DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Beide partijen melden voordeelen aan de Jamara
Ho 42 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C KRAK.
Vrijdag 19 Februari 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand.
De Spaansche revolutie
Franco's troepen verklaren de rivier
te hebben overschreden.
Culera gebombardeerd.
Doodelijk verkeersongeval
te Amersfoort.
Reizen naar Spanje.
ALKMAAR
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTTENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. I ERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteurs Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 19 Februari
Aan een maaltijd der Britsche Federatie
van ijzer- en staalindustrieën heeft Wintson
Churchill gisteravond een rede gehouden,
waarin hij zijn voldoening uitsprak over de
voorstellen tot her-bewapening der regee
ring en er op wees, dat hijzelf reeds gerui-
men tijd dergelijke maatregelen had bepleit,
en voor pessimist was uitgemaakt. Hij be
treurde het zeer, dat de regeering twee jaar
noodig had alvorens een besluit te nemen
en verklaarde, dat sedert drie jaar Duitsch-
land jaarlijks gemiddeld een milliard pond
sterling aan herbewapening besteedt.
Vervolgens verklaarde Churchill dat de
verhooging der inkomstenbelasting tot zes
shillings of meer in vredestijds, daarbij in
aanmerking genomen de zware extra-belas
tingen van 10 11 shilling op de groote ver
mogens. ernstig de industrieele verbetering,
waarvan in het geheele land zich teekenen
voordoen, in gevaar zou kunnen brengen.
Verder sprak hy zijn vertrouwen uit in de
Britsche marine, die in tijd van oorlog, al
leen de bescherming van het levensmidöe-
lenvervoer en tegelijkertijd de bescherming
der kusten zal kunnen verzekeren. Ook had
hij met voldoening de reorganisatie van de
vloot gezien, een andere dringende taak, die
de regeering wacht is de ontwikkeling van
de luchtstrijdkrachten. Na een vergelijking
te hebben gemaakt tusschen communisme
en nationaal-socialisme, zeide Churchill, de
houding der regeering te bewonderen, die
een volkomen neutraliteit ten opzichte van
Spanje handhaaft.
Churchill besloot met de woorden: „Wij
willen een vrede gebaseerd op vryheid en
verdediging van rechtvaardigheid en recht".
11
Von Ribbentrop, de Duitsche ambassadeur
te Londen, heeft, zooals wy in het „Berl.
Tageblatt" lezen, Dinsdag iu de plenaire zit
ting der non-interventie-commissie een re ie
gehouden, waarin hij de houd ine van, zfji
regeering in de kwestie der niet-inmenqing
uiteenzette. (Zijn verklaring werd naar men
weet in het desbetreffende communiqué
niet weergegeven.)
Berlijn, zoo zeide hy, heeft de laatste
maanden zyn uiterste best gedaan om zoo
wel in de commissie als door rechts tree ksrh
contact met de betrokken regeeringen een
doeltreffend program op te stellen voor ds
niet-inmengir.g, dat aan den toestand in
Spanje een eind kan maken en zijn vol
komen verwoesting kan verhinderen.
Reeds by het begin van den burgeroorlog
was Duitschland van oordeel, dat slechts een
uitgebreid plan succes zou hebben en daar
om stelde het als eerste land een verbod
van deelneming van buitenlandsche vrijwil
ligers aan den burgeroorlog voor.
Dit Duitsche voorstel, waarop een soort-
In den sector van Jarama blijven de re-
geeringstroepen oprukken. Zij hebben een
positie ingenomen, vanwaar uit het behaalde
succes verdedigd kan worden; zij rukken
thans op tegen den linkervleugel van de
nationalisten, het meest kwetsbare punt. De
operatie is te middernacht begonnen en
werd in den ochtend voortgezet. Den gehee-
len ochtend bambardeerde de artillerie van
de regeering de stellingen der nationalisten
om een tegenaanval onmogelijk te maken.
De aanval van de regeeringstroepen op
Maranosa, dat den geheelen ochtend door
de artillerie der regeeringstroepen van de
omringende hoogten werd gebombardeerd,
zal binnenkort ten gevolge hebben dat het
dorp in Niemandsland komt te liggen, aan
gezien de nationalisten uit het dorp vluch
ten.
In den sector Guadalajara verbeterden de
regeringstroepen hun stellingen in de
Abanades-vallei. Een aanval der Witten op
El Pardo werd afgeslagen.
Daarentegen meldt het Radio-station van
de „Spaansche Phalanx" dat de nationalis
ten aan de Jarama blijven oprukken.
De colonne onder commando van kolonel
Barron is er in geslaagd de rivier over te
trekken en een belangrijke positie in te
nemen.
In het zuiden rukken de nationalisten
eveneens op by Motril en zyn zij reeds in
contact getreden met de verdedigers van
Almeria.
De luchtmacht der Witten heeft Culera
gebombardeerd. Het viaduct, waarover
het spoorwegverkeer tusschen Frank
rijk en Spanje loopt, werd vernield. Het
doorgaand verkeer is onmogelijk ge
maakt en de reizigers moeten hier over
stappen.
De Spaansche marine-attaché by het Qui
rinaal Estrada, die van den aanvang der
revolutie tot de nationalisten behoorde.
heeft Donderdag Rome verlaten, daar hij
gelijk Italiaansch voorstel volgde, is reeds I (joQr pranco tot commandant van de oor-
op 17 Augustus 1936 gedaan, doch het werd logshaven van Ferroe is benoemd.
Madrid bereid tot terugzending der
ter zijde gelegd. Wat de motieven waren,
aldus von Ribbentrop, voor de houding der
andere regeeringen, wil ik hier niet nagaan,
maar zjj zullen wel hierop neerkomen, dat
zij de toestrooming van vrijwilligers naar
Spanje in dien tyd niet als een ontoelaat
bare inmenging beschouwden, zooals dit ook
m het Duitsche memorandum van 7 Januari
werd uitgedrukt, waarin bovendien werd
voorgesteld alle niet-Spaansche vrijwilligers
Spanje te verwijderen.
Dat thans het Duitsche standpunt, na
^maandenlange onderhandelingen en moei
lijkheden, door de andere regeeringen is
aangenonqen, aldus spr., doet mij veel ge
noegen.
In opdracht van de Duitsche regeering
kan ik verklaren, dat Duitschland bereid is
in weerwil van de bekende transfermoei
lijkheden het gevraagde voorschot van
2000, met het oog op de spoedige inwer
kingtreding der controle te land en ter zee,
te betalen. Ik hoop, dat dit gebaar van mijn
regeering wordt gewaardeerd.
Ten slotte deed von Ribbentrop een beroep
op de andere party en om ook, meer dan in
bet verleden, aandacht te schenken aan de
kwestie der financieele ondersteuning, met
inbegrip van die van het goud der Spaan-
sche bank. Hij zeide, niet gaarne te zullen
zien, dat een oorspronkelijk door Duitsch
land gedaan voorstel ter zijde zou worden
gelegd, om dan door andere mogendheden
als hun eigen voorstel naar voren te worden
gebracht, zoodra zij zelf den tyd daartoe
gekomen achten.
tl
Naar verluidt, is de sub-commissie van
de niet-inmengingscommissie gisteren na een
vergadering van twee uur uiteengegaan. In
een communiqué wordt meegedeeld, dat de
sub-commissie de bespreking van de vraag
stukken, welke voortvloeien uit het aanbod,
dat de Portugeesche regeering heeft ged
aan de Britsche, werd voorgez
geesche aanbod werd door or Y""'ht
ter kennis van de sub-commissie g
Inzake zekere punten van het aanbod is op
heldering verstrekt.
Reuter meent te weten, dat men verm
deljjk de tegenwerpingen van Por*ug
ontzenuwen door een comprom's-formule.
welke door Portugal en Engeland tezamen
zal worden uitgewerkt.
van
aan de
vrijwilligers.
De correspondent te Parijs van de „News
Chronicle" verneemt uit betrouwbare bron,
dat de Spaansche ambassadeur aldaar het
Fransche departement van buitenlandsche
zaken heeft gepolst omtrent een voorstel om
alle buitenlandsche vrijwilligers, die strijden
aan de zijde der regeering, naar huis te
zenden, in ruil voor de terugroeping
alle vreemdelingen, die vechten
zijde der opstandelingen.
De Spanjaarden zouden onder „vreemde
lingen" ook verstaan de Marokkanen en de
leden van het vreemdelingenlegioen. De
Franschen zouden de terugroeping van die
troepen onmogelyk achten en de terug
roeping willen beperken tot de Duitschers
en de Italianen.
Vrouwenbetooging in Barcelona.
Duizenden vrouwen hebben te Barcelona
een betooging gehouden voor het paleis van
de generaliteit. Zij protesteerden tegende
rechtsche bombardementen van ee
stad en wilden zich begeven naar de consu
laten van Frankryk en Engela,^m n den
staatssecretaris van het presidiu
generaliteitsraad haalde haar echte-over
uiteen te gaan, teneinde te voor -
onruststokende dementen zich tusschen ha
zouden begeven en haar betooging van aard
zouden doen veranderen.
Berichten uit de hoofdstad.
Gistermiddag om drie uur zyn de opstan
delingen overgegaan tot een tegenaanval op
^OOtTmarf afkomstig ui^SevUla en Badajoz
St De aanval duurde drie uur, maar dank zij
het werk der dinamiteros uit de regeerings-
gelederen slaagden de loyalen er in den
aanval te stuiten. Een-en-twintig driemoton-
ge toestellen vlogen tydens den stryd
boven het slagveld, waar zy de stellingen
der regeeringstroepen bestookten. Eskaders
luchtstrijdkrachten der regeering leverden
slag in de lucht- Zeven toestellen de opstan
delingen en vier der regeeringstroepen
stortten tijdens deze gevechten neer.
Voor Morata de Tajuna wordt de strijd,
waartoe de regeeringstroepen het initiatief
hadden genomen, voortgezet.
Naar vernomen wordt zou generaal Asen
sion, onder-staatssecretaris van oorlog, zijn
ontslag hebben genomen. Hij zou bij de
reserve worden ingedeeld.
Communiqué van het rechtsche
hoofdkwartier.
Hq# rechtsche hoofdkwartier heeft een
communiqué gepubliceerd, waarin wordt
medegedeeld dat de bedrijvigheid aan alle
fronten zeer beperkt is geweest. De lucht
strijdkrachten daarentegen waren zeer
actief. Aan het front van Aragon hebben de
rechtschen op het vliegveld van Tardiente
drie vliegtuigen in brand geschoten en twee
andere beschadigd. Tijdens het eerste lucht
gevecht boven Madrid werden acht regee
ringstoestellen door de rechtsche jacht- en
bombardementsvliegtuigen neergeschoten
Tijdens het tweede luchtgevecht, des mid
dags. werden nog twee regeeringstoestellen
vernield.
Communiqué van den verdedigings
raad in Barcelona.
Een door den verdedigingsraad van Bar
celona gepubliceerd communiqué meldt, dat
de rechtschen een krachtigen druk hebben
uitgeoefend op de v^schillende fronten in
Aragon. De aanval zou vooral krachtig zijn
geweest in den sector van Montalban. In het
zuidelijk gebied werden de opstandelingen
krachtig teruggeslagen, waarbij zij groote
verliezen leden. In het uiterste zuiden heb
ben de rechtschen met vliegtuigen, strijd
wagens en troepen van het vreemdelingen
legioen een aanval ondernomen, de regee
ringstroepen slaagden er echter in hun op-
marsch tot staan te brengen en wisten zelfs
hun eigen stellingen in deze streek te ver
sterken.
ORDSJONIKIDZE OVERLEDEN.
Stalin's rechterhand.
Officieel wordt medegedeeld, dat de Rus
sische volkscommissaris voor de zware in
dustrie, lid van het Politiebureau van het
centraal comité der communistische partij
der Sovjet-Unie, Ordsjonikidze, gistermid
dag te zijnen huize in het Kremlin aan een
hartverlamming is overleden.
Een strijder.
In de necrologie, welke geteekend is door
Stalin Molotof, Kaganowitsj, Worosjilof,
Kalinin en andere vooraanstaande leden
van regeering en partij, wordt de gisteren
overleden volkscommissaris voor de zware
industrie, Ordsjonikidze, als volgt gehul
digd:
„De dood heeft aan onze gelederen ont
rukt een vooraanstaanden leider en onver-
moeibaren strijder voor de zaak der partij,
den van strijdlust vervulden organisator der
socialistische industrie, onzen getrouwen,
geliefden medewerker en vriend. De laatste
zeven jaren stond Ordsjonikidze aan het
hoofd van de zware industrie der Sovjet-
Unie. Met zijn naam zijn de grootste over
winningen der socialistische volkshuishoud
kunde verbonden. Met zijn hulp volbracht
de partij de buitengewoon moeilijke taak
van den opbouw der machtig voortgeschre
den zware industrie in ons land, welke nieu
we hulpmiddelen verschafte aan den land
bouw, het verkeer en de landverdediging".
Het centraal uitvoerend comité der partij
schrijft: „De dood van Ordsjonikidze is een
buitengewoon zwaar verlies voor de geheele
partij en het geheele land. Zyn strijd voor
de proletarische revolutie voor den opbouw
van het socialisme in ons land zal alle par
ty leden, alle arbeiders tot verderen strijd
bezielen, tot de zege van socialisme, tot
nieuwe prestaties in de industrie en tot een
nieuwen bloei van onze geheele socialisti
sche volkshuishouding".
(Ordsjonikidze is geboren in 1886 en be
gon zjjn revolutionaire actie in Trans-kau-
kasie in 1903 waar hij Stalin ontmoette,
wiens vriend en medewerker hij bleef voor
zijn geheele leven. In 1908 werd hy veroor
deeld tot levenslange verbanning naar Si
berië. Hy ontvluchtte en hervatte zyn revo
lutionairen arbeid in samenwerking met
Lenin. In 1912 opnieuw naar Siberie ver
bannen, werd hy hieruit door de revolutie
van Februari bevrijd en werd een der lei
dende voorbereiders van de October-revo-
lutie. Van 1919 tot 1921 voerde hy het bevel
over het roode leger in het zuiden en in
Kaukasie.)
ITALIAANSCH SCHIP VERGAAN.
Eenige dooden
Lloyds verneemt uit Piraeus, dat het
Italiaansche marine-hulpschip „Eriedano"
te Cerigotta is vergaan.
Naar vernomen wordt, zijn hierbij en
kele personen om het leven gekomen.
DRIE ZWAAR GEWONDEN BIJ
GRANAAT-ONTPLOFFING.
In het gebouw van het Portugeesche
legioen te Lissabon is een granaat ont
ploft. Drie personen werden ernstig ge
wond in het ziekenhuis opgenomen.
ERNSTIG ONGELUK AAN BOORD VAN
AMERIKAANSCH OORLOGSSCHIP.
De commandant van de Amerikaansche
Zuidzeevloot, admiraal Hepburn, heeft
geseind, dat tengevolge van het explodee-
ren van 'n kanon van vijf duim aan boord
van het Amerikaansche oorlogsschip
„Wyoming" zes man gedood en tien ge
wond zijn.
HONDSDOLHEID ONDER ZIGEUNERS.
Te Cluj, de hoofdstad van Trans-Sylva-
nie, zijn 111 zigeuners in een ziekenhuis
opgenomen, wegens ernstige verschijnselen
van hondsdolheid. Zij hadden vleesch ge-
geen van een vaTken, dat aan een beet van
een dollen hond was gestorven.
ERNSTIG AUTOBUSONGELUK IN PERU
Twaalf dooden, elf gewonden
Op een afstand van twee en een halven
mijl van La Merced in Peru, is een autobus
uit Coloniale Perene waarin 23 passagiers
gezeten waren, van den weg geslipt en in
een afgrond gestort. Twaalf der inzittenden
kwamen om b*t leven, elf werden gewond
BRAND IN TABAKSFABRIEK TE
DONDEN.
Gistermorgen is in een tabaksfabriek in
Londen een felle brand uitgebroken. Ruim
300 brandweerlieden bestreden het vuur.
Ook een aangrenzende fabriek werd een
prooi der vlammen, terwijl een tiental kan
toorgebouwen schade bekwamen.
LAWINE VERNIELT ELECTRISCHE
CENTRALE.
In den afgeloopen nacht is van den 2300
meter hoogen Mont Regnier (O. Frankrijk)
een lawine neergekomen, die de elect-ische
centrale van Berger, gelegen op 700 meter
heeft vernield en pas tot stilstand kwam bij
de eerste huizen van een dorpje in dit ge
bied.
ZAHAROFF'S NALATENSCHAP
BETREKKELIJK KLEIN.
Zijn vermogen in de laatste tien
jaar sterk geslonken.
Wijlen Sir Basil Zaharoff, de bekende
handelaar in oorlogsmateriaal en eens een
der rijkste menschen ter wereld, heeft in
Engeland bezittingen ter waarde van
193.103 nagelaten. Degenen, die in nauwe
betrekking tot Sir Basil hebben gestaan, wa
ren volgens de „Daily Telegraph" niet ver
baasd over het feit, dat dit bedrag betrek
kelijk klein is.
Toen Zaharoff's bezit het grootst was,
werd het op minstens 10.000.000 geschat.
Maar in de laatste tien jaar verloor hij drie
a vier millioen pond sterling bij het finan
cieren van de ondernemingen van wijlen
Venizelos, den vroegeren Griekschen repu-
tlikeinschen leider. Bovendien leed hij nog
verscheidene andere verliezen.
Iemand uit de omgeving van Sir Basil ver
klaarde, dat zijn nalatenschap nauwelijks
meer dan 1.000.000 kon hebben bedra
gen. Het grootste gedeelte van zijn bezit
bevond zich in Frankrijk. „Sir Basil's ver
mogen", aldus bovenbedoelde zegsman, „was
acht a tien jaar geleden het grootst. Het
geld is sedert dien in een stichting in
Luxemburg belegd. Wat hij thans bij testa
ment nalaat, is slechts wat hij noodig had
vcor zijn gewone leefwijze".
Volgens zijn testament, dat 13 September
1931 is gedateerd, en dat twee aanhangse's,
resp. van 4 Mei 1932 en 15 October 1932
heeft, erft zyn aangenomen dochter Angeia
(mevrouw Angela de Bourbon) het kasteel
Balincourt en zijn huis aan de Avenue Hoche
te Parijs, en tweevijfde van de rest van zijn
nalatenschap. De overige drievijfde van deze
rest krijgt zijn andere aangenomen dochter,
mevr. Christine Walford. Deze twee dames
waren Sir Basil's stiefdochters.
GEZAGVOERDER OP REIS
OVERLEDEN.
Het Nederlandsche stoomschip Calypso,
van de Koninklijke Nederlandsche Stoom
boot Maatschappij te Amsterdam, op weg
van Valencia naar Amsterdam is gisteren
te Lissabon binnen geloopen. De kapitein
van de Calypso is gestorven.
Taxi in botsing met truck van
vrachtwagen.
Een ernstig verkeersongeluk heeft zich
hedenmorgen in de vroegte voorgedaan
op den Utrechtschen weg tusschen den
Spitsheuvel en het ziekenhuis „De Lich
tenberg" te Amersfoort.
De 27-jarige P. van K. uit Amers
foort keerde met een taxi, bestuurd door
zekeren D. H., huiswaarts. De chauffeur
zag zich plotseling geplaatst voor een
stilstaanden truck van een vrachtauto.
Een botsing kon niet meer worden voor
komen. Van K. naast den chauffeur ge
zeten, vloog door de voorruit en bleef
ernstig gewond op den weg liggen. Bij
het transport naar „De Lichtenberg" is
de man overleden.
De bestuurder van de taxi, eveneens
woonachtig te Amersfoort, liep kwetsu
ren aan het hoofd op. Hij verklaarde
later, dat het achterlicht van den
vrachtwagen niet heeft gebrand.
Van K. laat een vrouw met drie jonge
kinderen achter.
Goedkeuring van de regeering noodig.
De regeeringspersdienst meldde heden
middag, dat, in verband met den toestand in
Spanje, vanaf Zaterdag 20 Februari 1937,
hier te lande speciale paspoortvoorschriften
voor reizen van Nederlanders naar Spanje
zullen gelden.
Iedere Nederlander, die na den bovenge-
noemden datum zich naar Spanje wenscht
te begeven zal, ongeacht de geldigheid van
het paspoort, vóór dien datum, in zyn pas
poort een speciale aanteekening dienen te
laten plaatsen luidende: „goedgekeurd voor
reizen naar Spanje".
Deze speciale aanteekening voor reizen
naar Spanje zal door de bevoegde ambtena
ren, belast met de uitgifte of verlenging van
paspoorten, alleen dan in het paspoort wor
den geplaatst, indien de aanvrager hun aan
nemelijk kan maken, dat hij zich niet naar
Spanje begeeft om aldaar bij een der strij
dende partijen dienst te gaan nemen.
Er wordt nadrukkelijk de aandacht op ge
vestigd, dat men bij het ontbreken van deze
speciale aanteekening in zijn paspoort ern
stig gevaar loopt bij reizen naar Spanje na
den 20sten Februari 1937 of zyn bestemming
in het geheel niet te bereiken of andere
moeilijkheden of onaangenaamheden te
ondervinden.
DR. A. LOUDON GEZANT IN BERN.
Naar wij vernemen is binnenkort de
benoeming te verwachten van dr. A.
Loudon tot Hr. Ms. gezant te Bern.
De nieuwbenoemde gezant te Bern dr. A.
Loudon is op 5 Juni 1892 in den Haag gebo
ren. Hij studeerde aan de Leidsche univer
siteit in de rechten en trad na de diploma
tieke examens te hebben afgelegd, in Juni
1920 in diplomatieken dienst. Als gezant
schapsattaché was hij aan de legatie te
Londen en later als gezantschapssecretaris
2de klasse aan het gezantschap te Buenos
Aires verbonden.
Ook van de legatie te Washington maakte
dr. Loudon deel uit. Bij K.B. van 17 Juni
1926 werd hy benoemd tot gezantschapsse
cretaris eerste klasse Na een jaar verlof
buiten bezwaar van 's lands schatkist te heb
ben genoten, werd hij bij de legatie te Ma
drid aangesteld. Zijn benoeming tot gezant-
schapsraad volgde in Mei 1932. In hetzelfde
jaar benoemde de regeering dr. Loudon tot
tijdelijk zaakgelastigde te Lissabon en met
ingang van 20 November 1934 verleende
zij hem den persoonlijken titel van buiten
gewoon gezant en gevolmachtigd minister.
Dr. Loudon is officier in de orde van
Oranje Nassau, ridder in de Nederlandsche
leeuw en drager van verschillende buiten
landsche ordeteekenen.
HET ONGELUK MET DEN STEIGER
VAN HET BOSBAD.
Geen goedkeuring van bouw-
inspectie.
De directeur van bouw- en woningtoezicht
te 's-Gravenhage verzoekt ons mede te dee-
len, dat in tegenstelling met dienaan
gaande gepubliceerde berichten de stei
ger, die by den bouw van het Bosbad in de
Residentie bezweken is, niet was goedge
keurd door bouw- en woningtoezicht. De
steiger was niet ter keuring aangeboden
en dus ook niet geïnspecteerd.
