DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Krijgen de nationalisten de overhand?
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Ho. 188
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag II Augustus 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
138* Jaargang
De Spaansche revolutie
Verschillende successen worden uit de kampen
van Franco en Mola gemeld.
Eon nationalistische beschouwing.
De niet-inmengings-kwestie
ALKMAARSCHE COURANT.
Don Rafal Ayzpun, oud-minister van
justitie in het kabinet van Lerroux en
eerste afgevaardigde van Navarre». geeft
het volgende algemeene overzicht van
den toestand in Spanje:
„Wanneer gij van de Fransche grens
uitgaande, ongeveer ter hoogte van
Gavarnie, een lijn trekt, kunt gij de ge
bieden scheiden, die in handen van de
regeering en die, welke in handen van
de opstandelingen zijn. Die lijn moet
buiten Huesca en Saragossa om loopen,
vervolgens afdalen naar Daraga, voor
bij Medinacelli, Apienza en Segovie,
doorgetrokken worden naar Avila,
Placienca, Caceres, Badajoz, welke
plaats practisch in de macht der natio
nalisten is, en dan loopen langs Tirente
de Cantoe, Se villa, Cordoba voor Ma
laga langs. In groote trekken is dat het
front Binnen deze verdeeling liggen
twee Enclaves. Een regeerings-Enclave.
die ten Oosten van Oviedo begint en
langs de zee loopt tot aan de Fransche
grens, en een nationalisten Enclave, die
ad stad en de streek van Granada om
vat Van welken ka*t het overwinnend
offensief ontketend zal worden? Twij
felt daar niet aan, dat zal door de na-
tonelisten gebeurden. Dit li het geheim
van Mola en Franco.
Eerstgenoemde maakt geen geheim van
zyn voornemen te wachten, tot Franco ge
reed aal zijn om Madrid te lijf te gaan. Aan
hei front van Catalonie, waar generaal Gil
Yusta het bevel voert gaat het er alleen
maar om de ingenomen stellingen te hand
haven. In Guipuvcoa strijden drie hoofd
colonnes tegen de mijnwerkers van Asturie
en, helaas, tegen de Baskische nationalisten,
die tegen hun geloofs- en ras-genooten stry
den om een problematieke onafhankelijk
heid te verwerven. Genoemde colonnes
staan onder bevel van de kolonels Beorle-
gui, Artiz de Zarate en Losarcos. Het is
mogelijk maar niet volstrekt noodzakelijk,
dat zjj San Sebastian innemen voor het
groote offensief. Deze oorlog zal aan het
Zuidelijk front gewonnen worden met de
colonne van Somorierra onder bevel van
kolonel Garcia Escamez en de colonne van
Guadarrama onder generaal Ponte. Van
zijn kant heeft Franco de opperbevelheb
ber der troepen in het zuiden, terwijl hij
naar het schijnt Zuid-Oost-Spanje, welks
strategische belang verwaarloosd kan wor
den, verwaarloosde, zijn inspanning gericht
naar het Noord-Westen. Hier vechten troe
pen, die gevormd zijn uit legioensoldaten
van Marokko en uit geregelde troepen-for-
matiaa van Afrika, welke in het gebied van
Badajoz opereeren. Het zijn onze beste een
heden, het best geoefend en het beste uit
gerust.
Zij sullen Badajoz veroveren en via Ca
ceres een eerste contact tusschen de Zui
delijke- en Noordelijke troepen tot stand
brengen. Wanneer dat gebeurd is, zal Ma
drid tusschen drie vuren staan, in het Noor
den, in het Westen en in het Zuiden. In
dien wanhopigen toestand kan gehoopt wor
den, dat Madrid niet zal trachten het on-
moelyke te doen, d.w.z. de stad verdedigen,
hetgeen met de wenschen van Mola zou
strooken. Wanneer Madrid echter de dwaas
heid mocht begaan tegenstand te bieden,
zou het aangevallen worden uit Toledo, Na-
valcarnero en op een lijn loopende van het
Escoriaal naar Guadalajara
De oud-minister eindigde zijn verklaringen
met de woorden: „De nationalisten wen
schen, dat Spanje in den strijd zoo min mo
gelijk lijden zal, onze generaals zullen het
onmogelijke verrichten om met menscne-
lijkbeid te overwinnen".
Bloedige gevechten in Badajoz.
Volgens een bericht in de „Temps
zou Santander door de nationalisten zijn
bezat.
De speciale correspondent van het
zelfde blad meldt uit het gebied van
Badajoz, dat het er naar uitziet, alsof de
opstandelingen hier de overhand krij
gen. In de afgeloopen dagen heeft de
strijd nog geen beslissend karakter ge
dragen. Tegen het einde van de vorige
week zijn echter sterke gemotoriseerde
afdeelingen der nationalisten opgerukt.
In de nabijheid van Zaffa, dat op 80
K.M. van Badajoz ligt is een der gemo
toriseerde afdeelingen in botsing geko
men met regeeringstroepen. Deze laat-
sten beschikken slechts over een stuk
geschut, dat reeds dadelijk onbruikbaar
werd.
Na eenigen strijd moesten de regeerings
troepen toen vluchten. Toen de vluchtelin
gen in de stad terugkeerden was daar groote
opwinding ontstaan. Men nam onmiddellijk
maatregelen om de verdedigingswerken te
versterken en barricades op te richten met
zandzakken. Het is toen tot bloedige inci
denten in de stad zelf gekomen. In de kazer
nes bevonden zich n.L ongeveer 240 man der
Guardia Civil, die ontwapend waren. Des
avonds waren officieren der regeerings-
strijdkrachten met eenige manschappen en
twee machinegeweren voor de kazerne ver
schenen, waar zij zouden hebben verklaard,
dat de nationalisten zich nog slechts op
enkele kilometers van de stad bevonden.
De manen der Guardia Civil hadden daar
op uit schuilhoeken verborgen wapens te
voorschijn gehaald en het vuur op de re
geeringstroepen geopend. In de geheele stad
had de opwinding zich verspreid.
Van Balkons en daken zou op de regee
ringstroepen zijn geschoten, en eerst na een
felle worsteling van verscheidene uren
zouden deze in de stad weer de overhand
hebben kunnen krijgen. Wanneer uit een
huis schoten gevallen waren, zouden alle
inwoners gedood zyn. Bij het aanbreken van
den morgen zou alleen de kazerne nog stand
gehouden hebben. Met pantserwagens en
granaten werd deze aangevallen. Tegen tien
uur werd de witte vlag op het kazernedek
geheschen. nadat de commandant en 26 man
in den loop van den nacht gesneuveld
waren.
Offensief der opstandelingen bij
Badajoz: Santander ingenomen.
Hei dagblad O Secule bevestigd uit El-
vas, dat Badajoz Maandag opnieuw door
vliegtuigen der opstandelingen gebombar
deerd is. De lucht aanval begon om elf uur
en stichtte groote verwarring onder de mi
litie. Groepen aanhangers der regeering
trokken de Pcvtugeesche grens over, waar
zij werden ontwapend.
De zender Tetoean deelt mede, dat San
tander door de opstandelingen is bezet.
De zender Burgos meldt, dat een afdee-
ling opstandelingen de tusschen Merida en
Badajoz gelegen stad Monto heeft ver
overd.
Een onderhoud met generaal
Franco.
Generaal Franco heeft te Sevilla een bij
zonderen correspondent van een Lissabonsch
blad een onderhoud toegestaan, waarin hij
o.m. verklaarde, dat de toestand der natio
nalisten dagelijks verbetert, terwijl de mo
gelijkheden der Madrileensche regeer ing
tegenstand te bieden volgens generaal
Franco in dezelfde mate verminderen. Onze
beweging, aldus generaal Franco, is militair
en nationalistisch. Zij heeft geen relatie met
eenige politieke partij. Onze taak is Spanje
van den chaos te redden en den eerbied te
herstellen voor het leven van medemenschen
en de religie.
„De militaire dictatuur zal, indien
mogelijk, slechts van korten duur zijn
Het bestuur zal in handen van deskun
digen worden gelegd en niet in handen
van politici
Noch de vlag noch de staatsvorm zul
len gewijzigd worden. Spanje ia repu-
blikeinsch en zal republikeinsch blijven
Wat veranderen zal, zijn alleen de bin-
nenlandsche toestanden".
Een broer van generaal Mola
doodgeschoten.
Uit Burgos wordt gemeld, dat de broer
van generaal Mola, die te Barcelona als of
ficier dienst deed, door anarchisten is dood
geschoten.
Ook de vroegere minister Miguel Maura
en de leider der katholieken Dimas Maca
riaga zouden zich in gevangenschap be
vinden.
De toestand in Tanger.
In verband met in de pers verschenen be
richten over den toestand in Tanger geven
gezaghebbende kringen gisteravond be
langwekkende bijzonderheden dienaangaan
de: zoo verklaren zij, dat het onjuist is, dat
de internationale controlecommissie in Tan
ger de geldigheid heeft toegegeven van pas
poorten, die door opstandige autoriteiten
zijn uitgereikt, aangezien geen enkel pas
poort noodig is om van de Spaansche zóne
in de internationale te komen, waarvoor een
eenvoudig identiteitsbewijs voldoende is.
Wel is juist, dat de officieren nog slechts in
burgerkleeding worden toegelaten. Niet
juist daarentegen is weer, dat Franco een
ultimatum gezonden heeft betreffende ver
bod van Spaansche schepen de haven van
Tanger te bezoeken. Men is te Parijs van
meening, dat evenzeer als den Spaanschen
schepen thans ravitailleering in Tanger ont
zegd wordt, dit ook geweigerd moet wor
den aan de opstandige troepen, vooral wat
aangaat benzine en automobielolie. Het is
waarschijnlijk, dat de Fransche vertegen
woordiger te Tanger dit standpunt zal ver
dedigen.
Het incident met de Blue Shadow.
De Britsche ambassadeur in Spanje heeft
een telegram gezonden aan den bevelvoe
renden officier van den Spaanschen kruiser
Almirante Cervera welk schip gisteren een
granaat afschoot, welke het Britsche jacht
Blue Shadow, eigenaar captain Rupert Sa-
ville trof, waarbij de heer Saville werd ge
dood en mevrouw Saville gewond. In dit te
legram protesteert de ambassadeur ernstig
tegen dit feit. Hij behoudt zich het recht
voor schadeloosstelling te eischen.
Italianen te Barcelona gedood.
De Messagero verneemt uit Genua van
de vrouw van een Italiaansche ingezetene te
Barcelona, dat haar echtgenoot door de
rooden is gedood. Zij ia met de „Principessa
Giovanna" naar Genua gevlucht. Haar ver
haal luidt ais volgt: Myn man, Nicolas Nie-
tri, stond ingeschreven bij de fascio te Bar
celona, zoolang deze bestond. Hij was er
trots op Italiaan en fascist te zijn en telde
de bedreigingen met den dood, welke de
Catalaansche communisten hem deden toe
komen niet 29 Juli bevonden mijn man en
ik ons in onze bar toen eenige roodhemden,
tot de tanden gewapend op onze winkel
aankwamen.
Mijn man begreep direct dat het beslis
sende oogenbltk gekomen was en sprung
naar achteren ea greep zijn geweer. Hij
klom naar het dak om te trachten de ben-
dieten op een efstand te houden, doch zoo
dra men hem zag werd een mitrailleur op
hem leeggeschoten zoodat hij levenloos in
eenstortte.
De Italiaansche slachtoffers te
Barcelona. Geen overdrijving.
In gezaghebbende kringen herinnert men
eraan, dat de door den consul van Italië
te Barcelona en den zaakgelastigde te Ma
drid ingediende protesten inzake eenige
Italiaansche burgers die tijdens de tegen-
woordigde revolutionnaire beweging zijn
gedood door een zekere buitenlandsche pers
zijn overdreven, en gedramatiseerd, zoo
zelfs dat men wil doen gelooven alsof Italië
zich erop zou voorbereiden dit feit ais een
casus belli te beschouwen. Men heeft zelfs
gezegd, dat Italië voornemens zou zijn aan
de Oostkust van Spanje troepen aan land te
zetten en verspreidde voorts geruchten,
welke even alarmeerend als onjuist zijn.
De waarheid is, dat Italië de situatie met
kalmte beziet en bewijst dat het geenszins
is de incidenten te dramatiseeren, hetgeen
o.m. blijkt uit het feit, dat de Italiaansche
pers er niet zooveel aandacht aan besteedt.
Protest aangekondigd van het
Vaticaan.
In een niet-onderteekende redactioneele
aanteekening, welke op de eerste pagina
gepubliceerd wordt, maakt de „Osservatore
Romano" bekend, dat de heilige stoal ener
gieke protesten zal indienen bij de regee
ring te Madrid in verband met heilig
schennende daden, die tegen de kerken en
de kloosterbevolking.
Spaansch regeeringsvliegtuig
neergeschoten.
Generaal Queipo de Llano heeft over de
radio medegedeeld, dat te Puerto de Leon
een vliegtuig der linksche regeering is
neergeschoten, waarbij de piloot om het le
ven gekomen is.
De generaal bevestigde voorts, dat het
beroemde Alhambra te Grana door regee-
ringsvliegtuigen is gebombardeerd. De vlie
gers hadden in totaal 17 bommen gewor
pen, die gelukkig echter niet ontploften,
zoodat slechts onbeteekenende schade werd
aangericht.
Italië heeft in principe toegestemd in de
Fransche voorstellen betrefende niet-in-
menging in de Spaansche zaken. De Fran
sche ambassadeur is gisteravond door den
minister van buitenlandsche zaken ont
vangen, welke hem desbetreffende mede-
deelingen deed. Er blijven echter nog eeni
ge punten open, die nog niet besproken zijn
en die eerst bekend zullen worden gemaakt,
wanneer de onderhandelingen beëindigd
zijn.
Rusland keurt de Fransche voor
stellen goed.
De Russische regeering heeft den Fran-
schen zaakgelastigde te Moskou medege
deeld, dat zij de tekst van de Fransche
voorstelen inzake non-inteventie in Spanje
goedkeurt.
Fransche stap te Warschau?
Naar van officieele zijde verluidt heeft
de Fransche zaakgelastigde by het mini
sterie van buitenlandsche zaken te War
schau een nr.twerp-nota overhandigd, welke
de verplichting inhoudt tot niet-inmenging
in den burgeroorlog in Spanje. De Poolsche
regeering welke het principe der niet-
inmenging in de Spaansche binnenlai.dsche
aangelegenheden erkent, bestudeert thans
den tekst van het ingediende ontwerp.
De V. S. en het accoord inzake
non-interventie in Spanje.
Naar de „Times" uit Washington meldt,
zou de Fransche regeering ook de Ver-
eenigde Staten willen vragen, zich aan te
sluiten by het accoord inzake non-interven
tie in Spanje. Het is niet waarschijnlijk, dat
Amerika een besliste verzekering zal ge
ven, doch wel zal de regeering er angst
vallig voor zorgen, neutraal te blijven. De
regeeringsdepartementen zullen waarschijn
lijk niet-officieel aanzienlijken druk uit
oefenen om verschafing van wapenen en
geld aan een der beide partyen te beletten.
Fransche stappen te Kopenhagen.
De Fransche gezant te Kopenhagen heeft
gisteren bij den minister van buitenland
sche zaken stappen ondernomen inzake
toetreding in den Spaanschen burgeroorlog.
Naar verluidt, heeft minister Munch een
zeer spoedig antwoord in het vooruitzicht
gesteld.
AANSLAG IN JAPAN VOORKOMEN,
Jeugdig Japanner gearresteerd.
Minoroe Koeroda, een jongeman van 25
jaar, is gearresteerd door de politie van
Koeroeme in Kyoesjoe, op grond van de be
schuldiging, dat hij een aanslag beraamd
heeft op het leven van den minister van
oorlog, generaal Terautaji en van den afge
treden gouverneur-generaal van Korea, ge
neraal OegakL
Naar verluidt heeft de Jongeman tegen
over de politie bekend, dat hi) voornemens
was naar Tokio te komen met ruim 30 aan
bevelingsbrieven, die aan verschillende per
soonlykheden in de hoofdstad geadresseerd
waren. In Tokio wilde hij dan een gelegen
heid afwachten om met een dolk Terautsji
en Oegaki neer te steken.
De gearresteerde die gestudeerd heeft op
de particuliere school van dr. Sjoemei Oka-
wa, welke een der leidende figuren was in
de zaak van de zgn. bloedbroederschap,
voelde zich verontwaardigd over het feit,
dat Terautsji kortgeleden ruim 3000 leger
officieren overgeplaatst had. Ook ten aan
zien van Oegaki was de gearresteerde ver
ontwaardigd, omdat deze zich in de politiek
wilde begeven.
DE DIEFSTAL VAN MILITAIRE
DOCUMENTEN IN FRANKRIJK.
Betreffende den op het station van Cham-
bery gepleegden diefstal ten nadeele van
het ministerie van oorlog wordt bekend
gemaakt dat de verdwenen documenten
geenszins geheim waren. Het betrof een
aantal stafkaarten, die het publiek in alle
boekhandels koopen kan.
EEN VERKLARING VAN GOMBOS.
Over de Hongaarsche regeerings-
politiek.
Minister-president Gömbös, die na een
periode van rust zyn functies heeft hervat,
heeft de vertegenwoordigers van de pers by
zich ontvangen, tegenover wie hy o.m. het
volgende verklaarde:
De gebeurtenissen van den laatsten tijd
hebben tastbare bewijzen opgeleverd voor
de goede resultaten, die de politiek van
Hongarije bereikt heeft. Bijgevolg zal de
regeering op denzelfden weg voortgaan.
Gömbös voegde hieraan toe, dat de strijd
tusschen de verschillende politieke opvat
tingen niet geëindigd is, gelijk bewezen
wordt door hetgeen in Spanje gebeurt.
De les, die men uit de Spaansche gebeur
tenissen kan trekken is, dat de staten meer
dan ooit waakzaam moeten zijn en dat de
verschillende nationale vereenigingen bijna
nooit vertrouwd kunnen worden. Tenslotte
kondigde Gömbös aan, dat de regeering zal
voortgaan met het toepassen van een her
vormingsplan. Hij ontkende evenwel, dat
men reeds gereed zou zijn gekomen meteen
hervorming van het electoraal systeem.
DE STRIJD IN PALESTINA.
Een algemeene conferentie van
Arabieren?
Het Arabische Hooge Comité dat vandaag
bijeen zal komen, zal een besluit nemen ten
aanzien van de mogelijke bijeenkomst van
een algemeene conferentie van Arabieren
betreffende den toestand in het land. Het
meerendeel der leidende persoonlijkheden
zou voorstander zyn van een voortzetting
der stakingsbeweging. In het geheele land
worden voortdurend nog daden van geweld
gepleegd, vooral in Jaffa en Haifa.
ARBEIDERSWEER IN MEXICO.
In arbeiderskringen is men van meening,
dat de goudhemden, werkgevers en militai
ren een staatsgreep voorbereiden, teneinde
de opstandelingen in Spanje te steunen. De
politie zou erti lyst met vele namen hebben
ontdekt. De staatsgreep zou einde Augustus
plaats moeten hebben. Het antwoord van de
arbeiders op deze fascistische dreiging is de
oprichting van een arbeidersweer, reeds
hebben velen zich hiervoor opgegeven. 15
Augustus zal een staking uitbreken, doch
men wil niet, dat deze een revolutionnair
karakter neemt.
EEN AMERIKAANSCH ESKADER IN
EUROPEESCHE WATEREN?
Roosevelt, de minister van marine, Swan-
son en admiraal Standley hebben bespre
kingen gevoerd over een eventueel station-
neeren van een Amerikaansch vlooteskader
in Europeesche wateren. Geen enkele des
betreffende mededeeling werd na de be
sprekingen gepubliceerd.
DE VERSCHEPING DER IN ANTWERPEN
OPGESLAGEN VOORRADEN
OORLOGSMATERIAAL.
Een Nederlandsch schip gecharterd.
Ten aanzien vai. den aanvoer van groote
hoeveelheden oorlogsmateriaal in de Ant-
werpsche haven kan het volgende gemeld
worden:
Het oorlogsmateriaal zal vervoerd worden
door een Nederlandsch schip, dat onder den
naam „Lodewyk" Zondagmiddag om drie
uur 10 uit Rotterdam is vertrokken en dat
Maandagmorgen om vyf uur in Antwerpen
is aangekomen. Het schip ligt gemeerd voor
de kade, waar de gesloten wagons met het
oorlogsmateriaal staan. De Antwerpsche
agent van het schip is de firma, die tevens
belast is met de verzending van het oor
logstuig, de fa. Vulhopp. De officieele be
stemming van de „Lodewyk" is Guatemala.
Bij nadere informatie Is gebleken, dat de
.Lodewyk" tot voor kort heeft toebehoord
aan de Rotterdamsche firma P. A. van Es
Co. en toen nog de „Goote" heette. Het
schip, dat bruto 1096 ton en netto 489 ton
meet, is kortgeleden verkocht aan iemand
in den Haag, die naar men ons meedeelde,
voordien nog nooit schepen bezeten had.
Deze heeft het tot een oliestoker laten om
bouwen en het thans voor genoemd trans
port naar Antwerpen gezonden.
JAPAN EN DE WERELDHANDEL.
De aan den Japanschen handel in
den weg gelegde belemmeringen.
De Yomioeri Sjimboen meldt, dat admi
raal Nagano, de minister van marine de
aandacht van eersten minister Hirota en
van minister van buitenlandsche zaken
Arita gevestigd heeft op de dringende nood
zakelijkheid van het formuleeren eener on
afhankelijke, krachtige buitenlandsche poli
tiek, met het doel den status quo te verbre
ken, waaronder de Japansche koophandel
bijna overal ter wereld beperkingen ont
moet. De Yomioeri Sjimboen acht de voor
stellen van "ten minister van marine van
belang in verband met de terughoudend
heid, die tot dus erre door de admiraliteit
in acht is genomen ten aanzien van aange
legenheden, die buiten vlootzaken lagen.
STAKING VAN DE DEENSCHE BOEREN?
De vertegenwoordigers van de groote
Deensche landbouw-organisatie „Landmae-
nels Sammenjutning", hebben Zaterdag te
Aarhus vergaderd en besloten op Zondag
13 September een melkstaking te beginnen.
Indien de boeren in meerderheid aan deze
staking meedoen, zal men nogmaals de
eischen van de L. S. aan de regeering voor
leggen. Worden deze eischen weer afgewe
zen, dan zal op 15 November een algemeene
staking van de boeren volgen.
Plannen voor een „boerenweer"
In de vergadering van de „Landmaenels
Sammenjutning" is verder nog voorgesteld
een „Boerenweer" van 10.000 man op te
richten die de deelnemers aan de staking
moet beschermen tegen stakingsbrekers en
de stakingsleiding van alles op de hoogte
moet houden.
DE VACANTIEREIS VAN DEN
ENGELSCHEN KONING
Onder geestdriftige toejuichingen van de
op de kade toegestroomde menigte is het
jacht Nahlin met den Engelschen koning
aan boord gistermorgen van de reede Can
Chibenik vertrokken, begeleid door twee
Britsche kruisers.
DE VACANTIETOCHT VAN DEN KONING
VAN ENGELAND.
Naar uit Split (Spalato) in Joego Slavië
wordt gemeld, is de Jacht van koning Ed-
ward van Engeland gisteren by de voor Split
liggende eilandengroep voor anker gegaan.
Daar de koning den wensch heeft geuit,
zijn verblijf aan de Dalmatische kust geheel
naar believen zonder een vast program, in
te richten, zal het oorspronkelijk reisplan
waarschijnlijk niet worden gevolgd.
