DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
HEVIGE GEVECHTEN TEN NOORDOOSTEN
VAN MADRID.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 57
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Directeur: C. KRAK.
Dinsdag 9 Maart 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Alkmaar, 9 Maart.
Men weet natuurlijk, dat de drie hoofd
figuren van het Fransche volksfront, de
socialist Léon Blum, de vakvereenigings-
leider Léon Jouhaux en de communist
Marcel Thorez, het in hun politieke rede
voeringen steeds hebben over de wen-
schen en den wil van de „massa", of de
„massa's", waaraan zij gevolg geven en
waarvan zij de trouwe uitvoerders zijn
dat is hun opvatting van democratie
en zij dreigen ook gaarne met den toorn
van die massa's, voor het geval men aan
•het bewind van dit driemanschap een ein
de zou maken.
Een andere Léon, uit het geheel tegen
overgestelde politieke kamp, de schrijver
en journalist Léon Daudet, met Charles
Maurras tezamen politiek leider van de
royalistische Action Frangaise, zeer fel,
zeer onverantwoordelijk fel dikwijls,
maar zeer begaafd en vaak zeer geestig
poiemist, geeft een Parijsche fantasie naar
aanleiding van de nieuwe financieele
maatregelen der regeering-Blum. Hij ver
telt van een wandeling door Parijs, waarbij
hij een paar ontmoetingen gedaan heeft.
„Ik heb eerst een „massa" ontmoet, die
uit een van de roode voorsteden kwam.
Zij zag er zoo verslagen uit, met haar
hoofd van vijfduizend hoofden naar den
grond gebogen en met haar vijfduizend
s'appe vuisten in de lucht, dat ik naar
haar gezondheid vroeg".
En dan komt een dialoog met een regen
van typische volksuitdrukkingen, die door
de vertaling hun kleur zouden verliezen.
Maar het komt hierop neer, dat de „mas
sa" Blum en Auriol verwijt in het kiel
water te zijn gaan varen en erger
van de „tweehonderd .families" en het
„kapitalisme".; dat ze.zijn oyergeloopen
naar het financieel fascisme, naar de me
thoden van Caillaux.en Régnier; en dat
negen maanden van inspanning slechts
hebben gediend "om tot zooiets te komen.
Zelfs het heilige vuur om nog fabrieken te
bezetten zal nu gedoofd zijn.
Ga je dan geen fabrieken meer be
zetten.'
Twee of drie misschien, van tijd tot
tijd. Maar het echte vuur zit er niet meer
in.
Hetzelfde royalistische blad geeft boven
aan zijn eerste pagina, in de „manchette"
van de krant de volgende aanhaling uit
1'Ere Nouvelle, de socialistisch-radicale
krant, die het orgaan van den radicalen
kamervoorzitter Herriot is:
„Men kan tot de overweging komen>
dat de nieüwe politiek het vertrouwen
slechts zal herstellen, indien degenen die
er de leiding bij nemen, vertrouwen inboe
zemen, indien zij niet blijken enkel toege
geven te hebben aan een zeker opportu
nisme, aan de eischen voor het lanceeren
van een leening, gelijk een persoonlijk
heid het in den ministerraad opgemerkt
heeft.
Het publiek snakt naar oprechtheid.
En het zal zich afvragen hoe de pries
ters van dezen „Nep" acht en veertig uur
tevoren met het felste fanatisme een leer
konden prediken, die lijnrecht staat tegen
over die, waar zij nu de openbaring van
ontvangen hebben."
Met deze satire kunnen de drie volks
leiders het voorloopig doen; al zullen ze
zich van de boosheid van de overzijde
wel heel weinig aantrekken!
Minister Eden streeft naar een record.
Langen tijd was Mussolini de eerste spre
ker van Europa, daarna kwam Hitier met
zijn talrijke redevoeringen, maar beiden
worden terzijde gestreefd door den En-
gelschen minister van buitenlandsche za
ken, Eden.
Gisteravond sprak Eden in Aberdeen
over de herbewapening, een onderwerp,
dat hij zoo langzamerhand geheel be-
heerscht. Wij zullen zijn rede niet geheel
volgen, maar er slechts uit opdiepen, dat
Eden een oorlog ondanks de herbewape
ning niet onvermijdelijk acht. Want, zoo
zeide Eden, de invloeden, die werkzaam
zijn voor den vrede zijn vele en van uit
eenloopenden aard. Hieronder was het
voor ieder onontkoombaar besef, dat een
toevluchtnemen tot oorlog een ontzetten
de ramp voor iedereen, zoowel slachtoffer
als overwinnaar zou beteekenen, zeker
niet de geringste.
„Wij zijn het er allen in dit land over
eens, aldus besloot Eden: „dat het voor
naamste deel der buitenlandsche politiek
het nastreven van den vrede is, en dat
wij, daarbij alles vermijdend wat naar
provocatie zweemt, niet mogen aarzelen
onze gedachten uit te spreken, indien wij
dit goed achten.
Wij allen zijn 't verder over eens, dat dit
land, in een wereld, welke zich herbewa-
pent, een bewapening dient te hebben,
welhe in overeensteming is met zijn na
tionale, imperiale en internationale ver
antwoordelijkheden.
De Spaansche revolutie
Nieuw offensief der rechtschen.
DE NON-INTERVENTIE.
Uit de jongste berichten over de gebeur
tenissen in Spanje valt af te leiden, dat de
troepen van generaal Franco een nieuw
offensief hebben ingezet in de frontlijn ten
Noordoosten van Madrid. In de omtsreken
van den weg MadridGuadalajara hebben
zij gistermorgen vroeg het vuur geopend
Volgens berichten uit Madrid, brachten de
rechtschen alle oorlogstuig, waarover zij
beschikten, zware en lichte tanks enz., in het
vuur. Het anti-tankgeschut der regeerings-
troepen steeds volgens berichten van
linksche zijde kwam onmiddellijk in ac
tie, waardoor de strijdwagens, die de aan
vallende infanterie moesten beschermen,
niet verder konden opdringen. Hierop
kwam de rechtsche luchtmacht de opstan
delingen te hulp, en negen driemotorige
bombardementsvliegtuigen, beschermd door
escadrilles jagers, wierpen in grooten getale
bommen op de linies der regeeringstroepen
en trachtten zelfs tot Alcala de Henares (ten
N. O. van Madrid) door te dringen. Batte
rijen afweergeschut en jachtvliegtuigen der
regeering hebben hierop een heftigen te
genaanval gedaan, waarbij de vijand, naar
uit Madrid wordt gemeld, gedwongen werd
zich terug te trekken. De rechtsche troepen
gingen hierna opnieuw tot den aanval over.
Hun infanterie drong onder hevig artillerie
vuur geleidelijk op naar de linies der regee
ringstroepen, waarbij de regeeringstroepen
hardnekkigen tegenstand boden.
Na een korte pauze volgde de derde en
hevigste aanval en tegen het einde van den
middag namen de gevechten in hevigheid
af. Volgens berichten van linksche zijde zijn
de stellingen der beide partijen ongewijzigd
gebleven. Van rechtsche zijde bereiken ons
hieromtrent geen berichten. Intusschen ver
wacht men te Madrid tevens een offensief
van rechtsche zijde in den sector Jarama.
Ook hier zou men den laatsten tijd belang
rijke troepenconcentraties hebben waarge
nomen. Hetzelfde geldt voor de streken ten
Westen van Madrid, met name den sector
Las Rozas. Aan de fronten ten N. W. en ten
Zuiden van de hoofdstad bepalen de bewe
gingen zich tot kleine operaties. Klaarblij
kelijk hebben deze voorbereidselen ten doel
den druk op Madrid te verhoogen. „Dit is de
vijfde aanval op de hoofdstad", zeide Miaja,
militair commanant van Madrid tot eenige
journalisten, en glimlachend voegde hij
hieraan toe: „Weest gerust, alles is tot de
verdediging voorbereid, zoowel bij Guada
lajara als bij Las Rozas".
Intusschen schijnen de rechtsche troepen
in de provincie Cordoba eveneens activiteit
te ontplooien. Naar Reuter uit Barcelona
meldt verwacht men binnenkort 'n grooten
slag in het Noorden van de provincie Cor
doba. De rechtsche troepen zijn den op-
marsch begonnen, naar men gelooft, om
Puerto Llano en de mijnen van Almaden te
bereiken.
Franco en de bevolking.
Het is wel interessant en ook min of meer
belangwekkend, te weten, hoe de bevolking
van het door de opstandelingen veroverde
gebied reageert op de troepen van generaal
Franco. Wij lezen daarover in de Times o.m.
het volgende:
In vergelijking met de regeering te Va-
lencia behoeft de nationalistische leiding
zich weinig bezorgd te maken over de situa
tie in het land, dat zij in haar macht heeft.
De bevolking is geheel op haar hand, en zij
heeft minder dan de regeering te Valencia
te lijden van verbroken verkeer. Levens
middelen zijn er meer dan genoeg bij de wit
ten, en het voedsel is goedkoop. De treinen
en vrachtauto's, welke de nationalisten vol
gen op hun opmarsch, brengen niet alleen
voorraden voor de soldaten, maar ook voor
de burgerbevolking. De manier, waarop
generaal Franco zijn veldtocht betaalt, is
niet duidelijk, en men hoort er ook niet
alles over, maai zooveel kan gezegd worden
dat de leiding der witten gesteund wordt
door schenkingen van rijke Spanjaarden en
Vrede en ook hierover zijn wij het
allen eens zal tenslotte slechts kunnen
worden verzekerd door een internationale
orde, welke de heerschappij der wet in
de plaats stelt van die van de kracht.
Tenslotte zijn wij het er allen over eens,
dat wij moeten samenwerken met hen, die
gelijk gezind zijn en alles in het werk
moeten stellen het gebied van samen
werking uit te breiden.
door belastingen op tabak en dranken, ten
bewijze waarvan de consument kleine ge
kleurde bonnen ontvangt. Deze belasting
wordt zonder morren betaald.
Zijde aan zijde met den oorlog gaat de
politieke campagne. Er is geen nationalis
tische leider, die het niet duidelijk maakt,
dat hij het volk niet alleen aan zijn zijde wil
krijgen, maar ook wil overtuigen van de
noodzakelijkheid van hervorming. De ver
schillende nationalistische partijen hebben
andere opvattingen over de wijze waarop
het nieuwe Spanje opgebouwd behoort te
worden, maar hun gemeenschappelijke idee
komt tot uiting in de leuze: „Una patria,
Espana; un caudillo Franco" („één vader
land: Spanje; één leider: Franco").
Het is niet zeker of de toekomst een aan
eensluiting van de verschillende partijen
zal brengen, of dat zij alle tot een accoord
zullen komen over één programma. Op het
oogenblik hebben de traditionalisten prac-
tisch een accoord bereikt met de „Reno-
vación Espanola" om den jongsten zoon van
ex-koning Alfonso, Don Juan, als recht
hebbende op den' troon te erkennen, indien
hij in ruil daarvoor belooft de beweging
voor corporativisme der Carlisten te steunen.
Men is nu bezig deze partijen nader te bren
gen tot de „Spaan ache Phalanx" en de
„Acción Populair". ®Het geheel zou dan de
partij der „Franquistas" genoemd worden.
Het is natuurlijk de vraag of het ooit zoo
ver zal kunnen komen. Deskundigen geloo-
ven dat het in elk geval mogelijk is dat de
verschillende partijen tot een accoord kun
nen komen over een gemeenschappelijk
programma.
Generaal Mola heeft al richtlijnen aange
geven voor zulk een programma. Hij gaat
uit van het principe dat de belangen van
het individu in het nieuwe Spanje gesubor
dineerd zullen zijn aan de belangen van de
gemeenschap, en dat particulier eigendom
wel bestaansrecht heeft, maar dat erkend
eigendom zoowel rechten meebrengt als
plichten oplegt. Ter voorkoming van klas
senstrijd zullen de arbeiders evenals de
werkgevers vertegenwoordigd worden in
een economische organisatie, doordat elke
tak van bedrijf georganiseerd zal worden in
een corporatie. Volgens Mola is Spanje
naar den ondergang gevoerd door politici,
en dus moet het nieuwe Spanje een totali
taire staat zijn.
Het is duidelijk dat de verwezenlijking
van al deze nationalistische idealen moet
wachten tot de oorlog uit is. Intusschen kan
men aan de zijde van de nationalisten den
eerlijken wensch opmerken de welvaart van
het gewone volk te bevorderen. Er bestaat
reeds een „winterhulpcampagne" naar het
Duitsche model, met twee „één-gerecht-
dagen" in de maand. Opmerking verdient
ook dat uitgemaakt is dat bedelarij niet in
overeenstemming is met de waardigheid van
een Spanjaard.
DE NON-INTERVENTIE.
Het controleplan aangenomen.
Tijdens de plenaire zitting van de niet-
inmengingscommissie, die gisteren op het
Foreign Office is gehouden, is het ontwerp-
controleplan te land en ter zee, zooals dit
door de subcommissie was geredigeerd, aan
genomen. De betalingsmoeilijkheden met
Duitschland schijnen nog niet te zijn gere
geld. Reuter meent dat Duitschland thazs
jaarlijks 10.000 pond sterling in vreemde
deviezen wil betalen en de rest, zijnde 13.000
pond sterling, in marken. De Russen zouden
hebben verklaard, dat ze niet meer dan de
Duitschers wilden betalen. De Engelscher.
en Franschen zouden volgens Havas hetzelf
de standpunt hebben ingenomen.
Naar nader uit Londen wordt gemeld,
deelde de voorzitter voorts mede, dat de
controle ter zee op 13 Maart in werking
zal treden, en besloten werd aan de verte
genwoordigers van Engeland, Frankrijk,
Duitschland, Italië en Rusland drie andere
vertegenwoordigers toe te voegen. Dezen
zullen dan een soort bestuur vormen, waar
aan de verantwoordelijkheid zal worden
toevertrouwd om het observatieschema uit
te voeren. De commissie zal nu voortgaan
de mogelijkheid onder oogen te zien om het
niet-inmengingsschema verder uit te brei
den, en tevens de kwestie van het terugroe
pen van vrijwilligers onder oogen zien;
voorts de kwestie van de financieele hulp.
Morgen zal de commissie opnieuw bijeen
komen, om de voornaamste ambtenaren in
zake de controle aan te wijzen. Deze zul
len dan direct in functie treden.
Engelsch contact met Burgos.
Officieel wordt bevestigd, dat zich thans
te Burgos Pack, de secretaris-generaal van
de Engelsche ambassade te Hendaye, en
Fraser, lid van de Board of Trade, bevinden
Men legt er den nadruk op, dat dit contact
tusschen de Engelsche overheid en de re
geering van Franco geen erkenning van
Franco in zich sluit.
Officeele kringen achten het noodzakelijk
ter plaatse kwesties te bespreken betreffen
de den handel tusschen Engeland en Spanje
vooral sedert het opschorten van de com
pensatiekas.
Frankrijk en de niet-inmenging.
Om zich rekenschap te geven van de
strikte toepassing der maatregelen betref
fende de controle door internationale agen
ten aan de Fransch-Spaansche grens vol
gens het niet-inmengingsaccoord heeft de
prefect van de beneden-Pyreneeën die als
Fransch agent voor de eerste zone is aan
gewezen, zich gister naar Hendaya bege
ven.
Onbekend passagiersschip
gebombardeerd.
Het schip gezonken?
Gistermiddag ving het radio-station te
Cork (Iersche Vrijstaat) een noodsein op
van een schip, dat wel zijn plaatsbepaling
aangaf in de Golf van Biscaye op 140 mijl
uit de gewone route naar Bordeaux, maar
niét zijn naam en dat dringend om hulp
vroeg, aangezien het in brand stond ten
gevolge van een bombardement. Even later
ving ook Bordeaux het driemaal herhaalde
noodsein op met het verschil dat Bordeaux
„gebombardeerd" (uit de lucht) en Cork
„door bommen van een ander schip getrof
fen" ontcijferd had. Vier Engelsche torpedo-
bootjagers, de Echo, de Eclipse, de Encoun-
ter en de Escapade, zijn onmiddellijk uit St.
Jean de Luz naar de opgegeven plaats ver
trokken, maar zijn te laat gekomen, want
een laatste melding, die nog te Bordeaux is
opgevangen luidde: „Wij zinken snel" en
daarna niets meer. Aangezien de S.O.S.-
seinen in de Engelsche taal gesteld waren,
vermoedde men, dat het een Engelsch schip
geweest is, maar zekerheid bestond er dien
aangaande nog niet en evenmin wist men
of er een boot met geredden ergens in de
buurt kon rondzwalken. De zee is tamelijk
woelig en de Echo, die het eerst in de buurt
is gekomen, had tot gisteravond 7 uur geen
spoor van schip ff bemanning gevonden.
Een daad van de Spaansche
opstandelingen?
Dat het schip door een der oorlogsschepen
van de Spaansche opstandelingen gebom
bardeerd is, werd intusschen te Londen niet
onwaarschijnlijk geacht, omdat in den loop
van den dag berichten binnenkwamen over
het opbrengen van twee Noorsche schepen
naar Ceuta, en een poging tot aanhouding
van het Engelsche schip Springware in de
buurt van Algecir. 3. De kapitein van dit
laatste schip heeft echter geweigerd aan
de sommatie tot stoppen gevolg te geven en
heeft fullspeed Gibraltar bereikt. In het
radiobericht van Sevilla werd bovendien
nog gesproken van het aanhouden van vier
Russische vrachtschepen dichtbij de Cata-
laansche kust. Een dezer schepen zou vrij
willigers, de drie andere oorlogsmateriaal
met bestemming Valencia hebben vervoerd.
Geen Engelsch schip.
Aanvankelijk meende men te doen te
hebben met een schip van de Elder Demp-
ster Line en wel de Adda, doch de directie
deelde mee, dat de Adda, welke eergisteren
van Plymouth naar Liverpool was vertrok
ken, zich onmogelijk in de Golf van Biscaye
kon bevinden. Wel kon daar de Aba zijn
van dezelfde lijn, een boot van 7937 ton.
Volgens nadere berichten uit Londen zou
het schip ook niet de Aba zijn geweest en
stond het schip, dat noodseinen uitzond, in
vlammen, maar was 't niet gebombardeerd.
Volgens nog weer latere berichten was
het noodsein inderdaad afgezonden door de
Aba, doch niet ten eigen behoeve, doch voor
een onbekend schip, dat men in brand had
zien staan, nadat men een kanonnade had
gehoord. Men meende te doen te hebben
met een vermomd Spaansch schip.
Intusschen hadden gisteravond verschei
dene vaartuigen de plaats, in de noodseinen
aangegeven, bereikt. Zij zouden daar nog
een in vlammen gehuld schip hebben aan
getroffen, aan boord waarvan zich nogmen-
schen bevonden.
Het schip is de Mar Cantabrico
geweest.
Een later bericht van Reuter uit Londen
meldt, dat de admiraliteit van den torpedo
boot-jager Echo het volgende bericht heeft
ontvangen: „Wij zijn in communicatie ge
weest met den Spaanschen kruiser Cana-
rias, welke meedeelt, dat het schip, dat
men voor de Adda versleten heeft, het
Spaansche stoomschip Mar Cantabrico is
geweest. Zijn bemanning bevindt zich aan
boord van de Canarias. Wij veronderstellen
daarom, dat het schip is gezonken".
Het Kabinet en de Grondwet
Twee mogelijkheden in
overweging.
Naar het „Utrechtsch Dagblad" uit
doorgaans goed ingelichte bron ver
neemt, overweegt het zittende kabinet
om op den avond van den verkiezings
dag vóór het bekend zijn van de uit
slagen, aan de koningin ontslag aan te
bieden tegen het tijdstip, waarop de aan
de orde zijnde herziening van de Grond
wet in tweede lezing zal zijn behandeld.
Dit zou het voordeel met zich brengen,
dat het ter beschikking stellen van de
portefeuilles niet kan worden opgevat
als een gevolg van de verkiezingen,
terwijl toch het ministerie, dat de voor
stellen tot herziening der Grondwet
heeft ingediend, deze kan afhandelen
en verdedigen in het parlement.
In verband met het bovenstaande
vernemen wij, dat het kabinet óók nog
een andere mogelijkheid overweegt,
namelijk om, ontslag vragende, de be
handeling der Grondwetsherziening in
tweede instantie aan het nieuwe kabinet
over te laten. Een besluit is nog niet
genomen.
Het einde van de „Mar Cantabrico".
Een gisteravond laat door de admiraliteit
gepubliceerd communiqué deelt mede, dat
de 4 Engelsche torpedojagers, die uitgezon
den waren om hulp te brengen aan het
onbekende schip, dat in de Golf van Biscaye
in nood verkeerde, opdracht hebben gekre
gen zich te begeven naar de havens Saint
Jean de Luz en Runna.
De torpedojager „Echo" heeft de beman
ning van de „Mar Cantabrico", die door de
Canarias tot zinken is gebracht, aan boord
genomen.
AANSLAG OP DEN PROCUREUR-
GENERAAL VAN CALIFORNIE.
In den nacht op Maandag is te Los An-
geles een aanslag gepleegd op den procureur-
generaal van Californië, Fitts, die slechts
licht gewond werd.
Men meent, dat deze aanslag in verband
staat met de jongste staking in de Douglas-
vliegtuigfabrieken. Fitts was de eerste pro
cureur-generaal in de Vereenigde Staten,
die krachtig optrad tegen de „sit-dwon"
stakers.
Hij heeft driehonderd stakers laten arres
teeren onder beschuldiging van samen
zwering.
DE MOEILIJKHEDEN IN TUNIS.
Gistermiddag laat heeft de resident van
Tunis, generaal Guillon, te Metlaqui een
delegatie van Europeanen ontvangen, die
hem de volgende eischen voorlegden:
1. Handhaving van de veiligheid en vrij
heid van arbeid.
2. Over de grens zetten en bestraffing van
de verantwoordelijke raddraaiers.
3. Ontwapening der inboorlingen van
Tunis.
4. Ontzegging van de inboorlingen van
Tunis van het vakvereenigingsrecht, anders
zal het Europeesche personeel op zijn beurt
in "staking gaan.
In den loop van den avond heeft Guillon
de vertegenwoordiger van de pers ontboden
en hun verklaard, dat, wanneer men een
principieele overeenstemming zou kunnen
verwachten op de eerste flrie punten, over
eenstemming over het vierde punt en vol
doening aan de Europeanen in dit opzicht
onmogelijk is.
JOURNALISTEN ALS KOORGIRLS.
Nieuwste opvoedingsmethode van
Julius Streicher.
Julius Streicher, hoofdredacteur van het
anti-Joodsche orgaan „Der Stürmer" heeft
deze dagen, tijdens een operette-uitvoering
in Neurenberg, een zonderling nummer op
gevoerd, meldt de correspondent van de
„Daily Telegraph" uit München. Hij liet n.1.
eenige journalisten van de plaatselijke pers
cp het tooneel komen en gelastte hun zelf
te acteeren. Een kwartier lang werden deze
menschen, onder wie eenige reeds oudere
heeren, gedwongen allerlei acrobatische toe
ren te doen en op hun teenen te dansen
enz., kortom de rol te spelen van koor-g'ris,
onder toezicht van Streicher. Na afloop hier
van verklaarde laatstgenoemde den natio-
naal-socialistischen journalisten op deze
wijze te willen leeren het Duitsche tooneel-
talent naar waarde te beoordeelen. Hem
was n.1. een critiek in een van de bladen
niet bevallen.
Volgens genoemden correspondent is Julius
Streicher reeds eenige keeren met den
Duitschen pers-chef, Dietrioh, wegens zijn
eigenaardig optreden tegen Duitsche jour
nalisten in conflict geweest. Hij staat echtc-r
zeer sterk, dank zy zijn vriendschap met
Hitier, zoodat men geen werkelijke actie
tegen hem kan beginnen.
