DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN ONSTREKEN. Hoe het controle-systeem zal werken. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 55 Dit nummer bestaat uit vier bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 6 Maart 1937 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 139e Jaargang De algemeene toestand. Alkmaar, 6 Maart. Te Boedapest hebben zich politieke ge beurtenissen voorgedaan, waarvan het ka rakter en de "beteekenis nog moeilijk zijn vast te stellen, doch die groot opzien hebben gebaard. Gedurende de laatste 48 uur is de aandacht in beslag genomen door een reeks besprekingen tusschen de politieke leiders De grootste geheimhouding werd verlangd en de pers heeft dan ook het stilzwijgen bewaard. Niettemin heeft zich het gerucht verspreid, dat de minister-president had vernomen, dat behaalde groepen van uiterst rechts, gesteund door de organisatie „Move" en beschikkend over geld uit het buitenland, een beweging voorbereidden, die hen min stens van het minister-presidentschap zou verzekeren.,. Hoewel dit gerucht niet bevestigd wordt, sluit het aan bij de problemen, waarmede de leiders zich den laatsten tijd hebben bezig gehouden. Bovendien kan alleen dit gerucht een verklaring geven voor de woor den, Donderdag door Daranyi gesproken. In een toespraak tot de afdeeling Boedapest van de partij der nationale eenheid heeft de minister-president namelijk gezegd: „De toestand van het land zoowel ten aanzien van het binnenland als ten aanzien van het buitenland, laat niet toe, dat men zich aan avonturen waagt. In ieder geval zal de regeering de plaatselijke orde handhaven: zij heeft er de middelen toe". In verband met bovenstaande is het in teressant te weten, dat sedert hij zijn ambt aanvaardde, en in het bijzonder na den dood van Goemboes, minister-president Daranyi er naar gestreefd heeft, de overdreven Duitschgezinde en nationaal-socialistisch- gezinde actie der uiterst rechtsche elementen te neutraliseeren. Deze elementen bevatten de eigenlijke nationaal-socialisten, de „Pijl- kruisers" en Zeiskruisers", de rasorganisatie „Toroel", de organisatie „Move" en groepen van de uiterste rechterzijde van de partij der nationale eenheid, met de heeren Marton en Mecser. Zij hadden mecimalen uiting gegeven aan ontevredenheid en met voldoening kennis genomen van de benoeming van Marton tot medebestuurder der partij der nationale eenheid, een eerefunctie. Marton, die onder Goemboes had getracht het land te organiseeren volgens de for mules der autoritaire staten, was ook voor zitter van de zeer machtige „Move", die de oud-officieren in Ijet kader van nationalis tische actie in zich vereenigt en over grooten invloed bij leger, politie en bestuur beschikt. Als men geloof mag schenken aan de ge ruchten, die te Boedapest de ronde doen. is het deze organisatie geweest, die het initia tief tot de beweging heeft genomen. Door haar toedoen zouden belangrijke sommen uit het buitenland verdeeld zijn. Hoe het zij, het schijnt niet, dat de regee ring het tot een schandaal zal laten komen Daranyi schijnt slechts te wenschen, dat zijn tegenstanders ongevaarlijk worden gemaakt en dat elke mogelijke terugslag, in het bij zonder op internationaal terrein, voorkomen wordt. Havas meldt nog uit Boedapest (vermoe delijk in verband met het voorgaande) dat het mogelijk is dat binnenkort een minister van binnenlandsche zaken zal worden be noemd. Op het oogenblik is Daranyi minister van binnenlandsche zaken ad interim. Als candidaat wordt genoemd de ondervoorzitter der Kamer Bobory. Voorts meldt Havas, dat de hoofdcommis saris van politie van Boedapest Ferenczy zijn ontslag heeft genomen. Er is nog geen op volger voor hem benoemd. REGEERINGSVORM IS ZAAK, DIE ALLEN OOSTENRIJK AANGAAT. Aldus verklaart Schuschnigg. In en te Grasz voor leden van het vader- landsche front gehouden rede heeft bonds kanselier Schuschnigg, blijkbaar als ant woord op de houding, die kortgeleden in de officieuse Italiaansche pers tot uiting kwam, zijn verklarisg van 14 Februari bevestigd, waarin de kanselier voor zichzelf en het vaderlandsche front het recht opeischte om, wanneer dit gewenscht mocht worden ge oordeeld, een uitspraak te vragen over den Oostenrijkschen regeeringsvorm. „In weer wil van alle commentaren, aldus Schusch nigg, zal aan mijn verklaring van 14 Februari geen woord worden toegevoegd, noch zal een woord hiervan worden teruggenomen, zoo min wat den kern als wat den vorm be treft". Schuschnigg wekte ten slotte op tot aan sluiting bij het vaderlandsche front. Deze oproep schijnt de laatste te zijn, aangezien de kanselier bekend maakte, dat de inschrij vingen voor het vaderlandsche front binnen kort gestaakt zullen worden. De Spaansche revolutie Miaja zou gereed staan Madrid te ontvluchten. De non-interventie commissie bijeen. In diplomatieke kringen te Londen verneemt men, dat de groote lijnen van het controleplan, hetwelk aan de vol tallige afzijdigheids-commissie zal wor den voorgelegd, als volgt zullen zijn: Er komt een internationaal bureau voor de non-interventie, bestaande uit een voorzitter benoemd door de non interventie-commissie en uit vertegen woordigers, benoemd door de Engel- sche, Fransche, Duitsche, Italiaansche en Russische regeering. Dit bureau zal de leiding van de controle hebben zoowel te land als ter zee. Bekend is reeds, dat de Engelsche regeering de con trole van de PortugeeschSpaansche grens op zich heeft genomen. De 130 Engelsche waarnemers voor dit doel zullen verbonden worden aan het personeel van de Engelsche legatie te Lissabon. De Britsche regeering heeft de verzekering gegeven, dat de Portu- geesche regeering aan de Britsche zoodanige faciliteiten heeft verleend, dat zij haar taak zal kunnen uitvoeren. De Fransch Spaansche grens wordt gecontroleerd door een internationale commissie, bestaande uit 130 personen. De grens van Gibraltar met Spanje wordt gecontroleerd door 5 waar nemers. Non-interventie besprekingen. De onder-commissie voor de niet-inmen- ging is gisteren bijeengekomen. Daarna zou ook de voltallige commissie vergaderen, maar op het laatste oogenblik is dat uitge steld, men vermoedt tot de volgende week Maandag. Het communiqué, dat na afloop van de vergadering der ondercommissie is uitgegeven, zegt alleen maar, dat de com missie het deskundigen-rapport betreffende de controle ter zee heeft bestudeerd en dat zij haar besprekingen hedenochtend zal voortzetten. Reuter meent te weten, dat zich zekere technische moeilijkheden hebben voorgedaan met name ten aanzien van de bepaling, dat Russische koopvaardijschepen te Lissabon neutrale waarnemers ,aan boord moeten nemen. Daar Portugal geen diplo matieke relaties met Rusland onderhoudt, zou het weinig i genegen zijn aan de Russi sche koopvaardijschepen toe te staan Lissa bon binnen te loopen. Maiski protesteerde met kracht tegen een dergelijke houding van Portugal en zoo is het geheele vraag stuk der Portugeesche havens als plaats van inscheping der neutrale waarnemers nog niet geregeld. VAN DE FRONTEN. Gisteravond om acht uur heeft het recht sche hoofdkwartier een officiëel commu niqué uitgegeven, waarin o.m. wordt mede gedeeld: Aan het front van Asturië zijn wij over gegaan tot verbetering van onze voorhoede linies in den sector van Escamplero, waarbij wij verscheidene loopgraaflinies van den vijand afsneden. De regeeringstroepen hebben een aanval ondernomen op Oviedo, waarbij zij ge steund werden door tanks. Zij werden teruggeslagen, twee tanks werden vernield. De vijand leed zware verliezen. Een regee- ringsvliegtuig werd neergeschoten. Versterkte divisie voor Madrid: Onbe langrijk geweer- en geschutvuur. Dit communiqué gaat vergezeld van een nota, waarin gezegd wordt, dat de berichten, die door de „roode" zenders verspreid wor den ter ondersteuning van het moreel der militietroepen, absoluut onjuist zijn, o.m. de berichten, welke betrekking hebben op be zettingen van Toledo, Naval Carnero, de Universiteitswijk, en vorderingen, die ge maakt zouden zijn aan het front van Asturië. In den laatsten sector, aldus de nota, hebben de „rooden" bloedige neder lagen geleden. Hun doodental overschrijdt de vierduizend. Gebombardeerd schip strandt. Het Spaansche schip „Legazpi" dat van Rosas onderweg was .naar Barcelona, is door driemotorige vliegtuigen gebombardeerd buiten Tamariu. Geen enkele bom trof doel, maar de opvarenden sprongen in zee en het schip, dat onbestuurd achterbleef, strandde op de kust van Llafranc. Regeerings- vliegtuigen hebben de bombardementstoe stellen achtervolgd, doch hierbij is, tenge volge van een motordefect, een regeerings- toestel neergestort, twee personen vonden den dood. Miaja zou gereed staan om te vluchten. Radio Ponte Vendra deelt mede, dat, vol gens uit Madrid ontvahgen berichten, gene raal Miaja een zeker aantal vrachtwagens in gereedheid heeft gébracht nabij het ko ninklijk paleis, teneinde binnenkort te vluchten met alle led^n van den Madri- leenschen verdedigirjgsraad, zoodra de rechtschen de hoofdstad zullen binnenruk ken, aangezien tegenstand niet meer moge lijk is. Verder deelt deze rechtsche zender mede, dat op gevangenen aan het front van Aragon gevonden brieven bevestigen, dat het gebrek aan levensmiddelen in de regeeringszones toeneemt: men moet er lang in de rij staan om brood en melk te krijgen, vleesch ontbreekt geheel en al. 139 vliegtuigen der regeering neergehaald. Een der speciale vefslaggevers van Havas meldt, dat van officiëele zijde wordt mede gedeeld, dat sinds het uitbreken der vijan delijkheden 139 vliegtuigen dA regeering achter de linies der rechtsche troepen wer den neergehaald. Verscheidene andere toestellen 2ijn achter de linies der regeeringstroepen terecht ge komen. Regeeringsberichten. Het radiostation der C.N.T. deelde gister avond mede: In den sector van Guadalajara hebben wij eenige loopgraven ingenomen. In den sector van Custa de Las Perdices heeft de vijand tot tweemaal toe een aanval ondernomen om onzen tegenstand te peilen doch hij werd met groote verliezen teruggeworpèn. Wij ondernamen tegenaanvallen, waarbij wij onze stellingen konden verbeteren. In den sector van Carabanchel zijn twee vliegtuigen der opstandelingen neergehaald. In den sector van Pardo heeft de vijand onze stellingen bij Zarzuela gebombardeerd. Na een verwoeden tegenaanval namen wij bezit van nieuwe loopgravenlinies. In den sector van de Jarama is de viiand nabij Arganda, la Maranosa en San Martin de la Vega in het defensief. Het verre Oosten COMPROMIS TUSSCHEN NANKING EN DE COMMUNISTEN? Een bericht van den correspondent te Sjanghai van de (Japansche) Nitsji Nitsji Sjimboen heeft sensatie gewekt. Hij meldt n.1., dat een compromis is tot stand gekomen tusschen de regeering van Nanking en de communistische troepen in China. De correspondent zegt, dat de voorwaar den van het compromis behelzen: 1. het eindigen van alle internationale twisten; 2. de invrijheid stelling van alle politieke misdadigers; 3. bijeenroeping van een volkscongres tot redding van de natie; 4. krachtige voorbereidingen van den ge- wapenden tegenstand tegen Japan; 5. Verbetering van de levensvoorwaarden, waarvoor de communistische troepen garant zullen zijn. Verder zou volgens den correspondent zijn bepaald: 1. Beëindiging van militaire operaties, welke ten doel hebben de regeering van Nanking omver te werpen, 2. de Chineesche Sovjet-regeering zal her doopt worden in „specialen politieken raad, 3. de communistische troepen zouden onder controle worden geplaatst van de regeering van Nanking, doch onder hun eigen officieren blijven. Steekt de Komintern achter deze zaak? De correspondent beweert, dat de Komin tern achter de Chineesche communistische partij zou staan, hij is van meening, dat de Komintern de bolsjewisatie van China tijde lijk zou hebben laten vallen en in plaats daarvan voornemens zou zijn een gemeen schappelijk anti-Japansch front te vormen tusschen China en Sovjet-Rusland. DE WEICHSEL BUITEN DE OEVERS. GETREDEN. In de provincie Kieltsje is de Weichsel buiten de oevers getreden, waardoor ver scheidene dorpen overstroomd zijn. Nabij Obornokof heeft zich over een lengte van 13 K.M. een geweldige ijsmassa opgestuwd, welke de bruggen dreigt te vernielen. De artillerie tracht door kanonscheten deze ijsmassa stuk te schieten. De stakingen in Tunis. De ontevredenheid onder de mijn werkers. In de mijn Metlaqui is de kalmte geheel hersteld. Alle door de stakers bezette diens ten, werden ontruimd. Gisterochtend zijn drie mitraill°ses bewapende auto's aangeko men. Vele dooden en gewonden. Op het oogenblik bedraagt het aantal dooden als gevolg van de botsingen 13, al len arbeiders. Verder zijn 26 arbeiders ge wond. Aan de zijde der politie en militaire zijn vijf man gewond. Gisterochtend zijn militaire versterkingen gezonden naar de mijn Mdila. Hevige incidenten te Mdila. Om twee uur gistermiddag hebben zich naar gemeld wordt, hevige incidenten voor gedaan bij de mijn Mdila (Zuid-Tunis), waarbij vier stakers zouden zijn gedood. Bijzonderheden heeft men nog niet ont vangen. Negen inlanders gedood. De president-generaal van Tunis, Guillon, die op weg naar Parijs was, heeft verklaard, dat thans te Matlaqui alles kalm is. Tijdens de- incidenten van Donde-dag behoefte al leen de gendarmerie op ve treden. Bij de ontlusten zijn in het totaal negen inlanders gedood, 27 personen werden gekwetst, waarvan tien gendarmen en spahis. Te Moelares blijft de toestand zeer ge spannen. De president gelooft niet, dat de onlus ten een politieken achtergrond hebben. De president voegde hier aan toe, dat hij te Parijs een bezoek zou brengen aan den di recteur van de Gafsafcsfaat-maatschappij. Hij hoopt, dat een regeling tot stand zal ko men in het conflict, dat is ontstaan over den uitleg van het collectief contract dat twee maanden geleden is ge teekend. Amerika biedt excuses aan voor Laguardia's opmerkingen. Mondelinge verklaring tegenover Duitschen ambassadeur. De Amerikaansche regeering heeft Duitsch- landhaar verontschuldigingen aangeboden naar aanleiding van beleedigende opmerkin gen van burgemeester Laguardia van New- York. De verontschuldigingen werden gemaakt in den vorm van een mondelinge verklaring van Dunn, den chef der afdeeling West- Europeesche zaken van het departement van buitenlandsche zaken, tegenover den Duitschen ambassaderaad Thomson. Dunn zeide, dat hij de woorden, welke de Duitsche rijksregeering kwetsten en welke niet de houding der regeering van de Ver. Staten weergeven, afkeurt. Anderzijds wees Dunn echter op het recht van vrijheid van spreken in de Ver. Staten, welk recht bij de Grondwet aan iederen burger wordt ge waarborgd en als een nationaal erfgoed wordt gewaardeerd. (Burgemeester Laguardia werd op 11 De cember 1882 geboren als zoon van een Ita- liaansch kapelmeester, die naar Amerika was geëmigreerd, te New-York en studeer de later in de rechten aan de universiteit van Prescott in Arizona. In 1929 trad hij in het huwelijk met Marie Fisher. Van 1901 tot 1904 was hij Amerikaansch consul te Boe dapest en te Triëst, in het toenmalige Oos tenrijk, van 1904 tot 1906 te Fiume. In 1910 vestigde hij zich als advocaat te New-York en van 1915 tot 1917 was hij waarnemend procureur-generaal van New-York. Van 1917 tot 1921 en 1923 tot 1933 was hij lid van het congres. In 1934 werd hij tot mayor van New-York gekozen. In 1917 nam Laguardia dienst als luite nant bij de luchtmacht der Ver. Staten, waar hij werd bevorderd eerst tot kapitein, later tot majoor. Hij was belast met een comman do bij de luchtmacht aan het Italiaansche front en nam deel aan bombardementen uit de lucht. Hij werd begiftigd met. het oorlogs- kruis van de Ver. Staten en met het ridder kruis van de Kroon van Italië.) Laguardia handhaaft zijn woorden. Nadat burgemeester La Guarda vernomen had, dat het Amerikaansche departement van buitenlandsche zaken den Duitschen ambassadeur verontschuldigingen had aan geboden, verklaarde hij zijn woorden te handhaven en te herhalen. „De Duitsche regeering heeft wel snel ge merkt, dat hij aan haar heeft gedacht. La Guardia weet niet of dit moet worden toegeschreven aan de levendigheid van zijn beschrijving of aan het onrustige geweten van deze regeering." LAWINES BIJ BOLZANO. Door talrijke lawines in de Italiaansche alpen bij Bolzano zijn de verbindingen verbroken. Een arbeider is in een afgrond geworpen, waar hij den dood vond; een tweede werkman wordt vermist; men vreest, dat ook hij door een lawine is meegesleurd. i Nederlanders aan het hoofd van de contróle? Volgens „Evening News" als vast staand te beschouwen. De internationale non-interventie-commis sie komt vandaag, aldus het Hbld., weder te Londen bijeen om de laatste punten van het plan ter voorkoming van het zenden van oorlogsmateriaal naar Spanje te bespre ken. Op de gisteren gehouden zitting van de sub-commissie bleek, dat de kosten van de uitoefening van controle op den uitvoer van goederen naar de Canarische eilanden zeer hoog zouden worden, wanneer er schepen buiten territoriale wateren, die als basis zou den kunnen dienen voor de buitenlandsche waarnemers, naar de Canarische eilanden werden gestuurd. Men zal nu trachten een plan uit te werken, waardoor zonder te hoo- ge kosten een doelmatige controle kan wor den uitgeoefend. Volgens den diplomatieken medewer ker van de „Evening News' wordt het thans als zeker beschouwd, dat de or ganisatie van het geheele controle-stel sel en verder het opperbevel over het internationale vloottoezicht in handen van Nederlanders Zal worden gesteld. Volgens hem komt de gep. vice-admï- raal de Graaff aan het hoofd van het non-interventie-bureau, dat in Londen wordt gesticht, indien hij de tot hem gerichte uitnoodiging aanneemt. Den Nederlandschen gep. schout bij nacht Olivier zou het opperbevel over de schepen van Groot-Britannië, Frank rijk, Duitschland en Italië worden aan geboden en aan den Deenschen generaal Lunn het opperbevel over de controle aan de landgrens tusschen Frankrijk en Spanje. DUITSCHE ANTI-FASCISTEN IN BRAZILIË WACHTEN OP HUN VONNIS. Hun vrouwen zouden te Hamburg gevangen zitten. Honderdvijftig personen, die in 1935 aan den opstand in Brazilië hebben deelgeno men, wachten thans te Rio de Janeiro op hun vonnis, schrijft de Braziliaansche cor respondent van de „Manchester Guardian". Hierbij zijn twee Duitschers, Prestes en Ewert genaamd, van wie eerstgenoemde het hem ten laste gelegde nimmer heeft ontkend. Ewert daarentegen heeft steeds zijn on schuld volgehouden, terwijl er blijkbaar ook geen bezwarend materiaal tegen hem kan worden ingebracht. Hij is vroeger in Duitsch land lid geweest van de communistische Rijksdagfractie, doch bedankte hiervoor, om dat hij het niet met de politiek van de K. P. D. eens was. In 1928 vertrok hij uit Duitsch land naar de Ver. Staten en vandaar in 1935 met zijn vrouw naar Brazilië. Einde 1935 werden zij hier gearresteerd, beschuldigd van deelneming aan den opstand. Men ver dacht Ewert er ook van agent van de Ko- rmintern in Brazilië te zijn. Terwijl Prestes en Ewert in de gevange nis zaten, werden hun vrouwen naar Duitschland teruggezonden. Dit was, aldus de correspondent van den „Manchester Guardian", niet noodig geweest, want zoo wel de regeering van de Ver. Staten, als van Frankrijk en Mexico hadden aangeboden den vrouwen asyl te verleenen. De Duitsche re geering had echter blijkbaar haar uitleve ring gevraagd. De twee vrouwen zouden thans te Ham burg in de gevangenis zitten, zonder dat er eenige aanklacht tegen haar is ingediend. NOODLOTTIGE BRAND TE NEW-YORK. In Surfolk Street zijn vier huizen door een brand gedeeltelijk vernield. Twee men- schen kwamen in de vlammen om, terwijl verschillende personen gewond werden. VIER KINDEREN DOOR ONTPLOFBARE GRANAAT GEWOND. Vier kinderen, die op de vroegere slag velden by Yperen een granaat hadden ge vonden, welke tot ontploffing kwam, zijn ernstig gewond. SLECHTS EEN GEREDDE VAN DE „LOUKIA". Thans wordt gemeld, dat de Grieksche tankboot „Loukia", die in de nabijheid van de Spaansche kust op een mijn is gestooten, met 23 leden zijner bemanning in de diepte is verdwenen. Slechts één der opvarenden werd gered. Het vaartuig werd letterlijk in tweeën gebroken, terwijl tengevolge van de petroleum-lading brand aan boord uit brak. Schepen, welke zich in de nabijheid be vonden, waarschuwden de Spaansche havens, doch de hulp kwam te laat

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1