DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Wanhopige tegenstand in Toledo. 138e Jaargang De Spaansche revolutie Een klein groepje regeeringsgetrouwen verdedigt zich heldhaftig. Madrileensche advocaten protesteeren. Sir Samuel hoare spreekt. Het conservatieve congres te Margate. Tegen onredelijke woning uitzetting. De nieuwe Zwitserschefranc Een officieele uiteenzetting. ALKMAARSCHE COURANT Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. A PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Ho. 233 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 2 October 1936 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Mag men de berichten uit St Juan de Lutdz gelooven, dan zou zich thans in Toledo de geschiedenis herhalen, die zich heeft afgespeeld in en om het Al- cazar. Want toen de opstandelingen de stad veroverden, hebben zich een 50 manschappen der regeeringstroepen ver schanst in het seminarium en dit groepje denkt er niet aan, om zich over te ge ven. Ook al weten zij, dat hun toestand hopeloos is. Het gebouw staat voortdurend onder vuur van de mitrailleurs en een uitval is onmo gelijk. Wel zijn de ingeslotenen zeer actief en schieten op alles, wat onder hun bereik komt, maar hun tegenstand is nutteloos en doelloos. Men meent te weten, dat er ook vrouwen en kinderen in het seminarium zijn, die eveneens geweigerd hebben te vertrekken. Het eenige, wat de kleine groep kan doen, is de zaak iets op te houden, omdat de op standelingen met een zekere overmacht de stad tegen eventueele uitvallen moeten ver dedigen. Een zeer klein percentage kan dus niet mee oprukken naar Madrid. Dat is al les en dat beteekentniets. Want de opmarsch naar Madrid duurt voort en de hoofdstad wordt meer en meer direct bedreigd. Reeds zijn de opstandelin gen een 20 K.M. ten Noorden van Toledo op gerukt en zij naderen de plaatsen Santa Cruz en Retamare. Hoe de toestand echter feitelijk is, kan niemand nog zeggen, want de berichten omtrent de vorderingen komen zeer sporadisch binnen, evenals die van de andere fronte^ Radio Sevilla meldt! Radio-Sevilla heeft gistermiddag o.m. me degedeeld, dat in het Zuiden de operaties te Alcala Real het herstel van de verbinding tusschen Granada en Cordoba mogelijk heb ben gemaakt. De inneming van San Pedro heeft tot gevolg gehad, dat de spoorverbin ding tusschen Bobadilla en Algeciras kon worden hersteld. De oorlogsschepen der rechtschen zijn begonnen met de bewaking van de straat van Gibraltar. In een vanwege het ministerie van oorlog per radio medegedeeld communiqué wordt verklaard, dat de situatie aan het front in het Noorden en Noord-Oosten onveranderd is. Ten Zuiden van Biscaye heeft de regee- ringsartillerie met gunstig resultaat troepen concentraties der tegenstanders gebombar deerd. In den sector van Siguenza zijn de voor uitgeschoven stellingen der regeeringstroe pen aangevallen. De aanvallers werden evenwel door regeeringsartillerie en -vlieg tuigen tot den terugtocht gedwongen, waar bij zij groote verliezen leden. Protesteerende Madrileensche advocaten. Onder het opschrift „Misdaden en wreed heden der opstandelingen" publiceert het of- ficieele Spaansche persagentschap Fabra een openbaar manifest, dat door de Madrileen sche advocaten tot de buitenlandsche advo caten en de openbare meening der wereld fcricht is en betrekking heeft op de „ontel bare misdaden en daden van wreedheid, die boor de opstandelingen begaan zijn in de gebieden die zü bezetten". Het document zet Uiteen, dat de militairen hun plicht verzaakt hebben en het volk bestrijden met de wape nen, die het hun gegeven had te zijner ver dediging, wat de leiding van de Madrileen sche balie verplicht haar stem voor de be schaafde wereld te verheffen m protest te gen het met voeten treden der elementair ste menschel ij ke rechten en ter verkrijging van de solidariteit van alle behoorlyke men- Het Spaansche fascisme, aldus J®at ^J document verder, dat niets gf™en heeft met het fascisme in andere landen, doet een laatste poging om de normale ontwikkeling en vooruitgang die van Spanje een modern Pen zegenen Mooren, die in p steun vechten. Wii vragen den moreele van de wereld voor deze vlaag van barbary, die Spanje met den steun van listische begeerten van andere a d veldigt. Op de gevangen genomen opstande liiigen-leiders zijn gedrukte or ers den, waarin bevolen werd niet all ders der arbeidersorganisaties, m leden van hun gezinnen te doo Het document geeft vervolgens een g lijst van misdaden en gruwelen, Racjaioz *Ün. o.m. de bekende executie te Badajoz van 1500 gevangenen, die in de Arena met mitrailleurs zijn afgemaakt. Te Sevilla zijn 9000 boeren en arbeiders gedood, vrouwen geschonden en vermoord, kinderen gear resteerd. Queipo de Llano heeft zich voor den radiozender van Sevilla niet ontzien dergelijke tooneelen te verhalen. Het document eindigt met een oproep tot de openbare meening der wereld de opstan delingen te isoleeren. Zij hebben geen recht op steun of sympathie van beschaafde men- schen. De wettige Spaansche regeering moet niet op hetzelfde plan behandeld worden als de rebellen, want dit zou een buitengewoon ernstige inbreuk op het internationale recht vormen. Fransch vluchteling vertelt. Aan boord van den Franschen torpedoja ger „Railleuse" zijn 51 Spaansche en 38 Fransche vluchtelingen uit Spanje te Oran aangekomen. Een van de Fransche vluchtelingen schil derde de roode terreur in Spanje, vooral in Catalonië. Hij verklaarde, dat alles, wat men over Spanje leest, in overeenstemming is met de feiten. Te Barcelona heeft een enkele arts 5000 attesten van overlijden moeten opstellen voor slachtoffers van de roode terreur. Van Valencia tot Alicante heeft hij op de vlucht uit Spanje in de slooten langs den weg vele dooden zien liggen. Slachtoffers van de anarchisten en communisten. De regeering te Barcelona is volkomen machteloos en de werkelijke macht ligt in handen van de communisten. In een dorp nabij Lerida is geen leven meer te vinden, alles is hier vermoord en verbrand. Te Barcelona en elders in Katalonië is de elite van de bevolking uitgemoord. Iedereen werkt thans onder controle van de Iberisch-anarchistische vereeniging en wie zich niet aan de wetten hiervan wil on derwerpen wordt eenvoudig tegen den muur geplaatst. lederen nacht worden woningen geplunderd. De vergadering van de Cortes. De regeering-Largo Caballero is gister middag in de Cortes verschenen. Er waren in en by het Kamergebouw voorzorgsmaatregelen genomen. Op bepaal de punten en op de in de buurt gelegen ge bouwen waren verscheiden mitrailleurs in stelling gebracht. Het aantal aanwezige afgevaardigden be droeg minder dan 100. Het waren de afge vaardigden der meerderheidspartijen: de Republikeinsche linkerzijde, de Republikein- sche Unie, de Catalaansche linkerzijde, de communisten en Baskische nationalisten. Verder waren er 2 conservatieve afgevaar digden en 4 van de groep Valladares. De minister-president sprak een korte re devoering uit, waarin hij betreurde, dat de vertegenwoordigers van de C.N.T. niet aan zijn regeering deelnemen. Hij wees erop, dat het gemeenschappelijk doel de strijd te gen het fascisme is. De Cortes juichte Cabal lero hartelijk toe en sprak bij acclamatie het vertrouwen uit in de regeering, die ent housiast werd toegejuicht. De Cortes is tot 1 December verdaagd. Del Vayo te Parijs. De Spaansche minister van buitenlandsche zaken, del Vayo, is gisteren te Pariis acn^e- komen. Naar aanleiding daarvan heeft de Spaansche ambassade een comiuun.nue Uit gegeven, waarin gewezen wordt op het feit, dat in de Spaansche regeering een vertegen woordiger van de katholieke nationalisti sche Baskische partij is opgenomen. Ont kend wordt, dat de regeering een „rood" karakter zou hebben, gelijk sommigen er aan toeschrijven. De verklaring gaat dan voort: „Om het politieke leven in Spanje in alle opzichten te richten naar een Europee- sche samenwerking en om een politiek te voeren, die ontdaan is van alle avontuurlijk heid, is er geen andere mogelijkheid dan als grondslag van de huidige regeering aan te nemen de overweldigende meerderheid van het volk waarvan zy de ware vertegen woordigster is. Burgos protesteert tegen gouduitvoer. Naar vernomen wordt, heeft de Junta van Burgos, de voorloopige regeering van de opstandelingen, de volgende verklaring ge publiceerd: 8 De zoogenaamde regeering te Madrid heeft gedurende eenigen tyd groote sommen goud uitgevoerd, welke zy gestolen heeft uit voorraad van de Spaansche bank. De natio nale Junta heeft reeds tegen dezen uitvoer geprotesteerd by de landen, waarheen dit goud werd uitgevoerd en verklaard, dat de ze uitvoer en de crediet-operaties, welke op grond hiervan zyn uitgevoerd, ongeldig zijn. Nu is evenwel het masker gevallen. De anarchistische regeering te Madrid en de misdadige Maffia hebben op het oogenblik, dat de nationalistische bevrijders voor dé poorten van Madrid staan, besloten de schat kelders van de bank van Spanje geheel te leegen en de resteerende vier milliard goud naar Alicante en Cartagena te zenden, om deze van hieruit met de „Air France" naar het buitenland te brengen. De jonge Spaansche staat brengt dit ter kennis van de wereld en wil hierbij verkla ren, dat hij zich in principe verzet tegen iedere operatie op basis van dit gestolen goud en eventueel zullen die landen, waarheen dit goud wordt gebracht, verantwoordelijk gesteld worden voor de schade. De strijd om Madrid. De berichten, die te Madrid van de verschil lende deelen van het front worden ontvan gen, wekken den indruk, dat de opstande lingen het plan hebben, Madrid volkomen te omsingelen. Van regeeringszijde wordt echter gemeld, dat alle aanvallen, die voor al plaats hebben in den sector van Siguenza, worden afgeslagen. Op de linie Olias Bar- gas hebben de regeeringstroepen hun stel lingen geconsolideerd en zelfs zijn zij iets opgerukt, hoewel de luchtmacht der opstan delingen actief is. Mededeelingen der regeering. In overeenstemming met de verwachtin gen hebben de opstandelingen een omvang rijk offensief ingezet in den sector Siguenza in Aragon. Volgens te Madrid ontvangen be richten werden zij echter afgeslagen. Zij ver loren 200 dooden, terwijl 300 man gedeser teerd zouden zijn. Te Barcelona heeft kolonel Villalba mede gedeeld, dat de regeeringstroepen in den sector Huesca het dorp Zuera en afdeelin- gen opstandelingen hebben gebombardeerd. Catalaansche regeering ontkent mobilisatie. Na een buitengewone zitting der Cata laansche regeering hééft Tavalleras Ver klaard, dat de decreten zijn goedgekeurd, waarby wordt bevolen, dat alle burgers tus schen 18 en 40 jaar zich by het departement van defensie moeten laten inschrijven. De mannen tusschen 20 en 30 jaar zullen een militaire opleiding krijgen. Tavalleras voeg de hieraan toe, dat het hier geen mobili satie betreft. De intocht van Franco te Burgos. Gistermorgen is in een plechtigheid de macht overgedragen aan generaal Franco, die door de Junta tot staatshoofd is uitgeroe pen. Bij het paleis van den militairen gou verneur werd Franco verwelkomd door ge neraal Cabanellas. Franco werd met een onbeschrijflijk enthousiasme begroet. De troepen defileerden voor hem, waarna hij zich naar de troonsalon van het paleis begaf, gevolgd door de stedelijke autoriteiten. Generaal Cabanellas zeide: In naam van de Junta draag ik u de hoogste staatsmacht over. Mededeelingen der opstandelingen. In een communiqué der opstandelingen wordt medegedeeld, dat de rechtschen het dorp San Cristobal in den sector Guadlaka- jara hebben bezet en daardoor alle verbin dingen met Siguenza hebben afgesneden. In den sector Granada hebben zij het dorp San ta Ana bezet. Bij Alcala Real zouden de re geeringstroepen meer dan honderd, bij Avila 53 dooden verloren hebben. Generaal Franco Franco verklaarde daarop: De overwin ning is ons. Wij zullen het vaderland redden door het op te heffen. Ik heb uw medewer king noodig en ben er zeker van, dat gij my zult helpen. Leve Spanje. In een radiorede, gericht tot het Spaan sche volk, zeide Franco, dat de aanstaande regeering zich zal inspannen om de sociale orde te herstellen door allen arbeiders werk te verschaffen. De godsdienstvrijheid al dus Franco zal gerespecteerd worden. Met andere landen zullen handelsgemeen schappen tot stand komen en overeenkom sten zullen worden aangegaan met landen, die zich niet tegenover de Spaansche politiek stellen. Geen band zal kunnen bestaan met hen, die tegen onze beschaving strijden. Oviedo gebombardeerd. Het hoofdkwartier deelt mede, dat een rcgeeringsvliegtuig twaalf bommen op de stad heeft laten vallen, waardoor negen menschen gedood werden. Bovendien liet het vliegtuig een brandbare vloeistof val len. De brand, die daarvan het gevolg was, kon echter gemakkelijk bedwongen worden. Op het te Margate gehouden conser vatieve congres heeft Sir Samuel Hoare een groote redevoering uitgesproken, waarin hij o.m. zeide, dat de zwakheid, zelfs de veronderstelde zwakheid van het Britsche rijk bewezen is door een wreede beproeving een verontrustende factor te zijn op het gebied van de in ternationale politiek. Samuel Hoare Voortgaande gaf Hoare een beschrijving van de herwapeningsprogramma's in Euro pa. Staande tegenover dezen toestand, aldus vervolgde hij, hebben wij geen andere keuze dan met zoo min mogelijk vertraging ons bewapeningsprogram ten uitvoer te leggen. Wij kunnen in geen geval welke voorstellen ook aanvaarden tot ontwapening, waardoor enze betrekkelijke zwakheid zou worden vastgelegd. Een algemeen bewapeningsbe perking kan slechts onder oogen gezien worden op basis van ons voltooide program ma. Ons program is en moet zijn buigzaam, niet star, dynamisch, niet statisch. Naarma te de beschaving gecompliceerder wordt, wordt de defensie veeleischender en volle diger. Op geen enkel oogenblik kunnen wij toegeeflijk zijn. Ik kan u de verzekering geven, dat op dit oogenblik de regeering er verre van is toegeeflijk te zijn. Besliste vor deringen zijn gemaakt in de afgeloopen maanden en het tempo der vorderingen zal in de toekomst grootelij ks versneld worden. Het is tevredenstellend, aldus Hoare verder, in staat te zijn te verklaren, dat ons vloot- bouwprogram sneller tot ontwikkeling komt dan verwacht werd. De toeloop naar de luchtvaart is groot en de nieuwe vliegtui gen, die in dienst worden gesteld zullen de vergelijking met ieder ander toestel ter we reld kunnen doorstaan. Klaarblijkelijk een toespeling makende op de kwestie der conscriptie zeide Hoare, dat geen enkele wijziging of hervorming in de toekomst werd uitgesloten, maar dat het land niet op een punt was aangekomen, dat het noodzakelijk zou zijn een oorlogsver houding in te voeren en de voorspoed die in het land terugkeert in gevaar te brengen Spr. is er niet van overtuigd, dat met goe den wil van de industrie en de arbeiders het program niet in redelijken tijd langs de bestaande lijnen zou kunnen worden uitge voerd. Het doel is duidelijk, de methodes zijn buigzaam en de vastberadenheid het pro gram ten uitvoer te leggen is ongeschokt. Een verworden pacifisme en een partijdige obstructie hebben ongetwijfeld hun invloed op de recruteering voor het leger doen gel den, maar de regeering neemt maatregelen de behoeften van de natie en de voordee- len van een militaire carrier» duidelijker naar voren te brengen. De verantwoordelij ke arbeidersleiders zouden een kostbare hulp kunnen brengen. Zij hebben zich tij dens den oorlog ook met hun hulp aangebo den, laten zij zich thans ook rekenschap af leggen van de op het spel staande kwesties en wederom hun hulp geven. Tenslotte zeide Hoare: er is niets in dit programma, dat niet noodig zou zijn ter uit voering van onze verplichtingen krachtens het collectieve vredessysteem of voor het ondersteunen van het leven en het handha ven van de welvaart van een groot volk, zonder welks invloed de wereld in wanhoop zou afglijden naar den chaos. Naar wij vernemen, is de indiening van een wetsontwerp tegen onredelijke woninguitzetting, hetwelk reeds vrijwel gereed gekomen was als gevolg van de gewijzigde omstandigheden op monetair gebied, opnieuw in overweging geno men. Congres neemt motie aan. Na-de rede van Hoare werd met algemee- ne stemmen een motie aangenomen, waarin gezegd wordt: het volgen van een eenzijdige ontwapeningspolitiek door Groot-Britannie zou meer geschikt zijn den oorlog aan te moedigen dan den vrede en zou het onmo gelijk maken een doelmatig collectief vei ligheidssysteem in het leven te roepen. Der halve worden de voortdurende pogingen, die uit naam van den vrede gedaan worden om de normale recruteering te belemmeren en het herstel van onze defensiekrachten tot een redelijk peil, betreurd. De valuta-politiek. De Zwitsersche bondsraad heeft op Zaterdag 26 September aldus wordt in een officieele uiteenzetting verklaard het principieele besluit genomen tot aanpassing van de Zwitsersche valuta aan de leidende wereldvaluta en heeft gedurende de daarop volgende dagen de kwestie van den omvang en van de technische uitvoering der devaluatie geregeld. Hoewel de Zwitsersche nationale bank werd ontslagen van haar verplichting tot inwisseling van de bankbiljetten tegen goud, zyn de dekkingsvoorschriften onaan getast gebleven en geldt, zooals tot voor de devaluatie, de bepaling, dat de bankbiljetten van de nationale bank voor ten minste 40 door goud gedekt moeten zijn. Tegelijkertijd heeft de bondsraad voor de bankbiljetten van de nationale bank de wettelijke koers vastgesteld en daarmede een toestand wet telijk gesanctionneerd, zooals deze reeds gedurende de jaren 1914 tot 1930 heeft be staan. Waardevermindering van 30 Evenals voor de Fransche franc zijn ook voor de Zwitsersche franc limieten gesteld, die het minimum en het maximum der de valuatie bepalen. Overeenkomstig de door den bondsraad vastgestelde marge zal de devaluatie ten minste 25,94 en ten hoog ste 34,55 bedragen. Daarnaast heeft de Bondsraad de nationale bank verzocht den koers van de Zwitsersche franc op een peil te houden, dat overeenkomt met een deva luatie van ongeveer 30 De devaluatie is op dit percentage bepaald om hierdoor in staat te zijn het binnenlandsche kosten- en prijsniveau aan het buitenland aan te pas sen en in het bijzonder om den uitvoer op een nieuwe basis te stellen, die een nieuwe opleving mogelijk maakt. De nieuwe onvoorwaardelijke koppeling van de valuta van het goud ligt met het oog op de onoverzichtelijkheid van de maat regelen op financieel en economisch gebied van de in de wereldeconomie toonaan gevende landen niet in het voornemen. De devaluatie beteekent voor de Zwitser sche franc aanpassing aan de wereldvaluta, waarby echter de mogelykheid blijft be staan by de regeering van den koers, een zeker verband met het goud in aanmerking te nemen. Ter vergemakkelijking van den overgang waren de Zwitsersche beurzen op de beide eerste dagen dezer week gesloten. De acti viteit der banken werd echter op geen enkele wijze beperkt, terwijl ook het goud en deviezenverkeer volkomen vry bleef. Geen beperkende bepalingen. Beperkende bepalingen op dit gebied be hoefden in verband met de sterke positie, welke Zwitserland op het gebied der valu- tapolitiek ook nu nog inneemt, niet te wor den genomen. De buitengewone groote goud reserve van de nationale bank en de dank zy de gevoerde voorzichtige politiek steeds nog bevredigende financieele positie van den staat zoowel als van de kantons en de ge meenten, waren voor den bondsraad onge twijfeld een gerechtvaardigde aanleiding tot zijn optimistische beoordeeling van de toe komstige economische ontwikkeling. Intusschen heeft de bondsraad de noodige maatregelen genomen tegen onredelijke ver hooging van de kosten van levensonder houd. De bondsraad heeft zich in het bij zonder het recht voorbehouden de prijzen van goederen, tarieven, huren en pachten aan bijzondere voorschriften te onderwer pen. Het ligt verder in het voornemen in overleg met de groote economische organi-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1