Het groene oog van Baa-AI.
£en Zonnig Boek
VERKADE ALBUM
Waar Wij Wbnen«
Minister Slotemaker verdedigt zijn beleid.
ALKMAARSCHE COURANT van DONDERDAG 3 DECEMBER 1936
PARLEMENT
Begrooting werkloosheids-subsidiefonds
aangenomen.
DE SPELLINGKWESTIE.
zyn leven gevreesd.
Groote brand in Friesland.
Vier woningen afgebrand.
disconto-verlaging.
de „o. a. knudsen" te amsterdam.
de „balhash" behouden binnen
gebracht.
(Van onzen parlementairen medewerker.)
In de avondvergadering van Dinsdag
had de Tweede Kamer de begrooting van
het Werkloosheidssubsidiefonds met den
minister van financiën behandeld, waarbij
deze aan een ernstig bezwaar van alle
fracties was tegemoet gekomen. De Kamer
nam genoegen met de gevonden oplos
sing, dat de „rentedragende" voorschot
ten (aan de gemeenten) zouden verval
len, in afwachting van een advies van een
door den minister ingestelde commissie.
Zonder stemming zou de begrooting er in
het late avonduur ook wel door zijn ge
gaan, v/are de heer Wijnkoop er niet ge
weest. Ofschoon hij in het geheel niet het
woord had gevoerd, voelde hij zich toch
geroepen, stemming te vragen. Waaróm,
bleek den volgenden middag. Toen legde
hij een vrij uitvoerige verklaring vóór de
stemming af, waarin hij vrijwel een sa
menvatting van de geopperde bezwaren
gaf en de houding van minister Oud niet
voldoende vond. Aldus was hij de sociaal
democraten een slag voor en kon hij hen
vóór laten stemmen. Voor een hoofdelijke
stemming liet voorzitter Aalberse de
tijd dringt bij den begrootingsarbeid!
zich niet zoo grif vinden; en zoo kon het
gebeuren, dat de communistische afge
vaardigde volstond met aanteekening te
vragen van geacht te willen worden te
hebben tegengestemd.
Nadat een beetje opruiming was gehou
den onder „hamerstukken" en kleine ont-
werpjes, kwam de minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen aan het
word ter verdediging van zijn beleid.
We hebben al ge-.ien dat het onderwijs
beleid in het aigemeen niet zoo heel groo-
te bedenkingen had ontmoet, behalve bij
de sociaal-democraten. Daarop behoefde
hij dus niet zoozeer zijn rede te spitsen.
Bovendien is de Staatscommissie voor de
onderwijsconcentratie pas met haar rap
port gereed gekomen en zjin daaromtrent
hoopvolle berichten verschenen, zoodat
dat netelige punt alvast uit de discussie
was verdwenen.
De minister behandelde eerst de critiel:
op zijn beleid ten aanzien van de schrijf
wijze van de Nederlandsche taal, anders
gezegd: de spelling, Let een herinnering
aan den spellingstrijd van de vorige eeuw
(eerst Siegenbeek, daarna De Vries en Te
Winkel) wees hij erop dat hel nu niet zoo
heel eenvoudig is, om tot overeenstem
ming te komen. Dr. de Visser, mr. Terp
stra en mi. Marchant hebben in een kort
tijdsbestek ook heel wat moeilijkheden
trachten te overwinnen.
De kwestie is deze, en daar draait alles
om: we willen allen een taal die groeit en
niet verstart. Wanneer men zich dus met
wijzigingen bezig houdt, is een zekere
„onbelijndheid", volgens den minister,
onvermijdelijk.
De heer Tilanus vooral had aangedron
gen op een wettige regeling, maar vroeg
de minister hij kan toch niet bedoelen,
dat de Kamer op een eventueel ontwerp
amendementen gaat indienen? Dat zij bij
voorbeeld zich over geslachten van woor
den gaat uitspreken? De minister zou al
thans niet weten hoe een regeling bij de
wet zou moeten gebeuren.
Bij de replieken verduidelijkte de chris-
telijk-historische afgevaardigde, dat hij
het ook zóó niet had bedoeld, maar dat hij
zou willen dat bij de wet een advies-com
missie zou worden ingeschakeld. Een
denkbeeld, meende de minister, om eens
te overwegen. Dat er nu een chaos op
spellinggebied zou heerschen, kon hij
allerminst toegeven. Wij hebben immers
geen spelling-Terpstra of -Marchant, we
hebben een spelling De Vries en Te Win
kel, waarvan, bij besluit, op eenige punten
kan worden afgeweken.
De minister was niet zonder hoop, dat
het overleg met de Belgische autoriteiten
over de spelling tot overeenstemming zou
leiden.
Een nadere verklaring van de „kenne
lijk mannelijke zelfstandigheden" die een
rol spelen bij de pronominale aanduiding
hebben we ook nog gekregen. Die uitdruk
king moet objectief worden verstaan. De
toepassing van dezen regel, waarbij een
woordenlijst zal worden aangelegd, zal,
naar de meening van den minister niet
meer moeilijkheden baren dan enkele
andere nieuwe regels. Hij beriep zich op
uitlatingen van eenige hoogleeraren der
R. K. Universiteit; ook was er overleg met
de Kon. Academie voor Wetenschappen ge
pleegd.
Men had beweerd, dat het geven van
„leiding" in de spellingsaangelegenheid op
willekeur zou aitloopen. Maar dat is niet
juist. Men moet zwenken tusschen „slaafsch-
gebonden" en „bandeloos-willekeurig".
„Revolutiebouw zonder eenigen histori-
schen onderbouw mogen we niet opzet
ten." En daarom kan leiding niet worden
gemist.
Ministei Slotemaker kwam met kracht
op tegen het verwijt van den heer K. ter
Laan als zou het onderwijs een „klasse
karakter" vertoonen. In de eerste plaats
was het ernaast om de hooge uitgaven
voor de defensie erbij te halen, omdat de
sociaal -democraten thans zelf niet meer
ontkennen, dat ook Nederland eenige ver
sterking van zijn bewapening riet kan
ontgaan. Maar verder hebben tientallen
jaren achtereen vele eenvoudige menschen
er groote offers voor over gehad om zich
de vrijheid van het onderwijs te verzeke
ren, hetwelk zij wensch+en.
Over de aansluiting van het lager on
derwijs bij het middelbaar- en voorberei
dend hooger onderwijs, waarover een rap-
port-Bolkestein is verschenen, kon de mi
nister zich nog niet uit'aten. In elk geval
was het onjuist, dat hij al voornemens zou
zijn dit rapport door te zetten. De zaak
was intusschen reeds zoover gevorderd,
dat binnenkort resultaat kan worden ver
wacht.
Ten aanzien van de kwestie of op de
openbare school les in B^belsche geschie
denis verplicht moest worden gesteld,
waaromtrent zeer veel verschil van mee
ting heerscht, zeide Z. E. dat hij, gezien
de omstandigheden, niets anders kon doen
dan er bij de kerken op aan te drinten,
dat zij meer cebruik moeten maken van
de geleeenheid om vrije Rebellessen op de
openbare scholen te geven.
De directeur-generaal.
Zooals men zich herinneren zal heeft
minister Marchant bij zijn optreden in
1933 den eisch gesteld dat hij zou mogen
beschikken over een directeur-generaal
die hem by de voorbereiding van zijn her
vormingsplannen zou bijstaan.
Zoo zou de noodzakelijke bezuiniging
tevens een betere inrichting van het on
derwijs kunnen opleveren. Mr. Marchant
bedankte na een paar jaar als minister;
van zijn hervormingsplannen is niet veel
in vervulling gegaan, is derhalve de func
tie van directeur-generaal nog noodig?
zoo redeneerden de heeren Coops (v.b.)
en Tilanus (c.h.) bij de behandeling van
de afdeelingen der begrooting. Uitdrukke
lijk hielden zij den persoon van den advi
seur van den minister er buiten, een zeer
geacht en bekwaam man.
De heer Coops dacht zelfs over de indie
ning van een amendement. De R. K. on-
derwijsspecialiteit Suring wist hem dit uit
het hoofd te praten. De omstandigheden
zouden thans zoo veranderd kunnen zijn,
dat de minister, na een nader onderzoek,
tot de overtuiging zou kunnen komen, dat
de functie wellicht zou kunnen worden
opgeheven. Maar daartoe moest men den
minister dan eerst de gelegenheid geven.
En in geen geval zou men op korten ter
17. Opeens kwam hij in de
Sheik Rasoel in eenzaamheid vertoette
De Sheik was wat bly toen ny erna
zag die hem van de tyrwxnie der indrm
gers wilde verlossen. De m laatste
zenuwachtig, want gedurend
n.randen had hy iedere dag opnieuw voor
18. Terwijl de Sheik met dokter Bergman
praatte, besloten Tonny en Jet eens op
hun eigen houtje op verkenning uit te
gaan. Dat was natuurlijk erg dom, want
ze konden nooit weten waar ze nog
terecht konden komen.
mijn een dergelijke functie kunnen
schrappen.
Met dit betoog was de heer Zylstra (a.r.)
he* eens.
Minister Slotemaker, die er op wees, dat
de Kamer drie jaar achtereen den desbe-
treffenden post had goedgekeurd, meende
dat de handhaving of opheffing van die
functie het nieuwe kabinet aanging. Per
soonlijk was hij evenwel bereid het ge
vraagde onderzoek te doen.
Bij de afdeeling hooger onderwijs is door
verscheidene leden der Kamer over
den toestand bij het tandheelkundig-on
derwijs te Utrecht gesproken. Zy vroegen
inlichtingen en gaven wenken. De minister
zeide, dat hij onmiddellijk na de eerste
berichten in de bladen persoonlijk naar
Utrecht was gegaan, om een eerste onder
zoek in te stellen, en dat hy met de cura
toren overleg had gepleegd. Thans is een
onderzoek door een commissie in vollen
gang en een voorloopig rapport had zijn
departement juist denzelfden morgen be
reikt; hij kende dit echter nof niet. In elk
geval zou hij op de wensehen der Kamer
inzake de opleiding, een eventueele split
sing (in Amsterdam blijkt men voor een
tandartsenopleiding groote animo te heb
ben!) en nog andere punten meer de aan
dacht der commissie vestigen.
Aan de Kamer bleek dus overduidelijk
dat de Regeering zoo spoedig mogelijk die
Utrechtsche kwestie in het reine wil heb
ben.
Vandaag is het debat over de begroo-
thgsafdeelingen voortgezet.
In den afgeloopen nacht is door onbe
kende oorzaak brand ontstaan in een blok
van vier tuinderswoningen, genaamd
„Rozenstein" te Pietersbierum, gem. Bar-
radeel in Friesland.
Het vuur, dat niet direct ontdekt werd,
breidde zich snel uit, zoodat het de brand
weer van Barradeel niet mogelijk was de
huizen te behouden.
Alle bewoners konden in veiligheid
worden gebracht. Een zieke vrouw moest
naar buiten worden gedragen. Met een
kruiwagen werd deze vrouw naar de bu
ren gebracht, bij wie zij is opgenomen.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor.
Dertien runderen en een paard zijn in de
vlammen omgekomen. De vier woningen
zijn totaal afgebrand.
PRINS BERNHARD BEZOEKT
KUNSTIJSBAAN.
Schoontijden van Melitta Brunner.
Gisteravond heeft Z.D.H prins Bernhard
een bezoek gebracht aan de kunstijsbaan,
waar hij den wedstrijd van de „Blue Six"
tegen het Berlijnsche zestal heeft bijge
woond. Een talrijk publiek had zich bij den
ingang van de kunstijsbaan verzameld cm
den prins te begroeten.
Voor de microfoon heette de heer van
Zalinge Z.D.H. prins Bernhard welkom,
hem dankend voor de belangstelling voor
deze in Nederland nog zoo jonge sport.
Voorts begroette hij de vertegenwoordigers
van het gemeentebestuur van Amsterdam.
Hierna begaf prins Bernhard zich op het
ijs, waar de beide teams aan Z.D.H. werden
voorgesteld. Alle spelers drukte hij de har.d
Het program begon met een Weensche wals
van Melitta Brunner, de wereldkampioene
kunstrijden van de professionals.
Daarna kwam de prins ten ijs, om den
ingooi van de „puck" te doen. Hiermede
was het spel aangevangen, dat door den
prins, die zelf te Lausanne de ijshockeysport
heeft' beoefend, met intense belangstelling
werd gevolgd. Hij zeide, niet te begrijpen,
dat onze jongens na slechts twee jaar oefe
nen zulk een spelpeil hadden bereikt. De
scheidsrechters vond de prins buitengewoon
fair.
Na afloop van den wedstrijd verklaarde
de prins tegenover den heer van Zalinga,
dat hij de match met veel genoegen had
gevolgd en dat hij stellig zijn bezoek zou
herhalen.
De Nederlandsche bank heeft met ingang
van Donderdag 3 December het disconto
verlaagd van 2% op 2 procent.
De Noorsche tankboot „O. A. Knudsen" is
gisteravond om negen uur in de Amster-
damsche haven aangekomen.
Het schip zal te Amsterdam worden
gerepareerd.
Het was aanvankelijk de bedoeling, de
schade, ontstaan aan het Noorsche motor
tankschip „O. A. Knudsen" bij het vastloo-
en op den Zuider Strekdam, te Rotterdam te
doen herstellen. Na een voorloopig onder
zoek echter achtte zoowel de scheepvaart
inspectie als de vertegenwoordigers van
Llyods het niet raadzaam het schip naar zc-e
te laten gaan.
Moeilijke tocht naar Rotterdam.
De „Oostzee" van L. Smit en Co. s inter
nationalen sleepdienst is er gisteravond in
geslaagd het Russische stoomschip Balhash
van de Beltic Spades Steamship Line, welk
schip Dinsdagavond omstreeks half acht een
radiografisch verzoek om assistentie ver
zond, behouden in de Rotterdamsche haven
te brengen.
De Balhash is thans gemeerd aan boei 14
op de Nieuwe Maas, dwars voor de Lloyd-
kade te Rotterdam.
De Balhash die in ballast onderweg was
van Portishead naar Leningrad, was op 27
Nov. van eerstgenoemde plaats vertrokken
en 't was niet de bedoeling Rotterdam bin
nen te vallen. Dinsdag raakte de Balhash
evenwel op ong. 5 mijl bewesten den mond
Het nieuwe Verkade-Album „Waar wij wonen door Dr.Jac. P. Thijsse
is een zonnig boek en als album volkomen rtieww, omdat bet niet
een bepaalde streek, maar het hééle land beschrijft. Het bevat 27 ge
kleurde platen van groot formaat.
Hoe komt U in het bezit van dit prachtwerk? Het album (zonder
platen) koopt U voor 75 ets. bij Uw winkelier. De platen verkrijgt
U door bons te sparen, verpakt bij Verkade's artikelen. - Al zoudt
U nog nooit hebben verzameld, begint er nu meeDit album is een
boek van blijvende waarde!
PLATEN-BONS BIJ VERKADE'S KOEK, BESCHUIT, BISCUIT, CHOCOLADE, WAXINE
van den Waterweg in den Noordweslerstorm.
Aangezien het schip in ballast voer, was de
zee, die steeds woeliger werd, voor het schip
moeilijk en tenslotte bleek het dan ook vrij
wel onmogelijk het stuur te hanteeren, waar
om besloten werd beschutting tegen het
stormweer te zoeken onder de Nederland
sche kust. Eenige mijlen ten N.W. van den
Ooster, ter hoogte van Goeree, is de Balhash
toen voor anker gegaan. Aan de Oostzee is
daarop een bergingscontract gegeven, hoe
wel, in tegenstelling met de eerste berich
ten, de stuurinrichting niet defect was, doch
het schip alleen onbestuurbaar was. Gedu
rende den nacht van Dinsdag op Woensdag
heeft de Balhash in een zeer gevaarlijke po
sitie gezeten op de Maasvlakte, ongeveer op
de plaats, waar indertijd de Salento-ramp
heeft plaats gehad. Een oogenblik heeft de
Rus nog de mogelijkheid overwogen om te
trachten zich zelf te redden, doch in ver
band met de gevaarlijkheid van den grond
is hiervan afgezien.
Men is een tijdlang bang geweest, dat de
ankertros van de Balhash zou breken, aan
gezien de storm niet alleen aanhield, doch
zelfs een tijd lang in hevigheid scheen toe
te nemen. Indien dit gebeurd was, zou het
Russische schip ongetwijfeld op de kust
geworpen zyn.
De Oostzee, die steeds in de nabijheid van
het schip is gebleven, heeft tenslotte in den
morgen van Woensdag bij de Hinderribben
de verbinding tot stand gebracht en het
schip, dat inmiddels beide ankers had verlo
ren, op sleeptouw genomen. Het sleepen is
vlot verloopen: om tien over half drie is de
sleep officieel in den Nieuwen Waterweg
als binnengekomen gerapporteerd, waarna
de Oostzee het schip naar Rotterdam heeft
gebracht, waar eenige havensleepbooten de
Balhash aan boei 14 hebben gemeerd.
Het schip zal te Rotterdam gerepareerd
worden.
HOE TE VLAGGEN TIJDENS DE
BRUIDSDAGEN?
Het hoofdbestuur van „De Princevlag"
meldt ons:
Van verschillende zijden wordt ons ge
vraagd wat het standpunt der vereeniging is
inzake het vlaggen tijdens de bruidsdagen
van H.K.H. prinses Juliana en Z.D.H. prins
Bernhard. Naar de meening van ons hoofd
bestuur moet, niet aleen door particulieren,
maar ook door rijks- en gemeentegebouwen
vanaf het tijdstip van de ondertrouw tot en
met den dag van het huwelijk worden ge
vlagd, terwijl gedurende dien tijd doorloo
pend door elkeen oranje dient te worden ge
dragen.
Tot een algemeene vlaggenhulde extra op
te wekken zal wel onnoodig zijn, de gansche
natie binnen en buiten de landsgrenzen
deele ook op die wijze in de feestvreugde,
welke in de residentie haar hoogtepunt
vindt. In elk geval zorge men dat los van
de weersgesteldheid op den dag van on
dertrouw en van het huwelijk geen huis,
geen gebouw en geen schip zonder onze van
oranje voorziene driekleur is. De kortelings
gepubliceerde mededeeling omtrent de
juiste kleuren voor de rood-wit-blauwe cn
de oranje-wit-blauwe vlag had een stroom
van aanvragen om kleurenstaaltjes tot ge
volg, uit alle deelen des lands. Nog steeds
kan men staaltjes aanvragen. Toezending
geschiedt kosteloos door den secretaris van
het hoofdbestuur den heer H. K. van Min
nen, Hofsingel 18, te Vlaardingen.
INCASSEERDER VAN ONINBARE
VORDERINGEN.
Oplichterstruc, die geen succes had.
Dezer dagen vervoegde zich by een win
kelier te Bussum een 30-jarige man, die
hem naar het adres van een bepaald persoon
vroeg. Toen de winkelier tot zijn spijt moest
mededeelen, dat hij dien niet kende, voeg
de de bezoeker hem toe, dat hy bly mocht
zyn, dat het geen klant van hem was „daar
het geen beste" was. In het gesprek dat
zich hierop tusschen den winkelier en den
onbekende ontspon, maakte de laatste zich
bekend als iemand, die geen moeite had met
het invorderen van oninbare posten. De
winkelier, die reeds lang moeite deed een
post van 120 binnen te krijgen, ging ten
slotte in op een aanbod van den bezoeker
om het bedrag te innen.
De man ging met de vordering op stap en
wist den klant, die het bedrag schuldig was,
een verklaring te doen teekenen dat het
bedrag met 5 per week zou worden af
betaald.
Met deze verklaring begaf de man zich
weer naar den winkelier en voegde hem
toe, dat de vordering nu binnen een hall
jaar betaald zou zijn. Hij zou iedere week
het geld gaan innen, doch berekende voor
de kosten, die hij moest maken 40, die
vooruit betaald moesten worden.
Om den winkelier meer vertrouwen te
geven deponeerde hij 5 op tafel als eerste
betaling van den klant. De winkelier was
echter niet zoo goedgeloovig om de 40 da
delijk te geven, waarop de man, de 5 weer
opraapte en den winkelier zijn adres in
Zandvoort opgaf met het verzoek het geld
te willen sturen. De winkelier onderzocht
de geheele zaak eens goed en kwam al spoe
dig tot de ontdekking, dat de man een han
dig oplicher moest zijn. De klant, een arm
lastige vrouw, bleek slechts 1 per maand
te kunnen betalen en had de verklaring ge-
teekend onder valsche voorspiegelingen.
Toen de oplichter later nog den moed had
per brief op betaling aan te dringen van de
40, nam de winkelier de politie in den
arm, die tot arréstatie van den oplichter
overging. Het was de 30-jarige B. uit
Zandvoort, die reeds meermalen dergelijke
trucs had uitgehaald en met meer succes.
BELGISCH SLEEPSCHIP GEZONKEN.
In den afgeloopen nacht is op de Wester-
schelde, ten Oosten van Hansweert, een Bel
gisch sleepschip gezonken. Het sleepschip
„Vreedenburgh", schipper L. Pauwels, was
op weg van de Ruhr naar Gent met 460 ton
cokes. Het schip werd getrokken door de
sleepboot „Bastiaan". Naar verluidt, moet
het schip in aanraking zyn gekomen met een
uitstaande ankerketting van een voor anker
liggende zeeboot. De „Vreedenburgh" is
toen door midden gebroken en vrijwel on
middellijk gezonken. De opvarenden, t.w.
de schipper, diens vrouw en een kindje van
zeven maanden konden zich aan boord van
de begeleidende sleepboot in veiligheid
stellen. Ter plaats waar de „Vreedenburgh"
gezonken is, staat zeer veel water, zoodat
bergen vermoedelijk niet mogelijk zal zijn.
De sleepboot „Bastiaan" is te Hansweert
binr.engeloopen.
DE DEENSCHE SCHOENER.
De Deensche schoener, die gistermorgen
by de Spijkerstraat te Breskens aan den
grond is geloopen, blijkt te zyn de „Fuglen''
en niet de „Sigrid", zooals oorspronkelijk
gemeld was. De reddingboot uit Vlissingen
heeft geen hulp behoeven te verleenen en
is in den namiddag teruggekeerd. De
„Fuglen" heeft beide ankers verspeeld.
Hoewel de sleepbooten gistermiddag ver
binding hebben kunnen krijgen, verwacht
men toch niet, dat het schip vlot zal komen.
DE BIJ NORDERNEY GESTRANDE
KOTTER.
Het IJmuidensche visschersvaartuig, dat
in den nacht van Maandag op Dinsdag bij
Norderney op een rif is geloopen, blijkt te
zijn de kotter „Trucojo" IJm. 201. De vier
opvarenden zyn zooals bekend door de
reddingboot „Bremen" gered.
Het scheepje is als verloren te beschou
wen.
NIEUWE REGELING VOOR
CONSUMPTIE -MELK.
Minimum-detailprijzen worden
opgeheven.
De regeering overweegt nieuwe plannen
voor een consumptie-melkregeling.
Naar het „Handelsblad" verneemt, is het
de bedoeling van regeeringscommissaris
Louwes, niet alleen voor het z.g. „wettelijk
gebied" omvattende de omgeving der
groote consumptiecentra in het Westen des
lands de minimum-détailpryzen voor
consumptiemelk in te trekken, maar boven
dien, voor de z.g. half-wettelijke gebieden
alle bepalingen ten aanzien der productie
van handel in en verkoop van consumptie-
melk op te heffen (dus: distribuanten-erken-
ningen en minimum-détailprijzen).
Verder is het de bedoeling van den
regeeringscommissaris voor het Westelijke
wettelijke gebied het onderscheid tusschen
industrie- (inclusief zelfkazers) en con
sumptiemelkers te doen vervallen en aan
allen éénzelfden prijs te garandeeren. Aan
gezien de productie grooter is dan de con
sumptie, zal dit voor den veehouder, die tot
dusver erkend consumptiemelker waren,
een nadeel beteekenen, te meer omdat het
de bedoeling van den regeeringscommis
saris is, binnen zekeren tijd óók het ver
schil in prijs te doen verdwijnen.
Ten slotte is het de bedoeling, de uitvoe
ring der consumptiemelkregeling in het
Westen allengs geheel te doen loopen over
de organisaties der veehouders, ook de be
taling. De boerenprijs zal dan worden vast
gesteld door deze organisaties in overleg
met den handel, met de regeering als
arbiter.