DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN
Britsche marine in conflict met Franco.
ALKMAARSCHE
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 82
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Donderdag 8 April 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
De Spaansche revolutie
Opstandelingen pogen „Gallant"
aan te houden.
De algemeene toestand.
Alkmaar, 8 April.
De kwestie der non-interventie is een
zaak, die buitengewoon on-prettig is. Theo
retisch is alles heel mooi te regelen en
theoretisch zijn tal van moeilijkheden opge
lost, maar de praktijk leert, dat de verschil
lende bepalingen en overeenkomsten maar
al te vaak ontdoken worden.
Daardoor wordt de Spaansche burger
oorlog steeds weer aanleiding tot inter
nationale moeilijkheden .daardoor werden
elk moment links en rechts beschuldigingen
geuit, daardoor zien de mogendheden kans,
herhaaldelijk elkaar te beschuldigen van
ontduiking der bepalingen.
Zoo'n beschuldiging lanceert thans weer
de Italiaansche „Giornale d'Italia", het be
kende Italiaansche dagblad, dat in een
hoofdartikel Frankrijk en Rusland positief
beschuldigd van het leveren van manschap
pen, wapens en minutie aan de Spaansche
regeering.
Het blad beweert, dat sedert den 20sten
Februari, den dag, waarop de bepalingen der
overeenkomst van niet-inmenging van
kracht werden, geen dag voorbijgegaan is,
waarop geen vrijwilligers en oorlogstuig uit
Frankrijk en Rusland in Spanje zijn aange
komen.
De „Giornale" wijdt zich dan verder alleen
aan de houding van Frankrijk en zegt, dat
gedurende de laatste weken de roode troe
pen gereorganiseerd zijn onder Fransche
leiding en voorzien van Fransche wapens.
Een Fransch generaal leidt den „Franschen
oorlog", die naar Spaansch gebied is over
gebracht. Vijfentwintig officieren van den
Franschen Generalen Staf werken de krijgs
plannen uit en leiden de krijgsverrichtin
gen. Een offensief tegen Siguenza wordt
door hen voorbereid en aanbevolen. Frank
rijk heeft nieuwe kanonnen van 155 mili-
meter geleverd, die vooral in den strijd in
Guadalajara gebruikt zijn. Rapporten over
de doelmatigheid dezer kanonnen zijn den
minister van oorlog, Daladier, gezonden. Het
blad beweert vervolgens, dat Spaansche
vliegtuigbestuurders op Fransche luchtvaart-
scholen in snel tempo worden opgeleid en
noemt de namen van verscheidene officieren
van den Generalen Staf der Spaansche lucht
macht en van de artillerie, die zich op het
oogenblik te Parijs zouden bevinden. Onder
toezicht van minister Cot zijn twee over
eenkomsten tot stand gekomen tusschen af
gevaardigden van Valencia en Fransche
vliegtuigfabrieken. De eerste overeenkomst
heeft betrekking op de levering van vijf
toestellen van het type Devoitine 510 aan
het Spaansche ministerie van luchtvaart, de
tweede op de levering van 50 groote Potez-
toestellen. Er bestaan brieven, waarin de
regeering te Valenica verklaart een aanbod
tot het leveren van Fransch oorlogstuig, be
staande uit 50.000 Mausergeweren en 100
millioen patronen, te aanvaarden. Boven
dien hebben de regeeringstroepen reeds
150.000 geweren in Frankrijk gekocht.
Fransche land- en zeewegen staan ter be"-
schikking van Valencia voor het vervoer
van oorlogstuig. Eind Februari en begin
Maart hebben drie Spaansche schepen Mar-
seille verlaten met aanzienlijke ladingen
oorlogstuig. Op 19 Maart vertrok de „Anduz
Meundi" van Sete met wapens en produc
ten voor den chemischen oorlog.
Tenslotte beweert het Italiaansche blad,
dat eenige dagen geleden de Catalaansche
generaliteit eenige duizenden paspoorten
naar het anti-fascistische comité te Per-
pignan heeft gezonden om de Fransche vrij
willigers voor Spanjaarden te doen door
gaan.
De kerkstrijd in Duitschland vraagt voort
durend onze aandacht en is den laatsten tijd
wel zeer actueel geworden door de berucht
geworden verzoening tusschen Hitier en
Ludendorff.
In verband met dit laatste mag het vol
gende zeker onder de aandacht van onze
lezers komen:
De Evangelische predikant Niemöller heeft
gisteravond in Berlijn een bij zonderen dienst
geleid, waarin hij protesteerde tegen de
politiek der nazi's op godsdienstig gebied. De
predikant noemde de namen van tien domi-
nés en leeken, wien het spreken is verboden,
van dertien menschen, die uit hun parochie
verdreven zijn, van een vrouw, die in een
concentratiekamp is opgesloten en van een
advocaat, die in hechtenis is genomen. „Dit
aantal aldus de predikant is misschien
niet zoo groot, maar erger is het, dat onze
predikanten en geloovigen door den staat
als openbare vijanden worden beschouwd
en behandeld, zooals ook Christus zelf wordt
beschouwd als openbare vijand."
Dit bericht behoeft werkelijk geen com
mentaar, evenmin als het volgende, dat uit
Londen komt. Het is van de „Daily Tel.", die
uit Berlijn meldt, dat de Gestapo alle nog
onverkochte exemplaren van een boek over
den tegenwoordigen toestand in de Duit-
sche evangelische kerk in beslag heeft ge
nomen. Dit boek, „Duitschers schaart u om
God", was geschreven in samenwerking
met den predikant en voormaligen duikboot
commandant, Niemöller en dr. Dibelius. De
De gevolgen van den oorlog
voor den handel.
Evenals de voorgaande dagen, is het
offensief der rechtschen gistermiddag
Bilbao stelselmatig voortgezet en de
hoogten, waar de linkschen twijfelach
tige versterkingen hadden aangelegd,
zijn in handen der regulares gevallen.
Hemelsbreed gemeten bevinden de op
standelingen zich thans op zes K. M.
afstand van Duango.
Franco's troepen hebben bezit geno
men van belangrijke hoogten, waar de
de regeeringstroepen versterkingen
hadden aangelegd, die onneembaar
werden genoemd.
De opstandelingen, die in kleine, sterk
bewapende colonnes opereerden, hebben
den vijand overal verrast, daarbij door de
luchtmacht terzijde gestaan en verwarring
gesticht onder de linkschen, die vielen on
der het vuur der automatische wapens,
handgranaten, geweren en mortieren. De
regeeringstroepen verdedigden zich overal
hardnekkig, doch lang konden zij onder
den kogel- en bommenregen niet stand
houden.
Den opstandelingen viel een buit in
handen, die alle records slaat. De ver
liezen overtroffen nog die van den vorigen
dag. De brancard-dragers hebben meer dan
900 dooden begraven en aan het einde van
den dag waren zij nog lang niet met hun
taak gereed.
Hoewel het wellicht langer zal duren
dan sommige optimisten zeggen, verklaren
de opstandelingen met stelligheid, dat Bil
bao eerlang het Malaga van het noorden
zal zijn geworden.
Britsche torpedojager gebombar
deerd.
De Britsche admiraliteit heeft gisteren
bericht ontvangen, dat de Britsche torpe
dojager „Gallant" tusschen Alicante en
Valencia twee keer is aangevallen. De
tweede aanval geschiedde twee uur na der.
eersten. De eersten keer werden zes bommen
geworpen door een vliegtuig, den tweeden
keer negen door twee toestellen.
De oorlogsbodem beantwoordde dit met
het vuur uit zijn luchtdoelbatterij. De
„Gallant" werd niet geraakt.
Men vermoedt, dat de vliegtuigen deel
uitmaken van de luchtvloot der opstande
lingen.
De „Carland" heeft order gekregen, zich
in verband met het bombardement van de
„Gallant" door vliegtuigen der opstande
lingen naar Palma de Majorca te begeven.
De commandant van de „Carland" zal in
overleg met den Britschen vice-consul in
deze plaats, bij de rechtsche autoriteiten
protesteeren tegen den aanval, waarvan de
„Gallant" het doel is geweest.
Voorts wordt in officieele kringen ver
nomen, dat de Britsche regeering onlangs
tot de autoriteiten te Salamanca een nota
heeft gericht, om hen te herinneren aan de
vroegere protesten naar aanleiding van
soortgelijke incidenten. Zooals men weet.
zijn deze protesten tot dusver onbeant
woord gebleven. In dezelfde kringen acht
men het waarschijnlijk, dat binnenkort door
bemiddeling van den thans te Hendaye
vertoevenden Britschen ambassadeur in
Spanje, Sir Henry Chilton, te Salamanca
een formeel verzoek om uiteenzetting zal
worden overhandigd.
Britsche koopvaarder aangehouden.
Het persbureau van de Baskische regee
ring bericht dat het Britsche schip „Torpe-
hall" geladen met levensmiddelen, nabij
Gibraltar door een kanonneerboot van de
opstandelingen de „Dato" werd aangehou
den. De kapitein weigerde naar een haven
der opstandelingen te stoomen en vervolg
de zijn weg. Nabij Bilbao ontoete de „Tor-
pehall" een gewapenden treiler van de
opstandelingen, die het vuur opende. On
middellijk maakte de „Torpehall" zich
schrijvers zijn leiders van de oppostioneele
belijdeniskerk. Van het boek zijn ree'ls
50.000 exemplaren verkocht.
Opnieuw zijn vijf predikanten der evan
gelische kerk gearresteerd in Oost-Pruisen
en twee te Hamburg en Lübeck. Vier pre
dikanten, die te Darmstadt waren gear
resteerd, zijn inmiddels weer op vrije voeten
gesteld.
bekend. De opstandelingen-kruiser „Almi-
rante Cervera" gelastte den treiler om de
„Torpehall" te beletten naar Bilbao te
gaan. Het Britsche schip waarschuwde eert
Britsch oorlogsschip. De Britsche officier
stelde voor een onderzoek aan boord van
de „Torpehall" in te stellen, doch de com
mandant van de „Almirante Cervera" ver
klaarde dat het schip wapenen aan boord
had en dat hij het verbood naar Bilbao te
gaan.
Hierop naderden twee Britsche torpedo
jagers de ,Beagle" en de „Blanche" klaar
voor het gevecht, en gelastten de „Torpe
hall" naar Bilbao te gaan, hetgeen zonder
verder incident geschiedde.
Aankomst van Italiaansche
vrijwilligers te Cadix.
De Spaansche ambassade te Londen
verklaart van betrouwbare zijde een be
vestiging te hebben ontvangen van het op
5 April gepubliceerde persbericht, dat op
<22, 23 en 24 Maart opnieuw 10.000 Ita
liaansche soldaten te Cadix aan land zijn
gezet.
De Spaansche handel en de burger
oorlog; moeilijkheden voor beide
partijen.
De politieke complicaties, welke aan
den Spaanschen burgeroorlog vastzitten
in overweging nemende, alsmede de
bijzondere moeilijkheden, voortsprui
tende uit de verdeeling van het land
tusschen twee partijen, trekt de mate,
waarin men den handel heeft kunnen
blijven voeren, sterk de aandacht, aldus
schrijft de „Financial Times" in een
artikel, gewijd aan den Spaanschen
handel en den burgeroorlog.
Niettemin zoo vervolgt het blad, zal de
toenemende bedreiging voor de scheepvaart
er toe leiden, dat die takken van handel,
welke tot dusverre winstgevend zijn ge
weest, in omvang afnemen, behalve waar de
politiek de leidende factor vormt. In dit op
zicht zijn Duitschland en Italië, welke
landen de regeering van Burgos erkend heb
ben, natuurlijk in een betere positie dan
andere staten, om met het Noorden en Wes
ten van Spanje handel te drijven, terwijl
tegenovergestelde sympathiën den grond
slag vormen van Rusland's aanzienlijken
handel met het Zuiden en het Oosten. Veel
vuldig is gemeld, dat de toestanden achter
de linies van generaal Franco eerder het
normale benaderen dan in het „roode"
Spanje, maar de regeering van Valencia
heeft het onschatbare voordeel een goud
dekking te bezitten voor haar valuta. Dit is
een stabiliseerende factor, veel sterker dan
eenig decreet kan zijn, en hierdoor worden
niet slechts de binnenlandsche, maar zelfs
meer nog de buitenlandsche betalingen be-
invloed.
De regeerin'g van Burgos heeft verschil
lende stappen gedaan om in dit nadeel te
voorzien. Een verklaring dat bankbiljetten
uitgegeven na 18 Juli niet erkend zouden
worden, werd gesteund door een decreet,
dat alle bankbiljetten ongeldig waren, ten zij
afgestempeld door de Bank van Spanje te
Burgos. Hierop volgde een uitgifte van
nieuwe bankbiljetten. Geen enkele van deze
maatregelen heeft vertrouwen doen wekken
in de valuta en als gevolg van de onverbid
delijke werking der wet van Gresham, dat
slecht geld goed geld uitdrijft, zijn zilveren
munten opgepot en ontstond er een gebrek
aan kasgeld.
Gezien het feit, zoo besloot de „Financial
Times", dat de handel met landen, waar
normale toestanden heerschen, door tallooze
bepalingen belemmerd wordt, zou het dwaas
zijn te verwachten, dat de transacties met
een land dat verscheurd is door een burger
oorlog op eenvoudige wijze kunnen geschie
den.
Nieuws in 't kort.
Misdadigersbende ontdekt. - Volgens
berichten uit Korea is de politie aldaar een
moordenaarsbende op het spoor gekomen,
welke 500 menschen tot haar slachtoffers
heeft gemaakt. Reeds zijn de bendeleiders
gearresteerd. Zij hebben bekend, hun bende
te hebben georganiseerd onder den dek
mantel eener godsdienstige sectie. 500
Koreanen hebben zy overvallen en hun
gezinnen beroofd. De lijken der slachtoffers
werden in een bosch bij Kaijod onder den
grond gestopt.
Brand op de Philippijnen. - Het dis
trict Tondo op de Philippijnen is gisteren
met den grond gelijk gemaakt door een
enormen brand. 20.000 menschen, hoofd
zakelijk arbeiders, zijn dakloos geworden.
De schade bedraagt ongeveer 2 millioen
gulden. Een persoon werd gedood, elf
anderen gewond.
Bergstortingen in Savoye. - Tengevol
ge van .den aanhoudenden regenval der
laatste weken zijn in de Fransche provincie
Savoye rotsstukken tot een totaal van ver
scheidene duizenden kubieke meters van
de bergwanden losgeraakt en in een dal
gevallen. Een spoorlijn en een autoweg
zijn over een afstand van honderden meters
bedolven. De wijngaarden en de akkers zijn
vernield, boerenhuizen zijn beschadigd.
Troebelen in Britsch-Indië. - In Banna,
een Noordwestelijke provincie van Britsch-
Indië, werden de dalen gebruikt voor on
wettige doeleinden. Na herhaalde waarschu
wingen werden vliegtuigen gezonden, die
de dalen gebombardeerd hebben. De gevol
gen van het bombardement zijn nog niet
bekend.
Walvisschen-kolonie waargenomen. -
Aan de kust van Northumberland zijn gis
teren eenige honderden jonge walvisschen
waargenomen onder geleide van tien of
twaalf oude. De school zwom in groote cir
kels en naderde de kust tot op 400 meter.
Tenslotte verdween het reuzen-gezelschap.
Casino verwoest. - Gisteravond heeft
in het casino van Wimereux-Palace te
Boulogne een hevige brand gewoed, waar
door het geheele gebouw verwoest werd. De
schade bedraagt millioenen franken.
Scholieren in nood. - Een groep van
600 scholieren, die een tocht maakten naar
den top van den berg Arakoera in Yama-
nosji, zag zich omringd door een bosch-
brand. Men heeft reeds de verkoolde lijken
van twee jongens gevonden. Het lot van alle
andere scholieren is niet bekend.
Vrees voor hongersnood. - Tengevolge
van de aanhoudende droogte gevoelen de
Nomadenstammen in Klein-Azië zich
door hongersnood bedreigd. Zij zijn reeds
begonnen met het overbrengen van hun vee
naar de bergweiden in het Westen. 20.000
herders drijven hun kudden uit het woestijn
gebied naar de kuststreek.
Tegen het communisme. - De Groote
Raad van Zwitserland van het kanton
Genève heeft het wetsontwerp tot verbod
van de communistische partij en voor den
staat gevaarlijke buitenlandsche organisa
ties definitief aangenomen.
De automobielstaking. - De staking in
de Amerikaansche automobiel-industrie
loopt op het eind. De eenige staking, die nog
niet geregeld is, blijkt die bij de Hudson in
Detroit te zijn, waar 10.000 man het werk
hebben neergelegd.
Dreigende staking in Denemarken. - In
Denemarken dreigt een staking in verschil
lende takken van nijverheid, waarbij 60.000
arbeiders betrokken zouden zijn, voorname
lijk in de metaalindustrie. De bemiddelings
voorstellen van de regeering werden door de
fabrikanten verworpen.
Godsdiensttroebelen. - Op de Philip
pijnen vreest men het uitbreken van een
godsdienstoorlog in de provincie Lanao, waar
23 bandieten en een aantal Philippijnsche
soldaten tijdens een hevig gevecht gedood
zijrf. De bewoners van Moro in Lanao han
gen den Islam aan en meenen, dat zij door
de Philippijnsche christenen vervolgd wor
den. Legerversterkingen zijn reeds naar
Lanao gezonden en de censuur is afgekon
digd.
Actie der Duitsche pers.
Tegen Frankrijk gericht.
De beslissing van den rechter van in
structie, om kolonel de la Rocque en de
Parti Social Fransais te vervolgen is voor
de Duitsche pers aanleiding tot een nieuwe
anti-Fransche campagne.
De „Völkische Beobachter" geeft te ver
staan, dat in Frankrijk elk oogenblik een
revolutie kan uitbreken en voegt hieraan
toe, dat in Frankrijk op het oogenblik een
zelfde toestand heerscht als in Duitschland
voor de komst van Hitier.
De pers publiceert ook berichten over de
prijsverhoogingen in Frankrijk, hetgeen vol
gens haar regelrecht leidt naar een econo
mische catastrophe.
Het is opmerkenswaardig, aldus Havas,
dat deze aanvallen deel uitmaken van een
algemeene campagne in de Duitsche pers
welke ten doel heeft vast te stellen, dat alle
democratische landen zijn aangetast door
het anarchisme of bolsjewisme. In dezen zin
worden de stakingen in Amerika, de werk
loosheid in Engeland en Tsjechoslowakije
uitgelegd. Op het oogenblik keert men zich
in het bijzonder tegen Frankrijk en de so
ciale maatregelen van de Fransche regee
ring.
Voor hen, die den toestand in Duitschland
gadeslaan, zoo schrijft Havas verder, is het
139e Jaargang
Bemanning van de „Andra"
aan boord van een
Spaanschen kruiser?
Naar wij vernemen, bestaat de mogelijk
heid, dat de bemanning van het stoomschip
„Andra", hetwelk, onder Panameesche vlag
varend, bij het verlaten van de haven van
Bilbao, door den rechtschen kruiser „Alimi-
rante Cervera" tot zinken is gebracht, door
dezen kruiser aan boord is genomen.
De kapitein van een der andere sche
pen van de reederij, de „Auton", welk
schip Dinsdagavond van Bilbao was
vertrokken, heeft n.1. aan zijn reederij
getelegrafeerd, dat hij in de te Bilbao
verschijnende nieuwsbladen had gelezen,
dat de „Andra" Zondag ji. tot zinken
was gebracht. Volgens het telegram
heeft hij daarop informaties ingewon
nen, waaruit zou rijn gebleken, dat de
opvarenden van de Au dra" zich in een
sloep hadden begeven. Dit feit wettigt
de veronderstelling, dat de bemanning
niet met zekerheid kan worden mede
gedeeld.
Hoeveel Nederlanders zich, toen de „An
dra" in den grond werd geschoten, aan
boord hebben bevonden, staat nog steeds
niet vast. Wel is het een feit dat indertijd
voor dit schip, dat oorspronkelijk aan de
N.V. van Driel te Rotterdam behoord heeft,
waarna het, met verandering van naam,
naar Engeland verkocht en onder Panamee
sche vlag werd gebracht, zeventien Neder
landers zijn gemonsterd. Of van deze Ne-
derlandsche opvarenden later een aantal is
afgelost of weggeloopen, is te Amsterdam
niet bekend.
Het schip, dat in slechten staat verkeer
de, was, toen het door den kruiser werd
aangehouden, niet geladen. De vorige week
was het te Bilbao aangekomen met een
groote lading levensmiddelen voor de Bas
kische regeering.
De grondwetsherziening
aangenomen.
's-Gravenhage, 8 April. De Eerste
Kamer der Staten-Generaal heeft de
verschillende wetsontwerpen, betrekking
hebbende op de grondwetsherziening,
hedenmiddag om ruim 2 uur aange
nomen.
HET WRAK VAN EEN DOUGLAS-
VLIEGTUIG GEVONDEN.
Gisteravond heeft een reddingscolonne
het wrak van een Douglas-vliegtuig DS 3
bereikt, welk toestel Zaterdag j.1. is veron
gelukt in het bergachtige gebied van Ari-
zona. Alle acht inzittenden waren om het
leven gekomen, zes van hen waren ver
brand. Het toestel was geheel vernield.
Naar alle waarschijnlijkheid is dit het
vliegtuig, dat bestemd was voor de K.L.M.
en dat naar men zich zal herinneren ver
ongelukte.
niet twijfelachtig of de propaganda, welke
achtereenvolgens de niet-fascistische landen
aanvalt, wordt geleid door de ernstige bin
nenlandsche politieke moeilijkheden.
De „Ruhrarbeiter" vergelijkt den toe
stand van de arbeiders in de democratische
landen, met die van de arbeiders in Duitsch
land en schrijft: „De stakingen zijn voortee
kenen van een stormIn Duitschland
zijn de loonen stabiel".
Hiertegen kan men inbrengen dat volgens
de statistieken de loonen gebleven zijn wat
zij waren na de korting, welke door Brü-
ning werd toegepast, terwijl de prijzen voor
de eerste levensbehoeften zooals levensmid
delen en kleeding met 20 tot 25 procent zijn
gestegen. Verder moet men hierbij rekening
houden met het schaars worden van vele ar
tikelen en de vermindering van kwaliteit
door het Vierjaren-plan. Men weet thans,
dat niettegenstaande de zorg van het Derde
Rijk om de symptomen van sociale slapte te
verbergen, plaatselijke stakingen hebben
plaats gehad. De sociale bewegingen elders
in de wereld blijven niet zonder invloed op
de Duitsche massa.
Het blad „Rote Erde" toont zich ongerust.
Het „Arbeitsfront" vermeerdert zijn oproe
pen, vermoedelijk omdat de noodzaak zich
deed voelen.
Verder wijst Havas op het officieele com
muniqué over de gerechtelijke vervolging
van zeven katholieke geestelijken in het
Rijnland die beschuldigd worden van hoog
verraad tezamen met elementen uit de ar
beidersklasse. De pers spreekt over een „be
treurenswaardige poging van het politieke
katholicisme een katholiek-bolsjewistisch
front te vormen", bovendien is de nationaal-
socialistische pers verontwaardigd over het
daverend applaus „dat de schouwburgbezoe
kers te Berlijngaven na de woqrden van
den Markis Posa in Schiller's „Don Carlos",
„Sire, sta de vrijheid van gedachte toe".
