FLITSEN VAN HET WITTE DOEK. De Russische marionetten-films. Amerikaansche filmsensatie een vijfling voor de camera. De voornaamste medewerkers uit de film „Rubber Z! „De nieuwe Gulliver", een tendenz-film met goede artistieke hoedanigheden. De waarde van een poppenfilm. Uitgebracht door 2o. th. Century-Fox Film als een retrospectief beeld. Van de eerste maanden tot het 2e levensjaar. Miniatuur-filmpjes, ONZE BIOSCOPEN. De nieuwe Gulliver, zooals die te voor schijn treedt in het door den Rus Ptoesch- ko geregisseerde filmwerk, is wel een heel andere dan Jonathan Swift hem teekende. Het mag waar zijn, dat Swift de toestan den in zijn vaderland scherp hekelde, men zal in zijn wereldberoemd geworden boek tevergeefs zoeken naar iets wat gelijkt op een aanval op het koningschap. Integen deel, Swift was een te goed royalist om iets dergelijks te kunnen schrijven. In de film echter vindt men vrijwel niet anders dan een propaganda voor communistische ideeen. Ptoeschko heeft voor het eerst ge bruik gemaakt van marionetten als „film artisten", een systeem, dat wel een enkele maal als intermezzo werd toegepast, maar dat men nooit heeft durven volgen voor een lange hoofdfilm. We herinneren in dit verband aan een filmpje „Ali Baba en de veertig roovers" van George Pal, en waarin ook uitsluitend van poppen wordt gebruik gemaakt. Ptoeschko gebruikte plastische poppen, welke langzamerhand worden „verbo gen"; het opnemen van de poppen met telkens fractioneele veranderingen in houding en gebaar geeft dan het effect van „bewegen". Een moeizaam werk, waarvoor een verfijnde kunstzinnigheid noodig is. Het blijkt, dat de Rus alle goede hoedanigheden bezit om deze subtiele film-wijze te volgen, terwijl hij een waar dig medewerkster heeft gevonden in Sa- rah Mokilj, die prachtige poppen maakte. Beziet men het werk uit dezen hoek, dan kan men wel niet anders dan er groote bewondering voor koesteren. Elke pop is een geslaagde carricatuur, welke tot in de kleinste bizonderheden is uitgewerkt, zonder dat iets van het effect van het ge heel verloren gaat. De gebaren zijn (niet zoo volmaakt als bij levende acteurs het geval had kunnen zjjn) natuurlijk en juist getroffen. Goed geslaagd is ook de samenstelling van de begeleidende geluiden, die voor elke pop een eigen karakter hebben. Wonderlijk zijn de van een gummiachtig preparaat gemaakte maskers van de poppen. De uit drukking ervan wisselt volkomen natuur lijk met de verschillende gemoedsstem mingen en de reacties zijn zóó volkomen natuurgetrouw, dat men op den duur gaat vergeten, dat hier slechts poppen bezig zijn en dat men met de figuurtjes mee leeft of het menschen zijn. Indrukwekkend zijn sommige van de decors. Dat van de onderaardsche wapen fabriek, waarin halfnaakte menschenpop- pen werken tusschen gigantische machi nes, waarin wit gloeiend metaal wordt gewalst, geplet en gekneed, is suggestief als men zelden een filmdécor zag, terwijl het steunende geluid, dat deze reuzen- machines maken, den indruk nog helpt versterken. De beste scènes uit de meest grootscheepsche werken als: „Goud", „De wereld in wording", „F. P. 1 antwoordt niet" en dergelijke komen slechts in aan merking om hiermede te worden verge leken. Uitstekend doet ook de op een woe denden Jacobijn gelijkende bedrijfsleider van de fabriek het, te midden van zijn knoppen en hefboomen. Ook enkele an dere tooneelen: een zaal in het koninklijk paleis, een onderaardsche weg verdienen vermelding. Tegenover deze groote artistieke ver diensten staat echter de steeds weer soms bijna onmerkbaar, soms vrij grof voelbare communistische tendens. De koning en zijn ministers, hofhouding en aanhangers worden voorgesteld als een verzameling gedegenereerde (inderdaad zóó zien ze er op de film uit) en cor rupte nietsnutten. De arbeiders in casu de slaven echter zijn krachtige en nobele figuren; deze tegenstelling in figuren en daden is zoo toegespitst, dat men duidelijk de communistische propa ganda er in proeft. Vooral wanneer Gulli ver de verdrukte slaven te hulp komt en hen bevrijdt. Niemand zal er iets tegen hebben, wanneer een onderdrukte volks groep wordt bevrijd, maar hier is het ef fect te overdreven. Toch kan men allelei carricaturaals waardeeren: de bombastische tankwagen waarin de duivels uitziende opperschout rondrijdt, allerlei types en nevenfiguren. Dat koning Patapoef een leeghoofd is, heeft iedereen al begrepen wanneer hij hem sla pende heeft gezien, op een hemelhoogen troon, temidden van een druk discussieerend parlement. De regisseur maakt het dan ech ter nog „mooier", door de redevoering van den monarch te doen afsteken door een ge barsten gramofoonplaat, welke in 's ko- nings mantel is verborgen. Het schitterende poppenmateriaal is ver reweg het belangrijkste uit de film. De rol van Gulliver, vertolkt door een jongen van een jaar of twaalf Boris Constantinov biedt weinig mogelijkheden en beperkt zich hoofdzakelijk tot reus-zijn en het doen van dingen, welke men van een reus verwacht: zooveel eten, dat een hijschkraam noodig is om brood aan te voeren, en het wegsleepen van een geheele oorlogsvloot. Nog iets wat het geluid betreft: men ver staat van het Russisch natuurlijk geen woord (behalve met moeite een enkele naam), maar onderscheidt alleen verschil lende stemmen, zoodat de tekst in kernach tige bij-schriften moest worden neergelegd. Voor een film van deze samenstelling was het echter (meer dan bij een door menschen gespeelde) de overweging wel waard ge weest de stern-geluiden nog eens in het Ne- derlandsch op te nemen. Immers: het groot ste deel van de geluiden moest toch uit den aard der zaak eerst naderhand worden op genomen (poppen spreken immers niet). De inleiding tot het in Lilliput spelende gedeelte is onbelangrijk: Constantinov wordt geschetst gis een lid van de bemanning van een zeilbootje, waarmee een troepje jon gens en meisjes zingend het water optrekt. Tijdens 'n rustpoos aan land wordt uit „Gul- liver's Reizen" voorgelezen, de jongen valt in slaap, droomt, en dan volgt weldra het avontuur 'in Lilliput. De andere deelen van het boek van Swift werden niet verfilmd. Een close-up uit de nieuwe Nederlandsche film „Rubber", die juist heden haar première beleefde. Kan men zich iets knusser en vreed- zamers, stillers en landelijkers den ken, dan een droomerig dorpje op de Neder-Veluwe, vóór 1914? Ede, be roemd om zijn bosschen en zijn heiden, had juist garnizoen gekregen, waar door het uit zijn volkomen rust ge wekt was, toen bleek, dat nog veel méér emotie, dan die der schetterende trompetten en der ratelende trommen weggelegd was voor dit vriendelijke dorp. Boeren kregen den onverwach- ten arbeid van het afmaaien der heide en toen dat niet snel en makkelijk ge noeg ging, moesten zij heele stukken afbranden, tot een mooi, vlak terrein ontstond. Timmerlieden kregen een hangar te bouwen en er verscheen op zekeren dag een enorme kist uit Pa rijs en daarin zat zorgvuldig ver pakt een heusche vliegmachine! Later verwonderde men zich, dat de „kist" nog vloog ook. Emoties zijn wonderlijk! Welke triomfen zijn niet gevolgd op deze eerste schuchtere pogingen. De onlangs overleden Blèriot heeft met zijn Kanaal- vlucht de menschheid met stomheid ge slagen en toen op zekeren dag een vlieg tuig nabij Parijs landde en de piloot de gedenkwaardige woorden sprak: I'm Char les Lindbergh! kende de emotie geen grenzen meer. Maar niettemin: dit alles was vervolg, verbetering, vervolmaking van het wonder, dat den allereersten keer ii Gerard Rutten Szekely Lulofs Johan Meester Enny Meunier Frits van Dongen hoe gebrekkig ook het sprookjes- achtigst was geweest. Wonderen.», we behoeven over de juist heid van dit woord niet te twisten. Wie wil, mag een anderen naam kiezen. Maar de momenten, waarop de menschheid zich verbaast hetzij over haar eigen kunnen, hetzij over de wereld, waarin zy leeft zijn plechtig en sensationeel gelijktijdig. En zulk een moment heeft de wereld óók beleefd, toen (nu ruim twee jaar geleden) een eenvoudig gezin in Canada verblijd werd met een vijfling, vijf meisjes, die dank zy den eenvoudigen dorpsdokter, Dr Allen Roy Dafoe, in leven bleven, wat voordien nog nimmer was geschied. Wéér ging een goif van ontroering over de geheele menschheid. Er was geen land ter wereld, of het toonde zyn belangstel ling, geschenken kwamen van alle zijden toestroomen en het was alleen maar jam mer, dat er geen organiseerend lichaam was, dat al deze giften nuttig kon maken. Nu stuurden vyf werelddeelen rammelaars en luiers tot in fantastische hoeveelheden en andere noodzakelijkheden werden niet aangeboden. Het ging maar in het wilde weg en niemand dacht: „Zou niet reeds een ander hetzelfde hebben gegeven? Kuddegeest en verwerpelijk? Was dit een uit r.g van kuddegeest, het wilde instinct van de horde en daarom verwerpelijk? Mogelijk wél. Maar daar is niets aan te doen, de menschheid is zooals zij is en dat verandert niet. Wanneer de diepe verbazing zich meester maakt over ons allen, dan komen wy ademloos bewon deren, dan geven wij acte-de-présence met z'n allen. Nu, na ruim twee jaar moge de stroom een weinig geluwd zijn, maar zy voert nog steeds en staag tweeduizend toeristen per dag aan, die vóór de stevige afrastering van het „National Home" van den vijfling blyft staan staren, in de hoop, iets te zien. En wijl de kinderen geregeld buitenlucht krijgen, is die hoop ook niet ijdel. En nog steeds brengt iedere postbestel ling een dikke honderd brieven, nog altijd vormt de vijfling een hoogtepunt in de publieke aandacht. Het eerste levensjaar van die meisjes, was immers één strijd met den dood en pas in het tweede lustrum kwam de gezondheid, de kracht, de levens lust, die de overwinning bekroonden! Mag men het dan op stuk van zaken het menschdom kwalijk nemen, dat het zoo veel belangstelling blijft koesteren? Er zit in zulk een ademlooze bewondering naast veel verwerpelijks toch een heel innemende en mooie zijde! En zal dit kit* Het zyn natuurlijk twee totaal „„„v' soortige grootheden: een overwinnen techniek, zooals een verovering de t der is, en een verovering der wetenschL ht die welke Dr. Dafoe heeft behaald al* zy hebben het overeenkomstige van"!?** nooit gedachten triomf. En zal dit dig, trotsch gevoel, dat de menschel- vangt, blyven? Naarmate de vyflin* wordt en zich steeds meer het men^ïi gaat afteekenen, worden deze zusjeÏÏJ* ressanter. Ze praten nu en elke n Phase in hun bestaan is telkens weer aangename verrassing. En dit is evident! thans is de fii bij machte, om elkeen, wien het per toch niet convenieert, om naar Canada reizen en daar op hoop van zegen voor h afrastering te gaan staan wachten of iets te zien zal zyn, de vyf gezusters tl toonen, zooals ze reilen en zeilen De 2ntk Century-Fox Film heeft deze taak op zicS genomen en geeft een retrospectief beeld van de eerste maanden af, tot aan de vol tooiing van het tweede levensjaar toe Men heeft er een spelhandeling omheen geweven, waardoor de aantrekkelijkheid verhoogd wordt en waarin in het bijzonder recht gedaan wordt aan den dorpsdokter (dit is tevens de naam van deze film) en zyn sociale functie. En wijl deze film weldra in Nederland zal worden vertoond heeft 't zin, er even bij te blyven stilstaan! Immers: de eeuwig menschelyke zucht tof heldenvereering, waaruit het bovenonv. schreven enthousiasme voortspruit, is an fond niets anders, dan 's werelds verbazing over zichzelf en de film is een kanaal waardoor die verbazing in goede banen wordt geleid. De hoofdprijs op de Biennale te Venetië voor „Der Kaiser von Kaliforniën" van Louis Trenkler (Duitschland). Als beste film der tentoonstelling te Venetië werd bekroond „Der Kaiser von Kaliforniën" van Louis Trenkler (Duitschland). De beste Italiaansche film was „Squadrone Bianco". Paul Muni als Louis Pasteur werd als de beste acteur beschouwd en Annabella als de beste actrice in „Veille d'Armes", terwijl als de beste regisseur werd aangewezen Jacques Feydei voor de film „La Kermesse Re- roique". „Schlussakkord" van de U. F. A. kreeg de prijs voor de beste muzikale film. Er werd nog een aantal medailles toe gekend, doch geen enkele Nederlandsche film is bekroond. Jeugd heeft geen kans in Hollywood. Voorheen, toen de film nog zweeg, moest men jong en knap zyn om op het witte doek succes te hebben, nu is het, wat de leeftijd der sterren betreft, juist andersom, geen enkele ster is bepaald jong, Greta Garbo, Katherine Hepburn, Jean Harlow, Joan Crawford, Mariene Dietrich, enz. naderen de dertig ,of zyn de drie kruisjes reeds ge passeerd, de mannen zijn nog ouder. Fred Astaire, die op het oogenblik het meest trekt, is zesendertig, Clark Gable werd in Februari vijf en dertig, Gary Cooper, de ex-cowboy, is precies even oud als Clark Gable. William Powel had in het geheel geen succes toen hij jong was, hy is nu vier en veertig, en begon eerst na zijn veer tigste jaar de aandacht te trekken; Fre- dric March speelde ren bescheiden rol tot hij over de dertig kwam, daarna trad hy op den voorgrond, hij was acht en dertig toen hij naast Greta Garbo de hoofdrol speelde in „Anna Karenina". Charles Laughton is veertig, Ronald Colman vijf en veertig, zijn boezemvriend Warner Baxter (ex-handelsreiziger) is vier en veertig. Wallace Beery zeven en veertig, Paul Mimi negen en veertig. Alle populaire artisten zijn van middelbaren leeftijd, jongelingen hebben hoegenaamd geen kans in Holly wood, terwijl in de dagen toen Rudolf Valentino en Ramon Novarra hun triom fen vierden, jeugd juist een eerste ver- eischte was. DE GEHEIME AGENT. Roxy-Theater. Peter Lorre is en blijft een van 's we relds merkwaardige filmartisten en hij legt daarvan weer op ondubbelzinnige wijze getuigenis af in „De geheime agent", een filmgegeven, dat hem volkomen ligt en waarin hij volcm gelegenheid krijgt zijn suggestief spel* op 't witte doek te brengen. Het gaat hier om spionnage- diensten in den tijd van den oorlog. Schijnbaar bevriende personen liggen op eikaars dood te loeren en in angstige spanning neemt het motief een alleszins dramatisch verloop, als het den „gene raal" gelukt een verdacht individu in een ravijn te storten, dat geen spion is en al dus onschuldig om het leven komt. Dat een dergelijke praktijk den bekwamen schrijver Brodie, die hier onder den naam „Ashenden" spionnage-diensten verricht, tegen den borst stuit, is begrijpelijk en voor hem wordt het dilemma nog grooter als hij moet kiezen tusschen zijn beroep en een allercharmanst meisje, dat hem als assistente is gezonden, doch al evenmin op kan tegen dergelijke intriges. Enfin, het komt dank zij eert subliem in scène gezet treinongeluk nog goed terecht en hiermee kan besloten worden. Deze film heeft uitstekende kwaliteiten loont de moeite haar te gaan zien. Het voorprogramma is alleszins ge klaagd. Volledig Olympisch nieuws, een Vardige klucht, een cultuurfilmpje en wat klein goed completeeren het geheel op geslaagde wijze. I DREAM TOO MUCH. Theater Harmonie. De geschiedenis van twee jonge menschen: Zy die geen artiste wilde zyn en het wél was, hy die zich verbeeldde artist te zijn en het feitelijk niet was. Dit in een paar woorden het gegeven van de RKO-Radio Picture „I Dream too much". Lily Pons is vanzelfsprekend het mid delpunt waarom alles draait, met haar prachtige stem beheerscht zij de geheele film van het begin tot het einde. Het is Henry Fonda als Jonathan, wiens gemoeds rust er door het groote succes van zijn echt- genoote niet beter op wordt. In een meer dan opgewonden stemming is hy met Anetie (Lily Pons) getrouwd en zijn trotsch krijgt een gevoeligen knak wanneer hij bemerkt dat zijn succes als componist nihil is, waardoor hij zou moeten leven van het geld dat door zijn vrouw als operazangeres wordt ver diend. Dit wordt nog erger wanneer hij ont dekt dat de opera die hij heeft gecompo neerd door zijn vrouw gefinancieerd zal worden. Dit is teveel voor hem en hy ver laat zijn vrouw om in zyn eigen onderhoud te voorzien. Na eenige omzwervingen vindt Anette hem dan terug als taxi chauffeur in Farys doch weer staat het succes van Annette het tweetal in den weg. Evenwel weet Annette, wie het meer om het huiselijk geluk dan haar succes te doen is, raad. De opera van Jonathan wordt door haar veranderd in een musical comedy en op deze wijze weet zy er een groot succes van te maken. In het voorprogramma vinden we in het journaal opgenomen eenige spannende mo menten uit de Olympische zwem wedstrij den, verder een aardige sketch getiteld: „De baas van het pompstation" en nog een aar dig teekenfilmpje. EERLOOS (VEILLE D'ARMES). City-Theater. Deze triomf van de Fransche film industrie, getuige het succes in Venetië, heeft gisterenavond in het geheel gevulde City-Theater op den gala-openingsavond van 't nieuwe seizoen een grooten indruk gemaakt. Onder de vele genoodigden be vonden zich de burgemeester en mevr. v. Kinschot, verder tal van vooraanstaan de personen uit onze gemeente. In onafgebroken spanning heeft men de boeiende en zoo schitterend gespeelde film uit het Fransche maritieme leven gevolgd. De Fransche marine heeft bij het vervaar digen van deze film alle medewerking verleend, zoodat een bijzondere reeks op namen van het Middellandsche zee-eska der zijn te bewonderen. Over den inhoud van de film, 't verhaal, schreven wij Woensdag reeds. Kapitein Corlaix van de „Alma'" komt als beschuldigde voor den krijgsraad en er zijn slechts drie menschen, die zijn on schuld kunnen bewijzen: n.1. de officier d'Artelle, die echter gesneuveld is, kapi tein Brambourg, die echter niet spreken wil en Corlaix' vrouw, die zonder zijn medeweten op het schip was in de hut van d'Artelle. Op 't laatst is het de vrouw die spreekt en de eer van haar man redt, zonder te denken aan 2ich zelf. Corlaix wordt in eere hersteld en vindt ook zijn vrouw terug. Het bijzonder sterke spel in deze film is wel een extra attractie. Prachtig was Annabella in de rol van Jeanne Corlaix, schitterend Victor Francen als Corlaix zelf. Dat was zoo sober, natuurlijk en in drukwekkend als men slechts zelden ziet. Signoret als de admiraal en Pierre Renon als Brambourg gaven eveneens sterk spel. Zij die „Eerloos" zagen, zullen de film niet spoedig vergeten en die haar nog niet zagen, zullen zeker zoo spoedig mo gelijk dit verzuim herstellen. Zij zullen er geen spijt van hebben. Het voorprogramma bracht een interes sant Wereldnieuws (Fox Monitone) met o. a. opnamen van de Nederlandsche zwemsters op de 4 X 100 M. en de 400 M. op de Olympische spelen. Ook de sluiting der spelen was interessant. Verder een gekleurde teekenfilm en een muzikale Vi- taphone-opname van den band van Ra mon Ramos met zang en goed werk van een beroepsdanspaar. CATHARINA DE KLEINE. Victoria-Theater. Er is in de wereldgeschiedenis een Catha- rina de Groote geweest, er is in de film wereld een Catnahna de kleine. Zij is keukenmeisje in een deftig gezin of beter gezegd meisje, die alle vuile werkjes moet opknappen en zij is zoo weinig in tel, dat zelts het keukenpersoneel niet met haar aan tafel wenscht te zitten. Wanneer de neer Braun al zyn personeel bevolen heeft een zekeren heer von Gersti- ow, die het zijn dochter lastig maakt, nooit meer binnen te laten, blykt, dat Catharina zoo onbeteekenend is, dat zy met dat bevel met in kennis gesteld wordt. Het gevolg is van P8tïeer V°n Gerstikow speciaal werk van Catharina gaat maken en omdat hy als te komen met h*ar in aanrak.ng l trekt hy de kleeren van zijn chauffeur aan. Hy gaat een avond met hrt door ieder verwaarloosde meisje kernS houden en de gevolgen laten zich raden Catharina wordt hopeloos verliefd op den knappen chauffeur en zy koopt zelfs haar spaargeld iets voor hem, dat op een auto lijkt als zy denkt, dat hij werkloos zal worden. Intusschen heeft de dochter van den heer Braun het klaar gespeeld haar vader te dwingen een thuweljjk van haar met Herr van Gerstikow goed te keuren, maar op het laatste oogenblik hoort de oude heer, dat zyn aanstaande schoonzoon in chauffeurs uniform met Catharina gezien is. Hij zet nu een verlovingsfeest in elkaar en laat Catha rina bedienen met het gevolg, dat zij plotse ling tegenover den bruidegom van de doch ter des huizes staat en tot de ontdekking komt, dat hy tevens de door haar aange bedene Hans de chauffeur is. Catharina brengt een groot offer en zegt, dat zy dezen heer nooit gezien heeft, maar Herr van Gerstikow, die zich al lang ver weten heeft, dat hij met de liefde van dit goedhartige meisje gespeeld heeft, brengt een nog grooter offer. Hij laat zijn bruid en alle gasten in den steek en na een romanti sche achtervolging laat de film aan het slo een wonderlijke combinatie zien, namelijk een edelman, die een onbeteekenend dienstmeisje in de armen houdt en werkelijk van plan is daarmede in een hu welijksbootje te stappen. Franziska Gaal is in deze film buitenge woon goed. Haar spel is van een wondere bekoring en haar samenspel met alle ande ren heeft deze alleraardigste film tot een bijzondere attractie gemaakt. Vooraf gaat interessant binnenlandse nieuws en een spannende en humoristisch* film, getiteld „Liefdesadviezen gevraagd^ waarin een jonge man op een dagblad voo de dame moet spelen, die raadgevingen liefdeszaken geeft. Welke zonderlinge aV0" turen hij daarbij beleeft moet men zelf eens gaan bekijken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 12