DAGBLAD VOOR
EN OMSTREKEN.
Het controlestelsel langs de Spaansche kust.
De tinbaggermolen „Kantoeng" vergaan.
COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 56
Oit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Maandag 8 Maart 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Alkmaar, 8 Maart.
De Fransche minister-president Leon
Blum heeft Zondagavond voor de radio een
redevoering gehouden, waarin hij o.a. uit
eenzette, dat het doel der maatregelen,
waartoe de regeering Vrijdag heeft beslo
ten, uitsluitend was een duurzame oplossing
voor de situatie te vinden t. o. v. de econo
mische problemen, welke men vaak in en
buiten Frankrijk in sombere kleuren heeft
geschilderd, en die inderdaad ernstig zijn:
De Fransche regeering heeft gedacht en
denkt nog steeds, dat een eenmaal geconso
lideerde economisch herstel een financieel
herstel zal teweeg brengen. Ernstige ge
ruchten werden in omloop gebracht en men
vroeg zich af, of de frank ondanks de mo
netaire aanpassing van October j.1. het zou
kunnen „houden" en of de regeering niet
haar toevlucht zou moeten zoeken to.t een
nieuwe devaluatie van den frank dan wel
tot een strikte deviezencontrole. Het pro
bleem van het geld en dat van de schatkist
zijn nauw met elkander verbonden. Een op
treden der regeering in dezen zou dus
slechts doeltreffend kunnen zijn, indien het
gelijktijdig op beiderlei gebied zou geschie
den. In dezen geest moet men de maatrege
len opvatten, welke in het gisteren gepubli
ceerde communiqué zijn aangekondigd.
De schatkistbehoeften zijn bij het begin
van het begrootingsjaar geschat op 36 mil-
ïiard, daar komen nog bij 4 mililard van de
spoorwegleening, welke te Londen moet
worden afgelost, dus in het geheel 40 mU-
liard. Daarvan gaan 8 milliard af, die reeds
van 1 Januari af zijn betaald.
Blijft dus 32 milliard. De regeering acht
het mogelijk dit bedrag terug te brengen
op 26 milliard.
Wij willen, aldus Blum, de situatie voor
de schatkist baseeren op onbetwistbaar so-
liede en stabiele wijze. Daar het cijfer, dat
ik heb genoemd, aldus Blum, voor de helft
ongeveer overeenkomt met de buitengewo
ne credieten voor de bewapening, hebben
wij besloten deze credieten te dekken met
een groote weerbaarheidsleening.
De verlegenheid van de schatkist behoeft
geenszins ongerustheid te wekken. De lee
ning zal in de onderscheidene muntsoorten
van Frankrijk, Groot Brittannië en de Ver-
eenigde Staten zoowel waarborg als keuze
geven. De leening zal steeds kunnen wor
den ontvangen, daar waar de betaling het
voordeeligst zal zijn. Zij die hun kapitaal
over de grens hebben gebracht, zullen dus
geen voorwendsel meer kunnen zoeken om
niet op deze leening in te schrijven. Zij zijn
gevrijwaard tegen alle tegenwoordige risi
co's, waarvan zij geprobeerd hebben zich te
onttrekken.' De regeering verwacht derhalve
een terugkeer van uitgevoerd kapitaal
onder welken vorm ook dan thans buiten
de grenzen in omloop is.
Deze kapitaalsterugkeer wijzigt in een
slag de omstandigheden op de valutamarkt
Om dezen terugkeer volkomen te maken,
heeft de regeering den invoer en den han
del in goud weer vrijgegeven. Voor het
beheer van het egalisatiefonds heeft de re
geering zich de medewerking verzekerd van
deskundigen die in binnen- en buitenland
een grooten naam hebben.
Ten slotte heeft Blum nogmaals in cate
gorische bewoordingen zijn vaste, voornemen
herhaald, aan de driemogendhedenovereen-
komst naar letter en geest trouw te blijven,
d. w. z. af te zien van controle en dwang.
STAKING TE BORDEAUX.
Wegens eisch van veertig-urige
werkweek.
Daar de besprekingen tusschen de verte
genwoordigers van de reeders en de sche
pelingen zijn mislukt te Bordeaux, hebben
de laatsten een vergadering gehouden, waar
in besloten is dat alle schepen van de open
bare havendiensten zullen deelnemen aan
een staking, en dat de bemanningen aan
boord van de vaartuigen, zonder verbinding
met het land, zullen blijven. Een drijvend
dok is tot zinken gebracht. Geen enkel
Fransch of buitenlandsch vaartuig kan meer
den rivier op of afvaren, daar ook alle
loodsdiensten staken. Volgens een verkla
ring van den secretaris der vakbonden van
de schepelingen zal deze actie zoolang du
ren, als de veertig-urige werkweek in de
haven nog niet zal worden toegepast.
De versperringen op de Gironde zijn te
Zaterdag verbroken. Om zeven uur Zondag
morgen hebben de bemanningen de schepen
verlaten. De ingeschreven zeelieden hebben
besloten het werk te hervatten voor de
maatschappij, die besloten heeft de veertig-
urige werkweek in te voeren.
Morgen zal een algemeene vergadering
worden gehouden. Incidenten hebben zich
niet voorgedaan.
ZEVEN DOODEN BIJ SCHEEPS-
ONGELUK IN DE ZWARTE ZEE.
Ter hoogte van Oenve in de Zwarte zee is
een zeilschip in den storm vergaan. De uit
zeven koppen bestaande bemanning is om
het leven gekomen.
De Spaansche revolutie
Duitschland blijkt wederom een slechte
betaler te zijn.
Een nieuw offensief op Madrid?
De subcommissie der non-interven
tie-commissie heeft naar Reuter ver
neemt, in haar gisteren gehouden bij
eenkomst besloten, Zaterdag 13 Maart
voor te stellen als datum, waarop het
controleplan in werking moet treden.
Heden zou de plenaire commissie dit
voorstel in behandeling nemen.
De kwestie van de betaling van het
Duitsche aandeel in de kosten van uitvoe
ring van het controleplan zijnde zestien
procent, is nog steeds niet geregeld.
Duitschland is tot dusver slechts bereid
gebleken, een klein deel in buitenland-
sche deviezen en de rest in marken te
betalen. Dit brengt het geheele plan in
gevaar, daar Engeland slechts wil betalen,
indien ook de vier andere groote mogend
heden eenzelfde percentage betalen, en
Frankrijk, Italië en Rusland reeds eerder
een soortgelijke houding hebben aange
nomen. De Duitsche gedelegeerde zal
thans zijn regeering om nieuwe instructies
vragen.
Wat de controle ter zee betreft, heeft
Portugal zijn bezwaren tegen het gebruik
van Lissabon en Madeira door Russische
schepen voor het inschepen der waarne
mers te laten varen.
Zoowel de subcomissie als de plenaire
commissie zullen hedenochtend opnieuw
vergaderen.
Engelsche persstemmen.
De diplomatieke redacteuren der link
sen© bladen toonen zich geirriteerd over
de vertraging, die door zekere mogend
heden gebracht wordt in het in werking
stellen van de coptrole aan de Spaansche
grenzen. De News Chronicle schrijft, dat.
Duitschland zich nog steeds verzet tegen
de betaling van zijn onkostenaandeel in
buitenlandsche deviezen. De Daily Herald
maakt eveneens melding van „obstructie"
van den kant van Duitschland en voegt
hieraan toe: „Zaterdag heeft lord Ply
mouth tegenover den Duitschen vertegen
woordiger moeten verklaren, dat hij met
zijn houding het geheele plan in gevaar
bracht. Misschien is dat het verlangen
van Duitschland".
De Manchester Guardian schrijft: „Tien
duizend Italianen zijn in Spanje ont
scheept. Voor zoo ver men weet is geen
enkele vrijwilliger sedert 20 Februari uit
Duitschland of Rusland in Spanje aange
komen, maar uit beide landen blijft het
oorlogsmateriaal komen. Kolonel Rossi,
de Italiaansche veroveraar van Majora,
die uit Spanje was vertrokken, toen het
Engelsch-Italiaansche accoord werd on
derteekend, is zooeven daarheen terug
gekeerd. Te Londen vraagt men zich af,
hoe het komt, dat de opstandelingen, die
een ontzaglijke meerderheid aan geoefen
de manschappen en aan materiaal hebben,
den oorlog niet vlugger winnen. En in-
tusschen zijn alle onpartijdige waarnemers
het er over eens, dat er geen overeen
stemming heerscht in het regeeringskamp.
Men is er te Londen niet ver vandaan
te gelooven, dat de Spaansche generaals
en in het bijzonder Franco een geweldige
onbekwaamheid bezitten en bovendien
standvastig zijn in hun weigering hun
Duitsche en Italiaansche bondgenooten te
laten beslissen over belangrijke strategi
sche kwesties.
Ook spreekt men de veronderstelling
uit, dat de Italiaansche en Duitsche vrij
willigers, al zijn er aan opstandelingen
zijde ongeveer 100.060 slechts een beperkt
aandeel hebben genomen aan de gevechten
en men gevoelt een steeds meer uitge
sproken twijfel ten aanzien van de waarde
der Italiaansche, ja zelfs van de Duitsche
troepen".
Zal Italië intervenieeren.
De cori'espondent van de „Ami du
Peuple" in Lugano meldt aan zijn blad:
Volgens zekere berichten uit Rome over
wegen officieele kringen de vorming van
een nieuw expeditiecorps, dat tegen het
einde van Maart gereed zou moeten zijn
om naar het Iberische schiereiland ver
zonden te worden. Dit expeditiecorps zou
ten doel hebben op beslissende wijze steun
te verleenen aan de uiterste inspanning
van Franco. Jïet zou veel belangrijker zijn
dan alle corpsen, die tot dusverre deel
nemen aan den oorlog in Spanje. Het zou
nl. bestaan uit vier legercorpsen van drie
divisies elk, die thans bijeengebracht zou
den worden."
1'Oeuvre schrijft: „Hoewel de Italiaan
sche autoriteiten verklaren, dat deze troe
pen 25.000 man bestemd zijn voor
Afrika, zijn zekere welingelichte kringen
te Rome van oordeel, dat zij zullen ver
trekken naar Spanje, onmiddellijk wan
neer hun formatie gereed zal zijn. Tevens
vernemen wij, dat te Venetië een school
geopend is waar spoed-onderwijs gegeven
wordt in de hanteering van tanks."
De Echo de Paris meldt: „Volgens seri
euze berichten die bevestigd schijnen te
worden door de autoriteiten te Gibraltar,
zouden de Italianen op 28 Februari te
Cadiz troepencontingenten aan land heb
ben gezet. Volgens sommigen, zou het hier
gaan om 10.000 man. Dit getal wordt ech
ter door anderen betwist."
La Republique schrijft: „Italië heeft
zijn actie in Spanje op zoo brutale wijze
verhaast, dat wanneer Franco het wint
en zijn overwinning lijkt steeds zekerder
Franco niet meer zal behoeven te re
kenen op de veiligheid van zijn verbin
dingen met Afrika. Het nauwe bondge
nootschap tusschen de twee fascistische
staten vormt dus tegelijkertijd een uiterst
ernstige bedreiging voor de onafhankelijk
heid van de kleine state^i in Midden-
Europa en een niet minder ernstige be
dreiging voor onze rijksverbindingen en
voor den weg naar Indië."
Nieuwe Italiaansche troepenzendingen
in voorbereiding?
Mevrouw Tabouis schrijft inde Oeuvre":
Er hebben zich Zaterdag nieuwe moeilijk
heden voorgedaan in de niet-inmengings-
commissie, om, ten aanzien van de controle
op de Portugeesche havens, waartegen Por
tugal zich verzet. Aan den anderen kant
schijnt de Italiaansche inmenging nieuwe
kracht te zullen gaan krijgen. In fascistische
kringen wordt druk gesproken over een
nieuw expeditiecorps, dat tegen het eind
van Maart gereed zou moeten zijn.
Men beweert, dat vier legercorpsen, elk
van drie divisies, in voorbereiding zijn. De
bronnen, waaruit deze inlichtingen verkre
gen zijn, zijn dezelfde als die, waaruit wij
drie maanden geleden vernomen hadden,
dat 60.000 strijders uitgezonden waren, welk
bericht voor honderd procent is bevestigd.
Wij voegen hieraan toe, dat te Rome zekere
kringen er niet volkomen zeker van zijn.
dat deze voorbereidingen voor Spanje be
stemd zijn. Sommigen vragen zich af, of zij
niet alleen maar bestemd zijn om als steun
te dienen voor de ideologische propaganda
van Mussolini, hetzij in Afrika hetzij
elders.
Van de fronten.
De strijd in het Noorden.
Een officiéél communiqué, dat Zaterdag
door het hoofdkwartier van het noordelijke
leger is uitgegeven, bevat de volgende
bijzonderheden:
In het Baskenland is Zaterdag geschut
vuur zonder gevolgen uitgewisseld. Uit San
tander valt niets te melden. In Asturië, in
den sector Oviedo, wordt de aanval voort
gezet. Villa Euskadi, van groot strategisch
belang, is bezet, evenals enkele naburige
huizen. In den sector Trubia heeft de vijand
een hevigen aanval ondernomen op de stel
ling la Rebollada. Hij werd teruggeslagen
en liet talrijke dooden achter. De regee-
ringsluchtmacht heeft den vijand op de
vlucht gedreven en doeltreffende concen
traties opstandelingen gemitrailleerd. De
laatste berichten bevestigen, dat de vijand
voor Rebollada heeft moeten vluchten. De
verliezen van de opstandelingen zouden
negenhonderd man bedragen Het moreel
der regeeringstroepen staat op zeer hoog
peil.
Nadat door een regeei-ingsoffensief van
veertien dagen de rechtschen, die in den
sector van Asturië geleidelijk omsingeld
werden, hebben de laatste verwoede aan
vallen ondernomen op den berg Verruga,
een strategische stelling, welker bezit de
verbinding met Oviedo vormt. Van af dezen
berg beletten de militietroepen de aankomst
van versterkingen in Oviedo. De rechtsche
operatie begon vroeg in den morgen met
een intensief artillerievuur. Vervolgens
rukten de opstandelingen op naar den berg.
Zij werden echter weldra gestuit door het
mitrailleurvuur der loyalen. Tenslotte moes
ten zij halt houden en dekking zoeken
waarbij zij zich verschansten in slechte
stellingen, waar zij blijven, tot de nacht hen
in staat zal stellen terug te trekken. j
De strijd om de hoofdstad.
Nadat de brug over de Manzanares door
de regeeringstroepen vernield was, hebben
de rechtschen een zeer hevigen aanval
ondernomen om te trachten het door de
loyalen veroverde teri*ein te herwinnen. De
strijd werd geleverd, terwijl overal hand
granaten en mortierprojectielen ontploften.
De regeeringstroepen beten zich vast in het
terrein en doorstonden het vijandelijk vuur
zonder te wijken Toen de felheid van den
aanval verminderde herstelden zij hun for
maties en organiseerden zij hun verband
aan den rand van een enormen trechter,
die door een ontploffing geslagen was. Men
verzekert hier, dat de loyalen er in geslaagd
zijn een verbinding tot stand te brengen
gebouwen geweken opstandelingen zouden
derhalve geïsoleerd zijn.
Voorbereidingen voor groot offensief
op Madrid?
De troepen-concentraties der opstandelin
gen, waarvan Zaterdag met hardnekkigheid
melding werd gemaakt, doen gelooven, dat
zij binnenkort een nieuwen aanval op Ma
drid zullen ontketenen.
In den sector van Jarama schijnen de op
standelingen hun troepen samen te trek
ken bij Morata de Tajunam. Van de och
tenduren af heeft de artillerie der regee
ringstroepen op intensieve wijze de troe
penbewegingen bestookt. Vier uur lang
donderden de kanonnen vrijwel onafgebro
ken totdat de batterijen der opstandelingen
het vuur begonnen té beantwoorden.
Twaalf driemotorige vliegtuigen der op
standelingen, gevolgd door verscheidene es
cadrilles jachtvliegtuigen vlogen Zaterdag
ochtend boven het front van Jarama. Zij
hebben de linies der regeeringstroepen be
stookt, maar het schijnt, dat de regeerings
troepen, dank zij de genomen voorzorgs
maatregelen, dit bombardement goed heb
ben doorstaan. Luchtafweergeschut werd
direct in werking gesteld. Ondanks den be
wolkten hemel, welke het zicht uiterst
moeilijk maakte, verschenen weldra jacht
vliegtuigen der regeering in de lucht, gereed
om slag te leveren. De toestellen der opstan
delingen verdwenen na eerst nog hun la
dingen bommen te hebben afgeworpen.
Het schijnt, dat de aanval der opstandelin
gen zeer hevig zal zijn.
Hei stalen gevaarte - op weg naar Indië
tijdens den sleep bij Eddystone
omgeslagen en gezonken.
Twee millioen door de golven
opgeslokt,
Bemanning tijdig in veiligheid.
Bij den internationalen sleepdienst Smit
en Co. te Rotterdam en bij de directie
van de werf Gusto in Schiedam zijn be
richten ingekomen, dat de tinbaggermo
len „Kantoeng" op weg naar Ned.-Indië,
gisteravond om 9 uur bij den Engelschen
vuurtoren Eddystone is omgeslagen.
De runners, die zich aan boord van
den baggermolen bevonden, zijn gered.
Een nader telegram meldt:
Zondagmiddag om één uur seinde de ka
pitein van de Humber, een der beide sleep-
booten welke de „Kantoeng" naar Banka
zouden brengen, dat er tengevolge van een
zwaren Oosterstorm in het achterdek van
de „Kantoeng" lekkage was gekomen.
De „Kantoeng" bevond zich op dat oogen-
blik 16 mijl Zuid-Zuid-Oost van den vuurto
ren Eddystone en zou trachten de haven
van Plymouth in Zuid-Engeland binnen te
loopen.
Uit de verdere berichten bleek, dat de
runners, die zich op het achterdek bevonden,
geen gelegenheid hadden de pompen te be
dienen.
Zondagavond 9 uur seinde de kapitein
van de Humber aan zijn kantoor te Rot
terdam, dat de „Kantoeng" drie mijl
binnen den vuurtoren van Eddystone
was omgeslagen.
De runners konden gered worden en wer
den door de sleepboot de Schelde aan boord
genomen.
De „Kantoeng".
De Kantoeng, welke gebouwd is op de
werf Gusto te Schiedam, heeft 2 millioen
gulden gekos.t.
Het gevaarte had een gewicht van 3500
ton, terwijl de afmetingen waren 67.50 me
ter lengte, 20 meter breedte en 'n diepgang
van 3.80 meter.
Het vaartuig was in buitengewoon korten
tijd gebouwd, hetgeen zijn oorzaak vond in
het feit, dat voor het transport naar Indië
rekening moest worden gehouden met de
moeson-condities in den Indischen oceaan.
Hiervoor was het noodig, dat het transport
niet later dan begin Mei te Aden zou aan
komen.
Men had gerekend, dat het transport on
der normale omstandigheden met een ge
middelden voortgang van 3^ a 4 mijl zou
geschieden, terwijl voor het geheel traject
circa 3 a 4^ maand gemoeid zou zijn.
Het vaartuig, dat met een staaldraad van
520 meter aan de sleepboot was verbonden,
was door 4 runners bemand.
Het transport was Donderdagmorgen 4
Maart om kwart over tien onder groote be
langstelling vertrokken met bestemming
Banka, en passeerde Vrijdag Dungeness.
Naar wij hedenochtend nader vernemen,
kan wel worden aangenomen, dat de Kan
toeng, die gisteravond bij Plymouth omge
slagen is, daarna gezonken is en vergaan.
Dat er geen slachtoffers te betreuren zijn,
vindt zijn oorzaak in de omstandigheid, dat
de bemanning het ongeluk zag aankomen
en zich op alles had kunnen voorbereiden.
xNader wordt gemeld:
Naar kapitein B. 't Hart aan de directie
van L. Smit en Co.'s internationalen sleep
dienst heden heeft geseind, is de Kantoeng
inderdaad gezonken.
De sleepbooten zoeken de omgeving nog
af voor eventueel drijvende materialen.
Wanneer zij niets van belang mochten vin
den, keeren zij hedenmiddag naar huis te
rug.
Over 2 a 3 dagen kunnen de Humber en
de Schelde in de eigen haven van L. Smit
en Co.'s internationalen sleepdienst ver
wacht worden.
Indrukken van de werf Gusto.
Een dik helderwit sneeuwkleed overdekt
dezen morgen de uitgestrekte terreinen van
de scheepswerf Gusto.
De „Kantoeng" vertrekt voor de reis,
die zoo noodlottig zou afloopen.
Inzet: kapitein B. 't Hart, gezagvoerder
van de sleepboot „Humber".
