Oladiopcogtamma
aeeoooo^
iodoaoesoesossaoosoooooeecisooé
HET VOORONTWERP
LANDBOUWORDENINGSWET 1937.
Voor 100 jaar.
^OOjJOSOO
Zondag 11 April.
HILVERSUM, 301 M. (8.55—10.—
en 58.— VARA. de VPRO van
10.12.en de AVRO van 12.
5.en 8.12.uur). 8.55 Gr.pl.
9.Sportnieuws. 9.05 Tuinbouwpr.
9.30 Orgelspel. 9.45 Van Staat en
Maatschappij, causerie. 10.Zon
dagsschool. 10.30 Protestantsche
Kerkdienst. 12.Orgelconcert.
12.10 Filmpr. 12.35 Platen uit Prins
Bernhard's koffer. 12.50 Omroep
orkest. 1.25 Schilderij bespr. 1.40
Mannenkoor „Kunst naar Kracht".
2.Boekbespr. 2.30 Gevar. progr.
3.25 Het Omroeporkest en solist.
4.10 Schaakles. 4.35 Sportrep. 4.50
Gr.pl. en evtl. Sportnieuws A.N.P.
5.Gr.pl. 5.30 Kinderuurtje. 6.05
Sportpr. 6.20 ANP-sportnieuws. 6.25
Gitaar-duetten. 6.45 Declamatie.
7.VARA-Theaterorkest en solis
ten. ANP-ber., mededeelingen. 8.15
Het Concertgebouw-orkest. 9.05
Radiojournaal. 9.20 Kovacs Lajos'
orkest, Avro-Girls en solisten. 10.20
Musica antiqua, 11.ANP-ber.,
hierna tot 12.'t Avro-dansorkest.
HILVERSUM, 1875 M. (8.30—9.30,
12.15—5.— en 7.45—11.— KRO, de
NCRV van 9.30—12.15 en 5.-7.45).
8.30 Morgenwijding. 9.30 Geref.
Kerkdienst. Hierna gew. muziek.
12.15 KRO-orkest. (1.Boekbe
spreking). 2.Gr.pl. 2.20 KRO-
Symph.-orkest. (3.153.30 De band
tusschen Koloniën en Moederland,
causerie). 4.15 Ziekenlof. 4.55
Sportnieuws. 5.05 Gewijde muziek
(gr.pl.) 5.30 Orgelconcert. 6.Ned.
Herv. Kerkdienst. Hierna orgelspel.
7.45 Sportnieuws. 7.50 KRO-orkest.
8.10 ANP-ber., mededeelingen. 8.25
KRO-melodisten m. m. v. solisten
9.15 Gr.pl. 9.30 KRO-Kamerorkest
mmv. solist. 10.10 Het huwelijk,
causerie. 10.30 ANP-ber. 10.40
11.Epiloog.
DROITWICH, 1500 M. 12.50 BBC-
Harmonie-orkest mmv. soliste. 1.50
Yascha Krein's Zigeuner-orkest.
2.20 Deel. 2.45 De BBC-zangers.
3.20 Het Commodore Grand-orkest.
4.20 Relig. causerie. 4.40 Fred Hart-
ley's Sextet mmv. solist. 5.20 Mis
siepraatje. 5.40 Het BBC-orkest m.
m. v. soliste. 6.35 Filmpr. 6.50
Radiotooneel met muziek. 7.35
Vioolvoordracht. 8.15 Kerkdienst.
9.05 Liefdadigheidsoproep. 9.10 Ber.
9.25 Hoorspel. 9.50 BBC-Theater
orkest mmv. solist. 10.50 Epiloog.
RADIO PARIS, 1648 M. 6.10 7.20
en 10.20 Gr.pl. 10.50 Orgelconcert.
11.40 Gr.pl. 11.50 Pascalorkest en
zang. 2.20 W. Pradys-orkest. 2.50
Zigeunerensemble Bagretzoff. 3.20
Orkest en solisten. 4.20 Colonne
orkest, Amicitia-koor en solisten.
6.50 Radiotooneel. 7.35 Zang. 7.50
Radiotooneel. 9.50 Gr.pl. 10.20
11.50 J. Bouillon-dansorkest.
KEULEN, 456 M. 5.20 Havencon
cert. 7.35 Westduitsch Kamerorkest.
9.20 Gr.pl. 10.50 Orgelconcert. 11.20
Omroepkleinorkest, vliegeniers
orkest en piano-duo. 12.25 Neder-
saks. Symph.-orkest en NSDAP-
orkest. 2.20 Mannenkoor. 3.20 Om
roepkleinorkest en solisten. 7.20
Der Freischütz, opera. 9.5011.20
O. Kermbach's dansorkest.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M.:
8.25 Gr.pl. 10.35 A. Felleman's
orkest. 11.20 Gr.pl. 11.50 Salon
orkest. 12.30 Kleinorkest. 12.50 Or-
gelspel. 1.35 Gr.p'. 150 Zang. 2.15
Gr.pl. 2.35 Kamermuziek. 3.20 Gr.
pl. 420 Lucien Hirsch1 orkest. 5.05
Radiotooneel. 6.20 Gr.pl. 7.20 Het
muzikantenmeisje, operette. Hierna
tot 11.20 Het Omroepdansorkest.
484 M.: 8.20 Gr.pl. 9.20 A. Felle
man's orkest. 10.20 Gr.pl. 10.35 Ca-
rillonspel. 10.55 Gr.pl. 11.20 Salon
orkest. 11.40 Gr.pl. 11.50 Klein
orkest. 12.30 Gr.pl. 12.50—1.30 en
2.05 Gr.pl. 1.50 Pianorecital. 2.05
Gr.pl. 2.20 Harmonie-orkest. 4.35
Rep, en gr.pl. 6.35 Zang. 7.20 Bonte
Avond. 8.20 Hoorspel. 8.40 Vervolg
bonte avond. 9.30 Omroepdans
orkest. 10.20—11.20 Gr.pl.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7.20 Oude dansmuziek. 9.20 Ber.
9.5012.15 Fritz Weber's dans
orkest. In de pauze: Orgelspel en
om 10.05 Weerbericht.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Hilversum.
Lijn 3: Keulen 8.359.05, Brussel
Fr. 9.05—9.20, Keulen 9.20—10.30,
Brussel Fr. 10.30—11.20, Keulen
11.20—14.20, Parijs R. 14.20—15.20,
Keulen 15.2016.20, Parijs Radio
16.20—18.50, Weenen 18.50—19.20,
Keulen 19.20—21.20, Motala 21.20—
21.50, Weenen 21.50—22.50, Berlijn
22,50-24.
Lijn 4: Brussel VI. 8.30—10.20,
Droitwich 10.20—11.35, Brussel VI.
11.35—12.50, Droitwich 12.50—16.20,
Lond. Reg. 16.2016.50, Droitwich
16.50—17.20, Lond. Reg. 17.20—
18.20, Brussel (VI.) 18.20—18.50,
Droitwich 18.5021.05, Brussel Fr.
21.05—21.25, Boedapest 21.25—21.50
Droitwich 21.50—23.—, Parijs R.
23.-24.—.
Lijn 5: Diversen.
Maandag 12 April.
HILVERSUM, 301 M. (Alg. progr.
VARA). 8.— Gr.pl. 10.— VPRO-
morgenwijding. 10.20 Deel. 10.40
Orgelspel. 11.10 Deel. 11.30 Gr.pl.
12.1.45 VARA-orkest en gr.pl. 2.
Gr.pl. 3.Causerie: De werkloos
heid en het sollicitatie-vraagstuk.
3.30 Zangvoordr. 3.45 Gr.pl. 4.30
Kinderuur. 5.Gr.pl. 6.05 De
Ramblers. 6.30 Muzikale causerie.
7.10 Veiligheidskwartiertje. 7.30 De
Roodborstjes en gr.pl. 8.Herh.
SOS-ber. 8.03 ANP-ber. 8.10 Ora-
torium-uitz. 10.ANP-ber. 10.05
Litausch-Europeesch concert. 10.35
Ensemble Musica. 11.3012.Gra-
mofoonplaten.
HILVERSUM, 1875 M. (NCRV-
uitz.) 8.Schriftlezing, meditatie,
Gewijde muziek (gr.pL) 8.30 Gr.pl.
9.30 Geluk wenschen. 10.30 Mor
gendienst. 11.Chr. Lectuur. 11.30
Gr.pl. 12.— Ber. 12.15 Gr.pl. 12.30
Orgelconcert. 2.Voor de scholen.
2.35 Gr.pl. 3.Voor tuinliefheb-
bers. 3.40 Gr.pl. 3.45 Bijbellezing.
4.455.45 Het Utr. strijkkwartet.
6.Gr.pl. 6.30 Vragenuur. 7.Ber.
7.15 Vragenuur. 7.45 Rep. 8.ANP-
ber., herh. SOS-ber. 8.15 Paasch-
bergkoor mmv. solisten en orkest.
9.45 ANP-ber. 9.50—11.30 Gr.pl.
Hierna Schriftlezing.
DROITWICH, 1500 M. 11.05 Orgel
spel. 11.35 Deel. 11.55 Gr.pl. 12.20
BBC-Welsch orkest en soliste. 1.20
Orgelconcert. 2.05 Het Bridgewater
Harp-kwintet. 2.35 Gr.pl. 3.20
Pianorecital. 3.50 H. Engleman's
kwinet. 4.20 Jazzmuziek (gr.pl.)
4.50 Cello en piano. 5.20 Causerie:
In Praise of Antiques. 5.35 D. Hog-
ben's Vocaal en Instr.-ensemble.
6.20 Ber. 6.40 Landbouwcauserie.
7.Theaternieuws. 7.20 Geraldo's
orkest en solisten. 8.05 Komische
voordracht. 8.20 Causerie: What is
Nutrition. 8.40 Klarinet en piano.
9.20 Ber. 9.40 Buitenlandsch over
zicht. 10.20 BBC-Northern orkest.
11.20 Lew Stone's Band. 11.50
12.20 Dansmuziek, gr.pl.
RADIO PARIS, 1648 M. 6.10, 7.20
en 9.20 Gr.pl. 11.20 Orkestconcert
en zang. 1.20 en 2.20 Gr.pl. 2.35
en 4.50 Zang. 5.05 Pianovoordracht.
5.50 Verv. zang. 6.05 Pianovoordr.
6.20 Gr.pl. 7.05 Pianovoordr. 7.35
Zang. 7.50 Le diable a Paris, ope
rette. 9.5010.20 Gr.pl.
KEULEN, 456 M. 5.50 Fr. Hauck's
orkest. 7.50 Omroepkleinorkest.
11.20 NSBO-orkest. 12.35 Neder-
saks. Symph.-orkest. 1.35 Schram-
melmuziek. 3.20 Omroep-Amuse-
ments-orkest. 4.40 Zang en piano.
5.20 Omroeporkest, -kleinorkest.
-koor en solisten. 6.20 Gr.pl. 7.30
Westduitsch weekoverzicht. 8.20
Omroepkleinorkest. 9.5011.20 Om
roeporkest.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M
11.20 Gr.pl. 11.50 Salmorkest. 12.30
Max Alexys' orkest. 4.20 Omroep
dansorkest. 5.50 Salon-orkest. 6 15
Gr.pl. 7.20 Omroepsymph.-orkest.
9.30—10.20 Gr.pl. 484 M.: 11.20 Max
Alexys' orkest. 12.30 Salonorkest
12.50—1.20 en 4.20 Gr.pl. 4.50 Zang.
5.05 Vioolrecital. 5.35 Gr.pl. 5.50
Het Eldorado-orkest. 6.20 Gr.pl. 7.20
Salon-orkest. 7.50 Radio-tooneel.
9.1C Gr.pl. 9.30—10.20 Omroepdans-
DEUTSCHLANDSENDRR, 1571 M.
7.30 Het Omroeporkest. 8.20 Maand
overzicht. 9.20 Ber. 9.50 K. Risten-
part's Kamer-orkest. 10.05 Weerber.
1C.20—11.20 Gr.pl.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Hilversum.
Lijn 3: Keulen 8.—12.20, Brussel
VI. 12.20—13.20, Keulen 13.20—
14.05, Droitwich 14.0515.20, Keu
len 15.2016.20, Droitwich 16.20
16.50, Brussel Fr. 16.50—17.20, Keu
len 17.20—19.05, Parijs R. 19.05—
19.20, Brussel (Fr.) 19.20—19.50,
Lond. Reg. 19.50—21.20, Brussel Fr.
21.20—21.30, Rome 21.30—22.05.
Weenen 22.05—22.50, Radio Dan-
mark 22.5024.
Lijn 4: Brussel VI. 8.—8.20, Di
versen 8.208.50, Parijs R. 8.50
9.35, Hamburg 9.35—10.35, Droit
wich 10.3511.35, Lond. Reg. 11.35
17.20, Droitwich 17.2018.40,
Lond. Reg. 18.40—19.20, Droitwich
19.20—20.20, Radio Danmark 20.20
21.20, Droitwich 21.2024.
Lijn 5: Diversen.
(Vervolg en slot).
Amerika gevolgde monetaire politiek geldt.
Wel zeer pijnlijk kwam dit tot uitdrukking
,in de j.1. Woensdag opduikende berichten,
dat president Roosevelt zou overwegen den
officiéél en goudaankoopprijs van 35 dollar
per ounce te verlagen. Natuurlijk werden
deze geruchten aanstonds tegengesproken
met de laconieke toevoeging dat „for the
present moment" daar een sprake van was.
Helaas heeft het verleden ons geleerd, dat
men aan dergelijke mystieke uitspraken,
wanneer zij van Amerikaansche zijde
komen, niet te veel waarde moet worden
toegekend, zoodat ondanks de pertinente
ontkenningen van officieele zijde met de
mogelijkheid van revalorisatie want daar
komt een verlaging van den goudprijs in
dezen toch op neer wel degelijk rekening
dient te worden gehouden. Hoe men nu ook
over een dergelijke maatregel moge denken,
een feit is dat zij onder de huidige omstan
digheden meer gerechtvaardigd is dan vele
der andere tot nu toe in Amerika afgekon
digde maatregelen, welke ten doel hadden
de goudinhoud van den dollar en dus
schen. Want wat toch is het geval?
Door de devaluatie van het Amerikaan
sche ruilmiddel in 1934 met meer dan 40
pCt. en de daarbij behoorende verhooging
van den goudaankoopprijs van 21 tot 35
per ounce, heeft zich een onafgebroken
goudstroom naar dit land gericht, welke
tot een zoo eenzijdige goudaccumulatie in
dat land heeft geleid, dat feitelijk van een
goudinflatie kan worden gesproken. Deze
overschatting van de waarde van het goud
heeft op zich zelf ook nog dit onaangename
gevolg dat hierdoor de goudproductie ten
zeerste werd aangewakkerd, hetgeen op
haar beurt er weer toe leidde dat de goud
voorraden in Amerika nog grooter in om
vang werden en de inflationistische tenden-
zen dus nog meer de overhand konden krij
gen. Hetgeen Amerika thans dus zou be
oogen zou in wezen beteekenen een schrede
terug op den weg welke het ten. onrechte
sedert 1934 heeft bewandeld, toen immers
den goudinhoud van den dollar en dus
den aankoopprijs werd gefixeerd op een
niveau dat ver onder de werkelijke waarde
van den dollar lag. En wanneer men dus
de verhooging van den goudaankoopprijs
van destijds verantwoordelijk stelt voor den
boom die zich als gevolg daarvan heeft ont
wikkeld, dan dient men te erkennen, dat
een middel om dezen boom te breidelen dus
gelegen moet zijn in een verlaging van den
goudprijs waardoor de wanverhouding tus
schen goud en goederen prijzen weer eeni-
germate zou worden recht getrokken. Ook
blijft het juist dat wanneer men in dezen op
zijn fout wil terugkomen, zulks beter in
tijden van hausse dan in tijden van baisse
kan geschieden. De terugslag welke daar
van thans moet worden verwacht behoeft
niet groot te zijn. Het is echter te begrijpen,
dat het Amerikaansche bedrijfsleven en de
landbouw, die van een dergelijke herwaar
deering terecht een daling van de grondstof-
fenprijzen vreezen, hierop zeer krachtig heb
ben gereageerd en dat de Amerikaansche
beurs een gevoelige koersdaling heeft te
zien gegeven.
En hier komen wij aanstonds op een punt,
dat zeer de aandacht heeft getrokken: de
betrekkelijke vastheid welke desondanks de
Amsterdamsche beurs aan den dag legde.
In sommige afdeelingen viel zelfs een
goede vraag te bekennen. Met name gold dit
voor scheepvaartaandeelen waarvan speciaal
Scheepvaart-unie's Koninklijke Boot en Nie-
velt Goudriaan vooraan gingen. Vooral het
zeer gunstige jaarverslag van laatstgenoem
de maatschappij trok zeer de aandacht.
Werd eerst de aandeelenuitgifte der K.N.
S.M. met gering enthousiasme ontvangen,
Het rapport van de Commissie-van Loon
mag als bekend worden verondersteld. Als
gevolg daarvan heeft de minister thans
doen gereed maken een Voorontwerp Land-
bouwordeningswet 1937 en dit voorontwerp
om advies aan enkele instanties doen toe
komen. Afgescheiden van deze instanties is
het echter gewenscht en noodzakelijk, dat
ook andere dan deze instanties van hun ge
voelen hierover doen blijken. Vooral - geldt
dit den handel, omdat juist voor den handel
doorvoering van de thans aanhangige plan
nen funeste gevolgen zoude kunnen hebben.
Bij de beoordeeling van dit voorontwerp
moge het volgende voorop staan:
De landbouwcrisis-maatregelen zijn inge
voerd met het oog op de zeer bijzondere
moeilijke omstandigheden, waarin ons land
verkeerde. Zij zouden verdwijnen, zoodra
deze omstandigheden verbeterden en wel
zoo spoedig mogelijk, geen dag later dan
absoluut noodzakelijk was. De grief van
handel en landbouw was bovendien het in
gewikkelde systeem en de vele administra
tie, controle e.d. Mocht Opheffing nog niet
mogelijk zijn, dan was het eenige verlangen
belangrijke vereenvoudiging.
Zou het b.v. voor den uitvoer naar Frank
rijk niet mogelijk zijn, om een eenvoudig
consenten-bureau te hebben?
De minister wil in het nieuwe ontwerp
geen verlies van nationaal inkomen, ten
voordeele van buitenlandsche consumenten,
maar bij de huidige regeling, waarbij de
winst door het Zuivelbureaa is vastgelegd,
gebeurt niet anders.
En dit alleen en uitsluitend door dern on-
derlingen naijver van coöp. zuivelfabrieken.
Hier is dus een ernstig geval van het ver
loren gaan var. nationaal kapitaal door de
meerdere zeggingschap van Landbouw in de
crisis-organen.
Voor het economische leven in Nederland
is een kapitaalkrachtige handel onmisbaar
en door hare winstmogelijkheden te beper
ken verlamt men de geestdrift om nieuwe
gebieden te exploreeren.
En wanneer wij nu het voorontwerp be
zien, dan blijkt dat van dit alles niets wordt
verwezenlijkt; integendeel, dat nóch van
opheffing, nóch van vereenvoudiging ook
maar eenige sprake is, dat integendeel alles
erop wordt ingesteld om de crisis permanent
te doen zijn en dat men zelfs zeggen zal: als
het dan toch moet blijven, geef ons dan nog
maar liever de bestaande regeling, eenigs-
zïns verbeterd, dan dat wat ons thans wordt
voorgelegd.
De principieele vraag of „ordening" al dan
niet gewenscht is, moge hier buiten beschou
wing blijven. Zelfs zij, die sterke voorstan
ders van ordening zijn, kunnen over dit
ontwerp allerminst verheugd 'zijn. Wanneer
iets geschikt is om de ordening reeds bij de
geboorte te doen sterven, dan is het wel
deze poging, die de minister zich voorstelt
niet zelf te ondernemen, maar zijn opvol
ger op te dringen. Immers onder het tegen
woordige kabinet is er geen sprake van, dat
er nog iets van verwezenlijkt zal worden,
aangezien de tijd voor de verkiezingen en
het aftreden van het kabinet daarvoor veel
te kort is.
Onmiskenbaar is de opbloei in het eco
nomische leven ook in Nederland; al moge
deze nog niet overal in sterke mate zijn
doorgedrongen, leder kan toch zeggen, dat
later ontwikkelde zich in de claims een
groote handel bij oploopende prijzen. Spe
ciaal hooge verwachtingen schijnt men van
aandeelen Holland-Amerika-lijn te koeste
ren. Liet de reorganisatie van de K.N.S.M.
een bitteren nasmaak, voor Wilton was dit
niet het geval. Wel moeten aandeelhouders
70 pCt. van hun nominale kapitaalswaarde
missen, maar in het primaire dividend zien
ze zich ten minste niet beknot. Behalve
scheepvaartaandeelen lagen feitelijk alleen
aandeelen Philips vast in de markt op de
verwachting van een mooi jaarverslag. Uni-
lever en andere leidende industrieele aan
deelen als Koninklijke lagen gedrukt in de
markt, In de cultuurafdeelingen lagen met
name rubberaandeelen flauw als gevolg van
de vrij scherpe prijsdaling van dit artikel.
Ook voor suikeraandeelen bestond weinig
belangstelling, waartoe het feit, dat de voor-
loopige resultaten van de suikerconferentie
te Londen weinig bemoedigend kunnen wor
den genoemd, by droeg.
Een gunstige omstandigheid zouden wij
het willen noemen dat de Amerikaansche
waarden hier ter beurze boven New-York-
sche pariteit liggen, waaruit dus wel dui
delijk het vertrouwen voor de naaste toe
komst blijft spreken en tevens men zich niet
laat intimideeren door alle tendentieuse be
richten van de overzijde van den oceaan.
Wat de beleggingsmarkt betreft viel het op,
dat wederom enkele conversies werden aan
gekondigd zoo b.v. van de gemeente Soe-
rabaia welke een leening van 7.752.000 ter
markt brengt a 3% pCt. tegen 97 y2 pCt., de
Sambre et Moselle welke met een conver-
sieleening van 10.000.000 a 4 pCt. tegen
95x/£ pCt. verscheen* en ten slotte de Natio
nale Maatschappij van Belgische Spoorwe
gen welke door middel van Labouchere
Co. de conversie aankondigt van de Belg.
Francs 770.000.000 5 pCt. leening in een 4
pCt. leening a 97^, pCt., waarvan naar be
kend, destijds hier te lande de introductie
plaats vond. Uit de rentetypes, alsmede de
emissiekoersen kan men zien dat het rente
type, dat tot voor enkele maanden gold,
thans geen opgeld meer doet en dat de de
biteuren tegen aanmerkelijk zwaardere
voorwaarden moeten leenen.
het diepste punt is gepasseerd. Thans is het
aan de regeering om haar eenmaal gegeven
woord, dat bovendien in de wet is vast
gelegd, in te lossen en een aanvang te
maken met de vei'eenvoudiging van de
crisis-maatregelen, nu de mogelijkheid daar
toe aanwezig is.
De handel verlangt er naar, eindelijk ver
lost te worden van de knellende banden,
welke hem hebben vastgehouden nu al jaren
lang en bij den nieuwen economischen op
bouw, waaraan de wereld gaat beginnen, niet
achtergesteld te worden bij concurrenten in
andere landen, doordat men hier in Holland
vast blijft zitten aan allerlei thans niet meer
noodzakelijke maatregelen, die het zoeken
van nieuwe relaties en het opnieuw aan-
knoopen of versterken van oude relaties in
den weg staan.
Uit het voorontwerp blijkt echter dat,
hopelijk niet de geheele regeering, maar dan
toch in ieder geval de huidige minister van
landbouw en visscherij dat niet wil. Het
voorontwerp is weer een nieuwe machti
gingswet, die, zooal niet blijvend, dan toch
jaren lang zal moeten worden toegepast.
Ware er vroeger voor een machtigings
wei, gelijk gegeven is, wel noodzakelijkheid
aanwezig, thans is dat niet meer het geval.
Ware de aan de. regeering gegeven machti-
ging steeds op de juiste wijze gebruikt, dan
kon men nog de meen.'ng zijn toegedaan, dat
ook in de toekomst een nieuwe machtiging
evenzoo gehanteerd zou worden.
Maar de practijk heeft geleerd, dat men
voorzichtig moet zijn met machtigingen en
de vraag is zeker gewettigd of de regeering
de haar gegeven machtiging niet herhaalde
malen heeft overschreden. Herinnerd moge
slechts worden aan de maatregelen inzake
de koffie, aan de toepassing van de land
bouw-crisis wet voor de sluiting van 'het bak
kersbedrijf, aar het hypotheekcommissie
besluit, aan de hooge graanrechten, die
grootendeels niet gebruikt werden voor het
bereiken van den richtprijs voor graan,
maar om andere producten te steunen. En
zoo zouden nog tal van andere voorbeelden
gegeven kunnen worden van hoe men ook
over de maatregelen zelf moge denken
gevallen, waarin de crisis wetgeving is toe
gepast voor doeleinden, die bij het verlee-
nen der machtiging nooit waren beoogd.
Wat wil de minister ten aanzien van den
kaashandel in het voorontwerp? Er wordt
niets over gezegd, maar wij moeten, door de
ervaring wijs geworden, zien wat met toe
passing van de wet ten aanzien van den
kaashandel kan en ook zal gebeuren. Dit
komt hierop neer, dat alles blyft zooals het
is, met dit groote Verschil, dat de mogelijk
heid geopend wordt, dat de handel nog
meer dan thans onder de dictatuur van den
landbouw gesteld zal worden.
Op bladzijde 22 van de memorie van toe
lichting zei de minister, dat het geenszins
de bedoeling is, dat de organen zich bezig
houden met de specifieke belangen van den
handel, dat er niet getornd zal worden aan
de functie van de handel bij den uitvoer,
dat de bedrijfsorganen zelf geen handel
zullen drijven, aangezien de belemmering
van den handel tot groote nadeelen leidt.
Maar op blad; 10 van deze memorie ver
klaart de minister, dat hij gemeend heeft,
dat ingrijpende regelingen, in casu het in
stellen van monopolies ten aanzien van den
in- of uitvoer, beter uitsluitend aan de
Uit de Alkmaarsche Courant
van 10 April 1837.
Op Maandag 3 April heeft te
Dordrecht de plegtige opening
plaats gehad van de opgerigte
openbare stadsschool. Des namid
dags te vijf ure vergaderden in
dezelve de edel achtbare heeren
burgemeester en wethouders, bene
vens den wel edel heer secretaris;
de weleerwaarde heer schoolopzie
ner, en de heeren leden van de
plaatselijke schoolcommissie, ter
wijl de leerlingen, ten getale van
omtrent 300, reeds in de school
waren vereenigd. Na het zingen
van eenige toepasselijke regelen
door sommige der leerlingen, heeft
de weleerwaarde heer J. C. Veltman,
als president der plaatselijke school
commissie in een korte rede over
het doel en het hooge belang dezer
inrigting gesproken; vervolgens
dank betuigd aan heeren burge
meester en wethouders, aan den
heer schoolopziener en aan zijne
medeleden voor de medewerking
tot het daarstellen dezer stigting,
en eindelijk den hoofdonderwijzer
H. van Helden en de overige onder
wijzers aangespoord om getrouw te
blijven en in ijver te volharden en
de leerlingen vermaand, om het
voorregt, dat hun geschonken
wordt, op den waren prijs te schat
ten, en zich te onderscheiden door
braafheid en vlijt, om eenmaal
alzoo waardige burgers te kunnen
worde van het vaderland.
Door onderwijzers en leerlingen
werd het overige van den dag aan
eene gepaste vreugde gewijd.
Kroon kuipen worden opgedragen, terwijl
in artikel 4 van de wet zelf bepaald wordt,
dat de uitvoer kan worden beperkt of ver
boden en in artikel 6 dat de uitvoer uitslui
tend kan worden toegestaan aan een aan te
wijzen landbouwraad, en in artikel 10 vast
gesteld is, dat landbouwproducten kunnen
worden gekocht en verkocht met steun uit
het landbouwfonds.
Er zullen komen als waren wü in een
„Raden-republiek" voor alle mogelijke
producten „Raden". Een Akkerbouwraad,
een Veehouderij raad, een Pluimveeraad, een
Zuivelraad, een Tuinbouwraad, een Sierteelt-
raad, een Visscherij raad met daarnaast Pro
vinciale raden. En de mogelijkheid is ge
opend, dat deze Raden alle verordenende
bevoegdheid zullen gaan krijgen, zoodat b.v.
ten aanzien van den uitvoer, de Zuivelraad
onzen handel zal kunnen gaan commandee-
ren, hoe zij moet werken en doen.
En wanneer men leest hoe deze Raden
zullen worden samengesteld, dan blijkt dat
bij een bestuur van 15 personen de handel
in normale gevallen weer een, zegge en
schrijven één vertegenwoordiger zal heb
ben. Daarnaast één vertegenwoordiger van
de industrie, één van de landarbeiders en
overigens is het, behalve een neutrale voor
zitter, alles „landbouw" wat de klok slaat.
Zeker, er zijn waarborgen: de besluiten
moeten met Vs der stemmen genomen wor
den, maar wat hebben handel en industrie
hieraan met 2 leden op de 15. Een ministe
rieel vernietigingsrecht wordt gegeven, maar
wij weten allen, dat eerdat de administra
tieve weg daarvoor bewandeld is, het aan
gerichte onheil niet meer te keeren is. Alle
knellende banden voor den handel blijven
gehandhaafd, de monopolies zullen blijven,
de heffingen blijven, de zekerheidsstelling
blijft, de boetes blijven, de controle blijft,
de geheele papierwinkel blyft. Dit staat wel
niet in het voorontwerp, daarin staat alleen
maar dat de mogelijkheid voor deze dingen
zal bly ven, maar ieder weet, wat dit zeggen
wil, en dat van de mogelijkheid tot werke
lijkheid il n'y a qu'un pas.
Helaas ziet de landbouw maar al te dik
wijls de handel als zijn vijand. Hoe zal het
moeten gaan, indien, gelijk voorgesteld, de
landbouw nog meer dan thans over den
handel te zeggen zal krijgen? En is de vraag
niet gewettigd of, al willen de voormannen
van de landbouworganisaties, die in de
raden zitting zullen nemen het goede, ze
niet opgestuwd door hun. leden, toch telkens
zullen moeten zwichten en het den handel
lastig zullen maken?
Steeds zijn de belangen van den handel
achtergesteld bij die van de boeren. Laat
men dan thans voorzichtig zijn en van han
dels- en industriezijde samenwerken om
het nieuwe nadeel, dat ons voor een lange
reeks van jaren wacht, op een tijdstip dat
de handel hoopte weer zichzelf te kunnen
worden, af te wenden.
Tegen dit voorontwerp past slechts één
woord: onaanvaardbaar. De handel zal de
strijdbijl moeten opnemen en den minister
moeten toeroepen: tot hier toe en niet ver
der. Als goede Nederlandsche staatsburgers,
die steeds regeeringsgetrouw zijn in ons
Nederland, waarin wij ons gelukkig achten
te leven, hebben wij jaren lang verdragen
al het nadeel dat ons berokkend werd,
evenzoo al de minder juiste behandelingen,
die wij hebben ondergaan, thans echter, nu
de kans aanwezig is dat wij onszelf kunnen
worden en onze vleugels kunnen uitslaan,
moge onze stem weerklinken, waarbij wij
vragen ons te verlossen van de niet meer
noodzakelijke maatreglen.
Het einde van de crisis komt, zij het nog
van vérre, in het verschiet. Kunnen de
maatregelen niet alle terstond worden af
geschaft, het zij zoo, ook thans zullen wij
ze nog verdragen, maar ook geen dag lan
ger dan noodzakelijk is. En met alle ons ten
dienste staande wettige middelen zullen wij
ons gaan verzetten en anderen verzoeken
ons verzet te steunen, tegen dit vooront
werp, dat de crisis in Nederland permanent
doet worden. Het éénc woord: onaanvaard
baar moge als los antwoord op dit yooront-
