dagblad voor alkmaar en omstreken.
Regeeringstroepen houden met
succes stand.
No. 176
Dinsdag 28 Juli 1936
Groote rede van Eden.
Geen Middellandsche Zee
afspraken meer.
138e Jaargang
De Spaansche woelingen.
De weifelende houding der opstandelingen doet
het gezag van de regeering toenemen.
Uur van beslissing nadert
De roofmoord teGrootegast
f>vVcro-«ï«fL0SA r
-v. y
J
W r<\ r*
cr
CL CV.LLA/ C°'D0&Ai •J"" Muw
y
.O*
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Ter inleiding van de debatten over
de buitenlandsche politiek heeft de
Engelsche- minister van Buitenland
sche Zaken Eden gister in het Lager
huis een groote redevoering uitge
sproken.
Ten aanzien van de besprekingen der
Locarnomogendheden zeide hij, dat uit het
slotcommuniqué blijkt, dat men zich niet op
het verleden blind staart, maar de oogen
op de toekomst gericht houdt.
Frankrijk en België wenschen evenzeer
als Engeland een Europeesche regeling en
een nieuw Locarno. Wij hopen een gunstig
antwoord van Berlijn en Rome te ontvan
gen.
Wat de toekomst betreft: Het voorbe
reidende stadium is achter den rug, maar
dit is niet meer geweest dan het voorbe
reidende stadium. Het voorwoord is op
gesteld. De hoofdstukken moeten nog ge
schreven worden. Er zal nog veel werk
langs diplomatieken weg noodig zijn voor
de conferentie van vijf bijeen zal komen.
Wij zijn thans in een phase gekomen,
waarin, wanneer een werkelijke geest van
samenwerking bestaat bij alle belangheb
benden, de moeilijkheden zullen worden
overwonnen.
De conferentie van Montreux.
De resultaten van de conferentie van
Montreux achtte Eden buitengewoon be
vredigend, aangezien de conferentie heeft
getoond, dat verdragsherziening door on
derhandelingen en accoorden in overeen
stemming met de rormale procedure van
internationale betrekkingen en gebruiken
tot een gunstiger regeling kan leiden voor
alle belanghebbenden dan de methode van
verdrlgsverwerpin g
In verband met het ter conferentie van
Montreux bereikte besprak Eden vervol
gens de toezeggingen, die door Engeland
gedaan zijn aan zekere Middellandsche
Zee-mogendheden met betrekking tot de
periode van onzekerheid, die op de op
heffing der sancties volgde. Deze toestand
van onzekerheid is thans gelukkig ten
einde. Half Juli heeft de Italiaansche regee
ring zich spontaan gericht tot de Zuid-
Slavische, Grieksche en Turksche regee
ringen met een verklaring, waaruit blijkt,
dat de Italiaansche regeering zich uit eigen
beweging tot die mogendheden wendde en
haar de zeer duidelijke verzekering gaf,
dat Italië geen enkele agressieve actie je
gens haar onder oogen zag op grond van de
voorbij sanctionnistische politiek. Italië
achtte het hoofdstuk der sancties definitief
gesloten en zag met vertrouwen een nieu
we politiek van onderlinge samenwerking
tusschen de naties tegemoet
Deze feiten rechtvaardigen ten volle de
conclusie, dat de toestand, die het wensche-
lijk maakt die toezeggingen te geven, niet
meer bestaat en dat bijgevolg naar Brit-
sche opvatting er geen noodzakelijkheid
meer bestaat die toezeggingen voort te
zetten.
De Britsch-Egyptische onder
handelingen.
Overgaande tot de Britsch-Egyptische
onderhandelingen deelde Eden mede, dat
de clausules van het verdrag, welke thans
geparapheerd zijn, onderling afhankelijk
zijn, d.w.z. dat een volledige overeenstem
ming ten aanzien van het algeheele ver
drag noodzakelijk is.
Wat Spanje betreft, de Britsche re
geering betreurt den ongelukkigen
toestand, die zich daar heeft ontwik
keld. Het is niet mogelijk thans te be
palen welke de uitslag zal zijn van
den strijd.
Eden gaf in dit verband een over
zicht van de maatregelen, die Enge
land genomen had ter beveiliging en
evacuatie van de Britsche onderda
nen in Spanje en van de stappen, die
bij de Spaansche regeering zijn ge-
""opd. vr..g, oi d* persberichte"
juist Zijn, volgens welke de Britsche
regeering de Fransche zou hebben
verzocht niet toe te staan, dat wapa
nen zouden worden geleverd aan
Spaansche regeering, antwoordde
Eden, dat niets van dien aard geschied
was.
Ten aanzien van Danzig zeide Eden^ver
der, dat de toestand daar niet zo
gerustheid kon worden gezien. De
bondsraad heeft verscheidene m =s
verstaan gegeven, dat hij van mee
dat Lester zijn ambtelijke plicht
wonderenswaardige wijze ten ui v
Hu heeft het volledige vertrouwen van
Volkenbondsraad verworven en vera
het. Welke ook de politieke opvatting moge
zijn ten opzichte van de functies van zijn
post, ik ben er van overtuigd, aldus Eden
dat hij recht heeft op een hoffelijke en be
hoorlijke behandeling.
Hervorming van den Volkenbond.
De hervorming van den Volkenbond was
het volgende door Eden ter sprake ge
brachte punt. De Engelsche regeering be
studeert deze aangelegenheid met zorg en
met volledig gevoel voor de verantwoor
delijkheid voor het antwoord, dat zij op
uitnoodiging van den Volkenbond zal
moeten geven.
Het zou voorbarig zijn thans reeds een
gedetailleerde verklaring in het openbaar
over dit onderwerp af te leggen. „Wij hou
den ons niet alleen bezig met de toekomst
van den Volkenbond als ideaal, maar met
practische problemen en op dit oogenblik
streven wij naar een regeling van proble
men, waarvoor Europa geplaatst staat.
Daarbij moet het uitbreiden en versterken
van de bases van internationale samen
werking niet uit het oog worden verloren.
De Britsche regeering is volkomen be
reid op een conferentie onder auspiciën van
den Volkenbond de problemen te bespre
ken met betrekking tot de noodzakelijkheid
of wenschelijkheid van het treffen van re-
Eden.
gelingen, welke vreemde landen een vrijer
toegang geven tot de grondstoffen en pro
ducten der koloniën of onder mandaat
staande gebieden. Deze kwestie zou zeer
wel aangesneden kunnen wórden in de
eerstvolgende Volkenbondsassemblee in
September.
Gisteren zijn in het Zuiden bloedige
gevechten geleverd, waarbij honderden
dooden moeten zijn gevallen. Hoe zich
de gebeurtenissen precies hebben toe
gedragen, valt uit de eerste berichten
nog niet op te maken, doch het schijnt
dat honderden opstandige soldaten uit
Ceuta per vliegtuig zijn overgebracht
naar Aigeciras en dat er nog steeds
meer worden getransporteerd. Zij zijn
naar het Noordoosten getrokken en
1200 ervan hebben de regeeringstroe
pen ingesloten in Etepona, 'n kustplaats,
ongeveer halverwege tiisschen Gibraltar
en Malaga. De regeeringstroepen heb
ben hier verbitterd gevochten. Vier
honderd moeten er gesneuveld zijn en
200 aan de zijde der opstandelingen,
terwijl men aan beide zijden 1200 ge
wonden telt.
De regeeringstroepen trekken zich terug,
terwijl zij de bosschen achter zich in brand
steken om een verderen opmarsch der re
bellen te stuiten.
Een correspondent van Reuter is het
mogelijk geweest een blik te slaan in de
infanteriekazerne te La Linea. Hier zag hij
meer dan honderd gevangenen, behooren-
de tot het volksfront. Men meent te weten,
dat er gisteren in deze kazerne 20 gedood
zijn en den vorigen nacht ook twintig.
Uit Tanger wordt gemeld, dat de Spaan
sche vloot, voor zoover deze daar in de
haven lag, zich overhaast naar Estepona
heeft begeven om den rebellen hun op
marsch naar Malaga te verhinderen.
Ook bij La Linea heeft een hevig gevecht
plaats gevonden. Hier moet een afdeeling
regeeringstroepen ter sterkte van eenige
honderden geheel in de pan gehakt zijn. De
opstandelingen tellen hier 60 dooden. Een
der rebellen deelde aan een bijzonderen
correspondent van Reuter mede: Wij hebben
strenge instructies ontvangen geen gevan
genen te maken en alle communisten te
dooden.
Rondom Madrid en in het Noorden.
Omtrent een ontwikkeling van den toe
stand rondom Madrid is gisteren, tegen de
verwachting in, weinig meer bekend gewor
den. Een afdeeling uit de hoofdstad op weg
naar Saragossa wist slechts te melden, dat
de meest nabijgelegen opstandelingen zich
nog op 70 kilometer van Guadalajara be
vonden. Dat de ontspanning, die verwacht
werd van den val van Albacete, inderdaad
is ingetreden, blijkt ook uit het feit, dat
thans geregeld treinen en auto-karavaans
met levensmiddelen uit Valencia naar Ma
drid vertrekken. De militaire maatregelen
in de hoofdstad gaan voort.
De roode militie heeft verder te Madrid
een klooster geconfiskeerd en het omge
doopt tot „Maxim-Gorki-huis".
Omtrent de inneming van Albecete door
de regeeringstroepen worden thans nadere
bijzonderheden bekend. De opstandelingen,
die zich in verscheidene huizen van de stad
hadden genesteld werden sterk gedemora
liseerd door het bombardement dat twee
dagen duurde en het uitblijven van ver
sterking, zoodat zij zich ten slotte overga
ven. Nadat de stad was ingenomen hebben
de onder-bevelhebber van de opstande
lingen, alsmede een hoofdofficier van de
civiele garde, zich van het leven beroofd.
De bescherming der buitenlanders.
De Britsche oorlogsschepen gaan voort de
Britsche onderdanen, die zich nog in de
Spaansche havens bevinden, aan boord te
nemen. Men wijst erop, dat deze vreemde
lingen, indien zij thans de gelegenheid niei
aangrijpen om te vluchten, daartoe later
wellicht niet meer in staat zullen zijn.
Verschillende te Madrid vertegenwoordi-
ge landen hebben gezamenlijk stappen ge
daan bij de Spaansche regeering en ver
zocht om bescherming der ambassades, ge
zantschappen en consulaten en volledige
vrijheid om met hun resp. regeeringen in
verbinding te blijven, alsmede den waar
borg, dat voldoende voorraden te hunner
beschikking zullen staan. Aldus werd gis
termorgen te Londen medegedeeld. De
houding der Britsche regeering ten opzich
te van den burgeroorlog in Spanje is, naar
men verneemt, strikt neutraal.
De radio-zender te San Sebastian meldde
gisteren, dat men ieder oogenblik de over
gave kan verwachten van de laatste rebel
len, die zich hebben verschanst in de ka
zerne Loyola. Gisteren zouden uit San
Sebastian en Bilbao eenige afdeelingen re-
geeringsgezinden vertrekken op weg naar
Vitoria.
Sevilla en Huelva.
Voor het eerst zijn gisteren de bladen te
Madrid weer verschenen. Zij bevatten een
aantal goede tijdingen voor de regeering.
De Socialista publiceert een bericht uit
Huelva volgens hetwelk de opstandelingen
te Sevilla volkomen gedemoraliseerd zijn.
Generaal Queipo de Liano zou een deel van
zijn troepen opdracht hebben gegeven, te
trachten zich een weg te banen voorbij
Huelva naar Portugal. De voor deze ope
ratie bestemde troepen, aldus het blad, zijn
vrij belangrijk en hun vertrek zal den te
genstand van Sevilla verzwakken. Zij stui
ten trouwens op weerstand en moeilijkhe
den daar de dorpen en de provincie zich
tegen hen keeren.
Verder meldt het blad, dat belangrijke
strijdkrachten van de civiele garde, de
Guardia de Asalto en de militie, de opstan
delingen tegemoet trekken in de hoop hen
snel te kunnen overwinnen. Een correspon
dent van het blad voegt hieraan toe, dat
berichten uit Huelva ontvangen zijn vol
gens welke de regeeringsgetrouwe troepen
daar thans meester zouden zijn van een be
langrijken sector in het centrum der stad.
Volgens een ander bericht uit de bladen
heeft de kanonneerboot Xauen, klaarblijke
lijk de eenige welke zich in handen van de
opstandelingen bevond, zich ter beschik
king van de regeering gesteld. De beman
ning heeft de officieren overmeesterd.
De ongeregeldheden in Spanje.
Een speciale correspondent van Havas
seint nog: In het noord-oosten van Guipuz-
coa is de dag van gisteren wederom een
dag van afwachten geweest. De beweging
onder de grensbewoners is toegenomen,
lederen dag komen meer Spanaarden naar
Spanje terug om het volksfront te helpen.
De zender van San Sebastian heeft weer n
oproep van verdedigers van het volksfront
uitgezonden met het oog op een mogelijke
actie. Tegen 4 uur gistermiddag kon men
weer het gedonder der kanonnen hooren,
dat ditmaal scheen te komen van het fort
van San Marco bij Renteria, dat dan de
bergen zou bombardeeren, waar een kolon-
ne van Mola zich schijnt te bevinden. In
deze bergen zouden de opstandelingen een
dorp bezet hebben, waar de regeeringstroe
pen zich nog in de kerk weten te handha-
Vermoedelijke daders gearresteerd.
Naar wij vernemen is de justitie er
dank zij de uitstekende samenwerking
tusschen de verschillende Groningsche
politiecorpsen, in geslaagd licht te
brengen in de zaak van den roofmoord
te Grootegast, waarvan de 72-jarige
heer R. Setsma het slachtoffer is ge
worden. De vermoedelijke daders be
vinden zich reeds in arrest. Het zijn de
gebr. Wiersma, resp. 27 en 24 jaar
oud, afkomstig uit Drachtster-Com
pagnie.
Nader vernemen wij:
In den afgeloopen nacht werden in totaal
zes personen gearresteerd, verdacht van
den moord op den heer Setsma te Groote
gast, o.a. 5 gebroeders Wiersma. Twee der
gebroeders Wiersma zijn als daders van den
moord herkend door middel van vinger
afdrukken. Beiden zijn geen onbekenden
voor de politie. Zij zijn afkomstig uit
Drachtster-Compagnie en wonen momenteel
in de Hortensialaan te Groningen.
ven. Volgens zekere berichten bevond Mola
zich gisteren nog in Burgos, m. 7 uur gister
middag hoorde men nog slechts enkele gra
naten met tusschenpoozen ontploffen.
De toestand lu Barcelona.
Sinds Zondag heeft zich te Barcelona geen
wijziging van belang in den toestand voor
gedaan. De ravitailleerings- en transport
diensten functionneeren, maa~ de fabrie
ken en handelszaken zijn over het alge
meen gesloten. De arrestaties van fascisten
en verdachten gaan voort De politie wordt
gereorganiseerd ter voorkoming van plun
deringen. De spoorlijn van Terasa en Man-
resa en die langs de kust naar Gerona
functionneert vrij normaal. De banken
hebben hun loketten voor zeer beperkte
zaken geopend, zulks in overleg met de
Catalaansche regeering. Het aantal in de
laatste dagen gevallen dooden te Barcelo
na alleen bedraagt 400.
Staat Saragossa op het punt zich
over te geven?
Volgens een bericht uit Barcelona zou ge
neraal Cabanelias, de commandant van
Saragossa, met de regeering in onderhan
delingen zijn getreden om de stad over te
geven. Men veronderstelt, dat dit bericht
juist is, aangezien generaal Goded, die gis
teren had zullen worden gefusilleerd, nog
steeds in leven is en vermoedt, dat gene
raal Cabanelias dit tot een van de eischen
van de overgave heeft gemaakt. Men is
van oordeel, dat 50 Spaansche regeerings-
vliegtuigen naar Barcelona waren vertrok
ken, om den opmarsch van de troepen naar
Saragossa te steunen.
.poero
«ORCUic r Au ét TU— /5ADA»A
Aorcmie j w r>Lo*«ouovv -jmuc
Jzamora'
Tok£VAUAD OÜÖ
'ra "'vau*ad ouq
'COA
AY°uur
SE^ASTIAR
'JACA j
^BOMO. 1. 1 1
''"5 oo.ia - ta
ORAWDA &OR1A
taracowa
1 seaovtk£T_lVM
r SARAGOSSA
v'SABAGOMA
t c aitatavho -ti
j-.MeOIKA 'vCAL*ATAyOO
Saiam'AMCA f SEGOVIA,"'
BarbastroLCRIDA v,_cH Ge
MORZOM/ BAlA«|Ue«/
*\r»AMi «LénoAj BARCE
LlSSABOU
IABdocb A
UVVjy',i.<
Aieu
iBadajoz
BADAIOZ >4
(JJÜVEWCA J V.
JcncR
Aiuag~,
I
TRUlllLO ,'Vy
"goVR-flvie.-.......! A JiefiUeMA
DONÖCWITrf fÏEAl# MANZANAhc* Al.6AC.CTC t A'
^GIDOAD REAL ALMAUSA SyAL
valoc ptw as >albacete,«Ali
r_/"s Hciuu» /AU
po«"AH«r~ cc
"^COBDOBA
•hu*wa «snula i GRAUADA
lebr'ja °*uh>'
(acRjA
•jeaic
AOIZ»%
1 LINAKtJ (J
•MORATM.llt A
i'jAey 'U6toV\ MURciA.v|
gordoba i «jack mubeiazi:
.AÜUILAO J y>RCA
A êtiiA Luce'NA - .BAIA! yfy
J GRAUADA
MOTBlL
TCTOCfcU
r
ORAH
CM HAQOKKO
O
3
b
4
9
i
AvruRijf
,0
I J
'es-rot
AAQOOAr
■O*