DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Tsjang Kai Sjek gevangen genomen. Militaire opstand in China. I No 293 Maandag 14 December 1936 138e Jaargang De algemeerie toestand. Rebellie in China REEDS GEVECHTEN. De pan Amerikaansche conferentie. ALKMA ARSCHE COURANT, Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS FER GEWONE ADVERTEN^IENs Van 15 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS COSTER ZOON. Voordam C 9, postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 14 December. De late Zaterdagavond heeft een sensa tioneel bericht gebracht, waardoor plotse ling de geheele aandacht weer getrokken wordt door China: Tsjang Kai Sjek, de be kende opperbevelhebber van de Chineesche legers der centrale regeering te Nanking en de feitelijke dictator van China, zou te Sian-Foe, de hoofdstad der provincie Sjen- Si, gevangen genomen zijn door de troepen van generaal Tsjang Sjoe-Liang Jr., een zoon van den bekenden maarschalk! Wat beteekent deze gevangenneming en welke kunnen de gevolgen zijn? Dat is op het oogenblik, nu wij de ont wikkeling van de gebeurtenissen nog moe ten afwachten, moeilijk precies te zeggen. Maar de historie leert ons toch wel iets. Tsjang Kai Sjek regeerde over het groot ste deel van China, maar er waren ver schillende provincies, die hem niet erkenden die de z.g. centrale regeering zelfs her haaldelijk bestreden met hun troepen. Deze provincies prefereerden de eigen onafhan kelijkheid en dat is o.a. in Mandsjoerije ge lukt aan een drietal provincies. Het spreekt vanzelf, dat Japan daarbij een handje hielp en geleidelijk veel macht kreeg in deze provincies. Dat was niet naar den zin van Tsjang Sjoe-Liang Jr., die niets van de Japanners moet hebben. En hy staat niet alleen, want er zijn er veel velen, ook in Centraal-China, die Japan als een vijand beschouwen. Er was dus steeds wrijving es er werd herhaaldelijk gevochten. En steeds zag men op den achtergrond Japan en Centraal- China. Tsjang Kai Sjek, een diplomaat, wilde een einde maken aan deze gevechten, waar bij de communisten een groote rol speelden en hy trok naar de bedoelde provincies en werd gevangen genomen! Niet, omdat men hem als een vijand bescr.ouwde, maar om hem te dwingen, kleur te bekennen t.o.v. Japan. Bekend is, dat Tsjang Kai Sjek den tijd zijn grootsten bondgenoot noemde. Hy is ook een vijand van Japan, maar wil pas dan vechten, als hij een kans op de overwin ning heeft. En zoover is hij nog niet. En de muiters, die samenwerken met de communisten, willen dien oorlog terstond, liever nog vandaag dan morgen. Dat ziet er dus zeer ernstig uit en in Tokio meent men terecht, dat de Chineesch- Japansche betrekkingen zeer gespannen zouden worden, als Tsjang Sjoe-Liang er in slaagde, de regeering te Nanking zijn ideeën en zijn wil op te dringen. En hoewel we in dit opzicht nog niets weten, mag men toch aannemen, dat de macht van Tsjang Sjoe Liang vrij groot is en nog steeds toeneemt, omdat ook andere provincies geneigd zijn hem te steunen. Wy moeten dus de telegrammen afwach ten, maar kunnen er van overtuigd zijn, dat de eerstvolgende dagen van groote be teeken is kunnen zijn voor den vrede in het Verre Oosten. In Moskou ziet men met groote belang stelling de gebeurtenissen in China zich ont wikkelen en het Russische blad „Prawda" meent, dat de oorzaak van den opstand ligt in de pro-Japansche elementen in China, die alle middelen te baat nemen, om het Japansche imperialisme te vergemakkelijken en het land te onderwerpen. En gaat het blad verder de in den laatsten tijd onder den druk der stormachtig groeiende anti- Japansche beweging door de regeering van Nanking genomen maatregelen beoogden een hereeniging van het groote China. Dit proces der hereeniging van China vormt het levensgevaar voor de plannen van de Japansche militaire kliek: China in een kolonie te veranderen. Daarom hitst deze kliek de afzonderlijke Chineesche generaals op tot daden tegen de regeering van Nanking. Terwijl het Japan sche imperialisme in China- roofpolitiek voert, probeert het de gebruikelijke anti- Russische provocaties te verbergen. De boosaardige provoceerende verzinsels van de Nistji Nitsji zijn zeer doorzichtig en zij zullen niemand misleiden. De Japansche provocateurs zullen er niet in slagen hun sporen te verdoezelen. De sovjet-regeering blijft getrouw aan haar politiek van strikte niet-inmenging in de binnenlandsche aan gelegenheden voor vreemde staten. Breede massa's van het Chineesche volk zullen zich door de Japansche provocateurs en hun veile agenten niet laten misleiden. De bru tale politiek der aanvallers van Tokio opent dezen massa's steeds opnieuw de oogen voor de openlijke bedoelingen van het Japansche imperialisme het groote Chineesche volk tot slavernij te brengen. Heel erg geruststellend zijn de persuitin gen in Rusland niet, zooals uit bovenstaande blijkt. Het is te hopen, dat de regeering te Nan king het hoofd koel houdt en dat zoowel Rusland als Japan zich kalm houden. Want anders zou uit deze Chineesche rel wel eens een groot internationaal conflict kun nen ontstaan. Uit Sjanghai en uit Nanking kwam Zaterdagavond laat het sensationeele bericht, dat Sjang Kai Sjek, de opper bevelhebbers der centrale legers en de eigenlijke dictator van het grootste deel van China, in de hoofdstad der provincie Sjen-Si Sian-Foe gevangen genomen zou zijn door den zoon van maarschalk Tsjang Sjoe-Liang. Zijn veiligheid was verzekerd en men heeft het niet op zijn leven gemunt, maar de gevangenneming is bedoeld als 'n pressie op de regeering te Nanking, teneinde deze te dwingen tot den oorlog met Japan. Een telegram uit Nanking bevestigt, dat maarschalk Tsjang Kai-sjek vastgehouden wordt door muitende troepen te Sian-foe. De zoon van maarschalk Tsjang Sjoe-liang eischt een nationale reorganisatie en onmid dellijke oorlogsverklaring aan Japan. De staat van oorlogsgevaar is te Nanking afge kondigd. De Chineesche regeering aldaar confereert over de te nemen maatregelen ten aanzien van de door deze feiten ontstane crisis. De muiterij. De regeering te Nanking heeft, zoodra het bericht van de gevangenneming van maar schalk Tsjang Kai-sjek bekend werd, zon der ophouden over den ontstanen toestand geconfereerd. Naar het schijnt, zijn de mui tende troepen heer en meester te Sian-foe. Men kan zich nog geen beeld vormen van den omvang van de muiterij, maar Tsjang Sjoe-liang heeft ongeveer honderdduizend man onder zijn bevel uit de provincies Sjen- si en Man-soe, waar de operaties tegen •:e communisten reeds gedurende een maand aan den gang waren. De spoorwegverbinding tusschen Nanking en Sjen-si is aan de grens van de provincie Ho-nan onderbroken. Later was ook geen telefonische verbin ding met Sian-foe meer te verkrijgen. Mevr. Tsjang-Kai-sjek is gistermiddag in gezel schap van den minister van financiën Koeng van Sjanghai naar Nanking vertrokken. Maarschalk Tsjang Kai-sjek bevond zich, naar nader bekend wordt, in een badplaats op ongeveer 40 kilometer afstand, toen de revolutie 'in Sian-foe uitbrak. Hij keerde in allerijl terug, ten einde de muiterij tot staan te brengen. De minister van financiën, Koeng, heeft gistermiddag een telegram ontvangen uit Sian-foe, waarin gemeld wordt, dat maarschalk Tsjang Kai-sjek ge zond en wel is. Ook de personen uit de omgeving van maarschalk Tsjang Kai-sjek zijn gevangen genomen. Hieronder bevinden zich vyf ge neraals. Vermoedelijk is het aantal der mui ters drieduizend. De muiterij zou in de eerste plaats veroor zaakt zijn door een bevel van Tsjang Kai- sjek tot verplaatsing van zekere tioepen deelen, die gemeene zaak maakten met de communisten. Ernstige bezorgdheid te Tokio. In officieele kringen te Tokio geeft men te verstaan, dat de Chineesch-Japansche be trekkingen zeer gespannen zouden worden, indien maarschalk Tsjang Sjoe-liang er in slaagde de regeering te Nanking zijn pro gramma van strijd tegen Japan op te drin gen. Men voegt hieraan toe, dat het samen werken van Tsjang Sjoe-liang met de Chi neesche communisten een zeer groote be zorgdheid in het leven heeft geroepen in Japan. Te Tokio heeft men voorts uit Nan king het bericht ontvangen, dat de regeering aldaar van Tsjang Sjoe-liang een telegram heeft ontvangen, dat de gevangenneming van Tsjang Kai-sjek bevestigt. Men kan hier dus uit opmaken, dat niet een zoon van maarschalk Tsjang Sjoe-liang de leiding van den coup op zich heeft genomen, doch dat de maarschalk hier zelf aansprakelijk voor moet worden gesteld. De regeering te Nanking zou beloofd hebben, dat zy de eischen, die Tsjang Sjoe-liang voor de bevrijding van Tsjang Kai-sjek gesteld heeft, nauwkeurig zal bestu- deeren. In China is een censuur ingesteld in verband met de gebeurtenissen te Sian-foe. De politiek van Tsjang Sjoe Liang. De pers te Tientsin stemt in met de anti- Japansche houding, die Tsjank Sjoe Liang heeft aangenomen, maar maakt zich onge- rust over de gevolgen van de gevangen neming van Tsjang Kai Sjek. In een rondzendtelegram eischt Tsjang Sjoe Liang reconstructie van de regeering te Nanking. Hij wenscht den oorlog tegen Japan, samenwerking met de Chineesche rooden en een verbond met Rusland. In politieke kringen te Peiping verklaart men, dat de autoriteiten van verschillende Chineesche provinciën geneigd schijnen te zijn, de politiek van Tsjang Sjoe Liang te steunen. Soeng Tsje Yoean, voorzitter van den politieken raad van Hopei en Tsjahar, heeft den toestand besproken in een confe rentie met zijn voornaamste ondergeschik ten Een bekende Chineesche persoonlijkheid heeft gezegd, dat Soeng Tsje Yoean fel tegen het communisme gekant is, maar bereid is de reconstructie van de Nankingregeering te bevorderen. De Japansche commandant Tasjiro heeft te Tientsin vergaderd met de voornaamste officieren van het Japansche garnizoen. De arrestatie van Tsjang Kai Sjek ge schiedde, toen hy met Tsjang Sjoe Liang per trein terugkeerde van Watsjingsing, een badplaats by Sianfoe. De dood van Tsjang Kai Sjek wordt niet bevestigd. In Chinee sche kringen wordt verklaard, dat de ge volgen van de gebeurtenissen niet te be rekenen zijn. De eerste gevechten met de muiters. Aan de bezorgdheid, die te Nanking heerscht over het lot van Tsjang Kai Sjek paart zich in de vrees, dat Japan van een samengaan van Tsjang Sjoe Liang en de com munisten slechts gebruik zal maken om zijn pressie op China te verzwaren. In officieuze kringen legt men er den nadruk op, dat ver scheidene betrouwbare generaals, die Tsjang Kai Sjek vergezelden, thans te Sianfoe werkloos zyn. Aan den anderen kant ver heugt men zich er over, dat de houding van Tsjang Sjoe Liang Zaterdag in de zitting van den raad der Kwomintang eenstemmig veroordeeld is, in het bijzonder ook door generaal Feng Joe Siang, wiens linksche ge zindheid notoir is. Twee divisies regeeringstroepen, die in Kansoe lagen, zyn slaags geraakt met de troepen van Tsjang Sjoe Liang. De muiters werden uit de hoofdstad Langtsjou verdre ven, doch hebben thans het beleg om de stad geslagen. Generaal Ho Jing Tsjing, de minister van oorlog, is naar Loyan vertrokken om de krijgsverrichtingen te leiden. Eenige bijzonderheden. Met gespannen aandacht volgt geheel China de gebeurtenissen in Sjensi. De toe stand is des te erger, omdat Tsjang Kai Sjek met alle macht was bekleed: hij was de ver persoonlijking van de „Nationale Unifica tie". De revolutie van de troepen van den jon gen maarschalk Tsjang Sjoe Ljang werkte in welingelichte kringen niet verrassend. Tsjang commandeerde een leger van 200 000 man, allen vluchtelingen uit Mandsjoerije, die hun land verlaten hebben, toen de on afhankelijkheid werd uitgeroepen. Dit leger moest de rooden bestrijden, die in het Noordwesten verzameld waren. Sedert eenige maanden groeide onder de manren ontevredenheid, zij waren hun ballingschap moe en vreesden naar Foeking te worden gezonden. Velen wilden niet langer tegen de communisten strijden en eischten oorlog tegen Japan. De komst van Tsjang Kai Sjek in October j.1. scheen hen te kalmeeren en Tsjang Sjoe Liang beloofde Tsjang Kai Sjek trouw te blijven. Men vermoedt, dat de huidige opstand is ontketend door eenige ondergeschikten van Tsjang Sjoe Liang. Sedert den inval in Soei Joean van de Mongolen, gesteund door buitenlandsche elmenten, heerscht in China een latente agitatie, te Peking en Sjanghai hebben de studenten de leden van het „Nationale Heil" anti-Japansche demonstraties georga niseerd en ook in de Kwomintang is een fractie, welke een verbond met Sovjet-Rus land gunstig gezind is De laatste gebeurte nissen te Sjensi bewijzen, dat sommige ele menten niet terugdeinzen voor geweld om de regeering te dwingen een onverzoenlijke politiek ten aanzien van Japan te volgen. Besprekingen te Tokio. Het verluidt, dat Jn de gisterochtend ge houden bespreking tusschen vertegenwoor digers van de ministeries van buitenland sche zaken en oorlog besloten is ook verder tegenover de gebeurtenissen in China een afwachtende houding aan te nemen. Arita, de minister van buitenlandsche za ken, en Nagano, d<5 minister van marine, hebben een bezoek gebracht aan den keizer, dien zij Verslag hebben uitgebracht over den toestand in Chtna. Onzekerheid omtrent Tsjang Kai Sjek. Omtrent het lot vap maarschalk Tsjang Kai Sjek verkeert men, in het onzekere. Volgens sommige berichten zou hy door generaal Tsjang Sjoe Liang worden vastge houden, doch overigens gezond en wel zijn. Mevrouw Tsjang Kai Sjek heeft in ant woord op haar verzoek om inlichtingen van Sjoe Liang een telegram ontvangen, waar in hij haar verzekert, dat de maarschalk zich in veiligheid bevindt en dat hij zich verantwoordelijk stelt voor de bescherming van Tsjang Kai Sjek. Volgens geruchten zou de maarschalk reeds om het leven zijn gebracht. Deze ge ruchten spreken voorts van een strafexpe ditie van de Nankingtroepen tegen Tsjang Sjoe Liang, hetgeen zou wijzen op de groo te bezorgdheid der Nanking-regeering om 't lot van Tsjang Kai Sjek. Uit Sjanghai wordt gemeld, dat in bui tenlandsche kringen te Sjanghai bericht is ontvangen, dat Tsjang Sjoe Liang, toen hij vernam, dat de Nankingregeering hem van al zijn functies heeft ontheven en een straf expeditie tegen hem had bevolen, zoo woe dend werd, dat hij Tsjang Kai Sjek bij het aanbreken van den dag heeft doodgescho ten. Een bericht uit Nanking vermeldt, dat mevrouw Tsjang Kai Sjek er op aan heeft gedrongen per vliegtuig naar Sian te gaan om persoonlijk met Tsjang Sjoe Liang te onderhandelen over de invrijheidstelling van haar echtgenoot. De leider der regeering kon haar er niet van weerhouden op haar besluit terug te komen, doch haar zuster, de echtgenoote van Kung, is daar tenslotte met zeer groote moeite wel in geslaagd. Een burgeroorlog aanstaande? Volgens een bericht uit Peiping (Peking) concentreert Tsjang Sjoe Liang te Toeng Kwan, een strategisch punt, twee divisies om een opmarsch der regeeringstroepen tot staan te brengen. Men meldt reeds scher mutselingen tusschen voorposten der troe- oen van Tsjang Sjoe Liang en regeerings troepen, doch waarnemers zijn van meening dat de militaire autoriteiten van Nanking probeeren de troepen van Tsjang Sjoe Liang om te koopen ten einde hen naar hun zijde over te halen. Zij zouden dat beter vinden dan slag met hen te leveren. Men gelooft, dat de troepen van Tsjang Sjoe Liang 160.000 man tellen, waarbij dan nog de 100.000 man komen, die in de pro vincie Sjen Si staan, d. i. de dubbele sterk te der regeerings-strijdkrachten. Daarenbo ven zijn er nog 300.000 man communistische troepen, waarmede Tsjang Sjoe Liang zich heeft verbonden. Waarnemers zijn dan ook van opvatting, dat, indien de huidige staatsgreep zou mis lukken, 260.000 man troepen zouden zijn gebolsjeweerd, die in samenwerking met de 300.000 man communistische troepen in de provincies Sin Kian en Sjen Si den rooden weg zouden banen van Moskou uit naar Midden-China. Sin Kiang staat thans onder communis tisch bestuur. Donald voert onderhandelingen. De Britsche adviseur van Tsjang Kai Sjek, W. H. Donald, die vroeger ook advi seur van Tsjang Sjoe Liang is geweest, is gisteren uit Shanghai nar Siang vertrokken om onderhandelingen te voeren met Tsjang Sjoe Liang, teneinde de invrijheidstelling van maarschalk Tsjang Kai Sjeck te ver krijgen, doch men gelooft algemeen, dat het meest wat hy zou kunnen bereiken, zou zyn het lot van Tsjang Kai Sjek te verzekeren. Volgens de laatste berichten uit Nanking zou Tsjang Kai Sjek sinds de vorige week door Tsjang Sjoe Liang worden vastgehou den. De Nanking-regeering heeft sindsdien op alle mogelijke manieren geprobeerd met Tsjang Sjoe Liang tot een vergelijk te ko men. Toen Zaterdag de vreedzame onderhande lingen mislukten, besloot de regeering van Nanking een strafexpeditie tegen Tsjang uit te zenden en maakte zij de geheele aange legenheid openbaar. De besprekingen te Tokio. De ministers Arita en Nagano hebben vanochtend den keizer verslag uitge bracht aangaande den toestand in China. De woordvoerder van het minis terie van buitenlandsche zaken heeft verklaard, dat Japan den toestand in China nog niet kan overzien, en in het bijzonder nog niet, welke krachten achter Tsjang Sjoe Liang staan. Japan wacht af en bereidt zich er op voor in geval van nood de Japansche onderdanen, zoomede de belangen van Japan in China te beschermen. Op een vraag of als gevolg van de blijk baar nauwe samenwerking van Tsjang Sjoe Liang met de communisten een gemeen schappelijk DuitschJapansche actie in China zou kunnen worden teweeggebracht, antwoordde de woordvoerder, dat nimmer eenige actie ook slechts in overweging is genomen. Slechts een uitwisseling van berichten, zooals in het DuitschJapansche verdrag is bepaald, komt in aanmerking. De vertegenwoordigers der staten, die deelnemen aan de werkzaamheden der con ferentie van Buenos Aires hebben een pan Amerikaansche pact onderteekend tot orga nisatie van den vrede. Het pact zal ter ra tificatie worden voorgelegd aan de parle menten der landen, die het hebben getee- kend en het zal in ieder afzonderlijk geval direct na de ratificatie van kracht worden. Resume xan bet pact. De voornaamste artikelen van het pact houden in: 1) Zoodra de vrede van Amerikaansche republieken zal worden bedreigd, zal iedere regeering van een Amerikaansche republiek, welke het pact van Briand en Kellog of het verdrag van verzoening en niet inmenging van 1933 of een dezer verdragen heeft ge- teekend. in overleg moeten treden met an dere regeering van Amerikaansche repu blieken, die dan zullen beraadslagen, met het doel de bete middelen voor vreedzame samenwerking te vinden. 2) In geval van oorlog of staat van oorlog tusschen Amerikaansche naties, zullen de regeeringen van de Amerikaansche repu blieken, die ter huidige conferentie verte genwoordigd zijn, direct moeten overgaan tot wederzijdsch overleg en gedachtenwisse- lingen^im de verplichtingen vast te stellen, welke uit bovengenoemde overeenkomst voortvloeien, zoomede de aspecten van In ternationaal recht en de methodes van vreedzame samenwerking. In geval van een oorlog buiten Amerika, welke evenwel den Amerikaansche vrede bedreigt, zullen de beraadslagingen moeten worden uitgebreid om de methodes te kun nen bepalen, welke den Amerikaanschen republieken mogelijkheid zullen geven eventueel samen te werken, die indien zij dat zouden wenschen, aan een actie, welke beoogt den vrede op het Amerikaansche vasteland te waarborgej. Begeleidend protocol. Het pact wordt gevolgd door een proto col, dat vermeldt, dat de Amerikaansche re geeringen, met het verlangen het welzijn van den vrede te verzekeren en de gewoon te van inmenging ter zyde te stellen, ver klaren, dat geen enkele natie het recht heeft zich direct of indirect te mengen in de binnen- of buitenlandsche aangelegenheden van eenige adere atie. DE DOCUMENTENDIEFSTAL IN BRUSSEL. Rexist gearresteerd. De secretaris van de organisatie der vergaderingen van de rexisten. Collard, is gearresteerd, in verband met het verdwij nen van een document uit de dossiers van de griffie der rechtbank. Dit is de tweede rexist, die in verband met deze kwestie te Brussel werd gearresteerd. DEDJAS WONDO KASSA GEFUSILLEERD Uit Addis Abeba wordt gemeld, dat Ded- jas Wondo Kassa, de zoon van ras Kassa, die 'n Italiaanschen post heeft aangevallen, nadat hy zich aan het Italiaansche bewind had onderworpen, door de Italiaansche troepen is verslagen en gefusilleerd. HET PROCES VAN FEY TEGEN KRAMER. Gisteren werd te Weenen met gesloten deuren het proces behandeld, dat oud-vice- kanselier Fey den redacteur van het blad der „Heimwehren" „der Heimatschutz" Kramer heeft aangedaan. Fey had Kramer aangeklaagd naar aan leiding van diens artikel, waar hij zegt, dat de rol van Fey in den nationaal-socialis- tischen putsch van 25 Juli 1934 niet is op gehelderd. Aangezien hy deze woorden niet kon bewyzen, werd Kramer veroordeeld tot 400 shilling boete of 14 dagen gevange nisstraf. STAKINGSONLUSTEN TE CHESTER IN U.S.A. By de scheepswerf te Chester in den staat Pensylvanië is het tot ernstige botsingen tusschen werkwilligen en stakers gekomen. De eersten trachtten den keten der stakings- posten te verbreken en de werf te betreden. Er ontstonden vechtpartijen, waarby een man gedood werd, terwijl 40 personen ver wondingen opliepen. De politie kon de orde herstellen na van traangas gebruik te heb ben gemaakt. INSTORTINGSONGELUK TE MUNCHEN. 6 dooden. Tengevolge van de instorting van een gewelf zijn acht arbeiders, die werkzaam heden verrichtten in den Ratskeller ie Grafing bij München bedolven. Twee hun ner werden levend geborgen. De onder nemer, die de leiding had over de werk zaamheden, welke door de arbeiders wer den verricht, is in arrest gesteld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1