DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Felle strijd ten noorden van Madrid.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 68
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C. KRAK.
Maandag 22 Maart 1937
Hoofdredacteurs Tj. N. ADEMA.
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Alkmaar, 22 Maart.
Japan <m Nederland zijn de laatste maan
den meer dan een keer in één adem ge
noemd en vooral daar, waar het Neder-
landsch Oost-Indië betrof. Men zal zich her
inneren, dat Japan pogingen heeft gedaan,
om een deel van Nieuw-Guinea van Neder
land te huren, een kwestie, waarover zeer
verschillend wordt geoordeeld en waarvan
de algemeene opinie is, dat Nederland ver
standiger zou doen, om Nieuw Guinea maar
zelf te „ontdekken" en te exploreeren.
In een persconferentie te Batavia ver
klaarde Kuwashina, die tot Japansch gezant
bij het Nederlandsche Hof is benoemd en die
thans een studiereis in Ned.-Indië maakt, dat
hij Ned.-Indië bezoekte, teneinde persoon
lijke indrukken op te doen, aangezien de be
trekkingen tusschen Nederland en Japan im
mers niet voor het geringste deel over Ned.-
Indië loopen.
Hoe groote waarde door Japan aan de be-
teekenis van de handelsbetrekkingen met
Ned.-Indië wordt gehecht, bewijst zeide
de Japansche diplomaat de aanwezigheid
van drie groote consulaten van Japan in
Ned.-Indië.
De heer Kuwashima is dan ook tevens in
Indië gekomen om zich persoonlijk op de
hoogte te stellen van den huidigen stand der
onderhandelingen over een handelsovereen
komst tusschen beide landen.
Hy ontkende nadrukkelijk, dat de Japan
sche regeering bepaalde bedoelingen koes
tert ten opzichte van Nieuw-Guinea. De
heer Kuwashima kon echter geen mededee-
lingen doen nopens het recente debat hier
omtrent in het Japansche Lagerhuis, wijl hij
toen reeds was vertrokken.
Op 22 Maart zal de Japansche diplomaat
door den gouverneur-generaal te Buitenzorg
in audiëntie ontvangen worden en op 25
Maart keert hij uit Indië naar Japan terug.
In het midden van Mei zal dë heer Kuwa
shima uit Japan vertrekken, om zich naar
's-Gravenhage te begeven, waar hij zijn
nieuwe functie als Japansch gezant zal aan
vaarden.
Naar aanleiding van het door het Li-
thausche gezantschap te Londen in de
Manchester Guardian gepubliceerde com
muniqué, waarin aan Polen de schuld
werd gegeven van het ontbreken van
normale betrekkingen tusschen Polen en
Lithauen, wordt officieel medegedeeld,
dat de officieele propaganda van Lithauen
voortdurend tracht voor de internationale
openbare meening het feit te verbergen,
dat van de zijde van Polen reeds ver
scheidene jaren pogingen zijn ondernomen
om de Poolsch-Lithausche nabuurschaps
betrekkingen te normaliseeren op den
grondslag van eerbiediging van de sou-
vereiniteit van Lithauen en van weder-
zijdsche non-agressieverbintenissen. Deze
propaganda verheelde eveneens, dat alle
door Polen ondernomen pogingen om tot
een dergelijke regeling te geraken, en die
ingegeven waren door den wensch, de
handhaving van den vrede en het even
wicht in dit deel van Europa te hand
haven, door de schuld van Lithauen tot
dusver onbeantwoord zijn gebleven. De
Lithausche propaganda beoogt bovendien
de politiek van normaliseering der Poolsch
Lithausche betrekkingen ingewikkeld te
maken en het aspect van deze zoo een
voudige kwestie te verduisteren, door den
schijn te wekken, dat Polen verband legt
tusscheni deze en andere vraagstukken met
betrekking tot de Poolsch-Lithausche
kwestie, en die dikwijls niet eens "be
staan. Van Lithausche zijde tracht men
voorts op Polen de schuld te werpen, van
het ontbreken van betrekkingen tusschen
Lithauen en Polen, in weerwil van de
algemf en bekende pogingen van Polen;
deze betrekkingen normaal te doen zijn,
in weerwil eveneens van de geduldige en
loyale houding, die Polen ten aanzien van
deze kwestie secert vijftien jaren aan den
dag heeft gelegd, terwijl Lithauen zelfs
niet eens de grondbeginselen van nabuur
schap-loyaliteit in acht heeft genomen.
BRUTALE BANDIETEN OVERVAL.
Stad in Mandsjoerije geplunderd.
500 bandieten hebben by verrassing een
aanval ondernomen op Han, een stad op
400 K.M. ten N.O. van Charbin. Volgens uit
Charbin ontvangen berichten geschiedde de
aanval kort na middernacht. De bandieten
forceerden den westelijken stadspoort, plun
derden de huizen en moordden de bewoners
uit. Verscheidene groote gebouwen hebben
zij in brand gestoken.
Na een hevig gevecht, dat vier uur heeft
geduurd, waarbij een Japansche soldaat en
een Mandsjoepoltiebeambte werden gedood,
werden de bandieten door de vereenigde
Japansch-Mandsjoekwosche troepen en de
politie van Ilan verdreven. Hoeveel bewo
ners vermoord zyn, wordt niet medege
deeld.
De Spaansche revolutie
Regeeringstroepen zouden belangrijke terrein
winsten hebben behaald
Een tegenoffensief van
de rechtschen.
Vrijdagavond is bericht ontvangen,
dat de regeeringstroepen des nachts om
drie uur Naval Porto waren binnenge
rukt. De dorpen Abanades en Almadro-
nes, die bij het punt van uitgang van
het offensief der opstandelingen zijn ge
legen, zijn door de regeeringstroepen
reeds gepasseerd.
De regeeringsbatterijen werden in de
ochtenduren opgesteld op de hoogten
van Abanades. Zij concentreerden hun
vuur op den zich terugtrekkenden
vyand.
Toen zij voor Masegoso aankwamen, stuit
ten de regeeringstroepen op een verdedi
gingslinie, welke de opstandelingen hadden
opgericht op den linkeroever van de Tajuna.
De opstandelingen hebben hier voordeel
van het oneffen terrein. Na een korten strijd
zagen de rechtsche troepen evenwel in, dat
het hun onmogelijk was den opmarsch. der
regeeringstroepen tot staan te brengen. Zij
lieten daarom de brug in de lucht vliegen,
welke zij voor het dorp over de Tajuna had
den geslagen.
Op deze wyze dachten zij den opmarsch
der regeeringscolonnes te stuiten. In minder
dan een uur tijds hadden de pontonniers
der regeeringstroepen evenwel de verbin
ding hersteld. Het gros der regeeringstroe
pen kon toen de rivier overtrekken. De aan-
valswagens en tanks zetten den vyand na,
die op de vlucht is.
De beide vleugels van de voorhoede der
regeeringstroepen, die de frontlijn hadden
vooruitgeschoven, hebben daardoor ook de
middengroep in staat gesteld op te rukken.
Het is mogelijk, dat de opmarsch nog verder
zal gaan. De verbindingen met de troepen
bij Cifuentes en Brihuega zijn hersteld. Bij
na zonder tegenstand te ontmoeten, trekken
de regeeringstroepen op in noordelijke rich
ting naar de grens der provincie Saragossa:
Abanades. Na achtereenvolgens de gehuch
ten Torre Giadradilla, El Sotillo en Torre
Cuadrada de Los Valles te hebben bezet,
hebben de regeeringstroepen, gesteund door
de artillerie, welke een hevig vuur ontwik
kelde, Abanades bereikt. De regeeringstroe
pen hebben de door de opstandelingen ver
laten dorpen bezet en zetten den opmarsch
voort naar de hoogten van Naval Potro.
Na een gevecht van drie uur werd ook
Naval Potro door de troepen van Franco
ontruimd.
Den opmarsch naar het Noorden in de
provincie Guadalajara voortzettend, bereik
ten de regeeringstroepen Zaterdagmorgen 't
zelfde punt, waar op 8 Maart het offensief
der opstandelingen werd ingezet. Sinds het
begin van het tegenoffensief zijn de loyale
troepen 36 K.M. gevorderd en hebben zij
alle aangrenzende dorpen en gehuchten ge
leidelijk veroverd. Het regeer in gsleger is
thans nog slechts een tiental K.M. verwij
derd van Siguenza, waarheen het zich nu
richt.
De strijd in het Noorden.
De generale staf van het regeeringsleger
in het Noorden deelt mede, dat aan het front
in Asturie fel wordt gestreden rond Oviedo.
Overal wordt hier mitrailleurvuur gehoord.
Nabij Escamplero heeft de artillerie den
vijand zware verliezen toegebracht, waar
door de vyand werd gedemoraliseerd. In den
sector van Leon zijn verscheidene boeren
naar de regeeringstroepen overgeloopen.
Verder heeft de artillerie de vijandelijke
stellingen bij Santa Barabara en San Cris-
tobal bestookt en concentraties van den
vyand bij Campa de Arate uiteengedreven.
De verdedigingsraad van het Baskenland
deelde door middel van Radio Bilbao mede,
dat aan het front van Guipuzcoa in den sec
tor Eibar de mortieren van de regeerings
troepen met succes de vijandelijke stellingen
bestookten en vijandelijke troepen, die op
weg waren naar Arate, verstrooiden. In de
sectoren Elorio en Elgueta was de artillerie
zeer actief, evenals aan het front in Avala.
Nabij Escoriaza werden den vijand zware
verliezen toegebracht.
Aan het front bij Burgos onderhielden de
regeeringstroepen een welonderhouden ge
weer-, mitrailleur- en mortiervuur op de
stellingen van den vijand, terwijl de artille
rie van de regeering met succes de stellin
gen van de opstandelingen bij Uzqiano en
Unza bestookte.
Gistermiddag hebben de regeeringstroepen
een groote actie ontketend op het plateau,
dat Brihuega scheidt van Cifuentes. De op
standelingen hadden zich geconcentreerd in
den driehoek, welke wordt, gevormd door de
dorpen Yela, Masegoso en Cogollor. Tegen
elk van deze drie dorpen rukte een afdee-
ling regeeringstroepen op. Dank zij den
steun van de vechtwagens vielen de drie
dorpen in handen van de regeeringstroepen.
74 manschappen van de opstandelingen, al
len van Italiaansche nationaliteit, werden
door de regeeringsmilitie krijgsgevangen ge
maakt. Op den weg van Aragon gaven zich
een zestigtal Italianen in volle krygsuitrus-
ting over.
De opmarsch van de regeeringstroepen va
rieerde tusschen vijf en zeven kilometer.
Verhaal van gevangen genomen
Italiaanschen sergeant.
57 Italiaansche krijgsgevangenen zyn van
het front in Guadalajara te Madrid aange
komen. Een sergeant, die vloeiend Spaansch
spreekt, en zich bij hen bevond, heeft ver
klaard, dat hij en zijn kameraden sinds zij
in December te Cadiz aan land gingen, aan
den stryd hebben deelgenomen. Zij hebben
Malaga vrij gemakkelijk genomen en kwa
men met groot enthousiasme aan het front
van Guadalajara. „Wij trokken aan het
front van Guadalajara snel op, totdat op een
dag een groote macht vijandelijke tanks en
vliegtuigen ons plotseling hevig aanvielen.
Onze eigen tanks werden door hun kogels
doorboord en de tank? der regeeringstroepen
schenen onkwetsbaar.' Na een eerste aarze
ling werd onze opmarsch tot staan gebracht.
Sindsdien waren de luchtaanvallen van den
vijand zoo doeltreffend en zoo verschrikke
lijk, dat onze troepen er door werden gede
moraliseerd en wij ons snel moesten terug
trekken.
De onder-officier verklaarde nog, dat in
de eerste rijen uitsluitend Italianen strijden
en dan daar tamelijk ver achter Spaansche
troepen. Slechts de divisie waartóe hij be
hoorde werd aangevallen.
De regeeringstroepen hebben grooten
buit gemaakt.
De door de regeeringstroepen op de op
standelingen veroverde wapens, munitie,
strijdwagens e.d. worden verzameld. Het
schijnt, dat de opstandelingen hevige verlie
zen hebben geleden. Van de lijken, welke
opeengehoopt liggen op het slagveld, heeft
men verscheidene geïdentificeerd als die van
officieren. De meeste dooden droegen het
uniform van het vreemdelingenlegioen,
maar verscheidene militairen droegen toch
ook de wapens van het huis van Savoye.
Voorts heeft men op het slagveld tal van
vlaggen en vaantjes aangetroffen.
Aanvallen der opstandelingen.
De hevige slag in den sector van Pozo
Blanca, waarbij de opstandelingen ter sterk
te van 12.000 man, gesteund door tal van
mitrailleurafdeelingen, vier batterijen artil
lerie en drie strijdwagens, aan drie zijden
aanvielen, duurt voort.
Het falen van dit offensief was zeer dui
delijk, aldus de correspondent. De aanval
lers leden verliezen, welke geschat worden
op 1200 gesneuvelden en gewonden. Vrij
dagavond en Zaterdag hebben jachtvliegtui
gen der regeering pogingen van vliegtuigen
der opstandelingen tot bombardement over
te gaan, doen mislukken.
Zaterdagavond heerschte optimisme in de
rijen der regeeringstroepen.
Groote activiteit der regeerings-lucht-
macht
Zaterdagmiddag zijn tijdens dé luchtge
vechten aan het front van Guadalajara vijf
jachtvliegtuigen der opstandelingen en een
regeeringsvliegtuig omlaag geschoten.
60 regeeringsvliegtuigen hebben 7 ma
len achtereen een convooi van 300 vracht
auto's op den weg van Algora met bommen
en machinegeweervuur bestookt. Een ge
deelte der auto's werd vernield.
38 regeeringsvliegtuigen hebben 800 bom
men geworpen op verscheidene troepencon
centraties, welke werden opgemerkt op den
weg van Algona.
Mussolini en Spanje.
De „Echo de Paris" publiceert een tele
gram uit Rome aan de „Daily Telegraph":
„Vanavond werd hier medegedeeld, dat
Mussolini zijn terugkeer naar Rome zou ver
haasten en zijn verblijf bij de vlootmanoeu-
vres in de Middellandsche Zee zou verkor
ten, teneinde met zijn militaire leiders den
toestand in Spanje te bespreken".
De byzondere correspondent van de „Daily
Herald" te Rome bericht te dien aanzien aan
zyn blad, dat een zandstorm het officieele
excuus is voor den overhaasten terugkeer
van Mussolini, doch ongetwijfeld hebben de
gebeurtenissen in Spanje invloed gehad op
de beslissing van den dictator om zoo spoe
dig mogelijk naar Rome terug te keeren. In
een conferentie met de militaire leiders zal
Mussolini de jongste berichten uit Spanje
bestudeeren, waarna hij nieuwe aanbevelin
gen zal richten tot Franco.
De automobietstahing.
HENRY FORD:
Zoolang ik in teven ben zatten zij
er niét in stagen mijn fabrieken
te stuiten
Bij Chrysler 65000 stakers.
De New York Times acht den toe
stand, die door de sociale conflicten
in de automobielindustrie is ontstaan,
ernstiger dan deze ooit is geweest.
Maandag zal het aantal stekers 100.000
bedragen, waaronder 65.000 by de
Chrysler fabrieken.
Vannacht heeft Chrysler een verkla-
rng afgelegd, waarin hij den toestand
uiteenzet, en verklaart: „Wij kunnen
niet terugtrekken".
Henry Ford
Henry Ford heeft tegenover Associated
Press het volgende verklaard: „De interna
tionale financiers, die achter deze staking
staan, hebben wel wat anders te doen dan
de automobielindustrie te controleeren. Hun
doel blijkt te zijn, ae concurrentie en de
geest van vrije mededinging te dooden Daar
echter de industriëelen de eenige mededin
gers zijn, zijn wij meester van den toestand.
Zoolang ik in leven ben, zullen zy er nooit
in slagen, mijn fabrieken te sluiten".
De politie heeft zich Zaterdag met geweld
toegang verschaft tot het gebouw van de
Newton Packing Co. te Detroit en 120 „sit-
down" stakers, waaronder 20 vrouwen, ge
arresteerd.
Martin dreigt met algemeene staking.
Homer Martin, de president van den Bond
van arbeiders in de automobielindustrie
heeft medegedeeld, dat hij aan algemeene
staking in de automobielindustrie te Detroit
zal afkondigen, „indien de gewelddadige ver»
drijving der stakende arbeiders door de
politie' te Detroit niet onmiddellijk wordt
gestaakt".
Martin heeft deze verklaring afgelegd na
de verdrijving door de politie van 120
stakers ,die een vleeschconservenfabriek en
75 anderen, die een sigarenfabriek hadden
bezet. Bij het optreden der politie werden
zes arbeiders gewond.
Morgenavond zullen 175.000 arbeiders in
de automobielindustrie bijeengekomen om
tegen de gewelddadige uitzetting te protes
teeren.
De vertegenwoordigers van de 6000 sta
kers, die de fabrieken van Chrysler bezet
houden, hebben den gouverneur van Mur-
phy, die er naar streeft met den vertegen
woordiger van het departement van arbeid
een oplossing te zoeken voor het conflict, er
van in kennis gesteld, dat de arbeiders de
werkplaatsen niet zouden verlaten aleer
een bevredigende overeenkomst zal zijn tot
stand gekomen.
Zij voegden er aan toe, dat iedere poging,
welke beoogde de stakers door de troepen te
laten verdrijven „bloedvergeten en geweld
daden" zou veroorzaken. De stakers eischen
de toepassing van een collectieve arbeids
overeenkomst.
Ondanks het gerechtelijke ontruimings
bevel houden te Detroit 6000 „sitdown"
stakers de Chryslerfabrieken bezet, waar
door 150.000 arbeiders in de automobiel
industrie tot werkeloosheid gedoemd zijn.
Zooals men weet, heeft Homer Martin, de
president van de United Automobilewor-
kers of Amerika, met algemeene staking
gedreigd, indien de autoriteiten doorgaan
met de fabrieken met geweld te ontrui
men. Door deze algemeéne staking, die
vandaag zou kunnen uitbreken, zouden
2.000 automobielfabrieken te Detroit ge-
Het prinselijk paar op weg
naar Rome.
Prinses Juliana en prins Bern hard
zijn gisterochtend om half tien per
auto van kasteel Mittersill vertrokken.
Terwyl het regende en sneeuwde
ging de tocht eerst naar Innsbriick,
waar het paar in hotel „Tirol" de
lunch gebruikte. Zy hadden daar een
ontmoeting met prins Julius zur Lippe,
den oom van prins Bernhard.
Om half twee werd de tocht over
den besneeuwden Brennerpas naar
Bolazno voortgezet.
Naar wij vernemen is Rome het
voorloopige doel van de reis.
De prinses en de prins zijn van plan
tot het einde dezer week in de Itali
aansche hoofdstad te blijven. Daarna
zullen zy naar Monte Carlo gaan.
troffen worden, waardoor het aantal sta
kers met 100.000 zou toenemen. Volgens
de leiders van den vakbond, zouden zij
150.000 tot 175.000 posters kunnen mobi-
liseeren „om de fabrieken te verdedigen"*
Te Providence (Rhode Island) zijn Za
terdag de meeste zaken gesloten om een
„sitdown" staking te verhinderen. Giste
ren deelden de vakbonden mede, dat voor
Maandag de algemeene staking in alle
zaken, met uitzondering der levensmidde
lenzaken en apotheken, zou worden afge
kondigd.
De Daitsche kerkstrijd
Pauselijk schrijven van den
kansel voorgelezen.
Waarschuwing van bisschop Preyaïng.
Bisschop Preysing heeft in de St.
Hedwig-kathedraal een pauselijk schrij
ven voorgelezen, waarin de paus het
nationaal-socialistisch regiem er van
beschuldigd het concordaat te hebben
geschonden en de anti-christelyke be
wegingen aan te moedigen.
Bisschop Preysing heeft den nadruk ge
legd op den ernst van de situatie en zijn
gehoor verzocht zich voor te bereiden op
een openlijken stryd.
Dit schrijven werd Zondag in alle katho
lieke kerken van den kansel voorgelezen.
De encycliek bestaat uit drie gedeelten.
Het eerste heeft betrekking op het eigen
lijke concordaat, het tweede behandelt het
geloof in God. Jezus Christus en de kerk,
alsmede de door de christelijke moraal aan
de ouders toegekende rechten.
Het derde deel smeekt de Goddelijke ge
nade af voor allen, die zich hebben laten
meesleepen door bedreigingen of beloften
tegen Christus te prediken.
De heilige vader verklaart, dat indien
het tusschen het Rijk en het Vaticaan ge
sloten concordaat niet werd eerbïedigd, de
fout daarvoor niet ligt bij de katholieke
kerk, maar bij de Rijksregeering, welke,
naar hij zegt, de bepalingen van dit tractaat
niet op loyale wyze heeft geïnterpreteerd.
Indien de paus .het concordaat niet heeft
opgezegd is dat, naar hij zegt, slechts we
gens de zorg voor het zieleheil, waarmede
hij belast is.
Maar laten wy voortgaan „de rechten der
geloovigen te verdedigen tegenover de lei
ders van Uw volk. Laten wij ons niet laten
beïnvloeden door voorbijgaand succes of
tegenspoed.
De encycliek critiseert vervolgens de ras
sentheorie. Zij veroordeelt ernstig de theorie
van „bloed en bodem". „Wie dergelijke
dwalingen profeteert, schendt eens gezwo
ren trouw. Overal waar men probeert de
ouders te verhinderen hun kinderen op te
voeden, zooals zij dat aanvoelen, schendt
men den trouw ari God. Nooit zal de kerk
vrijelijk de scholen erkennen, waar de met
het kerkelijk onderwjs belaste onderwijzer
niet vrij is of waar het onderwijs wordt
gegeven in anti-chri telijken geest".
De kerk verklaart, aldus de paus, bid voor
allen, die lijden om hun geloof. Tot in de
gevangenissen en concentratiekampen moet
men zoo noodig den lijfsdwang weerstaan".
GENERAAL SMITTS GELOOFT NIET
DIRECT AAN OORLOG.
Generaal Smuts heeft in een toespraak
tot studenten te Stellenbosch in Zuid-
Afrika verklaard er niet 'aan té gelooven,
dat Europa thans - aan dén vooravond van
een oorlog staat. -
Hij zeide- met name: „hoewel de toestand
ernstig is, denk ik- niet, dat de bewapening,
waartoe de naties- thans overgaan, behoeft
te leiden tot den oorlog".-
Met een toespeling op de Duitsche kolo
niale eischen beweerde Smutss, dat dit
een probleem is, dat de Volkenbond niet
zou weten op te lossen zonder een gewa
pend conflict te ontketenen.