DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE TROONREDE.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 218
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
138e Jaargang
De Koningin geeft uiting aan Haar innige vreugde
over het voorgenomen huwelijk Harer dochter.
De betoonde inspanning om onze economische en
financieele omstandigheden te verbeteren heeft
tot hoopvolle resultaten geleid.
De vorstelijke verloving.
Overweldigende drukte
in den Haag.
De armen die vergeten zijn.
ALKMAARSCHE
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag 15 September 1936
Koningin Wilhelmina
Leden der Staten-Generaal,
Mij wederom in Uw midden bevin
dend gevoel Ik allereerst behoefte
uiting te geven aan Mijn innige
vreugde over het voorgenomen huwe
lijk Mijner Dochter.
De in verband daarmee noodzake
lijke ontwerpen van wet zullen U
binnenkort worden voorgelegd.
De overstelpende bewijzen van be
langstelling bij deze verloving door
het gansche volk aan den dag gelegd
hebben Mij met warme erkentelijk
heid vervuld.
Nog altijd levend in een zorgelijken
tijd erken Ik met dankbaarheid, dat
Mijn Volk gedurende het afgeloopen
jaar zijn geestkracht heeft weten te
behouden en is blijven worstelen om
de moeilijkheden, waaronder wij ge
bukt gaan, te overwinnen.
Gelukkig kan worden getuigd, dat
de betoonde inspanning niet zonder
vrucht is gebleven.
In sommige takken van nijverheid
heeft het streven naar aanpassing bij
de sterk gewijzigde omstandigheden
tot resultaten geleid, die de hoop
wettigen, dat, bij verdere doorwer
king, de ondervonden druk allengs
zal afnemen.
Zoolang de economische omstandig
heden, ook in het buitenland, daartoe
noodzaken, zal intusschen de be
moeienis der Overheid met het econo
misch leven in haar tegenwoordigen
vorm en het verleenen van steun op
menig gebied nog niet kunnen worden
gemist. Wel zal worden zorg gedra
gen, dat in het bedrijfsleven onnoodig
knellende banden zullen worden ver
wijderd.
De toestand der openbare geldmid
delen is nog altijd zorgelijk. Zoowel
voor het Rijk als voor de gemeenten
moet daarom de grootste voorzichtig
heid het financieele beleid blijven be-
heerschen. Aan de verdere doorwer
king van de aanpassing en een daaruit
voortvloeiende opleving van het
bedrijfsleven mag de hoop verbonden
borden, dat zij ook een gunstigen
invloed op den stand der openbare
geldmiddelen zal gaan oefenen, zoodat
de financieele vooruitzichten lang
zamerhand minder donker zullen
worden.
Ook in het komende zittingjaar zal
de bestrijding var de werkloosheid en
van haar gevolgen de volle aandacht
vragen. Op een zoo rechtvaardig en
doelmatig mogelijke aanwending van
de daarvoor bestemde geldmiddelen
zal het streven der Regeering gericht
blijven. De bestrijding van de werk
loosheid onder de jeugd zal met on
verminderde kracht worden voort
gezet.
De betrekkingen met andere Mo
gendheden zijn vriendschappelijk.
Waar nu hier dan daar de internatio
nale verhoudingen onder zoo zwaren
druk zijn gesteld, stemt zulks tot
bijzondere voldoening. Aan de ge
dragslijn, die de Regeering bij het
bestuur der buitenlandsche betrek
kingen pleegt te volgen, zal onveran
derd worden vastgehouden.
Naast de behandeling van de reeds
aanhangige ontwerpen van wet zal
Uwe medewerking worden gevraagd
voor de totstandkoming van wetten
strekkende tot het openen van de
mogelijkheid tot het verbindend en
onverbindend verklaren van bepalin
gen uit collectieve arbeidsovereen
komsten, tot herziening van het bur
gerlijk kinderrecht en tot het geven
van eenige voorschriften omtrent
stichtingen. Voorts zullen U worden
voorgelegd ontwerpen tot wijziging
van eenige bepalingen van de Lager
Onderwijswet 1920 en van de dienst
plichtwet, tot bestrijding van de lint
bebouwing, tot verbetering der terti
aire wegen, tot overneming van een
bedrag van 25 millioen aan Neder-
landsch-Indische schuld, zoomede een
ontwerp inzake de electriciteitsvoor-
ziening.
Met uitzondering van Curacao, waar
de toestand bevredigend is te achten,
vordert de economische en financieele
toestand in de overzeesche gewesten
nog de voortdurende zorg der Regee
ring. Bij sommige Europeesche bedrij
ven in Nederlandsch-Indië valt eenige
verbetering in den toestand waar te
nemen, doch onder de inheemsche
bevolking van Java zijn, ondanks alle
inspanning der Indische Regeering, de
omstandigheden nog onbevredigend.
Onafgebroken wordt gezocht naar
bruikbare middelen om de economi
sche samenwerking tusschen de ver
schillende deelen van het Koninkrijk
te bevorderen.
De begrootingstoestand in Neder-
landsch-Indië geeft hoop, dat ook
voor het jaar 1937 vermeerdering van
schuld zal kunnen worden voorkomen.
Met erkentelijkheid maak Ik gewag
van de toewijding waarmede Leger
en Vloot zoomede de ambtenaren in
burgerlijken dienst van elke geleding
in het geheele Koninkrijk hun taak
blijven vervullen.
Het komende zittingjaar zal ook
thans weer veel van de krachten van
Kamers en Regeering vergen.
Al is er veel, dat ernstige zorg blijft
baren, een hartelijke samenwerking
tusschen Volksvertegenwoordiging en
Regeering, steunend op een eensgezin-
den volksgeest, zal ons, onder de
hulpe van den Almachtigen God, Die
ons sterkte en wijsheid moge schen
ken, het volbrengen der taak, die voor
ons ligt, mogelijk maken.
En hiermede verklaar Ik de gewone
zitting der Staten-Generaal geopend.
Deze troonrede is in heel wat optimisti
scher toon gesteld dan die van een jaar ge
leden.
Toen een bijzondere verwijzing naar den
druk der tijden, naar de ellende en de
misère, die allerwege in ons volksleven tot
uiting kwamen, een algemeene kenschetsing
van toenemende verarming, van steeds
grootere moeilijkheden en belemmeringen,
thans nog wel erkenning van een zorgelijken
tijd, maar daarnaast een woord van waar
deering voor betoonde inspanning en geest
kracht en een woord van dank, dat dit alles
niet zonder gunstige gevolgen is gebleven.
Het is alsof de regeering onzen horizon iets
wijder ziet en in de grauwe luchten, die
jarenlang boven ons vaderland dreven, het
zonnige blauw heeft zien doorbreken.
Natuurlijk kon in deze speciaal voor ons
vorstenhuis zoo blijde dagen een woord van
vreugde over het voorgehomen huwelijk
on7~r Prinses niet achterwege blijven en
Hare Majesteit getuigt openlijk hoe zeer
Haar de spontane vreugde-betooning van
ons volk heeft getroffen.
Het moet in deze veel bewogen en in poli
tiek opzicht zoo gevaarlijke tijden de leden
van ons Koninklijk Huis vertrouwen in de
toekomst hebben gegeven, dat millioenen
vaderlanders openlijk gedemonstreerd heb
ben, dat zij Nederland en Oranje een onver
breekbaar geheel achten.
Hoewel door oppoeitioneele groepen reeds
jarenlang de aanpassingspolitiek van het
ministerie Colijn als een ondoelmatig en
zelfs voor land en volk verderfelijk systeem
is gekenmerkt, spreekt Hare Majesteit
openlijk uit, dat in sommige takken van
nijverheid het streven naar aanpassing
bij de sterk gewijzigde omstandigheden tot
verheugende resultaten geleid heeft.
Men heeft zelfs hoop daarmede den druk
op ons volksleven geleidelijk te kunnen ver
lichten en waar wij zoo vele jaren de som
bere voorspelling *v«n steeds omvattender
overheidsbemoeiing moesten vernemen,
komt thans de wel zeer optimistische mede-
deeling dat regeeringssteun n o g n i e t kan
worden gemist en dat zorg zal worden ge
dragen, dat het bedrijfsleven zich in zoo
groot mogelijke vrijheid zal kunnen ontwik
kelen.
De toestand van onze geldmiddelen is nog
altijd zorgelijk. Wie zal het anders ver
wacht hebben? Natuurlijk leven wij ook in
dezen eersten tijd van mogelijk economisch
herstel nog in een land waar een enorme
werkloosheid een financieel offer vraagt, dat
slechts met de grootste moeite door het nog
werkende deel onzer landgenooten kan wor
den opgebracht. Het is alweer de doorwer
king van de aanpassingspolitiek die een op
leving van het bedrijfsleven en een alge
meen betere financieele situatie zal moe
ten brengen.
Evenals het vorig jaar wordt de volle aan
dacht der regeering aan de werkloosheid en
in het bijzonder aan het lot der jeugdige
werkloozen verzekerd, al worden thans geen
nieuwe werkobjecten naar voren gebracht,
die een onmiddellijk practisch resultaat doen
verwachten.
Onze betrekkingen met andere mogend
heden zijn, als gewoonlijk, vriendschappe
lijk en wij volgen nog altijd de politiek
waarin internationale conflicten zoo mogelijk
door onderling overleg tot een allen bevre
digende oplossing moeten leiden.
Helaas is Nederland te klein om in ons
werelddeel een leidende rol te kunnen spe
len. Alle vriendschappelijke verhoudingen
kunnen plotseling verbroken worden, wan
neer een ernstig conflict buiten onze gren
zen tot wederzijdsch geweld en vorming
van strijdende statengroepen mocht leiden.
Nederland zal geen reden tot eenig inter
nationaal conflict geven maar de verzeke
ring, dat wij met andere mogendheden in
vrede en vriendschap leven, is allerminst
een waarborg voor een bestendigen vrede.
Het lijstje van komende wetsontwerpen
is heel wat kleiner dan een jaar geleden en
ingrijpende of verrassende regeeringsmaat-
regelen schijnen voorhands niet te wachten
te zijn.
Wij schijnen inderdaad al in een heel wat
minder zorgvollen tijd te leven als in do
troonrede belangstelling aan de lintbe
bouwing en verbetering van tertiaire wegen
wordt geschonken.
Als gewoonlijk eindigt de rede met een
overzicht van onze overzeesche gewesten.
Curacao, dat verleden jaar al een
pluimpje kreeg, wordt thans weer geken
schetst als een gebiedsdeel waar de econo
mische en financieele toestand bevredigend
is te achten.
Reeds vroeger werd getuigd, dat de be
langstelling van Nederland voor de stich
ting van industrieele ondernemingen in In-
dië begint te ontwaken en in den toestand
van sommige bedrijven valt nu verbetering
waar te nemen. Onder de inheemsche be
volking schijnen de omstandigheden nog
zeer onbevredigend te zijn en het is te ho
pen, dat bij de verdeeling der door Neder
land beschikbaar gestelde millioenen niet
hoofdzakelijk aan de stichting van gebou
wen en wegen gedacht wordt, maar dat
maatregelen tot opheffing van den inlander
in zijn verarmde en verwaarloosde kam
pongs daarbij niet over het hoofd gezien
worden.
Het vorig jaar sprak Hare Majesteit Hare
voldoening uit over het werk van Leger en
Vloot en over dat van de ambtenaren en
het onderwijzend personeel.
Velen hebben zich toen de vraag gesteld
waarom dat personeel dat toch in alge-
meenen zin ook uit ambtenaren bestaat
nog eens afzonderlijk genoemd moest wor
den. Thans wordt kortweg van ambtenaren
in burgerlijken dienst van elke geleding ge
sproken. Dat allen, ondanks de financieele
offers welke de tijdsomstandigheden juist
van deze categorie werkers gevraagd heb
ben, hun taak met toewijding blijven ver
vullen, mag inderdaad nog wel eens in het
licht gesteld worden.
Met een bede aan den Almachtigen God
ons allen kracht en wijsheid tè schen
ken wordt ook deze troonrede weer beslo
ten, maar thans wordt daarbij gewezen op
de mogelijkheid dat wij onze taak door aller
samenwerking kunnen volbrengen.
Er zit in alle passages van deze troon
rede inderdaad een optimistische gedachte, er
spreekt de hoop uit op betere tijden, op een
geleidelijk herstel van wat in deze donkere
jaren ontwricht en vernield is geworden.
Moge het komende regeerings-tijdperk
inderdaad een algemeene verbetering van
onzen economischen en financieelen toestand
brengen.
Vanwege het Haagsche comité voor volks
feesten is gisteravond een groot vuurwerk
afgestoken. Ook de stad was gisteravond
feestelijk versierd en verlicht, ter gelegen
heid van de verloving van Prinses Juliana
met Prins Bernhard. Deze feiten, gevoegd
bij de vreugde, welke er alom in den lande
en vooral ook in de residentie heerschte,
hebben er toe geleid, dat tienduizenden,
jong en oud, gisteravond de stad zijn inge
trokken.
Het fraaie zomerweer werkte dit mede in
de hand.
In den avond was de trek naar het Malie
veld, waar het vuurwerk werd afgestoken,
bijzonder groot. In dichte drommen trok
men door de stad naar het Malieveld, aan
den rand van het Haagsche bosch gelegen.
Er heerschte een feestelijke stemming en
in het bijzonder was het de jeugd, welke
zich geducht weerde. In groote groepen
trok zij door de stad, zingend en hossend.
Het Voorhout, verlicht door honderden
oranjeballons, bood een vroolijk schouw
spel. Ook de regeeringsgebouwen waren
aan de zijde van den Hofvijver door schijn
werpers verlicht. Dit feeërieke schouwspel
trok ook ditmaal zeer veel belangstellen
den. Aan de departementen was de gebrui
kelijke illuminatie aangebracht, doch ook
vele overheidsgebouwen en particuliere in
stellingen hadden voor een fraaie illumi
natie zorg gedragen of een passende ver
siering doen aanbrengen. Om kwart over
negen vertrokken de vorstelijke personen
per hofauto's naar het vuurwerk.
De onmiddellijke omgeving van het pa
leis was door de politie afgezet.
De vele honderden belangstellenden die 't
vertrek geduldig hadden afgewacht, waren
ook ditmaal niet moede, het verloofde vor
stelijke paar en de hooge gasten enthousiast
en langdurig toe te juichen.
Ook tijdens het vuurwerk bood de stad
nog geenszins een verlaten beeld. Zeer ve
len bleven in de binnenstad. De café's
maakten goede zaken.
Na afloop van het vuurwerk hadden de
straten van de stad een ware vuurproef te
doorstaan. Meer dan overweldigend was de
massa, welke zij moesten verwerken.
Op het Voorhout gaf na afloop van het
vuurwerk het muziekcorps van de veldartil
lerie nog een uitvoering.
Tot laat in den avond bleef het zeer druk.
Men wist niet van naar huis gaan en de
feestelijke stemming werd verhoogd, naar
mate de wijzers van de klok het midder
nachtelijk uur naderden.
Het was een alleszins geslaagde avond,
welke lang in de herinnering bij talloozen
zal blijven voortleven.
DE EXTRA-UITKEERING AAN
WERKLOOZEN.
Zooals bekend, heeft de minister van so
ciale zaken, in de vergadering van de
Eerste Kamer van Vrijdag j.L medegedeeld,
dat ter gelegenheid van de verloving van
H. K. H. Prinses Juliana aan alle onder
steunde werkloozen een extra-uitkeering
van 2.50 zou worden gegeven.
Naar wij vernemen is het de bedoeling
van den minister van sociale zaken die,
Laten wij in deze blijde dagen allen
een klein offer brengen.
Zooals men weet heeft de minister van
Sociale Zaken in de Eerste Kamer medege
deeld, dat ter gelegenheid van de verloving
van Prinses Juliana aan alle ondersteunde
werkloozen een extra-uitkeering van 2.50
zal worden gegeven.
Het ligt in de bedoeling dat deze zal wor
den verstrekt op den steun welke berekend
wordt over de week van 13 tot 19 Septem
ber.
Er zal niemand zijn, die dezen werkloo
zen niet van ganscher harte dit officieele
cadeautje gunt, deze gift, die er toe mee zal
werken, dat in duizend® door werkloosheid
geteisterde gezinnen de verloving van onze
Prinses in minder zorgvolle omstandigheden
herdacht zal kunnen worden.
Maar wij ontvingen dezer dagen al een
briefje van een niet-gesteunde, die ons de
simpele vraag stelde: is dat geld alleen
voor hen, die een geregelde ondersteuning
ontvangen en zou er geen kans zijn, dat ve
len, die in nog veel moeilijker omstandig
heden verkeeren thans ook iets kunnen krij
gen?
Helaas, de regeering moet rekening hou
den met de enorme bedragen welke door
haar besluit reeds gevorderd zullen worden
en de grenzen trekken ook daar waar zij
weet dat velen worden buitengesloten, die
uitkeering in alle opzichten dringend noodig
hebben.
Er zijn ook in onze gemeente honderden
armlastigen, die alleen door het Maatschap
pelijk Hulpbetoon of door een kerkgenoot
schap of door een combinatie van beiden
v/orden geholpen.
Hun toestand is vaak allerbedroevendst,
hier wordt gebrek geleden omdat de stand
der geldmiddelen van gemeente en kerken
een zoodanige is, dat door de uitkeeringen
slechts het noodzakelijk levensonderhoud
der bedeelden kan worden bekostigd.
Zouden wij zoo vroeg de heer Ver
schoor, secretaris van den Armenraad ons
heden buiten elke regeeringsbemoeiing
om, ook voor deze menschen niet iets kun
nen bereiken.
Er zijn er in het geheel een 800-tal en
wanneer nu een duizendtal Alkmaarders
eens een financieel offertje wilden brengen,
zou misschien in de komende week ook aan
deze 800 misdeelden 1 extra worden ge
geven.
Welnu, wy willen van ganscher harte
dezen oproep tot de onze maken.
Vergeet deze arme menschen niet, laat
ook in hun donkere woningen dezer dagen
een zonnestraaltje binnenvallen opdat zij
zich met ons over het nationaal gebeuren
zullen kunnen verheugen.
Gü allen, die dezer dagen met blijde vol
doening de verloving van onze Prinses
hebt vernomen, gij allen, die Zaterdag aan
iiiji feestemming op zoo spontane wijze
uiting hebt gegeven, toont nu door een
daad, door een klein financieel offer, dat gij
ook de allerarmsten in die vreugde wilt
doen deelen.
Het gironummer van den secretaris van
den Armenraad hier ter stede is 171250.
Laten wij allen op dit nummer een klein
bedrag storten of laten wij het bezorgen
aan het bureau van den Armenraad in de
Doelenstraat.
Dan zal er misschien de volgende week al
genoeg zijn om de armsten onzer stadge-
nooten een gelukkigen dag te bezorgen.
In blijde dagen is het onze plicht ook an
deren gelukkig te maken.
ter zake een ciculaire aan de gemeentebe
sturen zal doen toekomen dat de boven
genoemde uitkeering zal worden verstrekt
op den steun berekend .over de week van
1319 September.
Ook voor de menschen in werkver
schaffing.
De minister van sociale zaken heeft
alsnog beslist, dat de extra vergoeding
van 2,50, welke bij gelegenheid van
de vorstelijke verloving wordt uitge
keerd aan werkloonzen, die in de steun
regeling zijn opgenomen, ook zal wor
den toegekend aan hen, die deze week
bij de werkverschaffing zijn geplaatst.
Deze regeling geldt derhalve ook voor
de z.g. zelfstandigen, die bij de werk
verschaffing zijn te werk gesteld.
DE EERSTE VERLOVINGSGESCHENKEN.
Met de „Djalak" op Schiphol aan
gekomen.
Met het K. L. M.-vliegtuig, dat onmid
dellijk na het bekend worden van de heug
lijke tijding der verloving van Prinses
Juliana uit Indië vertrok, de Djalak, die
gistermiddag op Schiphol is geland, waren
de twee eerste geschenken uit Indië voor 't
vorstelijk paar binnengekomen. Het waren
de spontane reacties op de vreugde in Indië
en het eenvoudige karakter ervan getuigde
van den geringen tijd van voorbereiding.