DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De aanval op de stellingen bij Irun.
Ho. 208
138e Jaargang
De Spaansche revolutie
Belangrijke successen der opstandelingen.
WREEDE WRAAKTOONEELEN.
IRUN BEDREIGD.
Eden lijdende aan
waterpokken.
LKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs Rer
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVATENTIENJ
Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 3 September 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Nadat gisteren in den ochtend de rust
aan het front bij Irun volkomen was,
openden de opstandelingen plotseling
om 1 uur des middags een krachtig
vuur van de infanterie, mitrailleurs en
handgranaten op de regeeringsstellin-
gen, welke van het oude fort San
Marcial omlaag naar de grensrivier Bi-
dasso 1 oo pen.
Ongeveer een half uur later vielen de
opstandelingen, uit het Zuiden komende,
deze linie in stormloop aan en een uur
later kon men van den Franschen oever
de rood-geel-Toode kleuren (de vlag
van generaal Franco) van den top zien
wapperen. Het fort en de stelling waren
veroverdf
Terwyl de te hulp geroepen verster
kingen der' regeeringstroepen er den voor
keur aan gaven halverwege terug te keeren,
verplaatste de artillerie van Fonterrabie het
vuur belangrijk naar achteren. Zij bestookte
met de stukken van middelmatig kaliber de
naar Irun leidende helling, teneinde een
verder oprukken der opstandelingen te voor
komen.
Deze schijnen van hun kant de verove
ring der laatste bergposities door de verder
Westelijk omtrekkend in het veld gebrachte
overige troepen van Franco af te wachten,
al verens tot een nieuwen aanval over te
gaan.
Opvallend was het volkomen afwezig
blijven van luchtstrijdkrachten aan beide
zijden, evenals de zuinigheid, waarmede
aanvallers en verdedigers van hun munitie
gebruik maakten. Ook van de zeezijde heeft
tot dusverre nog niemand in den strijd in
gegrepen.
Even over vier uur kwam een af dee
ling opstandelingen ter sterkte van on
geveer 60 man op de zoo juist veroverde
hoogte te voorschijn. Met de rood-geel-
roode vlag aan het hoofd stormden zij
de helling af naar stelling no. 1 der re
geeringstroepen, welke iets boven Beho-
bie ligt Van uit San Marcial werden de
aanvallers met een razend machine-
geweervuur bestookt, hetgeen hun
stormloop echter niet stuitte. Enkele
minuten later hadden zij stelling no. 1
bereikt, die door de regeeringstroepen
reeds was verlaten.
Op hetzelfde oogenblik, waarop de
vlag op de borstwering van de loop
graaf geplant werd, sloegen vier gra
naten voor de stelling in, echter zonder
schade aan te richten.
Intusschen trokken zich op de uitgangs
stelling verdere versterkingen samen, be
nevens nieuwe stormafdeelingen, welke tot
taak hebben de bergopwaarts op denzelfden
keten liggende stellingen 3 en 4 aan te
vallen. De artillerie der regeeringstroepen
vuurt onophoudelijk op de posities, die door
de rechtschen genomen zijn.
De opstandelingenartillerie daarentegen
zwijgt, waarschijnlijk omdat zij rekening
houdt met een onpiiddellijk verder oprukken
der rechtsche infanterie.
Tegen vijf uur was in de richting van den
straatweg van Behobie naar Irun buitenge
woon hevig infanterie- en machinegeweer
vuur te hooren.
Het schijnt, dat de rechtschen ook langs
de grensrivier Biedassoa oprukken.
Een omtrekkende beweging?
De strijdkrachten der opstandelingen, die
Woensdagmiddag voor Irun tot een om
trekkende beweging waren overgegaan,
hebben vervolgens den heuvelrug bij San
Marcial na een stormaanval genomen. Ook
later op den dag hebben de opstandelingen
hun positie in dezen sector kunnen ver
sterken. Om onnoodige offers te voorkomen,
worden de goed verdedigde stellingen der
regeeringstroepen niet bestormd.
Door hun omtrekkende beweging hopen
de opstandelingen evenwel goede mitrail
leurnesten te kunnen inrichten, van waar
uit zij de regeeringstroepen door flankvuur
tot een geleidelijken terugtocht denken te
dwingen.
Twee batterijen loopgraaf geschut der re
geringstroepen, welke deze in alle stilte
W« geven hierboven nogmaals een
kaartje van de omgeving van
Irun, om welke stad nu reeds twee
dagen hard en verbitterd gevoch
ten wordt en wier inneming door
de opstandelingen elk oogenblik
te verwachten is.
hebben opgesteld tusschen de hoogte van
San Marcial !h Iran beschieten onafge
broken de aanvalslinie der opstandelingen
ten westen van de hoogte van San Marcial.
Tegen negen uur gisteravond werd het
geweer- en mitrailleurvuur weer zeer hevig.
De pantsert re in der regeeringstroepen
werd ongeveer een kilometer teruggetrok
ken. Hü bevindt zich thans tusschen Beho-
bia en Irun. Waarschijnlijk was men be
zorgd dor de omtrekkende beweging der
opstandelingen te worden afgesneden. Bij
de grensrivier Bidossoa hebben de regee
ringstroepen daarentegen hun stellingen
zooveel mogelijk vooruitgeschoven.
Te Behobia staan eenige vrachtauto's ge
reed om de volksfront-militie zoo noodig
naar Irun over te brengen.
Gistermiddag zijn weer een groot aantal
vluchtelingen van Behobia naar Hendaye
vertrokken.
De activiteit der artillerie duurde ook na
het invallen der duisternis nog voort De
zware batterijen van Fuentarrabia schieten
op de verbindingswegen achter het front der
opstandelingen en ook op San Marcial, ter
wijl de artillerie der opstandelingen de
wegen beschiet, waarlangs de regeerings
troepen zich zouden kunnen terugtrekken.
De aanval op Irun duurt voort
De troepen van de opstandelingen zetten
hun aanval voort. La Puncha en San Mar
cial zijn geen strategische posities van de
regeering meer. aangezien de opstandelin
gen de plaatsen zijn omgetrokken.
Volgens officieele mededeelingen bevindt
de voorhoede van de opstandelingen zich op
500 meter van Behobie. De bevolking van
het Spaansche plaatsje verlaat het land.
De Spaansche autoriteiten hebben de grens
post verdubbeld.
Een vertegenwoordiger van Havis is erin
geslaagd Irun binnen te komen. De stad
biedt een troosteloozen aanblik. Op straat
ziet men niets dan gewapende volksfronters.
Steeds komen versterkingen uit San Sebas-
tian, die onmiddellijk worden doorgezonden
naar het front, waar een bloedige slag
gaande is.
Ook de velden bij de grens bieden een
verschrikkelijk aanzien. De bewoners, die
nog in Irun waren gebleven, vluchten hier
heen. Overal zijn hier met gras gevulde ma
trassen gelegd en resten van maaltijden lig
gen verspreid. Sedert eenige dagen leven
hier enkele honderden vluchtelingen uit
Irun onder den blooten hemel, gereed by
het minste gevaar te vluchten.
De stellingen van de regeeringstroepen bij
La Puncha zijn geheel omsingeld, doch de
volksfront-militie heeft zich hier nog niet
overgegeven. Evenwel wappert de rood
gouden vlag van de opstandelingen op een
vijftigtal meters van hun stellingen.
later wordt vernomen, dat de Marok-
kaansche troepen Behobie zijn binnen
gerukt en in handgemeen zijn geraakt met
de verdedigers in de straten. Voor de op
standelingen de stad binnenrukten hebben
laten. Ook verscheidene manschappen van
vrouwen, kinderen en grijsaards deze ver-
de regeeringstroepen hebben de Fransche
grens overschreden. Fransche gendarmes
zijn naar de grens gezonden, die de mannen
welke Fransch Behobie binnenkomen, om
middellijk moeten ontwapenen.
Nog steeds verbitterde gevechten.
Aan het front van Irun en Behobia werd
ook vandaag verwoed gestreden. De opstan
delingen maken een omtrekkende bewe
ging, teneinde Irun van twee kanten te
kunnen aanvallen. Verbitterde gevechten
vinden plaats aan den rand van Behobia,
dat om 9 uur hedenmorgen nog in handen
der regeeringsmilitie was.
Het aantal slachtoffers, dat gisteren ge
vallen is, wordt op 2000 geschat. Meer dan
2000 vluchtelingen zjjn in den afgeloopen
nacht de grens gepasseerd.
Eenige bijzonderheden.
Een speciale verslaggever van Havas weet
nog bijzonderheden te melden over den
verbitterden strijd bij Behobia.
La Puncha wist gedurende den geheelen
middag weerstand te bieden, mede door
den steun van den gepantserden trein,
waaruit op de opstandelingen met mitrail
leurs geschoten werd. Bij de inneming van
deze stelling werden soldaten van 't volks
front dood op hun posten gevonden, na tot
het einde te hebben gestreden. Maar van de
minder moedigen maakte zich een paniek
meester en 80 hunner zochten een heenko
men over de velden en passeerden de grehs
bij Behobia.
Hevige straatgevechten speelden zich af
toen de eerste aldeelingen der opstande
lingen onder dekking van pantserauto's deze
plaats binnenrukten. Sommige der verde
digers trachtten zich te verschansen achter
de muren, anderen gingen de huizen bin
nen en schoten van daaruit op de aanval
lers.
Van andere zijde wordt gemeld, dat ge
durende de straatgevechten plotseling 200
miltiesoldaten uit de Bidassoa sprongen om
te trachten zwemmend den Franschen oever
te bereiken. Zoowel de militie als de troe
pen der opstandelingen openden onmiddel
lijk op de vluchtelingen het vuur, zoodat 't
slechts aan minder ^an de helft gelukte den
overkant te bereikerüyDaar werden zy door
de Fransche gendarmerie opgewacht en in
vrachtauto's naar Hendaye gebracht
La Puncha gevallen.
Het plaatsje La Puncha is in handen van
de opstandelingen gevallen. Het verzet
was zeer krachtig, maar de regeeringstroe
pen moesten de ongelyken strijd tenslotte
opgeven.
Nadat La Puncha in handen van de op
standelingen gevallen is, deden zij een ver
woeden aanval op San Marcial. Vanaf den
brug bij Behobie kon men de opstande
lingen zien gebukt op de toppen der ber
gen, geweerschoten knallen, doch het
schijnt, dat San Marcial niet veel tegen
stand biedt.
80 volksfrontmiliciens zyn op Fransch
gebied gevlucht waar zij door de gendar
men werden ontwapend.
De aanval op San Marcial schijnt gedeel
telijk succes te hebben.
Vanaf de brug kan men ook zien, dat
Irun haastig in staat van verdediging wordt
gebracht. Barricaden van zandzakken wor
den haastig gemaakt en voor de ramen der
huizen plaatsen zich schutters. Het heeft
den aanblik, dat de slag nog voort zal du
ren en zeer bloedig zal worden.
Duizenden zijn op Fransch gebied ge
vlucht en ondergebracht by de inwoners
van Fransch Behobie, want de wegen zijn te
onveilig om hen naar Hendaye te brengen.
Wreede wraaktooneelen.
De ..Petit Parisien" publiceert van de
hand van een specialen correspondent oog
getuigeverslagen van vreeselyke tooneelen,
die zich te Albacete, naar aanleiding van 'n
plaatselijken militairen opstand hebben
afgespeeld. Deze verslagen, aldus de cor
respondent, zijn afkomstig van een over
tuigd lid van het volksfront, die in de gele
deren van de volksfrontmilitie aanwezig
was bij de inneming van Albacete.
De soldaten zouden hem hebben ver
teld:
„Diegenen, die op ons geschoten had
den en die wy met de wapens in de
hand aantroffen, werden ter dood ver
oordeeld. Een proces was daartoe niet
noodig. Wij plaatsten ze tegen de muren
der huizen en schoten ze neer. Het be
trof ongeveer honderd man. De gewa
pende menigte, die dikwijls uit de erg
ste gebieden kwam, stortte zich op de
dooden en sneed de lijken met lange
messen in stukken.
Telkens, wanneer een afdeeling gevange
nen voorbijkwam, werden dezen aan de be
geleidende manschappen ontrukt en tot den
laatste neergestoken. Ruim 100 lijken zijn
drie dagen lang in de gloeiende hitte op
straat blijven liggen. Deze razernij was zelfs
op een deel van de militiemanschappen
overgeslagen. Zij schoten onophoudelijk al
les neer, wat de uniform van de Guardia
civil droeg of min of meer goed burgerlijk
gekleed was.
Het was een ongeloofelijke slachtpartij...
Opmarsch van de rechtschen in
Asturië.
Volgens de berichten, welke gister zyn
ontvangen, heeft een opmarsch van de
rechtschen in Asturie geleid tot een bijna
ononderbroken front. Trubia nabij Oviedo
werd hevig gebombardeerd. Hier bevinden
zich belangrijke geschutgieterijen. Vervol
gens vlogen de vliegtuigen van de opstan
delingen geruimen tijd over Oviedo. In het
gebied van Terruel hebben beide tegenstan
ders een gevecht geleverd, dat niet beslist
werd, aan het Huescafront duurt de strijd
nog voort.
Malaga opnieuw gebombardeerd.
Uit Burgos wordt gemeld, dat de militaire
radiozender van Oviedo heeft medegedeeld,
dat de rechtsche troepen Woensdagavond
de op 35 K.M. ten westen van Oviedo gele
gen stad Salas hebben ingenomen.
Verder heeft het radiostation van Burgos
medegedeeld, dat de stad Malaga en in de
haven liggende oorlogsschepen der regee
ring opnieuw gebombardeerd werden.
Hetzelfde station heeft verder het bericht
tegengesproken, afkomstig van de radio
zender te Madrid, dat de regeeringstroepen
Huesca zouden hebben ingenomen.
Centrale van Huejar Siërra bezet.
Het blad „Politica" deelt mede, dat de re
geeringstroepen de electrische centrale van
Huejar Siërra hebben bezet. Huejar Siërra
ligt op 12 K.M. afstand van Granada en le
vert die stad den electrischen stroom. Ver
der bevat het blad mededeelingen van een
korporaal der Regulares, van Arabische
afkomst die met drie soldaten van het
vreemdelingen legioen naar de regeerings
troepen is overgeloopen. Volgens deze ver
klaringen hebben de leider der opstande
lingen de Marokkaansche regulares mis
leid, door hun mede te deelen, dat zij naar
Sevilla gingen ter gelegenheid der nationale
feesten. Verder werden hun stukken grond
beloofd, evenals herstel van den eeredienst
in de Moskees van Sevilla.
Reeds tachtig duizend dooden?
De verliezen aan menschenlevens, welke
de Spaansche burgeroorlog tot dusver heeft
gevorderd, worden in Lissabon op 80.000
geschat, terwijl het aantal gewonden met
13.000 wordt aangegeven.
Aan de zijde der regeeringsstrydkrachten
zyn volgens deze gegevens 34.000 dooden
gevallen, terwijl 5000 personen werden ge
wond.
Het aantal weduwen wordt geschat op
38.000 en dat der weezen op 77.000.
De materieele schade kan nog niet bij be
nadering worden bepaald, maar loopt on
getwijfeld in de millioenen peseta's.
Fransche ambassadeur door Spaansche
volksfrontmilitie bedreigd.
De correspondent van de „Matin" meldt,
dat de Fransche ambassadeur van de
FranschSpaansche grens door de regee
ringsmilitie is bedreigd.
De auto van den ambassadeur werd door
de grenswacht aan de Spaansche zijde van
de internationale brug bij Hendaye aange
houden. De grenswacht eischte, dat een
Fransch onderdaan, wiens naam Caballero
echter zijn Spaansche afkomst bewijst, zou
uitstappen. Toen de ambassadeur dit wei
gerde, werd hy met de revolver bedreigd.
De Fransche grenstroepen, die het voor
val van de andere zijde van de brug had
den gadegeslagen, hebben daarop met ge
weld vrij baan gemaakt voor de auto van
den ambassadeur.
Eden is lijdende aan een lichte aan
val van waterpokken. Hy zal zich ^eni
gen tijd uit het ministerie van buiten-
landsche zaken terug moeten trekken.
Hij hoopt hersteld te zijn voor de bij
eenkomst voor de volkenbondsverga-
desring.
JAPANSCHE NOTA AAN LONDEN.
Inzake het vlootvraagstuk.
In een nota aan de Britsche regeering
deelt Japan mede, voornemens te zijn,
11.059 ton aan torpedojagers en 15.598 aan
duikbooten, dit afgevoerd zouden moeten
worden, in dienst te houden, in verband
met het feit, dat Engeland zich op de „Es-
calator-clause", de beschermingsclausule,
van het vlootverdrag van Londen van 1930
heeft beroepen. Dit zou beteekenen, dat Ja
pan, wat de duikbooten betreft, tegenover
andere landen in het voordeel zou zijn.
waartegen bezwaar kan worden gemaakt.
WAPENDEPOT BIJ SOFIA ONTDEKT.
De politieke politie heeft in een huis aan
den rand van de hoofdstand een comunis-
tisch wapendepót ontdekt, waar drie ma
chinegeweren, 23 automatische geweren, 7
handgranaten, een bom, verscheidene re
volvers en mauserpistolen met verscheide
ne duizenden patronen lagen opgeslagen.
Het depot was ingemetseld in het dak van
de zoldering.
Verscheidene arrestaties zyn verricht.
HET BEZOEK VAN RTDS SMIGLY
AAN FRANKRIJK.
Hij ontvangt het grootkruis van
het legioen van eer.
De president van den Franschen staat
heeft gisteren na een parade van de troe
pen in de omgeving van Suippes den Pool-
schen generaal Ryds Smigly het grootkruis
van het legioen van eer verleend.
Rede van Rydz Smigly.
Aan een te zijner eere door Daladier aan
geboden déjeuner heeft generaal Rydz
Smigly een redevoering uitgesproken, waar
in hij o.m. zeide:
De ontvangst, die generaal Gamelin bij
ons te beurt viel, was de zeer duidelijke
uitdrukking van de gevoelens, die het ge
heele Poolsche volk voor Frankrijk koestert,
in het bijzonder van de gevoelens van het
Poolsche leger jegens den Franschen bond
genoot. De ontvangst, die mij hier te beurt
is gevallen, bevestigt, dat Frankrijk weder-
keering deze gevoelens jegens Polen koes
tert Het door Pilsoedski geschapen
leger, mede opgebouwd door de inspannin
gen en offers van het geheele volk, waar
borgt de veiligheid van Polen en stelt het
juist daardoor in staat doelmatig mede te
werken aan de stabilisatie van den Euro-
peeschen vrede. Rydz Smigly eindigde met
een dronk uit te brengen op Daladier, de
eer van het Fransche leger en de grootheid
en voorspoed van Frankrijk.
DRAMA AAN DE BELGISCHE GRENS.
Een vrouw vermoordt in een vlaag
van waarzin haar zieken man.
Te Esschen, het Belgische grensdorp,
heeft Dinsdagavond 'n 63-jarige vrouw
haar 70-jarigen man, die sedert onge
veer drie jaar ziek te bed lag, vermoe
delijk In een vlaag van verstandsver
bijstering met een broodmes den hals
afgesneden. De gruwelijke daad werd
pas Woensdagmorgen bekend, toen de
vrouw haar buren ging roepen om de
zen te toonen wat zij had gedaan. De
gendarmerie heeft de vrouw na het
eerste verhoor naar een gesticht doen
overbrengen.
DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN.
Werk der Sovjet-consuls in Mandsjoe-
rije bemoeilijkt.
Uit Chabarowsk wordt gemeld, dat de
Mandsjoerijsche autoriteiten door hun op
treden het werk der Sovjet-Russische con
sulaten ten zeerste bemoeilijken. De Ja-
pansch-Mandsjoerysche autoriteiten dwin
gen het personeel der consulaten hun werk
zaamheden te staken en zij, die daaraan
geen gevolg wenschen te geven, worden ge
arresteerd. Verder heeft de politie de Chi-
neesche kooplieden bevolen hun producten
niet aan de consulaten te verkoopen. Ook te
Pogranitchnaia wordt getracht een honger -
blokkade van het Sovjet-Russisch consulaat
te organiseeren. Ofschoon de Sovjet-Rus
sische consul-generaal ten sterkste hier
tegen heeft geprotesteerd en de belofte ont
ving, dat hiertegen maatregelen zouden
worden genomen, is nog geen verandering
in dezen toestand ingetreden.
HET TSJENGTOE INCIDENT.
China betuigt zijn leedwezen.
Op bevel van Nanking heeft de Chinee-
sche ambassadeur te Tokio, Hsu Sji Hying,
gistermiddag minister van buitenlandsche
zaken Arita het leedwezen van zijn regee
ring betuigd over het incident van Tsjengtoe.
De Chineesche regeering verwacht bin
nenkort rapport van de ambtenaren, die be
last zijn met het onderzoek.
ühina is voornemens de zaak ernstig te
behandelen.
HET RUSSISCHE LEGER.
Nieuwe lichting opgekomen.
Het roode leger is thans tot een vrede-
sterkte van 1.600.000 gebracht door het op
komen van de geheele lichting 1914 en de
helft van lichting 1915. Tezamen tellen
deze lichtingen 900.000 recruten.
LIQUIDATIE VAN DE BANK VAN
ETHIOPIE.
De raad van beheed van de vroegere bank
van Ethiopië heeft besloten deze instelling
te liquideeren. 9 dezer zal de vroegere
Britsche gouverneur van deze bank, Wright
Abessinie verlaten.
TROTSKI DIENT EEN AANKLACHT IN.
Tegen de Noorsche communisten.
J
De advocaat van Trotski deelt mede, dat
Trotski voornemens zou zyn een aanklacht
in te dienen tegen de Noorsche communis
ten en de nationale unie (een fascistische
partij) teneinde eerherstel te krijgen inzake
de aanklachten, welke hem zijn ingebracht.