Voor 100 jaar.
PROFESSOR SLIM EN ZOON
JthaakcuAciek
nn
X
i
i
H
li ff
Si ür
B
i
f
Ui
m
k
k
RB
a
fk
DxxmcuktieJk
Financieel Overzicht.
11.
f
Uit de Alkmaar sche Courant
van 7 November 1836.
Op 27 October trof de gemeente
Exmorre (Fr.) voor den middag het
volgende ongeluk: Sedert den nacht
waaide er een sterke Z. W. wind.
die, in hevigheid toenemende, tegen
12 ure in het N. W. uitschoot en
eene zoogenaamde windhoos aan
voerde, door wier buitengewone
kracht de kerktoren van het muur
werk afgelicht en dus afgescheurd,
met klok en balkwerk op eenigen
afstand van het kerkgebouw ter
neder geworpen werd. In diezelfde
ramp deelde de watermolen van
den landman Eerde Jans Feenstra,
die mede omver geworpen en ver
nield geworden is.
Gelukkig heeft er niemand letsel
bij gehad hetwelk te meer ver
wonderen moet daar het voetpad
over het kerkhof leidt en dagelijks
door velen begaan wordt.
Men schrijft uit Petten van den
28sten October:
Hedenmorgen omstreeks 11 ure
heeft men hier van het strand een
brikschip op ruimzee in het noord
west van Petten eensklaps zien
zinken. Het zelve lag, naar gis, an
derhalf uur van strand, de onder
zeilen bijhebbende. Sedert 8 ure
was het is het gezigt geweest zon
der dat het eene poging deed om te
stranden. Men veronderstelt, dat
het door de equipagie verlaten was.
Het Valuta-Egalisatiefonds remt een
koersstijging van den gulden. Ver
ruiming der geldmarkt onder den
invloed dezer operaties. Buiten-
Iandsche aankoopen van Nederland-
sche fondsen. Gunstige ontvangst
der nieuwe staatsleening. Sen-
sationeele hausse op de Amsterdam-
sche beurs.
Toen gedurende de eerste weken na het
loslaten van den gouden standaard hier te
lande de buitenlandsche valuta-koersen
met sprongen omhooggingen, heeft men
van verschillende kanten de meening hoo-
ren uiten, dat de gulden zijn laagsten stand
nog niet had bereikt, maar dat er nog
„flink wat" af zou moeten, alvorens de wis
selmarkt tot rust zou komen. De koersstij
ging ter beurze was, tenminste in haar aan
vang, voor een goed deel op deze verwach
ting van een nog lagere guldensnoteering
gebaseerd. Sindsdien heeft men zijn mee
ning ten deze echter reed» moeten herzien.
In plaats van verder te dalen, heeft onze
valuta een geleidelijk, maar niettemin aan
merkelijk herstel te zien gegeven en het
percentage van de waardevermindering,
gemeten naar de vroegere goudpariteit ten
opzichte van den dollar, is ingezakt tot be
neden de 21 Het koersherstel zou zelfs
nog grooter zijn geweest, ware het niet, dat
het Nederlandsche Valuta-Egalisatiefonds
op de markt had ingegrepen, teneinde, in
overeenstemming met doel, waarvoor het
werd opgericht, de fluctuaties binnen be
perkte grenzen te houden.
Hoewel de transacties van het Egalisatie
fonds geheim zijn, kan men toch wel na
gaan, in welke richting zij zich bewegen.
0! het fonds reeds kort na de afkondiging
van de nieuwe monetaire politiek is opge
treden, door tegen afgifte van buitenland
sche deviezen de koersdaling van den gul
den te remmen, is niet met zekerheid te
zeggen. Wel beschikte het over de hiervoor
benoodigde middelen, in den vorm van een
bedrag van 100 millioen aan goud, dat het
van de Nederlandsche Bank had overgeno
men en dat, al naar gelang van behoefte, in
Ponden of Dollars kon worden omgezet, die
dan op de markt gebracht konden worden.
Het is mogelijk, dat het uit dezen hoofde
ontstaande aanbod de balans op een gege
ven oogenblik heeft laten omslaan ten gun
ste van den gulden. Maar het staat wel
vast, dat de dalende koersbeweging van de
buitenlandsche valuta's, resp. de koersbe-
weging van den gulden niet had kunnen
doorzetten, indien de natuurlijke verhou
dingen hiertoe niet hadden medegewerkt.
He intrinsiek krachtige positie van den
gulden, die zich door psychologische invloe
den tijdelijk niet had kunnen laten gelden,
treedt thans hoe langer hoe meer op den
voorgrond Zü doet zich zelfs in zoo'n sterke
mate gevoelen, dat het Valuta-Egalisatie
fonds, in plaats van een koersdaling van den
gulden te remmen, een koersstijging van
onze valuta moet trachten tegen te houden.
Het kan dit alleen doen door op te treden
als kooper van de overtollige bedragen aan
ollars of Ponden, die op de markt komen;
inderdaad zijn er aanwijzingen, dat zulke
transacties in den jongsten tijd. zelfs op vrij
groote schaal, zijn doorgevoerd.
Deze gang van zaken is niet alleen van
beteekenis voor de koersontwikkeling van
den gulden; hij grijpt ook op andere wijze
in op de verhoudingen hier te lande, via de
uitwerking, die van de desbetreffende
operaties op de geldmarkt uitgaat. Om de
aankoopen van Ponden en Dollars te kun
nen bewerkstelligen, heeft het Egalisatie
fonds natuurlijk guldens noodig. Bij zijn
oprichting is hierin voorzien, doordien het
fonds de beschikking heeft gekregen over
Nederlandsche schatkistpapier, met de be
voegdheid, dit hetzij op de open geldmarkt
te plaatsen, hetzij het te beleenen bij de
Nederlandsche Bank, die hiervoor guldens
verstrekt. Tot de plaatsing van schatkist
papier op de open markt is het fonds tot
dusverre niet overgegaan; wel kan uit den
jongst gepubliceerden weekstaat van de
Nederlandsche Bank worden afgeleid, dat
er schatkistpapier bij deze instelling is on
dergebracht. De post „beleeningen", waar
onder dit papier valt, is n.L in de laatste
week met een kleine 40 millioen gestegen;
aan een toeneming van de credietvraag van
particulieren is deze stijging stellig niet te
w ten, omdat men bij de tegenwoordige
lage geldkoersen veel goedkooper op de
open markt terecht kan dan bij de circu
latiebank. De toenemende ruimte op de
geldmarkt is voor een belangrijk deel het
gevolg van de uitbreiding van de geldcir
culatie, doordien de door de Nederlandsche
Bank aan het Egalisatiefonds tegen het
schatkistpapier afgegeven guldens aan den
omloop werden toegevoegd.
Aan een uitbreiding van de biljettencir-
culatie zijn, om redenen van een gezonde
monetaire politiek, natuurlijk zekere gren
zen gesteld. Het Valuta-Egalisatiefonds zal
dan ook niet tot in het oneindige kunnen
voortgaan met operaties als de bovenbe
doelde. Bij de oprichting van het fonds
heeft mr. Trip trouwens uitdrukkelijk ver
klaard, dat het niet in de bedoeling ligt,
om natuurlijke koersbewegingen tegen te
gaan. Mocht het inderdaad blijken, dat het
„natuurlijke niveau" van den gulden hoo-
ger ligt dan dat, waarop het zich thans be
weegt, dan zal hij daarop toch aanlanden;
door het optreden van het Egalisatiefonds
zal dit echter geleidelijker geschieden dan
wanneer men de markt geheel aan zich zelf
zou hebben overgelaten. In plaats van ver
der naar beneden zal de van het goud los
gemaakte gulden dan dus naar boven gaan
„zweven".
Hoewel men zich by de beoordeeling van
de vooruitzichten onzer valuta, van deze
mogelijkheid terdege rekenschap dient te
geven, zouden wij ons toch niet aan een
vaste voorspelling durven te wagen. De
omstandigheden op valuta-gebied zijn nog
altijd uiterst labiel en van den eenen dag
op den anderen kan er een onvoorziene wij
ziging intreden. Factoren, die thans een in-
_vlged ten goede opt, den guldenskoers uit
oefenen, kunnen morgen verdwijnen of
zëTTs Tri-bun tegendeel omslaan.
Wij denken hierbij b.v. aan den invloed,
die op den stand van den gulden wordt uit
geoefend door de Londensche aankoopen
van Nederlandsche fondsen, welke in de
laatste week weer een zeer grooten omvang
hadden aangenomen. Vermoedelijk gaat het
hierbij niet alleen om belegging van En-
gelsch kapitaal, maar wordt ook een deel
van het uit Frankrijk naar Engeland ge
vluchte kapitaal thans via Londen aange
wend voor het koopen van Nederlandsche
effecten: Voor zoover deze aankoopen louter
op speculatieve overwegingen gebaseerd
zijn, moet worden verwacht, dat binnen een
niet te lang tijdsverloop, wanneer een be
hoorlijke winst kan worden gemaakt, de
stukken weer zullen worden verkocht.
Zulke buitenlandsche verkoopen zouden
dan een druk op den guldenskoers moeten
gaan uitoefenen.
Voor een deel zijn de buitenlandsche aan
koopen van Nederlandsche fondsen echter
ongetwijfeld wel als blijvende belegging
bedoeld, n.1. voor zoover zij geschieden in
den vorm van aankoopen van obligatiën. De
koersverbetering, die sinds de depreciatie
op de obligatiemarkt is ingetreden, is dan
ook stellig in de hand gewerkt door deze
buitenlandsche vraag, die op zich zelf blijk
geef van het vertrouwen, dat het buiten
land in de financiëele en economische ont
wikkeling hier te lande stelt.
Daarnaast heeft echter ook voortdurend
van Nederlandsche zijde vraag naar bin-
nenlandsche beleggingswaarden bestaan.
Men is hierbij ten deele vooruitgeloopen
op de daling van den rentestand, die ver
wacht kon worden als gevolg van terug
vloeiing van kapitaal uit het buitenland en
het beschikbaar komen van „gehamsterde",
in den vorm van bankbiljetten of goud tij
delijk aan de markt onttrokken bedragen.
De vraag moet worden gesteld, of men hier
op wellicht in een al te snel tempo vooruit
geloopen was. De obligatiemarkt heeft in
de laatste weken zekere teekenen van ver
moeidheid te zien gegeven, tot uiting ko
mend zoowel in een lichte reactie der koer
sen als in de ongeneigdheid van beleggers,
om genoegen te nemen met de emissie-
voorwaarden van de leening der provincie
Zuid-Holland (3)4 pCt. by een emissie-
koers van 99 3/4 pCt.)
Het onbevredigende resultaat dezer lee
ning, die voor een groot deel ongeplaatst is
gebleven, had aanleiding gegeven tot de
verwachting, dat de Nederlandsche Staat de
verdere ontwikkeling van de kapitaalmarkt
nog even zou afzien, alvorens met een
nieuwe leening te komen. De vooruitzichten
voor de uitgifte van een 3)4 pCt. staatslee
ning konden immers weinig gunstig worden
beoordeeld. De regéering komt thans met
een 3 pCt. leening en, hoe vreemd het ook
klinken moge, deze 3 pCt. leening biedt
meer kans van slagen dan een leening van
het type der 3)4 pCt. leening Zuid-Holland
zou hebben gehad.
Handig gebruik makend van den thans bij
vele beleggers voorzittenden wensch, om
te profiteeren van een eventueele verdere
daling van den rentestand, werd de koers
van uitgifte der nieuwe leening bepaald op
95 3/4 pCt. Bijzonder aantrekkelijk is de
leening daardoor gemaakt, dat de looptijd
niplaats van op 40 jaar, zooals voor Neder
landsche staatsleeningen gebruikelijk is, ge
steld is op 20 jaar. Elk jaar zal 5 pCt. van
het oorspronkelijke bedrag der leening
worden afgelost, door middel van uitloting.
De voordeelen van deze emissie-vóor-
waarden boven de uitgifte van een 3l/2 pCt.
leening op omstreeks pari springen duide
lijk in het oog. In de eerste plaats komt de
effectieve rente, rekening houdend met de
aflossingskansen, nog iets boven pari uit,
omdat immers de aflossing a 100 pCt. plaats
vindt. Maar bovendien verminderen de be
trekkelijk groote aflossingsmogelykheden de
kans op koersverlies, voor het geval dat de
daling van den rentestandaard niet verder
mocht doorzetten.
De aankondiging der nieuwe leening
heeft in zooverre een ongunstigen invloed
op de beleggingsmarkt uitgeoefend, dat de
oude staatsleeningen met lagen rentevoet
(2)4 pCt. N.W.S. en 3 pCt. Staatsschuld)
scherp in koers terugliepen. Het schijnt, dat
er verkoopen hebben plaats gehad, om gel
den vrij te maken voor de nieuwe leening,
die wegens haar korten looptijd aantrekke
lijker wordt geacht Overigens waren staats-
zoowel als gemeente-leeningen en pandbrie
ven tamelijk prijshoudend.
De daling van den rentevoet vormt op
zich zelf een stimulans voor den aankoop
van aandeelen, omdat hun rendement bij de
te verwachten verhoöging der dividenden,
veelal hooger zal komen te liggen dan dat
op obligatiën op basis van den tegenwoor-
digen rentevoet. De beurs had echter nau
welijks nog deze aansporing noodig, om te
komen tot de nieuwe „denderende" hausse,
die wy in. de afgeloopen week hebben mee
gemaakt. Alle voorwaarden hiervoor waren
aanwezig: oplknistisièKtei verpachtingen over
de economische pptwikkeling fyier te lande
na de depreciatife, Mr/estigd door gunstige
berichten uit de industrie, Verdere prijsstij
ging voor tal van Indjisghe producten en een
willige New-Yorksche beurs na de presi
dentverkiezingen.
Alle afdeelingen der fondsenmarkt heb
ben dan ook hun deel gekregen van de
koersstijging, en verschillende aandeelen,
die tot dusverre weiriig of niet van de
hausse hadden geprofiteerd, boekten dit
maal eveneens sensationeele koerswinsten.
De mededeeling omtrent de plaatsing van
de order voor acht tankschepen door de
Koninklyke-Shell by zes verschillende wer
ven hier te lande leidde tot zulk een vraag
naar de aandeelen der desbetreffende onder
nemingen, waartegenover nagenoeg geen
aanbod stond, dat er op sommige dagen niet
eens een noteering tot stand kon komen.
Verwacht wordt, dat de order der Konink
lijke de winsten dezer scheepsbouwmaat
schappijen niet onbelangrijk zal doen toe
nemen, terwijl het feit, dat een order van
zoo'n grooten omvang hier te lande geplaatst
is, wordt beschouwd als een aanwijzing van
den terugkeer van het concurrentievermo
gen onzer industrie.
De uitbreiding der tankvloot van de Ko
ninklijke vestigde bovendien weer de aan
dacht op de verbetering in den toestand op
scheepvaartgebied, tengevolge van de uit'
breiding van het handelsverkeer, waarvan
de Nederlandsche scheepvaartmaatschappijen
ditmaal ten volle zullen kunnen profiteeren,
omdat immers een groot deel hunner kosten
in gedeprecieerde guldens worden betaald,
terwijl de wereldvrachten op Sterling geba
seerd zijn. In de Nederlandsche havens is
thans geen enkel schip meer opgelegd.
Naast de maatschappijen der wilde vaart,
d.w.z. de maatschappijen, die geen vaste
verbindingen onderhouden, maar hun sche
pen daarheen zenden, waar vracht te ver
krijgen is, waren vooral ook de Indische Uj-
27n J.iil-, kreeg de professor ook allemaal ca-
wi— ™kT D"
V4° J IOO tful waren voor den professor,
inkeliers deden ne de andere menschen het zou-
maar het was alleen maar,
274. Er kwamen zooveel cadeautjes, dat het dienstmeisje van
professor Slim er genoeg van kreeg om ze allemaal aan te
pakken, en eindelijk kwam ze met de boodschap, dat ze het
niet langer deed en haar dienst opzet
nen gevraagd. Tot welke excessen het bij de
,rush" op scheepvaartaandeelen kwam,
blijkt wel daaruit, dat een fonds als Stoom
vaartmaatschappij „Noordzee", dat bij een
noteering van 10 pCt. in het begin der week
bijna als non-valeur gold, tot 40 pCt, dus
tot het viervoud van de aanvankelijke beurs
waarde, steeg. Het is duidelijk, dat bp der
gelijke overdrijvingen correcties welhaast
niet kunnen uitblijven.
De optimistische verklaring van dr. Phi
lips in de jaarvergadering deden den koers
der aandeelen, rekening houdend-met het
gedetacheerde dividend, in één dag tijds
met 30 pCt. stijgen. Aandeelen Unüever- de
den eveneens een flinke sprong omhoog, op
de motiveering, dat de gunstige dividend-
verwachtingen nog niet in voldoende mate
in de noteering verdisconteerd waren. Tot de
weinige fondsen, die bij de koersstijging ten
achter bleven, behooren Aku's, omdat de
vooruitzichten voor dit fonds in verband
met de financieele structuur van het con
cern nog zeer onzeker worden geacht. Ook
aandeelen Koninklijke waren, hoewel aan
merkelijk hooger, toch veel kalmer gestemd
dan de andere toonaangevende fondsen.
Bepaald sensationeel was op sommige da
gen de koersstijging voor Amsterdam-Rub
ber, voor Handelsver. „Amsterdam" en voor
andere aandeelèn, die geïnteresseerd zijn bij
rubber en vooral ook bij palmolie, het pro
duct, dat speciaal na de depreciatie buiten
gewoon groote winsten moet afwerpen. Ta-
baksaandeelen boekten ook een flinke koers
winst, waarbij rekening werd gehouden met
hun vrij groote rubberbelangen, terwijl
thee- en diverse cultuurondernemingen
eveneens tot aanzienlijk hoogere koersen ge
vraagd waren. Voor suikeraandeelen uit
gezonderd dan H.V.A. met haar groote be
langen bij tal van andere, sterk in prijs ge
stegen producten, bleef de koersverbe
tering binnen beperktere grenzen, in over
eenstemming met de nog altijd weinig gun
stige positie der Indische suikercultuur, on
danks de hoogere prijzen van den jongsten
tijd.
Tegen het eind der week werden winst
nemingen uitgevoerd, waardoor verschillen
de fondsen op lager niveau kwamen. Van de
locale afdeelingen sloeg de belangstelling
over naar Amerikaansche aandeelen, die
weer aantrekkelijk zijn geworden, nu een
stroom van extra-dividenden tegemoet
wordt gezien, om de belasting op onverdeel
de winsten te ontgaan, welker doorvoering
na Roosevèlts herkiezing vaststaat.
Hieronder volgt een overzicht van het
koërsvèrloopc
4 pCt. Nederland 100 7/8, 100 3/8;
3 pCt Nederland 96 1/4, 93 7/8;
2)4 pCt. N.W.S. 85)4, 82 3/4, 83;
Nederlandsche Scheepsbouw 55, 72, 69 7/8;
Kon. Mij. „De Schelde" 40 7/8, 60, 56;
Rotterd. Droogdok 171, 200, 198 3/4;
Ver. Chem. Fabrieken 34)4, 44, 43;;
Werkspoor 35)4, 50, 49 3/4;
Holland-Amerika Lyn 97, 110;
Houtvaart 47, 60, 59 3/4;
Nievelt Goudriaan 81, 1001/4;
Ned. Scheepvaart Unie 81)4, 98, 96;
Stoomv. Mij. Nederland 73 3/4, 91, 89/4',
Philips Gloeilampen 251, 290 ex div. 283)4;
Unil^ver 159 3/8, 178)4, 1763/4;
Kon. Petroleum 399, 411)4, 410;
Amsterdam-Rubber 247, 276, 264, 270;
Amsterdam-Rubber 247, 276, 264, 270;
Bandar Rubber 184, 198, 193;
Oost-Java Rubber 144 3/4, 161^ 160;
Handelsver. „Amsterdam" 408, 443)4, 433,
436;
Deli Mij. 300, 329, 323, 326.
De oplossing van het probleem van
Lindgren zal ik de volgende maal behan
delen.
A. de Levie, Zwolle.
(original).
Opgedragen aan Dr. Euwe.
ém
wm
mm.
W/MM
abcdeigb
Wit begint en geeft mat in twee zetten,
Wit: Kf2, Dd6, Lel en h5, Pe2 en h7, pi
c2, c4, f4 en g4.
Zwart: Ke4, Tg8, Lh8, Pc5, en fl, pi d7,
e6 en g5.
De volgende partij is uit het onlangs te
Bussum gehouden tournooi.
Mulder-Fine.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
d4 Pf6
c4 e6
Pc3 Lb4
Wederom de Nimzowitsch variant.
Db3 c5
dc5: Pc6
Pf3 Lc5:
Vroeger volgden hier: Pe4 en Pc5:
van zwart.
Lg5 h6
Lh4 Da5
e3 Pe4
Beter Pd2 voor wit. Nu ruilt zwart op
c3 en verzwakt de pionnenstelling.
Le2 0—0
Tel, Pc3:, Tc3: wordt gevolgd door
Lb4.
0—0 Pc3:
bc3; e5
g4 d6
Wit wil f5 verhindei-i..
Pd2 Dc7
Lf3 Le6
Dc2 Pa5
Ld5 bd7
Na Lg4: komt Dg6, dreigend Lf6. Na
Le6 kan dan Le6:.
Khl Pc4:
Wit rekende: Ld5:, cd5:, Dg4:, Lf6,
Dg6, Pe4, dreigend Tgl. Beter was
echter h3.
19.
Lc4:
Lc4:
20.
Pc4:
Dg4:
21.
Le7
Df3f
22.
Kgl
Tfe8
23.
Pe5:
Dh5
Na Ld6: komt Dg4f en Dc4
24.
Ddl
De5:
25.
Lh4
Dc8:
Zwart
heeft gewonnen spel.
26.
Tel
De5
27.
Lg3
De6
28.
Da4
a6
29.
Tfdl
b5
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
vuur.
Da5 h5
h4 Dg4
Dreigt Le3:.
Kh2 Te6
Td5 Le3:
Dit beslist de partij.
fe3: Te3:
Tg5 Te2f
Kgl Df3
Ld6t De3t
Kfl Df2f
Mat.
Dr. P. Feenstra Kuiper.
Aan de Dammers!
In onze vorige rubriek gaven wy ter
oplossing probleem 1461.
Stand.
Zw. 13 sch. op: 2, 4, 8, 9, 10, 13, 18, 22,
23W.7132sch5'op:'20, 24, 25, 30, 31, 34, 39,
42, 43, 46, 47, 49, 50.
Oplossing.
1. 46—41 1. 27 36
2. 41—37 2. 32:41
3. 42—37 3. 41 32
4. 47—41 4. 36:47
5. 20—15 5. 47 :20
6. 25 12 6. 18 7
7. 50—44 7. 35 24
8. 34—29 8. 23 34 of 24 33
9. 38 8 9. 2 13
10. 44—40 10. 45 34
11. 43—39 11. 34 :43
12. 49: 9 12. 4:13
13. 15 4! Zeer mooi!
Uit de party.
In den volgenden stand heeft zwart als
laatsten zet 2227 gespeeld.
Zw. 8 sch. op: 11, 13, 15, 17, 18, 21, 23, 27.
W. 8 sch. op: 24, 25, 26, 32, 34, 39, 40, 48.
Het is nog niet zoo gemakkelijk te zien
dat deze zet fout is. Wit laat n.1. volgen:
1. 25—20 1. 27 :38
2. 24—19! 2. 23:25
3. 39—33 3. 38 29
4. 34:12 4. 178
5. 256!
Op zulke zetjes moet men steeds ver
dacht zyn.
Een leerzame combinatie is mogelijk in
de volgende positie-party
Zw. 14 sch. op: 3, 4, 8, 9, 11, 13, 14, 16,
19, 21, 23/26.
W. 14 sch. op: 22, 28, 32, 33, 35/39,
42/45, 48.
Wit speelt als volgt:
1. 37—31 1. 26 37
2. 32 41 2. 23 32
3. 38 27 3. 21 32
4. 22—18 4. 13 22
5. 33—29 5. 24 33
6. 396!
Ter oplossing voor deze week:
Probleem 1462 van Weiss (t).
Zw. 4 sch. op: 5, 12, 36, 39 en dam op 10.
W. 10 sch. op: 14, 19, 22, 26, 27, 31, 34,
37, 43, 45.
Een moeilijke ontleding.
In onze volgende rubriek geven wij de
oplossing.
