De plek der stille gebeden.
HodiQörCQrtlMiWU
Indië en de defensie-versterking
Na de Olympische Spelen.
ALKMAARSCHE COURANT van WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1936
De financ ën
Te grootscn opgezette spelen, voor den handeldrij venden middenstand is
jj. u_x slechts voor zeer enkele branches geko
ute nei pUDlieK moe maakten, men. Men had uit het buitenland weinig
Binnenland
Minister Colijn acht het bouwen van
klein materieel meer noodig dan het
bouwen van een nieuwen kruiser.
Versterking van de luchtmacht.
ii
Twee en veertig dagen lang rolden
h-ruchte „charrettes" of „tombereaux",
i rt- of wipkarren der guillotine-juatitie,
h t afgeschoten terrein van Picpus binnen,
naarna hield het op. Robespiere was geval-
1 n en mèt hem de stuwende kracht van het
Schrikbewind. Even trad voor velen een
beklemmende stilte in: een schrikaanjagen
de ontnuchtering na den roes van den waan-
xin stremde eensklaps veel arbeid, die vier
en twintig uur vroeger nog met hysterischen
jjver zou zijn verricht. De poort van het
kerkhofje opende zich niet meer en zou
lang gesloten blijven. Wat er zich echter in
ge verloopen zes weken binnen de palissa
deering had afgespeeld, is niet te beschrij
ven. Uit de paperassen van dien tijd, uit de
administratieve boekhouding der gemeente
Parijs is veel te reconstrueeren. De namen
der begravenen zijn zorgvuldig opgeteekend
geworden: de buit in kleederen en voorwer
pen van meerdere of mindere waarde wordt
vermeld: de onkosten der begrafenissen en
der zeer gebrekkige voorzorgsmaatregelen
tegen de steeds dreigende besmetting zijn
in cijfers na te gaan. Daarbij krijgt de i a-
vorscher een pijnlijken indruk van de voort
varendheid, de felheid, de hardvochtigheid,
het gebrek aan eenige piëteit, waarmede „de
Terreur" en haar helpers optraden. Wat op
het kerkhofje van Picpus geschiedde, was
echter nog slechts een klein deel van de el
lende, die over Frankrijk was gegaan. Toch
gaf het nog aanleiding tot veel geschrijf,
veel geklaag over te geringe bezoldiging, te
moeilijke voorwaarden, waaronder gewerkt
moest worden: het guillotineeren en het be
graven was „een zaakje" geworden, dat zoo
wél voor de gemeenschap als voor zijn be
ambten voordeelen afwierp. Merkwaardig is
een uitspraak op een request, door de be-
gravers van Picpus gericht tot de politie-
overheid. De politie erkent, dat er op alle
uur van den dag en den nacht gewerkt
wordt en dat het onmogelijk is om, meestal
des nachts, bij alle weer en wind, goed pro
ces-verbaal op te maken. Daarom geeft zij
in overweging een open grot, die de geeste
lijke zusters van het voormalige klooster in
den tuin hadden laten maken, door een
paar deuren af te sluiten en er zoodoende
een vertrek van te maken, waarin men, goed
beschut, den inventaris der goederen kan
opmaken. „Men zou daar een tafeltje kun
nen plaatsen, er een register deponeeren als
mede pen en inkt, en er kaarsen kunnen
hebben. De geheele onkosten van deze af
sluiting zal nog geen vijftig livres bedragen,
terwijl het vergeten van een enkele jas
voor de natie een verlies van meer dan
honderd livres kan beteekenen". Oorspron
kelijk waren de kleederen der geguilloti-
neerden een voordeeltje voor den beul en
zijn helpers geweest, doch het bedrag er van
was zóó hoog, dat er van hooger hand ver
andering in werd gebracht en al wat op de
slachtoffers gevonden werd bestemd werd
voor „den dienst der hospitalen en der ge
vangenissen".
Het kerkhofje van Picpus scheen zijn taak
vervuld te hebben. Den dag na Robespiere's
val was de guillotine op de Place du Tróne
gedemonteerd. Wel beweerde burger Rie-
dain, dat nog twintig dagen lang er op zijn
terrein begraven was, doch bewijszekerheid
is daarvoor niet te vinden. Maar een feit is
dige lijnen. Het was ook artistiek „f
Weldadig door architectonische schoon
heid. En het was ten slotte - 0p eniïè
momenten en een al te haastig geworden
sloteffect na ook organisatorisch kt
Ü.T1 »°Ik nS
geborgen waren. Zoo men al den schrikke-- verwacht had.
lijken moed had om tot aan de guillotine de
veroordeelden te begeleiden en te trachten
een enkelen blik, een laatsten groet van hen
op te vangen, wie durfde het aan om na het
vallen van het mes te wachten, totdat de
bloedige rompen in manden geworpen, op
De overdaad.
Maar als ooit overdaad geschaad heeft
dan hier.
Dat is Rechts ten deele Duitschlands
schuld. Het kreeg een enorm programma
karren geplaatst en gezamenlijk vervoerd van zuiver sportieve dingen te verwaren
werden naar eene of andere groeve, de he-w» - -
mei weet waar? Wie had nog de kracht om
den droeven stoet te volgen, na al wat hij
reeds had moeten zien en moeten lijden?
Men wist dus in breede kringen niet, waar
dc stoffelijke overblijfselen rustten van hen,
die men diep in het hart beweende. Toen
het Schrikbewind gevallen was, toen er
weer eenige ruimte tot ademhalen was, be
zon men zich op het gebeurde: men trachtte
een spoor te vinden; met de grootste omzich
tigheid werd te werk gegaan; het was nog
altijd gevaarlijk, groote belangstelling te
toonen voor wat het jongste verleden had
vernietigd en misdaan.
Tot die zoekenden behoorde de markiezin
de Montagu, geboren gravin de Noailles, die
haar ouders door het schavot had verloren.
Het toeval bracht haar in aanraking met een
jong meisje, mademoiselle Paris, die een
vader en een broer had zien onthoofden op
de Place du Tróne en daarna de karren ge
volgd was naar de plaats, waar de oogst van
dien dag zou worden begraven. Haar lij
densweg had haar gebracht naar een haar
onbekende wijk, naar de verlatenheid van
een faubourg, waar, achter een muur met
een poortje er in, een groote, diepe kuil de
bloedige overblijfselen in zich opnam. Zij
had goed gelet op de straten en wegen, die
zij was gegaan; later had zij herhaaldelijk
een bedevaartsgang gemaakt naar de voor
haar gewijde plek en zoo was zij in staat
mevrouw de Montagu's gids te zijn naar het
vergeten en haast onbekende kerkhof
Het doel van Madame de Montagu ging
verder dan een bezoek. Zij wilde trachten
de plaats der begraving in eigendom te
krijgen, ten einde haar te behoeden voor
latere verstoring, voor opruiming of voor de
mogelijkheid, dat eenmaal luidruchtige
stadsdrukte de stilte zou bedreigen, die over
de graven harer dood en moest blijven heer-
schen. By hare eerste pogingen daartoe ver
nam zij echter, dat anderen haar vóór wa
ren geweest. Inderdaad was reeds in Octo-
ber 1796 een deel van het vroeger door bur
ger Riedain gehuurde terrein, nadat dit door
den Staat verkocht was, in koop overgedaan
aan een zekeren Jean Baptiste Brun, die
verklaarde als gemachtigde op te treden
van prinses van HohenzollemSigmarin
gen, wiens broeder, de prins von Salm, op
de Place du Tróne onthoofd was. Het ge
kochte was juist het terrein van het op 15
Juni '94 gegraven graf in den Zuid-Oosthoek
van den tuin. De koop werd gevolgd door
het bouwen van een muur aan de twee nog
open zijden van het terrein, zoodat naar
menscheluke berekening voor de toekomst
deze plek der ruste beveiligd was voor ver
storing.
De markiezin de Montagu wilde nu de
daad van prinses von HohenzollemSigma
ringen aanvallen. Haar wensch was het
kleine kerkhofje te omringen met onver
vreemdbare perceelen en zoodoende de na
dering van de groote stad met haar luid-
Het verwerkte ze ook, meestal k la minu-
te. Maar het resultaat was, dat men reeds
na eenige dagen veel niet meer genoot
omdat men letterlijk kapot was. Minder
sportsoorten, mijne heeren van het Inter
nationaal Olympisch Comité, zou meer
geweest zijn. Geen voetbal, geen handbal
geen hockey, geen polo, geen wielrennen'
geen zeilen, überhaupt; geen spelen En
wellicht ook geen turnen. Slechts lichte
en zware athletiek, zwemmen, schermen
worstelen, boksen, vijf- en tienkamp'
paardensport (springen en .jachtrit). Dat
ware meer dan voldoende.
Daarover, intusschen, willen we het
der niet hebben.
Wat er verder nog te veel, veel te veel,
was, komt op het conto-Duitschland. Dit
Duitsche volk verkeert nu eenmaal sedert
begin 1933 in een soort nationalistische
koortsstemming. Vroegere „Minderwertig-
keitskomplexe" zijn naar het andere uiter
ste; of wil men het anders zeggen; naar
een anderen vorm van uiting overgeslagen.
Men is zich zeer van zichzelf als volk be
wust. En daardoor is alles bewust, zeer be
wust geworden. Men presteert enorm.
Maar men wil het ook weten. Jegens zich
zelf en jegens anderen. Het jonge natio-
naal-socialisme voelt zich nog naar alle
zijden miskend. Het wil getuigen. Dit
groote, internationaal gedachte, sportfeest
moest daarom tot nationalistisch propa-
dandafeest worden. Een verrassend samen
gaan van allerlei omstandigheden werkte
dat in de hand. De zeer actieve, uiterst ge-
interesseerde en innerlijk eeuwig-onrusti
ge persoonlijkheid van Hitier was alom
tegenwoordig. Dat was sympathiek, om
dat vooral de jonge sportmenschen, in de
eerste plaats de Duitsche, door de tegen
woordigheid en de werkelijke belangstel
ling van het Hoofd van Staat uitermate ge
prikkeld en aangespoord werden. Maar
het wekte tegelijkertijd ietwat ontstem
mend op alle niet-Duitschers, die dra
merkten, dat de toch reeds door een over- f
weldigende claque opgezweepte, uiterst gevolgd is door een waarlijk ver-
talrijke en voor alle onderdeelen inge- 5efr® ontnuchtering. Twee weken
schreven Duitsche deelnemers door Hit- hebben alle kranten óvervol gestaan
Donderdag 27 Augustus.
HILVERSUM, 1875 M. (AVRO-
ultz.) 8.Gr.pl. 9.Jetty Cantor's
Ensemble. 10.Morgenwijding,
gr.pl. 10.30 Verv. concert. 11.15 Om
roeporkest en solist. 11.45 Gr.pL
12.— Omroeporkest. 12.45 Gr.pl. 1.
Orgel en viooL 1.30 Avro-Aeolian-
orkest. 2.05 Kovacs Lajos' orkest.
2.50 Omroeporkest, radiotooneel en
dansmuziek. 4.Voor de zieken.
4.30 Gr.pl. 5.Kinderuurtje. 5.30
Kovacs Lajos' orkest. 6.30 Sportpr.
7.De Staalmeesters. 7.30 Zang.
8.ANP-ber. 8.10 Omroeporkest,
mmv. soliste. 9.Voordracht 9.30
Omroeporkest, mmv. soliste. 10.20
Gr.pl. met toelichting. 11.ANP-
ber. 11.1012.Dansmuziek.
HILVERSUM, 301 M. (8.—9.15 en
11.—2.— KRO, de NCRV van 10—
11.en 2.11.30 uur). 8.9.15 en
10.Gr.pl. 10.15 Morgendienst
10.45 Gr.pL 11.30—12— Godsdien
stig halfuurtje. 12.15 Gr.pl. 12.30
KRO-orkest en gr.pl. 2.Zang en
gr.pl. 2.45 Gr.pl. 3.153.45 Voor de
vrouw. 4.Bijbellezing. 5.Han
denarbeid voor de jeugd. 5.30
Stichtsch Salonorkest en gr.pL 7.15
Journ. weekoverzicht. 7.45 Rep.
8.ANP-ber. 8.15 Orgelconcert
9— Causerie over het hospitaal
kerkschip „De Hoop". 9.30 Gr.pL
9.45 ANP-nieuwsber. 9.50 Kamer
muziek. 10.50—11.30 Gr.pL, hierna
schriftlezing.
DROITWICH, 1500 M. 11.05 Orgel
spel. 11.35 Gr.pl. 12.20 Het Troca-
dero Cinema-orkest. 1.05 Gr.pL 1.35
Het Paviolion Theatre Orkest. 2.35
„The Alphas". 3.20 Het Carlton
Hotel Orkest. 4.10 The fog of war,
causerie. 4.30 Gr.pL 5.05 Het Harp-
trio. 5.35 Dansmuziek. 6.20 Ber. 6.50
Tommy Kinsman en zijn orkest.
7.35 De Amington Band. 8.20 Va-
riété-progr. mmv. Ch. Manning en
zijn orkest en solisten. 9.15 Cause
rie over Hadhramaut. 9.30 Zigeu-
nermuziek. 10.Ber. 10.20 Radio
tooneel. 11.05 PianorecitaL 11.35
12.20 Dansmuziek.
RADIO PARIS, 1648 M. 7.20, 8.20
en 9.20 Gr.pl. 9.50 Orgelconcert
11.20 Omroeporkest 2.50 en 4.20
Gr.pL 5.20 Radiotooneel. 7.20 Gr.pl.
8.20 Zang. 9.05 Radiotooneel. 10.05
Nat. orkest. 11.3512.35 Pascal-
orkest.
KEULEN, 456 M. 6.50 en 12.20 Or
kestconcert. 1.35 Omroepklein-
orkest en solisten. 4.20 Omroep
orkest. 5.10 Zang. 6.20 Gr.pL 7.20
Omroepkwintet en solisten. 8.30
Sportrep. 9.05 Omroporkest. 10.40
Gevar. concert 11.2012.20 Popu
lair concert.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M.:
12.20 Gr.pl. 12.50 Omroepsalon-
orkest. 1.30 Populair concert 1.50
2.20 Gr.pL 5.20 Dansmuziek. 6.50
Gr.pl. 8.20 Omroeporkest. 10.30
11.20 Gr.pL 484 M.: 12.20 Gr.pl.
12.50 Populair concert 1.302.20
Gr.pl. 5.20, 6.35 en 7.35 Gr.pl. 8.20
Populair concert. 8.50 Gr.pl. 9.35
Populair concert 10.3011.20 Om-
roepdansorkest.
DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M.
8.30 Dansmuziek. 10.20 Ber. 10.50
Viool en piano. 11.05 Scheepsweer-
bericht 11.2012.05 Orkest, koor
en solisten.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Hilversum.
Lijn 3: Keulen 8.8.45, Norman-
dië 8.45—10.05, Keulen 10.05—10.20,
Deutschlandsender 10.2011.20
Parijs Radio 11.2013.05, VL Brus
sel 13.05—14.20, Droitwich 14.20—
18.20, Keulen 18.2020.20, Brussel
Fr. 20.20—21.05, Rome 21.05—24—,
Lijn 4: VI. Brussel 8.9.20, Parijs
Radio 9.2010.35, Droitwich 10.35
—13.85, London Reg. 13.3517.35,
Droitwich 17.35—18.20, Keulen
18.20—18.50, Droitwich 18.50—22
London Reg. 22.24.
Iers aanwezigheid op voor Duitschland
steeds belangrijke, beslissende oogenblik-
ken tot bijna bovenmenschelijke prestatie
aangespoord werden.
De internationale groepen, deelnemers
en toeschouwera, uit den aard der zaak een
kleine minderheid» voelden zich niet meer
als gelükgesteldea op neutralen bodem,
maar als attraties, als buitenlandsche pa
radefiguren, vooral welkom als dankbare
objecten om in hun prestaties door Duit
sche tegenstanders overwonnen te worden.
Dat is stellig in elk land, dat voor Olym
pische spelen als gastheer optreedt, tot op
zekere hoogte iets onvermijdelijks. Maar
hier in Berlijn was het, dank zij de politie
van in hoofdzaak zeer prettige dingen,
voor den Duitschen lezer door de gewel
dige Duitsche overwiningen nog dubbel
aantrekkelijk. En nu, als bij tooverslag, is
alies somber, wat men te lezen krijgt; een
beeld van Europa in grijs en zwart, een
symphonie diabolique in mineur. Een alge-
heele bedreiging van het fascisme op alle
fronten. En daarbij nog de noodige bin-
nenlandsehe moeilijkheden, waarvan de
Duitscher intusschen slechts uit buiten
landsche bladen en door de.... zenders uit
Rusland verneemt
Het onteerend ontslag van den gouwlei
der van Brandenburg, den bekenden ouden
nationaal-socialist Kube, met een deel van
v, wwtn s»aj uv m,- l n 1 -
ke ontwikkeling der laatste jaren, wel heel JJ aanhang, herinnert tot op zekere hoog-
I W - »V .uitviuig vtv.laaMvc jascti, w ci ncci j i "O
het dat doodsche stilte zich over het vroe- ruchtigheid te beletten. Zij begreep echter, sterk. Dat hebben de meeste Duitschers niet Au6ias-stal, die door de clique
ta J| h rondom Ernst Rohm veroorzaakt was en op
zoo drastische wijze werd opgeruimd
gere „pension", het deftige „rusthuis" spreid
de. Riedain's onderhuurder, burger Coig-
nard, is met de noorderzon verdwenen; alle
pensionnaires of verpleegden waren gevlo
gen. De nabijheid van het massagraf maakte
de omgeving tot een plaats van verschrik
king. Het was gedaan met de goede reputa
tie van Picpus' gezonde lucht Riedain, die
nog altijd huur aan het voormalige klooster
had, dat inmiddels tot nationaal eigendom
was verklaard, trachtte in de groote gebou
wen een linnenweverij te beginnen, doch de
zaak nam niet op en hij was zeer gelukkig,
toen de Staat het pand verkocht en hem
van zijn huurcontract ontsloeg.
Inmiddels hadden bloedverwanten van
feguillotineerden herhaaldelijk pogingen in
het werk gesteld om te ontdekken, waar hun
dierbaren begraven waren. Daaromtrent
heerschte een geheimzinnig stilzwijgen. De
terreur had zoo forsch, zoo snel en tevens
zoo verborgen sommige harer maatregelen
genomen, dat het groote publiek onkundig
was van de plaatsen, waar de slachtoffers
dat hiertoe de samenwerking van velen, van
alle familiën, die hier hun dooden hadden
liggen, noodig, althans wenschelijk zou zijn.
Tevens moest aan de zaak niet te veel rucht
baarheid gegeven worden, want Bonaparte,
wiens invloed en macht stijgende waren,
duldde nóch verheerlijking, nóch afkeuring
van de daders der revolutie. Met haar zuster,
de markiezin de Lafayette, opende zij eene
inschrijving, die ten doel had de omringende
terreinen te kooen en het oude domein der
geestelijke zusters in zijn ouden toestand te
herstellen. Hare namen gingen schuil achter
dien van den abbé Beudot, die de parochie
van Sainte-Marguerite diende. Na veel be
moeienis werden in 1803 het voormalige
klooster en een stuk van den tuin verkregen
en den 25en Juli 1806 het verdere terrein
Een kapel op dit gedeelte gebouwd, werd
toegevoegd aan de parochiekerk van Sainte
Marguerite en weldra werd eiken Zondag
er een mis opgedragen.
A. J. BOTHENIUS BROUWER.
(Wordt vervolgd.)
Berlijn, 25 Augustus.
Alle bladen ter wereld wellicht
zoo gevoeld. En zeker ook niet zoo bedoeld.
Ze meenden het goed, maar ze bleven ty-
pisch-egoistisch, „Deutschland, Deutsch-
land über alles!" Ook dat is anders be
doeld. Maar de niet-Duitscher kan het niet j
helpen, dat hij het in zekeren zin blijft
lezen.
Men heeft hier gemeend, onbegrensde
gastvryheid, oprechte hartelijkheid en
waarlijk grootscheepschen opzet met een
alles overdonderende nationalistische pro
paganda zonder gevaar te kunnen vereeni
gen. Dat was de vergissing. Maar groot,
geweldig, „einmalig" was het. Dat willen
we niet vergeten.
Na de feeststemming de kater!
De vraag is nu, of op de feeststemming
niet de kater volgen zal!
Al dadelijk: de financieele. Ik durf er
geen slag in te slaan hoeveel dit feest ge
kost heeft, en hoe weinig het heeft opge
bracht! Men heeft het zich wat laten kos
ten, en is niet kleinzielig geweest. Men
heeft echter stellig meer inkomsten ver
wacht. De opkomst uit het buitenland
bleef beneden de verwachting. Vooral de
Berljjnsche burgerij is teleurgesteld. Aan
te nemen is, dat hoogstens 20 van alle
vaak met niet geringe kosten ingerichte
gemeubileerde kamers werkelijk verhuurd
zijn geweest. En ook de verwachte afzet
deviezen", maar veel „goedkoope Mar-
Alweer doen geruchten over een toene
mende ontspanning van den economiseh-
financieelen dictator dr. Hjalwar Schacht
de ronde, van wien men mompelt, dat hfj
er, beu van de stokken, die minister Göring
hem tusschen de beenen werpt, liever
heden dan morgen het bijltje bij neer sou
willen leggen.
De situatie op de „deviezenmarkt? is
voor Duitschland uiterst somber gewor
den. Wat er nog aan vreemde geldsoorten
binnenkomt, slokt de landsverdediging op.
En die slokop bewijst nieuwe gulzigheid,
als straks het machtige ministerie van
oorlog zijn wil en daarmee den tweejarigen
diensttijd doorzet.
In elk geval: zoo rooskleurig als ons
door de regeeringspropaganda de situatie
in het Derde Rijk geschilderd is, mag ze
geenszins genoemd worden. Ook als men
van de gevaarlijke buitenlandsche ontwik
keling afziet.
(Van onzen Berlijnschen correspondent)
Ingediend is een wetsontwerp tot wij
ziging en verhooging van het dertiende
hoofdstuk der rijksbegrooting voor 1936.
Hierbij wordt de post „tegemoetkoming
aan Ned.-Indië in de bestrijding van de
uitgaven voor de Marine" verhoogd met
1 millioen, terwijl als nieuwe post
wordt opgenomen „vergoeding aan Ne-
derlandsch-Indië van rente en aflossing
van kapitaaL opgenomen voor bekosti
ging van materieel voor de weermacht",
waarvan 35.000 voor rente en een
memoriepost voor aflossing.
ten slotte alleen nog maar een indruk van
edelkermis achterblijft.
Nu, een week na de plechtige sluiting,
beginnen allen, die in dit feest der hon
derdduizenden hun rol te spelen hadden
pas te voelen, hoe moe, hoe afgewerkt ze
ken" meegebracht. Dat is voor den Duit
schen staat, die op deze wijze een zeer be
langrijk bedrag aan bevroren credieten
kon aflossen, zeker een voordeel geweest,
maar de winkeliers hebben er niet al te
veel van gemerkt, dat het „goedkoope
die der Sovjetrepublieken uitgezon
derd hebben vermoedelijk artikelen zijn. Pas veel later zullen we in ,t V, I
geschreven onder het motto: „defustig aan die dikke twee weken en h» geld" ook meestal slechts voor „goedkoo- I zeetdë"^Z^ "eDDen semer
I «rAAi>ena1 «ran M
haar pe waar" uitgegeven is. Z 8 muJlsler' dat de vraag, of de
- h I de andere dezer meeningen zal moet
Olympische Spelen behooren alweer
tot het verleden". Ik had mij stellig
voorgenomen, een uitzondering te
"laken. Maar ik ontkom er niet aan.
En daarom: moed. Alles sal reg kom.
De Olympische Spelen behooren alweer
tot het verleden. Men lijkt ondankbaar
h-gens de Duitsche gastheeren, als men er
aar. toevoegt, gelukkig. En toch is dat de
todindruk. Zulke verzuchtingen slaakt
en ook, als men bijv. in New York of
nden of Parijs, of zelfs maar in de „ja-
n Vfln Weimar" in Berlijn, een van die
weldigende parade-revue's bijgewoond
jj*«t, die geen einde schijnen te willen
Ürh!en en waarbü zooveel goud en zilver,
m en kleur, spiegeleffecten en coulis-
•enschoonheid ten beste gegeven wordt,
1 da eene sensatie de andere opslokt en
|voorspel van minstens even zoo langen
tijd terug te denken, zonder door al dat
bijkomstige en zeker niet aangename, dat
er mee verbonden was, gestoord te wor
den.
Stellig zal baron De Coubertin, die het
initiatief voor de Moderne Olympische
Spelen nam en die in 1896 voor de eerste
maal in Athene de herleving op ach zoo
bescheiden schaal beleven mocht in
Berlijn hoorde men ditmaal alleen zijn
stem op een gramofoonplaat ;hij zelf woont
als zieke, arme grijsaard in Frankrijk
zich zulk een opgeblazen demonstratie als
die, gelijk ze op Adolf Hitler's bevel door
gevoerd werd, niet gedacht hebben.
Er is veel lof gezegd, gedrukt en ge
schreven over dit Olympische Feest in
Berlijn 1936. Die lof is verdiend. Het was
grootsch, het was enorm, het was tot in
kleinigheden even af als in groote gewei-
Men vroeg en kocht vooral optische in
strumenten, ook wel textielwaren en barn
steen, maar weinig luxe waren. En ove
rigens ging men uit. De restaurants in den
omtrek der sportvelden, en in de City en
aan den Kurfürstendamm hebben een kor
te periode van grooten bloei doorgemaakt.
Ten koste van andere wijken, die vaak den
indruk van ontvolkt maakten.
Een week lang heeft men de zeer kwis
tige, maar reeds duchtig verschoten en
verregende feestversiering nog laten han
gen. Vandaag is men met het opruimen be
gonnen. Wat ook nog wel een dag of veer
tien duren zal. Maar intusschen moet men
zich toch met de nuchtere dingen van den
dag gaan bezig houden. En dan is t< zeg
gen, dat een feestroes zelden zoo gauw
voor een katersteming heeft plaats ge
maakt, en een festijn, dat als internationale
vredesdemonstratie bedoeld was, zoo bit-
Bij deze gelegenheid geeft minister Co-
lijn tevens gevolg aan zijn toezegging om
nog voor het einde van dit zittingsjaar me-
dedeeling te doen van de voornemens der
regeering met betrekking tot de Indische de
fensie.
Na de conclusies der twee stroomingen in
de commissie-Kan te hebben gememoreera.
eene of
meeningen zal moeten wor
den gevolgd, er mede een is van financieelen
aard. Het zal zelfs vooral van de ontwikke
ling van den financieelen toestand in de
naaste toekomst afhangen, in hoeverre op
(jen duur in de exploitatie eener vloot en
luchtmacht van een bepaalde samenstelling
zal kunnen worden voorzien.
Uiteraard zal daarbij mede van invloed
zyn, in hoeverre men er in zal kunnen sla
gen de exploitatiekosten door het treffen
van maatregelen op het stuk der personeels
voorziening in gunstigen zin te beïnvloeden.
Het nemen van een beslissing dienaangaan
de is thans nog niet noodig, omdat, hoe die
beslissing ook uitvalt, in de naaste toekomst
op het stuk der kruisers toch geen bijzon
dere maatregelen behoeven te worden ge
nomen, daar de „Java" en „Sumatra" eerst
in 1925/26 in dienst zijn gesteld en de „De
Kuijter" pas in dezen nazomer aan de vloot
zal worden toegevoegd.
Op stapel zetten van een nieuwen
kruiser behoeft op dit oogenblik der
halve niet overwogen te worden. De
regeering acht het daarom doelmatig
de in het licht der tegenwoordige inter
nationale verhouding, urgente verster
king der Indische maritieme defensie
allereerst te doen plaats hebben door
voort te gaan met den aanbouw van
het kleine materiaaL dat, onverschillig
of men de meerderheid of de minder
heid der commissie-Kan volgt, er kt
ieder geval zal moeten zijn. Dit kleine
materieel, waarvan de sterkte volgen*
beide plannen dezelfde is, betreft 12 ja
gers en 18 onderzeebooten.
Indien men dit kleine materieel eind 1940
op sterkte wil hebben moeten er vóór dien
tijd 4 nieuwe jagers en 9 onderzeebooten
waarvan de K 19 en 20 reeds op stapel staan
voltooid zijn.
Intusschen verdient het, vooral met het
oog op de personeelsvoorziening, geen aan
beveling om het totaal der ontbrekende
vaartuigen dadelijk en dus met eenige over
haasting op stapel te zetten. Voorzichtigheid
hierbij is mede geboden wijl zoo weinig ze
kerheid bestaat met betrekking tot de finan
cieele perspectieven.
Het is in verband met deze overwegin
gen, dat de regeering voor het oogenblik
niet verder wenscht te gaan dan te besluiten
tot aanbouw van 2 jagers en 4 onderzeeboo
ten (boven de reeds in aanbouw zijnde K 19
en 20) waarvoor de noodige gelden echter
eerst in 1937 beschikbaar behoeven te zijn.
De luchtmacht.
De toestand van de luchtmacht is in
menig opzicht ongunstiger dan die van
de scheepsmacht. In den loop van de
eerstkomende 4 jaren is nagenoeg alge-
heele vernieuwing van het luchtmate-
rieel der zeemacht noodzakelijk, terwijl
