FLITSEN VAN HET WITTE DOEK. Nieuws-geschiedenis en de film. De berichtgeving uit vroeger jaren in vergelijk met thans. Krant, radio, film.... IN DE SCHADUW VAN DE GUILLOTINE. („A TALE OF TWO CITIES"). Miniatuur-filmpjes. ONZE BIOSCOPEN. Zl Het nieuwe, het zoo juist gebeurde, het veranderde, het gewijzigde, het plot seling ontstane het interesseert ons altijd en het heeft ons te allen tijde het diepste belang ingeboezemd. De mensch- heid is nieuwsgierig. Sinds haar schuw- ste dagen, waarin zij bestond uit hol bewoners, bang en bijgeloovig, be vreesd voor de Dondergoden, het onbe- grepene, het natuurgeweld en het vage, onbestemd ritselen in de nachtelijke oerwouden, heeft zij willen wéten, wat geschiedde, was zij zij het ook ter sluiks en heimelijk spiedend belust op kennis van al hetgeen rondom ge beurde en dat is zoo gebleven tot op den allerjongsten dag. De schuwheid, de angst, de vreeze is daar bij totaal verdwenen, heeft integendeel plaats gemaakt voor een felle belustheid, een nimmer zwijgenden prikkel naar sensa tie, opzweepend nieuws, dat een stimulans vormt, als een zware sigaar, een sterke kop koffie, of een borrel-met-een-kop. Hoe is dat nieuws zoo geworden? Het is anders ge weest! In de Middeleeuwen en nog bovendien in de nieuwere geschiedenis tot aan den rand van onze twintigste eeuw is het aller voornaamste nieuws verbreid door middel van vuren in den nacht, welke van hoog gelegen punten werden ontstoken en die het signaal gaven, waarop veelal een gansche bevolking in angstige spanning wachtte. In het onvergetelijke filmwerk „Die Nibelun- gen", dat zich afspeelt in de vroegste Mid deleeuwen, kan men dit middel zien toe passen, maar eveneens in de 20th Century- Fox film „Een Boodschap aan Garcia", dat een episode weergeeft uit het jaar 1898, ziet men dezelfde methode volgen. Na tal van andere methoden voor nieuws- overbrenging verschenen middelerwijl de „couranten en de nieuwspapieren", vliegen de blaadjes, of ondeugdelijke weekbladen (wie durfde aan een dagblad denken!) en hielpen mee, om de menschheid te infor- meeren over wat haar soms in het minst niet aanging, maar wat zij toch graag wilde weten. De toekomst kwam aan het dag blad (de beste reclame's). Zij nam toe in macht, zij sloot overeenkomsten af met de posterijen, met de telegraaf, met de tele foon, zij stelde een leger van correspon denten medewerkers aan, niemand minder dan baron Reuter begon een florissante han delszaak in nieuws... Havas en Wolff, Stephani en hoe zij verder allemaal heeten A.N.P. erbij inbegrepen volgden en de dagbladen, die nu als paddestoelen uit den grond kwamen, compliceerden hun werk door tal van afzonderlijke edities uit te geven. Nog staat het dagblad op het hoogtepunt van zijn bloei. Maar de alleenheenschappy van de krant heeft toch maar kort geduurd. Daarnaast is thans de radio verschenen, die vlugger is in haar berichtgeving, die het nieuwste nieuws reeds heeft rondverteld, wanneer de krant nog moet gedrukt wor den. Dat geschiedt op den dag van van daag nog een beetje onverzorgd en primi tief. Kort en bondig wordt van een pa piertje voorgelezen, wat de luisteraar zal willen weten. Ongetwijfeld zal in de toe komst gestreefd worden naar een radio- nieuwsverspreiding, die meer aandacht schenkt aan den vorm, zooals ook een dag blad zorg besteed aan stijl en voordracht. En daarnaast is het beeld een steeds groo- tere plaats gaan opeischen in de vermelding van het nieuws. Na de „teekening van een ooggetuige", kwam de fotografie. Na de foto kwam het cliché, op zijn beurt weer gevolgd door het geïllustreerde tijdschrift. En naast dat'maand- of weekblad kwam de fotopagina en bijv. in Engeland bla den als de „Daily Photograph", een dagblad geheel bestaande uit foto's met korte onder schriften. De f i 1 m is een der jongste victories in 'de eeuwige serie der berichtgeving, in de geschiedenis van het onsterfelijke en altijd voortgaande nieuws. De jour nalen worden voortdurend doelbewus ter, stoutmoediger, beter geredigeerd en bekwamer. De journaal-operateurs zwerven met hun autos' rond door alle vijf de werelddeelen en trekken als Nomaden van nieuws tot nieuws. Waar de aarde brandt waar oliebron nen vlam vatten, of waar een burgeroorlog een land verscheurt, waar vreeselijke ram pen plaats vinden, waar een vorstelijk feest gevierd wordt, waar nieuws valt te beleven, waar en hoe-dan-ook, daar snellen zijn aar., daar staan zij in het voorste gelid, daar dringen zij door, daar stellen zij hun licht gevoelige en acoustisch afgestemde appara ten op en zien en luisteren toe. Eiken Vrij dag verschijnt het nieuwe filmjournaal dat naar alle bioscopen gaat en daarnaast ont staan nog steeds meer en altijd beter de speciale aan het nieuws gewijde theaters, de Cinéacs. De menschheid wordt thans wél op de hoogte gesteld. Wij beleven onzen tijd, wij maken het méé, hoe de Abessijnen worden verslagen, hoe in Spanje Wit en Rood elkander worgen, hoe de wereld haar eeuwige variatie biedt aan leed en vreugde. De journalisten van het levens beeld welk een bijzonder vak is dat! Welke vreem de en mof:,ijke eischen komen kijken, om een Fox-Movietone-Nieuwsman te kunnen zijn! Van hun geestkracht, van hun paraten moed, van hun nimmer slapende vitaliteit wordt véél gevergd! Zij moeten talenkenners zijn, ridders van het immer geldige pas poort, muntwisselaars tot in het oneindige, brutaal en bescheiden tegelijkertijd, dapper en voorzichtig, royaal en zuinig, handig en beminnelijk. Eeuwige zwervers zonder fami lieleven, voortsnellend over eindelooze straatwegen, zich een weg banend door on toegankelijk terrein. Want wij rekenen op hen! Er is immers een stilzwijgende af spraak, dat wat ook geschiedt, in Wladiwo- stok, in Siam, Ecuador, Amsterdam of Zan- zibar, het Vrijdag in 't nieuwe journaal zal zitten. De geschiedenis van het nieuws is de geschiedenis der menschheid zélf. Van haar ruw geweld, van haaf haits- tochtelijkste en haar teederste oogen- blikken. En de nieuwsdienst wordt staag geperfectionneerd. En zij, die dezen dienst verzorgen, die Keizers, Koningen en rebellen, ministers misdadigers, priester en slachtoffers, geluk kigen en rampzaligen te woord staan en filmen zij leven intens, zij schrijven de kroniek van hun eeuw, zij brengen hun cine matografisch verslag uit aan de volkeren dezer aarde. Dit is per saldo indrukwek kend ademloos zult Gij luisteren naar het verh van toen en nu, van 1789 en 1936. and deze Dickens-figuren herleven! Ronald Colman als Sydney Carton uit „A Tale of two Cities" met Elisabeth Allan. Een Revolutie-film der M.G.M. Toen wij jong waren, was de Fransche revolutie „geschiedenis". Thans is op meer dan één wijze gebleken, dat wat toen gebeurde actueeler dan ooit is in den burgeroorlog leeren de kranten het ons niet dagelijks uit Spanje? Her kennen wij niet in die opgezweepte volksmenigten, die hartstocht waarmee zij, burgers van één land, elkaar bevech ten, de gezichten, die ons vroeger op de platen der Fransche revolutie zoo ver schrikkelijk, maar ook zoo ver af leken? Toen de pas uitgevonden guillotine thans de donkerefiguren tegen den witten kerkhofmuur en het vuurpeloton ervoor... Maar waarom vocht men in den Fran- schen burgeroorlog, waarom vecht men thans? Om de rechten van den mensch, thans bedreigder dan ooit, om de Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap. Over deze dingen heeft Charles Dickens. het onsterfelijk genie, wiens waarde voor de film pas in de laatste jaren van de spre kende film ontdekt is. zijn beroemden ro man van de twee-steden, Londen en Parijs, geschreven. Bijna allé figuren, die Dickens geschapen heeft, leefden als onvergankelijke „portretten" in de verbeelding van zijn lezers. Maar het wachten was op de film om deze figuren tot zelfstandig, dramatisch bewogen leven te brengen: dat leven waar elke toeschouwer om vraagt. In „A Tale of two Cities", de Metro-Goldwyn-Mayer super, die in het Nederlandsch zeer terecht „In de Schaduw van de Guillotine" heet is het in de eerste plaats de achtergrond dezer figuren: het Engeland van het eind der achttiende eeuw en het woelige Parijs, waar het volk met de bestorming van de Bastille zijn rechten opeischt. Prachtig is het con trast tusschen Engeland's welstand, zijn kalme, liberale theorieën en daartegen over de barbaarsihe strijd in een land, waar deze vrijheden met zwaard en toorts be vochten moesten worden en toch nog niet blijvend! „In de Schaduw van de Guillotine" is derhalve in de eerste plaats een film met een inhoud: inhoud in den besten zin van het woord. Bij elke regel, elke uitspraak van volksvrouw, van aristocraat, van volks gericht of gekerkerde gevangenen denkt GIJ: hoe is het thans, is het niet of Gij de kranten van heden leest? Daarbij is de film zuiver in zijn historische atmosfeer gehouden: het gansche Parijs, het gansche Londen werden met de zorg, die de Metro-Goldwyn-Mayer aan deze supers kan besteden, herbouwd. Sfeer ademt elke meter van deze grootsche film: een sfeer van we reldbrand en wereldverlangen. Dit is geen „historische" film meer, dit is herleefde werkelijkheid, even diep als eenvoudig: zoo dwingend wordt het U voorgezet, zoo En dan tegen dezen achtergrond, in sfeer, groot uitgehouwen twee mensch geen liefdespaar, dat or maar ingevlocht^' is. Neen, dat deed Dickens nimmer. Ma°n als het ware uit deze menschen ontstak rondom hen opgetrokken, hun eigen lief^' geprojecteerd tegen den spiegel van de6' tijd. Een liefde van groote opofferingen, va** ontzeggen en verlangen, van romantiek ja, maar de romantiek van het in zijn innió' heid schier bovenmenschelijke. Zij mochten niboor nir»t tnphnhnnrpnhun lovnno J elkaar niet toebehooren, hun levenswegen waren van het begin af gescheiden, de zjj leidde naar het schavot, de hare naar het zijne - het leven. Maar zulk een liefde heeft het witte doek nog niet vertoond. Daarvan doorleeft Gij de grootheid, de innigheid en de tragiek juist omdat zij zoo bovenal menschelijk js' En dan deze figuur, deze prachtigste p0N tretschildering uit Dickens' pen, deze niets! nut, die tot een groote offervaardige be! keerd wordt, deze Sydney Carton vertolkt te zien door een acteur, die hiermee waar. lijk wel de rol van zijn leven speelt: Ronald Colman! Colman met Elizabeth Allan, m«t Basil Rathbone, met Edna May Oliver geen wonder, dat „A Tale of two Cities" thans reeds den naam heeft, niet alleen een der grootste kunstwerken der geheele cinematografie te zijn, waarin moderne techniek hand in hand gaat met het vol. maakte spel der hoofdpersonen, maar tevens een volksfilm in den besten zin van het woord, een film, die al tot de hoogsten en de laagsten der maatschappij zal spreken. Léhar als scenario-schrijver? Meto-Goldwyn-Mayer heeft Franz Léhar een voorstel gedaan naar Hollywood te komen om zijn assistentie te verleenen bij de verfilming van Léhar's operette „De Graaf van Luxembutg". De componist heeft het voorstel in beraad gehouden. De plannen van den ouden Douglas Fairbanks. Douglas Fairbanks Sr. heeft zich geas socieerd met Sarr.uel Goldwyn voor het fabriceeren van de film „Marco Polo". Het is vroeger Fairbank's ambitie geweest in deze film zelf de hoofdrol te spelen, doch het plan werd van jaar tot jaar uit gesteld, en nu is Fairbanks te oud gewor den om de rol te spelen. Hij en zijn nieuws compagnon hebben Gary Cooper voor de rol geëngageerd; Douglas Fairbanks zal vergezeld van cameramen, naar China en de Stille Zuidzee reizen voor de buiten opnamen. Scène uit „In de Schaduw van de Guillotine". MEISJESLYCEUM. In het City-theater. Dat de film Meisjeslyceum wel wat af wijkt van het gelijknamige tooneelstuk, is wel juist, maar wij gelooven, dat zij als rolprent er bij gewonnen heeft. Er is nu onder leiding van den regisseur Curmmings een romantisch spel op het doek gebracht, dat naast de liefde van een kostschoolmeisje ook tal van humoristische momenten geeft en bovendien een schat van natuuropnamen (het onweer in de bosschen op de berghel lingen). Marie Claudel, leerlinge van het meisjes lyceum, heeft een diepe genegenheid opge vat voor den 18 jaar ouderen directeur der school, dr. Dominik, en schreef hem een brief, waarin zij vertelde van wat zij droomde. Maar zij verzond het schrijven niet: zij wierp het in de prullemand, waar uit het werd opgediept door een der leei- aressen een figuur welke door onze meisjes zeker „een draak" zal worden genoemd. De brief komt terecht in de ver gadering van het bestuur der school, waar werd besloten Marie's moeder met het ge val in kennis te stellen want dat het meisje de schrijfster is wordt ontdekt bij vergelijking van het schrift en bovendien vertelt zy het aan de sympathieke assisten te van dr. Dominik, prof. Anna Mathe, die ook een diepe liefde voelde voor hem, een genegenheid, welke echter niet tot hem doordringt. Prof. Anna begrijpt Marie en wil haar bijstaan, maar de 19-jarige vlucht naar 't bosch, waar zy wordt overvallen door een zwaar onweer. De directeur der school zoekt en vindt haar; hij ziet in haar een ont luikende vrouw en ontdekt meteen zijn eigen gevoelens voor haar. Als Marie echter na een paar dagen verneemt van Anna's stille liefde, trekt zij zich terug en noemt tegenr ver Dominik haar neef als haar ver loof de.. Het vervolg van de geschiedenis zullen wij niet verklappen, alleen zeggen wij, dat de afloop heel anders is dan de lezer uit het bovenstaande zou afleiden. De reeds befaamde speelster Simone Si- mon gaf van Marie een schitterende typee ring; Herbert Marshall en Ruth Chatterton, 2 andere grooten uit de filmwereld, geven resp. dr. Domenik en prof. Anna Mathe, en dat wel op een bewonderenswaardig zuivere wijze. Dit voorzoover het de hoofdpersonen betreft. De andere medespelers waar onder met grooten naam hebben met hen te samen een film gemaakt, die het zeer zeker „doen" zal ook in onze stad. Uitgebreid geïllustreerd wereldnieuws met fraaie sportkieken (wij noemen o.a. die van het skiën), alsmede een grappige kome die, dierendressuur en twee aardige teeken films gaan aan het hoofdnummer vooraf. OP HET VERKEERDE SPOOR. Victoria-Theater. Een jonge lord voor wien de regis seur een zeldzaam onsympathiek gezicht heeft uitgezocht belooft verschillende jonge meisjes filmcontracten en geeft bo vendien zooveel trouwbeloften, dat het begrijpelijk is, dat, wanneer hij op een avond vermoord in zijn huis wordt ge vonden, er een vrouw in het spel is. Er zijn twee verdachten, ten eerste de jonge man, die denzelfden avond in een cabaret ruzie met hem kreeg en hem neer sloeg, waarna de lord half aangeschoten met zijn tafeldame naar huis reed en ten tweede een filmster, die hy 'n contract be loofde en eveneens beloofd had te zullen trouwen en die thans weet, dat zij bedro gen werd. Zij is er het ergste aan toe, om dat zij op den avond van den moord naar het huis van den lord gegaan is en zich daar verborgen heeft gehouden. Beide verdachten zouden, wanneer de lord niet bestaan had, verloofd zijn, ondanks de tegenwerking van een ouderwetsche tante van den mannelijken verdachte, een vrouw, die in geen twintig jaar haar wo ning verliet, maar zich die exentriciteit kan veroorloven, omdat zij twaalf millioen bezit. Het kunnen er ook dertien geweest zijn, maar waar een boom zoo volgela den enz. De tante bemoeit zich met het geval. Zij overtuigt zich eerst van de waarheid, dat het 't filmsterretje niet via haar neef om haar millioenen te doen was, maar dat het meisje den jongen man werkelijk lief heeft. Zij vindt en verdonkeremaant op een prachtmanier de revolver waarmee het meisje zoogenaamd den moord ge pleegd heeft en zelfs twee moorden, omdat later ook de butler van den lord werd neergeschoten, toen hij den werke- lijken moordenaar bekend zou maken. En dan gaat tante een avond aan den zwier, zij komt in een cabaret, zij wordt zelfs dronken althans zoo lijkt het en zij vertelt openlijk, dat zij de revolver heeft en waar die ligt. Dan gebeurt natuurlijk ook wat tante verwacht. De moordenaar komt het be wijsstuk stelen. Er komen zelfs twee man nen om de revolver, een onschuldige en een schuldige. Wie is de schuldige? Dat kunt U in het Victoria-theater ont dekken, waar deze spannende detective film nog een volle week gedraaid wordt. Vooraf gaan een aardige eenacter met Thelma Todd, een mooie film over de Zuidzee-eilanden en veel binnen- en buitenlandsch nieuws. HET RECHT VAN DE STERKSTE. Roxy-theater. Zyh verleden schijnt niet heelemaal vol gens de wet toelaatbaar te zyn geweest, want op z'n gevangenneming staat een hooge premie. Hij bevindt zich ergens in een negerdorp in Zuid-Amerika, waar hij ook thans vluchten moet, bang voor z'n aanhou ding. 't Is Charles Bickfort, de hoofdrolver tolker, Doch om hier vandaan te komen, en wel zoo gauw mogelijk, is alleen maar te doen met een oud zeilschip, dat voor den wal ligt, en wilde dieren laadt. Hoewel er geen plaats meer aan boord voor hem was, koopt hij den kapitein om met zijn geld. Hy vaart mee, en nauwelijks zijn zij op zee of de kaptein, een gluiperige Chinees, krijgt 't met hem aan den stok, want deze verneemt per radio de premie, welke op Charles hoofd staat. Om er nog meer uit te halen, wil hy voor een nog hooger bedrag Charles ergens anders aan wal zetten, daar hij anders bij de eerstvolgende aanlegplaats overgeleverd zal worden. De volgende tafreelen zyn een en al op winding en spanning. Het schip vergaat in een geweldigen storm, en enkele drenkelin gen, waaronder ook Charles en de kaptein weten zich te redden en komen op een on bekend eiland. Doch ook de leeuwen, tijgers enz., die met het schip vervoerd werden, redden zich en zwemmen naar dit eiland toe. Nieuwe sensaties volgen, door gevechten met overlevende menschen onder elkaar, en daar tegenover een troep uitgehongerde wilde dieren, 't Slot is verrassend, Charles moet het op t laatste nippertje toch afleg gen, maar een happy end komt er voor z'n partners George Milford en Elisabeth Young. Een goed geslaagde sensatie-film, waaraan vooraf gaan verschillende jour naals, een teekenfilm en een kluchtige twee- acter. DER BETTELSTUDENT. Theater Harmonie. Der Bettelstudent van Carl Millöcker mag zeker tot een der meest bekende operettes gerekend worden en de verfilming er van uitgebracht door de Ufa zal in het Bioscoop Theater Harmonie zeker de liefhebbers van muziek, zang, dans en vroolijkheid ten zeer ste voldoen. Wat aan deze film een eigen aardige bekoring geeft, is dat één der hoofd rollen wordt vervuld door onzen landgenoot o ïan Heesters, den bekenden operette tenor en Heesters doet zich in der Bettel student niet alleen kennen als een uitste kend zanger, maar als een vlotte en sym pathieke filmspeler. De geschiedenis speelt in Polen (Krakau) en wel in 't begin der 18e eeuw, toen de keurvorst van Saksen nog koning van Polen was. Maar de Polen hebben zelf een andere candidaat. Kolonel Ollendorf onderdrukt ia Krakau eiken opstand. Maar hy houdt even goed van feesten en vroolijkheid. Hij geeft in het slot te Krakau een groot feest. Tot de gasten behooren o.m. de geheel verarmde gravin Nowalska met haar beide dochters. Als de kolonel tegenover de dochter Laura al te brutaal wordt, geeft zij hem een slag met haar waaier. Dit wordt in heel Krakau bekend en twee opgesloten studenten Jan en Simon maken er een lied op. Als Ollen dorf inspecteert, ziet hij de twee studenten en zij moeten hem helpen om wraak te nemen Simon zal zich uitgeven voor den rijken vorst Wybicki en Jan zal zyn secreta ris zyn. Beiden worden aan de gravin en haar dochter voorgesteld en tusschen. de jongelui ontwikkelt zich een liefdesidylle- Dat is juist wat Ollendorf wilde. Maar hü blijkt zich ten slotte toch vergist te hebben, want Simon blijkt inderdaad van adel te zijn: een hertog en neef van den nieuwen Poolschen koning. En twee gelukkige meis" jes blijven samen met hun arme studenten. Johan Heesters als Simon noemden wM reeds als prima kracht. Zyn zingen had veel succes en ook zijn duetten met Marika Rökk slaagden zeer goed. Bijzonder mud was de dans op het feest in de eerste acte. Jrits Kampers gaf een prachttype van Ollendorf. Ida Wüst was de gravin en Carola Höhn en Marika Rökk waren haar dochters De eerste blonk als danseres bepaald ui Voor de vertolking der verdere rollen nie dan lof. Een film, die U eenige uren uitste kend zal amuseeren door haar goede kwal teiten. Een Paramount-Nieuws, een klucht var Bally Besar en Glenn Tryon, een tno°'( jachtopname en cabaretnummer van Vi phone-Artisten, gingen aan het hoofdnum mer als inleiding vooraf.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 15