DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Na de verovering van Cebreros.
Het bondgenootschap tusschen Vlaamsche
Nationalisten en Rexisten.
Mo. 241
Dinsdag 13 October 1936
138* Jaargang
De Spaansche revolutie
Een aanval op Madrid te verwachten?
Malaga weer bebombardeerd.
Fransch- Engelsch-Ameri-
kaansche samenwerking.
Een monetaire overeenkomst
In het teeken van een nieuwen tijd;
ANTI-MARXISTISCH CEMENT.
ALKMAARSCH
QURANT
Deze Conrant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, nitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTEEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Sommige berichtgevers achten den
val van Cebreros van buitengewone
strategische beteekenis, zegt de N. R.
C. en ze verduidelijkt dat aldus: De
bezetting van dit punt ongeveer
50 K.M. ten Westen van Madrid
was voor de rechtsche troepen van
groot belang, omdat de noodzakelijk
heid van de ontzetting van het Alca-
zar het front te ver naar het Zuiden
had doen uitstrekken.
Dit had het den regeeringstroepen mo
gelijk gemaakt, een wig te drijven tus
schen het leger van generaal Franco in het
Zuiden en dat van generaal Mola in het
Westen. De punt van de wig nu bevond
óch te Cebreros. Door de inneming daar
van door de mannen van Mola is er contact
tot stand gekomen tusschen beide leger
machten. Het is hun nu mogelijk snel ge
mechaniseerde effectieven naar dit front
ta brengen, dat beschouwd moet worden
als het voornaamste front nabij de hoofd
stad.
Gereed voor den aanval op
Madrid?
Volgens berichten uit Burgos is nu alles
gereed voor den grooten aanval op Ma
drid, maar ook de regeering zegt paraat
te zijn voor de verdediging en met 40.000
man klaar te staan. Generaal Franco heeft
een laatsten inspectietocht langs alle
fronten rondom Madrid gemaakt en be
sprekingen gevoerd met de bevelhebbers
daar. De juiste posities, vanwaar de aanval
uit zal worden ondernomen, zijn nog niet
bekend, omdat het mogelijk is, dat Vare
la's leger, dat ten Zuiden en Zuid-Westen
van Madrid opereert nog zal worden ver
plaatst naar een moeilijker sector. De lin
kervleugel van dit leger ligt langs den
straatweg van Talavera naar Madrid, de
rechter langs den weg van Toledo
het Noorden.
Omtrent de gevechten in en om Oviedo
meldt de regeering nog, dat de Asturische
mijnwerkers de kazerne Pelayo hebben
bezet, waarbij zij vele geweren en een
aantal kanonnen buit maakten. De bele
gerden zouden nog slechts de kathedraal
en de wapenfabriek bezet houden. Een
ander bericht van deze zijde zegt, dat de
«geeringstroepen aan het front van Ara
ion in den sector van Huesca de dorpen
Granja de Sala en Casafabio hebben ge
nomen en een tegenaanval hebben afge-
«lagen. De berg Aragon, in de nabijheid
van Huesca moet nu geheel in handen der
regeeringstroepen zijn.
Intusschen gaan de opstandelingen voort
met hun offensief tegen Malaga. Gisteren
is de stad wederom gebombardeerd en
schade werd toegebracht aan een
en aan schepen in de haven. Ook oir]
nog steeds berichten binnen omtrent troe
pentransporten over de Straat van
uibr<&r
Nadrukkelijk spreekt de Itali**?s<*®
regeering thans de berichten omtrent de
bezetting van Ibiza, het eiland inde
tyusen met behulp van Rahaansche troe-
pen tegen. Men herinnert zich, dat ae
Spaansche regeering Vrijdag verband
met deze beweerde Italiaansche hulp eer.
officieel bericht had verspreid.
Sevilla deelt mede.
De radiozender van Sevilla heeft in zijn
uitzending van half negen o.m. meege
deeld, dat de opstandelingen in Andaln
sie Espiel hebben bezet na Villa Harte te
heben ingenomen. In de streeM t sche
res gaat de zuivering van Marxistische
elementen voort. In Asturie heeft de Ga^
Ucische colonne na Soto te thans
overd San Julian bezet en zij bere
den aanval op Najanro voor. In de provm
cie Avila hebben de opstandeling
lellen strijd geleverd bij Navas del M*x_
lues. De regeeringstroepen
Seveer 400 dooden. In d®n d regee-
ün de Valde Iglesias ^Vgenaanval
r»gsgetrouwe troepen n verioren
gedaan, waarbij zij 500 isten ruim
Jj San Martin hebben^ Tiemplo heb_
300 personen gedood, n 6 tegen-
ben militietroepen 6etra terugge
val te doen doch zij werden terugg
"lagen. De meesten «■'•AÏEvto
achtervolgd werden, over. laatste
den de opstandelingen^ Escuriaal,
opmarschen zeer dicht Madrid van-
vanwaar zij den aanval op
daag gaan voorbereiden. üzelaar.s
L Uitwisseling va andsche
Het departement van
"aken heeft een
dank zij de tusschenkomst van het Roode
Kruis de kortgeleden gevormde Baskische
Roode Kruisorganisatie op zich heeft ge
nomen, alle vrouwen en gijzelaars te Bil-
bao in vrijheid te stellen. Deze gijzelaars
worden thans geëvacueerd aan boord van
een Engelsch schip. Men meent te weten,
dat alle Baskeische gijzelaars, die in
handen zijn van de opstandelingen even
eens onmiddellijk in vrijheid zullen wor
den gesteld.
Mededeelingen van rechts.
Het radiostation La Coruna deelt mede,
dat de troepen van Mola in den sector
Avila de dorpen Na val villa, Rosa Del
Cuerpo en Casalsode de Los Vidrios hebben
bezet.
Volgens een bericht uit Sevilla heeft
Queipo de Ilano medegedeeld, dat de
rechtsche troepen in het zuiden Belmez
hebben bezet en binnenkort Penarroya
zullen nemen.
Radio-Teneriffe deelt mede, dat de
luchtmacht van Franco de haven van Bil-
bao heeft gebombardeerd. Een der bom
men trof een oorlogsschip der regeering,
dat ernstig werd beschadigd.
Uit Salamanca wordt gemeld, dat de
aanval op Madrid binnen enkele dagen op
alle sectoren zal beginnen.
Communiuqe's der regeeringstroepen.
De regeering deelt mede, dat de lucht
macht met succes den sector Lequeiao
Mondragon aan het noordelijk front heeft
gebombardeerd. Oviedo komt geleidelijk
in de macht der regeeringstroepen. De op
standelingen moeten hun stellingen met
zware verliezen verlaten: zij trekken te
rug in kazernes en openbare gebouwen in
het centrum der stad. Een aanval der
rechtschen op de stellingen te Santuario
de Jara werd onder zware verliezen voor
de opstandelingen afgeslagen. De lucht
macht der opstandelingen heeft Penarroya
gebombardeerd waarbij slachtoffers te
betreuren waren.
d,p.rt,menl q»e uit
««even, waeiin wordt medegedeeld,
als
Onmiddellijk na de Fransch-Britsch
Amerikaansche verklaring van 25 Sep
tember zijn besprekingen begonnen
tusschen de monetaire autoriteiten der
drie mogendheden, teneinde in het ka
der, door bedoelde verklaring bepaald,
nader de technische voorwaarden hun
ner samenwerking vast te stellen.
Deze besprekingen hebben thans ge
leid tot regelingen, waarbij de verhou
dingen tusschen de wisselkoersen tus
schen de drie plaatsen worden verze
kerd.
Een verklaring van Morgenthau.
Het bericht is gisteravond officieel ge
worden door 'n verklaring van Morgenthau,
den Amerikaanschen minister van financiën,
die gelijktijdig te Washington, Londen en
Parijs gepubliceerd is, en die te Londen en
Parijs vergezeld gaat van de publicatie van
een gelijkluidend commentaar.
De verklaring van Morgenthau luidt
volgt:
„In vervolg op de mededeelingen door
hem gedaan op 31 Januari en 1 Februari '34
betreffende den aankoop van goud door de
schatkist, en op 31 Januari 1934, betreffen
de den verkoop van goud voor uitvoer, ver
klaart de minister van financiën, dat voort
aan voorzoover na een praedvies van 24
uur deze aankondiging niet geannuleerd of
gewijzigd zal worden de Ver. Staten
eveneens voor onmiddellijken uitvoer (of
consignatie van „earmarked" goud) goud
zullen verkoopen aan de fondsen tot egali
satie of stabilisatie der wisselkoersen, die
op dezelfde wijze bereid zijn, goud aan de
Ver. Staten te verkoopen, mits dergelijke
aanbiedingen worden gedaan tegen de koer
sen en op de voorwaarden, die de minister
van financiën uit den oogpunt van open
baar belang het voordeeligt kan achten.
De minister van financiën zal van nu af
een lijst publiceeren van de landen, die
voldoen aan de boven aangegeven voor
waarden, en deze lijst zal eiken dag worden
aangevuld.
Alle verkoopen van baar goud zullen ge
schieden door bemiddeling van de Federal
reserve bank te New York, die optreedt als
financieel agent der Vereenigde Staten, op
de hierna gemelde voorwaarden, die de mi
nister van financien van het standpunt van
het openbaar belang de voordeeligste acht.
Het goud zal verkocht worden tegen den
prijs van 35 dollar per ounce fijn, verhoogd
met een kwart procent voor kosten, en de
verkoopen en consignaties zullen onderwor
pen zijn aan de bepalingen, ingesteld krach
tens de „gold reserve act 1934".
Zooals hierboven gemeld, is te Parijs een
commentaar op deze verklaring gepubli
ceerd, dat vrijwel gelijkluidend is aan dat
hetwelk te Londen is uitgegeven, en dat
hier onder volgt.
Ver. Staten stellen goud beschik
baar.
Een communiqué van het Engelsche mi-
nisteris van financiën meldt, dat regelingen
tot stand zijn gekomen voor technische sa
menwerking met de monetaire autoriteiten
in Amerika.
De minister van financiën der V. S. publi
ceert een nieuw reglement, dat het voor elk
land, dat wederkeerige faciliteiten aan de
V. S. verleent, mogelijk zal maken, in de
V. S. voor dollars goud te verkrijgen.
De Britsche regeering, aldus het commu
niqué, heeft regelingen getroffen, opdat de
Amerikaansche autoriteiten te Londen der
gelijke faciliteiten genieten.
Deze regeling, die van dag tot dag wordt
toegepast, zou aanzienlijk moeten bijdragen
tot vergemakkelijking van de technische
operaties tot controle op de wisselkoersen.
Soortgelijke regelingen, aldus besluit het
communiqué, zijn getroffen met de Bank
van Frankrijk, teneinde tusschen de drie
centra een doeltreffende samenwerking
het leven te roepen.
Een nadere uiteenzetting.
De bovenvermelde regeling is, naar Reuter
meent te weten, niet meer dan een weder-
zjjdsche afspraak om de technische operatties
te vergemakkelijken, en de drie monetaire
autoriteiten handelai in gemeenschappelijk
overleg, zooals de drie regeeringen reeds eer
der hebben gedaan met hun monetaire ver
klaringen.
De regeling impliceert geen enkele ver
andering van politiek, noch verandert zij
natuurlijk iets aan het feit, dat het pond
sterling een vrij devies is. De saldi te New-
York, voortvloeiende uit interventie in ver
band met de controle op de wisselkoersen,
zullen, naar vernomen wordt, tegen een
vastgestelden prijs worden ingewisseld tegen
goud, zooals uit het Amerikaansche commu-l
niqué zal blijken.
Parallel daarmede zullen de saldi te
Londen en Parijs tegen goud worden inge
wisseld op voorwaarden, overeen te komen
in het licht der dagelijksche omstandig
heden.
(Van onzen correspondent).
HIJ HAD KOUDE VOETEN.
Er lagen dertien slangen in zijn
bed.
Zonder dat iemand er iets van merkte,
hebben niet minder dan dertien slangen
verscheidene nachten lang doorgebracht in
het bed van een tienjarigen jongen te Ko
penhagen. Wel klaagde de knaap er over,
dat hij den laatsten tijd des nachts zulke
koude ooeten kreeg, maar zijn pioeder gaf
hem een paar dekens meer en meende de
moeilijkheid daarmede te hebben opgelost.
Dit bleek echter niet het geval en de werke
lijke oorzaak kwam eerst aan het licht, toen
de jongen op een gegeven avond al het
beddegoed lostrok en luid gillende tot de
ontdekking kwam, dat er een paar slangen
in verborgen lagen. Zijn moeder snelde toe
en stelde een nader onderzoek in. Er kwa
men dertien slangen te voorschijn.
Men veronderstelt, dat de reptielen het
huis binnengedrongen zijn om beschutting
te zoeken tegen de herfstkoude en dat zij
een onderkomen hebben gevonden in het
bed van den knaap. Des nachts kropen zij
dan waarschijnlijk onder de matrassen van
daan en nestelden zich aangenaam in de
nabijheid van de voeten van den jongen
DE SPOORWEGRAMP IN BOLIVIA.
Een politieke aanslag?
In tegenwoordigheid van den president
der republiek Bolivia zijn gister de 22
militairen, die bij het spoorwegongeluk
van Alban om het leven zijn gekomen, ter
aarde besteld .Behalve deze 22 dooden zijn
nog een vijftigtal militairen gewond.
De inspecteur-generaal van het leger,
Rojas, is van meening, dat hier sprake is
van een politieken aanslag. De machinist,
de stoker en de treingeleider zijn gear
resteerd.
POLITIEK GEVECHT IN MEXICO.
Communisten verstoren een ver
gadering van politieke tegenstan
ders.
Zondag zijn te Mexico een aantal commu
nisten doorgedrongen in een vergadering
van den nationalen kultuurbond en vanaf
de galerij van de zaal wierpen zij met rotte
sinaarappelen en eieren naar de vergader
den. Vervolgens drongen zij de zaal binnen
en dreven de aanwezigen met knuppelsla
gen de straat op, waar zij hen verder mis
handelden.
De politie kwam tusschenbeide en ar
resteerde een aantal communisten. Eenige
deelnemers aan de vergadering hadden
kwetsuren opgeloopen.
BRUSSEL, 10 October 1936.
Na de jongste kabinetsvergadering
werd een mededeeling gedaan aan de
parlementaire journalisten, luidende
dat de geruchten die werden ver
spreid onder het publiek nopens
moeilijkheden in den schoot van de
regeering, verzonnen en belachelijk
zijn, dat de regeering vast besloten is
haar werk voort te zetten met eens
gezindheid en zich niet van haar stuk
te laten brengen door intriges. Zij
zal zich overigens nopens haar actie
volledig voor het parlement verant
woorden.
Deze verklaring heeft een zekere ver
bazing verwekt, want zij is ongetwijfeld
bedoeld als een antwoord op de rexistische
oppositie en agitatie, welke thans den
vorm heeft gekregen van een verbond met
de Vlaamsche nationalisten, dat een groep
zal vormen in de Kamer van 37 manda
tarissen, die de regeering niet zullen kun
nen hinderen in parlementair opzicht.
Men moet de bedoelingen van de regee
ring echter elders zoeken.
De rexistische Fuhrer heeft zich name
lijk ernstig ingespannen om een lid van de
regeering, Marcel Henri Jaspar neer te
halen. Deze behoort tot de liberale groep,
is een nog vrij jong advokaat, ingeschre
ven bij de Brusselsche balie, en is betrok
ken geweest bij verscheidene ondernemin
gen, die failliet zijn gegaan of andere
moeilijkheden hebben gekend. Wie tegen
woordig in België een of ander delicaat
dossier heeft open te leggen begeeft zich
naar het hoofdkwartier van Rex om het
Degrelle in handen te spelen, die er lij
voorkeur zal gebruik van maken, wanneer
in het dossier ook politieke namen voor
komen. Degrelle heeft nu een dergelijk
dosier weten te bekomen dat tegen M. H.
Jaspar is gevormd en hij is er nu mee uit
gepakt op een meeting te Antwerpen in
het Sportpaleis. De beschuldigingen zijn
zeer ernstig. Minister Jaspar die niet
mag verward worden met den gewezen
eerste-minister wiens neef hij is wordt
er niet alleen van beschuldigd zijn poli
tiek mandaat te hebben geëxploiteerd in
allerlei maatschappijen, vooral hypothe
caire maatschappijen en ondernemingen
voor financiering van bouwwerken, maar
ook van in strijd met de wet en de voor
schriften van de balie, te hebben geknoeid
in deze maatschappijen ten nadeele van
allerlei personen, schuldeischers, klanten
enz. De heer Jaspar, minister van ver
voerwezen, heeft zich dadelijk tot het ge
recht gewend om een klacht in te dienen
tegen Degrelle. De reeks gaat dus voort en
dit belooft andermaal onverkwikkelijke
debatten. Het is echter nog niet lang ge
leden dat een minister, namelijk Frans Van
Cauwelaert, toen hij op bijna dezelfde
manier werd aangevallen, als minister
ontslag nam. Men is dan ook verwonderd
in politieke kringen dat de regeering zich
door een dergelijke verklaring schijnt te
solidariseeren met M. H. Jaspar. Het is
waar dat men niet gaarne den schijn aan
neemt te bezwijken voor de aanvallen van
een tegenstander. Wat niet belet dat het
vertrek van een minister daarom niet de
uiteenspatting moet te weeg brengen van
geheel de regeering. Een andere moeilijk
heid voor deze laatste is de eigenzinnig
heid van den minister van landbouw
Pierlot, katholiek, die tot eiken prijs zijn
secretaris-generaal zou willen ontslaan en
er zelfs een portefeuillekwestie van
maakt.
Intusschen wordt het rexistisch-
Vlaamsch-nationalistisch front beschouwd
als een belangrijke politieke gebeurtenis,
zooals wij haar in ons vorig schrijven
hebben genoemd. Van de besprekingen
die met de andere politieke groepen wor
den gevoerd wordt niet veel verwacht.
Voorloopig kan niet worden gezegd dat
de christen-democraten er voor te vinden
zullen zijn tot het nieuwe blok toe te
treden. Zij hebben geweigerd mee een
volksfront te vormen met socialisten en
communisten. Zij hebben steeds een cen
trum-politiek gevolgd en hebben zich im
mer uitgesproken tegen een autoritair
regime. Nochtans is het waar dat in
toekomst hun inzichten zouden
veranderen.
Het blijkt meer en meer dat het verbond
langs beide zijden 'n politieke manouvre
is, uitgevoerd met anti-marxistisch ce-
cent. Indien de christen-democraten, die in
de
kunnen
de regeering zetelen, voorloopig niet mee
doen, dan zijn toch de „Dietsch-Nationaal
Solidaristen", die zooals het Nationaal
Vlaamsch Verbond van Staf De Clerck,
droomen van een Dietsehen Staat, op weg
om zich bij het verbond aan te sluiten en
dus hun houding van afzijdigheid ten op
zichte van de parlementaire politiek op te
geven. De blokvorming gebeurt dus, on
danks de waarschuwing van den heer Van
Zeeland in zijn radiorede. Indien men de
reacties nagaat welke op de bekendmaking
van de overeenkomst zijn gevolgd, dan
heeft men den indruk dat zoowel voor de
Vlaamsche politiek als voor de algemeene
politiek in dit land zeer belangrijke oogen-
blikken aanbreken. Wij hebben het reeds
gezegd dat Degrelle blijk heeft gegeven
van inzicht door de zwakke positie van
zijn beweging in het Vlaamsche land in
te zien. Hij heeft echter alles gespeeld of
niets en de vraag die thans rijst is of de
rexistische beweging dynamisme genoeg
zal bezitten om de overeenkomst met de
Vlaamsche nationalisten te doen aan
vaarden, juist door die groepen welke haar
van by den aanvang heeft gesteund en die
Belgisch-nationalistisch zijn gekleurd, dat
is in den slechten zin anti-Vlaamsch. Het
is een feit dat verscheidene in Vlaanderen
gekozen Rexisten niet eens in staat waren
behoorlijk den grondwettelijken eed in
het Nederlandsch af te leggen. Degrelle
stelt zijn verbond voor als een verzoe
ning" welke alleen door Rex is kunnen
worden tot stand gebracht, om aan te
toonen dat deze beweging een oplossing
heeft voor alle vraagstukken in dit land
In de argumentatie die tegen de verwijten
welke in de pers worden geuit, wordt
aangevoerd, vindt men deze redeneering
terug dat de eigenlijke anti-Belgische
Vlaamsche nationalisten met een marxis-
tischen geest zijn bezield dat de an
deren immer de nationale eenheid van het
land wat zijn dynastieken vorm betreft
hebben erkend, vermits Vlaamsch-natio-
nalistische volksvertegenwoordigers deel
namen aan den rouwstoet voor koningin
Astrid Doch het voornaamste argument is
dat hetwelk er op wijst dat, als eenmaal
Kex zijn oplossing zal kunnen doorvoeren
de Vlamingen niet eens meer de behoefte
zullen gevoelen om verder te streven naar
een „Dietsehen Staat", onder de kroon van
Oranje Nassau, maar dat zij heelemaal
zullen opgenomen zijn in de nationale ge
dachte, wie hun de plaats zal hebben ge
geven welke hun toekomt. Alleen het
laatste argument schijnt een zekere waar
de te hebben; men heeft echter den in
druk dat in het Waalsche landsgedeelte
deze redeneering veel minder ingang zal
vinden dan in de Vlaamschgezinde krin-
gen. Maar dat blijft ten slotte toch een
vraag waarop het antwoord niet kan wor
den gegeven. Het zou ook wel eens anders
kunnen uitvallen. Aan de andere zyde
zou Degrelle zich kunnen vergissen door
ei op te rekenen dat zijn toegevingen: of
liever zijn erkenning van het radicale
Vlaamsche standpunt de radicale Vlamin
gen er zal toe brengen hun democratischen
inslag op te geven. Het is waar dat zoo
wel in het Vlaamsche land als elders de
parlementaire politiek geen geestdrift
heeft doen ontstaan, doch voor een dicta
tuur is men er nog niet ryp, en zeer zeker
niet wanneer die dictatuur deze zou zijn
van een Waal als Degrelle. Vele Vlamin
gen zullen vreemd hebben opgekeken dat
hun stem op de Vlaamsche nationalisti
sche lijsten eigenljjk een rexistische stem
is geweest. Zooals aan de andere zijde het
tegenovergestelde het geval is. Doch dat
- slechts theorie. Het is een feit dat De
grelle een politiek volgt van handelen en
dit oefent op het volk onbetwistbaar een
sterken ui vloed uit. Hij bezit de eigenschap
vastberadenheid!6 Wekkcn van ache en
Aan Vlaamschen kant is de overheer-
schende meening deze dat vooralsnog het
accoord geen practische politieke gevolgen
kan hebben. Maar, zoo meent men verder
de Vlamingen zyn er voorloopig niet aan
gefopt. Het radicale Vlaamsche standpunt
vindt een erkenning by een politieke groep
van beteekenis en dat is een reuzenpropa-
ganda. Dat is in elk geval geen verlies.
Voor het overige is het niet uitgesloten
dat de overeenkomst in de toekomst tot
practische resultaten leidt. Aldus denkt
men ten minste in radicale kringen, waar
men alle middelen die op den eenheids
staat ontbindend moeten werken, natuur
lijk gaarne toepast, wellicht zonder be
paald te vermoeden of te veronderstellen
dat Degrelle en zyn raadgevers slechts
een lokvogel hebben uitgezet. Wanneer
men aan radicale Vlamingen dan ve-J
