DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Belangrijke legerorder voor de regeeringstroepen. No. 256 Vrijdag 30 October 1936 138e Jaargang De Spaansche revolutie Generaal Largo Caballero wanhoopt niet. HET OFFENSIEF INGEZET. Jim Mollison te Croydon. Record verbeterd met 5 uur. De incidenten in een Japansche haven. De „Sch. 179" vergaan. R.K. „PLAN VAN DEN OPBOUW". TWINTIG JAAR WERK VOOR TIENDUIZENDEN? Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS FER GEWONE ADVERTENTIENs Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Een dagorder van Largo Cabellero. De commandanten van de regeeringstroe pen hebben gisteren bij het aanbreken van den dag voor hun troepen een dagorder voorgelezen, welke onderteekend is door Largo Caballero en den volgenden inhoud heeft: Aan alle strijdkrachten van het centrale leger. De fascistische bonden hebben ten gevolge van hun moeizamen opmarsch naar Madrid hun energie verleen en hun krach ten uitgeput Het uur is dus gekomen hun een doodelijken slag toe te brengen. Terwijl de verraders doodbloeden en hun gevechtsdoelmatigheid verliezen, hebben onze troepen een grooteren samenhang ver worven en zien zij hun gelederen aangroei en. Onze aanvallende kracht wordt steeds grooter. Op het oogenblik hebben wij eindelijk 'n geweldige gemechaniseerde bewapening tot onze beschikking. Wij hebben tanks en een machtig vliegwapen. Tanks en vliegtuigen zijn onontbeerlijke wapenen voor het ver slaan van den vijand, maar zijn niet vol doende voor een zegevierend offensief. Gij moet uw revolutionnairen wil in hun dienst stellen. Deze gemechaniseerde krachten moeten gevolgd worden door de infanterie. Na de voorbereiding door de luchtstrijd krachten moeten de doelstellingen door u bereikt worden na krachtige infanterie- aan vallen. Gij moogt nooit een eenmaal heroverde stelling weer afstaan. De infanterie moet alles vernietigen, wat zal overblijven van de opstandige colonnes, teneinde zich meester te maken van hun wapenen. Luistert, kameraden. Vandaag, 29 Octo ber, bij het aanbreken van den dag, zullen onze artillerie en pantsertreinen het vuur openen. Onmiddellijk daarop zullen onze lucht- Itrijdkrachten verschijnen, bommen wer pen en den vijand met mitrailleurvuur na jagen. Na den luchtaanval zullen de tanks zich op den vijand werpen op de meest kwetsbare zijde een paniek zaaien in zijn gelederen. Dan zal het uur komen voor alle strijders o® van hun commandanten het bevel tot t offensief te ontvangen, zich vurig in den afrijd te werpen, den vijand aan te vallen en te vernietigen. De verraders van hun vaderland, die een klein contingent troepen met behulp van leugens naar den dood leiden, zullen een afstraffing van het volk krijgen. Onze vrouwen, onze zusters en onze kin deren, die hun slachtoffers zouden zijn ge weest, zullen spoedig gered worden, dank zij de kracht onzer wapenen. Voorwaarts kinderen van het volk, arbeiders. De dag van gisteren. We zyn thans 24 uur later en wij mogen dus op dit oogenblik berichten verwachten van een grooten, beslissenden strijd, die door de regeeringstroepen is ingezet. Inderdaad hebben de regeeringstroepen het groote tegenoffensief ingezet en de eerste aanvallen moeten voor hen gunstig zijn geweest, daar de miliciens na een hevi- gen strijd Torrejon de Velasco en Torejon de la Calzada beide dorpen ongeveer 25 kilometer ten 7uiden van Madrid als mede Sasena ten Noordwester, van Aran- iuez zouden hebben heroverd. Die drie stel- hngen vormden de grootste bedreiging voor Madrid in dezen sector. De aanval wordt nu, "aar het heet, gericht op Illescas. De com- muniqué's uit het hoofdkwartier van gene raal Franco maken me'ding van gevechten "i deze streek, doch bevatten geen tegen spraak met de berichten uit de hoofdstad. wel heeft Radio-Sevilla omgeroepen, dat te Soria aan het Guadalajara-front een buiten gewoon hevig gevecht is geleverd, waarbij een honderdtal regeeringsaanhangers den dood '-ond. Tegen htt einde van het gevecht werd een escadron, dat de achterhoede der regeeringstroepen vormde en den aftocht dekte, op de vlucht gedreven. Latere berichten brachten geen nieuws "ver verdere successen van een der beide legers, die ten Zuiden van Madrid tegen- over elkander liggen. Een groote rechtsche troepenmacht ligt ten Noorden van Illescas te wachten op een bevel van generaal Mola °t den algemeenen aanval. De tegenstan- ontvangen beidt nog voortdurend ver- sterkingen van manschappen en geschut. etsaedt De regeering heeft nog van een geheel nieuw propagandamiddel gebruik gemaakt om de bevolking op te wekken tot deelne ming aan dt verdediging van Madrid. Gis termorgen verschenen er eenige vliegtuigen boven de hoofdstad, maar daar er geen enkele sirene ter waarschuwing weerklonk evenmin als een schot van het luchtafweer geschut, begreep de bevolking, dat hier geen sprake was van vijandelijke vliegtuigen. De toestellen wierpen een groot aantal roode ballonnetjes uit, die op eenige meters van den grond op hun beurt strooibiljetten lie ten vallen met de opwekking tot de bevol king. Dit nieuwe middel vond groote be langstelling, in dt eerste plaats natuurlijk bjj de kinderen, wie het om de ballonnetjes te doen was. Voor hen was het gisteren bal lonnetjesdag. Verrassende aanval aan het Taag-front. Om tien uur gisteravond heeft het minis terie van oorlog medegedeeld, dat de regee ringstroepen gister aan het front bij de Taag een verrassende aanval op de opstan delingen hebben ondernomen. De regee ringstroepen hebben belangrijke terrein winst behaald en door den verrassenden aanval de opstandelingen genoopt in allerijl versterking van artilleristen en Marokkaan-I sche cavalerie te vragen. De resultaten van dit onverwachte offen sief zijn nog niet bekend, althans niet in bijzonderheden, maar de regeeringscolon- nes hebben reeds de dorpen Sasena, Torreon de Velasco en Torrejon de la Calzada bezet. Het offensief gaat voort en de operaties hebben een zeer bevredigend beloop. Vol gens latere berichten werden nog meer dorpen bezet. Aan het geheele front heeft de artillerie actief medegewerkt. De regee- ringsvliegers, die zich in de laatste drie da gen in het bijzonder hebben onderscheiden, hebben aan het front in de Siërra Avila en aan de Taag dertig vliegtuigen der opstan delingen weggeschoten. Ook uit Asturië zijn zeer gunstige berich ten ontvangen. De regeeringstroepen zetten in de buurt van Oviedo hun opmarsch voort, zij hebben den opstandelingen enor me verliezen berokkend en een belangrijke hoeveelheid oorlogsmateriaal buitgemaakt. Berichten van opstandelingenzijde. Radio Cadiz meldt, dat de toestand der verdedigers van Bilbao critiek is, daar in de stad gebrek heerscht aan levensmiddelen Men meldt, dat het postverkeer via Irun is hersteld. Per radio is een decreet van gene raai Franco bekend gemaakt, waarbij reser visten worden uitgenoodigd zich aan te melden binnen vijf dagen, of, wanneer zij in het buitenland verblijf houden, binnen tien dagen. Radio Tetoean heeft medegedeeld, dat terreinmoeilijkheden den opmarsch der op standelingentroepen hebben vertraagd, maar dat men morgen groot nieuws moet ver wachten. Wreedheden der opstandelingen, De leiding van het rechtscollege te Ma drid heeft een document uitgewerkt, waarin de opstandelingen van groote wreedheden worden beticht. Dit document is door de Spaansche am bassade te Londen gepubliceerd. Het ver meldt, dat de opstandelingen in de door hen bezette gebieden stelselmatig alle ar beiders, die in het bezit zijn van lidmaat schapskaarten van vakvereenigingen zou den doodschieten. Te Sevilla zouden zij meer dan 9000 ar beiders en boeren hebben gefusilleerd, ter wijl te El Carpio bij Cordova 200 arbeiders gedwongen zouden zijn geworden een groo ten kuil te graven, waarna zij werd gefu silleerd. Hun familieleden werden bij kuil ontboden en eveneens gefusilleerd. Ook vrouwen zouden door de opsatnde lingen zyn mishandeld. Opmarsch der opstandelingen In een officieel communiqué van de standelingen wordt medegedeeld, dat op- aan het front bij Terul de regeeringstroepen de stellingen der rechtschen krachtig hebben aangevallen, doch zij werden met zware verliezen afgeslagen. Bij 't Escoriaal rukken de opstandelingen verder op, de vijand vlucht naar Madrid, achtervolgd door de vliegtuigen der opstan delingen. Een groot aantal manschappen der regeeringstroepen hebben zich overge geven. Aan het front by Torrejon en Sesena gingen sterke afdeelingen regeeringstroepen tot den aanval over, gesteund door „veer tig tanks van Russischen oorsprong, be stuurd door Sovjet-Russische militairen", al dus het communiqué der opstandelingen. Zij trachtten de linies der rechtschen te verbreken, zij werden evenwel afgeslagen. Verscheidene honderden sneuvelden en 13 tanks vielen in handen der rechtschen. Opnieuw bombardeerde de luchtmacht der opstandelingen de vliegvelden van Ma drid. Aan het front van Guadalajara ruk ten de opstandelingen verder op. Twintig vliegtuigen der opstande lingen vernield. Radio-Valencia deelt mede, dat de lucht macht der regeering voor den tweeden keer een vliegveld der opstandelingen heeft ge bombardeerd. Een twintigtal vliegtuigen van Duitsche- en ïtaliaansche herkomst werden vernield. Nota van Spanje aan Engeland. Gisterenavond heeft de Spaansche am bassadeur te Londen een nota overhandigd aan de pers, welke dient tot voorrede op 'n document, dat gepubliceerd is door den gou verneurs van het college van juristen te Madrid. In deze nota wordt niet getracht zekere excessen van de regeeringstroepen by hun pogingen den opstand te onderdrukken, te ontkennen, wel wordt er op gewezen, dat dergelijke feiten zich voordoen in iederen burgeroorlog. Ook tracht de schrijver niet de nota's van de opstandelingen tegen te spreken, doch hy vergenoegt zich het document van het Spaansche juristen-college te publiceeren. Dit behelst een lyst van wreedheden van de officieren van het Spaansche leger, die het Spaansche volk bestrijden om dit volk te verdedigen. Verder wordt verklaard, dat het zooge naamde fascisme niets gemeen heeft met het ïtaliaansche fascisme of het nationaal socialisme, hetgeen de opstandelingen geenszins rechtvaardigt. Het document pre ciseert, dat hier voornamelijk sprake is van een militairen opstand, welke ten doel heeft de oude privilege en het oude religeuse fa natisme te verdedigen. Het college verklaart, dat dus de strijd voor de vrijheid in Spanje gelijk is aan den strijd der Amerikanen in de vorige eeuw. Men vraagt den moreelen steun der we reld tegen „de golf van voorvaderlijk bar barisme", welke over Spanje slaat, gesteund door imperialistische ambities van andere landen, welke vijandig staan tegnover de fundamenteele belangen van een onafhan kelijk land. Hierna volgt een lange lijst van wreed heden, bedreven door de opstandelingen. Officieel bulletin van Burgos. De regeering der opstandelingen te Bur gos heeft een officieel bulletin gepubliceerd, waarin de volgende maatregelen worden af gekondigd: 1. Het verstrekken van leeningen tot een totaal van 40 millioen peseta aan landbou wers. Het individueel maximum bedraagt 100 peseta per hectare. 2. Alle functionarissen, die op het oogen blik niet in hun standplaatsen zijn, moeten hier binnen vijf dagen terugkeeren, of, zoo zij zich in het buitenland bevinden, binnen tien dagen, nadat de plaats door de recht schen zal zijn bezet. 3. De uitvoer van waardepapieren is ver boden. Bij overtreding zullen de papieren in beslag genomen worden. 4. Met ingang van 2 November zal het postverkeer met Frankrijk via Irun worden hervat. waaruit blijkt, dat het Britsche duikboot moederschip Medway en 11 onderzeebooten Kieloeng zijn binnengeloopen, en dat de be manning aan land is gegaan van 6 tot 9 Oc tober, gedurende welken tijd berichten zijn binnengekomen van 21 incidenten, waarbij Britsche matrozen betrokken waren. Het betreft hier klachten van de eige naars van taxi's, café's, dancings enz., die de Britsche matrozen beschuldigen van het niet-betalen van rekeningen, het breken van eet- en drinkgerei, onbehoorlijk optreden te gen kellnerinnen enz. Wat de Britsche be schuldiging betreft, dat drie Britsche ma trozen door de politie zijn geslagen, zeide de woordvoerder van het ministerie, dat de politie dit met stelligheid heeft ontkend. De woordvoerder deed verder mededee- ling van een politierapport omtrent de drie matrozen, die te Taihokoe den trein naar Kieloeng hadden gemist, en verplicht waren een taxi te huren, waarmede zij even na middernacht te Kieloeng aankwamen. Deze matrozen waren alle drie zwaar beschon ken en maakten ruzie met den chauffeur over den ritprijs, die laatstgenoemde ver klaarde niet ontvangen te hebben. De ma trozen werden naar het politiebureau ge bracht, waar zy ter ontnuchtering in een kamer werden opgesloten, doch zij misdroe gen zich daar op dusdanige wijze, dat tot Britsche officieren het verzoek moest wor den gericht, hen weg te halen. De woordvoerder verklaarde, dat de Brit sche oorlogsschepen na de incidenten nog twee dagen te Kieloeng hadden vertoefd, doch dat de Britsche autoriteiten geen klacht hadden ingediend. Pas kort geleden heeft de Britsche ambassade bij het Japan- sche ministerie van buitenlandsche zaken naar aanleiding van de incidenten een klacht ingediend. De Japansche regeering heeft thans aan de gerechtelijke autoriteiten gelast, een grondig onderzoek in te stellen. Op verdere vragen zeide de woordvoerder: Ik geloof niet, dat het uitstel van het be zoek van sir Charles Little verband houdt met de incidenten te Kieloeng. Sir Charles heeft zelf den wensch te kennen gegeven, een bezoek aan Japan te brengen, en het uitstel is dan ook geheel een Britsche zaak. Uit Londen werd heden geseind: Jim Mollison is hedenochtend 9.56 uur op Croydon in Engeland geland. Hij verbeterde op zijn vlucht het re cord van Merrill en Richman, dat 18 uur bedroeg, met 5 uur. DE BELGISCHE SENAATSZITTING. De Rexistische interpellatie. De Rexistische interpellatie over het ver bod der demonstratie van Zondag j.L heeft geen aanleiding tot incidenten in de Kamer gegeven. Men kreeg den indruk, dat de Rexisten weinig strijdlustig waren, nu hun leider niet was verschenen. Een communistisch afgevaardigde stelde de vraag, welke maatregelen de regeering zou nemen om het gevaar van het Rexisme te onderdrukken. Een der socialisten oefen de felle critiek op hen, „die hun instructies uit Berlijn krijgen". Den Vlaamsch-nationa- listen werd hun samengaan met de Rexisten verweten. De minister van binnenlandsche zaken, de Schrijver, antwoordde de vragers en gaf een juridische rechtvaardiging van het verbod der Rexistische demonstratie. Hij verklaar de, dat de regeering voortaan dergelijke de monstraties noch aan links noch aan rechts zou toestaan. Motie van vertrouwen in de regeering aangenomen. De Kamer heeft met 126 tegen 42 stemmen en 10 onthoudingen een motie van vertrou wen in de regeering aangenomen, die was ingediend naar aanleiding van de interpel laties over de buitenlandsche politiek en de rede van den koning. Hei verre Oosten Met Britsche zeelieden. De woordvoerder van het Japansche mi nisterie van buitenlandsche zaken heeft op vragen van correspondenten van buitenland sche bladen met betrekking tot de inciden ten te Kieloeng (Formosa), waarbij Britsche zeelieden zyn betrokken, medegedeeld, dat de grootst mogelijke terughoudendheid in acht genomen diende te worden, en wel in de eerste plaats ter wille van de vriend schappelijke betrekkingen tusschen Enge land en Japan en in de tweede plaats omdat het officieele onderzoek nog niet is geëin digd. In verband echter met het feit, dat de Britsche bladen een onjuiste lezing van het gebeurde hebben gegeven, maakte de woord voerder, zy het met tegenzin, den inhoud bekend van een beknopt politierapport. LETLANDSCH LICHTSCHIP VAN ZIJN ANKER GESLAGEN. Het Letlandsche lichtschip „Laima", dat voor Lyserort gestationneerd ligt, werd Woensdag van zijn anker geslagen. Na een strijd van 13 uur is de bemanning erin ge slaagd ten Westen van Lyserort een tweede anker uit te brengen, zoodat het gevaar thans geweken is. De bemanning van het schip bestaat uit 9 personen. MAROKKAANSCH GRENSINCIDENT. Inboorling door grenswacht gedood. Woensdagmorgen was een inboorling bezig zijn koeien te drenken in de rivier, die de grens vormt tusschen de internationale zöne van Tanger en Spaansch Marokko. Aangezien eenige koeien naar den anderen kant van het riviertje waren geloopen, ging de herder is terughalen. Op- dat oogenbJik werd hij aangeroepen door een Spaansch soldaat. De man antwoordde, maar terzelf dertijd loste de so'daat een schot, dat hem doodde. De internationale gendarmerie stelt 1 een onderzoek in. 15 Visschers vinden een graf in de golven. Nu hedenochtend nog geen taal of teeken vernomen is van den Scheve- ningschen logger Sch. 179 die 12 Oc tober ter haringvisscherij vertrok en reeds lang terug had moeten zijn, wordt thans als vaststaande aangeno men, dat het schip in den storm van deze week met man en muis is ver gaan. Op verzoek van de reederij publi ceerden wy tot heden nog niet de namen van hen, die bij deze ramp een graf in de golven hebben gevonden. Nu echter het verloren gaan van het schip als vrijwel zeker wordt aange nomen, volgen hier de namen van de moedige visschers, die vermist wor den: W. de Niet, schipper; B. de Niet, stuurman; C. Blok, monteur; A. Mos, Z. Taal, B. Franken, D. Bal, L. Spaans, matrozen; J. Klein, licht-ma- troos; L. de Jager en C. Mos, oud sten, C. Overduin, jongste, J. Over- duin, reepschieter; W. Harteveld, afhouder. Het wordt evenwel verwonderlijk geacht, dat hedenochtend nog geen der lijken van de slachtoffers is aangespoeld. Naar „Ons Noorden" verneemt, is binnen kort van katholieke zijde de publicatie te verwachten van een Plan van den Opbouw, waaraan verschillende katholieke deskundi gen op staatkundig, economisch en finan cieel terrein, hun medewerking hebben ge geven. Om. hebben aan de vaststelling van dit plan een drietal katholieke oud-minis ters hun medewerkinkg verleend, n.L de oud-ministers Weiter, Verschuur en Steen- berghe. Verder enkele katholieke hoog leeraren van Tilburg en enkele leden van de katholieke Kamerfractie. Dit plan van den opbouw heeft, aldus het blad, niet een zoo fantastisch karakter als het sociaal-de mocratisch plan van den arbeid, dat, zooals men weet, niet minder dan 600 millioen door leening te verkrijgen, wil besteden aan al lerlei groote bouwwerken. Het katholieke plan zou uitgaan van de gedachte, dat het probleem van de werk loosheid vóór alles thans krachtig moet wor den aangepakt en dat het een onjuiste poli tiek van de regeering is geweest, in dezen tijd van groote werkloosheid en lage prij zen, belangrijke werken slechts gedeeltelijk of in het geheel niet uit te voeren, maar deze te verschuiven naar betere tijden. Juist der gelijke werken moet men niet uitvoeren in een tijd van hoogconjunctuur, wijl ze dan veel te duur uitkomen en een veel te zwa- ren last leggen op de gemeenschap. Zooals nu weer gebleken is met den bouw van hui zen in den duren tijd, waardoor nu de hu ren veel te hoog zyn en de overheidskassen groote verliezen lijden. Het plan van den opbouw geeft een groot aantal werken aan, die direct voor uitvoering in aanmerking komen, omdat zij in de afgeloopen jaren niet of slechts voor een deel zyn uitgevoerd en per jaar 150 millioen uit te geven aan werkloozensteun. Het ligt niet in de bedoeling, deze wer ken te doen uitvoeren in werkverschaffing, maar in normale loonen, omdat alleen op die wyze een doeltreffende bestrijding van de werkloosheid mogelijk is. Wel zal een centraal orgaan met de leiding moeten worden belast, maar dit zal zoo weinig mo gelyk een stroef ambtelijk karakter moeten dragen, terwijl ook het particulier bedrijf geheel normaal ingeschakeld zal worden. Ook het probleem van de oplossing der jeugdwerkloosheid zal hierbij ernstig onder oogen gezien worden. De financiering dezer plannen zal ook ge heel in concreto worden uitgewerkt. Men zal daarbij vasthouden aan het begrip van een sluitend budget, maar men zal dit be grip „budget" een ruimere opvatting geven dan voor één jaar. Men acht het volkomen gemotiveerd deze werken, die alle een pro ductief of althans een rendabel karakter hebben en die profijt afwerpen voor een groot aantal jaren, ook over een groot aan tal jaren te verdeelen. Zonder dat men zyn toevlucht zal behoeven te nemen tot niet di rect noodige werken, zal men een plan van opbouw krijgen, dat zeker voor twintig jaar direct aan tienduizenden arbeid geeft en dat ook indirect zal bijdragen tot verruiming van de werkgelegenheid en verhooging van de zoo zeer geschokte welvaart.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1