DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Nieuwe bombardementen van Madrid
Geruchten rondom Koning Edward
No. 284 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 3 December 1936
138e Jaargang
De algemeene toestand.
De Spaansche revolutie
ïen geheim verdrag tusschen Largo Caballero
en den Sovjet-ambassadeur.
De verdedigings-Junta verandert
haar naam.
De bisschop van Bradford waarschuwt.
COMMENTAREN IN DE
ENGELSCHE PERS.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS FER GEWONE ADVERTEN^IEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 3 December.
Er komen uit Spanje op het oogenblik
weinig sensationeele berichten, althans wat
den toestand aan de gevechtsfronten betreft.
Men spreekt van een betrekkelijke rust wat
natuurlijk niet wegneemt, dat men net
vuurgevecht en voornamelijk het gevecht
in de lucht op levendige wijze heeft onder
houden.
Drie kwartier lang hebben bombarde-
ments-vliegtuigen van de nationalisten hun
bommen over verschillende wijken van de
hoofdstad uitgestrooid en groote schade
aangericht. Trouwens, ook de luchtmacht
van de regeeringstroepen heeft zich niet on
betuigd gelaten.
In Andalusië schijnt het gevecht met
wisselend geluk te zijn gevoerd en de be
richten daarover zijn van beide zijden zoo
verschillend, dat een conclusie daaruit
moeilijk getrokken kan worden.
Intusschen blijkt steeds meer hoe de
Spaansche krijg in wezen eigenlijk een strijd
tusschen fascisme en communisme is, een
strijd, die door geheel Europa met groote
spanning gevolgd wordt omdat in ons we
relddeel de tegenstelling tusschen beide
levensbeschouwingen steeds scherper tot
uiting komt.
Wij maakten gister reeds melding van
het feest, dat te Cadix eenige duizenden
Duitsche soldaten aan land gezet zijn, die
Franco zullen steunen en die zich zooge
naamd als particuliere vrijwilligers zouden
aangemeld hebben.
Wijst dit reeds op bedekte buitenlandsche
inmenging, ook de geruchten van meer di
recte Russische hulp aan de regeeringstroe
pen worden steeds sterker. Uit Berlijn komt
thans de mededeeling hoewel niet offi
cieel dat Largo Caballero met de Sovjet
ambassadeur te Madrid overeengekomen zou
zijn, dat Moskou de regeerings-troepen in
Madrid en Catalonië van krijgstuig zou
voorzien. Er schijnen gister trouwens weer
negen Russische tanks in beslag genomen te
zijn.
De opstandelingen hebben inmiddels weer
700 Marokkanen naar Spanje overgebracht
en het ziet er dus niet naar uit of de strijd
daar vooreerst door gebrek aan mannen
en wapenen gestaakt zal moeten worden.
Inmiddels sluiten Frankrijk, Engeland en
België zich in dezen Europeeschen chaos
steeds nauwer aaneen. Frankrijk zal thans
officeel in de Kamer meedeelen dat het
zich verplicht gevoelt Engeland als
slachtoffer van een niet uitgelokten aanval
ter hulp te komen en in Engeland heeft
Eden nog eens op de Britsche hulp-verlee
ning aan België gewezen en daarbij mede
gedeeld, dat deze Engelsche hulp niet de
Belgische koloniën omvat, maar strikt tot
Europa beperkt zal blijven.
Wat de overeenkomsten van Japan en
Duitschland en Italië betreft, gaan er ook in
Japan stemmen op, die er tegen waarschu
wen zich in een fascistisch blok te laten
opnemen. De zoogenaamde partij der sociale
massa protesteert openlijk tegen de gesloten
verdragen en zegt, dat Japan zich in geen
geval in een wespennest mag steken waar
door het in een komenden wereldoorlog kan
meegesleept worden.
De complotten tegen de regeering in Grie
kenland schijnen nog steeds dat land te
verontrusten. Thans gaat weer het gerucht,
dat er in Griekenland een aantal oud-
ministers gearresteerd en verbannen zijn,
die een complot hadden gesmeed om de re
geering omver te werpen.
Hoewel Venizelos, de groote onruststoker,
overleden is, schijnt men het conspireeren
daar nog steeds niet te kunnen laten.
Heel Engeland houdt zich op het oogen
blik bezig met de vraag in hoeverre de
geruchten waarheid bevatten, dat koning
Edward voornemens zou zijn met de ge
scheiden mevrouw Simpson in het hu we ijk
tg treden
De bisschop van Bradford heeft,
men dat noemt, „de kachel aangemaa
door in een rede den wensch uit te spreken,
dat de koning, wat zijn religieuse Plichten
betreft, meer positieve blijken van Pj'chts-
vervulling moet geven, maar hij ontkende
later dat hij hierbij op een huwelij
gezinspeeld.
Waar de Amerikaansche blade"
het huwelijk van len vorst met een gescnei-
den vrouw becritiseerden, houden de vo
naamste Engelsche bladen zich met d
vraag bezig, of de koning een h^w® 'jk
"mg sluiten dat niet overeenkomstig de ver
plichtingen van den troon zou zijn. De pr
mier heeft een langdurig onderhoud m
den koning gehad en men neemt aan, da
daarin de huwelijkskwestie besproken zou
rijn. Waar hier en daar reeds over een
mogelijk aftreden -an den nog met eens g
kroonden vorst wordt gesproken, blijkt wei
dat de kwestie van zeer groote betecken
is te achten.
Gisteren zijn de wijken in het noor
den en noord-westen van Madrid op
nieuw gebombardeerd.
Men telde een veertigtal buitenge
woon zware ontploffingen, die de ge
heele stad deden trillen.
Het bombardement duurde nauwelijks
een kwartier. Er zijn talrijke slachtof
fers gevallen, terwijl de aangerichte
schade aanzienlijk is.
Rechtsche vliegtuigen hebben eveneens de
versterkingen van de regeering in de uni
versiteitswij k gebombardeerd.
Dinsdagavond hebben drie vliegtuigen
der opstandelingen de stellingen der regee
ringstroepen in de Casa del Campo gebom
bardeerd. De nacht was betrekkelijk rustig.
De artillerie der regeering bestookte recht
sche troepenconcentraties en in het begin
van den middag viel van de fronten voor de
hoofdstad geen enkel belangrijk feit te mel
den.
De verdedigingsraad te Madrid.
Het defensiecomité heeft gisteren zijn
naam veranderd in „Gedelegeerd comité
voor de verdediging van Madrid" teneinde
goed te doen uitkomen, dat het zuiver en al
leen een verlengstuk vormt van de repu
bliek, die voorloopig te Valencia haar zetel
heeft gekozen. Het aantal leden van het co
mité is teruggebracht tot tien, onder voor
zitterschap van generaal Miaja.
Geheim verdrag tusschen Largo Ca
ballero en Sovjet-ambassadeur?
De officieele National-sozialistische Partei-
korrespondenz te Berlijn publiceert in sen-
sationeelen vorm bijzonderheden omtrent
een geheim verdrag, dat volgens het blad tot
stand zou zijn gekomen tusschen Largo Ca
ballero en den Sovjet-Russischen ambassa
deur te Madrid, Rosenberg. Krachtens dit
verdrag zou Moskou zich verbonden hebben,
de regeeringstroepen te Madrid en Catalonië
te voorzien van krijgstuig. Hiertegenover
zou Caballero zich verplicht hebben 100
millioen pesetas ter beschikking van Rosen
berg te stellen.
Hevige strijd in den sector-Pozuelo.
Gistermiddag versterkten de rechtsche
troepen opnieuw den druk op den sector
Pozuelo. Na aanvankelijk te zijn terugge
slagen, wisten zij tot het dorpsplein van Po
zuelo door te dringen, doch de regeerings
troepen wisten den vijand na een hevigen
tegenaanval te verdrijven. In de overige sec
toren vinden kleine schermutselingen plaats
o.a. te Villavorde.
In een communiqué deelt het groote
hoodkwartier der opstandelingen o.a. mede,
dat een aanval van de regeeringstroepen
bij Teruel werd afgeslagen. In het noorden
van de provincie Avala werd een aanval
van de regeeringstroepen door een tegen
aanval van de opstandelingen gestuit.
Aan het front voor Madrid werden alle
aanvallen van de regeeringsmilitie terugge
slagen. Een jachtvliegtuig der rechtsche
luchtmacht heeft hier drie vijandelijke toe
stellen omlaag geschoten. Drie andere vlieg
tuigen werden bij Talavera neergeschoten,
terwijl bij Guadix twee toestellen in brand
werden geschoten. De luchtmacht der op
standelingen bombardeerde met succes mi
litaire objecten te Madrid, Santander en
Vittoria.
De radioclub te Teneriffe berichtte, dat
een aanval van de regeeringstroepen aan
het front van Santander bij Espinosa de Los
Monteros werd afgeslagen. Volgens gevan
gen genomen regeerings-miliciens zou fret
aantal gesneuvelde kameraden van hem 500
bedragen.
Generaal Queipo de Llano heeft een rede
gehouden voor den zender van Sevilla. Hij
zeide o.a., dat de opstandelingen zich giste
ren meester hebben gemaakt van negen
Russische tanks. In den sector Pozuelo zijn
de opstandelingen 3 K.M. opgerukt. In den
avond bereikte een afdeeling rechtschen.
welke uit Carabanchel was vertrokken, de
Manzamares.
Den geheelen dag bombardeerde de lucht
macht Madrid en groote rookkolommen
stijgen op, op verscheidene plaatsen is brand
uitgebroken. In het gebied van Albuquer-
que hebben 86 man zich overgegeven aan de
opstandelingen.
Radio Sevilla meldt:
Gisterochtend deelde radio Sevilla mede,
dat er cmtrent de vijfde divisie mets was
te melden. Aan het front van Avala, waar
de zesde divisie ligt, viel de vijand Villa
Real aan, doch werd hij verdreven. Dertig
gesneuvelde regeerings-miliciens en drie
pantserwagens bleven op het slagveld ach
ter. In Andalusië viel de vijand Villa Harta
aan, doch het garnizoen dreef de regeerings
troepen terug. De regeeringstroepen zouden
volgens dit station Grado zijn binnengetrok
ken en een convooi van de opstandelingen
hebben buitgemaakt. Radio Sevilla verklaar
de, dat weliswaar een tank van de regee
ringstroepen Grado trachtte binnen te drin
gen, doch de oorlogsmachine werd buitge
maakt door de rechtschen.
Het hoofdkwartier der opstandelingen
meldde ten slotte, dat in Asturie en vooral
rond Oviedo de toestand normaal is. In Ba-
dajoz zijn 70 personen naar de opstandelin
gen overgeloopen.
Troepentransporten over de Straat
van Gibraltar.
Een opstandelingen-1 roepentransport, ge
ëscorteerd door den kruiser Canarias en
komende uit Ceuta, heeft te Algeciras 700
Marokkanen aan land gezet, terwijl tevens
een groote hoeveelheid muniti» gelost werd.
Zes gewapende kleine oorlogsschepen pa
trouilleeren in de Straat van Gibraltar, twee
anderen liggen voor anker te Algeciras en
bewaken een Spaansch stoomschip, de
Arnabal Mendi, dat levensmiddelen voor een
waarde van vijf millioen pesetas aan boord
heeft en bestemd was naar Valencia, maar
dat Zondag Gibraltar binnengevlucht is.
Hans Beimler gesneuveld.
De Spaansche pers wijdt lange artikelen
aan den Duitscher Hans Beimler, die in den
strijd tegen de opstandelingen is gesneuveld.
Beimler was vroeger communistisch afge
vaardigde in den Duitschen rijksdag. Na
een grootsche demonstratie zal zijn stoffelijk
overschot naar Moskou worden gebracht en
bijgezet worden in den Rooden Muur van
het Kremlin.
De godsdienstkwestie in Spanje.
Een katholieke Fransche commissie heeft
een bezoek gebracht aan den minister zonder
portefeuille, Irujo, teneinde faciliteiten te
verkrijgen, noodig voor een onderzoek naar
de godsdienstkwestie in Spanje.
Britsche parlementsleden protes
teeren bij Franco.
De Britsche parlementsleden, die naar
Madrid zijn gekomen om een onderzoek in
te stellen, hebben een telegram gezonden aan
het Britsche Lagerhuis, waarin wordt aan
gedrongen op het spoedig zenden van gas
maskers.
Ook hebben zij langs diplomatieken weg
geprotesteerd bij Franco tegen het bombar
deeren van plaatsen, welke naar men weet
alleen door civiele bevolking worden
bewoond.
Het Roode Kruis en de burger
oorlog.
De algemeene gedelegeerde van het Inter
nationale Roode Kruis te Genève, Junod, is
te Saint Jean de Luz aangekomen. Hy ver
klaarde, dat het aantal gedelegeerden van
het Roode Kruis in Spanje verdubbeld zal
worden. Zij zullen gevestigd worden in de
volgende steden: Madrid, Barcelona, Bilbao,
Burgos, Valencia, Albacete, Saragossa, Leon,
Sevilla en Santander.
De zitting van de non-interventie
commissie.
In het communiqué, dat na afloop van de
zitting van de non-interventiecommissie is
gepubliceerd, wordt o.a. gezegd, dat aan de
Britsche regeering door de commissie is
opgedragen aan Valenca en Burgos een plan
voor te leggen inzake controle te land en te
water op de wegen, die toegang geven tot
Spanje. De vertegenwoordiger van Portugal
verklaarde niet zyn stem te kunnen geven
aan dit voorstel, dat echter toch werd aan
genomen.
Lord Plymouth verklaarde, dat de Britsche
regeering niet tevreden is over de werking
van het non-interventieverdrag en aan de
andere regeeringen zal voorstellen, het voor
beeld van Engeland te volgen en maatregelen
te nemen om het vervoer van krijgstuig naar
Spaansche havens met de schepen, welke de
vlag dezer regeeringen voeren, te verhin
deren.
Omtrent het verloop der besprekingen
meldt Havas nog, dat besloten is dat Vrijdag
in de zitting van de sub-commissie de kwes
tie van de vrijwilligers, die uit verschillende
landen naar Spanje worden gezonden, zal
worden besproken.
De toepassing van het wapen
embargo; Britsch schip wacht
instructies.
Het Britsche schip „Thurston" van Odessa
naar Carthagena met een lading Russische
vrachtauto's, ligt in de haven van Malta te
wachten op instructies. De gezagvoerder wil
weten of deze lading wordt beschouwd als
oorlogs-materiaal.
Oorlogsbuit.
Sedert het begin van den slag maakten
de opstandelingen 38 tanks van de regee
ringstroepen buit. Onder de gesneuvelde
manschappen van de regeeringstroepen te
^pzuelo is ook het stoffelijk overschot ge
vonden van commandant Gausweisen, de
bevelhebber van de Duitsche anti-fascisten
in de Internationale Brigade.
Deserteurs verklaarden, dat de verdedi
gers van Madrid over ongeveer 2000 mitrail
leurs beschikken. De evacuatie van de
civiele bevolking wordt op groote schaal
voortgezet.
De opstandelingen gebruiken
strijdgas.
Dr. Fraenkel, de geneesheer van de inter
nationale brigade, vergezeld van Stern en
Regler, de commissarissen van de 11e en
12e brigade, heeft nieuwe bijzonderheden
medegedeeld over de gaswolken, welke ver
spreid worden door projectielen, welke de
opstandelingen op de universiteitswijk heb-
bij geschoten.
Hij zeide, dat 10 miliciens werden gewond,
zij vertoonden verstikkings-verschijnselen,
het bindvlies trekt over de oogen, de slijm
vliezen van de neus zijn aangetast en het
gelaat vertoont een groenachtige kleur. „Wij
gelooven, dat het gas dat werd gebruikt,
behoort tot de zoogenaamde „Groen Kruis"-
groep, doch we weten het niet zeker.
Dapperheid.
In een semi-officieele dagorder worden
drie militiemannen vermeld wegens dapper
heid. Het zijn Antonio Coll, een zeeman, die
alleen met handgranaten vier vijandelijke
tanks buiten gevecht stelde. Later sneuvelde
hij zelf. De beide anderen zijn commandant
Carasco en Jose Vilaro, een 17-jarig mili
cien, die het voorbeeld van Coll volgden en
met handgranaten vijandelijke tanks buiten
gevecht stelden.
Mijnwerkers uit de internationale brigade
hebben de kliniek van het hospitaal in de
universiteitswijk in de lucht doen vliegen.
Uit Londen wordt gemeld, dat koning Ed
ward gister een bespreking heeft gehad met
minister-president Baldwin. Deze bespreking
wordt in verband gebracht met een vry
scherpe uitlating van den bisschop van
Bradford, die zich afvraagt of de koning
door z'n houding zich wel bewust is van
hetgeen hij behoeft.
De Engelsche pers heeft daar commenta
ren op geleverd en een en ander vastgekop
peld aan verschillende geruchten en praatjes
die den laatsten tijd in omloop zijn over de
verhouding van den koning en een Ameri
kaansche, mrs. Simpson.
Bisschop critiseert den koning.
De Anglicaansche bisschop van Bradford,
dr. A. W. F. Blunt, heeft openlijk den strijd
aangebonden tegen den Anglicaanschen bis
schop van Birmingham, die het voorstel had
gedaan, dat bij de kroning van den koning
van Engeland de communie, welke tot nu
behoorde bij de kroningsplechtigheid, daar
van zou worden losgemaakt. Tegen dit voor
stel verzette bisschop Blunt zich met kracht
in een rede op de „diocesane conferentie".
Het is van belang, een passage uit zyn re
de naar voren te brengen, welke een directe
critiek op koning Edward zelf behelst.
Edward VIII
Na gezegd te hebben, dat de koning Gods
overvloedige genade behoeft, evenals wij
allen, wanneer hij zijn plicht getrouw wil
vervullen, vervolgde de bisschop:
„Wij hopen, dat hy zich bewust is van het
geen hij behoeft. Sommigen onzer wenschen,
dat hij meer positieve blijken ervan gaf, dat
hy zich daarvan bewust is".
De Britsche pers over de geruchten
omtrent den koning.
Het voornaamste onderwerp in de Brit
sche pers is heden het verband tusschen het
particuliere leven van den koning en zyn
verplichtingen als constitutioneel vorst.
De „Times" schrijft, dat sommige Ameri
kaansche bladen reeds zoover gingen om een
huwelijk te voorspellen, dat niet overeen
komstig de verplichtingen van den troon
zou zyn. Koningin Mary zou reeds haar toe
stemming hebben gegeven. Dergelijke be
richten kunnen in de Ver. Staten en in de
Dominions veel kwaad doen.
Indien de Britsche pers zich tot nu toe van
commentaar onthield, is dit niet te wijten
aan angstvalligheid, noch aan druk van of
ficieele zijde. Het was geheel vrijwillig in de
hoop, dat een officieele daad of verklaring
een einde zou maken aan de geruchten.
De „Daily Telegraph" verklaart, dat er ge
vallen zijn, waarin de particuliere kwesties
van den constitutioneelen vorst van publiek
belang zyn. Dit is een van de lasten van het
koningschap, doch ook een van de voorrech
ten, want het maakt onmogelijk, dat hij die
de kroon draagt een daad kan stellen, waar
door hij op fatale wijze zijn verheven waar
digheid zou omlaag halen. Het blad is over
tuigd, dat de koning overeenkomstig zijn
plicht zal kiezen.
Ook de „Morning Post" vraagt een offi
cieele ontkenning van de geruchten en
praatjes welke in het buitenland en in En
geland zelf de ronde doen. Het blad ver
werpt deze praatjes met afschuw.
De „Daily Mail" is van oordeel, dat hier
sprake is van een constitutioneele crisis van
de eerste grootte. Het betreft de betrekkin
gen tusschen den koning en het kabinet en
dit is een van de meest kwetsbare punten in
de Britsche grondwet.
Deze kwestie is te delicater, omdat
sprake is van een huwelijk van den ko
ning. Een oplossing moet worden gevon
den, aftreden zou het hart van millioe-
nen getrouwe onderdanen met groote
droefheid vervullen.
Mrs. Simpson
Het probleem.
De „News Chronicle" schrijft: „Het pro
bleem, dat eenigen tijd aanleiding gaf tot
praatjes, kan eenvoudig als volgt worden
samengevat:
Eén van de intieme vriendinnen van
den koning is mevr. Ernest Simpson,
Amerikaansche van geboorte en twee
keer gehuwd geweest. Men gelooft, dat
het de wensch is van den koning met
haar te trouwen. De vraag is of zy over
de kwaliteiten beschikt, welke noodig
zyn voor een koningin van Engeland en
of de koning dan wel het kabinet als
woordvoerder van de openbare meening
hierover moet beslissen.
De koning, zoo goed als ieder man, kan
beslissen met wie hij een verbintenis voor
het leven wil aangaan. Hij had overeen
komstig zijn verlangen in het nuwelyk kun
nen treden zoolang hij nog prins van Wales
was. Zijn vrouw zou geen koningin, doch
prinses-gemalin geweest zyn. De koning zou
zonder twijfel bereid zyn toe te stemmen
indien het parlement 'n wet zou aannemen,
waarby aan de kinderen, welke uit deze ver
bintenis kunnen voortspruiten, het recht
van opvolging wordt ontzegd".
