zblLTc:Zte lo£son- hö Se
iJSSSS '0-
Godsvrede in Spanje
voorgesteld.
DE HERTOG VAN YORK
EN ZIJN GEZIN.
De houding: der regeering.
De intieme betrekkingen tusschen den
koning en mevrouw Simpson waren bekend,
doch de Engelsche pers had zich, in tegen
stelling met de Amerikaansche, altijd ont
houden van zinspelingen daarop en ook de
regeering had geen aanleiding gevonden
rechtstreeks in te grijpen, al moet zij den
koning, o.a. naar aanleiding van zijn reis
met de Nahlin, wel verzocht hebben opspraak
te vermijden. Zij was echter gedwongen
zich met de kwestie te bemoeien toen de
koning haar vroeg of zij wilde meewerken
aan een wet, welke hem het sluiten van een
morganatisch huwelijk mogelijk zou ma
ken. De regeering had hieraan geen rucht
baarheid gegeven, maar toen de zaak een
maal in het publiek was gebracht, was zij
gedwongen deze reserve te laten varen,
temeer daar zij van verschillende zijden ge
gispt werd, omdat men haar verdacht van
in-constitutioneel optreden.
Donderdagavond bepaalde Bald-
win zich nog tot de volgende simpele mee-
deeling in het Lagerhuis:
„Ik heb vandaag nog geen verklaring af
te leggen. Op dit oogenblik bestaat nog geen
constitutioneele moeilijkheid, maar de toe
stand is wel van zulk een delicaten aard, dat
het oogenblik zeer ongelegen komt om mij
thans vragen te stellen".
Déze verklaring werd Vrijdagmid-
d a g herhaald. Dienzelfden dag was
mevrouw Simpson naar Frankrijk vertrok
ken.
De regeering, die reeds dadelijk overleg
had gepleegd met de leiders van de opposi
tie, had de meerderheid van het Lagerhuis
en de meeste verantwoordelijke groote bla
den achter zich. In het volk, dat meer den
menschelijken, dan den constitioneelen kant
van de zaak bekeek, bleek echter een dui
delijke sympathie voor den koning, waar
aan ook enkele bekende politici als Chur-
chill en kolonel Wedgwood, de liberale bla
den Star en News Chronicle en de organen
van Rothermere en Beaverbrook uiting
gaven. Er ontstonden betoogingen voor
Downingstreet 10 en voor de koninklijke
paleizen, o.a. met de leuze: „God save the
King for Baldwin" (God behoede den Koning
voor Baldwin).
zekerheid het gevaar met zich zou brengen
van hoogst ernstig nadeel aan de belangen
van land en rijk en inderdaad kan niemand
meer dan de regeering den hadruk leggen
op dezen kant van den toestand.
Gegeven zekere verklaringen nopens de
betrekkingen tusschen regeering en koning
wil ik slechts zeggen, dat er behoudens
nopens de vraag van een morganatisch hu
welijk door de regeering geenerlei raad aan
den koning is gegeven, met wien alle be
sprekingen van zuiver persoonlijken en in-
formeelen aard zijn geweest.
Deze vraagstukken zijn niet door de
regeering het eerst opgeworpen, maar door
den koning zelf' in jeqn bespreking met mij
enkele weken geleden, .toen hij mij zijn
voornemens te kennen gaf te huwen met
mevrouw Simpson, zoodra zij vrij zou zijn.
De zaak is dus reeds eenigen tijd bij den
koning in overweging en zoodra de koning
tot een besluit zal zijn gekomen nopens den
weg, dien hij wenscht in te slaan, zal hi.
daarvan ongetwijfeld mededeeling doen aan
zijn regeeringen in dit land en de domi
nions.
Zoodra de koning ons zijn besluit zal heb
ben meegedeeld, zal de regeering zich bere
den of zij al dan niet eenig nader advies aan
Z.M. te verstrekken heeft. Ik mag deze ver
klaring wel besluiten met de uitdrukking
van de diepste sympathie van ongetwijfeld
het geheele Huis met Z.M. in deze moeilijks
dagen."
Uit de wijze waarop Churchill bejegend
werd, toen hij nog nadere vragen wilde stel
len, bleek duidelijk, dat de groote meerder
heid van het Lagerhuis zich achter dc regee
ring schaarde.
Besprekingen van 's konings raadsman
met Baldwin.
Intusschen hadden er drukke besprekin
gen plaats tusschen Monckton, procureur
generaal van het hertogdom Cornwallis, '3
konings zakelijken raadsman, en de regee
ring nopens de regeling van de financieele
kwesties, welke met 's konings troonsaf
stand verband hielden. Daaruit bleek reeds,
dat de koning ernstig overwoog zijn troon
te verlaten, ja, dat misschien toen zijn be
sluit reeds vaststond.
De opening van het Parlement door Edward VIU, in November j.1.
Uit de dagbladberichten bleek, dat de
regeering den koning had te verstaan ge
geven, dat van haar geen wetsontwerp om
een morganatisch huwelijk mogelijk te ma
ken te verwachten viel. De koning was hier
door voor de keus geplaatst afstand te doen
van zijn troon of van zijn huwelijksplannen.
Door zelf met zijn verzoek een morgana
tisch huwelijk mogelijk te maken te erken
nen, dat hij mevrouw Simpson niet tot ko
ningin kon maken, had hij zich een anderen
uitweg afgesneden.
Gingen er in Engeland stemmen op om
den koning vrü te laten, in de dominions
bleek een krachtig verzet te rijzen tegen
's konings huwelijksplannen. Er was een
crisis gerezen, die zoowel voor de binnen-
landsche politiek van Engeland zelf als voor
den band tusschen moederland, dominions
en koloniën noodlottig dreigde te worden;
deze band berust sinds het statuut van
Westminster voornamelijk op de eenheid
van de Kroon. Vandaar dat er vooral van
regeeringszijde werd aangedrongen op een
spoedige beslissing, waartegen van anderen
kant weer het verzet rees, dat men den
koning tijd moest geven tot ampel beraad.
Dit gaf Baldwin aanleiding tot zijn ver
klaring van Maandagmiddag, waar
in hij zeide:
„Bij de overweging van het geheele
vraagstuk is het de vurige wensch geweest
van de regeering en dat blijft het ook, den
koning de ruimste gelegenheid te geven tot
overweging van het besluit, dat zoowel
rechtstreeks zijn eigen toekomstig geluk
betreft als de belangen van al zijn onder
danen. Intusschen kan de Britsche regee
ring niet verhelen, dat een aanzienlijke
verlenging van den huidigen staat van on*
Een verklaring van mevr. Simpson Maan
dagavond afgelegd, dat zij bereid was zich
terug te trekken, heeft op den loop van za
ken geen invloed meer gehad.
Dinsdag was toen feen algemeene ontspan
ning waar te nemen, omdat de verklaring
van Baldwin de oppositie het zwijgen had
opgelegd en omdat het volk gerustgesteld
was in zijn vrees, dat druk op den koning
was uitgeoefend door de regeering. De
spanning groeide inmiddels zeer en men
kan wel zeggen, dat de geheele Britsche be
volking en eigenlijk wel de geheele wereid
met den koning op fort Belvedère mee zat
te besluiten. Door de aankomst van een
vliegtuig uit Londen te Cannes was Lord
Bronlow nog eens genoodzaakt een verkla
ring af te leggen over den aard van het be
zoek van dit vliegtuig. Het bleek, dat de
advocaat van mevr. Simpson met haar rege
lingen trof voor de sluiting van haar huis
te Londen. Hoewel uit dit voorval geen en
kele conclusie viel te trekken, werd het ook
uitvoerig besproken.
Woensdagavond vonden wederom belang
rijke besprekingen plaats op het fort Belve
dère en van dezen avond af begon zich de
overtuiging vast te zetten, dat de koning af
stand zou doen van den troon, welke over
tuiging later op den avond als zeker beves
tigd kon worden.
Gisteren is dan de dramatische zitting in
het Lagerhuis gevolgd waarin de premier
mededeeling heeft gedaan van 's konings be
sluit.
De Hertog van York, die als George VI
zijn broer zal opvolgen, heet voluit: Albert,
Frederick, Arthur, Geofge.
Op 14 December 1895 werd hij op Vo^k
Cottage (Sandringham) geboren, zoodat hi]
Maandag a.s. zijn 41sten verjaardag 1
vieren.
Hij was dus slechts achttien maanden
jonger dan zijn broer David, zooals deze
den familiekring werd genoemd, die als
prins van Wales geheel op het koningschap
was voorbereid en op 20 Januari j.1. na het
overlijden van hun vader, koning George V,
als koning opvolgde.
Beide, broers werden gezamenlijk opge
voed, totdat de prins van Wales op het in
stituut voor de marine te Osborne in oplei
ding kwam.
Prins Albert werd op zijn veertiende jaar
eveneens te Osborne geplaatst, waar hij
twee jaren doorbracht. Vandaar werd hij
naar de marineschool te Darmouth gezon
den, waar hij eveneens twee jaren vertoef
de, waarna zijn benoeming tot adelborst
eerste klasse bij de Royal Navy volgde.
In 1916, hij was toen dus 20 jaar oud, nam
hij aan boord van de Collingwood, deel aan
den slag bij Jutland, waarbij hij de bewon
dering afdwong van zijn kameraden voor
zijn rr oed en koelbloedigheid onder het vuur
der Duitsche kanonnen.
Bij de luchtmacht
Aangezien de prins een zwakke maag
had, moest hij den zeedienst verlaten. Hij
kwam bij den marinestaf van Portsmouth,
vanwaar hij naar het vliegkamp te Cram-
well werd overgeplaatst. Reeds spoedig
werd hij benoemd tot kapitein bij de lucht
strijdkrachten en toegevoegd aan den gene
rale:. staf van Trenchard. die te Nancy was
gevestigd. Het was toen October 1918.
Na den wapenstilstand kwam hij op het
ministerie van luchtvaart. Hij behaalde in
dien tijd zijn brevet als vlieger, terwijl hij
toen zijn studie aan de universiteit van
Cambridge aanving, waar hij de studenten
om zijn beminnelijkheid, eenvoud en boven
al zijn sportiviteit voor zich innam.
Intusschen werd hij in militairen dienst
geleidelijk bevorderd tot luitenant-kolonel.
In Juni 1920 werd prins Albert ter ge
legenheid van den 55ster verjaardag van
zijn vader, op 3 Juni, tót hertog van York
verheven, terwijl hem voorts de titels van
baron Killamey en van graaf van Inver-
ness werden verleend.
De Spaanache revolutie
Bailiische separatisten zouden met
Kerstmis wapenstilstand van
acht dagen wenschen.
Reactie op het Britsch—Fransche
voorstel.
Uit officieuze bron wordt vernomen,
dat de Baskische separatisten aan gene
raal Franco een wapenstilstand van
acht dagen zouden hebben gevraagd
voor de viering van het Kerstfeest en
Nieuwjaar.
Op die vraag werd tot nog toe geen
enkel antwoord ontvangen.
Hoewel van gezaghebbende zijde te Rome
geen enkele reactie op het Engelsch-Fran-
sche voorstel tot bemiddeling in den Spaap-
schen burgeroorlög merkbaar is, is het plan
in politieke kringen sceptisch ontvangen.
In politieke kringen weigert men iedere
verklaring over het Brttsch-Fransche voor
stel af te leggen. Men is hier van meening,
dat deze kwestie onder de niet-inmengings-
commissie te Londen ressorteert.
I - Duitsche stem.
De Duitsche „Diplomatisch-Politische Kor-
respondenz" schrijft ten aanzien van het
Britsch-Fransche bemiddelingsvoorstel, met
verwijzing naar de overstrooming van Ca-
talonië en de roode gebieden van Spanje
met uitsluitend Sovjet-Russisch oorlogs- en
menschenmateriaal o.a:
Als Engeland en Frankrijk thans inzien,
dat zij deze gevaarlijke ontwikkeling van
den toestand niet langer werkeloos kunnen
aanzien, dan kan ik niet anders dan worden
toegejuicht, al dient te worden gezegd, dat
zij rijkelijk laat tot dit inzicht zijn gekomen
en dat de tegenwoordige moeilijke toestand
vermeden had kunnen worden.
Verwondering en bevreemding wekt het
evenwel, dat men in Frankrijk zoo juicht
over de blijkbaar reeds gevolgde goedkeu
ring van het voorstel door Moskou en dat
men Sovjet-Rusland in dit verband het ge
tuigenis van bijzondere vredelievendheid
uitreikt. Want feitelijk kan Moskou niets
welkomer zijn, dan een doeltreffende con
trole op alle toegangswegen naar Spanje
over zee. Met het oog op de sympathie der
Fransche volksfront partijen voor het roode
Spanje, hoopt men blijkbaar in Rusland,
via de land-grens, nog voldoende materiaal
naar de rooden te kunnen zenden. Deze bij
gedachte mag niet buiten beschouwing wor
den gelaten, wil men werkelijk het Spaan-
sche volk helpen en niet bewust of door na
latigheid de zaken der derde internationale
behartigen. In de toekomst moet er naar
worden gestreefd, niet slechts verdere in
menging van iederen aard te verhinderen,
doch vooral ook aan de reeds bestaande in
menging een einde te maken. In Duitschland
zal men elk middel, dat aan deze eischen
voldoet, van harte toejuichen.
Amerika's meening.
De Fransche en Britsche ambassadeurs
hebben het staatsdepartement mededeeling
gedaan van het Britsch-Fransche voorstel
tot bemiddeling in Spanje.
De regeering der Vereenigde Staten zal
dit voorstel moreel steunen en binnenkort
een officieele verklaring over deze zaak pu-
bliceeren.
Het jacht waarop Edward met Mrs. Simpson zijn vacantie doorbracht.
Gehuwd met Schotsche.
Den 26 April 1923 werd het huwelijk van
den hertog van York met lady Elisabeth
Bowes-Lyon ingezegend.
Lady Elisabeth was de 22-jarige dochter
van den veertienden graaf van Strathmcre
en Kinghorne, een zeer aanzienlijke Schot
sche edelman, wiens titel uit 1677 dateert,
en wiens stamvader bar in Glamis in 1445 in
den Schotschen adelstand was verheven.
Deze familie bezit in Schotland uitgestrekte
bezittingen, doch zij is niet van vorstelij-
ken bloede.
De bevolking van Groot-Britannië en
vooral van Schotland was met dit huwelijk
buitengewoon ingenomen en lady Elisabeth
had dan ook op slag aller harten gewon
nen.
De sympathie met den hertog van York
en diens gemalin nam, voor zoover dat nog
mogelijk was, zelfs toe toen op 21 April
1926 een prinsesje werd geboren, Elisabeth,
Alexandra. Mary, die, nu haar vader koning
is geworden, kroonprinses zal zijn.
Prinses Margaret Rose, het tweede doch
tertje van het hertogelijk paar, werd vier
jaar later, op 21 Augustus 1930 geboren.
Beide prinsessen mochten zich zeer ver
heugen in de bijzondere genegenheid van
hun grootvader, den koning, wiens gevoel
voor huiselijkheid hem bij zijn millloenen
onderdanen zoo bemind heeft gemaakt.
De hertog van York heeft met zijn ge
malin groote deelen van het Britsche rijk
bezocht en vooral op hun reis naar Can
berra, waar de hertog het parlementsge
bouw in deze nieuwe hoofdstad van Austra-
lië namens zijn vader inwijdde, heeft h
prinselijk paar enorme huldebetuiging.0'
in ontvangst mogen nemen. Het trok toe"
de aandacht, dat de prins zich tot een vkw
spreker ontwikkeld had, hetgeen mèn tot
dan toe niet van hem vermoedde, daar s
zeer bescheiden prins zich bij voorkeur
hield van het spreken ln het openbaar.
Staatsraad.
Tijdens de eerst# ziekte van koning Ge„r.
ge V werd de hertog van York in 1928 tot
staatsraad benoemd. In deze hoedanig!^.)
nam hij in 1929 als lord commissaris g*
aan de algemeene vergadering van de Schot,
sche kerk.
De hertog heeft steeds groote belang
ling gehad voor maatschappelijk werk. Hij
en zijn gemalin bezochten zeer dikwjjli in-
dustriecentra, waar zij zich steeds met meer
dan gewone belangstelling op de hoogte stel-
den van de arbeidsvoorwaarden. Hij stichtte
voorts een vacantiekamp, waar hij jaarlijks
een paarhonderd jongelui van de kostscho
len van Seton, Harrow, Rugby en Win
chester bijeen bracht met een evengroot
aantal jonge arbeiders uit de industriecentra.
Het hertogelijk paar bezoekt steeds de
groote paardenrennen en andere gebeurte
nissen, welke in het leven van het sportlk-
vende deel der society een groote rol spele
doch daarnaast gevoelt het zich naar steeds
opnieuw blijkt het gelukkigst in zijn Lm-
densche woning, op Piccadilly, waar het
dikwijls door spontane toejuiching* rtn
het publiek ondervindt, welk een plaats het
in de harten der bevolking inneemt
Inspectie van het regiment Royal Life Guards, in Juli 1836.
Vlugschriften boven Madrid.
Drie vliegtuigen der nationalisten zijn om
twaalf uur gistermiddag boven Madrid ver
schenen en hebben vlugschriften boven
de stad uitgeworpen, waarin de bevolking
tot opstand tegen de roode autoriteiten
wordt aangespoord.
Het luchtafweergeschut der rooden nood
zaakte de nationalistische aviateurs spoedir
naar hun basis terug te keeren.
EEN REKEN-GENIE.
Wonderlijke gavt van 5-jarigen
Knaap.
i Zagreb (Zuidslavië) woont een 5-
ange schoenmakerszoon, die professoren
doet staan 7 Cü *eleerden verstomd
doet staan. Zyn naam is Meho Focio Hu
kan lezen noch schrijven, maar is in staa-
uit het hoofd de moeilijkste rekenkundiac
en hTSS SSSVSSS^Z
waarbij hij zelfs met dl ,a dagen'
neergelegd, en treed,
nager" voor zijn zoon. Het ligt in sii"
voornemen, zyn zoon te laten meedoen a»n
wedstrijden, om zoodoende het roodig*
geld voor de studie van den knaap
verzamelen.
HET PROCES-FRANKFURTEB.
In het proces-Frankfurter tó
ging hedenochtend de verdediger, ®r-
Cuti uit Zürich over tot zijn pleidooi»
Eerst wees hij de aanvallen van sok**
re buitenlandsche bladen van de
hand, waarna hij de rol van GustW
in Zwitserland uiteen zette.
De activiteit van Gustloff in Zwitf
seriand was niet vcreenigbaar met d«
nationale eer van het land. Vervolg*118
besprak mr. Cuti de wereld -organl»-
tie van het nationaal-socialism*
het binnendringen in alle landen- f
verdediger wees op het otOdÊtj*
karakter van de functies van GuatW»
die in Zwitserland een activiteit ont
plooide, welke van Zwitsersch
punt gezien, niet was toe te staan.
Z. H. DE PAUS AAN DE BETEKHANP-
De gezondheidstoestand van den P*.
wordt steeds beter. Reeds hedenoch
heeft hij eenigen tijd zijn bed v*ldat?f<get
men verzekert, dat hij met Kerstmi*
college van kardinalen kan ontvang*®
de gebruikelijke Kerstwenschen i®
vangst te nemen.
