfabriek slechts om het leveren van meer gas te doen is en deze apparaten daarom alleen bij de handelaren kunnen worden betrokken. „De gasfabriek moet met zyn handen van de apparaten afblijven", verkondigde de heer Stoutjesdijk, die de actie van deze fabriek blijkbaar wat al te „handig" vond. Het bleek by nadere beschouwing, dat er op de fabriek alleen maar reclame voor Stokvis-apparaten gemaakt wordt en wij kunnen ons begrijpen, dat Alkmaarders, die zelf gaskachels enz. fabriceeren, zich door de demonstratie van Stokvis-artikelen min of meer gepasseerd gevoelen, ook al worden deze dan door inschakeling van den midden stand betrokken. De interpellatie van den heer Appel viel als een slappe chocoladepudding ineen, toen de wethouder er op geantwoord had. B. en W. werden ter verantwoording ge roepen, omdat zy werkloozen in de werk verschaffing onder Bergen geplaatst had den, die daar minder verdiend hadden dan hun was toegezegd. Wethouder van Slingerland meende, dat de menschen meer met werk dan met steun gebaat zijn, hij achtte het gelukkig, dat men daar werkloozen had kunnen plaatsen, was van plan, dat nog eens te doen en zegde toe, dat het te korte uurloon gesuppleerd zou worden. De mededeeling van den heer Appel, dat hij namens diverse organisaties sprak, werd door de heeren Hoijtink en Van Drunen zoo krachtig bestreden, dat wij inderdaad moeten aannemen, dat hij alleen namens zijn eigen geestverwanten heeft gesproken. Tegen zes uur ging de Raad nog in comité. Een nieuwe oproeping als het laatste bedrijf van het Alkmaarsche begrootingsdrama wordt opgevoerd, zal zeker niet lang op zich laten wachten. DE DUITSCHE KRUISER „LEIPZIG" TE DANZIG. In verband met het feit, dat de comman dant van den Duitschen kruiser „Leipzig", die op het oogenblik te Danzig vertoeft, niet het gebruikelijke bezoek aan den Volken bondscommissaris heeft gebracht, publi ceert de gouwleider der N.S.D.A.P. van Danzig, staatsraad Albert Forster, heden in de Danziger bladen een artikel over den Volkenbondscommissaris in Danzig, waar in hy vermoedens uitspreekt, waarom het bezoek achterwege is gebleven. Sedert de opkomst van het nationaal socialisme, zoo wordt betoogd, is er naar gestreefd, dat alle geschillen, die tusschen Danzig en Polen ontstaan, niet meer voor het internationale forum te Genève worden gebracht, doch direct tusschen beide lan den worden geregeld. Daar de Volkenbond resp. zyn hooge com missaris in Danzig bij de regeling van con- flicten tusschen Danzig en Polen niets meer te doen heeft, meent de hooge com missaris, aldus gaat het artikel voort, zijn bestaanrecht op ander gebied te moeten bewijzen. Hy doet dit, door zich voortdurend in de binnenlandsch-politieke aangelegenheden van den vrijstaat te mengen. Sedert de nationaal-socialistische regeering, streeft de huidige vertegenwoordiger van den Volken bond, Lester, ernaar, de oppositiepartijen by iedere gelegenheid in bescherming te nemen, en de regeering het leven zuur te maken. Het artikel houdt verder nog een aantal scherpe aanvallen op den Volkenbondscom missaris in, en besluit: „Wij zullen hem bewijzen, dat wij in staat zijn, zoowel naar buiten, alsook naar binnen, rust en vrede te bewaren",

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1