DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De strijd bij San Sebastian en Irun
138e Jaargang
Duitsch schip in volle zee aangehouden.
De burgeroorlog blijft slachtoffers eischen.
Malaga, een strategische
1 vesting.
De niet-inmenging.
Duitsch schip in volle zee
aangehouden.
Proces Zinofjet-Kamenef.
Burgerkrijg in Liberia.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
ifii
PRIJS PER GEWONE AD VER TENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 196
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 20 Augustus 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Wy hebben gisteren getracht aan de
hand van een kaartje duidelijk te ma
ken, hoe de situatie in Spanje op het
oogenblik is, en van welke kanten de
regeeringstroepen bedreigd worden
Sindsdien is de toestand weinig ver
anderd, maar uit de jongste berichten
moet toch blijken, dat de stad Malaga
het centrum van den weerstand der re
geeringstroepen is.
De stad Malaga, een sterke Spaansche
vesting, beheerscht een belangryk ge
deelte der Middellandsche Zee. Het be
zit van die stad is voor de regeering
zooveel als het bezit van de macht in
de Middellandsche Zee.
Een speciale correspondent van Havas
meldt tenminste, dat Malaga een soort en
clave vormt, die ten Westen begrensd wordt
door de provincie Cadiz, in het noorden door
de provincie Cordoba en in het oosten door
de provincie Granada, terwijl in het zuiden
de zee de grens vormt
Malaga is op het oogenblik de eenige ha
ven aan diepe wateren van belang, die goed
geoutilleerd is en ter beschikking staat van
de regeering in het zuiden van de Middel
landsche zee. De regeeringsgetrouwe vloot
heeft er haar basis geïnstalleerd en haar een
heden zyn gereed om van hier te vertrek
ken voor een eventueel bombardement van
de Marokkaansche havens en de havens
aan den Atlantischen oceaan, welke in han
den van de opstandelingen zyn gevallen. De
oorlogsschepen kunnen van hier ook pa-
trouilletochten in de Straat van Gibraltar
ondernemen.
Aangezien Malaga slechts op een dertigtal
kilometers ligt van San Roque en op 40 K.M.
van Algeciras, zou het voor de regeering
van belang zyn, wanneer zij zich kon mees
ter maken van deze beide steden, maar men
meent te weten, dat de opstandelingen hier
krachtige detachementen van het legioen
hebben opgesteld, bestaande uit goed ge
oefende en gewapende schutters.
De autoriteiten te Malaga bewaren een
strenge reserve ten aanzien van een even-
tueele aanvalspoging, die zou uitgaan van
de kust of gericht zou worden op Granada.
Desbetreffende geruchten doen echter reeds
geruimen tyd de ronde.
Granada zou volgens deze geruchten
worden aangevallen van drie kanten te
gelijk, nJ. van den kant van Jaen, van
Guadix en van den kant van Malaga.
Op het oogenblik bevinden de vooruit
geschoven posten der regeeringstroepen
zich te Alahama, ten zuid-westen van
Granada, te Lanjaron, ten zuiden van
Granada, te Maracena, ten oosten der
stad en te Isanallos ten noorden.
Granada lijkt dus afgesneden van de rest
van Andalusie, maar de strategische positie
der stad is zeer sterk. De insurgenten, die
de belangrijkheid van Malaga wel inzien,
hebben de stad bijna dagelyks gebombar
deerd vanuit vliegtuigen. De stad biedt een
treurig beeld. Ruim 100 huizen zyn in brand
geraakt. De politiedienst wordt waargeno
men door geregelde troepen en militieman-
schappen. Verdachte personen worden na
een sommair rechtsgeding gefusilleerd, lede
ren nacht worden een vijftigtal arrestaties
verricht. Het schynt, dat de anarcho-syndi-
calistische elementen een overwegende
Plaats innemen in het bestuur van de stad.
Aanval op Irun en San Sebastian?
Volgens een bericht van de Evening
Standard zijn sedert gistermorgen in San
Sebastian en Irun hevige straatgevechten
aan den gang. De regeeringsgetrouwe troe
pen zouden overijld de verdedigingsposities
buiten de stedelijke grens van San Sebas
tian hebben verlaten en teruggetrokken zyn
onder dekking van een afweervuur, dat ge
geven werd door een kleine torpedoboot, die
in een zijarm van de Bidassoa lag. Zij zou
den talrijke dooden hebben achtergelaten.
San Sebastian, aldus het bericht, wordt
van drie verschillende kanten tegelijkertijd
aangevallen. De opstandelingen zouden
reeds met hun voorhoede voeling hebben
met hun tegenstanders in de straten der
voorsteden. In de voornaamste straten der
stad zouden de loyale troepen barricades
hebben opgeworpen. Een regiment van het
Spaansche vreemdelingenlegioen zou voorts
ter versterking naar het front van San Se
bastian zijn gezonden. Ook de regeerings
troepen echter zouden versterking hebben
gekregen op het front van Irun, waar een
duizendtal manschappen zou zijn aangeko
men.
Aanval op Irun mislnkt?
Een der speciale correspondenten van Ha
vas meldt:
Toen wü Hendaye verlieten met bestem
ming naar San Sebastian, scheen de toe
stand van Irun minder critiek. Men heeft
den indruk, dat de rebellen een keer tc
meer in hun poging gefaald hebben.
Wy gingen te Saint Jean de Luz aan land.
Bij het passeeren van Kaap Figuier konden
wy het fort Guadelupe zien, dat Dinadag
heftig door de oorlogsschepen der opstande
lingen was gebombardeerd. De toegangswe
gen naar het fort schenen letterlyk door
ploegd. met hier en daar enorme scheuren.
Wij kwamen te San Sebastian aan zon
der een oorlogsschip der opstandelingen te
hebben gezien. Het strand is verlaten. Trams
en autobussen ryden. De gouverneur, Orte-
ga, noodigt ons uit, in zyn auto plaats tc
nemen. Wy maken een tocht door de stad
Van enkele huizen waaien de Engelsche,
Amerikaan.-chc en Zwitsersche vlaggen. By
den tocht door de stad blykt dat deze niet
verlaten is, doch om begrypelyke redenen
hebben de bewoners angst zich te verwyde-
u n van de huizen of scnuflplaatsen, waar
zy in geval van bombardement kunnen
vluchten. Ondanks alles wandelen enkele
jonge vrouwen met hun babys. en een jon
getje speelt met een bal. Zij zijn de moei-
lyke uren die zy doormaakten reeds weer
vergeten.
By enkele getroffen huizen zyn werklie
den haastig bezig de aangerichte schade te
herstellen. Een kraaminrichting werd ge
deeltelijk vernield, de jonge vrouwen en de
kinderen zyn ondergebracht in 't gespaard
gebleven gedeelte. Er is hier dank zij de te
genwoordigheid van geest van den directeur,
die de moeders en kinderen haastig naar de
kelders deed overbrengen, geen slachtoffer
gevallen. Gouverneur Ortega verklaarde,
dat het bombardement door het oorlogs
schip der opstandelingen zes dooden en 40
gewonden heeft gekost.
Bij onze terugkomst te Hendaye verna
men wy, dat men aldaar den geheelen dag Ie
inneming van Irun had verwacht. Het ka
non- en geweervuur was aan beide zyden
hevig. Enkele granaten vielen in Irun, doch
de regeeringstroepen slaagden er tenslotte
in de troepen van generaal Mola terug te
dryven en zelfs een weinig terrein te her
winnen.
Een vijftiental soldaten der opstandelin
gen die gedeserteerd waren, werden naar
het politiebureau van Hendaye overgebracht.
Zy verklaarden niet langer tegen hun broe
ders te willen strijden. Volgens hun mede-
deelingen hadden zij ook klachten over het
voedsel. Om elf uur des avonds scheen er
rust te heerschen, doch naar wordt verno
men, zoudeD de opstandelingen morgen (dus
heden) een nieuwen aanval op Irun doen.
Nachtelijke aanvallen aan het
Guadarrama-front.
Volgens een nieuwe tactiek van het op
percommando der regeeringstroepen wor
den de nachtelijke aanvallen aan het Gua
darrama-front voortgezet. Gisternacht zyn
de regeeringstroepen er in geslaagd
stellingen van groote strategische waar
de te veroveren, die hun in staat stellen den
weg naar den Leon pas Ocer, een lengte van
vele kilometers, te overheerschen.
Tijdens den aanval hebben de regee
ringstroepen verscheidene gevangenen
gemaakt, die verklaarden dat de op
standelingen dedemoraliseerd waren. De
gezichten der gevangenen droegen de
sporen van harde ontberingen. Zy be
vestigden dat, wanneer zy tengevolge
van een luchtbombardement door de
loyale vliegtuigen gedwongen waren
hun stellingen te verlaten, de leiding
De strijd om San Sebastian en Irun
Op dit kaartje ziet men de beide
plaatsen, waar sinds gisteren hevig ge
vochten wordt Strategisch zyn het twee
belangrijke punten.
der opstandelingen hen dwong, op straf
fe van gefusilleerd te worden, deze op
nieuw te veroveren.
Zy bevestigden ook dat door het vuur der
regeeringstroepen verscheidene kanonnen
vernield werden, waaruit verklaard wordt,
dat de artillerie der opstandelingen zoo dik
wijls zweeg. Zij moesten op nieuwe stukken
wachten, alvorens het vuur voortgezet kon
worden.
In den namiddag begonnen de regeerings
troepen een hevig vuur op de eerste linies
der opstandelingen nabij den Leo-pas. Op
het oogenblik, dat de speciale correspon
dent van Havas het Guadarramafront ver
liet, deden groote voorbereidingen die wer
den getroffen, een energieke nachtelyke
operatie vermoeden. De opstandelingen wer
den teruggeslagen .van de hellingen ten
noorden van Peguerinos en Navalperal de
Ptnares tot San RafaeL waar zij hevig ge-
bomt. anii erej werden.
Radio Sevilla meldt!
In zijn uitzending van 13.30 uur heeft de
radiozender van Sevilla gistermiddag wei
nig nieuws gemeld over de militaire bewe
gingen. Medegedeeld werd, dat de colonne»
van Valera den regeeringstroepen een ne
derlaag hebben toegebracht in het gebied
van Granada, zoodat Malaga nog meer ge-
isoleerd is. Men kan thans zeggen, dat de
troepen der opstandelingen een linie bezet
ten. die uitgaat van Cordoba, langs Caceres
loopt en tot Aragon doorgetrokken kan
worden.
Radio Sevilla ontkent, dat een regee-
ringsvliegtuig Sevilla heeft gebombardeerd
Verder meldt de zender, dat Ibia bezet is,
waar zich een belangrijke wapenfabriek
bevindt.
In Huesca is een regeeringscolonne versla
gen. Deze heeft zich naar Catalonië terug
getrokken. Madrid, aldus de zender verder,
bevindt zich in een hopeloozen toestand bin
nen een omsingeling, die ten uitvoer wordt
gelegd door de troepen van generaal Mola
Mola heeft verklaard, dat hy een veld
slag in de straten der hoofdstad wil vermij
den. daar Madrid zich wel uit eigen bewe
ging zal overgeven.
Lissabon meldt.
Uit Jeres de la Frontera wordt gemeld, dat
strijdkrachten der opstandelingen Dinsdag
het plaatsje Zalmea de la Serena hebben
bezet.
Van hier zullen Belalcazar en Pozoblanco,
de beide laatste nog in handen der regee
ringsgetrouwe troepen zynde plaatsen van
Andalusie, aangevallen worden.
De speciale correspondent van den „Dia-
rio de Noticias" meldt van de Fransch-
Spaansche grens, dat daar een groote af-
deeling Belgische socialistische militieman
schappen zou zyn aangekomen.
De Belgen, die opgeleid zouden zijn als
...achinegcweerschutters, zouden aan den
kant van de regeering gaan strijden.
Uit Sevilla wordt het bericht bevestigd,
dat het marinestation San Ja vier zich .bij
de opstandelingen heeft aangesloten.
Cartagena en San Javier hebben volgens
dit bericht medegedeeld, dat zij strijden te
gen sterke strijdkrachten der regeering.
De gevolgen van den burgeroorlog.
De correspondent van de „Excelsioi tc
Madrid schrijft:
Volgens officieele statistieken bedraagt
het aantal slachtoffers van den burgeroorlog
over de laatste vier weken 55.000, waarvan
30.000 aan de zyde der opstandelingen. Dit
cijfer omvat 2000 personen, die einde der
vorige week te Badajoz, en 1000 die te Ma
drid gefusilleerd zijn. Volgens een vluchte
ling uit Teruel hebben de rebellen in deze
provincie meer dan 1000 regeeringsgezinden
gefusilleerd.
Opstandelingen melden overwinning
bij Navalperal.
De Spaansche opstandelingen hebben na
een hevigen stryd in het gebied van Naval
peral aan het Guadarrama-front de onder
bevel van kolonel Mongadas staande regee
ringscolonne* verslagen, aldus meldt een
bericht, dat de Diario de Manha van zyn
plaatselyken correspondent heeft ontvangen
Een regeeringsvliegtuig, zoo wordt verder
in het bericht medegedeeld, werd, na door
de opstandelingen beschoten te zyn, nabij
Navalperal gedwongen te dalen, waarna de
bemanning ter dood gebracht werd.
Gisteravond werd een overwinning van
generaal Mangada gemeld en daar het niet
onmogelijk is, dat het hier een en denzelf
den persoon betreft, zouden de berichten van
de regeeringstroepen en die van de rebellen
met betrekking tot Navalperal dus met el
kaar in strjjd zyn.
De houding van Italië.
De „Giornale d'Italia" schrijft in een be
schouwing naar aanleiding van het Duit-
sche antwoord aan Frankrijk met betrek
king vot de kwestie van de niet-inmenging
in de Spaansche aangelegenheden o.m. het
volgende:
De neutraliteit die Frankrijk van de ove
rige mogendheden verlangt, wordt by wyze
van spreken dagelyks door de Franschen
zelf geschonden. Met het oog op deze hou
ding van de Fransche regeering denkt Bar-
celona er reeds aan de van Vie kanten be
dreigde „rooden" in Irun via Fransch ge
bied te bevrijden.
Welk gevaar dat alles voor den Europee-
schen vrede beteekent kan men het best be
grijpen, wanneer men zich voorstelt dat uit
andere landen vrijwilligers zouden kunnen
gaan strijden in het kamp der natioalisten.
Daar komen dan nog de dageljjksche solida
riteit sbetoogingen en geldinzamelingen bij,
die Leon Blum tot dusverre nog niet heeft
verboden. Men zal spoedig zien. aldus het
blad. wat de Fransche regeering zal doen.
van welke Jouhaux nieuwen steun voor de
„rooden" eischt.
Zwitserland belet colonne vrijwilligers
te vertrekken.
De Zwitsersche autoriteiten hebben een
verbod uitgevaardigd ten aanzien van het
vertrek van een gemotoriseerde colonne, die
gevormd was door een comité te Bazel ten
gunste van het Spaansche volksfront. De
colonne was bestemd voor de regeerings
troepen te Madrid. Voorts hebben gendar
mes aan de grens dertien Zwitsersche onder
danen gearresteerd die zich gereed maak
ten naar Spanje te vertrekken om dienst te
nemen bij de regeeringstroepen.
Het Duitsche s.s. „Kamerun", dat
onderweg naar Genua Cadiz wilde
aanloopen om ter uitvoering van een
opdracht vluchtelingen aan boord te
nemen, is op l^/i myl van de kust
door den Spaanschen onderzeeër B VI
en den Spaanschen kruiser Liberta-
door drie schoten gedwongen by te
draaien.
Het schip werd doorzocht en ver
volgens weer vrijgelaten, maar ge
dwongen zyn koers te wijzigen en weg
te stoomen in de richting van de
Middellandsche zee.
Wat zal Duitschland doen?
Het aanhouden van het Duitsche s.s.
Kamerun en de doorzoeking van dit schip
door een Spaanschen onderzeeër en een
Spaanschen kruiser hebben in politieke
kringen te Berlijn een levendige reactie
gewekt. Men acht het incident zeer ernstig.
Officieuze kringen leggen er den nadruk
op, dat het incident zich voorgedaan heeft
buiten de territoriale wateren, zoodat deze
daad in strijd is met het principe van de
vrije zee en slechts gerechtvaardigd zou
kunnen zijn in geval van een oorlog. Men
toont zich overigens zeer gereserveerd ten
aanzien van de gevolgen, die de Duitsche
regeering aan dit incident zal geven. Hitier
bevindt zich op het oogenblik te Berchtes-
gaden. Hy zal van het gebeurde op de
hoogte worden gebracht. Het minste dat
men verwachten kan is, dat de Duitsche
regeering formeele excuses en schadever
goeding zal eischen.
Duitsche persstemmen.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
Voor zoover persstemmen aangaande de
aanhouding van het Duitsche vrachtschip
Kamerun beschikbaar zijn, worden onge
veer de volgende gedachten uitgesproken:
De vrijheid ter zee, de verzekering van
het internationale handelsverkeer mag
niet worden aangetast door roode vrijbui
ters en het is niet te dulden, dat de anar
chie, welke in vele Spaansche steden is
uitgebroken, nu ook overslaat op de
Spaansche wateren en tegenover Duitsche
schepen wordt toegepast.
Men kan er zeker van zijn, dat het Duit
sche rijk, eventueel in samenwerking met
andere staten, maatregelen zal nemen,
welke er op berekend zijn dergelijke over
vallen door de roode piraten onmogelijk
te maken.
In dit geval, aldus het Duitsche nieuws
bureau, is het recht geschonden, een berr
haling waarvan met alle middelen f»l
moeten worden verhinderd.
De bewuste Spaansche kruiser, ia naar
gemeld wordt, een oorlogsschip, waarop
reeds bij den aanvang van den burgeroor
log alle officieren door de manschappen
die hen by hun beweging niet wenschten
te volgen, werden vermoord en overboord
geworpen. Het betreft dus een schip, van
muiters en piraten en het voorval toont
tevens de geheele onmacht der Madrileen-
sche volksfrontregeering.
Ook andere berichten, aldus het D. N.
B., toonen duidelijk de inmenging der
Sovjet-machthebbers in de Spaansche ge
beurtenissen aan. Duitschland houdt vast
aan de niet-inmenging, maar incidenten
van gemelden aard en de door Moskou ge
pleegde inmenging kunnen de bemoeiin
gen der Europeesche staten illusoir maken
en een zeer ernstigen toestand te weeg
te brengen.
Duitschland protesteert te Madrid.
De Duitsche regeering heeft spoedig na
ontvangst der berichten over het door de
Spaansche regeering verwekte incident met
het Duitsche s.s. „Kamerun" haar zaakge
lastigde te Madrid telegrafisch opgedragen,
onverwijld zoo krachtig mogelijk te protes
teeren tegen de in strijd met het volkenrecht
zynde handelingen der Spaansche oorlogs
schepen, en er daarbij op te wijzen, dat da
Duitsche regeering de Spaansche regeering
verantwoordelijk zal stellen van alle gevol
gen, die uit een herhaling van dergelijke in
cidenten zouden kunnen ontstaan.
De Duitsche zaakgelastigde heeft tegelij
kertijd instructie gekregen, de Spaansche re
geering ervan in kennis te stellen, dat de
Duitsche oorlogsschepen bevel hebben ont
vangen, de Duitsche schepen tegen soortge
lijke inbreuken op het volkenrecht buiten
de Spaansche territoriale wateren met alle
middelen te beschermen.
Onder voorzitterschap van Ulrich is gu
teren het hoog miltair gerechtshof van de
Sovjet-Unie begonnen met het proces tegen
Zinofjef, Kamenef en hun medeplichtigen.
De procureur van de Sovjet-Unie, Vychins-
ki, treedt op als openbaar aanklager. Alle
beklaagden zagen ervan af zich te verde
digen. Ulrich wees erop, dat de beklaagden
zich zoo alle rechten van verdedigers ont
namen, waarop hij de acte van beschuldi
ging voorlas.
De beklaagden erkenden schuld, behalve
Smimof en Golzman, die verklaarden, dat
zij wel deel uitmaakten van de terroristi
sche organisatie en aanwijzingen van
Trotsky ontvangen hadden, doch verder
zeiden, dat zy geen deel hadden genomen
aan de practische voorbereiding van daden
en tprreur.
Werk van Trotsky.
Uit de acte van beschuldiging tegen Zi-
nofjef-Kamenef en hun medebeklaagden
blijkt dat zy beschuldigd worden van den
moord op Kirof welke 11/2 jaar geleden is
gepleegd. De organisatie welke zij op aan
sporen van Trotsky, vormden, had ten doel
Trotsky aan de macht- te brengen door mid
del van terreur en het uit den weg ruimen
van de leiders van de Sovjet-Unie.
Alle beklaagden erkenden Trotsky of
diens zoon te hebben ontmoet en met hen
de actie te hebben besproken.
Een van de voornaamste processtukken is
een brief van Trotsky, waarin deze de be
klaagden aanspoort Stalin en Worosjilof uit
den weg te ruimen en cellen te vormen in
het leger en gebruik te maken van neder
lagen in een geval van oorlog.
Strijd wordt met ontzettende
wreedheid gevoerd.
In de negerrepubliek Liberia is een bur
geroorlog uitgebroken, welke met ongeloofe
lij ke wreedheid wordt gevoerd. Duizenden
mannen, vrouwen en kinderen zijn in op
stand gekomen tegen de regeering en strij
den een wanhopigen kamp tegen de regee
ringstroepen aan de Kroekust. Dagelyks
komen gewonde soldaten en negers aan, die
mededeelingen doen omtrent de barbaar-
sche terreurdaden der soldaten, leder rebel-
leerend dorp wordt door de regeerings
troepen platgebrand, terwijl vrouwen en
kinderen worden vermoord en alle levens
middelen worden vernietigd, om de opstan
delingen uit te hongeren.
De regeering, welke onmiddellijk duizend
man heeft uitgezonden, heeft nog meer re-
cruten in de richting van Sasstown, het cen
trum der onrust, doen uitrukken.
ERNSTIG ONGELUK BIJ PROCESSIE.
Naar eerst thans bekend wordt heeft
Zondag in de Poolsche bedevaartplaats Kal-
waraya (district Biala) een ontzettend on
geluk plaats gehad.
Ter gelegenheid van een processie ont
stond in een kerkgebouw aldaar een groot
gedrang, waarbij zeven personen onder den
voet werden geloopen en op deze wijze op
verschrikkelijke wijze om het leven kwa
men.
