DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
„QUEENIE BESSIE".
De afscheidsrede van koning Edward.
Ho. 292
138e Jaargan
De algemeene toestand-
Een eenvoudige, doch treffende
toespraak.
Boodschap van Queen Mary
Koning George VI
Koning Edward op reis.
De vermoedelijke troonopvolgster.
GRIL VAN MET LOT.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
m
PRIJS FER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit vier bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 12 December 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 12 December.
Koning Edward heeft gisteravond voor
het laatst tot zijn volk gesproken en afscheid
genomen van allen, die hem als prins van
Wales en als koning Edward VIII geëerd
hebben. Millioenen menschen in de geheele
wereld hebben naar hem geluisterd; zij
hebben gehoord, hoe Edward afscheid nam,
hoe zijn stem een paar keer trilde; zij heb
ben gevoeld, hoe zwaar de innerlijke strijd
van Edward geweest moest zijn.
Vandaag wordt de hertog van York tot
koning uitgeroepen en het Engelsche volk
zal juichen. Het zal weer een koning heb
ben en weldra zal Edward geheel op den
achtergrond komen. Al zal het volk hem
niet spoedig vergeten.
De vraag rijst, of de Engelsche troon door
deze gebeurtenis niet verzwakt is gewor
den. Het is moeilijk, om deze vraag te be
antwoorden, omdat de tijd dit zal moeten
leeren. Toch mogen wij aannemen, dat de
troon niet geheel ongeschonden is gebleven.
Engeland is een land van traditie en het
Engelsche volk houdt van tradities.
Het heeft in zijn koning altijd iets „hoo-
gers" gezien en hem beschouwd als iemand,
die boven den mensch stond.
Edward echter toonde zich een gewoon
mensch, die misschien verkeerd heeft ge
daan, om na het overlijden van zijn vader
de troon te bestijgen. Want zijn liefde voor
mrs. Simpson dateert niet van de laatste
maanden, maar bestond ook al in Januari
van dit jaar.
Edward moet hebben geweten, wat hem
te wachten stond. Hij heeft dus een ge
waagd spel gespeeld, het verloren, maar hij
heeft toch kans gezien, om den troon te
redden.
De ontknooping van het drama moet voor
de Engelschen premier Baldwin wel een
dankbaar oogenblik geweest zijn. Deze
staatsman heet een week lang heftige aan
vallen in vrijwel de geheele Engelsche pers
te verduren gehad en hij kon zich niet ver
dedigen. Daarnaast werd hij steeds weer in
het Lagerhuis aangevallen en weer moest
hy blijven zwijgen.
De wereld heeft hem geheel verkeerd be
oordeeld. Terwijl iedereen meende, dat
Baldwin den koning in een bepaalde rich
ting wilde drijven, bleek na de ontknooping.
dat de premier op verzoek van Edward
diens raadsman is geweest in alles. Dat
heeft men uit Baldwin's verklaring kunnen
lezen, dat heeft men uit de radio-afscheids
rede van Edward gisteravond kunnen hoo-
ren.
Baldwin heeft een moeilijke taak gehad.
Hij heeft er zich op prachtige wijze van ge
kweten. En zijn politieke tegenstanders
hebben hem hulde gebracht, toen zij wisten,
wat er precies gebeurd was.
Een mooie, sportieve daad van politici
En Baldwin's positie is er wel zeer door
versterkt.
Wij mogen tenslotte op deze plaats nog
wel eenige Britsche persstemmen laten
volgen.
De „Times" schreef, dat zoowel de mo
narchie als het rijk een hevige schok heb
ben ontvangen, doch zij kunnen en zullen
hiervan herstellen. Edward had vele kwali
teiten, welke hem een groot constitutioneel
vorst hadden kunnen maken, doch hij was
ongelukkig in het kiezen van zijn vrien
den. Deze begrepen niet de teekenen van
een tegenstelling in het land tusschen
,,'s Konings volk" en de aristocratie en
hooge geestelijkheid.
Juister nog is te zeggen, dat de kring
rond den koning te zeer bestond uit men
schen, sommigen van hooge geboorte, die
te ver van het volk afstonden en die meer
bedacht waren op eigen plezier dan op het
welzijn van den vorst. De werkelijke bot
sing kwam tusschen de gedachtenloosheid
van het exotische gezelschap en de harde
Britsche opvatting van traditie, welke alle
klassen eigen is.
De „Daily Telegraph" is van meening, dat
de reactie voor de onderdanen van den ko
ning pijnlijk moet zijn. Velen zullen hun
trouw slecht beloond achten. Deze teleur
stelling is bitter en is aanleiding tot droe
vige overwegingen. Het is een op zich zelf
staan geval. Het is tragisch voor het rijk, dat
de kolom, welke thans gebroken is, een van
de statigste pilaren van den tempel had
kunnen zijn.
De „Morning Post" zeide, dat de koning
zich gedwongen achtte te kiezen tusschen
zijn liefde en het koningschap, omdat hij
zich niet langer in staat achtte de zware
plichten te vervullen zonder een vrouw aan
zijn zijde. Hij hoopt, dat het volk hem zal
begrijpen, doch vermoedelijk zal het volk
meer sympathie met hem hebben, dan dat
het hem zal begrijpen.
De „Daily Herald" begroet den nieuwen
koning -;m gemalin, niets is geschied, dat
den tr< gevaar zou brengen of dezen
minder z. doen eerbiedigen. De beslissing
van Edward moet zijn hart hebben gebro
ken, doch zal hem eerlijke hoogachting en
sympathie ten deel doen vallen,
BOODSCHAP VAN
QUEEN MARY.
Met groote spanning heeft schier de ge
heele wereld gisteravond de radio-rede van
koning Edward VIII afgewacht en bij het
uitspreken er van heeft men meegeleefd met
den man, die op dat oogenblik voor altijd
afscheid nam van een volk, welks koning hij
geweest is.
Klokslag 10 uur Engelsche tijd verkondig
de een stem: „Dit is Windsor Castle. Zijne
koninklijke Hoogheid, prins Edward, zal
enkele woorden spreken."
Terstond nam Edward, thans ex-koning,
het woord. Met een heldere stem, die enkele
keeren eenigszins schor klonk en die twee of
drie keer duidelijk van aandoening trilde,
zeide hij:
Ten langen leste is het mij vergund eeni
ge woorden namens mijzelf te spreken. Ik
ben nooit van plan geweest iets achter te
houden, maar tot dit oogenblik was ik door
de grondwet gehouden tot zwijgen. Tien uur
geleden heb ik mijn laatsten plicht als Ko
ning en Keizer vervuld, en thans, nu mijn
broeder, de hertog van York, mij heeft op
gevolgd, moeten mijn eerste woorden mijn
verklaring van trouw jegens hem zijn. Ik
spreek deze woorden uit het diepst van mijn
hart.
Gij kent allen de reden, die mij ge
noopt heeft afstand te doen van den
troon, maar ik wensch dat gij zult be
grijpen, dat ik, bij het overwegen van
mijn besluit, geen oogenblik het land
of het Rijk vergeten heb, dat ik als
prins van Wales en korten tijd als ko
ndig gedurende 25 jaar, naar Deste ver
mogen, heb trachten te dienen. Gij
moet my nu gelooven, wanneer ik zeg
dat ik het onmogelijk vond den zwaren
last van de verantwoordelijkheid langer
te torsen en myn plichten van Koning
te vervullen, zooals ik het gewenscht
zou hebben, zonder de hulp en den
steun van de vrouw, die ik liefheb.
Ik wensch, dat gij weet, dat de beslis
sing die ik genomen heb, de mijne is ge
weest en de mijne alleen. Dit was een
zaak, die ik geheel alleen moest uitma
ken. De andere nauw betrokkene heeft
tot het uiterste getracht mij te bewegen
een anderen weg te volgen. Ik heb dit
besluit, het ernstigste van mijn leven,
genomen uitsluitend denkende aan wat
het beste zou zijn voor allen.
Dit besluit werd mij minder moeilijk ge
maakt door het stellige besef, dat mijn broe
der, door zijn lange oefening in de openbare
zaken van dit land en met zijn prachtige
kwaliteiten, geschikt en bereid was, onmid
dellijk mijn plaats in te nemen, zonder
eenig nadeel voor het leven en den voor
spoed van Engeland en het Rijk.
Hij had het weergaloos geluk, dat ook het
deel van velen uwer is, maar dat mij niet
was toebedeeld, van een gelukkig thuis te
bezitten, met zijn gemalin en kinderen.
In deze laatste zware dagen heb ik veel
troost gevonden bij Hare Majesteit myn
Moeder en m'n andere familieleden en bij de
ministers van de Kroon en vooral bij mi
nister Baldwin, die my allen met de grootste
consideratie hebben bejegend.
Er is nooit, geen oogenblik, eenig consti
tutioneel geschil geweest tusschen hen en
my> n°ch tusschen my en het parlement.
Opgevoed m de grondwettelijke traditie
als ik ben door myn vader, zou ik nooit ge
doogd hebben, dat er eenig verschil van de
zen aard zou opdagen. Steeds, zoolang ik
Prins van Wales was en later toen ik de
troon bezette, hebben alle klassen der be
volking waar ik ook vertoefde of reisde in
het Ryk, nog hun hartelijke toegenegenneid
getoond, waarvoor ik u allen ten zeerste
dankbaar ben. Ik verlaat nu volkomen de
openbare zaak en leg myn last nu neder.
Het kan zyn dat het eenigen tijd zal duren
voor ik naar myn vaderland zal terugkee-
ren, maar ik verzeker u, dat ik de lotgeval
len en wederwaardigheden van het Britsche
ras en van het Ryk met de diepste belang!
stelling zal blyven volgen en als ik, te eeni-
ger tyd, m een of andere particuliere op
dracht van eenig nut voor Zyne Majesteit
den Koning zou kunnen zyn, dan zal ik
met dien plicht verzaken.
Wij allen hebben nu een nieuwen Koning
Ik wensch hem en U, zyn volk, geluk en
voorspoed uit het diepst van myn hart.
God zegene u allen, „God save the King"l
De ex-koning heeft met heldere, vaste
stem gesproken, die even daalde bij de zins
wendingen over de vrouw, die hij liefheeft
en zyn moeder, maar bij het „God bless you
all, God save the King" was hij zijn ontroe
ring, duidelijk hoorbaar, niet langer meester.
Na een korte stilte kondigde de annon
ceerder van de B.B.C. aan dat alle Engelsche
stations voor dien avond zouden sluiten, een
uiting van tact die menigeen, en niet in En
geland alleen, goed zal hebben gedaan.
De Koningin-Moeder heeft een boodschap
gericht aan het volk van Groot-Britannië
en het Ryk, waarin zij zegt:
„Ik ben zoo diep geroerd door de sympa
thie, waarmee ik omgeven ben in deze
oogenblikken van benardheid, dat ik uit
den grond van myn hart een boodschap van
dankbaarheid tot u moet richten.
„De sympathie en aanhankelijkheid, die
mij schraagden bij myn grooten rouw, nog
geen jaar geleden, ontbreken ook thans niet
en zyn my een kracht en een steun.
„Ik behoef u niet te gewagen van de wan
hoop, die myn hart vervulde bij de gedach
te, dat mijn dierbare zoon het zijn plicht
achtte, zijn ambt neer te leggen en dat de
regeering, die met zooveel hoop en belofte
begon, zoo'n plotseling einde nam.
„Ik weet, dat gij er u rekenschap van
zult geven wat het hem gekost heeft tot
dit besluit te komén en dat gij, in de her
innering aan de jaren, waarin hy zoo le
vendig getracht heeft zijh land te dienen
en te helpen, hem steeds in uw hart in
dankbare herinnering zult houden.
„Ik beveel O zijn Broeder aan, die op zoo'n
onvoorziene wijze geroepen is, zijn plaats in
te nemen, onder zulke pijnlijke omstandig
heden.
„Ik verzoek u hem in dezelfde volle mate
de edelmoedige trouw te schenken, die gij
mijn beminden Gemaal verleend hebt en
die gij gaarne aan zijn Broeder had willen
blijven verleenen".
Na vervolgens nog de hoop uitgesproken
te hebben, dat de nieuwe Koningin de on
uitputtelijke aanhankelijkheid en 't vertrou
wen zal genieten, waarvan Zijzelve gedu
rende 26 jaar genoten heeft, besluit de Ko
ningin-Moeder met te zeggen:
„Het is Mijne ernstige smeekbede, dat
ondanks, en zelfs vanwege de huidige kwel
ling, de trouw en de eenheid van ons land
en ons rijk door Gods zegen versterkt zul
len blijven gehandhaafd.
„Dat God u zegene, u behoede en u
steeds leide!"
Toen de nieuwe koning, die thans offi
cieel den naam George VI heeft aangeno
men, gisteravond per auto uitreed, juichte
de menigte hem hartelijk toe. Hij begaf zich
naar fort Belvedère, waar hy dineerde met
zijn broer, die op dat oogenblik nog koning
was en die even later afscheid zou nemen
van zijn volk.
Zooals wy hier boven schreven, zal de
nieuwe koning den naam George VI dra
gen, ofschoon Albert zijn eerste naam is. In
dit verband wordt er aan herinnerd, dat
koningin Victoria indertijd den wensch had
uitgesproken, dat geen van haar opvolgers
dezen naam zou dragen, die uitsluitend ver
bonden moest blijven aan de nagedachtenis
van haren prins-gemaal.
De proclamatie van den nieuwen Koning
zal volgens de laatste berichten pas heden
middag om 4 uur (G. T.) geschieden. De
ceremonie zal geheel overeenkomen met die
van de troonsbestijging van Eduard VIII.
Sir Gerald Wollast de wapenkoning, die ook
de troonsbestijging van Eduard VIII afkon
digde, zal ten overstaan van de ridders in
de orde van den Kousenband op het paleis
van St. James de proclamatie voorlezen,
waarop de hertog van Norfolk als graaf-
maarschalk, met de andere herauten, dra
gers van de typische oude titels, de procla
matie by Temple Bar en de beurs bekend
zal maken. Een eerewacht van het garde
regiment en een detachement cavalerie zul
len een haag vormen op de plaats van het
paleis.
Na de voorlezing van de proclamatie zal
Sir Gerald Wollast „Leve den Koning" roe
pen, waarop een salvo kanonschoten wordt
gelost en het volkslied wordt gespeeld.
By den ingang van de City zal de delega
tie weer toegang moeten vragen aan den
Lord Mayor, waarna volgens het oude ce
remonieel het roode lint wordt doorgeknipt,
dat hun den weg versperde. Daarna zal een
van de officieren van den wapenkoning de
proclamatie voorlezen in Chancery Lane en
voor de beurs.
De commissie voor de troonsbestijging
komt om elf uur bijeen om het ceremonieel
van de troonsbestijging te regelen en pas
daarna zal de datum van kroning van den
nieuwen vorst kunnen worden vastgesteld.
De gravin van Strathmore, de moeder van
de hertogin van York, heeft gisterochtend 'n
bezoek aan haar dochter gebracht.
Men zegt, dat de nieuwe Koning en zijn
gezin zich nog deze maand op het paleis van
Buckingham zal vestigen. Zij zou het Kerst
feest vieren op Sandringham met koningin
Mary en den hertog en de hertogin van
Gloucester.
's Konings verjaardag wordt later
gevierd.
Minister Simon heeft gisteren in het La
gerhuis nog meegedeeld, dat de tijd te kort
was om den verjaardag van den nieuwen
koning, die reeds op Maandag valt, naar be-
hooren te vieren. De militaire parade
trooping of the colours zou tot nader
order worden uitgesteld, maar de batterij in
Hyde Park zou de gebruikelijke saluutscho
ten lossen, de regeeringsgebouwen zouden
vlaggen en in de oorlogshavens zou even
eens het saluut worden gebracht.
Om 10 uur gisteravond nam „prins
Edward" afscheid van zijn volk; om half
elf vertrok de prins voor een lange,
voorloopig nog onbekende reis.
Des middags was zyn eigen vliegtuig
met drie passagiers met onbekende be
stemming vertrokken en een paar uur
later vertrok ook zyn auto, waarin ba
gage vervoerd werd.
Waarheen gaat de reis? Niemand weet
het, maar men vermoedde, dat de prins aan
boord van 't admiraliteitsjacht „Enchantress"
uit Portsmouth is vertrokken.
Later bleek, dat dit vermoeden juist was.
Omstreeks middernacht kwam de prins
per auto te Portsmouth aan.
Teneinde geen aandacht te trekken, reed
de auto door 'n afgelegen poort het marine
emplacement op en niet door de poort,
welke bestemd is voor de officieren. De
ex-koning begaf zich onmiddellijk naar het
bureau van den commandant, admiraal Sir
William Fisher. De koning was vergezeld
van zijn stalmeester, kolonel Megh, de
inspecteur van politie, welke hem persoon
lijk was toegevoegd tijdens zijn regeering,
en een van zyn bedienden.
Om 10 minuten over een ging het gezel
schap scheep. Het was evenwel niet te zien,
aan boord van welk schip de ex-koning
zich begaf. Te kwart voor twee stoomden
drie schepen de haven uit, het admiraliteits
jacht „Enchantress" en de torpedojagers
„Fury" en „Wolfhound". Vermoedelijk be
vindt prins Edward zich aan boord van de
„Enchantress" en wordt hij door de beide
oorlogs-bodems geëscorteerd.
Waarheen de prins zich begeeft is nog niet
bekend, waarschijnlijk gaat hij naar Zwit
serland of naar Ravello nabij Amalfi.
Mevrouw Simpson zal Cannes
niet voor het einde van het jaar
verlaten.
Lord Bronlow verklaarde aan de pers, dat
hij omtrent een vertrek van den koning uit
Engeland niets anders wist dan wat in de
Fransche kranten stond. Lord Bronlow zou
gisteravond of heden uit Cannes vertrekken
en als de koning bij zijn aankomst te Lon
den nog daar zal zijn, dan zal hij hem spre
ken.
De gezondheidstoestand van mevrouw
Simpson is uitstekend en zij is niet voorne
mens Cannes voor het einde van het jaar te
verlaten.
Lord Bronlow verklaarde tenslotte, dat
hij zich zal verzetten, tegen het vertoonen
van films van mevrouw Simpson.
De afscheidsrede van Edward van
historische en literaire waarde.
De bekende schrijver Upton Sinclair, die
een neef is van mevrouw Simpson, ver
klaarde, dat de afscheidsrede van Edward
een document van onschatbare historische
en literaire waarde is. De schrijver ver
wondert zich erover dat een zoo flink en
waardig man van den troon is gejaagd.
Edward heeft geen estancia gekocht
De geruchten, dat ex-koning Edward een
landgoed by Venado Tuerto in Brazilië zou
hebben gekocht, schijnen van allen grond
ontbloot. Een vriend van Edward verklaarde
dat deze steeds een vriend van Argentinië
is geweest, doch hij heeft nooit ïstancia
gekocht. Hij voegde hieraan toe, dat het
zeer wel mogelijk is, dat Edward nog eens
naar Argentinië komt, waar hij vele vrien
den heeft.
Een gril van het lot deed een tienjarig
meisje de eerste gerechtigde worden
tot de Engelsche kroningskroon. Want
nu Albert, hertog van York, koning van
Engeland geworden is, gaat het opvol-
gingsrecht over op „Queenie", het lief-
koozend naampje dat de gewezen koning
Erward voor zijn kleine nicht bedacht.
Grillig is het lot aan de Engelsche troons
opvolging geweest, want ieder jaar dat
Edward, in zijn kroonprinselijken staat,
niet verloofd en niet-gehuwd inging, kon
men het oogenblik verwachten, waarop
ernstige besluiten zouden vallen.
Men dacht, dat Edward den troon niet zou
aanvaarden en dezen aan zyn broeder, aen
hertog van York, zou overlaten, die ook
meer met representatieve opdrachten be
laden werd dan dit gewoonlijk by een twee
den zoon des konings het geval is. Men be
schouwde Albert als den toekomstigen
koning, doch nu hem tot dusverre een zoon
onthouden werd, zou dan de na hem ko
men heerscher over het groote Britsche rijk
een heerscheres zijn prinses Elisabeth
tenzy in de toekomst nog een zoon geboren
zou worden, in welk geval de tegenwoor
dige kroon prinses in haar opvolgingsrecht
een schrede achteruit zou maken.
Groote koninginnen.
De koninginnen van Engeland hebben
geen slecht figuur gemaakt op den Engel
schen troon. Zij komen er in de geschiedenis
beduidend beter af dan de mannelijke heer-
schers. Daar waren de groote Elisabeth, de
koninginnen Mary en Anna en tenslotte
koning Victoria, de „Oude Koningin"; en
onder al die regeeringen beleefde Engeland
een bloeitijdperk.
Zou „Queenie" eenmaal koningin wor
den, dan wordt bij de vijfde koningin in de
geschiedenis, die den scepter zwaait over het
Britsche keizer- en koninkrijk.
Pop in plaats van scepter.
Tot dusverre hanteert de kleine kroon
prinses nog de pop.
Tien jaar is de kleine prinses, zij is dus in
Elisabeth
het tijdvak van haar leven gekomen, waar
in pianolessen, Fransche lessen en andere
niet altijd even leuke dingen een belang
rijke plaats innemen. De kleine blonde is
de lieveling van het Engelsche publiek.
Haar lievelingen zijn haar pony, haar pop
pen en haar blond „Golden Eagle", be
nevens de stoere Bobby tegenover haars
vaders Londensche woning. Zy heeft hem
eenmaal tot een plichtsverzuim weten te
verleiden en dat kostte Tom Hicks bijna zijn
baantje. De prinses keek uit het raam en
wuifde naar Tom Hicks, die maar net moest
doen of hij zyn vriendinnetje niet zag. Toen
hield ze net zoo lang haar mooiste pop
voor het raam tot de verkeersagent er een
oogje aan waagde, dat tengevolge had, dat
twee Londensche autobestuurders op elkaar
inreden en niets meer voor Tom Hicks voel
den. De man werd van zyn post ontzet,
doch de kleine prinses schreef een briefje
aan diens superieuren en zyn nam alle
schuld op zich. Zoo werd dan Tom Hicks
weer op zyn ouden post hersteld.
Drie namen.
Zorgen om de troonsopvolging heeft de
kleine Elisabeth dus nog niet. Drie konink
lijke namen draagt zijn reeds: Elisabeth
