EN No 29 Donderdag 4 Februari 1937 139e Jaargang De algemeene toestand. Hernieuwde activiteilaan de fronten verwacht. Het weer allerwege gunstiger. Hef gevaar bij Caïro verminderd. Nog geen overeenstemming bij General Motors. Na de Japansche regeeringscrisis. De heer Ankersmit vrijgesproken. Geen beleediging van Hitier. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitBetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. I ERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 4 Februari. De rede van Hitier van Zaterdag jl heeft nog eenigen weerklank gevonden in het Engelsche Lagerhuis, waar Eden giste ren verscheidene vragen te beantwoorden had over de betrekkingen van Duitschland en andere landen, in het bijzonder tot Enge land. Arthur Henderson vroeg, of er reeds een begin gemaakt was met de algemeene onder handelingen voor den Europeeschen viede, welke door de Duitsche regeering 31 Maart 1936 voorgesteld waren. Eden zeide, dat Hitier toen geen andeie algemeene onderhandelingen had voorge steld dan een nieuwe veiligheidsovereen komst voor West-Europa tusschen de Locar- no-mogendheden. Hij herinnerde eraan, dat op 6 November de Engelsche regeering een nota had gericht tot de andere regeeringen, die belang hadden bij de onderhandelingen voor een nieuw Locarno. De nota bevatte een vergelijking van de inzichten der vijf regeeringen over punten, welke moesten worden behandeld, voordat een conferentie kon bijeen komen. Op 19 Nov. volgde een tweede nota en een maand later ontvingen de Britsche gezanten te Berlijn, Brussel, Parijs en Rome opdracht bij de regeeringen, bij welke zij geaccrediteerd waren, te infor- meeren of een spoedig antwoord te wach ten was. De Fransche regeering had toen ge antwoord, maar van de andere regeeringen was niets vernomen. Henderson vroeg daarop of het niet mo gelijk was nogmaals aan te dringen op een antwoord, waarop Eden zeide, dat het zoo wel in het belang van deze lapden als van Engeland is, te antwoorden. Een nationaal-liberaal vroeg of de toe stemming van Duitschland zou worden ver zocht voor een verdrag, dat de integriteit en souvereiniteit van België en Nederland zou waarborgen. Eden antwoordde, dat het vraagstuk van de regeling van de betrek kingen tusschen Duitschland en zijn weste lijke buren door verdragen een onderdeel is van het nieuwe veiligheidssysteem voor West-Europa. Over het aanknoopen van deze besprekingen wordt nog onderhandeld. De liberaal Mander sprak vervolgens over de kwestie van de mandaatgebieden. Hij vroeg of in geen geval het vraagstuk anders zou worden opgelost dan in een algemeene regeling, welke inhoudt, dat Duitschland in den Volkenbond terugkeert. Eden herinner de in verband hiermee aan zijn verklarin gen van 27 Juli en wees er vervolgens op, dat deze kwestie niet alleen Engeland be trof doch ook de overige mandaatmogend- heden en dat ook de toestemming van de dominions noodig was. Eenige conservatieve leden vroegen wat het te beteekenen had, dat de Duitsche ad miraal Foerster een bezoek ging brengen aan de drie vroegere koloniën van Duitsch land in Afrika, Duitsch-Oost, Duitsch-Zuid- west en Kameroen? Eden antwoordde, dat hü over het bezoek geen inlichtingen had gekregen maar hij wist wel, dat admiraal Foerster op het oogenblik geen opperbevel hebber van de Duitsche zeemacht meer was. Op een andere vraag nopens de werk zaamheden van de commissie tot betere verdeeling van de grondstoffen antwoordde de minister, dat deze commissie te Geneve uitsluitend in economisch opzicht werkzaam zou zijn en dat de overdracht van grondge bied in geen geval een onderdeel van de besprekingen zal uitmaken. In een ingezonden stuk in de Times houdt de vroegere Britsche ambassadeur Claud Russell zich bezig met de kolomale kwestie. Hü zegt daarin, dat de Unie van Zuid-Afnka Zuidwest-Afrika niet wil missen. Van een teruggeven van alle vroegere Duitsche ko loniën kan dus geen sprake zijn. Het heen ook geen zin, dat men de Duitschers er van tracht te overtuigen, dat kolomen den eige naars geenerlei voordeel brengen, e denken aan den rijke, die zijn armen buu - man verzekert, dat rijkdom slee :h n lykheden veroorzaakt en bovendien laten de Duitschers zich niet overtuigen. Het ver dient dus aanbeveling, aldus Russell, vraagstuk practisch te bezien en te overwe gen, op welke wijze Afrikaansch gebie a worden afgestaan, zoo, dat de eigenaars het minst benadeeld worden en den Dult®cl?®n wenschen het meest wordt tegemoetgeko- Russell werpt het denkbeeld op, dat -n- geland een deel van West-Wigene, met toe gang tot de zee en het mandaatagebiedaan de grens der kolonie zou afstaan. Frankrijk zou daaraan een deel van Kameroen gelijke waarde moeten toevoegen. Belgie zou een deel van de Kongo, ten zuiden van Kameroen, moeten afstaan, terwql Portugal een deel van Angola, met een ui den mond van de Kongo-rivier beschikbaar zou moeten stellen. Duitschland zou dan twee koloniën rijker en misschien ui g strekter dan zijn vroegere bezittingen, in eigendom hebben. Daarmee zou e den kunnen en moeten zijn. Oe Spaansche burgeroorlog Nu het weer wat begint op te klaren en de grond allerwegen droogt, ver wacht men aan diverse fronten in Spanje een opleving der gevechten. Met vrij groote zekerheid wordt reeds uit Gibraltar bericht, dat koortsachtig gewerkt wordt aan de voorbereidingen tot een nieuwen aanval in de richting van Malaga. Onlangs waren Franco's troepen ten Westen daarvan tot stil stand gebracht, maar nu willen zij zich door middel van een gecombineerde actie van leger, vloot en luchtmacht van stad en haven meester maken. Zeven rechtsche oorlogsschepen zijn in ver band hiermede te Algeciras aangekomen. Te Madrid scheen, naar een correspondent van de Times vandaar meldt, de zon gisteren den geheelen dag en de barometer stijgt nog. Het heldere weer beteekent in de eerste plaats de wederverschijning van de bombar dementsvliegtuigen. In de lange periode van wapenstilstand tijdens het slechte weer zijn eenige honderdduizenden uit de stad geëvacueerd, onder wie 160.000 kinderen. De gevechtslinie is thans verlengd en strekt zich uit van Villaverde in het Zuiden van Madrid, langs het dal van de Manzanares, tot in de noordelijke voorsteden van de hoofdstad. Bij El Plantio aan den weg naar Galicië is weer gevochten. Gedurende de afgeloopen weken zijn vele loopgraven ge graven, barricades opgericht, en huizen in staat van verdediging gebracht Zoeklichten zijn aangebracht om verrassingen bij nacht te voorkomen. De militaire leiding zal zich echter niet beperken tot verdediging; ook aanval staat op het programma. Vandaar ook de campagne ter verbetering van disci pline en efficiency. In de streek van Aranjuez, waar de regee- ringstroepen de laatste dagen succesrijk waren opgetreden, zijn hun tegenstanders thans tot tegenaanvallen overgegaan. Deze konden evenwel worden afgeslagen, meldt de Madrileensche verdedigingsraad. De aanval, welke regeeringsvliegtuigen zouden hebben gedaan op den rechtschen kruiser Canarias, blijkt een aanval geweest te zijn op het Engelsche oorlogsschip Royal Oak, dat op de hoogte van de punt van Europa kruiste. De vliegers hadden het aan gezien voor de Canarias. Reeds heeft de En gelsche zaakgelastigde te Valencia opdracht gekregen de aandacht van de regeering al daar op dit voorval te vestigen en op maat regelen tegen herhaling aan te dringen. Uit Gijon wordt gemeld, wat den strijd om Oviedo betreft, dat de regeeringsartille- rie voortgaat de stellingen der opstandelin gen rondom Oviedo te bombardeeren. Gis teren en eergisteren hebben de regeerings- batterijen hun vuur gericht op de kathedraal en het gebouw van de verzekeringsmaat schappij, dat bijna geheel vernield werd. De kruisers bij Algeciras. De rol der Duitsche kruisers. De correspondent van de „Times" te Gi braltar seint over de aankomst van de drie opstandelingenkruisers Canarias, Baleares en Almirante Cervera voor Algeciras, dat deze schepen in voortreffelijke conditie schijnen te zijn en gedeeltelijk bemand zijn met Duitsche en Italiaansche vrijwilligers. De „Daily Herald" maakt melding van een gerucht, volgens hetwelk generaal Queipo de Llano zich op het oogenblik aan boord zou bevinden van den Duitschen kruiser „Admiral Graf Spee". Het blad voegt hier aan toe, dat zekere kringen te Gibraltar verklaren, dat de „Admiral Graf Spee en de „Koeln", „de opstandelingenvloot bij den aanval op Malaga wel eens zouden kunnen escorteeren". Italiaansche troepenontscheping te Cadiz. Engelsche diplomatieke kringen bevesti gen het bericht van de Times uit Gibraltar, volgens hetwelk Vrijdag te Cadiz nieuwe Italiaansche contingenten zouden zijn ont scheept. Men weet niet hoe sterk deze troe pen waren. Het Alcazar wordt weer opgebouwd. Een speciale correspondent meldt: Generaal Franco is teruggekomen op zijn eerste besluit en wil thans het Alcazar te Toledo weer doen opbouwen. Onder leiding van Spaansche technici zijn thans krijgsge vangenen bezig de puinen op te ruimen. ITALIAANSCH SCHIP VERGAAN. Wrakstukken van de San Matto aangespoeld. Op het eiland Bornholm zyn wrakstuk ken van het Italiaansche schip „San Matto" aangespoeld Men vermoedt, dat het schip in de jongste stormen op de Oostzee is ver gaan. De overstroominQaramp President Roosevelt werd gisteren medegedeeld, dat het gevaar voor dijk breuk bij Cairo is verminderd, doch nog niet geheel geweken. Eerst over vier dagen zal men kunnen zeggen dat het gevaar is geweken. In Louisville is het niveau van het water gedaald. Men telt hier 221 dooden en 220.000 dakloozen. De materieele schade wordt op 200 millioen dollar geraamd. In geheel Ken- tucky bedraagt de schade niet minder dan 350 millioen dollar. Te Memphis in Tennessee werken 500 kettinggangers aan de versterking van de dijken. Vermoedelijk zullen hun straffen verminderd worden. Zesjaren plan voor openbare werken. President Roosevelt heeft het congres een door de commissie der nationale hulpbron nen opgesteld rapport voorgelegd, waarin de voorkomende zes jaren een uitgebreid programma van openbare werken wordt voorgesteld. Dit programma, waarvan de uitvoering vijf milliard dollar zal kosten, omvat a.s. den aanleg van dijken en stuwdammen met het doel overstroomingen tegen te gaan. Het zesjarenplan in overstroomings- gebied. Uit nadere bijzonderheden over het zes jarenplan, dat voornamelijk ten doel heeft de nationale hulpbronnen te beschermen en een voorraad ontwerpen te vormen van al gemeen belang, welke in geval van een economische crisis kunnen worden uitge voerd, blijkt, dat ongeever 24 pet. van het totale bedrag gebruikt zal worden voor be vloering en draineering en controle op den waterstand, ongeveer hetzelfde bedrag aan wegenaanleg, en de rest aan de opruiming van Krotten, verbetering van den bodem, bebossching e.d. Program van opbouw in over- troomingsgebied. President Roosevelt heeft aan het congres doen toekomen een rapport der nationale hulpcommissie, waarin een grootsch pro gram voor aanleg van wegen en waterkee- ringen in het gebied van den watersnood wordt vastgesteld. In een tijdperk van zes jaar zullen volgens het plan voor dit doel einde 5011 millioen dollar uitgegeven worden. De Automobielstaking Ofschoon de leider van de vakver- eenigingsbeweging, Lewis, en de vice-president der General Motors, Knudsen, gisteren gedurende zes volle uren geconfereerd hebben, zijn zij er nog niet in geslaagd een basis voor „vredesonderhandelingen" te vinden, ter beëindiging van de staking in de automobielindustrie, die thans reeds weken duurt. Goeverneur Frank Murphy heeft echter verklaard, dat de besprekingen heden morgen om tien uur zouden worden hervat. Hij zeide verder: „Gedurende vier en een haif uur hebben wij hartelijke en naar ik meen oordeel-kundige besprekingen ge voerd. Beide partijen zijn bezield geweest door den oprechten wensch te helpen een overeenstemming te bereiken. „Lewis en Knudsen weigerden tegenover journalisten verklaringen af te leggen. Zij verwezen hen naar den goeverneur. Knutsen antwoordde nog op de vraag: „^s alles geregeld?" met de korte woorden: „Neen, geen enkel punt". Omtrent den inhoud der onderhandelin gen verluidt, dat Murphy, die optreedt na mens de regeering, de partijen een twee ledig voorstel heeft gedaan. Knudsen heeft hq gevraagd de United Automobile Wor- kers of America te erkennen als de eenige organisatie, die bij dit conflict betrokken is. Lewis heeft hij gevraagd alle stakers te doen terug trekken uit de eigendommen van de General Motors, waarby hij, ge steund door de regeering, de verzekering gaf, dat het werk niet hervat, noch machi nes in gang gezet zullen worden geduren de de onderhandelingen over een perma nente regeling. Intusschen hebben op ver zoek van Murphy de autoriteiten te Flint nog gewacht met het nemen van maat regelen om met geweld uitvoering te geven aan de rechterlijke uitspraak en de stakeis uit de door hen bezette werkplaatsen te verwijderen. Bezette fabrieken niet ontruimd. Niettegenstaande de «'"••echtelijke uit spraak van eergisteren hebben de stakers de fabrieken niet voor het vastgesteld uur ontruimd, doch. tot dusver schijnt men niet te overwegen, hen gewapenderhand te verdryven. Vice-president Knudsen van de General Motors heeft, niettegenstaande fabrieken niet ontruimd zijn, zich tot hervatting van de onderhandelingen met de arbeidersaf gevaardigden bereid verklaard. In een brief aan gouverneur Murphy zegt Knud sen: ik kan niet anders dan mij neerleggen bij de wenschen van Roosevelt. Deze laat mij geen andere keus. Coughlin over de staking bij General Motors. De voormalige „radio-priester" E. Coughlin heeft ten aanzien van de stakingsbeweging bij de General Motors verklaard, dat dit een „bedroevende historie" is. Hij Voegde hier aan toe, dat er „meer wordt gezondigd tegen de arbeiders, dan dat de arbeiders zon digen". Het program der nieuwe regeering. De Yomioeri Sjimboen vermoedt, dat het program van het nieuwe kabinet zal inhou den: 1. Opheldering van de nationale politiek. 2. Ontwikkeling van den constitutioneelen regeeringsvorm met in achtneming der voor Japan geldende byzondere omstandigheden. 3. De geleidelijke tenuitvoerlegging van bestuurshervormingen, evenwel met vermij ding van radicale maatregelen. 4. Perfectioneering van de nationale ver dediging. 5. Ontwikkeling van handel en industrie. 6. Stabilisatie van het nationale leven. 7. Tot stand brenging van eensgezindheid ten aanzien van de buitenalndsche politiek. De Japansche kamers verdaagd tot tien Februari. Het besluit van het kabinet der beide Kamers te verzoeken zich tot 10 Februari te verdagen wordt door politieke waarnemers als een aanwijzing beschouwd van het be sluit der regeering den landdag niet te ontbinden al zijn er ook andersluidende ge ruchten in omloop. Beide huizen zyn op 25 Januari uiteenge gaan in afwachting van de vorming van een nieuw kabinet. Vanavond wordt een conferentie gehou den van de vertegenwoordigers van alle po litieke partijen, welke het verzoek der re geering het parlement tot 10 Februari te verdagen, zal bespreken. De keizer grijpt in. Nu de partijen geweigerd hebben in te gaan op het verzoek der regeering de La gerhuiszitting te verdagen tot 10 Februari heeft generaal Hayasji zich tot den keizer gewend met het verzoek in te grijpen. De keizer heeft daarop hedenmorgen een bevel schrift onderteekend, waarin deze verdaging opgelegd wordt. In politieke kringen is men van meening, dat de partijen uiting geeven hebben aan hun ontevredenheid over het kabinet Hayasji, waarin zy niet vertegenwoordigd zyn, door het verzoek om vrijwillige verda ging van het Lagerhuis te verwerpen. De portefeuille van Buitenlandsche Zaken. De Asahi Sjimboen meldt, dat Hayasji be sprekingen heeft gevoerd met den afgetre den minister van buitenlandsche zaken, Arita, over de bezetting van dezen post. Het blad voegt hieraan toe, dat Hayasji ver langend is de portefeuille van buitenland sche zaken zoo spoedig mogelijk aan een nieuwen minister te overhandigen. Er is echter nog geen definitieve keuze gemaakt. Het blad is van meening, dat de. sterkste candidaat Satoh is, de Japansche ambassa deur te Parijs, die zich thans onderweg naar Japan bevindt, waar hy zijn verlof zou komen doorbrengen. van EEN RUSSISCH DEMENTI. Geen protest over verblijf Trotzky. In verband met een van Duitsche zyde verspreid bericht, volgens hetwelk de Sov jets een protest zouden hebben ingediend bij de Mexicaansche regeering, met het doel een uitzetting van Trotzky te verkrijgen, dan wel een verbod voor dezen om verkla ringen af te leggen, wordt in welingelichte kringen verklaard, dat de Mexicaansche regeering geen enkel protest heeft ontvan gen, direct noch indirect, in deze aange legenheid. LIJK VAN ONTVOERDEN DOKTER GEVONDEN. Van den verleden week te Willow Springs (Missouri) in U.S.A. ontvoerden dr. Davis heeft men thans op een nabygelegen land het lyk gevonden. De politie heeft den ontvoerder, die van de familie Davis 5.000 dollar eischte, ge arresteerd. Het Amsterdamsche gerechtshof heeft vandaag uitspraak gedaan in de straf zaak tegen den hoofdredacteur van het dagblad „Het Volk", den heer J. F. An kersmit, die terecht stond wegens be leediging van het hoofd van een be- vrienden staat, in casu Hitier. Het Hof vernietigde het vonnis van de rechtbank en sprak den verdachte vrij van het hem tenlaste gelegde. In het blad was in Februari van het vorig jaar een prent verschenen, waarop Hitier was afgebeeld by de begrafenis van den in Zwitserland vermoorden agent der nationaal-socialisten, Gustloff, plechtig ver klarend temidden van zyn S.A-troepen: „Wij brave nazi's hebben nog nimmer een politiek tegenstander vermoord". Op de prent zag men voor den redenaar de graf zerken van Ratheau, Ertzbergen en Roehm. Het gerechtshof overwoog, dat de plaat betrekking heeft op een plechtige verkla ring van het Duitsche staatshoofd Hitier, afgelegd ter gelegenheid van de begrafenis van Gustloff, waarbij hy te kennen gaf, plechtig te constateeren, dat op den weg der nationaal-socialistische beweging geen enkele politieke tegenstander was ver moord. De plaat had kennelijk ten doel, de onwaarheid van deze bewering in het licht te stellen. Het is rechtens geoorloofd, zulk een. kri tiek te uiten. Ook den vorm, waarin ten deze de kritiek gegoten is, acht het hof niet beleedigend. Ook niet de zwerende houding, waarin Hitier is afgebeeld, omdat het hof daarin slechts ziet een overdrijving van het plechtige der constateering, temeer nu er van een eigenlyke eedsaflegging uiteraard geen sprake was en er bovendien geen be- leedigende op- of onderschriften voorkwa men. Bovendien heeft het hof in de bundel carricaturen van Hitier, door den verdedi ger mr. Mendels overgelegd, getiteld: „Tat gegen Tinte", en te Berlijn in 1934 versche nen, met „Genehmigung" van Hitier uitge geven, gelyk de voorrede vermeldt, een Fransche carricatuur uit de „Petit Parisien" aangetroffen, in wezen geheel gelijk aan de onderhavige, die Hitier ook in zwerende houding voorstelt en met het onderschrift: „Ik verklaar plechtig, dat ik den schrijver van „Mein Kampf' niet ken, waaruit dus zou kunnen worden afgeleid, dat ook in het Derde Rijk dergelijke teekeningen zijn toe gestaan. Op deze gronden vernietigde het hof het vonnis der rechtbank en sprak den ver dachte vrij. Hef verre Oosten TSJANG KAI SJEK VOORZITTER VAN DEN UITVOERENDEN RAAD. De toestand in China. In officieuze kringen te Nanking wordt verklaard, dat de geruchten dat Sianfoe in handen van de communisten is, overdreven zijn. Bevestigd wordt, dat herhaalde muite- ryen plaats hebben onder de roode troepen en de troepen van Jang Hoe Tsjen. Tsjang Soe Liang heeft te Hangtsjou een onderhoud gehad met Tsjang Kai Sjek, die te Shanghai uit Fenghoea is aangekomen. In welingelichte kringen verwacht men, dat Tsjang Kai Sjek voorzitter V. d. executieven Yuan zal blijven. Hij zou, naar veluidt, deze functie aan Wang Tsjing Wei hebben aan geboden, doch deze zou hebben geweigerd. DE WET INZAKE DEN TROONSAFSTAND VAN KONING EDWARD VIH. In de derde lezing aangenomen in parlement van unie van Zuid- Afrika. De overweldigende meerderheid van het parlement der unie van Zuid-Afrika heeft in derde lezing het wetsontwerp inzake den troonsafstand van koning Edward VIII aan genomen. Aleer tot stemming werd overgegaan, ver lieten de nationalistische afgevaardigden op twee ria, die voor stemden, de zaaL De dominion-party, die tegenstemde op grond van haar opvatting, dat de wet de leer van de deelbaarheid der kroon zou in houden, bracht daarmede het aantal tegen stemmers op vier. ERNSTIGE ONGEREGELDHEDEN TE TEL AVIV. Te Tel Aviv zyn de laatste dagen mee- ningsverschillen voorgekomen tuschen Jood- sche arbeiders, die lid zyn van de socialis tische party histradrouth en de revisionisti sche zionisten. Gisteren ontaardden deze meeningsverschillende in ernstige onge regeldheden, die de politie moest onder drukken. Dertig betoogers werden gewond, waarvan zes ernstig.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1