FLITSEN VAN HET WITTE DOEK.
■S
De „hors d'Oevre" van een film-menu
HEXI FINKENZELLER
,•4
„Op een teekenfilm is alles mogelijk",
zegt Popeye the Sailorman.
„Short-stories" zijn zeer belangrijk
in een film-programma.
Ons woordenboek groeit. De tyd
maakt nieuwe woorden en als hy op
de manier doorgaat waarop hy het
tot nu toe gedaan heeft, weten we
niet, waar het eind is en welken om
vang ons woordenboek over honderd
jaar zal hebben! Die nieuwe woorden
komen met nieuwe technieken, met
nieuwe gebruiken komen ook uit
verre landen en worden dan door
onze brave burgers, die alles wat bui-
tenlandsch is, zooveel mooier vinden
dan het goede vaderlandsche product,
net zoolang met groote hardnekkig
heid gebruikt, tot niemand meer
weet, waar het woord eigenlijk van
daan komt. En op een goeden dag, als
er weer een nieuwe editie van het
woordenboek van de persen komt,
staat het woord er in.
Tweeërlei shorts.
We weten niet, of „short" al in het Ne-
derlandsche woordenboek staat; mogelijk
is het nog niet zoo ver. En als het erin
staat, wordt het misschien de beteekenis
gegeven van het korte broekje, waarmee
junglevorschers en beauties-aan-het-
strand zich plegen uit te dossen.
Maar het tegenwoordig goed Neder-
landscheü woord „short" beteekent
nog wat anders en geen bioscoopbezoe
ker, die het niet weet. De short is de korte
film, de voorfilm, de aanloop tot het
hoofdnummer, de hors d'oeuvre van het
witte doek!
En daarmee zijn we op een terrein ge
land, dat bijkans onafzienbaar is. Want
hoe klein de plaats moge zijn, die de short
dikwijls op het bioscoopprogramma in
neemt, de zorg, die de producenten aan de
gegevens en de afwerking van deze korte
films besteden wijst er op, dat zij de short
als een integreerend deel van de productie
beschouwen.
De teekenfilm.
Het is boven allen twijfel verheven, dat
voor den gemiddelden-bioscoopbezoeker
de teekenfilm de meest bekende en meest
geliefde is. Is de „gewone" film al een me
dium tot uitbeelding van gebeurtenissen,
die men op een tooneel nooit zou kunnen
enscéneeren, de teekenfilm is haar gewone
collega wéér een stap voor. De teekenfilm
staat voor niets. Zij is als materiaal vol
komen ondergeschikt aan den teekenaar
en als de artist het in zijn hoofd haalt,
Popeye als wijlen de dief van Bagdad op
een tapijt door de lucht te laten zeilen, of
als dë onsterfelijke uitvinder Crampy met
een samenstelsel van schemerlampen,
ragebollen en sokophouders het servies
van zijn kleindochter Betty Boop moet
afwasschen wel, het is niet het minste
bezwaar!
Ook de teekenfilm cartoon, luidt de
vakterm heeft haar evolutie doorge
maakt en zij wordt nog steeds verbeterd.
In den beginne was zij inderdaad zonder
meer téékenfilm; een bewegende, vlakke
teekening. Naarmate de techniek vorderde
en men het stereoptical process (dat, de
lezer maakt het reeds uit het woord op,
diepte in het beeld brengt) onder den knie
kreeg, werden de teekenfilms kleine
kunstwerken. Men werkt nu met gebouw
de décors als achtergrond en alleen de
bewegende dramatis personae worden op
celluloid geteekend, in en voor het décor
geplaatst en gefotografeerd. Voor iedere
fractie van een beweging een nieuwe tee
kening en een nieuwe opname; duizenden
en duizenden voor een teekenfilmpje van
acht minuten!
Popeye ziet toe, hoe Max Fleischer
de teekeningen maakt.
„Sindbad the Sailor".
Maar ook het feit, dat zij relief in het
leven van Popeye en Olive Oyl gebracht
hadden was den producenten nog niet
genoeg; de cartoons moesten volmaakt
worden! En dus werden zij gekleurd.
Het is een unieke teekenfilm van Para-
mount, die een nieuwe periode in
bioscoop-voorspijzen schijnt in te luiden
en in de rij shorts, die deze maatschappij
zal uitbrengen, neemt deze schepping van
Max Fleischer een belangrijke plaats in.
We bedoelen „Sindbad the Sailor", de
eerste teekenfilm, die uit twee acten be
staat en ruim een kwartier duurt. In dit
fantastisch product van Fleischer's geest
maken we de ontmoeting mee van Popeye,
de wonderman en spinaziekampioen, en
de drie-maal-zoo-grooten Sindbad, die op
een eiland vol gevaren huist. De avon
turen van deze lieden willen we niet ver
klappen, maar dat U Uw hart zult vast
houden, verzekeren wij U! Popeye zou
Popeye niet zijn, als hij op het critieke
oogenblik niet het befaamde busje spinazie
uit een van zijn zakken opdiept en den
reus letterlijk met stukken verslaat! Deze
Paramount-short is een voortreffelijk
voorbeel van amusementskunst.
Nu wij toch dit onderwerp shorts aan
geroerd hebben, interesseert het onzen
lezers wellicht, te weten, wat er verder in
de toekomst als „voorspijs" opgediend zal
worden en een losse greep hier en daar
zal hen overtuigen, dat er óók, wat het
kleine werk betreft, góed werk gedaan
wordt!
Behalve dan, dat vele avonturen van
Popeye, Betty Boop, Donald Duck en
andere illustere personen zich op het doek
zullen afspelen, zal een groot aantal
andere genres shorts geprojecteerd wor
den.
Muzikale shorts.
Daar zijn bijvoorbeeld de „screen songs",
waarin muziek (met de „bouncing ball"!)
en natuuropnamen, niet zelden in kleuren
opgenomen, op aantrekkelijke wijze ge
mengd zijn. We noemen in dit verband
„Twilight on the trail", waarin het vocaal
ensemble The Westerners optreedt. Daar
zijn de „musical romances", prachtige
natuuropnamen in technicolor met spe
ciaal gecomponeerde muzikale begelei
ding. Daar zijn de „musicals", die ons van
aangezicht tot aangezicht brengen met
beroemde orkesten, die wij slechts op
gramofoonplaten konden beluisteren. Wie
herinnert zich niet de filmpjes „Accent on
girls" en „Feminine Rhythm" van Ina
Ray Hutton and her melodears? De be
koorlijke blonde Ina leidt een dames
orkest, dat nu eens niet slechts charmant
van uiterlijk is, maar dat werkelijk dans
muziek speelt, zooals geen „mannelijke"
band het verbeteren zou. Afgaande op het
enorme succes, dat deze swingende ladies
hadden, heeft Paramount een ander girls-
orkes onder leiding van Phil Spitalny in
een short „Musical Charmers" laten op
treden. Men houde dit flimpje in het oog!
Paedagogiek op het witte doek.
Dan zijn daar de meer „serieuze" voor
films, die reportages uit Hollywood's
society geven, die een bepaald weten
schappelijk onderwerp belichten, die den
toeschouwer kris-kras over de wereld
naar interessante gebouwen en plaatsen
voeren. Verder de sportfilms, die in ons
land van voetbal- en zwem-enthousiasten
hoogelijk gewaardeerd worden de
maar laten wij niet méér verraden en met
de verzekering, dat de toekomstige voor
programma's veel interessants zullen
brengen, deze „short"-story besluiten!
Miniatuur-filmpjes.
De nieuwe Dietrich film; „Knight
without armour" nadert zyn
voltooiing.
Na „Lost Horizon", dat in Amerika door
Capra verfilmd werd, zal James Hilton
binnenkort een tweede boek van zijn hand
„Knight without armour" op het witte
doek kunnen zien. Mariene Dietrich en
Robert Donat spelen in deze Alexander
Korda productie onder regie van Jacques
Feydor, de hoofdrollen.
Robert Donat speelt de rol van Ainsley
Jergwin Rothergill, een Engelsch journa
list, die in Rusland woont. Hij heeft veel
succes met het vertalen van Engelsche
boeken in het Russische, tot de geheime
politie hem ervan beschuldigt, propagan
da te maken tegen de keizerlijke familie
en hem verder verblijf in Rusland ver
biedt. Fothergill blijft echter liever in
Rusland en accepteert een aanbod om bij
den Engelschen geheimen dienst te komen,
waarbij hij totaal van identiteit moet
veranderen. Hij neemt de persoonlijkheid
van Peter Ouranow aan, wordt beschul
digd van spionnage en naar Siberië ver
bannen.
Als de revolutie uitbreekt krijgt hij
gratie en wordt commissaris van Khalinsk.
In deze positie ontmoet hij gravin Alexan-
dra (Mariene Dietrich) een staatsgevan
gene van de communisten. Beiden wor
den verliefd en de verdere loop van de
film vertelt de talrijke lotgevallen, die
deze beide menschen ondervinden op hun
vlucht naar de grenzen.
een snel opkomende ster aan het film-firmament.
Er bestaat een groot ver
schil tusschen Duitsche en
Amerikaansche film-stars.
Waarin dat verschil be
staat? Dat is niet zoo ge
makkelijk te zeggen. Bij op
pervlakkige beschouwing
misschien wat naïef, maar
in werkelijkheid toch eigen
lijk wel duidelijk zouden we
't het meest kunnen bena
deren door heel generalisee-
rend te zeggen, de Ameri
kaansche stars zijn typisch-
Amerikaansch. Misschien
haalt U Uw schouders op en
denkt U, dat we er ons al te
gemakkelijk van af maken.
Dat is toch niet waar. Im
mers, denken wij, als we
Amerika's naam hooren
noemen, niet vaak onwille
keurig aan humbug, aan iets
excentrieks, aan groote, tè
groote, weelde en luxe? Als
we de vei'halen over Ame
rikaansche sterren in de
couranten lezen, dan zien
we in onze verbeelding een
beeldschoone vrouw, in een
modieus en kostbaar gewaad
gestoken met schitterende
diamanten afgezet, gezeten
in een twaalf-cylinder
Packard of in een woning,
die meer van een paleis als
van een huis weg heeft. Ge
heel anders is het met de
Duitsche filmsterren gesteld. Om eens een typisch voorbeeld te noemen: onlangs ont
moetten wij in een overigens vrij voornaam restaurant de bekende Duitsche actrice
Hansi Knoteck, die wy reeds in meerdere Ufafilms hebben kunnen bewonderen.
Binnenkort zal men haar kunnen zien in „De Laatste Nacht" met Willy Birgel. Van
make up geen spoor. Nagels, wenkbrauwen en gelaat vertoonden geen kenmerken
van de vaardige handen van bekwame schoonheidspecialisten. Alcohol gebruikte ze
niet. We boden haar een sigaret aan, doch met een beleefd excuus bedankte zij. Ziet
U, zoo zijn nu weer de Duitsche filmsterren. Eenvoudig van kleeding en woning, ge
moedelijk en in 't geheel niet geforceerd in den omgang, maar toch in alles fijn en
gedistingeerd. Beschaafd. Dezer dagen waren wij bij Heli Finkenzeller thuis, die we
om maar één van haar vele rollen te noemen 't laatst hebben kunnen zien in
„Boccaccio" als de charmante tegenspeelster van Willy Fritsch. Ook met haar rol in
„Königswalzer" naast Willy Forst heeft ze veel succes gehad, en zeer binnenkort zal
men haar in Alkmaar kunnen zien in: „Onder 'tasphalt van een wereldstad" met
Gustav Frölich. Ze houdt niet van de z.g. „nieuwe zakelijkheid" en zoekt het in meer
antieke meubileering. Een open haardvuur en een fraaie boekenkast langs den ge-
heelen wand geven een rustigen en voornamen indruk. Heli Finkenzeller is een
liefhebster van fraaie oude schilderijen en ze heeft menig stuk, dat velen haar benij
den zullen. Ook in dit opzicht waardeert ze echter de oude- meer dan de moderne
kunst. En dat ze haar gasten niet op een droogje behoeft te laten zitten, wel daarvan
getuigt wel de rijk voorziene bar in een der hoeken van de kamer. Zij droeg een
fraai costuum van koningsblauw fluweel met zwanendons afgezet, dat geheel naar
haar eigen ontwerp vervaardigd is.
Heli Finkenzeller
in haar laatste
nieuwste film.
Productie nummer 6.
Men is als steeds in het filmbedrijf zeer
nieuwsgierig naar de nieuwe plannen van
Charlie Chaplin. Bekend is, dat Charlie
een film gaat regisseeren met zijn vrouw
Paulette Goddard in de hoofdrol. Tot dat
doel zijn de Chaplin Studio's dezer dagen
voorzien van een volledige apparatuur
voor geluids-opnamen. Dit zal de tweede
maal zijn, dat Chaplin een film maakt,
waarin hij zelf niet optreedt. De eerste
„Publieke Opinie" werd in 1923 uitge
bracht. Voorloopig heet zijn nieuwe film
„Productie Nummer 6" (Modern Times
was een tijd lang Productie Nummer 5)
en Charlie weigert om informaties te
geven. Hij heeft alleen medegedeeld, dat
het een dramatische comedie zal zijn, die
zich afspeelt in Shanghai, Honoloeloe en
andere idyllische oofden.
Twee Dietrich-films; een Ameri
kaansche en een Engelsche.
In de komende maanden zullen door
Loet C. Barnstijn twee Mariene Dietrich-
films worden uitgebracht. De eerste
daarvan is zooals men weet „De
tuin van Allah", naar den roman van Ro
bert Hichens, eertijds als zwijgende film
reeds een succes, thans opnieuw vervaar
digd in kleuren. Charles Boyer is in deze
grootsch-opgezette rolprent, die gedeelte
lijk in Arizona werd opgenomen, Die-
trich's partner, terwijl Basil Rathbone, C.
Aubrey Smith, Joseph Schildkraut en de
danseres Tilly Losch eveneens belangrijke
rollen spelen. Het draaiboek werd ge
schreven door W. P. Lipscomb en Lynn
Riggs, terwijl Richard Boleslawsky regie
voerde.
De tweede film is „Knight without Ar
mour", naar een verhaal van James Hil
ton. Deze film wordt momenteel in de
Denham Studio's by Londen opgenomen.
Regie voert hier Jacques Feyder, die in
den laatsten tijd o.a. door „Kermesse He-
roïque" de aandacht op zich vestigde, ter
wijl Robert Donat de mannelijke hoofdrol
speelt.
Vertraging in de verfilming
„Ready, Willing and Able".
Doordat Ruby Keeler, die de hoofdrol
speelt in „Ready, Willing and Able" voor
een blindedarm-operatie in het zieken
huis is opgenomen, zijn de werkzaamhe
den aan deze film voorloopig stopgezet.
De overige medespelers aan deze nieuwe
musical film, zijn Ross Alexander, Louise
Fazenda, Carol Hughes, Winifred Shaw,
May Boley, Lee Dixon, Allen Jenkins,
Addison Richards, Jane Wyman, Hugh
O'Connell, Teddy Hart en vele anderen.
I— ONZE BIOSCOPEN, -j
„PORT ARTHUR".
City-theater.
„Port Arthur". is een van die films, welke
men slechts eens in de zooveel jaar ont
moet. Dat er reeds weken te voren een
groote roem vanuit gegaan was, dat een
suggestieve reclame de publieke belang
stelling reeds zeer lang bezig gehouden
heeft, dit alles in niet zonder bedoeling ge
weest. Want „Port Arthur" is waarlijk een
rolprent, die verdient door iedereen gezien
te worden. Hier is nu eens een filmwerk tot
stand gekomen, dat tweeledig opgevat kan
en mag worden.
Eerstens geeft het een aangrijpende schil
dering van den menschonteerenden strijd om
de vesting Port Arthur, waar in den Rus-
sisch-Japanschen oorlog een slag geleverd
is, welke nooit zal vervagen in de annalen
van de wereldgeschiedenis. Hier toch is met
de moderne hulpmiddelen een beklemmende
reprise gegeven van wat zich eens daar in
het Verre Oosten afspeelde.
En dat Wij deze film niet zien, maar be
leven, is een compliment te meer; men waant
zich geen moment in een denkbeeld.ge
wereld, zoo meegesleurd als men wordt
door de quasi-realiteit, hier met angstige
nauwlettendheid op het celluloid gecopieerd.
„Port Arthur" geeft meer dan een levend
beeld van dien vreeselijken strijd aan den
rand van een wereldrijk, zoo vol actie en
gespannen trilling, dat nog langen tijd, nadat
men dit stuk historie voor de oogen heeft
laten afdraaien, in den geest geboeid blyft
door de ontroerende momenten, welke men
te doorleven heeft gehad.
En door dit alles heen is een subtiele
„Liebesgeschichte" geweven, ook al weer,
zoo kunstvol en verfijnd van denkvermogen,
dat men en terecht geboeid toeziet,
hoe Karin Hardt als het beeldschoone Japan-
sche vrouwtje, dat gehuwd is met den jongen
Russischen luitenant Adolf Wohlbrück, voor
tal van dilemma's staat in haar strijd tus
schen haar liefde voor den echtgenoot en
haar diepe genegenheid van haar broer, den
beruchten Japanschen spion Iva Moera.
Wij zien toe, hoe teer haar houding is in
zake deze geraffineerde spionnage-affaires,
een menschen-schildering, door regisseur
Nicolas Farkas zoo ontroerend op het witte
doek, dat niets den a.s. bezoeker mag weer
houden dit kunstwerk te gaan zien.
Uit het wèl-verzorgde voorprogramma
stippen wij o.m. aan een grappig stukje
journal van Profilti, waarin wij het Prinse
lijk Paar Zeil am See zien.
DURF TE LEVEN.
Victoria Theater.
Joan Crawford, die nog altijd tot één der
beste vrouwelijke artisten van de Metro
G.-M. behoort, heeft in de comedie „Durf te
Leven", het nieuwe hoofdnummer dat deze
week op het Victoria-programma prijkt,
weer een kostelijke rol gespeeld en wanneer
er nog iemand is, die aan het temperamant
van Joan heeft getwijfeld, zal door 't zien
van deze film van zijn twijfel worden ge
nezen.
Zij is de rijke New-Yorksche erfdochter,
die met het jacht van haar vader langs de
Grieksche eilanden vaart. Aan boord zijn ook
haar vader, haar verloofde, enz. De verloof
de bemoeit zich weinig met Joan. Bij 't
eiland Naxos krijgt Joan groote lust om
aan land te gaan. Zij doet dit en ontmoet
heel toevallig een jong geleerde, die zich
met opgravingen bezighoudt. De manier,
waarop deze haar behandelt, maakt indruk
op Jt meisje: er ontstaat sympathie en weldra
is 't liefde. Joan keert naar New York terug
en de archeoloog gaat zelf zijn gevonden
beeld naar dezelfde stad brengen, maar
voordat de beste jonge menschen tot een
getrouwd paar zijn vereenigd, speelt zich
nog menige heftige scène tusschen de beide
eigenzinnige naturen af.
't Geheel is een buitengewoon prettige
comedie geworden, waarin uitstekend wordt
gespeeld, niet het minst door Joan Crawford
en Brian Aherne in dé hoofdrollen.
Men zal zich met deze film zeker amu
seeren.
Het voorprogramma bracht een tweetal
journaals, één van Éclair en één van Poly
goon. Verder een aardige film van een Ame
rikaansche goochelaar, wiens verrassend
kunststukken met de kaart worden ge
demonstreerd en verklaard. Zeldzaam han
dige trucs. Een spelletje poker met dezen
goochelaar is niet aan te bevelen.
Tot slot nog een leuke tweeacter van de
bekende kindertroep der Metro. Ditmaal is
Spanky weer de hoofdpersoon, die op zijn
zusje moet passen en toch zoo graag met
zyn vrienden wil gaan voetballen. Het kleine
zusje is in deze film een attractie op zich
zelf en ook het slaapbedje van Spanky's
vriepdje is een mooie vondst.
Een vlot programma, dat zeker zal vol
doen.
MARIA STUART.
Theater Harmonie.
Er worden steeds meer historische films
vertoond en zij hebben het voordeel, dat zij
de breede schare op onderhoudende wijze
met belangrijke tijdperken en gebeurtenis
sen uit het verleden doen kennis maken,
ook al wordt de historie hier en daar dan
ook wel eens opgeofferd aan de eischen
welke het publiek aan de film stelt.
Maria Stuart is een van die figuren uit
het verleden, wier persoonlijkheid en le
vensgeschiedenis zich bij uitstek voor een
film leenen en rolprenten als deze - men den-
ke ook aan films als die van Catharina van
Rusland en andere zijn in den regel tot
in alle details verzorgd en kosten noch
moeite worden gespaard om het publiek
onder den indruk van iets grootsch en
massaals te brengen. Kasteelen en edelen in
hun kostbare kleeding, landsknechten en
ruiters, zij hebben in dergelijke films hun
rollen te spelen en met zorg kiest men daar
bij de historische figuren, die de smart en
het geluk moeten uitbeelden van hen wier
leven in oude kronieken beschreven is ge
worden.
Wij behoeven hier niet het dramatische
leven van Maria Stuart te beschrijven, van
de jonge, wilskrachtige vrouw, eenige da
gen voor haar vaders dood geboren, die den
dauphin van Frankrijk huwde en als jonge
weduwe naar Schotland terugkeerde, waar
Moray, haar halfbroer het bewind voerde,
De film rolt de jaren van dit tragische le
ven voor ons af, het huwelijk met den on-
noozelen Darnley, het verraad der edelen,
het liefde-huwelijk met graaf Bobthwell, de
angst van koningin Elisabeth,- dat haat
Schotsche bloedverwante haar van den troon
zal stooten en ten slotte het loslaten voor
het door den prediker Knox opgehitste volk
van de katholieke koningin, wier doodvon
nis ten slotte door Elisabeth wordt getee
kend. Zij werd op 8 Februari 1587 onthoofd
nadat de beul enkele malen had misgesla
gen. Haar tragische dood heeft haar tot een
der meest bekende historische figuren ge
maakt.
Deze film waarin Katharina Hepburn als
Maria Stuart en Frederic March als Both-
well optreden, is, uit cinematographisch
oogpunt bezien, een prachtwerk en voorna
melijk Katharina Hepburn, die in deze film
haar groote kans kreeg, heeft de persoon
van Maria op treffende wijze uitgebeeld. Zy
is hier inderdaad de wilskrachtige vrouw,
die, omgeven dcor verraders en strijdend
tegen vele onzichtbare vijanden, ten slotte
imi irtwM IÉ oi mi
moedig in den dood gaat. Een prachtig en
ontroerend filmwerk, dat een der beste
van dezen tijd is.
Vooraf gaan binnen- en buitenlandsch
nieuws, een musicale film en een vroolyke,
gekleurde screensong.
SHIP AHOY.
Roxy-theater.
Eerlijk gezegd, is het ons gisteravond een
weinig tegengevallen, dat er niet méér be
langstelling was voor de reprise van de film
„Ship Ahoy", welke rolprent eenige weken
geleden in het City-theater werd gegeven.
En toch verdient zij volkomen een druk be
zoek. De kleine Shirley Temple speelt hier
in, zooals men weet, een allerliefste rol, ter
wijl er verder nog in optreden Buddy Ebsen
en Slim Sumirierville, twee spelers, die ook
in onze stad reeds een grooten naam hebben
verworven. Waar wij kort geleden nog uit
voeriger over deze film hebben geschreven,
meenen wij thans met deze korte herinne
ring te kunnen volstaan.
Een vrij uitgebreid voorprogramma gaat
aan het hoofdnummer vooraf. Het begint
met een Nederlandsche journaal, waarin op
vallen de opening van het sportfondsenbad
in Nijmegen, de zesdaagsche te Rotterdam,
prinses Juliana en prins Bernhard in Sell am
See en de opening van de schoenenfabriek
te Volendam door burgemeester van Kolf
schoten. Ook uit het buitenland zijn er tal
van mooie kieken. Zeer mooi is voorts de
gekleurde film „Landelijke melodieën". Zij
brengt een schat van bloemen in heerlijk
aangelegde tuinen, rots- en waterpartijen en
een jachtrit met vele slanke windhonden.
„Varen, varen" is een aardige teekenfilm
en dan komt ten slotte nog „Twee Jantjes
uit met verlof', een klucht met als hoofd
personen twee matrozen, die wonderbest
dansen en de meisjes van hun superieuren
veroveren,