DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Oviedo door opstandelingen ontzet.
Bondsappèl van het vaderlandsche front.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS FER GEWONE ADVERTENTEEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No 246
Maandag 19 October 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
138e Jaargang
Belangrijke redevoering van bondskanselier Schuschnigg.
Plebisciet over staatsvorm mogelijk geacht.
De Spaansche revolutie
Groote schade in de stad aangericht.
De non-interventie kwestie.
ALKMAARSCHE COURANT.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Geen devaluatie van de schilling.
Bondskanselier dr. Schuschnigg
heeft Zaterdagavond een redevoering
uitgesproken, voor 1500 politieke
functionarissen van het vaderland
sche front en daarin de mogelijkheid
ter sprake gebracht van een later te
houden plebisciet over het toekomstig
regiem in Oostenrijk.
In zijn redevoering bracht Schusch
nigg ook de kwestie van een herstel
der monarchie te berde.
Schuschnigg sprak alle berichten
tegen volgens welke hy Duitschland
zou hebben beloofd geen restauratie
der Habsburgers te zullen toestaan.
Na een historsich overzicht besprak de
minister eerst economische kwesties.
Hy verklaarde daarbij met nadruk, dat
men niet zal overgaan tot een devaluatie
van de schelling.
Devaluatie van den schelling beteekent
een verhooging van den prijs der grond
stoffen, hetgeen een ondraaglyken achter
uitgang in den levensstandaard der ge-
De kwestie der monarchie.
Ten aanzien van de kwestie der monar
chie zeide de bondskanselier o.m.
Propaganda en politieke activiteit
der monarchisten zijn binnen het ka
der van het vaderlandsche front toe
laatbaar.
Het Vaderlandsche front heeft plaats
voor allen, zoowel voor hen, die in de
monarchistische, als voor hen, die in
een niet-monarchistische grondwet den
idealen staatsvorm zien.
Geen staatsvorm heeft aanspraak
op eeuwig bestaan. De staat en niet
de staatsvorm is primair. De oplos
sing kan evenwel nimmer van buiten
af worden beinvloed niet het buiten
land heeft daarover te beslissing, ook
zelfs niet de Oostenrijksche regeering,
doch slechts het Oostenrijksche volk.
Een dergelyke volksstemming is niet
binnen afzienbaren tijd te verwachten.
Niettemin moet men uitgaan van de ge
dachte. dat de tijd der beperking van de
Oostenrijksche souvereiniteit in ieder ge
val voorbij is.
Voorts verklaarde de bondskanselier,
dat het volgend doel van zijn regeering is
de ten uitvoerlegging van de grondwet van
Dollfuss.
Zondagochtend opnieuw groote
demonstraties van het Vader
landsche front.
Zondagochtend is de groote demonstra
tie van het Vaderlandsche front op het
oude exercitieveld van Schmelz voortgezet.
Meer dan 300.000 personen waren te Wee-
nen vereenigd met 1000 vanen. Alle pro
vincies waren vertegenwoordigd.
Na een H. mis in de open lucht werden
de standaarden van de Oostenrijksche
jeugd gewijd, waarna de leden van dezen
bond den eer van trouw aan Schuschnigg
aflegden.
Onder groote stilte werd vervolgens een
rede van wijlen bondskanselier Dollfuss,
welke op gramofoonplaten was opgeno
men, aangehoord. Deze rede wekte groote
ontroering en bijval bij de luisterenden.
Hierna hield bondskanselier Schusch
nigg een rede, waarin hij de jeugd wees
op den arbeid en den grond. Hij spoorde
de jeugd aan den door Dollfuss aangewezen
weg te volgen.
De arbeiders spoorde hij aan zich in
corporatief verband te vereenigen met de
Oostenrijksche patriottische beweging.
Spr. herinnerde er aan, dat Oostenrijk
niet meer een staat is van werklieden,
doch een staat van boeren, handwerks
lieden of ambtenaren.
Spr. voegde hieraan toe, dat iedere staat
in den staat in Oostenrijk is uitgesloten.
De formule van Oostenrijk is thans: „Zorg
voor de economische belangen in eenen
sterken staat.
De rede van bondskanselier dr. Schusch
nigg werd herhaaldelijk door heftig appaus
onderbroken.
Schuschnigg
heele bevolking met zich zou meebrengen.
Vervolgens sprak Schuschnigg over de
ontbinding der weerkorpsen. Hij besloot
dit deel van zijn rede met de volgende
woorden:
„Hiermede onthef ik vice-kanselier
Baar-Baarenfels op diens verzoek van het
opperbevel over de militie van het vader
landsche front. Als opperbevelhebber heb
ik benoemd luitenant-veldmaarschalk
Hülgerthr, landeshauptmann van Karin-
thie. Luitenant-veldmaarschalk Hülgei th
heeft deze benoeming aanvaard.
De bondsvlag.
Een verdere belangrijke verklaring van
den bondskanselier had betrekking op de
Oostenrijksche staatsvlag. Voortaan zal de
vlag met het krukkenkruis (van het va
derlandsche front) in het binnenland aan
de staatsvlag gelijk worden gesteld.
Het Dollfuss-lied zal naast het oude
Vaderlandsche lied van Haydn tot tweede
nationaal lied worden verheven.
De verhouding tot Duitschland.
In de volgende fase van zijn redevoering
sprak dr. Schuschnigg over het op 11 Juli
met Duitschland gesloten verdrag.
Schuschnigg verklaardde, dat dit be
drag niet te beschouwen is uit een oog
punt van binnenlandsche politiek.
De zelfstandigheid van Oostenrijk en de
totaliteit van het vaderlandsche front, al
dus Schuschnigg, zijn boven allen twijfel
verheven. De beteekenis der overeenkomst
is veeleer gelegen op het gebied der na
tionale politiek. Het is te hopen, dat hier
door een der smadelijkste hoofdstukken
der Duitsche geschiedenis definitief tot het
verleden behoort.
Oostenrijk als souvereine staat
„Wij willen Oostenrijk als souvereinen
staat, als het Oostenrijk, dat zich thans
luide en duidelijk uitspreekt als Diutschen
staat, waaraan ik ook in de toekomst niets
wensch te veranderen.
Het Oostenrijksche volk is zich boven
«He thans bestaande tegensteUmgen op
het gebied der wereldbeschouwing bewus
van zijn cultureele gemeenschap met
Eeheele Duitsche volk.
Wij zijn het eens met de opvattmg der
regeering van het Duitsche ryk, dat de
overeenkomst van 11 Juh den Europee
schen vrede dient".
Zaterdagavond, precies te half negen,
kon generaal Aranda nabij het Noorder
station in de Calle Uria zijn bevrijder,
kolonel Martin Alonso, begroeten. Deze
begrooting beteekende het einde van een
belegering, die Oviedo drie volle maan
den te doorstaan heeft gehad. Tijdens
het beleg is de stad dagelij ksch gebom
bardeerd.
De schade die in artistiek opzicht aan de
stad is toegebracht, is onberekenbaar. Het
totale aantal slachtoffers is nog niet bekend,
maar volgens de rapporten van het garni
zoen zou het ruim 1000 gesneuvelde en ge
wonde manschappen bedragen.
Het meerendeel der officieren is gedood.
Vijf hoofdofficieren en 35 officieren zyn ge
sneuveld. De burgerbevolking had vrijwel
geens levensmiddelen meer, zoodat er een
veertigtal vrachtwagens leeftocht naar
Oviedo gezonden zijn.
De bevrijding der stad is bijzonder moei
lijk geweest. Aanvallen en tegenaanvallen
volgden elkander gedurende vier dagen
zonder ophouden op. De beslissende actie
werd pas ingezet, toen de tegenstanders 16
De strijd rondom Madrid,
Per radio wordt medegedeeld, dat de
troepen van Varela zich meester hebben
gemaakt van Robledo de Chavela. Aan het
Araganeesche front zijn twee regeerings-
vliegtuigen neergeschoten.
Aan het front van Pelayols Chapineria
blijven de regeeringstroepen oprukken. Vijf
vliegtuigen der opstandelingen hebben de
regeeringslinies gebombardeerd en met mi-
trailleurvuur bestookt. Zij slaagden er echter
niet in het offensief te stuiten.
Aan het front ten Zuid-westen van Madrid
wordt de tweede phase van den op de hoofd
stad gerichten aanval voortgezet. De loyale
troepen bieden een krachtiger tegenstand,
maar de rechtsche artillerie is zeer actief.
De stukken geschut worden met tractoren
snel verplaatst. Zondagmiddag om vier uur
is de calonne Barron in Villaluenca op 11
K.M. van Illescas doorgedrongen, waar zij
zich van het vliegkamp meester maakte. Om
5 uur was de colonne bij Yuncler aangeland
en bij het vallen van den nacht waren de
troepen op 4 1/2 K.M. afstand van Illescas.
De escadrons van Monasterio hebben, na
Mocejon en Ville Villaceca te hebben ge
nomen, rust gehouden. Zij hebben thans den
spoorweg Madrid—Valencia onder vuur-
bereik. De regeeringstroepen verloren hier
200 dooden.
October eens een tegenaanval gedaan had
en daarbij verscheidene duizenden dooden Telegram van Stalin aan Spaansche
communisten.
„Steun van buitenlandsche bescher
mers aan de muitende generaals".
Volgens een hoofdartikel in de
„Prawda" zijn „de gevoelens en gedach
ten, welke deze dagen de arbeiders van
Sovjet-Rusland vervullen, tot uitdruk
king gekomen in het telegram, dat
Stalin heeft gezonden aan het centrale
comité der communistische party van
Spanje als antwoord op de begroeting
van Spaansche communisten".
De muitende generaals, zouden reeds ver
pletterd zijn, indien zij niet den vergaanden
steun zouden hebben ontvangen van buiten
landsche beschermers. Het fascisme, dat op
op het slagveld had moeten achterlaten. Na
een korte voorbereiding der artillerie werd
toen bij het aanbreken van den dag, 17 Oc
tober, een aanval gericht op 8 K.M. afstand
van de vijandelijke verschansingen. Om
half twaalf was de eerste etappe achter den
rug, en was de berg Naranto bezet, om drie
uur des middags was de tweede etappe vol
tooid met het oversteken van de rivier Nora.
Vanaf dat moment lieten de regeerings
troepen de loopgraven in den steek en trok
ken zy terug in de richting van Gijon en
Aviles. De laatste felle strijd werd geleverd
in de omgeving van het Noorderstation en
de eerste huizen van de Calle de Uria.
Ten slotte rukten de „Regulares" in den
loop van den middag de voorsteden binnen.
In den sector van Toledo.
Een mededeeling van de radioclub meldt,
dat de rechtsche troepen in den sector van
Handen af van het republikeinsche
Spanje.
Deze roep weerklinkt door de geheele
wereld en schaart millioenen om de vanen
der broederlijke solidariteit
De Sovjet-Unie dit machtige bolwerk
van den algemeenen vrede, van alle voor
uitgang van de menschheid schrijdt als
stoottroep der internationale solidariteits
beweging.
De arbeiders van ons land steunen met
groote eensgezindheid het optreden van hun
regeering tegen de pogingen de Spaansche
revolutie te verstikken onder de vlag der
„niet-inmenging".
In tal van vergaderingen en betoogingen
verklaren de arbeiders, dat het telegram van
den leider der volken van de Sovjet-Unie,
Stalin, de gevoelens en de gedachten van
het geheele Sovjet-volk tot uitdrukking
heeft gebracht. Door hulp te verleenen aan
de revolutionnaire massa van Spanje ver
vullen de arbeiders der Sovjet-Unie slechts
hun plicht.
Deze heilige plicht zullen zij tot het einde
toe consequent en standvastig, den burgers
van het groote land eigen, „nakomen".
De Iswestya merkt op, dat het zwarte fas
cistische leger in Spanje door het zwaard
op te heffen tegen het Spaansche volk, het
zwaard ophief tegen de geheele mensch
heid.
Met de handen van Spaansche generaals
willen Duitsche en Italiaansche imperialis
ten een voor hen buitengewoon kostbaren
buit vergaren. Hier en daar gaat men in de
hoofdsteden der Europeesche burgerlijke
staten voort te gelooven, of doet men alsof,
een struisvogelpolitiek de veiligste en be
trouwbaarste politiek is.
Millioenen arbeiders willen evenwel niet
hun hoofd in het zand verstoppen. Zij geven
er zich rekenschap van, dat een overwinning
der fascistische generaals een overwinning
der oorlogsbrandstichters is, een overwin'
ning van duisterlingen, een overwinning van
internationale roovers.
De massa's willen niet een dergelyke „in
menging", een politiek welke in werkelijk
heid verandert in de bevordering der inmen
ging ten gunste der muiters, in directen
steun aan de muitende halsafsnijders en hun
beschermers.
Het heldhaftige Spaansche volk heeft den
steun der internationale democratie, der ge
heele vooruitstrevende menschheid.
De strijd van het Spaansche volk is de ge-
meene zaak van de geheele vooruitstreven
de menschheid, welke voor haar vryheid
strydt".
Terwijl in geheel Rusland talrijke ver
gaderingen en betoogingen worden gehou
den, waarin resoluties worden aangenomen,
die allen neerkomen op de leuze: „Handen
af van het democratische Spanje" en op een
goedkeuring van de woorden van Stalin,
volgens welke: „de bevrijding van Spanje
van de onderdrukking door fascistische re
actionnairen geen particuliere aangelegen
heid van Spanje is, maar de gemeenschap
pelijke zaak van de geheele vooruitgeschre'
den vooruitschrijdende menschheid", be
vatten de leidende dagbladen uitvoerige be
schouwingen over de houding van de te
Londen zetelende commissie voor de niet-
inmenging in de Spaansche aangelegen
heden. De „Iswestya" publiceert in dit ver
band een buitengewoon scherp gesteld ar
tikel en de „Prawda" schrijft in gelijken
geest o.m. het volgende:
De weigering van P'ymouth een zitting der
commissie bijeen te roepen ter bespreking
van het Russische voorstel aangaande het
instellen van een controle over de havens
van Portugal, toont, dat verschillende regee
ringen zich naar het schijnt nog niet bewust
zyn van den grooten ernst van den toestand
zooals die geschapen is door de voortduren
de schendingen van het accoord tot niet-
inmenging door Duitschland, Italië en Por
tugal. Het is nu wel tijd te begrijpen, dat de
Sovjet-Unie er niet mede accoord zal gaan,
dat het Londensche comité wordt tot een
wapen voor de muiters en de achter hen
staande agressieve staten, die pogen Spanje
te maken tot een nieuw opmarschgebied van
fascistische agressie. Een zoodanige toestand
kan niet langer geduld worden.
MONUMENT VOOR DE GEVALLENEN TE
STRAATSBURG ONTHULD.
Rede van president Lebrun.
President Lebrun heeft Zondag te Straats
burg een monument voor de gevallenen ont
huld.
Hierna woonde president van de republiek
de onthulling bij van het monument aan
den oever van de I1L
Na een openingsrede van Detessan, nam
president Lebrun het woord.
O.m. zeide hy, na te hebben herinnerd
aan de offers, welke de Elzas heeft gebracht
tydens den oorlog en aan de vele generaals
en admiraals, welke de Elzas aan Frankrijk
heeft geschonken, dat de wereld op het
oogenblik moeilijke tijden doormaakt. Frank
rijk heeft geen schuld hierin. Onmiddellijk
na den oorlog stemde het toe in een vrede,
welke den volkeren tot elkaar moest voeren
en bracht hierbij groote offers. Het gaf het
voorbeeld van wijsheid en het trachtte, te
midden van de volkeren, welke zich steeds
Lebrun
meer richten tot extremiteiten, het juiste
politieke, sociale en economische evenwicht
te bewaren. Deze rol van Frankrijk is nog
niet beëindigd. Met den dag nemen de
moeilijkheden toe. Een groote staat kan
slechts medewerken aan de algemeene her
leving, indien deze zelf het voorbeeld geeft
in kalm vertrouwen in zijn eigen bestem
ming. In dien staat zelf moeten de wet wor
den geëerbiedigd en de financiën in even
wicht zijn. Werknemers en werkgevers
moeten loyaal de contracten naleven om
conflicten op te lossen. Natuurlijk is dit
moeilijk.
Spr. verklaarde verder, dat indien weer
gevaar aan de horizon dreigde Frankrijk
wederom zijn eensgezindheid terug zal
vinden, zooals in alle historische uren van
gevaar om zijn grond te verdedigen, doch
de president vreesde, dat de nationale
krachten verzwakt worden door de on-
eenigheden.
De president besloot zijn rede met de
hoop uit te spreken, dat de wereld vrede en
voorspoed terug zal vinden door edel
moedige gebaren van hen, die thans op ge
spannen voet staan.
De plechtighied werd besloten met een
militair défilé.
Toledo blijven oprukken. De troepen van koortsachtige wijze den wereldoorlog voor-
Varela zijn gisteren 25 K.M. vooruitgekomen
en hebben Olias del Rey bezet, evenals Mon-
tejon, Ulcastillejo en Anover del Tajo.
Voorts wordt gemeld, dat generaal Mola
het commando heeft gekregen over alle
troepen, die tegen Madrid opereeren. De
Noordelijke colonnes bevinden zich op
enkele kilometers van het escuriaal en be
reiden een beslissenden aanval voor op
Navalcarnero. Op weg naar Madrid, aan het
Zuidelijk front, hebben de regeeringstroepen
een fel offensief ontketend tegen Penarroya.
Zy werden echter teruggeslagen met zware
verliezen.
bereidt, wil zich een nieuw opmarschgebied
verschaffen in Zuid-west Europa. Het edele
vredelievende Spaansche volk legt den oor-
logzuchtigen plannen van de oorlogsbrand
stichters een hinderpaal in den weg. De fas
cistische oorlogsbrandstichters worden
steeds brutaler. De systematische begunsti
ging van de zijde der regeeringen van
verscheidene Europeesche staten benuttend,
schenden zij ongehinderd de door hen aan
gegane verplichtingen en treden zij met
voeten het internationale recht.
Helpt den heldhaftigen strijders voor de
Spaansche republiek-
ITALIAANSCH SCHIP IN NOOD.
In de Middellandsche zee.
Het radiostation van Marseille heeft een
draadloos bericht opgevangen van het Ita
liaansche mailschip „Vulcania", waarin dit
om hulp vraagt, aangezien aan boord een
ernstige brand is uitgebroken. Het schip be
vind zich op 40 graden 16 min. Noorder
breedte en 14 graden 3 min. Oosterlengte.
De Vulcania bevindt zich op ongeveer 40
mijl buiten Napels. Zes schepen zyn uitge
varen om het schip te hulp te komen.
Het Londensche kantoor van de maat
schappij aan wie de Vulcania toebehoort,
deelt mede, dat een begin van brand ont
staan is in het niet-bezette gedeelte van de
derde klas. Het vuur werd met de aan boord
aanwezige middelen gebluscht. Het stoom
schip zet zijn reis voort. Aan boord heeft
zich geen enkele paniek voorgedaan, schade
is niet aangericht.
De Locarno-hwestie.
DE INHOUD VAN DE DUITSCHE
NOTA.
Volgens Madame Tabouis, de medewerk
ster van de Oeuvres, zou het Duitsche ant
woord op de Engelsche vragenlijst voorna
melijk bestaan uit een reeks tegenvragen.
Deze tegenvragen zouden als volgt luiden:
Gaat Engeland er accoord mee, dat het
nieuwe Locarnoverdrag een pact tusschen
vier mogendheden is, welks onderteekenaars
zich zouden verplichten waarborgen op zich
te nemen ten aanzien van België en Neder
land?
Zou Engeland er accoord mee gaan, dat
dit pact geen enkele uitbreiding tot eenig
ander land met zich zou meebrengen?
Zou Engeland er mee accoord gaan, dat
het nieuwe pact geen enkele toespeling zou
maken op artikel 16 of op eenig ander, meei
algemeene verplichting, die de staten krach
tons het Volkenbondshandvest hebben?
Ten slotte zou worden gestipuleerd, dat
het nieuwe pact 25 jaar looptijd zou kunnen
hebben, dat krachtige accoorden van weder-
zijdschen bijstand zouden worden opgeno
men en dat de grenzen der vier landen zou
den worden gewaarborgd.
FRANSCH ONDERDAAN
GEARRESTEERD IN DUITSCHLAND.
Onlangs werd te Koningsbergen een
Fransch onderdaan gearresteerd. Hy worcit
beschuldigd van een politiek vergrijp, doch
de Duitsche autoriteiten weigeren terzake
uitlegging te geven.
Fransche consulaire ambtenaren hebben
ten gunste van den beschuldigde stappen
ondernomen.
