DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Gemis aari doortastendheid aan beide zijden
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. f77
Woensdag 29 Juli 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
t38e Jaargang
De Spaansche revolutie
Eiken dag, dat de opstandelingen langer wachten
om hun slag te slaan, wordt nadeelig geacht.
BLOEDBAD IN BARCELONA.
De gruwelen te Barcelona.
Een Nederlander vertelt van
zijn ervaringen.
Eindhovensch industriëel
gedood.
Auto in Luxemburg verongelukt.
Nederlanders verlaten
Spanje.
Door „Agamemnon" en „Tibe-
rius" van de K. N. S. M. aan
boord genomen.
mam
ALKMAARSCH
URANT.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
De Spaansche minister van binnen-
landsche zaken heeft gisteren over den
radiozender te Madrid aangekondigd,
dat de regeeringstroepen thans een
offensief van grooten omvang hebben
ingezet om algeheel met de opstande
lingen af te rekenen. Nu de ring om
Madrid verbroken is, verwacht men een
wellicht beslissenden strijd om
Saragossa. Er liggen daar tien regimen
ten der opstandelingen, die men rekent
tot de beste uit Spanje. Zij bezetten een
strategisch gunstige stelling en zijn bo
vendien uitstekend gewapend. Saragos
sa is ook het eenige garnizoen in Span
je, dat met tanks is uitgerust. Reeds
sedert de tweede helft van de vorige
week hebben zich afdeelingen regee
ringstroepen uit Barcelona naar dit
punt begeven en de laatste dagen zijn
ook troepen uit Madrid derwaarts ver
trokken.
Inmiddels wordt ook van het front in de
Siërra de Guadarrama nog iets vernomen.
Daar heeft naar men meldt een af-
deeling Guardia de Asalto een groot muni
tiedepot der opstandelingen in de lucht doen
vliegen. Vliegtuigen hadden de plaats op
gespoord en nadat de divisie zich verdeeld
had, bestormde zij van vier zijden den berg,
waarop het depot gelegen was en slaagden
•rin onder een regen van kogels het op te
blazen. Twee gardesoldaten werden gedood
en 11 gewond.
in het Noorden heeft de regeering een
succes behaald door de inneming van de
kazerne Loyola bij San Sebastian, die be
schouwd werd als de haard van den op
stand in de provincie Guipuzcoa. De offi
cieren, die zich daar hadden verschanst, zijn
gevangen genomen en, naar de minister
van binnenlandsche zaken voor de radio
mededeelde, verzoenden de soldaten zien
met de militie van het volksfront Men
vond een belangrijken voorraad oorlogsma-
teriaaL Telegrammen uit Burgos, het hoofd
kwartier van generaal Mola, maken daar
entegen melding van eenige overwinningen
op de regeeringstroepen bevochten. Ook al
weer volgens berichten uit hetzelfde kamp,
is het dichtst bij de hoofdstad gelegen
steunpunt der nationalisten het plaatsje San
Rafael aan den straatweg van Segovia naar
Madrid, en generaal Mola zelf heeft gisteren
verklaard, dat de inneming van Madrid
nog slechts een kwestie van tijd was.
De toestand te Barcelona verbetert dage
lijks. Aan de plundering en daden van per
soonlijke wraak, welke in de eerste dagen
voorkwamen, is door den bewakingsdienst
van de regeering en de roode militie een
einde gemaakt. Overeenkomstig het ver
langen van de werkliedenorganisaties en de
overheid hebben de meeste werklieden den
arbeid hervat, alleen blijven vele winkels
nog gesloten. In bijna geheel Catalome is
het spoorwegverkeer hersteld. Ten Noorden
van Tarragon zijn de regeeringstroepen op
gerukt en men hoopte gisteren Huesca te
bezetten. Gisteren zijn op het vliegveld
Barcelona vijf jachtvliegtuigen en een bom
menwerper aangekomen, terwijl ook te
Lerida vijf nieuwe toestellen zyn aangeko
men, zoodat in totaal 15 toestellen gereed
staan om Saragossa aan te vallen.
Alle radiostations in Catalome zlJ" th^s
In handen van de regeering. Vandaag zul-
men heeft den schouwburgen verzocht
volksvoorstellingen te geven. hiblio-
particuliere kunstverzamelingen en biblio
theken zijn in beslag genomen om
voor vernieling te behoeden.^
Van de gevechten van
meer bekend meidt^
generaal Franco nu een gi
voorbereidt, doch het is ni«over te
makkelijk soldaten uit Ma™*K waak_
brengen, nu de Spaansche °raltaf Gister.
hoord uit de richting van L rteide dat
p,ta„ v.„ d.
zestig communisten door^ iv;iren na
gefusileerd. f
een hevig gevecht, d.t M»"d*$0'"d, „p-
Roque plaats vond, gevlucht en
standelingen gevangen Sen°T"en't Tangcr
Een Fransch advocaaL d e aangekQ.
woont, is gisteren uit Alge"*
men. Hij verklaarde, dat daar «Ietj
en gewonden in de straten vinden
riteiten kunnen geen chauffeurs
voor het besturen van de ambulance
auto's.
Het Britsche schip Gibel Dersa deelde
mede, dat gisterochtend na vertrek uit
Tanger bommen in de nabijheid van het
schip ontploften. Op den toch door de
Straat van Gibraltar passeerde het schip
twee duikbooten van de regeering.
De uittocht der vreemdelingen.
Van officieele Engelsche zijde werd gis
teren medegedeeld, dat onder de 319 man
nen en 466 vrouwen en kinderen, die in den
loop van de laatste dagen in Barcelona en
andere Catalaansche havens aan boord van
de Britsche schepen zijn genomen. 18 na
tionaliteiten vertegenwoordigd zijn. Een be
richt, dat gistermorgen te Londen van den
Engelschen consul te Madrid ontvangen is,
bevestigt, dat de treinen die in den nacht
van 26 Juli uit de hoofdstad naar Alicante
en Valencia vertrokken zijn, behouden zijn
aangekomen. Treinen met voorraden le
vensmiddelen zijn anderzijds uit Valencia
te Madrid aangekomen. Men is derhalve
bezig maatregelen te treffen om Britsche
onderdanen langs dezen weg Madrid te doen
verlaten.
Het Engelsche hospitaalschip Maine ver
trekt morgen naar Barcelona en de Requlse
bevindt zich op het oogenblik in de buurt
van de Balearen. De Fransche torpedoboot-
jager Albatros heeft nog 60 Franschen aan
boord genomen uit Valencia, terwijl op de
reede van Saint Jean Luz is aangekomen
met den Amerikaanschen gezant uit San
Sebastian aan boord met zijn echtgenoote
en secretaris.
Vandaag zullen nog drie vliegtuigen uit
Parijs naar Madrid vertrekken om vandaar
vrouwen en kinderen naar Frankrijk terug
te bengen.
De buitenlandsche gezantschappen
vestigen sich te Irun.
De hoofden van de buitenlandsche gezant'
schapen in Spanje, die zich op het oogen
blik te San Juan de Luz bevinden, hebben
gisteren een conferentie gehouden. Zij zijn
tot het besluit gekomen om een gemeen
schappelijke zetel der ambassades op
Spaanschen bodem te Irum, onmiddellijk
over de Fransche grens te vestigen. Zij zul
len daartoe gezamenlijk een huis huren. De
Amerikaansche, Italiaansche, Tsjechoslo-
waaksche, Noorsche, Zweedsche en Duit-
sche gezantschappen openen nog vandaag
provisorische bureaux. De Engelsche ge
zant bevindt zich 26 kilometer ten Westen
van Zarauz, waar hem twee Engelsche oor
logsschepen ter beschikking staan. De
Fransche gezant wenscht aan boord van een
Fransch oorlogsschip voor San Sebastian te
blijven.
Engelsche vliegtuigen te Bordeaux
vastgehouden.
Vier Fokker-vliegtuigen, die op het vlieg
veld van Bordeaux geland zijn en die uit
Engeland kwamen onderweg naar Lissabon
worden tot nader order op dit vliegveld
vastgehouden. Aan boord is geen enkel
verdacht voorwerp gevonden. Volgens wel
ingelichte kringen zullen de toestellen weer
kunnen vertrekken, wanneer de gebruike
lijke verificaties geschied zijn.
Munitiedepot der rebellen opge
blazen.
Te Madrid verluidt, dat een compagnie
Guardia de Asalto onder aanvoering van
kapitein Puig er in geslaagd is gisteren een
munitiedepót der rebellen aan het front van
Guadarrama in de lucht te doen vliegen.
De luchtstrijdkrachten der regeering
hadden het depot opgespoord waarop Puig
zijn compagnie in vier patrouilles indeelde,
die den berg, waarop het lag, beklommen
en er in slaagden het in de lucht te laten
vliegen, ondanks het voortdurende vuren
der rebellen. Twee leden der compagnie
werden gedood, elf gewond.
De kruiser „Almirante Valdes" is op de
reede van Cartagena voor anker gegaan
De bemanning heeft officieren gevangen
gezet. Het is echter niet juist, dat de kapi
tein gedood is.
De overgave der rebellen in Loyola
Het ministerie van binnenlandsche zaken
publiceert bijzonderheden omtrent de over
gave der rebellen in de kazernes van Loyola
te San Sebastian. Om tien minuten voor
half twee, nadat de kazerne van Loyola, die
een haard van opstand in Quipuzcoa vorm
de, was omsingeld, gaven de rebellen zich
over. De leiders en officieren werden naar
een provinciale deputatie gebracht.
De soldaten sloten zich aan by de leden
der regeeringsgetrouwe militie. Er werd
veel oorlogsmateriaal gevonden. De bevol
king van San Sebastian is geestdriftig.
Naar de directie der N.V. Hollandsche
Kunstzijde Industrie te Breda mededeelt, is
het haar ook gisteren niet gelukt verbinding
te krijgen van de directie van de N.V. La
Seda de Barcelona te Barcelona, zoodat de
onzekerheid over den toestand waarin deze
Nederlandsche fabriek zich bevindt, blijft
voortbestaan.
Een der ingenieurs, aldus de N.R Crt.,
welke de geëvacueerde vrouwen en kinde
ren der Nederlandsche employé's begeleid
de, heeft gisteren te Breda rapport uitge
bracht.
Hieruit bleek, dat de Nederlanders te Bar
celona eenige angstige dagen hebben door
gemaakt.
De ellende te Barcelona begon Zondag 19
Juli, direct toen de eerste berichten omtrent
een militairen opstand in sommige deelen
van Spanje daar doordrongen.
Onmiddellijk vorderde de communistische
overheid alle wapens op en werden huizen
en fabrieken doorzocht.
Ook by de N.V. La Seda de Barcelona
drong en een wilde horde regeeringstroepen
binnen en eischte de aanwezige wapens op.
Het Nederlandsche personeel, dat zich in
de fabriek verzameld had, beleefde eenige
angstige uren, vooral door de tegenstrijdige
bevelen, die gegeven werden.
Zoo werd b.v. een Nederlandsch ingenieur
door een guardist met de revolver in de
hand gedwongen tegen den muur te gaan
staan met de handen omhoog. Toen vlak
daarop een ander guardist den ingenieur
beval den weg naar het magazijn te wijzen
en deze aan dit bevel wilde voldoen, schoot
de eerste guardist op hem, gelukkig zonder
hem te treffen.
Na eenigen tijd trokken de guardisten
weg, terwijl een wacht werd achtergelaten
om de vreemdelingen te „beschermen".
Maandag 20 en Dinsdag 21 Juli werd de
toestand steeds erger. Overal in de stad
klonk geweervuur, de Hjken van menschen
en dieren bleven op straat liggen. Een geor
ganiseerde bende stak systematisch alle
kerken in brand en wierp er, wanneer de ge
bouwen in lichterlaaie stonden, eenige hand-
bommen in, teneinde de mogelijkheid van
blussching te voorkomen.
Bepaald wanhopig werd de toestand toen
op last der overheid de gevangenissen wer
den geopend en het gespuis werd gewaperd
om aan de zijde der regeering tegen de
rebellen te vechten. f
Gruwelijke tooneelen speelden zich af.
Dronken bandieten trokken met het geweer
in den aanslag door de straten van Barcelona
en schoten op ieder die hen in den weg
kwam.
Daar op deze wijze geen enkele waarborg
meer bestond, dat het leven der vreemde
lingen zou worden geëerbiedigd, besloot de
Nederlandsche directie van La Seda de Bar
celona te trachten het grootste gedeelte der
Nederlandsche employé's benevens alle
vrouwen en kinderen in veiligheid te stel
len, waarvoor de hulp der communistische
overheid werd ingeroepen.
Onder bewaking van guardisten trok men
in groepen met auto's langs binnenwegen
en door droge rivierbeddingen naar de
kust, waar een schip wachtte om de Neder
landers naar Frankryk te brengen.
Ook op deze vlucht naar de kust beleefde
men nog angstige oogenblikken. Overal
klonk geweer- en geschutvuur, soms zeer
naby. Tot in de kleinste plaatsjes toe wer
den kerken en kloosters platgebrand. En
kele malen vond men midden in het veld de
gruwelijk verminkte lyken van vermoorde
rebellen.
Het was dan ook een ware verademing,
toen men zich aan de kust kon inschepen.
Slechts de Nederlandsche directeur en 7
Nederlandsche ingenieurs zyn bij de fa
brieksgebouwen te Barcelona achtergeble
ven, teneinde te trachten te voorkomen dat
de groote Nederlandsche kapitalen, welke
in deze fabriek geïnvesteerd zijn, geheel
verloren gaan.
Gemeenschappelijke ambassade
dicht bij de Fransche grens.
De leiders van te Madrid geaccrediteerde
buitenlandsche missies hebben te Jean de
Luz in een conferentie besloten den offi-
cieelen zetel der missies te Irun op Spaan
schen bode, op slechts enkele honderden
meters van de Fransche grens, te vestigen
in een gemeenschappelijk voor dat doel ge
huurd huis. De gezantschappen der Ver-
eenigde Staten, van Italië, Tsjechoslowakije,
Noorwegen en Zweden hebben er reeds
Dinsdag hun voorloopige bureaux ingericht.
Fransch journalist omgekomen.
Het blad „Vigie Marocaine" verneemt,
dat gistermiddag een vliegtuig met aan
boord de Parijsche journalist Guy Mazieres,
tijdens een vlucht boven de zone der op
standelingen is neergeschoten. Guy Mazieres
werd gedood, de piloot werd gewond.
Engelsche vliegtuigen te Bordeaux
vastgehouden.
Vier vliegtuigen, die op het vliegveld van
Bordeaux geland zijn en die uit Engeland
kwamen onderweg naar Lissabon, werden
tot nader order op dit vliegveld vastgehou
den. Aan boord is geen enkel verdacht voor
werp gevonden.
Volgens welingelichte kringen zullen de
toestellen weer kunnen vertrekken, wanneer
de gebruikelijke verificaties geschied zijn.
Gil Robles te Lissabon.
Gil Robles is gisteren uit Boulogne
te Lissabon aangekomen. Hij verklaar
de niets uitstaande te hebben met de
huidige situatie in Spanje. Hij werd
volgens zyn zeggen te Biarritz door de
Uit het hoofdkwartier van generaal
Mola.
De Parijsche „Paris Soir meldt uit Bur
gos het hoofdkwartier van generaal Mola.
dat' het den opstandelingen gisteren gelukt
is een afdeeling roode militie en Guardia
civiele bij Petrargo na een feilen strijd te
rug te slaan.
Op vragen van verscheidene journalisten
zou generaal Mola hebben verklaard, dat de
inneming van Madrid slechts een kwestie
van tijd is.
De „Paris Soir" publiceert verder een in
terview met Companys, den president der
Catalaansche generaliteit, die uiteenzette,
dat alleen de officieren aan den opstand
schuldig zyn. De soldaten zyn republikei
nen, hetgeen ook blijkt uit het groote aan
tal van hen, die naar de regeeringstroepen
zyn overgeloopen. Geruchten, volgens wel
ke de arbeiders naar de wapenen hebben
gegrepen om een communistische of anar-
cho-Syndicalistische dictatuur in toe voe
ren, zijn onjuist. De arbeiders strijden
slechts voor de republiek.
gebeurtenissen verrast. Daar de Frai.-
sche regeering hem een verblijf op 100
K.M. van de grens wilde aanwijzen,
heeft hij er de voorkeur aan gegeven
naar Portugal te gaan.
Twee Amerikaansche kruisers
voor Bilbao.
Twee Amerikaansche kruisers, de „Ar-
kansa" en de „Wyoming" zullen voor Bil
bao verschijnen en de leerlingen van den
kustwachtkotter „Cayuga" die thans als
hoofdkwartier dient voor den Amerikaan
schen ambassadeur in Spanje, aan boord
nemen. De leerlingen zullen door mari
niers worden vervangen. De Amerikaan
sche kru i ser „Quincy" is te Alicante aan
gekomen ,waar men 148 Amerikanen en
andere vreemdelingen, die op het oogen
blik in de Amerikaansche ambassade te
Madrid zijn gevlucht, verwacht.
Rebellen in het Alcazar bieden
nog weerstand.
Het bericht van de overgave der rebel
len, die in het Alcazar te Toledo zijn ge
vlucht, is voorbarig.
Slechts enkele hunner gaven zich over.
De overigen bieden nog steeds weerstand
in het paleis. De gouverneur heeft troepen
en Guardia de Asalto gezonden om de
overgave te bespoedigen.
Aanslag op trein met vluchtelingen.
Bij het passeeren van den sneltrein van
Port Bou naar Parijs heeft een aanslag op
de spoorlijn plaats gehad. Met dezen trein
werd een groot aantal vluchtelingen uit
Spanje vervoerd. Op het moment, dat de
trein met een snelheid van 110 kilometer
ter hoogte van het dorpje Lalande pas
seerde, werd een groot lawaai gehoord en
werden vonken opgemerkt. De trein ver
volgde echter zijn tocht zonder ongeluk
ken. Op den spoordijk werden stukken
ijzer gevonden. De justitie heeft een onder
zoek gelast naar de daders en de beweeg
redenen voorlezen misdaad.
De toestand nog steeds onover
zichtelijk.
Te Laroda, in de provincie Malaga, is
een vliegtuig der opstandelingen door de
regeeringstroepen neergeschoten. Twee in
zittenden werden gedood.
Volgens de laatste berichten, die uit An-
dalusië zijn binnengekomen, zou de positie
der opstandelingen te Sevilla onhoudbaar
geworden zijn. Queipo de Llano en zijn staf
zouden er zelfs over denken om te vluch-
Gisternamiddag is op de Luxemburgsch-
Belgische grens een auto, waarin zes
Nederlanders zaten, verongelukt. Hier
bij is de 47-jarige heer F. van Agt, tex
tielfabrikant te Eindhoven, die den wa
gen bestuurde, om het leven gekomen.
Zijn schoonzuster, mej. Ropke, uit Am
sterdam, werd ernstig gewond, terwijl
de drie kinderen van den heer van Agt
en een inzittend nichtje, mej. v. Pinste-
ren uit Amsterdam, lichte verwondin
gen opliepen. De oorzaak van het onge
luk is onbekend. De heer van Agt was
weduwnaar.
Naar wy vernemen is de „Agamem
non" van de Kon. Ned. Stoombootmij.,
welk schip in overleg met de regeering
naar Barcelona was gezonden om daar
vluchtelingen aan boord te nemen, giste
ren met 47 passagiers uit deze stad
naar Marseille vertrokken. Voorts is het
s.s. „Tiberius" van dezelfde maatschap
pij gisteren van Malaga vertrokken,
waar 17 passagiers zyn opgenomen, die
naar Lissabon worden vervoerd. Of
het hier uitsluitend Nederlanders be
treft, is niet bekend.
Wy vernemen voorts, dat de K.N.S.M.
nog een derde schip ter beschikking
van de regeering heeft gesteld, voor
zoover het noodig mocht blijken om
deze week ook in Valencia vluchtelingen
aan boord te nemen.
ten. Er zyn maatregelen genomen, om te
voorkomen, dat hij naar Portugal kan uit
wijken.
Generaal Queipo de Llano heeft echter,
naar uit Sevilla wordt gemeld, nogmaals
de berichten, die de radiostations der re
geering hebben uitgezonden, tegengespro
ken. Hij heeft verklaard, dat een uit Se
villa komende colonne zonder moeite bezit
heeft kunnen nemen van Huelva, waar de
burgerlijke gouverneur en de plaatselijke
autoriteiten de vlucht hebben genomen.
Het aan de Portugeesche grens gelegen
Ayamonte zou zeer spoedig in handen zijner
troepen vallen. De toestand in Galicië zou
zeer gunstig zijn. De colonne onder gene
raal Mola zet methodisch den opmarsch ten
noorden van Madrid voort. Tenslotte spoort
de generaal allen aan, geduld te hebben,
„want over enkele dagen zullen de re-
regeeringstroepen geen tegenstand meer
kunnen bieden".
Uit Lissabon wordt gemeld, dat volgens
berichten, welke te Elvas zijn ontvangen,
van alle openbare gebouwen te Badajoz de
witte vlag wappert. Men verwacht, dat de
revolutionnaire troepen morgen Badajoz
zullen binenrukken..
Een bericht uit Cadix meldt, dat de op
standelingen te San Roque zich hebben
overgegeven.
De toestand te Barcelona.
De toestand te Barcelona verbetert dage
lijks. De plundering en daden van persoon
lijke wraak, welke in de eerste dagen voor
kwamen zijn door de bewakingsdienst van
de regeering en de roode militie beëindigd.
Overeenkomstig het verlangen van de
werkliedenorganisaties en de overheid
hebben de meeste werklieden den arbeid
hervat, alleen blijven vele winkels nog ge
sloten. In bijna geheel Katalonië is het
spoorwegverkeer normaal hersteld en zelfs
konden enkele treinen via Valencia naar
Madrid komen. Ten Noorden van Tarra
gon zijn de regeeringstroepen opgerukt en
men hoopt heden Huesca te bezetten.
Gisteren is Hijar in handen van de re
geering gevallen. Gisteren zijn op het
vliegveld van Barcelona vijf jachtvlieg
tuigen en een bombardeur aangekomen,
terwijl ook te Lerida vijf nieuwe toestel
len zijn aangekomen, zoodat in totaal 15
toestellen gereed staan Saragossa aan te
vallen.
Te Lerida zyn verscheidene afdeelingen
roode militie geconcentreerd. Uit Tortosa
wordt gemeld, dat kolonel Gil de Rivera is
gearresteerd op het oogenblik dat hij in den
trein naar Murcia wilde stappen. Hy wordt
beschuldigd van fascistische denkbeelden.
Verder wordt gemeld, dat Jean Casanellas
Corteslid en onderstaatssecretaris voor ar
beid te Saragossa is gearresteerd.
