DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Opstandelingen rukken Malaga binnen
No 32
Maandag 8 Februari 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand.
De Spaansche revolutie
Bombardement vanuit zee zou enorme
verwoestingen aanrichten.
B Hffmusnscue
Bloedige straatgevechten.
De slaking in de
automobielindustrie.
Heden worden belangrijke
beslissingen verwacht
De overstroomingen in
Amerika.
Thans loopt Memphis gevaar.
S.S. „Kertosono" in aan
varing met Britsch
slagschip.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. I ERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 8 Februari.
Bij de indiening in het (Deensche) Fol-
keting van het defensie voorstel heeft de
minister van defensie, Alsing Andersen,
het standpunt der regeering ten aanzien
van de landsverdediging uiteengezet.
Het is op zich zelf natuurlijk niet van
zoo'n geweldig belang, om de meening
van de regeering van een betrekkelijk
klein land te weten, maar in dit geval is
het iets anders, omdat Denemarken in
vele opzichten vergeleken kan worden bij
Nederland.
De minister dan betoogde, dat de Deen-
sche regeering van meening was, dat be
wapeningen in andere landen geen voor
beeld mohten of konden vormen voor
Denemarken .Het bouwen van de veilig
heid van ons land op bewapeningen, aldus
de minister, wordt als niet mogelijk be
schouwd met het oog op het feit, dat wy
een klein land zijn en op onze aardrijks
kundige positie. Ook economische over
wegingen moeten beslissend zijn, de sociale
en cltreele voorzieningen mogen geen
schade lijden.
Maar het is ons duidelijk, zoo voegde
de minister er aan toe, dat men een be
paald apparaat moet hebben voor de taak
die te wachten staat en de troepen die men
moet hebben moeten uitgerust zijn op een
wijze, die op de hoogte is van den tijd. Het
is duidelijk, dat het beter is een goed uit
geruste weermacht te hebben dan de le
gers der groote mogendheden na te volgen
zonder het noodzakelijke materiaal.
Wat de vloot betreft is het duidelijk, dat
een behoorlijke bemande vloot beter is
dan een grootere papieren vloot zonder
voldoend materiaal en voldoende man
schappen.
De minister wees er verder op, dat er
een luchtafweerbataljon zou worden inge
steld voor de bescherming van de hoofd
stad. Het dekken van de hoofdstad tegen
luchtaanvallen zou, zoo betoogde hij, heel
veel geld kosten, zonder waarborg dat deze
dekking doeltreffend zou zijn. De regee
ring is daarom teruggedeinsd voor deze
uitgaven, welker doel zoo twijfelachtig is.
Men heeft het vliegtuig als een wapen
ten bate van kleine staten beschouwd,
maar het is zeker dat het niet gemakke
lijker is voor kleine landen om op dit ge
bied mee te gaan dan op andere gebieden.
Het besluit motiveerend om de vrijwil
lige corpsen te verbieden, legde de minis
ter er den nadruk op, dat dit niet voort
komt uit gebrek aan eerbied voor degenen
die lid zijn geworden van deze corpsen om
zich ter beschikking te stellen van hun
land. Maar het i de principieele wensch
der regeering dat de militaire dienst uit
sluitend in het leger wordt verricht en dat
hy ni-.-t tevens afhankelijk mag zijn van
particliere propaganda.
De minister hoopte op een beter we-
derzijdsch begrip tusschen het leger d.w.z.
het kader, en de bevolking.
De verwezer lijking van het voorstel zal,
naar de minister verder uiteenzette, een
doelmatig orgaan scheppen voor de ver
vulling van de taken waarvoor het land
kan worden geplaatst. Mocht in Europa de
katastrofe geschieden dat landen of
machtsgroepen met elkaar in botsing
kwamen, dan zal het onze taak zyn Dene
marken er buiten tc houden.
Hiervoor moet onze weermacht zorgen;
zij moet niet alleen eventueele schendingen
der neutraliteit afweren maar heeft ook
een andere taak, daar het zoowel om na
tionale als om internationale redenen van
gewicht ir een bezetting van ons gebied te
ontgaan.
De minister gewaagde van de vergeef-
sche pogingen van den Volkenbond inzake
een internationale beperking der bewape
ning. Het is thans duidelijk dat die be
perking alleen kan geschieden door een
international» overeenkomst. De kleine
landen zijn er zooals vanzelf, spreekt bij
geïnteresseerd. Bij het scheppen van inter
nationale rechtsmiddelen zullen wij te
allen tijde onze medewerking verleenen.
Wij bouwen nationaal zoowel als inter
nationaal op een grondslag die niet alleen
het heden maar ook de toekomst betreft.
DE JAPANSCH—DÜITSCHE
TOENADERING.
Japan sympathiseert met Duitsch-
lands houding in zake het verdrag
van Versailles.
De woordvoerder van Gaimoesjo, Tasjiro,
heeft in een radiorede commentaar geleverd
op de betrekkingen tusschen Japan en
Duitschland. Daarbij deed hij een feilen
aanval op het verdrag van Versailles, zeg
gende „Het Japansche volk en de Japan-
sche autoriteiten verklarèn volledig te sym-
pathiseeren met Duitschland, welks ener
gieke houding zy zonder voorbehoud goed
keuren". De Japansche bladen maken seen
melding van het feit, dat deze redevoering
is uitgezonden.
SKLLimil f'cORDOBA
MALAGA EUOMGEVIUG.
In het afgeloopen week-end is de druk
der nationalisten op Malaga voortdurend
toegenomen. De operaties begonnen
Vrijdagmiddag, toen het Zuidelijke leger
van de rechtschen in beweging kwam.
Troepen der opstandelingen zijn op
verscheidene plaatsen opgerukt. Zy
hebben eenige dorpen langs de wegen
ten zuiden van Antequerra en Archidona
bezet. Troepen uit Marbella zijn in oos
telijke richting opgerukt. Verscheidene
trategische punten in de buurt van
Malaga werden bezet en de stad werd
voortdurend meer ingesloten. Later is
Elasno, een belangrijk strategisch punt
in de nabijheid van Villanueva Dela
Conception, bezet. Tegenaanvallen der
linksche troepen werden afgeslagen.
In zyn legerbericht meldde Queipo de
Llano, dat de geheele provincie Malaga
spoedig in het bezit der opstandelingen zal
zijn. Van de verschillende colonnes, die naar
de stad Malaga oprukten, hadden er giste
ren reeds twee de eerste huizen bezet.
Heden is in de stad de verbinding met de
andere colonnes tot stand gebracht. De gene
raal deelde nog mede, dat de opmarsch
langzaam vordert, niet omdat de vijand
buitengewonen tegenstand biedt, doch om
dat alle bruggen vernield zijn.
De opstandelingen maakten een enorme
hoeveelheid krijgstuig buit.
De kruisers „Canarias" en „Almirante
Cervera" van de vloot der opstandelingen
blijven den weg langs de kust bij Malaga
bombardeeren. Zondagochtend vroeg werd
het vuur geopend en bij Calahonda en Mo-
tril werd de weg vernield. Ook bij Ventas
de Zafarraye werd hevig gestreden.
Geen bevestiging.
Verscheidene stadswijken van Malaga
zouden in brand staan, maar aangezien geen
enkele Britsche oorlogsbodem op het oogen-
blik voor Malaga ligt, hebben de Britsche
autoriteiten te Gibraltar geen bevestiging
van deze mededeeling ontvangen.
Vannacht hebben de rechtsche luchtstrijd
krachten de fortificaties van Malaga gebom
bardeerd. Onder bescherming van een
rechtsch eskader zijn voorts troepen aan
land gezet ten zuiden van Malaga, teneinde
steun te verleenen aan de in deze streek
opereerende opstandelingen-colonnes.
Aan deze mededeeling werd toegevoegd,
dat de val van Malaga nog slechts een
kwestie van uren was.
Gisteren tegen het einde van den middag
bevonden zich de rechtsche colonnes, ko
mende uit Torre Molinos en Almogia, op
2 K.M. van Malaga.
Aangezien de stad Velez Malaga in han
den der rechtschen is, beschikten de regee-
ringstroepen nog slechts over een doorgang
van 5 kilometer tusschen Velez Malaga
en de kust om wijk te nemen.
OfficieuS wordt vernomen dat de op
standelingen Malaga zijn binnengerukt.
De regeerirgstroepen boden evenwel
hardnekkigen tegenstand en huis na
huis moest door de aanvallers veroverd
worden. Overal hebben zich bij deze
gevechten bloedige tooneelen afge
speeld.
DE AANVAL OP MADRID.
De groote aanval op Madrid, die zoo lang
moest worden uitgesteld wegens het slechte
weer, is Zaterdag met groote kracht inge
zet Er werd gestreden ten westen van de
hoofdstad, ten zuiden daarvan tusschen de
wegen naar Toledo en Valencia en in het dal
van Jarama.
De strijd, die bij het aanbreken va® den
dag begon, duurde nog voort, toen de sche
mering viel.
De rechtsche troepen hebben zeer belang
rijke punten bezet.
Uit San Sebastian wordt gemeld, dat daar
voor het eerst sedert 1913 in de kerk van
den goeden herder een mis is opgedragen
voor de nagedachtenis van koningin Maria
Christina, de moeder van Alfons 13. Een
groote menigte woonde de mis bij.
De verdedigingsraad van Madrid deelde
mede, dat het offensief, dat de vijand heeft
ontketend, zeer hevig was en krachtig door
gemotoriseerd materiaal werd gesteund. De
regeeringstroepen boven overal krachtigen
tegenstand, de verliezen van de aanvallers
waren zeer groot en de winst, welke zij na
uren van feilen strijd onder groote verliezen,
behaalden, zou Zondag van geen beteekenis
zijn in het defensie-systeem van de hoofd
stad.
Gevechten in den sector van
Cordova.
Villa Franca, Montero, Villa del Rio,
Lopera en Pocuna bevinden zich thans of
reeds in handen der regeeringstroepen of
verkeeren in een moeilijke positie.
De natuurlijke versterkingen van Montero
Pocuna hebben het elan der militietroepen
niet kunnen fnuiken
De aanval speelde zich af aan het front
van Cordova tot Villa Franca, doch ook in
meer noordelijke richting.
De regeeringstroepen hebben een groot
gebied heroverd en zetten den opmarsch
voort. De opstandelingen bevinden zich op
vele plaatsen in een critieke positie.
STAKINGEN TE LODZ.
Tweeduizend arbeiders van een textiel
fabriek te Lodz (Polen) hebben hier het
werk neergelegd en de gebouwen bezet. Zij
weigeren levensmiddelen tot zich te nemen.
Het personeel van twaalf ziekeninrichtingen
is in hongerstaking gegaan, nadat zyn eisch
tot verkorting van den werkdag tot acht
uur was afgewezen.
Gisteren heeft gouverneur Frank
Murphy een particulier onderhoud ge
had met den voorzitter van de com
missie voor industrieele organisaties,
Lewis, waarbij hij poogde de impasse,
die in de onderhandelingen tusschen
stakers en werkgevers der general mo
tors is ontstaan, te doorbreken. Hij ver
klaarde later besprekingen te zullen
voeren met de vertegenwoordigers der
werkgevers.
Inmiddels verluidt, dat Lewis geen af
stand doet van zijn eisch, dat de U.A W., de
United Automobile Workers, erkend moeten
worden als de eenige organisatie, die ge
machtigd is namens de arbeiders te onder
handelen met de werkgevers. Gouverneur
Murphy blijft echter vol goeden moed, aan
gezien reeds tweemaal sedert Woensdag de
onderhandelingen op het punt gestaan heb
ben succes op te leveren. Men heeft den
indruk, dat de dag van vandaag zeer be
langrijk zal zijn voor de verdere ontwikke
ling van den toestand, zoozeer zelfs, dat
sommigen er van overtuigd zijn, dat wan
neer vandaag geen overeenstemming tot
stand gebracht kan worden, de hoop op een
vreedzame regeling wel kan worden opge
geven, beide partijen komen hedenmorgen
weer bijeen.
POLITIE VERSTOORT KATHOLIEKEN
KERKDIENST.
Twee slachtoffers en zeventig
gewonden.
Te Orizaba in den staat Veracruz (Mexi
co) heeft de politie een inval gedaan in een
huis, waar in het geheim de H. Mis werd
opgedragen. De priester werd gearresteerd,
waarna een handgemeen ontstond tusschen
de politie en de aanwezige katholieken.
Hierby werd een vrouw gedood en een kind
ernstig door revolverschoten gewond. Ze
ventig personen werden gearresteerd.
De overstroomingen hebben zich thans tct
Zuid-Californë uitgebreid, zoodat eenige
honderden personen met booten uit hun
buizen moesten worden gehaald. Te
'Memphis in Tennessee is dysenterie uitge
broken. De Mississippi is binnen de dijken
gebleven, hoewel zij te St. Louis 40 c.M. is
gestegen. Voor zoover thans bekend, zijn
415 personen als gevolg van de overstroo
mingen om het leven gekomen. Het Roode
Kruis heeft 16.755.000 dollar bijeengebracht
voor hulpverleening.
De weerberichten van gisteren voorspel
den, dat in Zuid-Californië nog meer regen
zou vallen. In de voorafgaande 24 uur had
de neerstroomende regens reeds de lager
gelegen terreinen overstroomd. In het ge
bied van San Diego zijn talrijke personen
op bevel van de politie met vlot en plat
boomde vaartuigen uit hun bedreigde wonin
gen gehaald.
Het gevaar is nog verre van overwonnen.
Thans stuwt een krachtige Zuidenwind het
water weer op tegen de toch reeds zoo ont
zaglijk zwaar belaste dijken, die Memplis
voor overstroomingen moeten behoeden. De
windsterkte neemt bovendien nog toe. Inge
nieurs van het federale leger hebben in ver
band hiermede alle noodige maatregelen ge
nomen en hun waakzaamheid verhoogd langs
de geheele streek, die hierdoor opnieuw be
dreigd wordt. De wind had een snelheid
van 15 tot 20 mijl per uur.
RADIOREDE VAN DEN PAUS.
Voor de tweede keer sedert het begin van
zijn ziekte heeft de heilige vader thans door
middel van de radio het woord gericht tot
de geheele wereld. Deze tweede toespraak
van den paus duurde slechts zes minuten.
De paus hield met duidelijke, heldere stem
in het Latijn een rede ter gelegenheid van
de sluiting van het Eucharistisch Congres te
Manilla. De heilige vader bad, dat alle
menschen zullen naderen tot Jezus Christus,
„opdat eindelijk de Christelijke vrede zal
schitteren in de vermoeide wereld".
Evenals in zijn vorige radiorede, welke
zijne heiligheid uitsprak tijdens zijn ziekte
toen hij het bed nog niet kon verlaten,
keerde de paus zich tegen de dwalingen
van het nationaal-socialisme en het commu
nisme ten opzichte van den godsdienst, de
zedeleer en vrede, doch thans minder fel
dan de vorige keer.
Na de deelnemers aan het Eucharistisch
Congres geluk te hebben gewenscht, dat zy
onzen Heer Jezus Christus den Koning van
het Heelal, eeij schitterende triomph hebben
bereid, zeide de paus in zijn radiorede ter
gelegenheid van de sluiting van het congres
nog:
„Terwijl in onze dagen een te groot aantal
blinden, helaas, door dwaling of verleid door
hun hartstocht of het lokaas van de zonde,
of wel door een gevoel van afgunst oorlog
voeren en zich verwijderen van Jezus Chris
tus, die de wèg, de waarheid en het leven is
en los van hem een betreurenswaardig einde
tegemoet gaan, zijt gij, eerwaarde broeders
en geliefde zonen, dichter tot Hem genaderd
en door Hem het eerherstel te brengen, dat
Hem toekomt, stelt gij alles in het werk op
dat uw broeders die dwalen en allen die
gezeten zyn in de duisternis en de schadu
wen des doods zoo snel mogelijk door Hem
Botsing goed afgeloopen
mist de oorzaak?
Het stoomschip „Kertosono" van de
Rotterdamsche Llyod deelde draadloos
mede, dat het ter hoogte van Oporto
in ernstige aanvaring met het Brit-
she slagschip „Malaya" is geweest.
Hulp was echter niet onmiddellijk
noodig. Van persoonlijke ongevallen
werd geen melding gemaakt. Dit was
het eerste bericht.
Later werd gemeld:
Naar wij van de directie van de Rotter
damsche Lloyd vernemen, heeft de bot
sing tusschen de „Kertosono" en de „Ma
laya" Zaterdagavond plaats gehad. De
„Kertosono" kreeg een scheur in den
voorsteven, boven de waterlinie. Het schip
vaart op eigen kracht naar een Portu-
geetcke haven. Hoewel er geen enkel ge
vaar bestaat, blijven het Engelsche slag
schip „Malaya" en een uit Leixoes ter
assistentie gekomen Duitsche sleepboot in
de buurt van het schip.
Kapitein van de „Kertosono" is de heer
De Boer. Het schip meet 7323 ton.
Ook de „Zwarte Zee" uitgevaren.
De Rotterdamsche Lloyd ontving Zon
dagavond van den kapitein van de „Ker
tosono" draadloos bericht, dat de toestand
nog onveranderd was. De Duitsche sleep
boot „Seefalke" van den sleepdienst Bug
sier te Hamburg, welke des ochtends te
zeven uur Leixoes had verlaten, was in
den laten middag bij de „Kertosono" aan
gekomen.
Het lag evenwel in de bedoeling eerst
Maandagochtend te besluiten. In dien
tusschentijd zou het schip trachten zooveel
mogelijk zee te houden, waarbij de machi
nes op achteruit zijn gezet, teneinde het
beschadigde gedeelte zooveel mogelijk van
den waterdruk te ontlasten. Zoo dreef het
schip Zondagavond langzaam in noorde
lijke richting. Behalve de „Seefalke" bleef
ook nog de Engelsche oorlogsbodem „Ma
laya" in de nabijheid. Onder deze omstan
digheden is de aankomst van de „Kerto
sono" te Lissabon thans nog niet te be
palen.
De kapitein seinde uitdrukkelijk, dat
van een noodtoestand geen sprake is en
dat hy de situatie gunstig beoordeelde.
Omtrent de toedracht der aanvaring
wacht men het uitvoerige rapport van
den kapitein af. Ook is de juiste omvang
van beschadiging nog niet bekend.
Zeker is echter, dat het schip aan de
voorzijde gescheurd is, doch de ruimen
maken geen water. Aangenomen wordt,
dat de schade boven de waterlijn is toege
bracht.
Het gebeurde vond plaats, dwars van
Oporto op 41.8 graden N.B. en 9.40 graden
W.L.
De „Kertosono" is het grootste vracht
schip van de Rotterdamsche Lloyd en be
schikt over passagiersaccomodatie. Het
schip heeft een afmeting van 7323 ton.
Aan boord bevindt zich een lading stuk
goederen.
De Nederlandsche Motorbergingsleepboot
„Zwarte Zee" van L. Smit en Co.'s inter
nationalen sleepdienst is in den loop van
Zondag van haar station te Falmouth ver
trokken om assistentie te verleenen aan de
„Kertosono". De „Zwarte Zee" zal het
schip over 48 uur kunnen bereiken.
Nader vernemen wij nog, dat de botsing
vermoedelijk aan mist moet worden toe
geschreven.
het ware licht en het leven vinden. Dat toch
alle menschen Heir willen erkennen, be
minnen en dienen, die alleen de woorden
heeft van het eeuwig leven, zoodat de
wereld weer gezond zal worden, de zielen
zich zullen verzoenen in rechtvaardigheid
en broederlyke liefde en de christelijke
vrede weer in de vermoeide wereld zal
schitteren".
Tot slot gaf de paus "zijn apostolischen
zegen.
RELLETJES IN DUSSELDORP.
Ontevredenheid over uitzending
van vrijwilligers; er zou nog in
eenige andere steden betoogd zijn.
De „Daily Herald" publiceert een be
richt, dat volgens het blad uit onverdach
te bron afkomstig is en meldt, dat in
Dusseldorf samenscholingen zouden zijn
ontstaan, waarby zou zijn geschreeuwd:
„Geeft ons onze zonen terug, die in Spanje
zijn". De politie zou charges hebben uit
gevoerd en talrijke arrestaties hebben ver
richt. Gelijke incidenten zouden zich heb
ben voorgedaan te Berlijn en Munchen.