tod ïlZS be'oek Neder-
AMSTERDAMSCHE
BEURS
IN DIEIN H ET LAATST VAN 1936
Jietk School
9$cAts Ln<itcteücun!
het bezoek der nederlandsche
ministers.
een
personeele belasting voor
z.g. zaken-auto.
Branden.
137»
tabakken.
Niets is gevaarlijker dan op afgelegen oorden jonge
menschen met lage salarissen op verantwoordelijke
posten te stellen.
ZEEROOF.
SCHERMERHORN
De ministers Gelissen en Der-lru-r*
J"r,j^1"d"he Persvertegenwoordigers om"
ten met dezefde belaneen er,
dat ptudie en het tot stand brengen vm per-
wïrT Zif' ff"" het d°el
7„LTu sprsken de hoop uil, dit
EK KOMT LICHT.
i ,de„ Januari-aflevering van Neder
landsch fabrikant merkt de heer ir. M. H.
amme, voorzitter van de Vereeniging
„Nederlandsch Fabrikaat", in een be
schouwing: „Bij de intrede van 1937" op,
dat hjj bij het woord, dat hij als voorzitter
van de Vereeniging „Nederlandsch Fabri
kaat" bij de intrede van het nieuwe jaar
tot de leden richt, een optimistischer klank
kan laten hooren, dan vorige jaren. De
economische verhoudingen zijn in een be
langrijk deel van de wereld in den loop
van 1936 wat beter geworden en Neder
land, meer dan tot dusverre, is in dien
vooruitgang gaan deelen. Gelukkig heeft
het gevoel, dat de strijd tegen achteruit
gang min of meer hopeloos is, Nederland
nooit overheerscht, maar het was toch wel
in niet onbedenkelijke mate verspreid en
toenemend. Velen hebben geruimen tijd
gemeend, dat zij zich ook het goede en
nuttige niet meer konden veroorloven,
terwijl bij anderen de energie geheel werd
verbruikt om het hoofd boven water te
houden en de aandacht voor alles wat ver
der reikte, ontbrak. Thans kan daar geen
sprake meer van zijn: iedereen moet voe
len, dat het nu tijd is voor het ontwikkelen
van de meest mogelijke activiteit en voor
de toepassing van die beginselen, die in
een gezonde volkshuishouding passen. Het
leidt geen twijfel, dat daartoe ook behoort
het zich moeite geven om de product'e
van eigen land beter te leeren kennen en
op haar juiste waarde te leeren waardee-
ren. De heer Damme wijst er ook nog op,
ervan overtuigd te zijn, dat ook in het ver-
eenigingsleven van de vereeniging „Neder
landsch Fabrikaat" van nieuwe veer
kracht blijk zal wowien pegeven en dat de
leden het bestuur krachtig zullen bijstaan,
zoowel materieel als moreel, bij de ver
vulling van de taak, die de vereeniging
„Nederlandsch Fabrikaat" zich stelt. Ver
der wijst de heer Damme nog op het vele,
dat door de vereeniging in 1936 tot stand
is gebracht.
van Vrijdag 22 Januari 1937.
OPGAVE VAN NOOKUHOLl ANDSCH
LANDBOUWCREDIET N.V.
laatst* k
De tijd voor het invullen van de aangifte
biljetten voor de personeele belasting is
weer aangebroken. Met het oog hierop
vestigt de A.N.W.B. de aandacht van houders
van z.g. zaken-auto's op het navolgende.
Het is bekend, dat voor auto's, die uitslui
tend voor het beroep of bedrijf van den be
lastingplichtige worden gebruikt, de belas
ting wordt verminderd tot de helft van he*
gewone tarief. De aanspraak op verminde
ring blijft, ingevolge de wet, ook bestaan,
indien de auto „nagenoeg uitsluitend" voor
beroep of bedrijf wordt gebruikt. Deze be
paling werd vroeger aldus uitgelegd, dat
men b.v. des Zondags de auto ook voor ge
noegen mocht gebruiken. Verleden jaar
heeft de Hooge Raad evenwel uitgemaakt
dat het standpunt van den fiscus veel té
ruim was. Zelfs een privégebruik van 12
resp. 8 dagen per belastingjaar achtte de
Hooge Raad te veel om de aanspraak op be
lastingvermindering te behouden.
Een bepaalde grens voor het toegelaten
privé-gebruik is bij de uitspraken niet aan
gegeven en aangezien de autobezitters ook
overigens geen maatstaf hebben om zich aan
te houden, verdient het, ter voorkoming van
onaangenaamheden, aanbeveling, zekerheids
halve de zaken-auto voor de volle belasting
aan te geven, indien deze meer dan 2 5 3
maal per jaar voor genoegen gebruikt pleegt
te worden.
In sommige gevallen zal men moeilijk
kunnen voorzien of er in den loop van het
jaar meer of minder privé-ritten met de
auto gemaakt zullen worden. Vroeger paste
men in zulke gevallen deze oplossing toe,
dat men begon met de auto voor de volle
belasting aan te geven, om dan later na
ontvangst van het aanslagbiljet een be^
zwaarschrift in te dienen, indien in den loop
van het jaar gebleken mocht zijn, dat het
privé-gebruik uitermate gering was ge
weest.
Ook deze handelwijze is voortaan in het
algemeen niet meer mogelijk. De Hooge
Raad heeft n.1. beslist, dat de fiscus een
een eenmaal ingediende aangifte als juist
mag aannemen. Wil de belastingplichtige
daarop terugkomen, dan zhl hij zelf de noo-
dige bewijzen moeten aanvoeren, hetgeen n
den regel niet gemakkelijk zal zijn.
Vorige
koers
STAATSLEENINGEN.
4 Nederl 1934 100%
4 Ned -lodië 1934 100%
5% Duitschl '30 m. verkL 26'/»
BANKINSTELLINGEN.
Amsterd Baak
Handel Mij. Cert. v. 250
Koloniale Bank
Ned lnd. Handelsbank
INDUSTR. OND. B1NNENL.
Alg Kunstzijde Unie
Caivé Delft Cert.
Nederl Ford237'/,
Philips Gloeil. Gem Bezit 31 y%
Unilever
INDUSTR. OND. BUITENL.
Am. Smelting
Anaconda a
Bethleh Steel
Cities Service
Kennecott Copper
Republic Steel
Standard Brand* a
Steel comm.
U. S. Leather
CULTUUR MAATSCH.
v- A.
Java Cultuur
Ned. Ind. Suiker Unie
159
1881/,
164
48V»
92
170%
69»/x6
40%»
57'»/
3 Ufo
«1Y;6
24i/8
64 Vu
6»/*
487i/a
2391/,
17H/4
Vorstenlanden 40'/,
26.00
171
202
387
410%
113%
371/,
21»/M
15i%6
309'i/ig
1861/,
197
731/,
170V,
4%,
125
117%
266'/,
326V,
320
55
361/,e
lO^s
98'/,
128/i«
2.30-2.45
100%,
1001%,
27i-8"/,
1893/,
77'/,
164
481/,-V,
93
237'/,
319-21^
171J.'/,
69%
40-7/ie
P'i«-Ï
3%6-74
454-7»
24%s 'i
127»
65-5/lS
67.
491-Vi
238
171
39-'/,
25 00
170
205
Dito actions
MIJNBOUW.
Alg Explor. Mij.
Redjang Lebong
PETROLEUM.
Dordtsche Petr.
Kon. Petr.
Perlak
Phillips Oil a
Shell Union
Tide Water
RUBBERS.
Amsterd. Rubber
Deli Bat. Rubber
Hessa Rubber
Oostkust
Serbadjadi
Interc. Rubber
SCHEEPVAARTEN.
Kon. Ned. Stoomboot.
Scheepvaart Unie
Deli Batavia
Oude Deli
Senembah
AMER. SPOORWEGEN.
Atchison Topeka
Southern Pacific
Southern Railw. Cert
Union Pacific
Canadian Pao.
§Noteering per 50 x) ex-coupon
fExclaim. 'Exdividend.
Prolongatie vorige koers 1, heden 1 pCt.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
OFFICIEEL.
Vorige koers: Heden:
New-York
Londen
Berlijn
Paiijs
Brussel (Belga)
Zürich
Kopenhagen
Stockholm
Oslo
Italië
Praag
410-21/,
110
37'/,
21''„-J
15 i-%*
305-6
1827.-1
196-8
75
1681/,
4Vi# -l/a
127
1163/,-7
272
3311/,-2
332'/,-3
55
36'/,
19%«
98
Hi-%
1.82u/i»
1.82"/»
8.937»
8.951/.
73.47 X
73.47%
8.52
8,517*
30.76
30.74 X
41.91
41.81
40.—
39.97
46.20
46.15
45.02
44.97%
9.62 K
6.36 K.
UITSLAANDE BRAND TE
MAARTENSDIJK.
Gisteravond omstreeks half tien is branJ
uitgebroken in het autoboxencomplex, ge
legen in het Tuindorp onder Maartensdijk
en toebehoorende aan den heer Marien. De
boxen dienden als opslagplaats voor siga
ren, voor welk doel de heer Kretschmar de
gebouwtjes had gehuurd.
De brand, welke door onbekende oorzaak
ontstond, greep in de zeer brandbare mate
rie zeer snel om zich heen en sloeg weldra
naar buiten. De brandweer, welke ijlings
aanrukte, kon niet verhinderen, dat het
complex geheel uitbrandde. Om half twaalf
had zij het blusschlngswerk ten einde ge
bracht en rukte zij ln.
DE VERARMING DER KERK.
Een artikel van Adolf Keiler.
Over een actueel onderwerp, de verar
ming der kerk, heeft het Algemeen Week
blad een belangwekkend artikel van den
bekenden Zwitserschen theoloog Adolf
Keiler.
Zelfs kerkelijk Amerika, dat nauwe
betrekkingen onderhield met het kapita
lisme, is arm geworden. Duizenden predi
kanten, vooral op het platteland, zijn
werkloos. De nieuwe armoede noopte tal
van gemeenten zich met andere te combi
neeren. Dat de kerk weer arm wordt, weet
Europa reeds sedert den oorlog. In de
Hongaarsche herv. kerken van Roemenië
leven predikanten van 30 tot 50 mark per
maand.
„De schuldenlast wordt tegenwoordig ock
voor vele kerken tot een geheel nieuw pro
bleem, b.v. voor het Tsjecho-Slowaaksche,
Hongaarsche, Belgische en Fransche pro
testantisme, dat thans evenzeer een econo
mische als een religieuze crisis doormaakt.
Zoo heeft ook het Italiaansche protestan
tisme moeite om zyn schoolwezen in stand
te houden. Het Spaansche protestantisme is
doodarm.
Wat beteekent de armoede voor de kerk,
als de arme niet meer slechts object, maar
subject der kerk geworden is? Het gaat hier
om iets diepers dan om financieele zorgen.
Het arm worden der kerk schijnt opnieuw
een rijk worden aan geestelijke waarden te
beteekenen. De wijze, waarop de kerk tot
nu toe met de wereld verbonden was, heeft
haar slechts nieuwe armoede gebracht Maar-
juist daardoor leert ze een sterker contras.
te vormen met de wereld en haar eigen
hemelsche armoede te plaatsen tegeno /er
den vergankelijken rijkdom der aarde De
verarming der kerk dwingt haar sterker te
teren op haar geestelijk erfgoed en het min
der te bezoedelen met wat den luister der
wereld uitmaakt: macht, eer, geld.
En dat niet alleen. De kerk leert in haar
nieuwe armoede ok weer den zegen kennen
van 't penningske der weduwe. In Amenka
zijn tallooze groote, kerkelijke ondernemin
gen niet door kleine bijdragen der leden,
maar door rijke stichtingen en particulie
ren gefinancierd. Thans leert de kerk weer
vertrouwen op de kleine en zeer kleine bij
dragen van overtuigde leden, welke van de
armoede afkomstig zijn en zegen brengen.
De nieuwe armoede der kerk krijgt ook
haar beteekenis voor de wereld. Zoo lang
de kerk met den rijkdom en het kapitalis
me in bondgenootschap was, ontmoette zij
wantrouwen. Zij zat te veel vast aan den
maatschappelij ken en den politieken vorm
van een bepaalde geschiedkundige periode.
Dit heeft een krachtige medewerking aan de
oplossing van het sociale vraagstuk in den
weg gestaan. Thans, nu de kerk weer arm
wordt en zelf van zorg en nood weet mee te
praten, is zü dichter komen te staan bij het
leven van de noodlijdende menschen, draagt
hun lasten met een nieuw gevoel en met een
nieuwe verantwoordelijkheid en brengt een
boodschap van den hemel, een boodschap,
die meer is dan een sociaal of politiek-maat-
schappelijk program, namelijk een woord
Gods".
PREDIKBEURTEN.
ZONDAG 24 JANUARI 1937.
ALKMAAR.
Groote Kerk, (in de Consistoriekamer)
10.30 uur ds. mr. H. H. Riepma, van Edam.
(Vac. wijlen ds. Deetman).
Kapelkerk, 10 uur ds. van Dop, 5 uur
n.m. ds. Warners.
Rem. Gerej. Gemeente, 10.30 uur ds. Rap-
pold.
Ev. Luth. kerk, 10.30 uur ds. Brandt, van
Haarlem.
Doopsgezinde Kerk, 10.30 uur ds. Kuiper.
Geref. Kerk, 10 uur en 5 uur ds. von
Meyenfeldt.
Herst. Apost. Gem., Tonssaintstraat, 10
uur en 4.30 uur en Woensdagavond 8 uur,
dienst.
The Star of Hope Mission, Woensdagavond
8 uur (bovenzaal café Central), de heer J.
Kits, van Leeuwarden.
Consistoriekamer Groote Kerk, Woens
dagavond 8.15 uur ds. van Dop, (Bijbelle
zing); Donderdagavond 8 uur bijbellezing
ds. Warners.
Vrij Ev. Gem., Geesterweg la, 10.15 uur
ds. Ruys, onderwerp: „Ware Rust", 12 uur
Zondagschool av- 7 uur ds- Ruys, onder
werp: „Gelooven doe je in de kerk??";
Maandagavond 7.30 uur samenkomst.
Leger des Heils (stichter William Booth),
Limmerhoek no. 40; Zaterdagavond 8 uur
openluchtdienst op de Steenenbrug; Zon
dagmorgen 7.30 uur bidstond, 10 uur heili-
gingsdienst, 3.30 uur verbindingsdienst, 7.30
uur bidstond, 8 uur verlossingsdienst; Dins
dagavond 8 uur soldatenbijeenkomst; Don-
derdagavond 8 uur heiliginsdienst.
Nederlandsch Leger des Heils, Hekelstr.
no. 9; Zaterdagavond 8 uur straatzang:
Zondag 10 uur wijdingsdienst, 12.30 uur en
5 uur kindersamenkomst, 3.30 uur en 8 uur
samenkomst: Dinsdagavond en Donderdag
avond 8 uur samenkomst, geleid door kapi-
teine M. v. Stein, bijgestaan door luitenante
G. Schaap.
UIT DE OMGEVING.
AKERSLOOT, 10 uur ds. van Mullem.
BARSINGERHORN, nam. u. ds. v.d. Poel.
Doopsgezinde gemeente, voorn. 10 uur,
ds. van der Veen.
BERGEN, 10 uur ds. van den Kieboom.
(Van onzen Indischen correspondent).
De vorige maal heb ik gewezen op een
zekere matheid wat de belangstelling voor
de huwelijksfeesten betreft. De menschen
houden hier niet van lange voorbereidin
gen, wat medebrengt, dat tot op heden in
de bladen deelnemers voor verschillende
uitvoeringen worden gevraagd. Batavia
levert een typisch bewijs van de onwillig
heid zich lang van te voren met gebeur
lijkheden bezig te houden.
Zooals overal elders was ook in de
hoofdstad een feestcomité opgericht, dat
de burgerij bijdragen verzocht. De gemeen
te gaf 10.000 en alle inwoners tezamen
9000 of nog geen 2 per Europeesch ge
zinshoofd. Aangezien het comité op veel
ruimere bijdragen gerekend had, was
reeds ongeveer 26.000 uitgegeven en om
de ontbrekende 7000 te vinden, ziji#op-
nieuw inteekenlijsten rondgezonden, voor
al naar de menschen, die door de volks-
meening hooger worden aangeslagen dan
zij ingeteekend hebben. De ontbrekende
7000 zullen er ongetwijfeld komen, maar
het traag stroomen van de bijdragen toont
hoe weinig de menschen zich hier willen
bezighouden met feesten, welke nog maan
den in het verschiet liggen. Als te midden
van de feestweek nog eens een beroep
wordt gedaan, komt het geld er in minder
dan geen tijd.
Indië is zoo kwaad niet als het buiten
staanders wel zou lijken, als zij niets van
dé verhoudingen en gedachten hier af
weten.
Verbetering in de conjunctuur.
Ger. kerk, 10 uur en 5 uur ds. van der
Vliet, van Middenmeer-Slootdorp.
Evangelisatie Maranatha, 10.30 uur de
heer Sirag, cand. te Amsterdam.
BURGERBRUG, geen dienst.
DIRKSHORN, geen dienst.
DRIEHUIZEN, geen dienst.
EGMONDBINNEN, 10 uur mej. van Vliet.
GROET, zie Schoorl.
GROOTSCHERMER, geen dienst.
HEILOO, 10 uur ds. Bloemhoff (tekst
Gen. 30 31, onderwerp: „De kunst van ge
ven en ontvangen").
Nederl. Herv. Evai\g. Vereeniging, a. d.
Kerklaan, 10 uur ds. Dönszelmann, van Am
sterdam.
NIEUWE NIEDORP, Doopsgezinde ge
meente, 10 uur ds. Milatz, van IJmuider..
NOORDSCHARWOUDE, 7 uur n.m. ds.
Bloemhoff.
NIEUWE NIEDORP, av. 7 uur ds. de
Leeuw.
OUDKARSPEL, 10 u. ds. de Leeuw.
OUDESLUIS, geen dienst.
OUDORP, geen dienst.
OTERLEEK, geen dienst.
PETTEN, geen dienst.
SCHERMERHORN, 10 uur ds. Boeren-
donk.
SCHOORL, 10 uur ds. Boeke, 11.15 uur
Zondagschool.
SCHAGEN, nam. 7 uur Leekenspel „Ver
lossing".
SCHAGERBRUG, av. 7 uur ds. Witkop.
STOMPETOREN, 10 uur ds. Heep.
Evangelisatie, 10 uur de heer G. J. van
Kreuningen, van Amsterdam.
ST. MAARTENSBRUG, geen dienst.
UITGEEST, 10 uur de heer De Haan uit
Oosterwierum. (Voor de Egyptische zen
ding).
Evangelisatiegebouw Sedeur, 10 uur de
heer R. van Tuinen, van Amsterdam, 11.40
uur Zondagsschool, 7 uur ds. Wildschut
van IJmuiden.
URSEM, 10 uur ds. de Pree.
WARMENHUIZEN, 7 uur n.m. ds. Boeke.
WINKEL, geen dienst.
ZUIDSCHERMER, geen dienst.
Afloop verkooping.
Op 20 Januari werd publiek verkocht
voor den heer J. Klerk te Hoorn het woon
huis staande aan het Zuideinde te Scher-
merhorn, bewoond door den heer P. Heer
tjes, groot 2.33 A.
Kooper werd de heer J. Jonker te Scher-
merhorn voor 1560.
Een perceel tuingrond in Eilandspolder
groot 1.2540 H. A. Hoogste bieder de heer
J. Los voor 910 p. morgen, alzoo 1365.
Gemijnd door den heer J. Klipspel op
200 zoodat dit perceel opbracht 1565.
Bij combinatie van huis en land werd
niet gemijnd.
'n Rijdende tram moet men al
tijd rechtsinhalen,alléén wanneer
rechts niet voldoende weg breedte
Is, mag men de tram links
voorbijrijden.
Dit is de laatste brief in 1936 en er zijn
gelukkig voor 1937 eenige lichtpunten aan
te wijzen. De gevolgen van den nieuwen
gulden laat ik buiten beschouwing, omdat
pas na een half jaar te zeggen zal zijn, hoe
de nieuwe waarde over de geheele linie ge
werkt heeft. Er zijn groepen, die het volle
voordeel genieten van de nieuwe prijzen
voor exportartikelen, evenals andere zich
met bezorgdheid afvragen waar het heen
moet, nu de stijging van de meeste gewo
ne levensbehoeften aanhoudt. Voor alles
wat ambtenaar is, en dat zijn er zoo eeni
gen, mag het tot verheuging stemmen, dat
de regeering haar oude en te veel beproef
de taktiek van bezuinigen heeft losgelaten.
Tot nu toe is steeds in de eerste plaats
naar het drukken van de salarissen gezien.
De post salarissen was op de begrooting
ongetwijfeld een zeer voorname, maar
toen de in het eerste vuur ondernomen
actie van de ambtenarenvereenigingen
volslagen was doodgeloopen en alle tegen
stand gebroken, bleek het hek van den
dam en is op alle mogelijke manieren ge
tracht de salarissen nog meer omlaag te
krijgen. Het gevolg is reeds, dat voor spe
ciale betrekkingen geen menschen te vin
den zijn, omdat het aanvangssalaris hun
te gering voorkomt. Getrouwd uitkomen
staat gelijk met lange jaren honger lijden
en de regiering heeft het groote voordeel
van het getrouwd uitkomen geheel uit het
oog verloren. Niets is gevaarlijker dan op
afgelegen oorden jonge menschen met lage
salarissen op verantwoordelijke posten te
stellen. He'; getrouwd zijn, het beproefde
middel tegen eenzaamheidsgevolgen bij
menschen op afgelegen posten, wordt voor
de nieuwelingen vrijwel onmogelijk. Wa
gen zij het toch, dan dreigt een in schulden
komen, waardoor de kas nog grooter aan
trekkelijkheid gaat krijgen.
Dit kwaad is bereids gedaan, maar de
regeering heeft na de devaluatie gelukkig
ingezien, dat verder gaan de lijn zoo ver
zou ombuigen, dat een afglijden verwacht
mocht worden. De salarissen zijn wel niet
onaantastbaar, maar van een mindering
over de geheele linie zal niets meer
komen. Dat is de groote zekerheid, welke
de nieuwe gulden aan Indië gebracht
heeft. Er begint eindelijk eenige soepel
heid te komen. Tot nu toe was het, nadat
beslist was, dat nieuw aangenomen amb
tenaren 20 pet. minder zouden verdienen
dan hun eerder benoemde collega's, bij
sommige regeeringsdiensten een soort
sport geworden, om de meest verschillen
de redenen ambtenaren te ontslaan en hen
dan weer in dienst te nemen op aanvangs
salarissen min 20 pet. Dit funeste systeem
heeft zijn langsten tijd gehad. Er is een
aanschrijving uitgegaan, om de bezuiniging
niet op deze wijze te doen geschieden.
Het aannemen door de Tweede Kamer
van het opschorten van de verdere korting
van de pensioenen, mag ook als een licht
punt gelden.
Voor den handel zijn er ongetwijfeld
meer, al mag niet worden vergeten dat het
voordeel van verhoogde exportprijzen bij
zeer vele maatschappijen pas na jaren tot
uiting zal komen in den vorm van divi
dend, omdat geweldige verliezen van de
afgeloopen jaren eerst moeten worden
gecompenseerd. De schrijver van een nog
al links gezind weekblad, die fulmineerde
tegen de te maken winst, welke hij voor
vele procenten had willen belasten, vergat
in zijn ijver om het algemeen belang op
zijn wijze te dieren, dat er voor honderden
millioenen in de afgeloopen jaren verlo
ren is, de suiker niet eens medegerekend.
Dat de handel opleeft, blijkt het best
uit de bedrijvigheden aan de havens, waar
telkens meer koelies in dienst moeten
worden genomen en de goedangs vaak te
klein bliiken. Tot Maart is alle laadruimte
van de Paketvaart volgeboekt en het doet
weldadig aan, dat deze maatschappij, nu
er wee1- een verbetering komt, dadelijk de
arbeidsvoorwaarden, welke in de afgeloo
pen jaren zwaar gedrukt waren, verbe
terd heeft. Andere ondernemingen hebben
kortingen teniet gedaan, sommige met te
rugwerkende kracht.
Gaat de conjunctuur verder op de wijze,
waarop zij de jongste maanden verloopen
is, dan zal de regeering aan een toelage
of een verhooging der salarissen niet kun
nen ontkomen, maar zooals altijd zal dit
eerst geschieden nadat de noodzakelijk
heid van den maatregel over de geheele
linie gebleken is. Een verhooging van 10
pet., wel het minste wat gegeven kan wor
den, beteekent zoovele tier/tallen millioe-
nen, dat de geheele begrooting er door in
gevaar zou worden gebracht. En naar die
sluiting streeft de regeering nog steeds
met alle macht.
Merkwaardige „zeeroof."
Het oude jaar eindigt met een geval van
„zeeroof' (al is het te betwijfelen of juri
disch van zeeroof mag worden gesproken)
zoo ongelooflijk onbenullig of zoo vreemd,
dat het wel even mag worden besproken.
Te Banjoewangi (de uiterste haven op
Oost-Java) ligt een kleine schoener, die
naar Bali zal gaan. Twee Europeanen vra
gen om vervoerd te worden en nadat daar
toe verlof bekomen is de schoener had
alleen toestemming tot het vervoer van
goederen gaan ze mee. Bezuiden Bali
dreigen zij de 8-koppige bemanning met
geweren en revolvers en nemen de lei
ding van het scheepje van 65 ton op zich.
Bij Toegoe, Zuidkust van Bali, wordt de
bemanning aan wal gezet en de twee Eu
ropeanen varen verder. De resident van
Bali, van het voorval op de hoogte ge
bracht, vraagt den commandant der marine
te Soerabaja om hulp, die aan de „Java",
welke toevallig te Banjoewangi lag, bevel
geeft tot achtervolgen. Een vliegtuig van
den kruiser ontdekt den schoener en dan
is het drama spoedig beslist. Een motor
boot van de „Java" sleepte het scheepje
weer naar zijn punt van uitgang.
De twee Europeanen bleken te zijn een
matroos-seiner le klas, sedert 12 December
gedrost, en een ontslagen officier 3e klasse
van de gouvernements-marire.
Wat deze twee hebben willen doen, is
niet duidelijk. Krachtens hun beroep
mochten zij er van op de hoogte worden
geacht, dat zij geen haven zouden kunnen
binnenvaren zonder dat hun schip aan de
ketting zou worden gelegd. Het scheepje
had slechts proviand voor enkele dagen
aan boord, dus een reis naar Australië was
alleen reeds om die reden uitgesloten. Zij
hebben aan boord nogal ravage aangericht
bij hun pogingen om zeilen te hijschen,
maar wat het zonderlingste is, de sloep,
alle reserve-touwen en reserve-navigatie-
onderdeelen, mitsgaders enkele kisten van
de lading zijn verdwenen. De menschen
beweren dat zij een en ander over boord
hebben gezet en dat de sloep is wegge
slagen, maar het heeft er veel van of hier
een bedrijf van het drama is weggevallen.
Is een gedeelte van de lading door tot
nu toe niet bekenden in de sloep naar
elders vervoerd en kreeg de sloep alle re-
servedeelen mede? Mocht er niets onbe
kend zijn gebleven, dan hebben wij te
doen met zulk een onhandigen opzet, dat
het zonderling lijkt, dat er nog iets van de
uitvoering terecht is gekomen.
Het voorval is het gesprek van den dag
geweest en het aantal veronderstellingen
werd nog grooter, toen bekend werd, dat
de marine al}e inlichtingen omtrent het
aanhalen van den schoener of van een
onderhoud met de 2 opvarenden weigerde.
Nu behoeft hier niets achter te steken.
Marine is den laatsten tijd in haar publi
caties minder gelukkig geweest en het
kan heel goed zyn, dat een strikte order
tot mondhouden is afgekomen.
Vreemd doet ook aan de houding van de
8 Madoereezen, werkelijk geen bang ras,
die twee met geweren gewapenden heer
en meester van het schip laten zonder een
poging te doen hen te overvallen, hoewel
des nachts slechts een van die twee waakte.
De resident van Bali is in enkele bladen
hard gevallen, dat hij de hulp van dei\
commandant der marine inriep en niet zelf
getracht heeft met 'n gouvernementsvaar
tuig het schip op sleeptouw te krijgen. Aan
den anderen kant geeft het loslaten van
een kruiser op een ongewapenden schoener
van 65 ton stof voor vruchtbare fanta
sieën. Het naspel zal zich voor den krijgs
raad en den Raad van Justitie te Soerabaja
afspelen, wat nog eenigen tijd kan duren.
De nieuwe Gouverneur-Generaal.
De nieuwe Gouverneur-Generaal heeft
dezer dagen voor de eerste maal de wo
ning te Tjipanas, het bergoord bij Sing-
danglaja, betrokken, waardoor hij Indië
op een 1000 M. hoogte heeft leeren kennen.
Van den G.G. wordt naar buiten eigen
lijk nog niets bemerkt. Hij vertoont zich
niet dan hoog noodig en gebruikt al zijn
tijd voor het zich inwerken in vraagstuk
ken, welke zonder devaluatie reeds inge
wikkeld waren. De algemeene secretarie
heeft thans geen gemakkelijke taak, want
alle gegevens, welke de G.G. noodig mocht
hebben, moet zij verschaffen, wat het dui
ken in oude archiefstukken noodig kan
maken. Op den duur mindert dit werk wel,
want hoe meer de G.G. zich thuis gaat ge
voelen, zoo minder heeft hy het gebeurde
van jaren her noodig. Maar thans is zyn
kennis nog niet zoo ver en de secretarie
vervoegt nog steeds het werkwoord
„weiken" in aile tijden.
