DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. I ERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Ho. 27 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C KRAK. Dinsdag 2 Februari 1937 Hoofdredacteur: Tj, N. ADEMA. 139e Jaargang De algemeene toestand. De burgeroorlog in Spanje. Betrekkelijke rust. De overstroomingen in Amerika. Scheepsbotsing op de Westerschelde. ALKMAARSCHE COURANT. Alkmaar, 2 Februari. Delbos, de Fransche minister van buiten- landsche zaken, heeft Zondag bij de inwij ding van het doodenmonument te Chateau- roux een rede gehouden, waarin hij nog maals het Fransche standpunt to.v. de Spaansche kwestie uiteenzette en waarin hij verder sprak over de jongste rede van Hitier. Wat de Spaansche niet-inmengingskwestie betreft, Delbos zeide onder meer: Toen de Fransche regeering de politiek van de niet-inmenging in Spanje aanvaard de, wilde zij den brand beperken inplaats van hem te voeden. Ik meen te mogen zeg gen, dat onze pogingen, tezamen met die van Engeland en alle verdedigers van den vrede, niet vergeefsch zijn geweest. Er is een alge meene ontspanning merkbaar en een toe zicht op de inmenging zal nu spoedig werke lijkheid kunnen worden, waardoor Spanje, zooals het ook behoort, meester over eigen lot zal kunnen zijn. Alle volken van Europa schijnen dan ook te hebben begrepen, dat het hun plicht is het einde van den burgeroorlog zooveel mo gelijk te verhaasten. Er zou echter nog een groot gevaar blijven bestaan, indien men Spanje een of anderen regeeringsvorm zou willen opleggen. Wij zijn ook, aldus vervolg de Delbos, voortgegaan met de organisatie van den algemeenen vrede. Wij blijven voor stander van versterking der veiligheidspro cedure van den Volkenbond. De laatste zit ting van den raad heeft voor meer dan een netelig schijnende aangelegenheid een be vredigende oplossing gebracht. Onze nauwe vriendschap met Engeland, de kracht van onze betrekkingen met de Kleine Entente, Polen en Sovjet-Rusland beteekenen voor ons even zoovele waarbor gen in den strijd tegen den oorlog; daarbij komt dan nog de moreele band met vele an dere staten, in de eerste plaats de groote Amerikaansche democratie. Wij willen ónze vriendschapsbetrekkingen uitbreiden tot de geheele wereld en de mogelijkheid daarvan kan bewezen worden door samenwerking voor het economisch herstel, door het slui ten van handelsovereenkomsten en door het deelnemen aan alle gedachtenwisselingen over de internationale moeilijkheden door middel van arbitrage. Wie heeft het recht te aarzelen, indien hij heeft te kiezen tusschen de vernietiging der overwonnenen, die uit een oorlog voort komt, en de weldaden van een vredelieven de samenwerking? Delbos ging verder en kwam aldus tot ue rede van Hitier: Daarom twijfel ik niet aan de oprechtheid der plechtige verklaringen, die wy gehoord hebben zoowel van den anderen kant der alpen als van de overzijde van den Rijn. Za terdag nog heeft rijkskanselier Hitier zijn vredelievendheid betuigd. Er bestaat dus geen verschil van inzicht over het doel, maar over de werkwijze. Ik spreek hier geen antwoord uit op de rede van Hitier, want ik heb nog geen gelegenheid gehad die ernstig te bestudeeren en te overdenken. Ik zal slechts vorm geven aan eenige mij ner indrukken. Ik neem gaarne acte van Hitier's verklaring, dat er menschel ijker wijs gesproken geen enkel twistpunt tusschen Frankrijk en Duitschland kan betsaan. Dat is ook onze gedachte en ons verlangen. Maar Duitschland en Frankrijk zijn niet de eenigen op aarde en voor de handhaving van den vrede zijn algemeene regelingen noodig, die ook anderen betreffen. Hitier heeft door zijn rede het vertrouwen in de handteeke- ningen onder verdragen niet versterkt, IA el heeft hij verklaard, dat Duitschland tot eer lijke samenwerking bereid is. Maar inter nationale samenwerking sluit zeer moeilijke onderhandelingen in, doch ik erken gaarne, dat zijn rede meer positiefs inhoudt, zelfs ten aanzien der ontwapening. Daar wij weten, dat het niet noodzakelijk is, dat men reeds in den aanvang van gelijk inzicht moet zijn om tot een gunstig resul taat te komen, blijven wij bereid mede te werken aan alle pogingen tot toenadering, slechts onder voorwaarde, dat zij tegen nie mand gericht zijn. Daarbij denk ik aan Sov jet-Rusland: hoe willekeurig zou het zijn, een volk van bijna 200.000.000 zielen, dat evenzeer den vrede noodig heeft en wenscht, uit te sluiten. U Wanneer wij zeggen, aldus Delbos, dat het economische herstel van Europa slechts in een atmosfeer van vrede een plaats kan vinden, dat openbaarheid omtrent en toe zicht op de bewapeningen noodig zijn, dat de bewapening moet worden beper t, an is men in Duitschland geneigd te denken, dat wij beleedigende toespelingen op Duitschland maken. Niettemin hebben wy altijd verklaard, dat die opmerkingen gei den voor alle landen, ook voor het onze. Wy vragen van Duitschland niet meer dan van anderen en onszelf. Als wy ons bere.d e - klaren mede te werken aan een redelyker verdeel ing der grondstoffen, moeten wy toe zien, dat de oorlog niet gevoed wordt. WJ Na de hevige gevechten in het Wester park aan den rand van Madrid en het suc ces dat de regeeringstroepen daar hebben behaald, is ook gisteren de rust aan alle fronten blijven aanhouden. Vermelding ver dient alleen een aanval van rechtsche watervliegtuigen op een koopvaardijschip der tegenstanders aan de Zuidkust. Dit schip, de Delfin, werd op de kust gedreven en een van Franco's duikbooten voltooide de actie der vliegtuigen, door het te torpedee- ren. Er kwamen geen opvarenden om. Wat de niet-inmenging betreft. Eden heeft gisteren in het Lagerhuis verklaard, dat hij niets toe te voegen had aan het laatste communiqué der bevoegde commis sie. Hij zeide, dat geen vrywilligers-verbod van kracht zou worden voordat een effec tief controlestelsel in werking zou zijn ge treden; zelf had hij weliswaar het verbod aan het controlesysteem willen laten voor afgaan, maar zyn wenschen konden niet altijd verwezenlijkt worden. Op een andere vraag antwoordde Eden, dat het onderzoek in Spaansch-Marokko de Britsche regee ring ervan overtuigd heeft, dat Duitsch land geen enkel verdrag had geschonden. De Italiaansche regeering heeft thans ook haar ambassadeur by de regeering te Bur gos benoemd. Het is Roberto Centalupo, thans gezant te Rio de Janeiro. Over de kwestie tusschen de regeeringen te Brussel en Valencia omtrent den dood van baron de Borchgrave meldt de Brusselsche cor respondent ten slotte: In de Maandagmiddag gehouden kabinets raad heeft de minister van buitenlandsche zaken mr. Spaak mededeelingen gedaan van het onderhoud over de zaak de Borch grave, dat hy Zaterdag te St. Quentin met den Spaanschen minister van buitenland sche zaken »el Vayo heeft gehad. Voorts bracht minister Spaak de andere leden van het kabinet op de hoogte van den inhoud van een nieuwe nota van de Spaansche re geering te Valencia, in den loop van den middag te Brussel ontvangen. De inhoud van deze nota zou van bevredigenden aard zijn. De nota wordt vermoedelijk Woensdag a.s. na de interpellatie over de zaak de Borchgrave in den Senaat gepubliceerd. Na de kabinetsraad had de heer Spaak nog een onderhoud met den Zondagavond uit Span je teruggekeerden Kamer-president Huys- mans. Caballero spreekt in de Cortes. De Cortes heeft gisteren in de zitting van gisteren met handopsteken alle besluiten goedgekeurd, welke de regeering gedurende de afgeloopen maanden had genomen. Largo Cabellero, de minister-president heeft vervolgens een rede gehouden waarin hy er onder meer op wees, dat de regee ring in beginsel een controle op het binnen komen van vrijwilligers had aanvaard, maar met deze beperking, dat de controle alleen zou gelden voor het kamp der opstande lingen. Verder behield de regeering zich al le rechten voor, die aan ieder wettig gecon stitueerde regeering toekomen met name om zich van de wapens te voorzien, welke zij noodig heeft. De stemming in het buiten land begon ten gunste van de regeering te keeren. Niemand twijfelt meer aan haar overwinning, zelfs zij niet, die sympathie koesteren voor de andere zijde. Cabellero deed tenslotte een beroep op alle partyen en vakvereenigingen om zonder afstand te doen van de onderschei dene ideologieën een wapenstëilstand te sluiten en zich te vereenigen tot dit eene doel: den oorlog te winnen, niet aan een verwoesting zijn ontkomen. De bescherming van de Spaansche kunstschatten. De Manchester Guardian publiceert een particuliere correspondentie, die interes sante mededeelingen bevat over de maat regelen die de Spaansche regeering genomen heeft ter bescherming van de kunstschatten van het Prado, het Escorial en andere be roemde verzamelingen. De allerbelangrijkste schilderijen zyn vervoerd naar Valencia of andere plaatsen ver van Madrid. Het was onmogelijk alle bekende schilderstukken men den vrede, dan moet de oorlogsnyver heid veranderen in vredesny verheid. Die moeilijkheid kan aUeen opgelost worden, indien de bewapeningslust verdwynt en in- dien in vertrouwen op veiligheid alle han delsgebieden worden opengesteld voor de nieuwe voortbrengselen. Tot het aanvaarden van deze groote taak noodigen wy Duitsch land en alle andere landen uit. Om haar tot een goed einde te brengen, moeten wij aan weerskanten overgevoeligheid en wan trouwen van ons afzetten. De eenige be perking op onze vredelievendheid is deze, dat wij ons tegen iederen aanval zullen verdedigen en onze verplichtingen zullen nakomen. Voor de nakomelingen van onze dooden, aldus besloot Delbos, willen wij deze drie hoogste goederen bewaren: vaderland, vrede en vrijheid. buiten de stad te brengen, want de weg naar het Oosten wordt bijna geheel in be slag genomen door troepen- en levens middelentransporten. De schilderijen die men niet heeft kunnen vervoeren zijn opgeborgen in de kelders van het Prado en zijn tot nu toe niet door bommen gedeerd. Het gebouw is alleen ge troffen door lichte brandbommen en door snel optreden heeft men het vuur spoedig weten te blusschen. De vloeren van de bo venverdiepingen van het museum zyn met een dikke laag zand bedekt, om het effect van mogelijk nog komende bombardementen zoo gering mogelijk te doen zijn. De schrijf ster van den hier aangehaalden brief, is in de gelegenheid geweest een kijkje te nemen in het huis te Valencia waar de belang rijkste kunstschatten voorloopig zijn onder gebracht. Met opzet heeft men een vrij klein gebouw gekozen, omdat dit moeilijk uit de lucht te vinden is. De muren ervan zyn dik, zoodat bommen die niet direct op het huis vallen, geen schade zullen ver oorzaken. De vloeren van de drie boven verdiepingen heeft men weer met zand en aarde belegd en men heeft de schilderijen, voor zoover ze in kratten waren getranspor teerd, niet uitgepakt. Om te voorkomen dat ze bij een schok door een explosie om zou den vallen, heeft men ze bijeen gebonden. Sommige schilderijen bleken niet in hout verpakt, en de schrijfster heeft zoodoende kunnen constateeren, dat o.a. El Greco's „San Fracnisco", Velazquez's „Don Juan van Oostenrijk" en „Philips de Vierde" naar Valencia waren overgebracht. Binnenkort zal door de regeering een lijst worden ge publiceerd vaii alle kunstschatten die in veiligheid zyn. Zooals men weet, is het paleis van den hertog van Alva door brandbommen ver woest Het was aan het heldhaftig optreden van de soldaten der vyfde brigade te dan ken, dat alle belangrijke kunstschatten die zich daar bevonden, zyn gered. De soldaten drongen het brandende ge bouw binnen en rustten niet, voor vrijwel alle schilderijen uit de vlammen gered waren. Verscheidene stukken van Goya, o.a. „De hertogin van Alva" en een „Heilige Familie" van Perugino zyn door dit kordate optreden gespaard. De nationale bibliotheek van Madrid heeft ook nog geen ernstige verliezen geleden. De zeldzaamste werken heeft men in ijze ren koffers in de kelders geborgen en daar de meeste bommen niet verder dan tot de eerste verdieping doordrongen, bleven deze waardevolle exemplaren tot nu toe gespaard. Wel is het historisch-archief in brand ge raakt, maar de schade was niet bijzonder groot, daar men het vuur spoedig meester was. Men krijgt dus den indruk, dat de regee ring alles doet wat mogelijk is, om de schatten van Spanje te behouden, maar een geslaagd bombardement van de rechtsche troepen, die de musea niet blijken te sparen, zou toch onnoemelijke schade kunnen teweeg brengen. Drie zware bommen zijn in de straten vlak naast het Prado neergekomen, en wanneer deze het gebouw zelf getroffen zouden hebben, zouden de kelders wellicht niet aan een verwoesting zijn ontkomen. Thans 378 dooden. Omtrent den toestand in het Amerikaan- sche overstroomingsbedied wordt gemeld, dat het de rivier Ohie tusschen Pittsburgh en Louisville is teruggeloopen, maar dat het water langs den geheelen loop van de Mis- sissippi over een lengte van 1200 mijl van Cairo tot New-Orleans langzaam gestegen is, waarbij de binnendijken werden afge brokkeld en de groote stutdijken ernstig bedreigd. Tiptonville, waar het dykstelsel sterk verbeterd was, kwam hierdoor in ge vaar. Te Memphis bereikte het water een peil van 47.8 voet, hetgeen 1.2 voet hooger is dan tijdens den watersnood van 1912. Het gevaar voor epidemieën nam toe, aangezien de vluchtelingen de stad binnenstroomden zonder zich aan te melden voor pokken-in enting en anti-typhus-injecties. De burge meester van Louisville, Neville Miller, heeft bekend gemaakt, dat het centrum der stad na het wijken van het hooge water zal worden herbouwd. Krotten zullen worden opgeruimd, nieuwe verkeerswegen aangelegd en waterkeeringen gebouwd om in de toekomst rampen te voorkomen. In het dal van de Ohie en de Mississippi was het weder zoo goed als het in geen we ken geweest is. Hoewel voor het weekeinde regen voorspel wordt, meent men, dat de watersnood hierdoor niet zal worden ver ergerd. Nader wordt uit Cairo aan de Mississippi gemeld, dat het water nog slechts 15 centi meter van de top der dijken, welke met houten barricades zijn versterkt, is verwij derd. Het water blijft de dijken beuken en men verwacht, dat binnen veertig uren Cairo zal zijn bereikt. DE AUTOMOBIELSTAKING IN AMERIKA. Fabrieken van Chevrolet door stakers bezet. Drieduizend stakers in Flint hebben fabriek no. 4 van Chevrolet bezet, nadat een tevoren in het werk gestelde poging een andere fabriek te bezetten geëindigd was met rel letjes en vechtpartijen. De streek is thans bezet, op bevel van gouverneur Murphy, door 12 manschappen van de nationale garde, die gewapend zijn met machinegeweren en traangas. Men ver wacht hier, dat zich nog meer ordeversto ringen zullen voordoen, in Detroit en andere steden, wanneer de General Motors zullen trachten vandaag hun te kennen gegeven voornemen uit te voeren en alle gesloten fabrieken zullen openen. De toestand in Flint. Nader wordt omtrent de staking met ge kruiste armen in de Chevroletfabrieken gemeld, dat vier dagen geleden hier het werk hervat was. Tijdens de pogingen om de arbeiders uit de bezette werkplaatsen te verwijderen ontstonden botsingen, waarbij schotein gelost werden. Een der gewonden moest naar het ziekenhuis worden overge bracht. De overige gekwetsten worden in de fabriek verpleegd. Voorts wordt vernomen, dat de Generaal Motors een klacht hebben ingediend bij rechter Gadola, met den eisch de stakers, die „onwettig" talrijke fabrieken hebben bezet, daaruit te verwijderen. Tweeduizend loontrekkenden van Buick en achtduizend zeshonderd van de Belco- fabriek in den staat Indiana hebben het werkhervat. In den afgeloopen nacht om twee uur posteerde de nationale garde zich rondom de Chevroletfabrieken. De gouverneur heeft den soldaten bevel gegeven niet door te dringen in de gebouwen, tenzij zich relletjes mochten voordoen. POLITIEKE SPANNING IN BULGARIJE. Groote activiteit der vroegere po litieke partijen. Sedert de Bulgaarsche regeering den da tum voor de gemeenteraadsverkiezingen heeft vastgesteld, ontplooien de vroegere politieke partijen een groote activiteit. De voornaamste partijleiders houden dagelijks in het geheim bijeenkomsten om te komen tot een gemeenschappelijke gedragslijn. Politieke kringen zijn van meening, dat, in dien een algemeen accoord tot stand mocht komen, de gemeenteraad verkiezingen een ware volkstemming zullen vormen, waar van de uitslagen aanwijzing zullen zijn voor de gezindheid der bevolking jegens het tegenwoordige bewind. Bulletin van de Tzankoff-partij. De Tzankoff-partij heeft haar tiende on wettige bulletin tegen het tegenwoordige bewind gepubliceerd; hierin zegt Tzankoff o.a.: „Laat niemand zich verbeelden, de koning minder dan ieder ander, dat het volk erin berust te leven zonder de rechten en vrijheden, die door de grondwet zijn toege staan. Het zal niet berusten en zijn rechten en vrijheden niet opofferen ten gunste van wien ook". EERSTE ONDERSCHEIDINGEN DOOR DOOR KONING GEORGE VI. Decoratie voor attorney-general hertogdom Cornwall. De eerste lyst van onderscheidingen ver leend door koning George VI is thans ge publiceerd. De gebruikelijke datum door deze onderscheidingen is de 1ste Januari, doch in verband met den troonsafstand van koning Edward VIII op 10 December, werd de publicatie ervan tot 31 Januari uitgesteld. De koningin is benoemd tot eerste „Grand Master of the Royal Victorian Order" en tevens is haar de waardigheid van „Dame Grand Cross" van deze orde verleend. Tot zijn persoonlijke adjudanten heeft de koning benoemd de hertogen van Kent en Gloucester, lord Louis Mountbatten, den hertog van Connaught, prins Arthur van Connaught, den graaf van Athlone en graaf Harewood. Tot burggraaf is benoemd lord Green wood, penningmeester van de conservatieve partij sedert 1933, die als Sir Hamar Green wood van 1920 tot 1922 de laatste „Chief Secretary" van Ierland was. Deze benoe ming brengt den bewogen tijd in herinne ring toen Ierland het tooneel was van groo te onrust waartegen de Britsche regeering toen met een speciaal corps optrad, dat we gens zijn uitmonstering den bijnaam van de „Black and Tans" had gekregen. Van Ha- mar Greenwood was het drastische woord afkomstig by de behandeling van de Iersche kwestie in het parlement gesproken toen hy er op doelde dat men nu de beweging die met moord en doodslag gepaard ging onder de knie meende te hebben: „We have got murder by the throat". De ondervoorzitter van de conservatieve partij sir George Hennessy is baron gewor den evenals de voorziter van de Imperial In den loop van hedenmorgen heeft nabij Terneuzen op de Westerschelde een aanvaring plaatsgehad tusschen een Fransch en een Zweedsch stoomschip. Beide schepen waren zeer waarschijn lijk op weg van Antwerpen naar zee. Het Fransche stoomschip heeft water gemaakt. Sleepbooten zijn ter assisten tie uitgevaren. Het Fransche stoomschip zinkende. Nader wordt omtrent deze scheepsbotsing gemeld: Het Fransche stoomschip is het uit gaande stoomschip „Condé" van de Fransche reederij „Nouvelle Compagnie Havraise Pen- insulaire de Navigation" te Parijs, gebouwd in 1915, groot 720 bruto en 4537 netto regis- terton. Het schip was hedenmiddag om half twee in zinkenden toestand. De sleepbooten blijven aanwezig. Het met de „Condé" in aanvaring geweest zijnde schip is vermoedelijk het Zweedsche m.s. „Strassa" van de reederij „Grangesberg Trafikaktiebolaget", thuisbehoorende te Oxelosund (Stockholm). (Zie verder Laatste berichten). Chemical Industries sir Harry McGowan en de vroegere financieele secretaris, van de schatkist sir Arthur Samuel. Diens verhef fing tot het pairschap maakt een tusschen- tijdsche verkiezing voor het Lagerhuis voor het district Farnham noodig, dat hij sedert 1918 als conservatief vertegenwoordigd heeft en waar hij by de jongste algemeene ver kiezingen met een meerderheid van ruim 20.000 stemmen boven zijn tegencandidaat een Labour-man, gekozen werd. Er zijn thans vijf tusschentijdsche verkiezingen hangende. Tot degenen die „knight" zijn geworden behoort dr. Adrian Boult, de muziekdirec teur van de B. B. C. Een pionier op het gebied van het onder zoek met Röntgenstralen, Bernard Hart heeft de „Order of the British Empire" ge kregen. Hij begor in 1905 met zyn experi- menteelen arbeid en is sedert 1907 radioloog en adviseerend raudioloog geweest van ver- schilende ziekenhuizen. In weerwil van ern stige brandwonden door X-stralen, waar voor hy in de laatste acht jaar driemaal geopereerd moest worden, heeft hij gewei gerd zyn werk op te geven. Een benoeming, die nog door koning Ed ward is geschied, betreft het verleenen van de onderscheiding van „Knight comman- der of the Victorian Order" aan den „at torney-general" van het hertogdom Corn wall, Monckton, die als juridisch adviseur van koning Edward optrad tijdens diens onderhandelingen met Baldwin. EEN STUDENTENGRAP. Vijftig studenten te Oxford hebben Zon dag kroonprins Rupprecht van Beieren uit geroepen tot „wettig erfgenaam van den troon van Britannië" als afstammeling van de Stuarts. De proclamatie gispte het Huis Windsor, omdat het verzuimd heeft de waardigheid van de kroon en de vrijheden des volks te verdedigen. De proclamatie ge schiedde voor het gedenkteeken van Karei I, doch was al afgeloopen voordat de politie had kunnen ingrijpen. De „Jacobynen", die allen een witte roos in hun knoopsgat droegen, vereenigden zich daarna aan een maaltijd, waarop waarschijnlijk wel een dronk zal zijn uitgebracht op den „koning over het water". Zij besloten niet deel te nemen aan de feesten voor de kroning van Koning George VI. De News Chronicle verwijt hun geksche rend, dat zjj niet eens Rupprecht's naam in het Engelsche Rupert hadden veranderd. DE DOODVONISSEN IN RUSLAND. De veroordeelden geëxecuteerd. Het Telegraafagentschap der Sovjet-Unie meldt, dat gisteren de door het Russische militaire gerechtshof uitgesproken dood vonnissen zijn voltrokken. De namen der terechtgestelden zyr.: Piatikof, Serebariakof, Noeralof, Drbnis, Linsjits, Boegoeslafski, Kniazef, Rataitsjak, Norkin, Chestof, Toerok, Poesjin en Crasje. HONDERDEN ONGEVALLEN BIJ DE WINTERSPORT. Zondag hebben zich in de omgeving van weenen niet minder dan 600 ongevallen by de wintersportbeoefening voorgedaan. On geveer honderd daarvan waren ernstig. ERNSTIG ONGELUK BIJ GRAZ. In de nabijheid van Graz is een autobus door een trein gegrepen en geheel vernield. Drie inzittenden kwamen om het leven, terwijl verscheidene zoo ernstig gewond werden, dat men aan hun herstel wanhoopt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1