DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De blokkade van de havens aan de oostkust
138e Jaargang
De algemeene toestand.
De Spaansche revolutie
Weer vliegtuigen boven Madrid.
Britsche vlootbeweging slechts
een manoeuvre?
Duitschland is beleedigd. Belangrijke verklaring van
De blokkade van Barcelona.
Door het toekennen van
den Nobelprijs aan
Ossietszky.
de Duitsche regeering.
Pouwzitting der Fransche
Kamer.
Rede van Herriot.
Weer drie Duitschers
gearresteerd.
COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS FER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 277 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Woensdag 25 November 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 25 November.
Berlijn is boos! Dat wil zeggen: de
Duitsche regeering en de Duitsche pers zijn
ja haar wiek geschoten, omdat de Nobel
prijs van den vrede is toegekend aan von
Ossietzky!
Natuurlijk wordt ook de reden van die
boosheid verklaard en wel aldus: Carl von
Ossietzky is n.1. een veroordeelde landver
rader. Hij is op 23 November 1931, derhalve
in den tijd van de November-republiek, door
den vierden strafsebaat van het Rijksge
rechtshof wegens landverraad tot een ge
vangenisstraf van 11/2 jaar veroordeeld.
Een verzoek om gratie aan den Rijkspresi-
dent, generaal veldmaarschalk von Hinden
burg, werd doqr dezen afgewezen. Ossietzky
is Kerstmis 1932 op grond van een alge
meene amnestie in vrijheid gesteld. In te
genstelling tot den sowjetstaat, die iederen
politieken tegenstander tegen den muur laat
zetten, heeft het nationaal-socialistische
Duitschland zich ertoe bepaald, Ossietzky
op 28 Februari 1933 in verzekerde bewaring
te doen stellen. Ossietzky is geruimen tijd
geleden uit deze hechtenis ontslagen en
bevindt zich in vrijheid..
De toekenning van den Nobelprijs aan
een als zoodanig bekend staanden landver
rader, is zoo voelt men dat in Duitsch
land een zóó onbeschaamde uitdaging en
beleediging van het nieuwe Duitschland, dat
daarop een dienovereenkomstig duidelijk
antwoord zal moeten volgen.
Hoe dat antwoord zal luiden, is niet be
kend, maar Duitschland zou o.i. veel sym
pathieker kunnen doen, als het den wenk
van het liberale Noorsche blad „Dagbladet"
opvolgde. Dit blad is n.L van oordeel, dat
van Ossietzky den prijs niet alleen verdient,
maar hem noodig heeft ook. Het hoopt, dat
hij zijn werk zal kunnen voortzetten, maar
dit zal voornamelijk afhangen, en men mag
slechts hopen, dat menschelijke overwegin
gen de overhand zullen hebben.
„Door edelmoedigheid te toonen, zou het
Duitsche regiem thans veel kunnen winnen,
wat de achting van het buitenland betreft",
aldus het blad, dat daarmee een duidelijk
Het meest sensationeele berich^ over
de Spaansche revolutie is wel, dat
Oviedo in handen der regeerings-troe-
pen zou zijn gevallen! En hoe!
De regeeringstroepen zouden een tun
nel van twee K.M. lengte hebben gegra
ven naar het centrum van Oviedo en
toen .plotseling het centrum der stad in
de lucht hebben laten vliegen.
Dat alles zou zoo verrassend vlug in
zijn werk gegaan zijn, dat de stad zich
zonder slag of stoot overgaf!
't Bericht is al te sensationeel, en waar
voorloopig nog alle nadere bijzonderheden,
alsmede een bevestiging van het bericht
ontbreken, mogen wij de waarheid van dit
bericht wel zeer in twijfel trekken.
Vliegtuigen boven Madrid.
Gistermiddag hebben een dertigtal regee-
ringsvliegtuigen, jacht-, verkennings- en
bombardementstoestellen, geruimen tijd bo
ven de hoofdstad gecirkeld, ondanks de laag
hangende bewolking. Waarschijnlijk gold
het hier een ten toon spreiden van optimis
me ten behoeve van de bevolking, maar het
is ook mogelijk, dat verschillende loyale
vliegtuigeskaders later een vlucht gemaakt
hebben boven de opstandelingenlinies om
die te bestoken.
Hevige strijd in de hoofdstad.
Intusschen werd er gisteren in den sector
antwoord geeff op de actie in de Duitsche I van de brug der Franschen en in de beken-
pers. j de Universiteitswijk hardnekkig gevochten.
Uit Brussel komt een zeer merkwaardig
bericht Tijdens een gisteren te Bergen, in
Henegouwen, gehouden redevoering heeft de
leider der Rexisten, Degrelle, zijn gehoor
meegedeeld, dat binnenkort het woord van
Rex per radio zal kunnen worden gehoord.
De zender van Rome zou n.L één maal per
week ter beschikking van Rex worden
gesteld!
Dit besluit van Rome kan merkwaardige
gevolgen hebben. De toestand is n.1. zoo, dat
de Belgische regeering aan de Rexisten geen
verlof heeft gegeven, om van de radio ge
bruik te maken. Als nu de Italiaansche
regeering desnoods stilzwijgend toe
stemming verleent aan de Rexisten, om
over den zender van Rome te spreken, dan
mengt als 't ware een buitenlandsche mo
gendheid zich in politieke binnenlandsche
aangelegenheden van een ander land. Dat
lijkt ons een zeer eigenaardig en gevaarlijk
standpunt, dat niet houdbaar is. De radio is
een machtig wapen, maar zou op deze
manier... staatsgevaarlijk kunnen worden.
Wij begrijpen dan ook volkomen het
commentaar, dat het Belgische dagblad
»Ving-tième Siècle" op bovengenoemd
bericht levert en dat een protest van de
Belgische regeering eischt.
De beide achtereenvolgende reizen van
den Duitschen gezant te Londen, von Rib
bentrop, naar Berlijn, doen verschillende
vermoedens ontstaan, die onder alle voor
behoud moeten worden weergegeven.
Sommigen zijn van meening, dat dit heen
en weer reizen in verband zou staan met de
Eogelsche nota van 20 November aan de
Locarno-staten, waarin naar men zegt, geen
enkele concessie zou worden gedaan aan de
Duitsche stelling, dat het nieuwe Rijnpact
en het Volkenbonds-pact los van elkander
moeten staan.
Anerzijds gaat het gerucht, dat Baldwin
tijdens zijn onderhoud met von Ribbentrop
koel geantwoord zou hebben op von Rib-
bentrop's aanvallen op het communisme en
hem te kennen zou hebben gegeven, dat deze
kwesties tot de ijzondere en binnenlandsche
van elk land behoorden.
Weer anderen brengen de reizen in ver
band met den toestand in Spanje. Met name
w°rdt de ontploffing van de cervantes in
verband gebracht met de aanwezigheid van
de Duitsche „Leopard" in de wateren van
Carthagena.
Tenslotte vestigen parlementaire kringen
de aandacht op het bezoek dat lord London-
derry aan Baldwin heeft gebracht.
Naar men weet staat de minister van
luchtvaart in nauwe relatie tot von Ribben-
tr°P en men schrijft hem dan ook dikwijls
de bedoeling toe op te treden als verbin'
dingsagent tusschen Berlijn en Londen.
De regeeringstroepen hebben tegenaanval
len ondernomen en met name 2000 man
rechtsche troepen omsingeld, die een zieken
huis in bezit hadden genomen.
De rechtsche troepen hebben gisteren
Casa del Campo aangevallen, doch zij wer
den teruggeslagen. Tijdens hun offensief
heeft de militie terrein gewonnen en zeven
strijdwagens buitgemaakt.
Over het geheel was de dag gunstig voor
de regeeringstroepen.
Spaansche regeering eischt ontruiming
Duitsche en Italiaansche ambassades.
Minister Del Vayo heeft den deken van
het corps diplomatiqué, den ambassadeur
van Chili, een telegram gezonden, waarin
hij zegt: de regeering der republiek heeft
met verrassing vernomen, dat ondanks de
erkenning van de regeering-Franco door
Duitschland en Italië, een deel van hun per
soneel in de gebouwen hunner ambassades
is gebleven. Ik breng deze verrassende hou
ding te uwer kennis in uw kwaliteit van
deken van het corps diplomatiqué en ik ver
zoek u den belanghebbenden mede te dee-
len, dat zij gehouden zijn binnen 24 uur
naar elders te vertrekken.
Teneinde een mogelijk incident te voorko
men, zouden de deuren der genoemde am
bassades gesloten kunnen worden door de
Spaansche autoriteiten en in uw aanwezig
heid, wanneer gij daar geen bezwaren tegen
ziet
De Britsche admiraliteit spreekt officieel
tegen, dat de persberichten, volgens welke
een convooischip en vier duikbooten van
Malta naar de Spaansche kusten zouden
z n vertrokken, waarheid zouden bevatten
Reuter verneemt nog, van de admirali
teit, dat de Cyclops naar Alicante gaat om
de Woolwich af te lossen. Een aantal duik
booten hebben eerstgenoemd schip mis
schien een deel van het traject begeleid,
maar het is onwaarschijnlijk, dat zij het tot
Spanje begeleiden.
De kruiser Galatea vertrekt ook van
Malta naar Spanje om de Arethusa af te
lossen, terwijl het derde flottilje torpedo-
bootjagers het eerste gaat aflossen.
Op Malta zijn alle verloven bij de marine
ingetrokken.
Tydens een bezoek van Maisky, den Rus-
sischen ambassadeur te Londen, aan het
Foreign Office waarbij hy vergezeld was
van Kagan zou hy met Eden een bespreking
hebben gehad over den toestand in de Mid-
dellandsche Zee. Het onderhoud duurde
byna een uur.
Slechts een manoeuvre?
Havas meldt nader uit Londen:
Het vertrek uit Malta naar Spanje van
den kruiser Galathea en van het derde flot
tilje torpedobootjagers wordt te Londen be
schouwd als in onmiddellijk vèrband te
staan met de verklaringen van Eden om
trent de bescherming van de Britsche
scheepvaart. In de kringen der admiraliteit
verklaart men dat het hier slechts gaat om
een manoeuvre. Niettemin is het mogely'.:
dat andere eenheden uit Malta zich zullen
voegen bij de Britsche vlootstrydkrachten
in de Spaansche wateren! Sedert het geval
met de Cervantes schjjnt de bescherming
van Britsche schepen dringend geboden. Er
zyn geruchten dat er reeds een koopvaardij
schip van onbekende nationaliteit op de
hoogte van Barcelona gezonken zou zijn.
De houding van de Fransche
regeering.
De houding van de Fransche regeering is
de Spaansche kwestie blijft zooals deze door
de Britsche regeering is bepaald. Wat de
mogelijkheid van operaties voor de haven
van Barcelona van de zjjde der rechtsche
vloot betreft, is men in Fransche diploma
tieke kringen van oordeel, dat, zoolang de
regeering-Franco niet .«ls oorlogvoerende
mogendheid is erkend, door de rechtsche
troepen geen effectieve blokkade kan wor
den ingesteld. Voorts is het een regel in het
zeerecht, dat neutrale staten slechts een
blokkade kunnen erkennen, wanneer deze
effectief is. De oorlogschepen, waarover
Franco beschikt, zyn echter onvoldoende
om de junta te Burgos in staat te stellen
een effectieve blokkade ten uitvoer te bren
gen. Hoe het ook zij, de minister van marine
is belast alle mogelijke maatregelen te ne
men om de Fransche vlag in de Spaansche
wateren te beschermen.
De clandestiene wapen-affaire te
Bordeaux.
Ingenieur Bourdale, die in verband met
de clandestiene wapen-affaire gearresteerd
is, heeft bekend, dat hy onderhandelingen
voerde met de Spaansche regeering over de
levering van levensmiddelen en van
„pijltjes voor vliegtuigbommen". Alleen de
levering van munitie werd feitelijk onder
oogen gezien en het te Bordeaux in beslag
genomen materiaal zou naar Catalonie ver
zonden zijn, wanneer de politie de zaak niet
op het spoor was gekomen. Bourdale ont
kende wat het ook zij aan een der beide
partijen in Spanje te hebben geleverd.
Op vragen betreffende het instrument,
dat in staat stelt een „pijltjesbom" te doen
ontploffen, op de gewenschte hoogte, zette
Bourdale uiteen, dat het patent door een
maatschapppij te Bordeaux werd geëxploi
teerd met het oog op de levering aan het
Fransche leger, maar dat het ministerie van
oorlog na proefnemingen geweigerd had
bestellingen te doen.
Deze onderneming is thans ontbonden.
De Spaansche regeering zou in tegen
woordigheid van Bourdale proeven hebben
genomen bij Bilbao, welke ongetwijfeld af
doende waren, aangezien hem een bestel
ling gegeven werd.
Noorsch schip door de opstande
lingen aangehouden.
De radioclub te Teneriffe deelt mede, dat
de opstandelingen nabij Barcelona een
Noorsch schip hebben aangehouden. Naar
verluidt heeft dit schip verscheidene reizen
gemaakt. Het was op weg naar een Engel
sche haven, doch onderweg werd de lading
verwisseld. Het schip zou munitie voor de
Spaansche regeering vervoeren en is reeds
enkele malen door de luchtmacht der op
standelingen gebombardeerd. Het vaartuig
is thans in beslag genomen.
De vloot der opstandelingen heeft verder
een Grieksch schip met munitie gedwongen
naar Ceuta te stoomen.
Men verwacht verder, dat binnenkort de
vloot een aanval zal doen op Valencia en
Barcelona. De haven van Gyon wordt door
de vloot der opstandelingen bewaakt en al
le verbindingen over zee zijn afgesneden
Naar de opstandelingen mededeelen zyn in
de stad demonstraties gehouden om de
overgave der stad te vragen. Volgens een
bericht uit Madrid zou generaal Miaja, die
belast was met de leiding van de verdedi
ging, door de anarchisten zyn afgezet.
Naar aanleiding van de toekenning van
den Nobelprijs voor den vrede aan Karl von
Ossietzky schryft het Duitsche Nieuwsbu
reau:
Door de toekenning aan Karl von Ossietz
ky van den Nobelprijs voor den vrede is
deze voor de eerste maal ten deel gevallen
aan een door het hoogste gerechtshof van
zijn land veroordeelden landverrader.
Karl von Ossietzky is op 23 Nov. 1931,
derhalve in den tijd van de November-repu
bliek, door den vierden strafsenaat van het
Ryksgerechtshof wegens landverraad tot een
gevangenisstraf van 1 y, jaar veroordeeld.
Een verzoek om gratie aan den Rijkspresi
dent, generaal-veldmaarschalk von Hinden
burg, werd door dezen afgewezen. Ossietzky
is met Kerstmis 1932 op grond van een alge
meene amnestie in vrijheid gesteld.
In tegenstelling tot den Sovjetstaat, die
iederen politieken tegenstander tegen den
muur laat zetten, heeft het nat.-soc. Duitsch
land zich er toe bepaald Ossietzky op 28
Febr. 1933 in verzekerde bewaring te doen
stellen. Ossietzky is geruimen tijd geleden
uit deze hechtenis ontslagen en bevindt zich
in vryheid.
De toekenning van den Nobelprijs aan een
als zoodanig bekend staanden landverrader,
aldus het D.N.B., is een zoo onbeschaamde
uitdaging en beleediging van het nieuwe
Duitschland, dat daarop een dienovereen
komstig duidelijk antwoord zal volgen.
Ossietzky's toestand.
Karl von Ossietzky wordt op het oogen-
blik behandeld in het Westend-Kranken-
haus te Charlottenburg. Vandaag zijn eenige
bezoekers bij hem toegelaten. Ossietzky is
gebogen en mager geworden, zijn haren zijn
wit, al is hy pas 48 jaar.
De schrijver wist reeds, dat hem de No
belprijs voor den vrede was toegekend en
zeide: „Ik verheug mij over deze onderschei
ding, maar ik ben een politiek schrijver en
ik hoop, dat deze daad van het Nobelcomité
geen onaangename reacties voor Noorwegen
zal hebben".
Op de vraag of hy naar Oslo zou gaan om
den prijs in ontvangst te nemen, verklaar
de Ossietzky, dat hij daarop niet kon ant
woorden.
De behandelende geneesheer toonde zich
zeer gereserveerd en verklaarde, dat de
zieke nog de grootste zorgen noodig heeft.
Liberaal Noorsch blad doet beroep op
Duitsch regiem om edelmoedigheid te
toonen.
Het liberale blad „Dagbladet" schrijft, dat
von Ossietzky en Saavedra Lamas beiden
den Nobelprijs voor den vrede verdiend
hebben. Het blad is van oordeel, dat von
Ossietzky den prijs niet alleen verdient
maar hem noodig heeft ook en men moet ho
pen (aldus het blad) dat het niet te laat is.
Men moet hopen "dat hy zal herstellen en
zijn werk zal kunnen voortzetten, maar dit
zal voornamelijk van het regiem van zijn
land afhangen en men mag slechts hopen
dat menschelijke overwegingen de overhand
zullen hebben. Door edelmoedigheid te too
nen zou het Duitsche regiem thans veel
kunnen winnen wat de achting van het bui
tenland betreft.
Ten aanzien van Saavedra Lamas schryft
„Dagbladet", dat hy den Nobelprijs voor den
vrede verdiende als actief politiek man voor
zijn pioniersarbeid voor den vrede. Het blad
noemt Saavedra Lamas den vader van het
nieuwe Kellogg-pact, een groot vriend van
den vrede en den man die den oorlog in
den Gran Chaco tot staan bracht.
Vertegenwoordigers van de bui
tenlandsche pers bijeen gercepen.
De vertegenwoordigers van de buiten
landsche pers zijn voor hedenmiddag
half twee (12.50 Ned. tijd) op het
ministerie van propaganda bijeenge
roepen, om een belangrijke verklaring
inzake de buitenlandsche politiek van
het rijk, aan te hooren.
Men verwacht, dat mededeeling zal
worden gedaan van het verdrag met
Japan inzake den strijd tegen het com
munisme.
De Fransche Kamer heeft gisteren een
rouwzitting ter nagedachtenis van minis
ter Salengro gehouden onder voorzitter
schap van Herriot. De banken van de
linkerzijde waren meer dan vol, doch geen
enkel afgevaardigde van de rechterzyde
was verschenen. Zwijgend verhieven de
aanwezigen zich van hun zetels en met
bewogen stem hield Herriot een toe
spraak, waarin hij hulde bracht aan de
nagedachtenis van den op zoo tragische
wijze om het leven gekomen minister.
Spreker laakte de lastercampagne en
wees er op, dat een priester, die den oor
log heeft medegemaakt, en tezamen met
Salengro in Duitschland krijgsgevangen
was, de waarheid heeft getuigd. Vervol
gens spoorde Herriot de Kamer aan der
gelijke campagnes voor de toekomst on
mogelijk te maken.
De rede van Herriot werd herhaalde
malen door applaus onderbroken.
Vervolgens sprak minister-president
Blum vanaf zijn plaats enkele woorden.
„Ik dank de Kamer van ganscher harte.
Ik wenschte, dat ik kon zeggen, de geheele
Kamer". Hierbij wees Blum op de leege
barken der rechterzijde
Ten teeken van rouw werd de zitting
hierna verdaagd tot Donderdagochtend.
DIAMANTSMOKKELAARSTER
GEARRESTEERD.
De politie te New-York heeft mevr.
Pearl Josephine Weinberg gearresteerd,
op het oogenblik, dat zij van de Norman
die aan wal stapte. Een hoeveelheid dia
mant ter waarde van 50.000 dollar, welke
zij het land probeerde binnen te smokke
len, werd in beslag genomen.
Weinberg, die zijn vrouw aan de boot
opwachtte, werd eveneens gearresteerd.
De politie is er verder in geslaagd,
eenige leden te arresteeren van een dia-
mantsmokkelaarsbende, welke van Ant
werpen uit op New-York werkte. De po
litie heeft maandenlang op de leden dezer
bende geloerd.
EEN
TREINBOTSING.
Zeventien dooden.
Gisteravond 9.50 uur zijn op de lijn
Chicago-Milwaukee twee treinen tegen
elkaar geloopen. Zeventien personen zijn
om het leven gekomen, 65 werden ge
wond.
Volgens een bericht van het commissa
riaat van buitenlandsche zaken zyn op 21
November nog drie Duitschers gearresteerd,
n.1. de monteur Fr. Bösherz van de Zschocka
Werke, uit Kaiserslautern, Reinold Schind-
ler, uit Jena, beiden wonende in Marioepol,
en Hermann Stammer, monteur, geboortig
en wonende te Kharkow.
De bedrijfsleider Heinrich Schafer uit
Tsjoemysj, werd op 21 Oct. 1.1. op zijn werk
bij Froense zonder opgave van redenen ge
arresteerd. Hij bevindt zich in Semipatatinsk
en was op 11 Nov. nog niet verhoord. Hy
wordt van „contra-revolutie ten gunste van
Duitschland" beschuldigd.
De Duitsche ambassade stelt een onder
zoek in.
Duitschland dreigt de betrekkingen
met Rusland te verbreken.
De Daily Telegraph deelt mede, dat de
Duitsche ambassadeur von Ribbentrop in een
onderhoud met Baldwin zou hebben gezegd,
dat Duitschland de diplpmatieke betrekkin
gen met Sovjet-Rusland zou verbreken als
ingenieur Stickling ter dood wordt gebracht.
Baldwin antwoordde, dat een openlijke
breuk de pogingen tpt het vormen van een
nieuw Europeesch v redes>-sypteem ernstig in
gevaar zou brengen.
HEVIGE GEVECHTEN IN SOEI YOEAN.
In de streek van Woetsjang Hoeyang in
het noorden van Soei Yoean werden
hevige gevechten geleverd tusschen de
Chineesche en Mongoolsche troepen. Uit
Chineesche bron wordt vernomen, dat 20
vliegtuigen uit Nanking te Kweithoa, de
hoofdstad van Soeiyoean, zouden zijn aan
gekomen. Zij zouden de opdracht hebben,
onmiddellijk aan den strijd deel te nemen.
BEPERKING VAN WARENHUIS-
VERKOOP IN OOSTENRIJK.
De Oostenrijksche regeering heeft den
verkoop van levens- en genotmiddelen door
warenhuizen verboden.
Deze maatregel is genomen, ten einde te
gemoet te komen aan den eisch der kleine
winkeliers, het bedryf der groote waren
huizen te beknotten.
DEGRELLE EN DE ROMEINSCHE
RADIO.
In Belgische politieke kringen is men
verbaasd over het feit, dat de Italiaansche
regeering Degrelle toestemming heeft gege
ven voor de Romeinsche radio te spreken.
Het bericht is nog niet bevestigd, doch
reeds zou de minister van buitenlandsche
zaken instructies hebben gegeven aan den
Belgischen ambassadeur te Rome en men
verneemt, dat indien het feit waar is, de
Belgische regeering energiek zal proteatee-
ren by de regeering te Rome.
