uwNieuwjaarswensch
Het groene oog van Baa-AU
Uw opdracht rerwachten wij
Het antwoord van Franco op de
Fransch-Britsche voorstellen.
Ontwerp-Vestigingswet aangenomen.
ALKMAARSCHE COURANT van WOENSDAG 23 DECEMBER 1936
De olgemeene toestand.
De Spaansche revolutie
De gevechten om Madrid duren voort.
Telefooncentrale van Madrid
gebombardeerd.
PARLEMENT
Verlenging tijdelijke korting op
Indische pensioenen.
Op Kerstrecès;
Ernstige mijnontploffing
in Mexico.
De Chineesche opstand.
er
in
voor 1933
Alkmaar, 23 December.
In alle deelen van Duitschland is door
de nationaal-socialistische party aan arme
kinderen onder de kerstboom geschenken
gegeven. By die gelegenheid heeft dr. Göb-
bels een rede uitgesproken, waarin hy
op wees, dat een kerstfeest als thans
Duitschland wordt gevierd,
nauwelijks mogelijk scheen.
In het nationaal-socialistische Duitschland
behoeft niemand zich met het kerstfeest
eenzaam te voelen; allen moeten weten, dat
wij aldus Göbbels kinderen zyn van
een trotsche, gelukkige en vrije natie en wy
voelen dat des te meer, wanneer wy om ons
heen zien en in de wereld niets anders zien
dan haat, wanorde en oproer. Duitschland
is een rustig, gelukkig vredes-eiland.
Het zyn sterke woorden, die dr. Göbbels
gebezigd heeft en waarmee hij zyn toehoor
ders ongetwijfeld gevangen heeft. Maar of
alles wel heelemaal waar is? Ons lijkt de
uitdrukking „haat, wanorde en oproer in de
wereld buiten Duitschland" wel wat al
sterk, evenals trouwens de betiteling van
Duitschland als een rustig, gelukkig vredes
eiland Het lijkt erop, dat alleen in het Der
de Rijk alles pais en vree is en dat in de
landen daar buiten de toestand vrijwel on
houdbaar is
l)
Behalve dr. Göbbels heeft ook de minister
voor de koloniën, Kerrl een rede gehou
den. In de oude wereld aldus Kerrl
wanhoopten de menschen aan hun .even,
totdat Christus kwam, die hun leiding gaf
en een einddoel wees. Vandaag den dag
zien wij als in vroeger tijden volken om ons
heen, die wanhopen aan den zin van het
leven. Zij hebben den eerbied voor het hei
lige verloren en zyn aan 't bolsjewisme ten
prooi gevallen.
Onder ons Duitschers echter is een man op
gestaan die vernieuwde richting en gehecht
heid aan ons leven heeft gegeven, die ons
ingeschakeld heeft in de goddelijke orde
ning. Deze goddelijke ordening, aldus Kerrl,
is de gemeenschap, die door God is gewild
en die door het bloed is bepaald, de natie.
Deze gemeenschap dienen, is God dienen cn
dat was de zin van het nationaal-socialis-
tisch onderwijs. Daarom was het Kerstfeest
niet slechts een familiefeest, maar een allen
omvattend feest, waarin belijdenissen en
klassen van het Duitsche volk, dat eensge
zind achter den Leider marcheert, is be
grepen.
De Berlijnsche correspondent van de Ti
mes wijst erop, dat Kerrl zich hierdoor ge
schaard heeft aan de zijde van andere lei
dende nationaal-socialisten, die Hitier ver
goddelijken en van het nationaal-socialisme
een godsdienst maken. Het is juist deze ten-
denz, die het werk van den kerkdijken
minister aan een verzoening van protestan
ten en katholieken met den staat zoo moei
lijk maakt Er is reden genoeg aan te nemen
dat Hitier deze tendenz zelf onaangenaam
is, maar de vloed van de anti-christelijke
propaganda, die van de partij uitgaat, en
die gebaseerd is op de gedachte, dat in het
nationaal-socialistische Duitschland een uit
drukking is te zien van een goddelijke or
dening, die de christelijke kerken omvat,
gaat onverminderd voort.
11
zich
vol-
In het Italiaansche Tripolis hebben
anti-joodsche incidenten voorgedaan:
gens een decreet van den gouverneur van
Tripolis moeten de winkels in de Europee-
sche wijk aldaar des Zondags gesloten zijn,
terwijl de joden hun winkels op Zaterdag
moeten sluiten en dan Zondags mochten
open blijven Twee joden hadden zich niet
aan deze regeling gehouden en werden ge
straft met tien zweepslagen.
Naar aanleiding hiervan schrijft een cor
respondent van de Times het volgende uit
Rome:
De berichten over anti-semietische inci
denten in Tripolis hebben in Joodsche krin
gen te Rome groot opzien gewekt. In Italië
heeft het anti-semietische nooit ingang ge
vonden en Mussolini heeft nog onlangs ge
ruststellende desbetreffende verzekeringen
gegeven. Men weet hoe de zaak zich toege
dragen heeft: de provinciale raad van Tri
polis maakte bij order bekend dat van
December af alle winkels de geheele week
moesten open blijven, behalve op Zondag.
De joden hadden in de nieuwe buurt van
Tripolis op de gunstigste plaatsen winkels
geopend en de niet-Joodsche bevolking
klaagde erover dat deze winkels op den
Sabbath-dag gesloten bleven. Het maakte
den indruk alsof Tripolis een Joodsche stad
Was, zoo werd gezegd. Een delegatie
Joden begaf zich naar maarschalk
gouverneur van Lige, en kreeg te
dat het den Joden vry stond hun winkels te
sluiten op Zaterdag, als zij maar naar de
oude stad terugkeerden. Eenige Joodsche
winkeliers verplaatsten toen inderdaad hun
zaak weer naar de oude stad, anderen ble
ven in het nieuwe stadsgedeelte en hielden
hun winkels open, en derden weigerden
hun winkels open te houden, of hielden ze
wel open, maar verkochten niet.
Wellicht zou de zaak niet toegespitst
zyn als de rabbi van Jeruzalem er zich niet
mee bemoeid had, die, naar wordt gezegd,
de Joden in Tripolis aanspoorde zich te ver
zetten. Op 8 December kwam het tot inci
denten, en drie Joden werden gearresteerd.
Twee werden in het openbaar gekastijd, de
derde kreeg 3 maanden gevangenisstraf.
Volgens het fascistische plaatselijke blad
geschiedde de kastijding niet om den delin
quenten pijn te doen, maar om een voor
beeld te stellen. Intuschen hebben de Joden
in Italië nu „het probleem van de Joden in
Libye" aanhangig gemaakt, en het zal in
teressant zijn te zien of de groote Italiaan
sche pers er berichten over zal mogen pu-
bliceeren.
van
Balbo,
hooren
Het Engelsche departement van bui-
tenlandsche zaken heeft het antwoord
van Franco op het Fransch-Britscne
bemiddelingsvoorstel ontvangen door
tusschenkomst van sir Henry Chilron,
den Engelschen ambassadeur in Spanje,
die op het oogenblik te Hendaye verblijf
houdt. De nota is op 21 December geda
teerd en resumeert een mededeeling
van de autoriteiten van Salamanca van
9 December.
Generaal Franco betreurt, dat de Engel
sche regeering geen begrip heeft „voor de
grootte der nationalistische Spaansche be
weging" en dat zij voortgaat betrekkingen
te onderhouden met „de roode horden en
anarchisten van Valencia".
Vervolgens stelt Franco een aantal vragen
over het plan tot instellen van een controle
op den invoer van wapenen en het binnen
komen van vrijwilligers. Franco vraagt:
1. Tevoren de voornaamste toegangspun
ten in Spanje te definieeren en op te geven
of de Londensche commissie voornemens is
ook de secundaire toegangspunten te con
troleeren;
2. Of de agenten van de noninterventie
commissie er toe zullen overgaan den bei
den partijen de voorraden wapenen en mu
nitie te ontnemen, die met het goud van de
Spaansche bank gekocht zijn;
3. Of de commissie voornemens is agenten
te benoemen in Marseille, Bordeaux, Per-
pignan, Bayonne en andere centra van aan
werving en voorradenaankoop voor de roo
de pseudoregeering".
Voorts doet de nota opmerken, dat de re
geering van Valencia onbekwaam is de or
de te handhaven in de gebieden, die onder
haar bestuur zijn en vraagt hoe onder deze
omstandigheden die regeering de agenten
van de commissie een doelmatige uitoefe
ning hunner functies kan waarborgen.
Tenslotte schrijft Franco, dat zijn regee
ring de gevraagde opheldering zal afwach
ten, teneinde de bestudeering van de
voorstellen, die haar zijn voorgelegd, voort
te zetten.
Communiqué van den Madrileen
sche verdedigingsraad.
De gedelegeerde raad ter verdediging van
de hoofdstad heeft gistermiddag om twaalf
uur o.m. medegedeeld:
Na een doelmatigen tegenstand te hebben
geboden aan de hevige aanvallen der opstan
delingen, die sedert 5 dagen ontketend wer
den, zijn de regeeringstroepen sinds 24 uur
overgegaan tot krachtige tegenaanvallen in
verschillende sectoren van het Madrileensch
front en ten Noord-Westen van de hoofd
stad.
Het succes der tegenaanvallen is overal
volledig geweest. In den sector Usera zyn de
laatste huizen van deze voorstad in handen
der regeeringstroepen gevallen. In Cara-
banchel was de strijd zeer zwaar, de Falan-
gisten moesten echter het terrein van den
strijd ontruimen na zware verliezen te heb
ben geleden. In den sector Humera-Puzuelo
heroverden de regeeringstroepen Boadilla
Del Monte, waarbij zij hun stellingen wis
ten te brengen voorbij de posities, die zy be
zetten op het oogenblik, waarop de opstan
delingen met hun aanvallen in dit gebied
begonnen. Zes gevechtswagens vielen in
handen der loyalen.
Berichten van de opstandelingen.
De Radioclub van Teneriffe heeft medege
deeld, dat de aanval der rechtsche troepen
in den sector van Escorial is voortgezet.
Alle aanvallen der regeeringstroepen in
dezen sector werden afgeslagen. De lucht
macht der rechtsche troepen heeft de noor
delijke stadsdeelen van Madrid gebombar
deerd. Aan het front van Vittoria werd
Getafe gisteren definitief bezet.
Hardnekkige gevechten bij Poznelo.
Reeds eenige dagen wordt in de omgeving
van Pozuelo verbitterd gevochten. Over den
uitslag van dit gevecht kan nog niets gezegd
worden. Gisteren zijn by een luchtgevecht
twee toestellen der opstandelingen neerge
schoten. Een toestel der regeeringslucht-
macht werd eveneens getroffen, doch het
kon nog landen op het vliegveld Barajas.
De opstandelingen gebruiken geen
strijdgas.
Het hoofdkwartier der opstandelingen
heeft een nota gepubliceerd, welke alle bla
den groot moeten opmaken. In deze nota
protesteert generaal Franco krachtig tegen
het bericht, dat van regeeringszijde wordt
verspreid en volgens hetwelk de opstande
lingen gebruik zouden maken van strijd
gassen.
Franco veronderstelt, dat dit een poging is
om zich by voorbaat te verontschuldigen,
indien zy gas zou gebruiken. Indien de
regeeringstroepen gas zou gebruiken, dan
zullen de opstandelingen zich hiertegen
verdedigen door zelf strijdgassen toe te
passen
De telefooncentrale van Madrid
gebombardeerd.
Gistermiddag hebben de opstandelingen
de telefoon-centrale van Madrid gebombar
deerd. Drie granaten treffen het gebouw
waar de buitenlandsche journalisten hun
berichten opstelden.
Het bombardement eindigde omstreeks
zes uur in den avond. Tot nu toe werd nie
mand gewond.
De bemanning van de „Komsomol"
verdronken of terecht gesteld?
De correspondent van de „Daily He
rald" te Gibraltar seinde gisteravond
aan zijn blad, dat naar gevreesd wordt
de 25 a 30 mannen die de équipage
vormden van het Russische stoomschip
„Komsomol" dat /erleden week door en
van de oorlogsbodems van Franco tot
zinken is gebracht, om het leven zijn
gekomen. Eenige opvarenden zyn door
de Spaansche opstandelingen terecht
gesteld, de overigen zyn verdronken.
Sinds het schip op 15 December ter
hoogte van Cartagena in brandenden
toestand was gezien, heeft men niets
meer omtrent de bemanning vernomen.
beantwoordt volledig aan het
doel indien U hem in een
dagblad plaatst.
De Alkmaarsche Courant
geeft gelegenheid om in het
Oudejaarsavondnummer een
annonce te plaatsen. Minimum
5 regels a 10 cent per regel
(contant).
NIEUWE ARRESTATIE IN DANZIG.
De politie heeft den leider der roomsch
katholieke gemeenteraadsfractie, Berman,
gearresteerd. Ook dr. Walter, medewerker
aan de Dantziger Vorposten", het officieele
orgaan der nationaal-socialistische party, is
in hechtenis genomen.
PAUL SCHEFFER NAAR WASHINGTON.
Berliner Tageblatt onder nat. soc.
leiding; evenals Frankfürter Zeitung.
De hoofdredacteur van het Berliner Tage
blatt, Paul Scheffer, zal binnenkort uit de
leiding van dit blad vertrekken en waar
schijnlijk de functie van correspondent te
Washington, aanvaarden. Zijn opvolger is
nog niet bekend, doch men meent, dat dit
een journalist van de firma Scherl zal zijn.
In de directie van de uitgeverij van het Ber
liner Tageblatt bevindt zich reeds een be
langrijk lid van de nat.soc. partij, dr. Luwig
Jahnke, voormalig adjunct-perschef van d*
ryksregeering. Het blad zelf wordt gecon-
troleerd door de Dresdner Bank, die tegen
stander is van staatsondernemingen. Ook
de reorganisatie van de Frankfürter Zeitung
zal binnenkort haar beslag krijgen. De
hoofdredacteur, Rudolf Kircher, zal ge
handhaafd blijven, tenminste als chef voor
de buitenlandsche politiek van het blad.
Daarentegen is het ministerie van propa
ganda vastbesloten dit blad te doen contro
leeren door een nat.soc. persoonlijkheid.
HET PROCES TEGEN ARTHUR SIMSON.
Een vonnis met gesloten deuren.
De rechtbank te Meiningen heeft vonnis
gewezen in het sensationeele proces, dat zes
maanden geleden was aangevangen tegen
Arthur Simson, den vroegeren eigenaar van
de wapenfabriek te Suhl (Thüringen)
wegens onwettige winsten ten nadeele van
het rijk".
De fabriek was door den staat onteigend,
nadat zij langen tijd had toebehoord aan de
joodsche familie Simson.
De rechters bepaalden de voorloopige op
schorting van de procedure tegen Simson,
die op het oogenblik in het buitenland ver
blijf houdt.
Zij handhaafden het tegen hem uitgevaar
digd bevel tot aanhouding en de verbeurd
verklaring zijner bezittingen.
Simson zou onwettige winsten hebben ge
beurd en in zyn maatschappelijke plichten
zijn tekort geschoten.
Het vonnis werd met gesloten deuren uit
gesproken „wegens de militaire geheimen
waarvan de ruchtbaarmaking de veiligheid
van den staat in gevaar zou kunnen bren
gen".
De beide medewerkers van Simson werden
bij gebrek aan bewijs vrijgesproken.
De „Komsomol" aan lot overgelaten.
Generaal Franco heeft niet ontkend, dat
het schip door een kruiser der opstandelin
gen was tot zinken gebracht. Hij heeft over
dit incident volkomen het stilzwijgen be
waard.
Naar de correspondent van de zijde der
opstandelingen heeft vernomen, was de
„Komsomol" door den kruiser der opstande
lingen „Canarias" brandend gelaten; de
„Canarias" heeft vier leden der bemanning
opgepikt.
Zy werden later terecht gesteld. De ande
ren zijn in zee verdronken.
De „Daily Herald" voegt hier aan toe, dat,
indien dit bericht bevestigd zal worden, het
in Rusland de hevigste verontwaardiging zal
wekken.
Bericht aan Russischen ambassadeur
medegedeeld.
Toen het bericht, dat de leden der be
manning van de „Komsomol" waren te
rechtgesteld of in zee verdronken, te Londen
werd ontvangen werd het getelefoneerd
naar de ambassade der Sovjet-Unie.
Maisky, de ambassadeur, woonde in het
Foreign Office juist een bijeenkomst bij van
de sub-commissie der niet-inmengings-com-
missie.
Een ambtenaar van de ambassade begaf
zich direct naar Maisky, wien hy van het
bericht in kennis stelde.
(Van onzen parlementairen medewerker.)
Na een krachtigen, schier wanhopigen
eindspurt is de Tweede Kamer er gister
middag in geslaagd met haar agenda klaar
te komen en op recès te gaan, vermoedelijk
tot 26 Januari.
Gistermiddag nog. De avondvergadering
dreigde. Om vier uur sprak voorzitter
Aalberse als een goed captain zijn ploeg
toe, er op wijzend dat de stand van zaken
toen zóó was, dat hij de hoop had, den
leden een avondvergadering te kunnen be
sparen, indien zij er in slagen zouden de
discussie over de artikelen en amende
menten van de Vestigingswet binnen de
perken te houden. Om zes uur zou hij den
stand van zaken nog eens op maken, ten
einde te beslissen of het gelukte. En het
is gelukt, maar in die laatste uren is er
dan ook onder ontzaglijk hoogen druk ge
werkt, vooral, omdat er zoo vele amende
menten waren.
De inhoud in 't kort.
Alvorens we nu iets omtrent de alge-
meene beschouwingen mededeelen, lijkt 't
ons gewenscht in 't kort den inhoud van
het ontwerp-vestigingswet even op te
halen.
Voigens art. 1 (lid 1) van het ontwerp
kan, indien een of meer rechtspersoon
lijkheid bezittende vereeniging van onder
nemers in een tak van detailhandel, am
bacht of kleine nijverheid daartoe het
verzoek doen, bij algemeenen maatregel
van bestuur worden bepaald, dat een in
richting, waarin deze tak al dan niet uit
sluitend zal worden uitgeoefend, voor
zoover die uitoefening betreft, niet zal
mogen worden gevestigd zonder daartoe
van de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken verkregen vergunning.
Deze bepaling vindt (volgens lid 2)
slechts toepassing ten aanzien van de ge
meenten, welke by den bovenbedoelden
maatregel zullen worden aangewezen.
Geen vergunning is vereischt volgens
75 mijnwerkers gedood.
Naar wordt gemeld, zyn by een ontplof
fing in een steenkolenmijn 90 mijlen ten
Zuid-Westen van Piedras Negras in Mexico,
vijfenzeventig mijnwerkers om het leven
gekomen.
Vele mijnwerkers ingesloten ten
gevolge van de ontploffing.
Tengevolge van de ontploffing in de mijn
zijn vele arbeiders in de myn van de buiten
wereld afgesloten.
De ontploffing was zoo hevig, dat in het
nabijgelegen mijnstadje Rosita, de bodem
trilde.
Wang Tsjing Wei naar China.
Voor zijn vertrek heeft Wang Tsjing
Wei machtiging gegeven tot publicatie
van de volgende verklaring:
Gedurende de laatste jaren heeft
China gestreden tegen moeilijkheden
van binnenlandschen aard en van bui
tenlandsche agressie, teneinde eigen
huis in orde te brengen en eenheid van
doelstelling tot stand te brengen ter
voorbereiding van de uiterste opoffe
ring in de verdediging van de nationale
onaf haokely kheid.
Dit is ten zeerste afhankelijk van de lei
ding van Tsjang Kai Sjek. Daarom moeten
wij ons best doen om zyn invrijheidstelling
te verzekeren. Bij mijn terugkeer naar mijn
land zal ik mijn pogingen vereenigen met
die van mijn collega's en kameraden om
China te leiden door de tegenwoordige crisis
heen.
De gebeurtenissen te Sianfoe.
Het schijnt, dat het uitbreken der muite
rij te Sianfoe niet zoo onbloedig geweest is
als aanvankelijk werd aangenomen. Volgens
berichten uit Loyang zouden nog slechts
zes man van de uit 52 soldaten bestaande
lijfwacht van Tsjang Kai Sjek in het leven
zijn.
Een Duitsch tandarts zou door een ver
dwaalden kogel gedood zijn.
De operatie drie dagen stop gezet.
De vijandelijkheden tegen de opstande
lingen zullen gedurende drie dagen worden
gestaakt. Dit is het resultaat van het ver
zoek van t.v. Soeng, die na zijn aankomst te
Sianfoe naar Nanking seinde.
art. 2 voor verplaatsing van zoo'n in
richting, naar een ander, binnen dezelfde
gemeente gelegen perceel; en ook ingeval
van vestiging van een inrichting, door bij
algemeenen maatregel van bestuur aan te
wijzen soorten van kleine handels- of
ambachtslieden.
De in art. 1 bedoelde vergunning wordt
(volgens art. 3) uitsluitend verleend, in
dien wordt voldaan aan de bij algemeenen
maatregel van bestuur, den Middenstands-
raad gehoord, vast te stellen minimum-
eischen van credietwaardigheid, handels
kennis en vakbekwaamheid, in deze wet
aangeduid als „vestigingseischen".
De vestigingseischen van art. 3 kunnen
alleen worden vastgesteld op verzoek van
een of meer rechtspersoonlijkheid bezit
tende vereenigingen van ondernemers in
den betreffenden tak (art. 4).
Bij de algemeene beschouwingen bleek
dat de strekking van 't ontwerp vrijwel
algemeen werd toegejuicht. Slechts één lid
verwachtte er zoo'n bitter beetje (of eigen
lijk heelemaal geen) nuttig effect van, dat
hij bij de eindstemming tegen was. Dit was
de heer Westerman (ex-nat. herstel).
Die „toejuichingen" moeten nu ook al
weer niet den indruk wekken, alsof men
zoo algemeen met den inhoud van 't ont
werp was ingenomen.
Uit de rede van den heer Stumpel (r.k.)
den voorvechter van middenstandsbelan-
gen, bleek alras dat hy het voorstel „op af
betaling" accepteerde. Dankbaar, maar
niet voldaan! Ten aanzien van enkele
détails waarop bij de amendementen
nader wordt teruggekomen wenschte
hy verbeteringen, maar ook wilde hy op
een belangrijk punt het ontwerp zien aan
gevuld. Hij had de bepaling van het aan
tal winkelzaken enz. naar behoefte
er in gemist.
Dat was eveneens de klacht van den
heer IJzerman (s.d.), die vreesde dat zon
der dat element de enorme overbezetting
var het middenstandsbedrijf niet zou kun
nen worden gekeerd. Dat de gemeente
raad, het gemeentebestuur überhaupt niets
NATIONAAL-SOCIALISTEN
VEROORDEELD TE KLAGENFURT.
Het gerecht te Klagenfurt heeft uitspraak
gedaan in de zaak tegen zeven nationaal-
socialisten, die verdacht worden van ver
boden propaganda.
De hoofdbeklaagde werd veroordeeld tot
18 maanden gevangenisstraf. Vijf verdach
ten zyn veroordeeld tot gevangenisstraffen
varieerend tusschen twee en acht maanden.
Een beklaagde is vrijgesproken.
51. Het is te hopen, zei dokter Bergman,
da. die ellende met de groene edelsteen
nu eindelijk eens afgeloopen is. Ik heb
wel wat anders te doen dan myn neus in
avonturen te steken. Het leek er echter
niet erg op, dat hy zijn zin zou krijgen.
52. Aan de oever van de rivier was de
Amerikaan druk bezig met het spannen
van nieuwe strikken. Sidi el Bordj snapte
hem net op het ogenblik dat hij een plank
legde van de oever naar de plompe vier
kante kano. Dit bewees, dat hij iets van
plan was.
