DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Donderdag 28 Januari 1937 139e Jaargang De algemeene toestand Nieuw offensief van de opstandelingen. Frankrijk sfrijd tegen een verdere devaluatie. in De automobiel-staking Amerika. Vice-admiraal De Graaff bedankt voor de functie van hooge commissaris. De overstroomingen in Amerika. IJzeren greep van den winter. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse oummers 5 cents. No 23 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C KRAK PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels f 1 25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. I ERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9, postgiro 37060 Telel 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 28 Januari De wereldoorlog 19141918 heeft twee nieuwe strijdwijzen doen ontstaan: het luchtgevecht met daaraan verbonden de luchtbombardementen en de gasoorlog. Over beide oorlogshandelingen is na den oorlog veel gesproken en veel geschreven en in alle landen heeft men na 1918 middelen beraamd, om die twee moderne strijdwijzen te bestrijden. En er is een groote overeen komst in beide: de burgerbevolking zal m beide gevallen aan haar lot moeten worden overgelaten, voorzoover er geen maatrege len getroffen kunnen worden, om de bevol king te beschermen. Het is onze bedoeling niet, hier verder op in te gaan, maar wij gebruiken deze inlei ding naar aanleiding van de besprekingen, welke gisteren in het Engelsche Lagerhuis gevoerd zijn over de uitbreiding van de En gelsche luchtmacht. Waaruit weer eens mag blijken, hoe belangrijk men het luchtwapen beschouwd in den eerstvolgenden oorlog! De conservatieve afgevaardigde Sim monds heeft gisteren in het Lagerhuis een motie ingediend, waarin vastgesteld wordt, dat de Engelsche luchtverdediging onvol doende blijft en waarin maatregelen ge eischt worden tot bespoediging van het uit breidingsprogramma. Zich baseerende op persoonlijke inlichtingen meende Simmonus te weten, dat Duitschland beschikt over 15.000 vliegtuigen waarvan naar schatting 3000 moderne toestellen, welke een strijd' macht van de eerste linie konden vormen Sir Thomas Inskip, de minister van de coördinatie der defensie, zeide in zijn ant woord, het te betreuren, dat gewag gemaakt was van Duitschland, hoewel hij toegaf, dat het moeilijk was Duitschland geheel buiten iedere vergelijking te laten. Hij bracht ver volgens het programma in herinnering, vol gens hetwelk de luchtstrijdkrachten van de eerste linie zouden worden gebracht op 1750 toestellen ongerekend de marine-lucht macht maar met inbegrip van de reserve. Achter de strijdkrachten van de eerste linie moet een groote reserve staan. Het voorgestelde programma zou men in derdaad niet op tijd hebben afgewerkt, om dat de particuliere industrie eenigszins in gebreke was gebleven met de zware toestel len, die langer constructietij d hadden ge- ëischt dan aanvankelijk was verondersteld, en voorts omdat vorig jaar 12 escadrilles naar de Middellandsche zee waren gediri geerd zoodat het aantal beproefde instruc teurs te klein was geworden. De huidige toestand is. dat 87 escadrilles gevormd zijn, waarvan 13 ten deele, 100 es cadrilles zullen eind Maart gevormd zijn, waarvan 22 ten deele. Van de 27 resteeren de zullen 20 in ieder geval in Juli van dit jaar gereed zijn, hoewel het niet zeker is, of zij geheel bemand zullen zijn. Het werk van de „schaduw fabrieken" was reeds in een vergevorderd stadium en de fabriek van Austin te Birmingham was reeds volkomen met haar programma ge reed. De andere fabrieken zullen op zijn laatst Februari 1938 ten volle voor hun taak berekend zijn. De conservatief, kapitein Balfour, dankte den minister voor zijn inlichtingen maar wenschte nog meer propaganda en meer „luchtbewustzijn" bij de bevolking die beter moest ingelicht worden over de waarschijn' lijkheid dat een eventueele volgende oor log hoofdzakelijk in de lucht beslist zou worden. De arbeiders afgevaardigde Montagu was het hiermee volstrekt oneens. Wanneer het waar was zooals de autoriteiten beweerden dat bij een luchtaanval ongeveer drie kwart van de vijandelijke machines door het af weergeschut onklaar of naar beneden zou den worden geschoten, dan zou een vreem de mogendheid zich wel tweemaal beden ken om een luchtaanval op Londen te be proeven. De propaganda die kapitein Bal four wenschte zou dus met de te verwachten feiten in tegenspraak zijn en het leek spr. eerder dat de conservatieven een angst-psy chose bij de bevolking wilden opwekken ten einde hun bewapeningsplannen tot het uiter ste door te drijven. De regeering moest hier aan niet mee doen, en de bevolking vooral niet noodeloos verontrusten. Winston Churchill zeide, dat de minister getracht had door het opgeven van allerlei oorzaken het feit te bemantelen, dat we met de constructie van vliegtuigen ver en ver ten achter waren bij het vastgestelde pro gram. Tegen het einde van Maart moesten er 124 escadrilles gereed zijn en niet 100 en als er dan van die 100 escadrilles slechts 78 op vol effectief waren, dan beteekende dat een achterstand van 46 escadrilles of procen tueel een achterstand van meer dan 33 pro cent Zelfs als het program ten volle uitge voerd zou zijn zou Engeland nog een gewel digen achterstand bij Duitschland hebben eu spr. betwijfelde of die zelfs in 1938 inge haald zou kunnen zijn. In elk geval moest de regeering al haar aandacht aan deze zaak wijden en met den meesten spoed handelen. De motie van Simmonds werd daarna ..doodgepraat". De Spqqnscfte bnrgeroorloyi Nieuw offensief van de opstandelingen. Na eenige dagen van rust zijn de op standelingen opnieuw overgegaan tot een offensief. Hun grootste pressie gaat in de richting van Jaen en Malaga. Zonder twijfel wil generaal Franco zich van deze beide belangrijke steden mees ter maken. De regeeringstroepen ver zetten zich hardnekkig tegen deze aan vallen en niet zonder succes bij Jaen. Gisteren zijn verder hevige gevechten ge voerd bij Alhama in de provincie Granada ten noordwesten van Malaga. Dit schijnt het begin te zijn van een grootere actie in dit gebied. De strijd in het Baskenland De Verdedigingsraad van de Baskxsche regeering deelt mede dat nabij Eibar de Bas kische troepen zich van verscheidene boer derijen hebben meester gemaakt, waardoor hun stellingen in dit gebied zijn versterkt In den sector El Orrio heeft de artillerie van de regeeringstroepen den spoorweg van Montradon en de stellingen der opstandelin gen gebombardeerd. Aanval op Aranjuez Na een hevige voorbereiding van artille rievuur zijn de opstandelingen overgegaan tot een aanval op Aranjuez. De regeerings troepen sloegen den aanval af en gingen tot een tegenaanval over, waardoor de op standelingen zware verliezen leden. De opstandelingen hebben ook Ispardo ten noordwesten van de hoofdstad aangevallen Zij wilden hier den weg naar la Coruma bezetten. De regeeringstroepen dreven de aanvallers met mitraillAirvuur terug. De strijd duurde vijf uur. Bommen op Madrid In den namiddag zijn eenige granaten in de hoofdstad terechtgekomen. Niemand werd echter gewond. Volgens berichten, welke uit het gebied van Pardo zijn ontvangen, hebben de op standelingen daar den geheelen dag druk uitgeoefend. Sedert eenige dagen heeft men talrijke rechtsche troepenconcentraties kun nen waarnemen, en de regeeringstroepen hebben dan ook voorzorgsmaatregelen ge nomen. In het zuiden, nabij Aranjuez, bie den de regeeringstroepen met succes weer stand aan de gemotoriseerde strijdkrachten der opstandelingen. Vrachtschip door opstandelingen beschoten. De kapitein van het vrachtschip „Beau Manoir", dat te Brest met een ladin Pyriet uit Sfax is aangekomen, heeft medegedeeld, dat schepen der Spaansche opstandelingen zijn schip in de Straat van Gibraltar op 22 mijl van de kust hebben beschoten, en dat een granaat, na tusschen den schoorsteen en een mast te zijn gepasseerd op 15 meter van het schip in het water viel. De „Beau Ma noir" heesch daarop haar naamsein, waarop het schip de reis kon voortzetten. De strijd in de provincies Granada en Jaen. Uit Jaen wordt gemeld, dat de regeerings troepen, bij een schiterende opmarsch na hevige gevechten de dorpen Quaentas en Beas de Canada (sector Guadix, prov. Gra nada) en Colado de Alguacil (sector Alcau- dete, prov. Jaen) hebben bezet. Voorts heeft een colonne regeeringstroe pen een aanval ingezet op het dorp Porcua. De opstandelingen hebben meer dan 150 gesneuvelden op het gevechtsterrein moe ten achterlaten. Zweden en de niet-inmenging. De minister van buitenlandsche zaken Ad Interim Westman, heeft in den Zweedsche rijksdag ter beantwoording van twee inter pellatie over het vertrekken van vrijwilli gers naar Spanje en andere eventueele in terventies door de Zweedsche regeering in Spaansche aangelegenheden, uiteengezet, dat de aanwerving van vrijwilligers voor vreemde mogendheden in Zweden zonder toestemming van de regeering verboden is. Deze toestemming zal niet verleend worden. Wanneer zich onwettige ronselarij heeft voorgedaan, moet dit op zeer beperkte schaal zijn geweest. Intusschen is de Zweed sche regeering toch bereid den rijksdag bij zonder maatregelen voor te stellen om te beletten, dat vrijwilligers naar Spanje ver trekken, wanneer zoodanige maatregelen noodig geacht mochten worden. Wat de in zamelingen voor Spanje betreft, constateer de spr., dat deze slechts ten doel hebben hulp te brengen aan de noodlijdende bevol king door het zenden van kleeren, levens middelen en medicamenten. De Zweedsche regeering is bereid deel te nemen aan een internationale actie tot hulpverleening aan Spanje, wanneer tot een zoodanig actie zou worden besloten. Het uitvoeren van oorlogs materiaal zonder vergunning van de regee ring is volstrekt verboden. Het ligt voor de hanH^ dat geen vergunning is verleend voor uitvoer naar Spanje. Vergunningen voor uitvoer van oorlogstuig naar Duitschland, Italië en Portugal zijn gegeven noch ge vraagd sedert het uitbreken van den Spaan- schen burgeroorlog. Spr. verklaarde er van overtuigd te zijn, dat de niet-inmenging ten slotte principieel aanbevelenswaardig is en dat het Spaansche volk tenslotte verzet zaj bieden tegen alle pogingen, die in het wer\ zouden kunnen worden gesteld om het van een vreemde mogendheid afhankelijk te maken. Amerikaansche ambulance naar Madrid. De eerste Amerikaansche ambulance voor Spanje is gisteravond van Parijs vertrokken Men hoopt voor Zondag a.s. te Madrid eer veldhospitaal te hebben ingericht. Verklaringen van Vincent Aiiriol over Frankrijks financieele positie Een redacteur van het Fransche pers bureau Havas heeft den Franschen minister van financiën, Vincent Auriol gevraagd, of deze hem reeds bijzonderheden kon geven over de verklaringen, die hij zal afleggen tegenover de financieele commissie van kamer en senaat, omtrent de positie van de schatkist. Auriol anjtwoordde, dat hij uiter aard niet op die verklaringen vooruit kon loopen, doch hij was bereid den redacteur van Havas op eenige vragen te antwoorden. Deze vroeg hem toen, wat Auriol vond van de cijfers, die verschillende bladen omtrent de positie van de schatkist en de financiën van het land in het algemeen gegeven had den. Auriol noemde deze cijfers volslagen verzonnen. 't Was volgens hem voldoende om deze cij fers te vergelijken met de bedragen welke de algemeene rapporteurs in kamer en senaat na een diepgaand onderzoek hadden opge steld, om hun waardeloosheid te constatee- ren. Auriol noemde deze cijfers een onder deel van de campagne die nog steeds ge voerd wordt om de openbare meening te vergiftigen en tegen de regeering op te zet ten. Ik kan wel zeggen, dat het tekort op de gewone begrooting van dit jaar kleiner zal zijn dan van die van het vorige jaar. En iederen dag toonen hoogere ontvangsten aan, dat dit tekort nog kleiner zal worden. Zon der twijfel zijn de buitengewone uitgaven, noodig voor de nationale verdediging, dit jaar hooger dan het vorige jaar, maar hier zal niemand de noodzakelijkheid van kun nen bestrijden, een noodzakelijkheid die door alle politieke oneenigheid heen moet dringen. Auriol zeide echter te vertrouwen, dal het Fransche volk het werk van de regeering als nationaal werk zag en ook deze campagne gebroken zou worden. Strijd tegen een verdere devaluatie. '9 Gelooft u niet dat deze en dergelijke campagnes de regeering naar een nieuwe devaluatie willen dringen?" vroeg de ver' tegenwoordiger van Havas. Auriol ant woordde hierop met kracht, dat men daar niet in zou slagen. „De regeering zal der gelijke pogingen het hoofd weten te bieden. Zij is in haar geheel zeer vastbesloten". Men verspreidt het gerucht, dat gij den franc verder zult laten glijden en geeft daarvoor reeds den datum aan". „Ik weet het" zeide Auriol. „Indien men een bepaalde stemming wil aankweeken komt men altijd met zekerheden voor den dag, maar zij, die zoo belust zijn op winsten kunnen ons niet hun wil voorschrijven." „De regeering is vastbesloten om iedere stoornis in de thans vastgestelde verhoudin gen tusschen de verschillende ruilmiddelen te voorkomen. Niemand heeft er belang bij om terug te keeren tot een monetaire wan orde, noch Frankrijk nog eenige andere staat. Iedereen heeft daarentegen groot belang bij een stabiliteit. Wij zullen daarom al onze krachten insDannen om deze sta biliteit te behouden." Maatregelen tegen de speculatie. Is er dan geen speculatie, die in die rich ting werkt, was de volgende vraag aan AurioL Deze antwoordde dat hij deze spe culatie niet wenschte te onderschatten. Hij kende de mate van de aankoopen van goe deren en bepaalde aandeelen, maar hij wist ook dat diegenen die een gezonden spaar zin bezitten kalm blijven en vertrouwen op de regeering. „Een land dat werkt, zal zijn definitieve kalmte terug vinden. Het is on ze plicht scherp stelling te nemen tegen alle vormen van speculatie." Op een vraag welke de middelen zijn, die de regeering daartoe wil aanwenden, zeide Auriol: „Wij beschik ken reeds over zeer doeltreffende middelen en wij zullen niet aarzelen deze middelen toe te passen." Hij besloot het onderhoud met op te merken, dat de regeering zich zeker niet door een kleine minderheid van rumoerige agitatoren de wet zal laten voor schrijven, die in overeenstemming is, noch met het algemeene welzijn, noch met de particuliere belangen van de overgroote meerderheid van het land. De president van de General Motors heeft verklaard, dat het niet juist is, dat dit con cern verantwoordelijk is voor het afbreken der onderhandelingen tot bijlegging van het stakingsconflict. Hij voegde hieraan toe, dat meer dan 100.000 arbeiders het werk willen hervatten. Gedeeltelijke werkhervatting bij General Motors. In de Staten Indiana en Michigan hebben 40.000 werklieden van de Chevrolet-fabrie- ken den arbeid hervat. De werklieden der andere fabrieken van de General Motors Corporation, ongeveer 80.000 in getal, weige ren nog steeds de fabrieken te ontruimen. De gedeeltelijke werkhervatting is zonder incidenten geschied. Oeverbewoners der Mississippi moeten evacueeren. De minister van oorlog, Woodring, heeft bevel gegeven tot onmiddellijke evacuatie van 500.000 oeverbewoners bij de Missis sippi. 35.000 militaire vrachtauto's zijn gerequi- reerd en verscheidene duizenden manschap pen gemobiliseerd. Het benedengebied van de Mississippi wordt thans ernstig bedreigd. Behalve dat vrachtauto's gemobiliseerd zijn, zijn ook alle schuiten, die in het Oosten der Vereenigde Staten beschikbaar waren, naar het Mississippi-gebied gezonden, als mede pontons ter lengte van 25 tot 50 Meter. Deze vaartuigen moeten dienst doen bij de ontruiming der getroffen gebieden. Het leger bereidt de evacuatie voor van alle bewoners der beide oevers van de Mis sissippi over een afstand van 50 mijl van Cairo in Illinois tot New-Orleans, aange zien men verwacht, dat nog ernstiger over stroomingen dan zich reeds hebben voorge daan, zullen volgen. Dijk bezweken. Te Mound City (Illinois) waar Ohio en Mississippi tezamen vloeien, is de dijk be zweken door het opstuwende water, dat in een half uur tijd in de stad een hoogte van anderhalven meter had bereikt. Het aantal slachtoffers neemt nog toe. Het aantal slachtoffers van de overstroo mingen van Mississippi en Ohio neemt nog steeds toe. Er zijn reeds 261 dooden, daarem boven 250 sterfgevallen al direct gevolg der overstroomingen. Te Louisville zijn eenige dooden begraven zonder geïdentificeerd te zijn. De epide mieën nemen grooten omvang aan. Meer dan 900.000 personen zijn dakloos. De materieele schade zou de 400 millioen dollars ver te boven gaan. Enkele lichtpunten. Met het oog op het mogelijke overstroo- mingsgevaar in het benedenbekken van de Mississippi hebben de militaire autoriteiten maatregelen genomen om, zoo noodig, de strook tusschen Cairo (Illinois) en New- Orleans te ontruimen. Het peil van de Ohio is iets gedaald. Op sommige punten is het stationnair gebleven. Dit geeft hoop, dat nieuwe gevaren zijn af gewend, met name te Evansville, Cincinnati en Portsmouth. Toch houden in den staat Ohio het gebrek aan drinkwater en de koude aan. Het gevaar voor epidemieën blijft bestaan. Naar wij vernemen, heeft vice- admiraal J. de Graaff, die aangezocht was voor de functie van hoogen commis saris van den Volkenbond te Dantzig, heden aan het secretariaat van den Volkenbond medegedeeld, dat hij de benoeming niet zal aanvaarden. OPENBARE VERGADERING VAN DEN VOLKENBONDSRAAD. Het verslag van Eden. Gistermiddag 15.30 is de Volkenbond in openbare vergadering bijeengekomen ten einde het rapport van den Britschen verte genwoordiger in den raad over de kwestie Dantzig te hooren. Eden begon met de Poolsche regeering te danken voor de maatregelen, welke zij heeft genomen en voor den ijver, welke mi nister Beek aan den dag heeft gelegd bij de besprekingen. Hij verklaarde verder, dat de waarde van de betrekkingen tusschen Dan- zig en den hooge-commissaris zal afhangen van den geest, welke ze zal bezielen. De president van den Senaat van Danzig, Greiser, wees op de eerlijkheid, waarmede Polen de onderhandelingen voerde en wees verder op het belang voor den vrede in Europa van de nieuwe overeenkomst. De Volkenbondsraad nam het rapport van Eden aan en bepaalde, dat een commissie van drie uit den raad, n.L Engeland, Frank rijk en Zweden, de ontwikkeling van den toestand zal blijven gadeslaan. Nadat de Dantzigsche kwestie besproken was heeft de raad heden het rapport aan genomen van Delbos over de samenstelling en functionneering van de Volkenbonds commissie waarna de kwestie Alexandrette aan de orde kv.-am. Sandler bra",ht hierovei rapport uit. fiustua Ar as verklaarde, dat hu De scheepvaart ligt stil. Zoover het oog reikt, is het buiten-IJ geheel met grondijs bedekt. De scheepvaart ligt stil, behoudens enkele stoomboot-maat schappijen. Schepen, die op het oogenblik nog in het buiten-IJ liggen, doen pogingen, om in het binnen-IJ een veiliger reede te zoeken. Vele booten zijn van koers veranderd en gaan via Vreeswijk over de Lek en de IJssel naar Zwolle en omliggende plaatsen. "Schepen, voor Friesland bestemd, gaan. voor zoover het mogelijk is, door het Noordhollandsch kanaal. De dienst voor Hardewijk en omliggende plaatsen ligt geheel stil. voor het rapport van Sancler zou stemmen. Hij bracht hulde aan Eden en Sandler voor de door hen verrichte werk, Er moeten nog verscheidene documenten uitgewerkt wor den, maar spr. is er van overtuigd, dat dit vredeswerk in een geest van wederzijdsche begrip verricht zal worden. De overeen komst zal de banden tusschen Frankrijk en Turkijke versterken en de Turksch-Syrische samenwerking begunstigen. Ook de volgen de spr. Delbos bracht hulde aan Eden en Sandler. Er is door 'het thans tot stand ge komen aceoord een goed werk gedaan voor den vrede, de toestand in het Oosten van de Middellandsche zee is er door gestabili seerd en de Franscb-Turksche vriendschap is er door versterkt. Het rapport van Sand ler werd daarop aangenomen, waarna de vergadering in besloten vergadering over ging ter bespreking van het probleem der evacuatie van de vluchtelingen uit de am bassade en legaties in Madrid. In een besloten zitting van de Volken bondsraad heeft Eden, rapporteur voor de kwestie van Dantzig, medegedeeld, dat de commissie van drie den Nederlandschcn vice-admiraal de Graaff voorstelt als hooge commissaris. Hij sprak de hoop uit, dat deze zijn be noeming zal aanvaarden. Voor het geval van weigering stelde Eden den raad voor, de kwestie der benoeming over te laten aan den raadsvoorzitter, de le den van de commissie van drie en den ver tegenwoordiger van Polen. De raad keurde dit voorstel goed. STORM AAN DE IBERISCHE KUST. Vier personen om het leven gekomen. Aan de Portugeesche kust woedt een zware storm. De lager gelegen wijken van de stad Nazare zijn overstroomd. Ook in de haven van Lissabon is veel stormschade aangericht. Twee visschersbooten zijn omge slagen; een zeilboot is gezonken. Vier men- schen zijn om het leven gekomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1