CHIEF WHIP
Rond het vorstelijk huwelijk.
Hollandsche meisjes in de lucht
ga over op
'n Goede tip voor 1937
Zij verzorgen de pantry en de
reizigers
amm
ALKMAARSCHE COURANT van ZATERDAG 2 JANUARI 193?
Luchtvaart
OPSTAND DER VROUWEN.
'ff",
GELUKWENSCHEN.
Een nieuw gevechtsvliegtuig
Een ontwerp van Fokker in
opdracht van het Depar
tement van Defensie.
Eenige dagen geleden stond ik voor
het Carlton Theater op Trafalgar-
square. Ik stond daar niet alléén. Hon
derden verdrongen zich voor de loket
ten van het picturehouse waar de we
reldpremière ging van „A woman
rebels". En toen ik twee uren later
naar mijn hotel wandelde, begreep ik
het waaróm van de nieuwste functie
in de Nederlandsche luchtvaart, de
stewardess.
Mag ik tusschen twee haakjes even
vooruitloopen op alle mogelijke pers-
beoordeelingen en U op het hart
drukken deze film te gaan zien?
Want dan alleen zult gij de ge
moedsstemming van eenige dozijnen
Indiëvliegers kunnen begrijpen. En
ook dan alleen verstaan, waarom ik
voor deze overpeinzingen het onder
werp vrouw koos.
Het is een moeilijk onderwerp. Om
dat ik het wellicht met tien vrouwen
aan den stok zal krijgen. En daar zit
ten wij nu op Schiphol plotseling,
zonder te beseffen waarom dat nu
juist gebeuren moest, met tien ste
wardessen in één beroep, dat ten
leste ook gezwicht is voor den opstand
der vrouwen. Wij vormden met ons
allen nog zoo het eenige mannelijke
op aarde.
We vormdenhelaas.
„Wat is een stewardess?" vroeg Smir-
noff.
„Behoort zoo een stewardess tot de be
manning?" informeerde Van Dijk.
Duimelaar meende dat alles er gezelli
ger op zou worden en Viruly verklaarde
zich spontaan voor innige samenwerking.
We werden het er niet over eens. Wij
zullen het er nooit over eens worden, ver
mits een stewardess géén man is. Maar
wat is ze dan wel?
Néén zij is ook géén dikke kellnerin
uit de Beiersche bierhuizen; zij loopt niet
de gansche luchtreis door de cabine met
„Würstchen gefallig" en een roode strik
in het haar!
Is zij wellicht een Westersche geisha?
Heeft zij een opleiding genoten, welke
haar bekwaam maakte om met de veel
vuldigheid van kleine gebaartjes haar
mannelijke gasten het kopje thee toe te
reiken, dat de inleiding beoogt te zijn van
een hoogstaand en tintelend discours?
Neen. Oók is zij niet de gastvrouwe uit
de betere kringen, die haar gasten bezig
houdt met alle mogelijke geestelijke atten
ties, terwijl manlief daar bij het koude
buffet net bezig is de mop te vertellen,
welke hij heden nog hoorde op de beurs.
Een analyse
Daarover zijn wij het eens.
Maar wij willen een analyse van haar
beroep. En wij mannen uit de mannelijke
luchtvaart hebben daar recht op. Zal de
goede onderlinge verstandhouding, welke
op een paar kleinigheden na, zoo stimu
leerde tot vriendschap en waardeering,
plaats moeten maken voor de onrust en
het schichtige van elk gemengd bedrijf?
Een gezelschap mannen is ongevaarlijk.
Géén kegelavond leidt tot ruzies of onder
ling krakeel. Een stierengevecht of een
bokswedstrijd, een zesdaagsche of een
voetbalwedstrijd kortom alle door en
vóór mannen beoefende sporten vervlak
ten tot nerveuze gebeurtenissen, van den
dag af dat de vrouw, de geëmancipeerde
vrouw, zich er voor interesseerde.
Ik heb eens een vrouw in de oogen ge
keken toen ergens in Berlin Schmeling
een compatriot over de touwen jongleer
de en doffe mokerslagen klonken als ver
geschut.
Ik ben toen iets gaan begrijpen van die
emancipatie. „Geef iedere vrouw een haar
passenden man, dien ze beminnen en ver
zorgen kan en het vrouwenvraagstuk is
opgelost" heeft Weiss eens ergens gezegd.
Hiermede kan ik volstaan. En nu volgt
niet mijn analyse van het stewardessen-
beroep en niet mijn beschrijving van de
Nederlandsche air-hostess, maar die van
de meesten mijner collega's tezamen.
Ik heb ze geobserveerd als ze daar bij
de deur met een beleefd maar beslist lach-
ie het pour-boire weigerden en éen voor
één heur gasten een vriendelijk „goede
reis verder" wenschte.
dat waren drie, vier Indie-vne
gers op de Europeesche lijnen voor een
week of vijf hebben daar in het Res
taurant menig kopje koffie gedronken en
achterdochtig naar de stewardess van den
dag gekeken, die de taak heeft, aangeko
men en vertrekkende passagiers op hun
gemak te stellen en de inlichtingen te ge
ven welke zy mochten wenschen. Wy heb
ben ze medegemaakt in de cockpit als zy
S het gebruikelijke bekertje bouillon
^n^omdatredfnins"rucüer gebiedt dat de
S& wïï? zy in de cockpit doorbrengen
zoo kort mogelijk dient te wezen.
Wilt U nog een bisquitje.
Neen we wilden geen bisquitje. We wil
den slechtó wat beter zicht in Berlyn, om-
3«dSt».rS.eenenö.ar^h»g«n,„
wat minder tegenwind. Wy heb^"nblfk.
Met ingang van 1 Januari is de
heer W. van Veenendaal, gezag
voerder bij de K.L.M.,als bizondere
medewerker aan onze krant ver
bonden. Van tyd tot tijd zal deze
bekende piloot allerlei vlieg- en
vliegernieuws aan onze lezers
vertellen op zijn bekende, popu
laire manier.
daarom* vliegers der verkeersluchtvaart:
chapeau bas!
Een vraag.
Zoo'n stewardess leert véél menschen
kennen. Veelal kent ze de reizigers die een
abonnement op de luchtlijnen hebben bij
naam en niet zelden zal zij kunnen con-
stateeren dat er een groot verschil bestaat
of liever gezegd bestaan kan, tusschen een
naam en een mensch.
Zij hadden op Schiphol hun naam vast
en zeker afgegeven, want de twintigjarige
air-hostess was 't opgevallen dat zij bij
elke kleine deining van het toestel zich
vastklampten aan de leuning van hun stoel
en suggereerden dat het wel wat te warm
werd in de cabine.
Dan was er geen sprake van overver
hitting in de cabine, maar dat zei zij dan
maar niet, want heel dikwijls dulden men
schen in zekere omstandigheden geen te
genspraak en zoo straks zou op den grond
de mensch zich weer in zijn naam hullen
en met dien beheerschten tred op de dou
anebeambten toestappen, welke den ge-
routineerden wereH^iziger verried.
Nu ben ik alvorens aan het schrij
ven van deze regelen te beginnen,
zeer onbescheiden geweest. Wellicht
heb ik het verkeerd aangepakt en in
dien zulks het geval geweest zou zijn,
zal de redactie mij wel willen verge
ven. Ik heb tien stewardessen a bout
portant de vraag gesteld: „Hebt U
juffrouw van Leeuwen Boomkamp"
„hebt U in Uw loopbaan al eens een
huwelijksaanzoek gehad?"
„Een huwelijksaanzoek
„Een huwelijksaanzoekvan een
passagier of wellicht van een dezer
geuniformde helden die nog niet ge
bonden zijn door een verknochte
echtvliegers of telegrafisten of
zyn
vliegers of
werktuigkundigen?"
Juffrouw van Leeuwen Boomkamp
haalde onversaagd haar schouders op en
ging haar thermosflesschen met warm wa
ter vullen, want ze vertrok over tien mi
nuten naar Parijs
Het antwoord.
Én in het kort komt het antwoord van
al die stewardessen hierop neer dat zij
vooralsnog te véél in heur moderne beroep
opgingen om reeds nu, bestond het beroep
niet twee jaar nog pas, te versagen en zich
voor heur verdere leven tevreden te stel
ln met het heroïsme van den man.
Hadden zij wel eens aangezeten aan een
licht souper in een der hoofdsteden van
Europa, daartoe zeer vriendelijk uitge-
noodigd door vriendelijke passagiers?
Want was het wellicht de bedoeling der
luchtvaartmaatschappijen om van al die
boot- en treinreizigers luchtpelgrims te
maken door middel van de vrouw, die in
dat geval'misschien de opdracht had deze
lieden via haar netten in die der lucht
vaartmaatschappij te strikken?
Het was een aaneenschakeling van
vreugden, zoo een luchtreis naar Buda-
pcst, de luchtvaartperiodieken maakten in
De gastvrouw vau de luchtreizigers.
de advertenties weliswaar gewag van ver-
warmde cabines en meermotorige vlieg
tuigen, van ervaren vliegers met tientallen
Indië-reizen achter den rug („en voor den
boeg" sprak Hondong en slaakte een zucht
die niet gemeend was) en geweldige snel
heden, maar dit was slechts een hors
d'oeuvre, want dikgedrukt annonceerde de
luchtvaart-maatschappij het pièce de re
sistance: Verzorgd, op Uw gemak gesteld,
door een lieftallige stewardess!
En verbazend goed is het gegaan dit
jaar, met die Budapestlijn
Wij mogen dus vaststellen dat een ste
wardess haar gewicht in goud waard is.
Daar loopt zij: M'elle Zus en M'elle Zoo.
Zij is op weg naar de cabine van de
Douglas welke volgeboekt is en zoo straks
vertrekken zal naar een ververwijderd
oord.
Allereerst zal zij haar pantry verzorgen
en de reizigers bij het plaats nemen be
hulpzaam zijn en de zware bontjassen der
dames, de pelzen der heeren ophangen aan
een rij gelakte hangers in het achterste ge
deelte van den romp. Zij verricht een me
nigvuldigheid van handelingen, welke
rechtstreeks te maken hebben met de
hierboven vermelde lieftalligheid.
En na de landing gaat zij in het kleine
hotelkamertje zitten en werkt daar aan het
dagelijksche rapport, in dezelfde uren dat
het mannelijke gedeelte van de „beman
ning" zich onledig houdt met het leveren
van commentaar op haar beroep.
Zij weet haar weetje.
Nu is zij klaar en met tevredenheid
heeft zij vandaag haar werkzaamheden
verricht. Haar machine vervoerde dezen
dag zeven nationaliteiten en allen zou zij
hebben kunnen inlichten over de attrac
ties der Europeesche hoofdsteden, indien
zij slechts den wensch daartoe hadden te
kennen gegeven. Want is zij bovendien
niet op de hoogte van de eetgelegenheden
in gansch dit werelddeel? Kent zij niet op
haar duimpje „Le Perroquet" op Leicester
Square, Pagani's Restaurant in Portland-
street en in Swallowstreet het Spaansche
Restaurant van „Martinez", het Duitsche
van Kempinski en het Hongaarsche „Chez
Joseph" in Greekstreet?
Zij weet haar weetje. Chineesch
„Maxim" in Wardourstreet natuurlijk. En
dan de grill-room van „Monseigneur" in
Jermynstreet en verder die gezellige bars
van het Trocadero, het Carlton en The
Captains CaptainGij wenscht u in
Budapest te verpoozen? Vraag uw stewar
dess en wellicht zal zij slechts luttele se
conden weifelen tusschen de Parisian Grill
en de Arizona Berlin? Venezia voor een
etentje en de Kakadu of de Dschungel
voor een dansje? In Parijs naar Prunier of
Korniloff, of wel de Tour d'argent?
BarsCintra en Le Scribe en 's avonds
naar Shéhérazade of de Melody's bar
Maar wij, vliegers der ver keer smaat-
schappijen op deze wereld, wij laten ons
niet in slaap sussen door de verzekering
van onze directies, dat de stewardess géén
vrouw is, maar een lid der „bemanning",
dat op duidelijk omschreven instructies
haar taak als een man verricht.
Het is niet de perfectie van onze zacht
zoemende motoren en het nog nooit ge
ëvenaard morsetempo van den marconist
dat de passagierscijfers zoo omhoog dreef.
H:! zijn niet de vliegers en werktuigkun
digen op iedere Indiëvlucht, die hun eigen
stoelen beschikbaar stelden voor nóg meer
betalende passagiers
Deze verkeersevolutie in de lucht
vaart dateert van den dag dat de
vrouw zich met dit mannelijke beroep
ging bemoeien. Hier past ons, man
nen, slechts zwijgen. En in het aller
laatste stamelen waarmede wij allen
nog een flauw protest willen laten
hooren, schrijft de Vrouw hóóg in de
lucht, in dezelfde lucht waar Neêr
lands vlag door mannen zoo hoog ge
houden werd", met krachtige hand
een spreekwoord neer.
Wij vliegers van alle landen kijken
naar boven, terwijl een gevoel van
onmacht onze harten bekruipt. En
dan lezen wij de letters die één voor
één verschijnen. Eén vrouwenhaar
trekt meer dan een marszeil.
Berusting: mijne heeren, vieux rou
tiers van vijf werelddeelen
W. VAN VEENENDAAL,
Gezagvoerder K.L.M.
Amsterdam, 31 December.
-
jj
VIRGINIA CIGARETTES
H.M. de Koningin heeft gisterochtend om
kwart voor 12 den Japanschen zaakgelastig
de a.L de heer Yamayuchi ontvangen, die
een brief van Z.M. den keizer van Japan
overhandigde, waarin de keizer zijn geluk-
wenschen aanbood met het voorgenomen
huwelijk van prinses Juliana.
Na afoop der nieuwjaarsreceptie ontving
de prinses den zaakgelastigde.
De heer Yamaguchi deelde mede, dat de
Japansche keizer den prinses Juiana be
noemd heeft in de eerste klasse der kroon
orde, de hoogste Japansche onderscheiding,
weke aan dames verleend kan worden.
Nieuwjaarsrecepties van de koningin.
H.M. de koningin heeft gistermiddag 12
uur ten paleize Nofrdeinde de dames en
heeren van het corps diplomatique in de
gelegenheid gesteld hun nieuwjaarswenschen
en hun gelukwenschen ter gelegenheid van
het voorgenomen huwelijk van H.K.H. prin
ses Juliana met Z.D.H. prins Bernhard van
Lippe-Biesterfeld aan te bieden.
H.M. de koningin heeft vervolgens des
namiddags 5.45 uur de hooge Nederlandsche
autoriteiten en te 6 uur de dames en heeren
der hofhouding in de gelegenheid gesteld
hun nieuwjaarswenschen en gelukwen
schen aan te bieden.
het
Naar wij vernemen, is op het oogen-
blik in de N.V. Vliegtuigenfabriek te
Amsterdam een nieuw gevechtstoestel
in aanbouw, dat in opdracht van het De
partement van Defensie ontworpen is
door den bekenden vliegtuigbouwer An-
tony Fokker in samenwerking met een
commissie van deskundigen uit Soester-
berg.
Het betreft hier een z.g. luchtkruiser,
een toestel dat zwaar bewapend zal zyn
en tevens een goede snelheid zal kun
nen ontwikkelen en een groote actie
radius heeft. De bewapening zal bestaan
uit eenige mitrailleurs en een snelvuur
kanon terwijl het toestel tevens inge
richt wordt om als bommenwerper te
fungeeren. De machine is een midden
dekker met vrijdragende vleugel en is
uitgerust met twee watergekoelde mo
toren en heeft tevens een intrekbaar
landingsgestel.
Het prototype van deze nieuwe T 5-
machine zal naar alle waarschijnlijkheid
in het a.s. voorjaar gereed zyn tot het
houden van proefvluchten.
Aanbieding van geschenken aan
vorstelijk paar.
Prinses Juliana en prins Bernhard hebben
Donderdagmiddag in het paleis Noordeinde
de echtgenoote en de dochter van den Mang-
koe Negoro VII, die zelf door ongesteldheid
verhinderd was mede te komen, ontvangen,
ten einde haar in de gelegenheid te stellen
het huwelijksgeschenk der prinselijke fami
lie van Mangkoe Negorosche huis aan te
bieden.
Dit geschenk bestaat uit een product van
Javaansche kunstnijverheid, een zilveren
bloemenschaal, vervaardigd door Javaan
sche zilversmeden naar een ontwerp van den
Mangkoe Negoro.
Vervolgens hebben prinses en prins de de
legatie van den Soesoehoenan van Soerakar-
ta ontvangen. Deze delegatie bood een gou
den bloemenvaas aan, terwijl bovendien Ra-
toe Pembajoen, dochter van den Soesoehoe
nan, die van deze delegatie deel uitmaakt,
een zilveren theeservies met blad overhan
digde.
Pangeran Ario Soerjohamdjojo en echtge-
n ote boden een met zilveren doorweven
doek aan.
De geschenken van den sultan van Jogja-
karta, die hierna door de daartoe aangewe
zen delegatie werden overhandigd, beston
den uit: een kris met goud en briljanten in
gelegd, waarin het sultans embleem ver
werkt is, bestemd voor den prins, en een
gouden bak van een sirih-stel, met briljan
ten bezet, voor de prinses.
Voorts bood deze delegatie aan namens de
Pangerans van den Kraton, twee gouden
theelepeltjes en namens de prinsessen van
Jogjakarta een gouden bonbonmandje.
De vertegenwoordiger van Pakoe Alam
VII, die daarop audiëntie ontvangen werd,
overhandigde een album met zilveren band,
waarin de portretten van het geslacht Pakoe
Alam verzameld zijn.
Hierna werd ontvangen de delegatie van
den sultan van Langkat. Namens den sultan
werd aan het jonge paar een gouden thee^
servies op een ivoren blad aangeboden met
de gouden wapenschilden van het bruidS'
paar, en voorts namens den Jangdipertoean
van Koealoe en Ledong twee gouden bon
bonbakjes. Al deze voorwerpen waren van
Indisch edelsmeedwerk.
VERGADERING VAN PLAATS
VERHUURDERS TE 'S-GRAVENHAGE.
Combinatie gevormd.
In verband met de drastische verlaging
der prijzen van plaatsen op de open tribu
nes is gisteren, op initiatief van het advies
bureau „Probité" te 's-Gravenhage een ver
gadering gehouden van verhuurders van
kijkplaatsen in de langs den bruidsweg ge
legen huizen.
De voorzitter der vergadering gaf uiting
aan den wensch, dat eindelijk een juist in
zicht komt in de mogelijkheden.
Tengevolge van de groote prijsverlaging
der tribunes is velen verhuurders de schrik
om het hart geslagen, terwijl huurders ver
onderstellen door langer nog te wachten met
het reserveeren van plaatsen goedkooper te
kunnen slagen. Tot dusverre daalden de prij
zen en vooral de laatste dagen, maar nuch
tere berekening toont aan, dat zeer spoedig
er een tekort aan plaatsen moet komen.
Hij oordeelde het verstandig als verhuur
ders zich 'de hooge prijzen uit het hoofd te
stellen waardoor aan de onzekere houding
van adspirant-koopers een einde zal worden
gemaakt. Als resultaat van zes weken uit
wisseling van vraag en aanbod op het kan
toor van Probité adviseerde hy voor de beste
plaatsen niet meer dan 10 tot 15 te ver
langen en voor de tweede en derde rij naar
verhouding minder. Dan zal met stelligheid
het groote publiek als gegadigde optreden.
Thans gelooft men in de provincie, dat ..ren
honderden guldens noodig heeft om zich met
familieleden een goede plaats te verzekeren
Verschillende aanwezigen bespraken de
mogelijkheden van verhuur in verband met
het aantal in particuliere huizen en langs
den weg beschikbare plaatsen en met het te
verachten aantal bezoekers, waarbij de ver
gadering de meening van den voorzitter
bleek te deelen, dat een veilige exploitatie
en bloc tegen matige prijzen te verkiezen
was boven een speculatie, zelfs al zou deze
goede kansen bieden.
De voorzitter deed tenslotte voorlezing
van een schrijven van den burgemeester aan
het adviesbureau „Probité", waarbij wordt
toegezegd, dat aanvragen om „doorlaat-be-
wijzen" van de politie tot op 4 Januari nog
in behandeling zullen worden genomen.
De aanwezigen besloten daarop het advies
van den voorzitter te volgen en over te gaan
tot het vormen van een combinatie, waartoe
alleen zullen worden toegelaten de bezitters
van goede plaatsen, die bereid zyn matige
prijzen te bedingen. Het bureau „Probité"
zal op de voorgestelde wijze in diverse
plaatsen des lands door de woningbureaux,
die als agenten van het bureau optreden,
die plaatsen enbloc doen aanbieden, terwijl
in de hoofdplaatsen tusschen 2 en 5 Januari
door Probité zelve plaatsen zullen worden
aangeboden.
Op deze wijze zullen verhuurders een vol
ledige bezetting kunnen verkrijgen, terwijl
huurders er van verzekerd zijn, dat alleen
werkelijk goede plaatsen te hunner beschik
king komen.
Het geschenk van de Fransche
regeering aangeboden.
Donderdagmiddag om kwart over zes
hebben prinses Juliana en prins Bernhard*
den Franschen gezant baron de Vitrolles
den eersten secretaris van de Fransche le
gatie, den heer de Blesson, ten paleize
Noordeinde in audiëntie ontvangen ter aan
bieding van het geschenk van de Fransche
regeering aan het prinselijk bruidspaar. De
regeering van de Fransche republiek heeft
het jonge paar een bijzonder mooi koffie-
servies van Sevres-porcelein doen toeko
men. Het servies is in modernen styl ver
vaardigd. De stukken zijn met beelden uit
de Grieksche oudheid beschilderd: groen op
wit. Bovendien prijken op elk stuk de
initialen J. en B. Het servies was verpakt
in een kist van Nassaublauw leder. Op het
deksel waren in goud de initialen van bruid
en bruidegom en een koningskroon gesla
gen.
EEN ONDERHOUD MET DR. COLIJN.
Herstel van ruilverkeer
gewenscht.
In een onderhoud, dat de correspon
dent van de Fransche „Agence Econo-
mique et Financiere" met dr. Colijn
gehad heeft, werd door den minister
president gelegenheid gegeven kennis
te nemen van zijne zienswijze omtrent
eenige belangrijke problemen, die bij
de jaarwisseling de aandacht trekken.
Ten aanzien van den internationalen
politieken toestand kwam de minister tot
de slotsom, dat het hem alles bij elkaar
genomen, voorkomt, dat men voorshands
voo het uitbreken van een Europeeschen
of wereld-oorlog niet beducht hoeft te zijn.
In verband met het probleem der Duitsche
koloniale verlangens merkte dr. Colijn op,
dat Duitschland streeft naar koloniaal
bezit omdat het dan een deel zijner grond
stoffen in eigen valuta betrekken kan en
zich daarvoor geen vreemde deviezen
hoeft te verschaffen.
Men begrijpt echter, zoo ging hij voort,
dat ook dat probleem niet zou bestaan,
indien de monetaire en handelspolitieke
verhoudingen gezond waren, zooals dit het
geval was vóór den wereldoorlog. Zoo
doende komt men ook bij dit probleem
weer terug tot de stelling dat de groote
wrijvingsvlakken in de wereld slechts
zullen verdwijnen bij een gezond monetair
stelsel, gepaard aan een gezonde handels
beweging. Het onderwerp monetaire
moeilijkheden leidde vanzelf tot een be
schouwing in vogelvlucht van wat er zich
te dien aanzien en tevens in economisch
opzicht momenteel in Duitschland voor
doet. Er zij slechts vermeld, dat minister
Colijn als zyn overtuiging uitsprak, dat de
zorgen der voormannen in het derde Rijk
thans wel heel groot moeten zijn, en dat er
dan ook heel wat staatsmansbeleid noodig
zal wezen om zonder gevaarlijke experi
menten de economische en finantieele
moeilijkheden, die men thans doormaakt,
te overwinnen.
Wat in het algemeen de internatio
nale monetaire situatie aangaat gaf
dr. Colijn te verstaan, dat deze tenge
volge van verschillende factoren nog
geenszins een stabiel karakter ver
toont. Een oplossing van de monetaire
problemen is ten slotte alleen op
deugdelijke wijze te bereiken als ein
delijk het gezond verstand in de we
reld zal gaan zegevieren, en men zal
overgaan tot herstel van een vrijer
ruilverkeer.
De minister moest echter tevens consta-
teeren, dat helaas de wereld hiervoor nog
niet rijp schijnt te zijn.
Met betrekking op den economisch-
finantiëelen toestand in Nederland merkte
dr. Colijn op, dat de moeite, die het kpst
