DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Het aanhouden van schepen in Spaansche wateren. No 3 Dinsdag 5 Januari 1937 139e Jaargang De algemeene toestand. De Spaansche revolutie Engeland protesteert tegen de aanhouding van de Blackhill. Aanvallen der opstandelinren bij Madrid. HeeftTsjang Kai Sjek de eischen van Tsjang Soe Lian aangenomen Het ItaliaansctvEngelsch verdrag. Verschillende persstemmen. Het Duitsche Volkslied. ALKMAARSCHE Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. I.ERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C KRAK. Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 5 Januari. Engeland en Italië hebben een overeen komst gesloten, een „gentlemen's agree- ment", waarbij het in hoofdzaak gaat om de Middellandsche Zee. De voornaamste punten in de overeenkomst hebben op de volgende aangelegenheden betrekking: lo. Eerbiediging van de grenzen der Mid dellandsche zee-staten; 2o. Italië doet afstand van alle aanspraken op de Balearen; 3o. De anti-Britsche draadlooze propa ganda in het Oosten en in Noord-Afrika, voornamelijk uitgezonden door den zender te Bari, zal ophouden; 4o. Italië zal zich niet verzetten tegen de toetreding van Egypte tot den Volkenbond en het zal waarschijnlijk het Engelsche voorste] tot afschaffing van de capitulaties in Egypte steunen. 5o. Italië zal waarschijnlijk eerlang deel nemen aan het Londensche vlootverdrag van 1936 en aan de overeenkomst van Montreux omtrent de herversterking van de Dardanel- len; 6o. Engeland belooft van zijn kant de for tificaties die het (in en om de Middelland sche zee) heeft, niet verder te versterken. De Yorkshire Post, welk blad den naam heeft, nauwe betrekkingen met den Engel- schen minister van buitenlandsche zaken, Eden, te onderhouden, treedt vooral in de. kwestie van de Balearen, niet alleen omdat het grootste van deze eilanden een soort van bezetting heeft gehad van Italiaansche vrij willigers, maar ook in verband met de onge rustheid, die reeds langen tijd door de an dere mogendheden aan de Middellandsche zee werd gekoesterd, in verband met inlich tingen omtrent Italiaansche aspiraties in het westelijke gedeelte van de Middellandsche zee. Reeds in 1927 formuleerden journalisten als Gayda en de senator Coppoloa eischen, die niet waren mis te verstaan. In ieder ge val aldus luidt de conclusie van het blad zal het huidige diplomatieke stuk, dat be trekking heeft op het uit den weg ruimen van misverstanden in een bepaalde zone, hoewel op het oogenblik gunstig ontvangen als een verklaring van gemeenschappelijke natuurlijke belangen, toch eerst een positie ve en blijvende beteekenis krijgen in de oogen van het Britsche volk, als inderdaad blijkt, dat het een element vormt, dat er toe bijdraagt, dat de grondslagen gelegd wor den voor een constructieve en positieve sa menwerking. Er zijn talrijke redenen, die een dergelij ke samenwerking tusschen de beide landen mogelijk maken en er is tegenover de thans gesloten overeenkomst geen reden voor ach terdocht, want de belangen en de psycholo gische gevoeligheden van alle andere naties zijn zorgvuldig in overweging genomen. Het blad verheugt zich verder over de gunstige ontvangst, die de overeenkomst bij den Franschen minister van buitenlandsche za ken Delbos gevonden heeft Deze gunstige ontvangst zal allen twijfel, die in bepaalde Fransche kringen gerezen is nopens de En- gelsch-Italiaansche besprekingen over Fran sche belangen in de Middellandsche zee en den graad van warmte in de Fransch-Engel- sche vriendschap, kunnen doen verdwijnen. Uiteraard hechten de Engelsche bladen de meeste waarde aan de verzekering inzake de handhaving van den territorialen status quo. Men ziet daarin een bevestiging van v-oe- gere Italiaansche verklaringen, dat het de integriteit van Spaansche gebiedsdeelen ten volle zal respecteeren. De inkleeding van de verzekering, waarin wordt gezegd dat de De- trokken mogendheden „geen verlangen heb ben den status quo te wijzigen of gewijzigd te zien", werpt de interessante vraag op, of Italië ook zou weigeren b.v. een Duitsche vestiging in Spaansch Marokko te aanvaar den. Het verband tusschen de huidige over- eenkomst en Italië's beleid in de Spaansche affaire wordt algemeen niet erg duidehjK geacht. Is inmenging in Spanje, door het zen den van oorlogsmateriaal of vrijwilligers, te vereenigen met de verklarmg dat alles zal worden gedaan om handelingen tegen te gaan die de goede betrekkingen tusschen de twee landen zouden kunnen verstoren. Men is niet geneigd aan te nemen, dat Italië deze vraag zoo maar ontkennend zal beantwoor den. Het eenige wat mag worden aangeno men is dat de aantrekkelijkheid van de eco nomisch zeer kostbare politiek van inmen ging geringer moet zijn geworden, nu Italië van een belooning in den vorm van een wij ziging van den Spaanschen status quo heeft afgezien. Maar andere vormen van beloo ning blijven denkbaar: economische conces sies, gentlemen's agreements over strategi sche kwesties, enz. Daarbij komt, dat Italië per slot van rekening niet behoeft te vree- zen, dat een verdere inmengings-politiek de betrekkingen met Engeland zal doen slech ter worden, en het voordeel van een nieuwe overeenkomst te niet zal doen, al heeft het door deze overeenkomst geen concrete Voordeelen, behalve een gevoel van grooter veiligheid gekregen. Ten aanzien van de protesten, die door Engelana ingediend zijn over het aanhouden van twee Britsche schepen door schepen der opstandelingen wordt nog bekend, dat in het geval van de „Blackhill" instructie is gegeven aan den te Hendaye vertoevenden Britschen ambassadeur tot het indienen van een energiek protest by de autoriteiten in Burgos en tot het vragen van de verze kering, dat incidenten van dezen aard zich niet weer zullen voordoen. In het geval van, de „Etria", welk Britsch schip door een klein oorlogsschip der op standelingen was aangehouden op 21 Dec. j.L, waarbij geëischt werd, dat de scheeps papieren werden getoond hetgeen gewei gerd werd heeft een Britsche destroyer, waarvan de naam niet bekend wordt ge maakt, zich naar Cadiz begeven, waar een protest werd overhandigd aan de vloot- autoriteiten der opstandelingen. Evenals in het geval van de „Blackhill" ging dit pro test vergezeld van den eisch, dat waarbor gen zouden worden gegeven tegen een har- haling van incidenten van dien aard. De „Etria" was op weg van Haifa naar Liver- pool met een lading sinaasappelen. De „Aragon" vrijgelaten? In bevoegde Duitsche kringen verklaart men, dat het radio-Tetoean afkomstige be richt, volgens hetwelk de kruiser „Graf von Spree" het s.s. „Aragon" zou hebben vrijgelaten, in dezen vorm onjuist is. De vrijlating van de „Aragon", aldus zegt men, zou slechts geschied kunnen zijn, in dien de lading en de passagier van de „Pa los" vrijgegeven zouden zijn. De oorsprong van het bericht zou hierin gelegen kunnen zijn, dat de kruiser „Graf von Spree", de „Aragon" niet langer wilde bewaken, dit schip in een haven der opstandelingen zou hebben doen ankeren om zelf zijn weg te kunnen vervolgen. Het recht van controle ter zee door de opstandelingen. Binnen een limiet van drie mijlen kent men de „Facto" en niet „de Jure" den auto riteiten der opstandelingen het recht van controle toe, voor zoover zij dat in feite uitoefenen. Men is echter van meening, dat zelfs in deze zone een Britsch stoomschip niet behoort te worden gevisiteerd, dan wanneer'een Britsch oorlogsschip kan vast stellen, dat dit onder normale omstandig heden geschiedt. Tenslotte, zelfs wanneer een Engelsch stoomschip wapenen of muni tie zou vervoeren, zou het aan de Britsche autoriteiten en niet aar de autoriteiten der opstandelingen zijn repressieve maatregelen ten aanzien van dit schip te nemen. Dit was noch het geval met de „Blackhill", noch met de „Etria". De ontscheping van Italiaansche vrijwilligers. Reuter meldt, dat het in diplomatieke kringen te Londen vrij wat verrassing heeft gewekt, dat op den dag voor de onder- teekening van cie Italiaansch—Britsche over- In Italië's houding tegenover Spanje kan derhalve nog niet geacht worden door de nieuwe overeenkomst duidelijk en in voor den vrede gunstigen zin gedefinieerd te zijn. De linksche bladen zien de hernieuwde vriendschap met den schender van het Handvest toch al zwart in, en zijn dan ook allerminst gerust op Mussolini's goede trouw in de nakoming van de overeenkomst. Het bericht dat gisteren 6000 Italiaansche vrij willigers in Cadiz geland zouden zijn, geeft hun daarbij een argument in de hand, dat begrijpelijkerwijze niet ongebruikt wordt gelaten. Zoo schroomt de Daily Herald niet de Italiaansche vriendschapsverzekering „pure humbug" te noemen. Wat betreft het effect van de overeen stemming op de Duitsch-Italiaansche ver standhouding, valt eveneens nog niets neer te zeggen, dan dat zij een van de oorzaken van de totstandkoming dezer verstandhou- ing, Italië's nachtmerrie over Engeland's be doelingen, uit den weg heeft geruimd. eenkomst 4000 Italiaansche vrijwilligers in Spanje zijn ontscheept. Voor het overige staat men in officiëele kringen op het stand punt, dat de overeenkomst in geen enkel opzicht betrekking heeft'op de politiek van inmenging of niet-inmenging in Spanje, af gezien van de verklaringen ten aanzien van de onschendbaarheid van het Spaansche ge bied. De Spaansche ambassade heeft gister geer. opdrachten van Valencia ontvangen: men weet dus nog ni .t, welke maatregelen de Spaansche regeering dpnkt te nemen. Engeland en Fr-nkrijk zullen waarschijn lijk de Duitsche en Ita'iaansche antwoorden op hun voorstel afwachten, alvorens zy zich ernstig zullen wijden aan een onder zoek van de laatste orts-h-ping. Men ver wacht die antwoord' thans binnen drie of vier dagen. De strijd om de hoofdstad. De regeeringstroepen hebben gistermor gen bij het aanbreken van den dag, na een strijd, die den geheelen nacht geduurd heeft, de fabriek Emscalduna bezet, die op 200 meter van het dorp Villaverde Bajo is gele gen. De tot stand gebrachte opmarsch is in dubbelen zin belangrijk, aangezien Villa verde Bajo, ten zuide»; van Madrid, een aftakking vormt van de spoorlijn Madrid SaragossaAlicante en het bezit hiervan de opstandelingen, die Getafe binnengetrokken zijn, bedreigt. In de fabriek werd een groote hoeveelheid oorlogsmateriaal ver vaardigd. Toen de opstandelingen haar eenigen tijd geleden veroverden, was dit een gevoelig verlies. De Zondag, door de opstandelingen ontke tende aanval in den sector Boadilla del Monte en Val de Morillo, was niet zeer hevig. De aanval werd voorafgegaan door een intensieve voorbereiding der artillerie en een bombardement der regeeringslinies door de luchtmacht. Hierop volgde de aan val der troepen, die voor het grootste ge deelte uit in massa oprukkende Duitsche bataillons bestonden. De militietroepen boden krachtig weerstand gedurende den geheelen morgen en beten zich wanhopig vast in het terrein tijdens den strijd tegen de aanvallers, die tot voor de regeerings- loopgraven was genaderd. Om elf uur wierpen drie driemotorige toestellen der rechtschen wederom bommen op Majada Henda, terwijl korten tijd later een Fiat-toestel aan de actie kwam deel nemen. Op dat oogenblik echter versche nen drie jachtvliegtuigen der regeering, die zich onmiddellijk in den strijd wierpen. Na verscheidene snelle wendingen vloog het Fiat-toestel in brand en stortte neer bij Villanueva del Pardillo. Daarbij kwamen de vier inzittenden om het leven. De lucht- strijd werd weer aangebonden en ditmaal werd een driemotorig Junkerstoestel aange vallen, dat, eveneens brandende, neerstortte in de linies der opstandelingen nabij Villa nueva de la Canada. De toestellen der op standelingen gaven den strijd echter niet op en vielen aan, op hun beurt bestookt door de regeeringsvliegtuigen. Nog drie toestel len der opstandelingen werden neergescho ten, waarna de regeeringsvliegtuigen zeer laag vliegende, de vijandelijke colonnes on der mitrailleurvu '.r namen en groote verlie zen veroorzaakten in de aanvallende gele deren. Nieuwe radio-nota van den Duitschen admiraal. De admiraal van de Duitsche zeestrijd krachten in de Spaansche wateien heeft vanaf den kruiser „Königsberg" de volgen de draadlooze nota gericht tot de regeering te Valencia. „Nadat de beide stoomschepen „Aragon" en „Marta Juguera" door de Duitsche zee macht in beslag zijn genomen, wordt nog maals geëischt, dat de passagier en de in beslag genomen lading van het stoomschip „Palos" worden vrijgegeven. De beide Spaansche schepen zullen dan in vrijheid worden gesteld. Indien niet binnen drie dagen, welke ter mijn 8 Januari 8 uur in den ochtend afloopt, de uitlevering is geschied, zullen de beide Spaansche schepen met hun lading door de Duitsche regeering worden verkocht, de Duitsche regeering zal afrekenen met -de door haar erkende Spaansche regeering. Indien herhaling van daden van zeeroof tegen Duitsche handelsschepen zou volgen, zal de Duitsche regeering zich genoodzaakt zien verdere maatregelen te nemen". NOG 6500 MAN ITALIANEN IN SPANJE AANGEKOMEN? In het geheel in de laatste 14 dagen 10.000 man ontscheept. Reuter meent te weten, dat omstreeks de Kerstdagen nog 6500 Italiaansche vrij willigers te Cadiz zijn ontscheept. Deze inlichting heeft der Britsche re geering bereikt. Het totale aantal Italiaansche vrijwilli gers, dat in de laatste veertien dagen in Spanje is gearriveerd, bedraagt dus meer dan tienduizend. Groote verliezen in de Moorsche gelederen. De Manchester Guardian gelooft, dat de opstandelingen in een ongunstige situatie verkeeren. Het schijnt, dat zij 80 pet. van het Moorsche effectief hebben verloren. Het Spaansche legioen heeft eveneens groote verliezen geleden. De „Nichi Nichi Shimbun" verneemt uit Sjanghai, dat generaal Yang Foe Tsjeng, de pacificatie-commissaris van Sjensi onder maarschalk Tsjang Soe Liang op Nieuwjaarsdag voor het eerst sedert het Sianfoe incident een Ame- rikaansch journalist heeft ontvangen. Yang zeide den Amerikaan, dat maarschalk Tsjang Kai Sjek na nauwkeurige overwe ging tijdens zijn gevangenschap de eischen van Tsjang Soe Liang inzake deelnemen van de communisten aan de regeering en een campagne tegen Japan heeft aangeno men. Hij heeft verder er in toegestemd het eenheidsfront tegen Japan te leiden en daarom heeft Tsjang Soe Liang zijn ge vangene vrijgelaten. Generaal Yang verklaarde verder dat in dien Tsjang Kai Sjek zijn belofte houdt, de troepen in het Noordwesten onmiddellijk een aangesloten front tegen Japan zullen vormen en kavalerie maakt zich reeds ge reed op te rukken naar Soei Joean. De „Ashai Sjimbun" verneemt uit Sjang hai, die niemand gelooft aan de mededee- lingen van de Nanking-regeering dat maarschalk Tsjang 'Kai Sjek onvoorwaar delijk is vrijgelaten. Het resultaat van de geheime onderhan delingen tusschen. Tgjang Kai Sjek, zijn echtgenoote en T. V. Soeng.met Tsjang Soe Liang en Yang Foe Tsjeng zou een over eenkomst op de volgende punten zijn: Reorganisatie van de vroegere Zuidooste lijke en Noordwestelijke legers tot een centrale legermacht, staken van de straf expedities, tegen de communisten en ont wikkeling van een yerdedigingslinie tegen Japan, omvorming van de Nanking-regee ring en straffeloosheid voor Tsjang Soe Liang en Yang Foe Sjeng. Tsjang Sjoe Liang uit het openbare leven. De Staatsraad heeft de beslissing van het militaire gerechtshof, dat Tsjang Sjoe Liang veroordeeld heeft tot het verlies zijner burgerrechten gedurende een tijdvak van vijf jaren, gehandhaafd. Tsjang Sjoe Liang zal daarom geen en kele regeeringsfunctie kunnen bekleeden. In de „Algeme'ente toestand" hebben wij zeer uitvoerig over hét Italiaansch-Engelsch verdrag geschreven, zoodat wij op deze plaats niet verder op den inhoud er van be hoeven in te gaan. Belangrijker lijken ons de persstemmen uit twee landen, Frankrijk en Duitschland, welke wij hier weergeven. Fransche persstemmen. De Fransche bladen leveren uitvoerig commentaar op de gevolgen van het ac- coord. Pertinax zegt in de Echo de Paris: „De be palingen van de overeenkomst zijn vrij in gewikkeld. De toepassing ervan op de ge beurtenissen in Spanje zal ons in staat stel len na te gaan in hoever de Italiaansche po litiek, welke zich sedert een jaar steeds meer naar Duitschland heeft georiënteerd, zal worden gewijzigd". In het Journal wijst St. Brice op de wen- schelijkheid om „Frankrijk's positie aan de zijde van Italië te herstellen". Een dergelijke toenadering ware gemak kelijker geweest vóórdat het Engelsch-Ita- liaansch accoord werd geteekend, maar nu dat is gebeurd is zij de eenige kans gewor den om Frankrijk niet alleen alle kastanjes uit het vuur te laten halen. De Ere Norwelle vestigt er de aandacht op dat Frankrijk op 7 Januari 1935 een over eenkomst met Italië heeft aangegaan, om de inmenging in de zaken van andere staten te voorkomen. Het Engelsch-Italiaansch ac- Het Volk vermeldde hedenmorgen o. m. het volgende bericht: „Op den eere-avond in het Gebouw van „K. en W. te den Haag, die het comité „voor de luisterrijke viering van het prin selijk huwelijk Dinsdag (vandaag) zal „geven, zou volgens het officieele pro gramma het Residentie-orkst onder lei- „ding van dr. Peter van Anrooy het Wil helmus en het bekende Lippische lied „spelen. „Bij de generale repetitie, heden- gister-)avond gehouden, werd plotseling „medegedeeld, dat behalve het Wilhelmus, „ter eere van de buitenlandsche gasten het „Engelsche volkslied, het Deutschlandlied „en het Horst Wessellied zullen worden „ten gehoore gebracht en dat het Lippische „lied achterwege zou worden gelaten". Het blad heeft den voorzitter van het comité, generaal Wagner, naar de juist heid van bovengenoemd bericht gevraagd en deze bevestigde het feit en deelde ver der mede, dat het initiatief tot het spelen van de vreemde liederen niet van het comité was uitgegaan, maar als een op dracht moest worden beschouwd. Bovenstaande heeft zeer de aandacht ge trokken, niet alleen in den Haag, maar in het geheele land. Ook ons bevreemdde het, dat nu plotseling vreemde liederen gespeeld moeten worden. Op zich zelf is dat natuurlijk niet erg. Als men ter eere van de Engelsche gasten het Engelsche volkslied, en als men ter eere van de Duitsche gasten het „Deutsch- land über alles" zingt, dan mogen wij dat als een hoffelijkheid beschouwen, zelfs als een verplichte wellevendheid. En niemand zal er over vallen. Maar als aan het Duitsche volkslied plotseling het Horst Wessellied, n.1. een strijdlied van de N. S. D. A. P., wordt vastgekoppeld, dan kan men moeilijk meer spreken van een Duitsch volkslied. Zeker, wij weten wel, dat de Duitschers in eigen land steeds na het officieele volkslied hun „Horst Wessellied" zingen, Maar het was ons tot nu toe niet bekend, da- dit onafscheidelijk aan het eerste was verbonden. Wij herinneren ons in dit verband een kleine gebeurtenis, die zich het vorige jaar in Amsterdam afspeelde ter gelegenheid van den voetbalwedstrijd Nederland Duitschland. De leiders van den K.N.V.B. zaten toen met een moeilijk geval, want de traditie wil bij interland-wedstrijden, dat de gasten eerst het veld betreden en begroet worden door hun volkslied en enkele minuten later de Oranje-mannen, waarna het Wilhelmus klinkt. Men vreesde echter, dat de Duitsche supporters onmiddellijk na het Deutsch landlied het Horst Wessellied zouden aan heffen, wat toen nog steeds door iedereen als een politiek strijdlied werd beschouwd. Ei om moeilijkheden te voorkomen, liet men beide elftallen tegelijk aantreden, speelde de muziek eerst het Deutschland lied en direct daarop het Wilhelmus. De situatie was volkomen gered en al gemeen vond men de oplossing een zeer gelukkige. Want het niet-wenschelijk geacht Horst-Wessellied bleef achterwege en daardoor ook de onrust op de tribunes. Sindsdien moet er dus iets veranderd zijn. Want thans is het Horst Wessellied onafscheidelijk verbonden aan het Deutschlandlied. Dat laatste lezen wij immers in een ons hedenmiddag toegezonden mededeeling van den regeeringspersdienst. Letterlijk zegt de R. P. fi.: „Het Horst Wessellied vormt een onverbrekelijk qn- derdeel van het officiëele Duitsche volks lied, hetwelk bestaat uit een combinatie van „Deutschland über alles" en het Horst Wessellied". Wanneer dat juist is, heeft de K.N.V.B. indertijd dus verkeerd gedaan met het achterwege laten van dit gedeelte van het Duitsche volkslied. Maar nog vreemder is het, dat toen (in 1936) de Duitsche pers daar niet over gevallen is. Dat laatste geeft ons de overtuiging, dat men in Duitschland zelf steeds het Horst Wessellied als een strijdlied heeft beschouwd en niet als een gedeelte van het volkslied. En als de R. P. D. thans zegt, dat het spelen van dit lied „noch indirect, noch direct verband houdt met de besprekingen, welke de laatste dagen tusschen de beide regeeringen zijn gevoerd", dan kunnen wij dit helaas niet zonder meer aan nemen. Daavoor is de verandering in het pro gramma te plotseling gekomen. coord volgt dezelfde lijn en dat stemt tot voldoening. De Populaire acht de waarde van het ac coord eveneens groot en meent, dat het 't begin kan worden van een algemeen ver drag tot wederzijdschen bijstand. Het blad stemt in met het oordeel van Delbos, dat Frankrijk alles te winnen heeft bij een we-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1