DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De val van Madrid zeer aanstaande? Roosevelt's grootste overwinning. Ho. 261 Donderdag 5 November 1936 138e Jaargang De Spaansche revolutie De opstandelingen rukken regelmatig op en bezetten Getafe. Nieuwe Spaansche regeering. ^ai-beid: Anastasio de Gracia (socialist); landbouw: Iribe (communist), openbare werken: Jusut (linkse Mikein); t De Fransche grensverdediging. Een uiteenzetting van Daladier. De Amerikaansche verkiezingen Alleen Vermout en Maine stemmen voor Landon. De invloed op de buitenlandsche politiek. ALKMAARSC Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE AD VERTENTEEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Gistermiddag om kwart over twee zijn de troepen van generaal Franco het dorp Getafe, dat op 13 K.M. van Madrid gelegen is, binnengetrokken na een hevig artillerie-duel. In de eerste huizen van het dorp trachtten eenige honderden miliciens den terugtocht der regeeringstroepen door geweervuur te dekken, wat slechts gedeeltelijk gelukte, want om half drie werd hun toestand al on houdbaar door de ontploffingen van benzinetanks op het vliegveld, en om 3 uur was het dorp geheel door de regeeringstroepen ontruimd. De val van Getafe is wel het belang rijkst, wat er van den strijd in Spanje te vermelden valt. En het feit zelf is wel iets zeer bijzonders. Niet, omdat Getafe zoo'n belangrijk dorp is, niet ook, omdat het een belangrijk strategisch punt is (al valt dit laatste niet te ontkennen; men denke maar eens aan het vliegveld!), maar wel, omdat hier blijkt, dat de re geeringstroepen de situatie niet meer kun nen redden. Toen na den val van Oviedo de aanval op Madrid ingezet zou worden, riep de regeering alle beschikbare strijdkrachten op, om de hoofdstad zoo krachtig mogelijk te verdedigen. Algemeen verwachtte men dan ook, dat de strijd om Madrid de meest hevige zou zijn en dat daar pas de beslissing zou vallen. Nu echter generaal Franco aan de winnende hand blijft en regelmatig terrein wint, nu blijkt wel, hoe sterk zijn positie is en hoe zwak die der regeeringstroepen is. Wat de toestand om Madrid betreft, gistermorgen is een tweede colonne het dorp ^Ucoron, op 11 K.M. afstand van Ma- drig gelegen, binnengerukt; zoodat de voorstad van Madrid, Carabanchel, thans onder het vuur der kanonnen der opstan delingen ligt. Uit dit alles mag blijken, dat de opstan delingen over een frontbreedte van 20 K.M. voorwaarts zijn gerukt en thans kan wen elk oogenblik den directen aanval op Madrid verwachten. Reeds werd door een der leiders van de opstandelingen meege deeld, dat de val van Madrid deze week nog een feit zal worden. Wat de regeering zegt. Hoewel de toestand van de regeering dus allesbehalve rooskleurig is, blijft deze natuurlijk in haar berichten vrij optimis tisch. Zij publiceerde o.a. het volgende communiqué: In den sector van Grado hebben de regeeringstroepen haar stellingen gecon solideerd Oviedo werd gebombardeerd. In Aragon hebben de regeeringstroepen na een bombardement de eerste huizen van Huesca bezet. In den sector van Alca- nez werd een convooi van tien vracht auto's buitgemaakt en een groot aantal gevangenen gemaakt. Aan het zuidelijk front werd een tweetal colonnes der op standelingen, die naar het noorden op rukten, met achterlating van een groot aantal dooden, vernietigd. Aan het cen trale front in den sector ten zuiden van Madrid blijft de vijand sterken druk uit oefenen, dien onze troepen met name nabij Mostoles blijven weerstaa.n Aan he front maakten wij 27 gevangenen. Van de overige fronten valt niets e melden. Nieuw ministerie gevormd. Er is een nieuw Spaansch ministerie gevormd, waarin vier anarcho-syndicalis- tische ministers zitting hebben genomen. De ministerlijst is als volgt samenge steld: voorzitter en minister van oorlog, ar go Caballero (socialist); buitenlandsche zaken: ^rnarint^Mi^uditvaart; Prieto (socialist); financiën: Negrin (socialist), onderwijs: Hernandez (communst), justitie: Garcia Oliver (Anarcho-syndi- calist) binnenlandsche zaken: Galarza (socia verkeerswezen: Giener de Los Rios Publikeinsche unie); Alfarez Del industrie: Juan Peiro (anarcho syndi calist); gezondheid: mw. Frederiga Monseny (anarcho syndicalist); minister zonder portefeuille: Giral (linksch republikein); minister zonder portefeuille: Irujo (bas- kisch nationalist); minister zonder portefeuille: Aiguado (linksch Catalaan). Spionnage-centrale op Bilbao ontdekt. Te Bilbao is een zeer ernstige spion- nage-affaire ontdekt. Het te Bilbao verschijnend dagblad La Tarde publiceert een lijst met namen van personen, die bij deze affaire betrokken zouden zijn: de consul van Oostenrijk, de consul van 'n Zuid-Amerikaansche repu bliek, de majoor der infanterie Anclada, de kapitein der genie Murcga, een advo caat, een bankier en de directeur van een vennootschap zouden volgens het regee- ringsgezinde blad van hun functies en betrekkingen misbruik hebben gemaakt om paspoorten af te geven aan verdachte personen, die door de politie werden ge controleerd wegens hun sympathie met de opstandelingen. Voorts worden deze lieden er van be schuldigd een warenhandel te hebben gedreven in valsche identiteitspapieren en op clandestiene wijze zeer belangrijke geldbedragen tot schade van de zaak der regeering te hebben verzonden. Hoe de zaak ontdekt werd. Toen een Engelsch schip uit de haven van Bilbao vertrok, ontdekte men in de door diplomatieke stukken gedekte ba gage, documenten, welke gericht waren aan de Junta van Burgos, doch van een buitengewonen ernst waren. Voorts waren er tal van brieven bij, welke inlichtingen bevatten over de verschillende stellingen van het front der regeeringstroepen en over de achterhoede en eveneens aan gaande manoeuvres welke de kapitaals vlucht hebben bevorderd. Een der be schuldigden heeft bekend, terwijl de Bas- kische regeering in deze aangelegenheid over bewijzen beschikt, waaruit duidelijk de schuld der gearresteerde personen blijkt, aldus „La Tarde". Oproep der nieuwe regeering Hedenochtend half vier is de nieuwe ministerraad bijeen gekomen om den toe stand te bespreken. Na afloop van de vergadering werd een oproep gepubli ceerd, waarin o.a. wordt gezegd, dat in de nieuwe Spaansche regeering thans ook vertegenwoordigers van de C. N. T. zit ting hebben, zoodat deze regeering thans alle anti-fascistische krachten omvat. Verder wordt het volk aangespoord zich gereed te maken voor een beslissende heldhaftige geste. De vijand staat voor de poorten van Madrid. De hoofdstad zal haar plicht doen en de legeering beschikt ov:i alle macht cm van ieder te e t hen dat hij zijn plicht doet. De hoofdstad moet evenwel niet alleen bij Madrid worden verdedigd, doch op alle fronten. Overal moet de vijand worden aangevallen. Indien Madrid en geheel Spanje willen kan het offensief van den vijand worden gebroken Allen moeten tot het uiterst strijden, zij die ceserteeren of aarzelen voor den vij and brengen oneer over de bonden waar bij z(j zijn aangesloten en zy zullen op de zelfde wijze worden gestraft als de op standelingen. De oproep sluit met de woorden: „Span jaarden, verdedigt de republikeinsche re volutie. Deze wordt thans te Madrid ver dedigd, mobiliseert u allen voor de over winning". SPAANSCHE ZAAKGELASTIGDE TE BERLIJN AANGEVALLEN. De Spaansche zaakgelastigde te Berlijn Rovira, is gisteravond toen hij zijn huis wilde betreden, door twee Spanjaarden aangevallen. In de vechtpartij, welke hierop volgde, werd Rovira gewond. De beide aanvallers wisten te ontkomen met de actetasch van het slachtoffer. De politie heeft een onderzoek naar de daders ingesteld. GROOTE BRAND IN BOSNIË. Zeven menschen omgekomen Te Gornia Sadaja in Bosnië is een brand die ontstaan was in een voorraad hennep overgeslagen op een woonhuis, dat geheel verwoest werd. Zeven menschen zijn in vlammen omgekomen. „Het Fransche volk kan zich veilig voelen". Voor de leger commissie van de Kamer heeft de minister van nationale defensie, Daladier, een uitvoerige uiteenzetting gegeven over den militairen toestand van Frankrijk, dien hij als volkomen geruststellend beschouwt. Daladier be sloot zijn uiteenzettingen ongeveer als volgt: „Wanneer vele Franschen naar de versterkte streken in Noord-Oost-Frank rijk zouden kunnen gaan en daar de de- fensiev organisaties zouden kunnen be zoeken, welke de grenzen beschermen, zouden zij een gevoel van geruststelling ondervinden, als zij constateerden, dat de barriere niet te overschrijden valt en dat de veiligheid van Frankrijk aan dien kant verzekerd is". de Daladier Dit werk zal trouwens aangevuld worden aan de noordelijke grenzen en achterin de zone, die tot dusverre krachtens het verdrag van 1814 open was gelaten, en die tegen over Bazel en Belfort ligt. Ook de Jura-streek zal worden gefortl fieerd, teneinde dezen kant van den weg te versperren voor een invallend leger, dat de neutraliteit van Zwitserland zou hebben ge schonden. Daladier kondigde vervolgens aan, dat hij zonder verwijl bij het parlement een crediet van 500 millioen zou aanvragen, ten behoeve van de vervolmaking der defensieve organisatie aan de grenzen en vooral in de noordelijke streek, wel ke thans vooral door „waterwerken" verdedigd wordt. Binnenkort zullen werken van gewapend beton, gelijk aan die op de grens van den Elzas, gebouwd worden aan de Belgische grens, zulks volgens een program, dat reeds verscheidene jaren is uitgewerkt. Daladier heeft zich van deze werken rekenschap kunnen geven, toen hij kort geleden in ge zelschap van generaal Gamelin een tocht door het noorden maakte. In het vervolg van zijn verklaringen gaf Daladier nog een critische bespreking van den toestand van het Duitsche leger, dat, naar zijn meening, niet over voldoende ka der beschikt voor de enorme menigte man nen, die thans gerecruteerd worden onder den tweejarigen dienstplicht. Het zal min stens nog een jaar duren, voor het aantal officieren gebracht zal kunnen worden op het aantal, dat noodig is voor de leiding van het leger. Voorts werden door den minister op des betreffende vragen, nadere bijzonderheden medegedeeld over de ontwikkeling van de motoriseering van het Duitsche leger, de on dernomen wegwerken aan de andere zijde van de grens, enz. DE RECONSTRUCTIE DER OOSTENRIJKSCHE REGEERING. De begrooting voor 1937 De nieuwe leden der regeering hebben gisteren hun functie aanvaard. Naar ver luidt zal de afgetreden vice-kanselier Baar Barnfels gezant te Boedapest en de oud minister van handel Stockinger president der Bondsspoorwegen worden. De afgetre den minister van financiën, Draxler, wordt wellicht president der „Kreditanstalt". Naar verluidt vertoont de begrooting voor het jaar 1937 een tekort van 57.72 millioen schilling. De grootste uitgaven die voor werkloozen- en ouderdomszorg, die voor de delging en de rentebetaling der staatslee- ning en die voor de landsverdediging. Als gevolg van de invoering van den algemee- nen dienstplicht zijn de uitgaven voor de weermacht in vergelijking met de begroo ting van 1936 met ongeveer 84 millioen ge stegen. In officieele kringen heeft men den indruk, dat de uitslag der verkiezingen, waarbij Roosevelt een grootere meer derheid heeft behaald dan in 1932, zeer belangrijke gevolgen voor de binnen landsche politiek en voor de toekomstige Amerikaansche betrekkingen met an dere landen zal hebben. Op buitenlandsch politiek gebied is het onwaarschijnlijk te achten, dat de president afdoende zal kunnen tusschen- beide komen alvorens eenigen tijd is verloopen. Echter zou de president, volgens gewoon lijk goed ingelichte kringen, reeds nu de neutraliteitswet, die in Februari afloopt, wenschen te wijzigen, zoodanig, dat deze niet zonder meer moet worden toegepast, zoowel ten opzichte van den aanvaller als van het slachtoffer van een aanval. Volgens deze zelfde kringen zou de beslistheid waar mede de president de laatste jaren op bin- nenlandsch politiek gebied is opgetreden, thans ook ten opzichte van de buitenland sche politiek worden toegepast, waardoor de Ver. Staten wederom een belangrijke plaats zouden gaan innemen by de interna tionale besprekingen. Vooral de idee eener wereldconferentie waar de politieke en han delsproblemen zouden worden besproken, vindt meer en meer aanhangers. De stembussen gesloten. De stembureaux zijn reeds verscheidene uren gesloten, doch het Amerikaansche ver kiezingssysteem is oud en ingewikkeld, zoo dat nog een 12 uur voorbij moeten gaan eer de definitieve uitslagen bekend zijn. De laatste verkiezingscijfers in de verkie zingen voor den senaat wijzen er op, dat in dit bestuurslichaam meer dan 71 democra ten zitting zullen hebben. Tot nu toe is 70 democraten het hoogste aantal geweest. Bij de verkiezingen voor het huis van af gevaardigden wonnen de democraten tot nu toe 12 zetels en zij verloren 2 mandaten. Inlasch Amerika verkiezingen De jongste uitslagen. Volgens den laatsten uitslag van de ver kiezingen behaalde Roosevelt de overwin ning in 46 staten met 523 stemmen in het kiescollege, terwijl Landon alleen in Maine en Vermont, die 8 stemmen in het college hebben, de overwinning behaalde. Ten gunste van Roosevelt werden 23.822.442 stemmen uitgebracht en ten gun ste van Landon 14.835.381 stemmen. De uitslag van de verkiezing in 22.035 districten van de 100.737 is nog niet bekend. Het is zeer waarschijnlijk, dat Roosevelt het ongekend hooge aantal van 25 millioen stemmen op zyn persoon zal vereenigen. In het huis van afgevaardigden en in den senaat zullen de democraten de absolute meerderheid hebben. In den senaat zullen zij over 71 zetels beschikken en in het huis van afgevaardigden over 316. De samenstel ling van den senaat zal als volgt zijn: 71 de mocraten, 17 republikeinen, 2 labour en 1 progressist. Voor vier mandaten is de uitslag van de verkiezing nog niet bekend. Het huis van afgevaardigden zal 316 de mocraten, 87 republikeinen, 6 progressisten, en 3 labour tellen. Voor 23 zetels is de uit slag nog niet bekend. Het vorige huis telde 308 democraten. Wijziging van de regeering aan staande? In politieke kringen wordt reeds gespro ken over een mogelijke wijziging, welke met ingang van 1 Januari zal worden gebracht in het ministerie. Minister van P.T.T., Far- ley, zou zijn politieken loopbaan opgeven; terwijl ook minister van handel, Roper, Swanson, minister van marine, Woodring, minister van oorlog, miss Perkins, de minis ter van arbeid en Cummings, minister van justitie, zouden aftreden. Naar verluidt zou de burgemeester van New-York, Laguardia, Woodring vervangen. De uitslag in New-Hampshire; Ver mont en Maine voor Landon. De einduitslag der verkiezingen in New- Hampshire luidt: Roosevelt 106.221 stem men, Landon 103.626. Vermont en Maine zijn dus de eenige staten, die door Landon ver overd konden worden. De samenstelling van het kiescollege blijft derhalve 523 stemmen voor Roosevelt, 8 voor Landon. Vreugde en leed over den uitslag der verkiezingen. De aanhangers van Roosevelt zyn buiten gewoon tevreden over den uitslag van de verkiezingen, terwijl de aanhangers van Landon dezen ten zeerste betreuren. In twee gevallen, te Kansas City in Missouri en te Randolph in Vermont, hebben aanhangers van Landon in wanhoop over den uitslag der verkiezingen de hand aan zichzelf ge slagen. Geen wijziging in de buitenland- sche politiek. Gisteren verklaarde de minister van buitenlandsche zaken, Huil, dat de re geering van de Vereenigde Staten geen wijziging zal brengen in de buitenlandsche politiek. De bewapeningswedloop. JAPAN BREIDT LEGER EN VLOOT UIT. Een maatregel tegen de Sovjet-Unie. De publicatie van een nieuw leger-memo- randum over de noodzakelijkheid van een uitbreiding der bewapening en een vernieu wing van de weerbaarheidsgedachte in Japan, heeft groot opzien gebaard. Met dit memorandum, waarin de leger- begrooting ten bedrage van 3,3 milliard Yen wordt gemotiveerd, treedt het leger voor het eerst sedert den Februari-opstand weer voor het voetlicht. Het memorandum gaat uit van de ge dachte, dat de Sovjet-Unie door haar boven matige bewapening, gesteund op den Vol kenbond, Frankrijk en Tsjecho-Slowakije en door haar pressie op Engeland, haar streven, de wereldrevolutie, tracht te ver wezenlijken. Japan heeft tegenover de Sovjet-Unie niet gewapend en is derhalve niet paraat. Zijn taak als vredesfactor in het Verre Oosten en als beschermer van Mandsjoekwo te ver vullen. Japan heeft sedert 15 jaar ontwa pend, terwijl de Sovjet-Unie zich sedert 5 jaren op den oorlog voorbereidt. Thans moet het Japansche volk het ver zuim herstellen en in tien jaren het eerste gedeelte van het herbewapeningsplan uit voeren. Het leger eischt voorts o.m. de geestelijke vernieuwing van het geheele volk en een ingrijpende staatshervorming. Hoewel slechts uittreksels van het memo randum bekend zyn geworden, zyn de par tijleiders reeds heftige aanvallen tegen het leger begonnen, dat men verwijt het plan te hebben een dictatuur in te stellen. Groote recruteeringscampagne voor de Eugelsche marine. De admiraliteit gaat een uitgebreide re cruteeringscampagne voeren, teneinde te voorzien in het tekort aan manschappen, voortvloeiende uit de uitbreiding van de vloot. Teneinde deze campagne te steunen zullen lezingen worden gehouden om de kennis omtrent de marine te verbreiden en onder de verschillende klassen der bevol king belangstelling ervoor te wekken. Reeds hebben zich 250 gepensionneerde zee-offi cieren opgegeven om lezingen te houden. Men is vol vertrouwen ten aanzien van het welslagen dezer campagne, welke de eerste is, die op zulk een groote schaal zal worden gevoerd. Turkije geeft „herbewapenings"- postzegels uit. De Turksche regeering heeft den dertien den verjaardag der republiek gekozen als datum voor de uitgifte van „herbewape- nings"-postzegels, ter herdenking van de onderteekening van de zee-engtenconventie van Montreux, waarbij, zooals men weet, aan Turkije het recht is verleend, de Darda- nellen en den Bosporus weder te versterken. Deze postzegels dragen den beeltenis van Kemal Ata Turk en zijn voorzien van den opdruk „Montreux, 20 Juli 1936". De extra heffing op deze postzegels bedraagt 10 pCt. MUSSOLINI SPREEKT VOOR DE OUD-STRIJDERS. Mussolini heeft een toespraak gehouden voor de oud-strijders, die zich op de Piazza Venezia hadden verzameld. Zich richtend tot de oorlogsverminkten zeide hy: Toen de tiende verjaardag van de fascistische revolutie gevierd werd, hebt gij het welverdiende voorrecht gehad de Via Dello Impero met een défilé in te wijden. Thans, nu sedertdien vier jaren verloopen zyn, keert gij naar Rome terug en is het keizerrijk gesticht. Het Italiaansche volk be wondert u, en het dankbare vaderland weet, dat het op elk oogenblik kan rekenen op uw krachten en vooral op uw geest.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1