DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
MALAGA DOOR OPSTANDELINGEN
GEBOMBARDEERD.
Deie Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTENTIEN
Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groot*
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Ho. 199 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Maandag 24 Augustus 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
138* Jaargang
De Spaansche revolutie
Britsch schip „Gibel Zerjon" door de
opstandelingen aangehouden.
Generaal Garcia gewond?
Duitschland verbiedt
wapenuitvoer naar
Spanje.
Vijf bisschoppen tot
dusverre vermoord.
De niet-inmenging.
Aardbeving op Sumatra.
Negen personen te Koets Radja
gedood.
20 gewond.
ALKMAARSCHE COURANT.
Het Spaansche blad El Liberal zal in
zijn éditie van heden een artikel bevatten
van de hand van Prieto, getiteld: „eenige
problemen, die zich in het uur dei over
winning willen voordoen".
Na een uiteenzetting der groote moei
lijkheden, welke het nationale bedrijfs
leven als gevolg van den burgeroorlog zal
moeten overwinnen, schrijft Prieto: indien
overwinning eenmaal bevochten zal zijn,
zullen de zaken niet kunnen blijven zooals
deze op 17 Juli waren. Het is dringend
noodig het einde van het kapitalisme, van
de kerk en van het leger, die de tegen
woordige beweging steunden en veroor
zaakten, onder oogen te zien.
Toch moet deze hervorming met een dui
delijk besef der werkelijkheid worden ter
hand genomen. Indien de werkelijkheid
door ons niet juist zou worden opgevat,
zou onze overwinning geen ander nut heb
ben gehad dan dat wij alsnog onzen on
dergang tegemoet zouden gaan.
Bij de afschaffing van het groote kapita
lisme mag in geen geval het persoonlijk
initiatief worden verstikL Bij de onder
werping van de kerk ligt geenszins voor
het religieuze gevoel der massa op wreede
wijze te onderdrukken.
De reorganisatie van het leger mag van de
legerstrijd kracht en niets laten bestaan, dat
niet direct en uitsluitend ten dienste van de
na.ie is.
Men moet er zich vooral voor wachten niet
In den greep te vallen van het buitenlandse!)
fascisme, nadat wij het binnenlandsch fascis
me, dat wij thans bevechten, zullen hebben
overwonnen.
Het bombardement van Malaga.
De militaire autoriteiten te Algeciras zouden
Zaterdagmiddag vernomen hebben, dat vlieg
tuigen der nationalisten brandbommen hebben
uitgeworpen boven Malaga. Verscheidenen van
deze bommen zouden een benzinedepot in
brand hebben gestoken. Een ambtenaar van
de Spaansche maatschappij aan wie het depot
behoort en die zich te Gibraltar bevindt, ver-
blaarde aan Reuter, dat zich in dit depot meer
dan een millioen gallons benzine bevinden en
dat, indien deze voorraad in brand raakt, de
geheele stad een prooi der vlammen zal wor
den.
Van officieele zijde wordt vernomen dat het
centraal benzine-depot van Mrfaga in brand
i* gevlogen tengevolge van een bombardement
door de vliegtuigen van de opstandelingen.
Generaal Garcia gewond.
De radiozender van Jerez de la Frontera
beeft in zijn uitzending van gistermorgen
medegedeeld, dat de opstandelingengene-
raal Garcia in de buurt van Valladolid
werd gewond.
Aan dit bericht wordt toegevoegd, dat
de bisschop van Toledo zich in veiligheid
bevindt, ma r dat men niets weet omtrent
bet lot der isschoppen van Madrid en
Barcelona.
Om halfnegen meldde radio Sevilla, dat te
Saragossa het onderscheidingsteeken „ijzeren
'«uis" werd ingesteld, dat zal worden ter band
gesteld aan de „verdedigers des vaderlands
In de buurt van Saragossa heeft een afdee-
~®g Afrikaansche troepen de regeeringsstrijd-
brachten verslagen, die tal van dooden en ge
wonden, zoomede 16 vrachtwagens, een nieu-
we ambulance-auto en tien kisten munitie op
terrein van den slag achtslieten.
Troepen van generaal Franco hebben giste-
r*n een afdeeling regeeringstroepen onder be-
»el van generaal Riquelme op de vlucht ge
dreven. Behalve een groot aantal dooden en
gewonden, zijn den opstandelingen vele gevan-
Jenen in handen gevallen.
Britsch schip „Gibel Zerjon" aange
houden.
Officieel wordt medegedeeld, dat het
Britsche schip „Gibel Zerjon dat den
dienst tusschen Gibraltar en Marokko on
derhoudt, in volle zee is aangehouden door
een oorlogsbodem van de Spaansche re
geer ing.
Van welingelichte zijde wordt vernomen
dat het Spaansche regeeringsschip, dat
het schip aanhield er bezwaar tegen
maakte, dat het schip de reis naar Melilla
voortzette.
De Engelsche admiraliteit bevestigt in een
officieel communiqué dat het Engelsche stoom
schip Gibel Zerjon gisterochtend werd aange
houden door een Spaansch oorlogsschip, toen
het zich op 10 mijlen buiten Melilla bevond.
De kruiser „Repulse" en twee torpedojagers,
aldus besluit het communiqué, zijn uitgevaren
om een onderzoek ter plaatse in te stellen.
Volgens de laatste officieele berichten zou
den „Gibel Zerjon", welk schip den dienst on
derhield tusschen Gibraltar en Melilla niet
door het Spaansche oorlogsschip „Miguel Cer-
vantes zijn aangehouden, zooals in zekere
telegrammen werd gemeld, doch zou het
slechts het verzoek hebben ontvangen naar
Gibraltar terug te keeren in plaats van zijn
reis voort te zetten.
Tot nu toe is uit niets gebleken, dat het
Spaansche schip tot een andere wijze van in-
nenging zou zijn overgegaan.
Hoewel men in officieele kringen weigert
eenig commentaar te verstrekken aleer de bij
zonderheden van het incident bekend zijn, is
hier geen enkele beroering merkbear over het
optreden van de „Miguel Cervantes" en men
is geenszins geneigd aan dit incident den ernst
toe te kennen, welke in zekere telegrammen er
aan werd gegeven.
De „Gibel Zerjon"
voerd?
naar Malaga ge
Men weet op het oogenblik niet, waar zich
de „Gibel Zerjon", welke door de regeerings-
vloot van Spanje werd aangehouden, bevindt.
Zaterdagmiddag heeft het schip Gibraltar ver
laten en het is nog niet te Melilla, de haven
van bestemming, aangekomen.
Het hardnekkige gerucht gaat, dat het
Spaansche regeeringsschip de „Gibel Zerjon"
naar Malaga heeft gesleept.
De marine-autoriteten van Gibraltar ver
klaarden, dat de Spaansche officieren het
schip van onder tot boven hebben doorzochL
Britsche oorlogsschepen op zoek
naar de „Gibel Zerjon".
De Britsche kruiser „Repulse" heeft order
ontvangen onmiddellijk naar Melilla te stoo-
men. Naar vernomen wordt zal de „Repulse
de „Gibel Zerjon", welke door een Spaansch
regeeringsschip werd aangehouden, begeleiden
Verder wordt vernomen, dat verscheidene
torpedojager» de „Repulse" zullen begeleiden,
teneinde elke actie van het schip, dat de
„Gibel Zerjon aanhield,te voorkomen.
De „Gibel Zerjon" te Melilla.
De „Gibel Zerjon" is te Melilla aangeko
men, waar het schip zijn lading stukgoed
lost. Naar men hier met stelligheid ver
klaart, bevindt zich onder de lading geen
munitie.
Zweedsch schip beschoten.
Volgens e<n mededeeling van het Zweedsch
Telegraafagentschap is het Zweedsche stoom
schip „Gallia door de Spaansche regeerings-
sch pen ter hoogte van Cadiz op 19 Augustus
gebombardeerd. Het schip zou zonder schade
geleden te hebben in de Portugeesche haven
Setubal zijn aangekomen.
De minister van buitenlandsche zaken wacht
bizonderheden af, alsmede de houding der an
dere mogendheden tegenover het besluit der
regeering van Madrid om alle havens, die door
rebellen bezet zijn tot oorlogsgebied te ver
klaren.
Uit het opstandelingenkamp.
Vliegtuigen der opstandelingen zijn boven het
Alcazar van Toledo verschenen, waar zij pro
clamaties neerwierpen, welke den rebellen
opwekken den tegenstand voort te zetten,
aangezien de bevrijdende troepen in aantocht
zijn en snel naderen.
De autoriteiten te Sevilla bevestigen, dat een
colonne Asturische mijnwerkers gisteren in
een fel gevecht gedecimeerd is. Oviedo zou
thans bevrijd zijn van den druk der regee
ringstroepen.
Voor den zender van Sevilla heeft generaal
Queipo de Ilano medegedeeld, dat de regee
ringstroepen voor Cordoba verslagen zijn,
waarbij zij een belangrijke oorlogsbuit op het
slagveld achterlieten. De generaal voegde
hieraan toe, dat de regeeringstroepen eveneens
bij Duadelupe verslagen zijn.
Zulks in strijd met hetgeen door de regee
ring wordt gemeld.
Tenslotte deelt de zender van Sevilla mede,
dat de rebellen Zaranz hebben bezet en daar
mede de verbindingen der regeeringstroepen
tusschen Bilbao en San Sebastian hebben af
gesneden.
Gemeld wordt, dat de opstandelingen zich
Duitschland heeft vandaag een
embargo op den uitvoer van wa
pens naar Spanje afgekondigd.
meester hebben gemaakt van Villa Nueva de
la Serena.
De strijd om San Sebastian.
Het blad „Frente Popular" geeft de volgen
de bijzonderheden over het laatste bombarde
ment van San Sebastian: een opstandelingen
kruiser, de „Espana" of „De Almirante Cer
vera" heeft Zaterdag San Sebastian gebombar
deerd. Het schip vuurde drie granaten af en
veroorzaakte slechts materieels schade. Onder
het vuur der batterijen trok het zich onmid
dellijk terug om in den avond terug te keeren
en nog een twintigtal granaten af te vuren,
welke waarschijnlijk gericht waren op de bat
terijen Urgull, Mompas en San Marcos.
Het schijnt, dat het doel niet getroffen is,
Het bombardement beeft geen enkel slachtof
fer gemaakL
Van het Iran-front
Het eenige incident aan het front van Irun,
dat gemeld kan worden, is gistermorgen het
bombardement der stad door twee vliegtuigen
der rebellen, die een twaalftal bommen lieten
vallen, waarvan 4 terecht kwamen bij het sta
tion op een machinedepot, waar materieele
schade werd aangericht. De andere bommen
vielen op de regeeringsloopgraven nabij Ven
tas.
Rust in Biscaje.
Uit Bilbao wordt gemeld, dat in geheel
Biscaje rust heoraoht, Alle klassen der be
volking bieden zich vrijwillig aan, aldus dit
bericht, ter samenwerking met de republi-
keinsche leiders.
Uit Gijon wordt gemeld, dat de inname
van het stadsgedeelte Simancas, waarin de
rebellen zich hadden teruggetrokken, plaats
had na een hevig bombardement door de
artillerie en door vliegtuigen. Van de 500
soldaten die zich in de wijk bevonden, wis
ten 150 te ontkomen.
Volgens berichten uit Oviedo moet de be
volking de grootste ontberingen verduren.
Daar er gebrek is aan water, is er een rant
soen ingesteld van vijf liter per gezin, waar
mede men vijf dagen moet toekomen.
Nieuws uit Burgos.
Gemald wordt, dat da kardinaal-aartsbis-
schop van Tarragona, Vidal Y Barraquer,
door da axtramistan ta Barcelona is gedood.
Da karinaal had in zijn jeugd deelgenomen aan
de Carlistische beweging en was een voor
stander van het Catalaansche Separatisme,
waardoor hij in conflict kwam met den gewe
zen primaat van Spanje, den kardinaal-aarts-
bisschop van Toledo, Segura, die onder de
Republiek is uitgewezen.
Zoodra bekend was geworden, dat drie
loyale colonnes in opmarsch naar Cordoba wa
ren, is een colonne opstandelingen hen tege
moet getrokken. Op 15 K.M. ten noorden van
de stad ontspon zich een felle strijd, waarbij
de opstandelingen door vliegtuigen werden ge
steund, zoodat zij de aanvallers konden af
slaan.
Een Catalaansche colonne heeft getracht
Jaen bij verrassing aan te vallen. Zij werden
verslagen door de rebellen, die zich meester
maakten van een volledige batterij kanonnen,
20 machinegeweren en een groote hoeveelheid
mausergeweren.
De regeeringstroepen hebben een nieuwen
aanval ontketend op het front van Avila tegen
Navalmoral. Zij werden teruggeslagen.
Het in den afgeloopen nacht opgedoken ge
rucht, dat de Guardia Civil te Valencia in de
kazerne Arancapinos in opstand zou zijn geko
men, is door de radio onmiddellijk weer tegen
gesproken.
Nationalistische vliegtuigen boven
Madrid; Madrileensche vliegvel
den gebombardeerd.
Een-en-twintig vliegtuigen der nationalis
ten zouden gedurende vrij langen tijd bo
ven Madrid hebben gevlogen, zonder tegen
stand te ondervinden van de zijde der
luchtdoelartillerie van de regeeringsstrijd-
krachten.
Dezelfde vliegtuigen zouden vervolgens
de militaire vliegvelden Getafe en Cuatro
Vientos hevig gebombardeerd hebben,
waardoor de hangars en talrijke vliegtuigen
zijn vernield. Volgens de piloten der natio
nalisten zou de luchtaanval in de hoofdstad
een paniek te weeg gebracht hebben.
Geheele Spaansche oorlogsvloot
naar nationalisten overgegaan?
Volgens een nog niet bevestigd be
richt uit Biarritz aan de „Matin", zou
den alle Spaansche oorlogsschepen, die
zich tot dusver nog in handen der regee
ring te Madrid bevonden, de zijde der
nationalisten hebben gekozen.
Levensmiddelen verminderen in
Madrid; dagelijks eexcuties van
aristocraten en katholieken.
Volgens een aan Reuter gericht en niet
gecensureerd bericht uit Madrid, dat Dins
dag is verzonden en heden hier is ontvan
gen, is de toestand in de Spaansche hoofd
stad verontrustend. De levensmiddelen ne
men af en men vreest iederen dag een lucht
aanval. De spoorweg naar Alicante, de ha
ven aan de Middellandsche zee, levert de
eenige uitweg op uit de stad die goed func-
tionneert. De verbinding met de meeste
provincies is onmogelijk. Het schijnt, dat
zich in Catalonië comité's van arbeiders en
soldaten gevormd hebben gelijk aan die in
Rusland in 1917. Dagelijks vinden executies
plaats van aristocraten, katholieken en le
den van rechtsche partijen. De terechtstel
lingen worden meerendeels gehouden in het
dorp Vallecas, niet ver van Madrid, op den
weg naar Valencia.
Hoofdredacteur van de ABC gefusil
leerd.
Te Madrid werd de hoofdredacteur van het
dagblad A B C en voorzitter van de persver-
eeniging te Madrid, Alfonto Santa Maria, ge
fusilleerd.
Ook de acteur Rivellas werd te Madrid te
rechtgesteld.
De strijd om Madrid spoedig aan
de orde.
Radio la Coruna bevestigt, dat het hoofd
kwartier te Burgos de voorbereidingen voort
zet voor den definitieven aanval op Madrid.
Volgens een bericht uit Sevilla werd Madrid
Zaterdag door een groep vliegtuigen uit Ta-
bladage gebombardeerd. Dit bombardement
moet beschouwd worden als een represaille
voor de beschieting en het bombardement van
open steden door de regeeringsstrijdkraebten.
Brand in gevangenis te Madrid.
Volgens te Bayonne ontvangen berichten is
gisteravond te Madrid een felle brand uitge
broken in een gevangenis, waar in de hoofd
stad gearresteerde fascisten zijn opgesloten
Brandweer, afdeclingen Guardia de Asalto en
militietroepen wisten het vuur spoedig meester
te worden. Er waren onmiddellijk maatregelen
genomen om het ontsnappen van gevangenen
onmogelijk te maken. Het onderzoek heeft nog
niet uitgewezen wat de oorzaken van den
brand geweest zijn.
Droefheid in het Vaticaan.
In Vaticaansche kringen spreekt men met
groote droefheid over het feit, dat niet min
der dan vijf bisschoppen tijdens de revolu-
tionnaire woelingen in Spanje zijn gedood.
Het zijn de bisschoppen van Jaen, Lerida,
Segovia, Siguenza en Barbastro. De laatste
werd door een communistische colonne,
welke door Barbastro kwam, doodgeschoten.
Alvorens te sterven had hy nog gelegenheid
zijn borstkruis te overhandigen aan een
vrouw, met het verzoek het aan den Paus
te zenden. De bisschop van Siguenza werd
levend verbrand.
Over den bisschop van Barcelona heeft
men geen berichten. De bisschop van Ma
drid, die met vacantie in het Noorden van
Spanje vertoefde, is buiten gevaar, evenals
de bisschop van Toledo.
Italië en de non-interventie.
De Italiaansche bladen schrijven ten aan
zien van de Italiaansche antwoordnota be
treffende de niet-inmer ging in Spanje, dat
Italië hiermede een belangrijke bijdrage le
vert aan de orde in Europa. Zy wijzen
voorts op de noodzakelijkheid snel tot een
accoord te komen, dat strikt in acht zou
moeten worden genomen door alle landen,
op straffe van een ieder zijn volledige vrij
heid van handelen te hergeven.
Wat de z.g. „indirecte inmenging" aan
gaat, schryft de „Messagero" o.a.:
„Het zou oneindig wenschelyk zyn een
definitief einde te maken aan deze soort
van inmenging, want niemand kan zich ver
gissen over haar beteekenis en waarde, die
van dien aard is, dat daardoor het principe
van de neutraliteit overtreden wordt".
De diplomatieke redacteur van de Man
chester Cuardian schryft ten aanzien van
het Italiaansche antwoord betreffende de
non-interventie in Spanje, dat naar zyn mee
ning Italië ongerust is bjj de gedachte, dat
Duitschland in het westen van de Middel
landsche zee vasten voet zou krijgen. Wan
neer een definitieve beslissing moet worden
genomen, zoo schryft hy verder, is het veei
waarschijnlijker, dat Italië zich aan de zyde
van de westelijke mogendheden schaart dan
aan den kant van Duitschland. Italië dwingt
Duitschland op zijn beurt de non-interventie
met reserves te aanvaarden.
Portugal en het Fransche non
interventie voorstel.
De Portugeesche minister van buiten
landsche zaken heeft den Franschen gezant
de schriltelyke betuiging van instemming
Ook te Sabang een aardbeving.
De resident te Koeta-Radja meldde in
een telegram aan de regeering, dat he
dennacht een ernstige aardschok te
Koeta-Radja werd geconstateerd. Ook
in de omgeving werd de aardbeving ge
voeld, zij het in mindere mate. De duur
der beving was ongeveer 1 minuut Ne
gen personen werden gedood, terwijl 20
werden gewond. Onder de dooden be
vinden zich drie militairen. Onder de
slachtoffers zijn geen Europeanen. De
licht- en watervoorziening zyn gestoord.
Bijzonderheden zullen nog volgen.
De ernstige aardschok te Koeta-Radja
werd door het observatorium gere
gistreerd om 4.45 hedenmorgen.
Voorts werd bericht ontvangen, dat
ook te Sabang een beving werd gecon
stateerd.
Enorme schade.
De schade, door de aardbeving veroor
zaakt, is zeer belangrijk. Vijftien woningen
zyn ingestort, alsmede de Royal-bioscoop, 'n
limonadefabriek en een militaire barak. Alle
steenen woningen zyn gescheurd, de houten
woningen bekwamen groote schade. De
nieuw-gebouwde Missigit, die 30.000 ge
kost heeft bleef gespaard. Een brug is ont
zet de oprit van dezen brug is 30 c.M. om
hoog gekomen. Door de Societeitslaan loopt
een groote scheur, terwijl vele andere we
gen licht beschadigd zyn. De toren van de
katholieke kerk is gescheurd, de klokken
beierden ge ruimen tijd. De Oranje-bioecoop,
de gevangenis en een tiental Europeesche
woningen zijn gedeeltelijk ingestort Het
hoofdgebouw van de gasmaatschappij is ge
heel ingestort
De watertorens zyn gescheurd en het elec-
trisch lichtnet is vernield, vermoedelijk zal
heden een noodverlichting worden aange
bracht, de waterleiding is stopgezet.
De Atjeh-trein loopt nog, de lyn zelf is op
minitieuse wijze geïnspecteerd. Te Sigli
(een zestig kilometer van Koetaradja) is
eveneens een beving gevoeld, doch van lich-
teren aard. Hier hadden geen ongevallen
plaats. Het Chineesche hotel aldaar is ont
zet Op andere plaatsen werden lichte aard
schokken gevoeld, waardoor aan de kam
pongs materieele schade is aangericht Van
de westkust zyn nog geen berichten binnen
gekomen.
De telefoon te Koetaradja werd gestoord,
doch was des ochtends weer hersteld.
De beving herhaalde zich te 5.30 uur, te
8.45 uur en te 10.30 uur in lichte mate. De
bevolking toeft op straat en wacht de din
gen af die komen zullen. Er wordt niet veel
gewerkt.
In veel toko's is men bezig de koopwaar
op te ruimen, daar de kosten veelal zijn om
geslagen en de inventaris gedeeltelijk ver
nield is.
Uit de hoogspanningskabel sloeg een ge
weldige vlam, doch verder werd geen brand
geconstateerd. De telefoon- en telegraafver
bindingen Medan-Koetaradje-Sabang zyn
niet gestoord. Met de telefoonkantoren te
Bureuen, Takengon en twee militaire posten
aan de westkunst kan geen verbinding wor
den verkregen.
Nader meldt men, dat het verkeer per
spoor eveneens gestoord is. Verder is ook
het telefoonkantoor te Koetaradja ge
scheurd.
De drie gedoode militairen zyn Javaan-
sche fuseliers, die onder het neervallend
puin werden bedolven.
De Bilt registreert.
De hedennacht te Kotaradaja gevoelde
aardbeving werd gisteravond (tijdverschil
West-EuropaAtjeh 6% uur) aan het Me
teorologisch Instituut te De Bilt gere
gistreerd om 21 uur 24 minuten 49 seconden
Greenwich tijd als aardbeving van matige
sterkte, uit vrijwel Oostelijke richting.
De afstand bedraagt ongeveer 9300 K.M.,
de oorsprong ligt waarschijnlijk onder de
zee Noordwestelijk van Atjeh.
zijner regeering met het ontwerp-accoord
inzake non-interventie in Spanje overhan
digd. Het document houdt eenige opmerkin
gen in.
Accoord met verklaring van niet-
inmenging in Spanje.
De minister-president en minister van
buitenlandsche zaken Stoyadinowitsj, heeft
den Franschen gezant medegedeeld, dat de
regeering van Joegoslavië bereid was zich
aan te sluiten by de verklaring van niet-
inmenging in de binnenlandsche aangele
genheden van Spanje, derhalve der. uit- en
doorvoer van oorlogsmateriaal, wapenen en
munitie voor Spanje te verbieden, onder
voorbehoud, dat geen precedent wordt ge
schapen en dat geen verplichting hiermede
wordt aanvaard, welke in staat is later het
