Het groene oog van Baa-A|.
De weermacht in Nederland en Indië.
I
I
Binnenland
„Allen voor het vaderland", zegt de afgetreden
veldlegercommandant Jhr. Röell.
Preventie het krachtigst vredes
werk.
De afgetreden commandant van het veld
leger, luitenant-generaal b.d. jhr. W. Röell,
heeft gisteravond, aan een te zijner eere ge
geven maaltijd in de „Groote Club Doctrina
et Amicitia" te Amsterdam, een rede gehou
den over onze weermacht.
Luit.-generaal Röell begon zijn rede met
te zeggen, dat hetgeen hij zou spreken over
„de rijks weermacht" bezien moest worden
in het licht eener reeds uit Octobet van het
vorige jaar stammende belofte.
Spr. zeide dit opzettelijk om elk verband
te verbreken met de omstandigheid, dat hij
van H.M. de koningin de toestemming mocht
erlangen zijne commando's en functie weder
ter beschikking van H.M. te stellen.
Rijksweer kracht.
Ik vraag aldus spr. uwe nadrukkelij
ke aandacht voor het feit, dat ik n i e t spreek
over rijks weer macht.
Ik stel principieel het veel uitgebreidere
doel voor oogen en wel bovenal omdat elk
bezien van de materie van 's Rijks veiligheid
alleen van het standpunt van de weermid-
len zelve te water, te land of in de lucht ge
heel vieux jéu is.
De rijks weerkracht omvat het geheele
volk; hier en overzee, ongeacht leeftijd of
sexe, met al zijne rijkdommen en hulpmid
delen, en bovenal met al zijn zoo gediffe
rentieerde geestelijke waarden en geestelijk
nationaal potentieel.
Niet de rijkseenheid Nederland, gelegen
in vier werelddeelen, met ruim 70 millioen
inwoners, heeft het begrip „de totale oorlog"
uitgevonden of gepropageerd. De wereld
structuur heeft daarheen geleid; wij mogen
het bewonderen of verafschuwen, onze prin-
cipieele defensieve zelfstandigheidspolitiek
beeft nu het groote initiatief aan den aan
valler, i.c. aan de van ultra-moderne aan
valsmiddelen voorzien staten is die mo
derne wereldgedachte als ons opgedrongen
te aanvaarden.
Welnu; dan is in ons defensief bestel
de evenknie van den „totalen oorlog" de „to
tale defensie", dus de rijks weerkracht.
Moderne oorlog binnen enkele uren.
Met alle middelen, die ons groote rijk
bezit, geestelijk, lichamelijk en mate
rieel, wordt de geheele volkskracht als
rijksweerkracht ingezet. Maar om dat a
la minute te kunnen doen, moet zij als
totale rijksweerkracht steeds paraat
zijn, want de moderne oorlog hangt wel
licht van enkele uren af.
Dit beteekent het geestelijk paraat zijn in
de gedachte dat een ieder op elk oogenblik
gereed moet zijn voor het vaderland en in
normale tijden moet eischen, dat de voorbe
reiding van de coördinatie van al die krach
ten plaats hebbe.
Ik zeg elke verdediging, dus niet alleen
militair, maar zoowel tegen water, epide
mie, natuurrampen, armoede en werkloos
heid en als ultimo ratio tegen de ramp van
den vijandelijken aanval.
Deze gedachte steunt op zeer logischen
grondslag, en zij moet niet wreed, onmen-
schelijk of onchristelijk 'geacht worden.
De algeheele weerkracht, ook ten dien
ste van één harer elementen of liever
exponenten de weermacht, wordt als ge
zegd ons opgedrongen, zij wordt ons „to be
or hot to be".
Hiermede kunnen wij niét van oorlogs
zuchtigheid beticht worden. Integendeel, wij
blijven in de preventie van het kwaad èen
machtig goed zien; die preventie is ons Ne
derlanders juist zoo sympathiek, omdat zij
op onze 20-eeuwsche geschiedenis steunt.
Ik mag verder in de herinnering terugroe
pen, dat het destijds minister de Jonge (de
latere gouverneur-generaal) was, die in
1917 voor de eerste maal en nog wel zitten
de in het kabinet-Cort van' der Linden dood
rustig zeide, dat hij oorlog beschouwde als
een der gevolgen van de zonde en dat hij
vreesde, dat het oorlogsgevaar en daarmede
de noodzaak van wapening alleen piet de
zonde zou verdwijnen.
En nu zijn wij bijna twintig jaar verdér,
en in dien tyd is Gode zij dank, de vrijmoe
digheid over deze zakén, de religie betref
fende, sterk vergroot, en daarom mogen wij
als andere pool de óns van den Almachtige
geschonken preventie door onze weermacht
zeker naar voren brengen. Zoo goed dokto
ren en gestichten tot bescherming van hen,
die onder de. gevolgen der zonde lijden, als
ook de preventieve of repressieve strijd
daartegen, Gode welgevallig zullen zijn, zoo
is evenzeer alles wat prefentief en repressief
werkt tegen den oorlog als gevolg der zon
de, Gode welgevallig, ja. Hij gaf der over
heid zelf er het zwaard voor.
En nu denke men weer niet alleen aan
de gewapende vuist, a fortiori niet aan
haar afzichtelijke uitwassen als vrouwenba
taljons al la Sovjet of rood-Spanje.
Het gaat hier dus om het begin, nJ. de
groote zaak van de weerkracht van ons
volk; om die van het eindelooze aantal com
ponenten, die samen tot resultante hebben
een weerkrachtig volk.
Rijksweerkracht is dus het desideratum
waaruit alle andere krachten ontleend moe
ten worden. Daaraan werkt iedereen mee.
Wie er zich aah onttrekt is geen vaderlan
der. Kortom allen, die aan hun arbeid zich
geheel geven in nationalen zin onder de
overkapping van de godsdienstige waarden,
zonder welke elke arbeid of strijd vruchte
loos is ia.v. den einduitslag.
Is er daarnaast eenige reden, dat de man
van 19—40 jaar, die tot de dienstplichtigen
behoort, wèl, en zyn broeder of neef, die
vrij is, geen zij het ander oorlogsge
vaar zal loopen, geen steun aan de defensie,
geen inzet van zijn eigen persoon zal geven?
100 pCt. geëischt.
Waar de wet hen allen tot buitengewoon
dienstplichtigen maakte, is de rechtsgrond er
toe aanwezig. Men begrijpe het goed: het
grootste gevaar eischt inzet van alle jach
ten, economisch,1 finantieel, moreel, intellec
tueel en desnoodig van alle bloed. Maar dan
zijn uit zich zelf de molenaar die maalt, de
veehouder die den vleeschaanvoer mogelijk
maakt, de kleermaker en schoenmaker, die
voor bedekking zorgen, de geleerde, die epi
demieën bestudeertallen medestrijders,
hierbij de dragers der godsdienstige en gees
telijke verzorging zeker niet te vergeten en
tenslotte de grootste van allen wellicht nog
de moeders, die als voor een heilige zaak,
n.1. die van het vaderland, bij ons gesymbo
liseerd in Oranje, haar kinderen afgeven.
Het is het in de wereld naar buiten schij
nen van zoodanige integrale rijksweerkracht,
die de allerbeste preventie geeft.
Zeker is, dat een volk het ten slotte zeJf
in de hand heeft of het door het naar bui
ten stralen zijner geheele weerkracht zorg
draagt de gewapende preventie tot uiting
te brengen. Daarvoor is de oorlog te laat
dat is vredeswerk in dubbelen zin.
Is deze preventie niet het heerlijkst resul
taat van de weermacht? Juist onze strate
gische ligging in Europa en Azië-Australië
maakt het mogelijk met voor ons financieel
bestel geheel mogelijke offers aan aanwezig
goed materieel en personeel een zeer scher
pe bedreiging van aanvalslustigen te vor
men.
Ik bezie de preventie hier alleen als een
der beste gevolgen van de totale rijks weer
kracht van een in zijne vele samenstellende
elementen paraat volk van 70 millioen.
Het is deze paraatheid van geest en zelf
vertrouwen steunende op, geloof, goed recht,
economische kracht en als uiterste middel-
op een scherp zwaard, die de sterkste pre
ventieve beschutting vormt en daarmede
een bolwerk van den vrede is.
Nederland een aanlokkelijk
strategische basis.
Want er is niets gevaarlijker voor den
wereldvrede, dan wanneer deelen van
de wereld, die een aanlokkelijke lig
ging, hulpbronnen of belangrijke stra
tegische beteekenis, havens of steun
punten hebben, ëen' defensievaCüüm
vormen en daarmede bewijzen die be
langrijke exponent der rijks weerkracht
te verwaarloozen, zelfs al wanneer zij
ten onrechte als zoodanig in het groote
statenbestel als impotent te boek zou
den staan.
Zoodanige staten staan schuldig tegenover
de geheele menschheid én geen tien volken
bonden, zelfs al waren zij allen zóó sterk en
zóó doeltreffend als de huidige, zouden de
gevolgen van die preventie-impotentie kun
nen voorkomen.
Er is mij gevraagd in dit verband iets te
zeggen over de gevaren van strategische
overvallipgen te land en ter zee met geme
chaniseerde troepen en vliegende snelloo-
pende eskaders.
Eisch is gedekte voorbereiding.
Welnu alle in Europa gelegen groote vas-
telandsmogendheden zijn tegenwoordig
voorzien van gemechaniseerde en gemotori
seerde divisiën, die steeds paraat zijn tot
den aanval; niet om er een wereldoorlog
mede uit te vechten, maar om zich nog vóór
den aanvang van zekere terreinvoordeelen
te verzekeren, daarin flankbeveiliging te er
langen, dan wel de mobilisatie der buren te
verstoren.
Ditzelfde is geldend voor zeehavens over
zee c.q. gepaard' met actie te land. Als inlei
ding is zulks slechts door eene strategische
overvalling te bereiken, want de middelen
zijn onvoldoende om tegen een paraten
vijand op te loopen.
De eisch is dus gedekte voorbereiding.
Welnu, in tijden van spanning zal het dus
mogelijk zijn, dat meer dan één macht zich
de voordeelen van zulk een daad wil ver
schaffen onder het motto zich te dekken,
zoodat de tusschen hamer en aambeeld lig
gende staat tusschen tVee hamers komt, ten
zij. van hem bekend is, dat hij over voorbe
reiding van parate middelen beschikt, wel
ke zoodanig brutale aanvallen, die in hun
opzet het „alles of niets" prediken, verijde
len en de aanvallers afyvijzen, beladen met
het odium hunner onwettige- daad.
De rijks weerkrachtgedachte zal er zich
mee moeten vertrouwd maken, dat een 15
tot 20 duizend man afgerichte tx-oepen steeds
aanwezig zal moeten zijn, hetgeen beteekent
eene lichting van het dubbele en een eerste
oefentijd voor de massa van het dubbele.
En is dit zoo erg?
Het zou beteekenen aan de arbeidsmarkt
te onttrekken circa 20 tot 30.000 man extra,
dus als eindresultaat 20 tot 30.000 mannen
minder stempelaars en minder onderworpen
aan de demoralisatie van den steun en be
ïnvloeding door communisme en ander mar
xisme.
Alles vergrooting van rijksweerkracht in
den besten zin. Het zou beteekenen de bouw
van wat kazernes en magazijnen; welnu de
gewijzigde considerans van het werkfonds
laat dit thans ook formeel toe, al is het laat.
De opheffing van garnizoenen b.v. in de
provinpiesteden als Zutfen, Roermond, Does
burg, Leeuwarden, Gouda e.d. is voor den
middenstand in die plaatsen een ramp ge
weest en is dat nog.
Het is zoo vreemd, dat vele knappe eco
nomen de laatste vijftig jaar stelsels bouw-
den, welke zuiver theeretxsch- waren en-elk
een steénigden, die iet? anders meende, tot
op eens de praktijk kw&m, die al hun prach
tige kaartenhuizen! ineen deed vallen.
Oorlog duurdèr dan grondige
bewapening.
Bij een en ander bedenke men nog het feit,
dat een maand oorlog, ongeacht de vreese-
lijke offers aan bloed en moraliteit, finan
tieel en economisch honderdvoudig meer
kost dan een zeer dure bewapening, waar
van een gedeelte al voldoende is om de pre
ventie geldend te maken. Trouwens, men
wete, dat in Nederland per inwoner maar
circa acht gulden per jaar aan defensie
wordt bésteed tegen circa het dubbele in
Zwitserland of België of Denemarken.
In dit verband nog een enkel woord over
de particuliere wapenindustrie. De particu
liere wapen-industrie is thans het zwarte
schaap, waarheen vele steenen geworpen
worden.
Bekend is, dat toen Duitschland ontwa
pend was en het vlootverdrag van Washing
ton hoogtij vierde, men gemeend heeft in
den aanvang der 20er jaren een ongebrei
delde vermindering onzer weermiddelen te
mogen toepassen, met een vermindering van
circa 1/3 der begrooting. Het is anders uit
gekomen. Duitschland is herbewapend en
wordt super bewapend met het allermo
dernste. Frankrijk bleef superbewepend en
moderniseert steeds.
Óveral dreiging, waarvan ons Europeesch
Nederland de middellijke gevaren heeft te
verwachten en ons Aziatisch Nederland
rechtstreeksché. Hier toch in Europa is het
een gevaar buurman te zijn van twee twis
tenden, die, hun huis goed gesloten heb
bende, het wellicht op of via dat van hun
buurman willen uitvechten.
Onze weermacht in Indië.
In Indië is een zij het klein, maar zeer mo
biel en gemechaniseerd en gemotoriseerd
leger na aftrek van de bescherming der ba
ses en oliecentra. Maar de hoofdzaak is en
blijft aldaar de vloot met steun van de bij
zee- en landmacht behoorende luchtstrijd
krachten.
Het is de merkwaardige groepeering onzer
eilanden met hunne zeestraten, die onze
vloot zeer goede kansen biedt, speciaal tegen
transport vloten met troepen; evenwel al
leen, wanneer, door de aanwezigheid van
modern materieel bij ons, een aapvaller zelf
modern materieel moet zenden en dus zijn
hoofdmacht elders onevenredig moet ver
zwakken. De enorme afstanden spelen'hier
in een zeer bijzondere rol te onzen gunste,
wanneer wij ten minste hebben een zeer
moderne en uiterst actieve en bewegelijke
harmonisch samengestelde vloot.
Indië verloren, rampspoed geboren,
Ik heb de groote persoonlijke bevrediging
gesmaakt, dat een aantal wenschen door mij
in 1929 en 1930 in „dé Rijkseenheid" in een
drietal artikelénreeksën betoogd, ten aan
zien van de samenstelling! der vloot ge
toetst aan de rol en kracht van hét Ned.-In-
disch leger in begirtsël wérden aanvaard
in het mooie vloptplanvan minister Dec-
kèrs. 3-""'
Welnu, dit plan-Deckers bracht inderdaad
een surplus van 1 kruiser, 4 jagers en 6 on
derzeebooten, waarvan 2 'onderzee-mijnen-
leggers. Indien dit sürplus ter plaatse aan
wezig is, dan is de vloot van twéé smaldee-
len modern materieel mét hunne 50 pCt.
aanvulling, bij vérlies oï'herstelling en revi
sie, mits voorzien pijnde van aanwezige af
gerichte bemanningen, een zeer belangrijke
gevechtskracht, welke, gelet op de strategi
sche ligging van ons Ned.-Indië en de onzet-
tend lange verbindingslijnen, zoowel naar
Japan als tot de oostoevèrs van den Pacific,
eenen aanvaller ook t;a;v: zijn meest kwets
bare zijde, n.1. zijn'handélstrafiek, tot ernstig
nadenken zal nopen, hem tot krachtsverdee-
ling zal dwingen en de onzen door plaatse
lijke bekendheid in de vele zee-engten, s' i-
ten én baaien in het vöordeel zal brengen.
Nu moeten wij voorop stellen, dat van dat
reserve-materieel al present is- de prachtige,
plm. 6500 tons kruiser. „De Ruyter" met ge
schut van 15 C.M., groote snelheid en be
hoorlijke pantserbescherming, verder zijn er
van deze materieel-reserve op stapel de twee
onderzeebooten-mijnenleggers, terwijl er' be
halve de kruiservliegtuigen groote zeevlieg
tuigen en groot-afstand zeebommenwerpers,
zij het in nog onvoldoenden getale, aanwezig
zijn.
Er zijn verder een viertal actueele zaken
t.a.v. de vloot, aannemende dat elkeen het
er over eens is, dat het zwaartepunt der
vloot geheel in Azië ligt .en Europeesch Ne
derland slechts .de rol van supporter speelt
inzake opleiding, rust, herstellingen van
groote beteekenis enz.
Die zaken zijn:
De harmonische vloot; de vraag in
zake zwaarte en dracht van geschut; de
strijd tusschen de vloot met kruisers-
steun versus die alieen met klein ma
terieel en vliegtuigen, het personeels
vraagstuk.
De harmonische vloot is die, welke in zich
zelf in juiste verhouding en alle middelen
heeft om'den strijd op te nemen, de even
knie dus van hetgeen de landmacht een
groote eenheid noemt.
De Nederlandsche marine-autoriteitheeft
een gelukkige hand gehad. Wanneer dan ook
de commissie-Kan eveneens de harmonische
vloot, dus met kruisers, noodig achtte, maar
in de kleinst mogelijke meerderheid alleen
om geldelijke redenen de kruisers wil af
schaffen, ten bate van het viegtuig, dan be
hoefde dit vraagstuk er thans zeker geen
meer te zijn, nu wij drie uitmuntende krui
sers en één leider-kruiser op stapel hebben,
terwijl er een tweede in voorbereiding is.
De les van de Zeven Provinciën.
Ik moet er verder op wijzen, dat het per-
soneelvraagstuk met de opleiding in Neder
land, de noodzakelijkheid .om volgens een
vast systeem te wisselen (turnregeling ge
noemd) en ten slotte de les der Zeven Pro
vinciën t.a.v. het te véél aan inlandsche sche
pelingen ter harte te nemen, een uiterst
moeilijk probleem is voor een imperiale
vloot, dat is, voor een staajsmarine, welke
over de geheele wereld de rijkseenheid
moet demonstreeren.
Maai' daar staiat tegenover, dat het inge-
JiadiapcOQ-Uutlma
0
Woensdag 14 April.
HILVERSUM, 301 M. (VARA-uitz.)
8.Gr.pl. 9.30 Kookpr. 10.
VPRO-morgenwijding. 10.20 Cause
rie over de geschiedenis van de
Ned. Arbeidérsbeweging en gr.pl.
11.RVU.: De juiste kleuren in
onze wonig, causerie 11.30 Heeft
de werklooze belang bij de vakbe
weging? causerie. 12.1.45 VARA-
orkest en gr.pl. 2.Gr.pl. 2.30
Voor de vrouw. 3.Voor de kin
deren. 5.30 De Ramblers. 6.05 Ox>
gelspel. 6.30 RVU.: Gedachtencom-
plexen uit dezen tijd, causeriè. 7.
Zang. .7.30 VPRO: Vrijz. Protestan
tisme Internationaal, causerie. 8.
Herh. SOS-ber. 8.03 ANP-ber.,
Vara-Varia. 8.15 Gr.pl. 8.30 VARA-
Grootorkest en soliste. 9.30 Fragm.
VARA-maandrevue's. 10.ANP-
ber. 10.05 be Ramblers. 10.30 De
Flierefluiters, soliste en gr.pl. 1*1.30
—12.— Gr.pl.
HILVERSUM, 1875 M. (NCRV-
uitz.) 8.Schriftlezing, meditatie,
gewijde muziek. 8.30 Gr.pl. 9.30 Ge-
lukwenschen. 10.30 Morgendienst.
11.Ensemble v. d. Horst. 12.
Ber. 12.15 Gr.pl. 12.30 Vervolg con
cert. 1.30 Gr.pl. 2.Orgelspel. 3.
Chr. lectuur. 3.30 Viooldüetten.
4.30 Felicitaties. 4.455.45 Kinder
uur. 6.Landbouwhalfuur. (6.30
Onderwijsfonds v. d. Scheepvaart:
Causerie over het Binnenaanva-
ringsregl. en stoommachines). 7.
Ber. 7.15 Vacantieplannen, causerie.
7.30 Gr.pl. 7.45 Rep. 8.— ANP-ber.,
'herh. SOS-ber. 8.15 Arnh. Orkest
ver. en soliste. 9.De catechesatie,
causerie. 9.30 Verv. concert. 10.20
ANP-ber. 10.25 Schaakcursus. 10.40
—12.Gr.pl. Hierna Schriftlezing.
DROITWICH, 1500 M. 11.05 Orgel
spel. 11.35 Dansmuziek, gr.pl. 12.05
One Man's Meat, causerie. 12.20 Het
BBC-Midland-orkest en solist. 1.20
Het Birminghamsch' Hippodrome-
orkest. 2.20 Gr.pl. 3.05 Het Metro
politan Politie-orkest. 3.50 Piano
voordracht. 4.20 Vesper. 5.10 Het
MacArthur kwintet. 5.35 Het BBC-
dansorkest. 6.20 Ber1. .6.40 Fransche
causerie. 7.Pianovoordracht. 7.20
.Willie Lewis en zijn Band. 8.05 Het
BBC-.Symph.-orkest. 9.Ber. 9.20
Verv. concert. 10.10 Het BBC-
O
Qé» (B© O® ©O QO 00$
Theater-orkest en soliste. 1-1.—
Zang. 11.20 Het BBC-dansorkesï.
.11.5012.20 Jazzmuziek (gr.pl.)
RADIO PARIS. 1648 M. 6.10 en 7.20
en 9.20 Gr.pl. 11.20 Colonne-orkest
en zang. 2.20 Orkest, koor en solis
ten. 4.5Ó Pianovoófdracht." 7.25 Ri-
goletto, opera.
KEULEN, 456 M. 5.50 West-
duitsch Kamerorkest. 7.50 Gr.pl.
11.20 Orkestconcert. 12.35 Landes-
órkëst Góuw Baden en solisten.
3.50 Omroeporkpst. 5.40 Zang. 6.20
Omroeporkest. 7.35 Kohlé -und Erz
- Stahl und Eisen, rijksuitz. 8.05
Omroepkleinorkest. 9.55—11.20 Om-
roepkleinoxkest.
BRUSSEL, -322 en 484 M. 322 M.:
11.20 Gr.pl. 11.50 Kleinoi'kest. 12.30
Omroepdahso'rkesi 12.50—1.20 Gra-
mofoonplaten, 5.20 Zang. 5.35 Gripl.
5.50 Zang. 6.20 Gr.pl. 7.20 Omroep-
symph.-orkest. 9.30—10.20 Dansmu
ziek (gr.pl.) 484 M.: 11.20 Gr.pl.
11.50 Ömroepdansorkest. 12.30
Rleinorkest. 12.50—1.20* Gr.pl. 4.25
Pianovoordr. 4.40 Radiotooneel.
4.55 Pianovoordracht. 5.10 Zang.
5.25 Gr.pl. 5.35 Kleinorkest. 7.20
Variété-progr. 9.30—10.20 Ömroep
dansorkest.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7 30 Muz. causex-ie. 8.05 Kohle und
Erz - Stahl und Eisen, rijksuitz. 8.35
Blaasconcert. 9.20 Ber. 9.50 Kwar-
tetconcert. 10.05 Weerber. 10.20—
11.20 Fr. Weber's dansorkest.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Hilversum.
Lijn 3: Keulen 8.9.50, D.sender
9.50—11.05, Lond. Reg. 11.05—11.20,
Keulen 11.20—12.20, Brussel (VI.)
12.20—12.35, Lond. Reg. 12.35—
14.20, Parijs R. 14.20—16.20, Lond.
Reg. 16.2017.10, Brussel Fr. 17.10
—18.20, Keulen 18.20—19.05, Praag
19.05—19.25, Parijs R. 19.25—24.—.
Lijn 4: Brussel VI. 8.—8.20, Di
versen 8.208.50, Parijs R. 8.50
9.35, Hamburg 9.3510.35, Droit-
wich 10.35—11.35, Lond. Reg. 11.35
—12.20. Droitwich 12.20—18.20,
Brussel Fr. 18.2018.40, Droitwich
18.40—24.—. V
Lijn 5: Diversen. Q
wikkelde systeem der moderne schepen uit
stekende bemanning noodig maakt, wil het
niet evenzeer waax;deloos zijn als betonstel-
lingen zonder verdedigers, zooals dr. Colijn
destijds in 1936 verklaarde. De staat behoeft
steeds haar afgerichte bemanning; haar re
serve-materieel zonder afgerichte beman
ning is geen resex've, want een vernietigd
schip gaat met zijn bémanning naar den kel
der".
Slechts een steeds aanwezig déél van
parate mankracht is afdoende in Europa,
de aanwezige en aanstonds te mobilisee-
ren vloot in Azië.
Naar het eèrlyke woord van dr. Colijn
in 1936 in de Eerste Kamer is er nood.
In T9141918 zijn er velen in Amsterdam
vereenigd geweest in een club de Vader-
landsche Club waaruit ook leidende man
nen uit Amsterdam zich wilden opgeven
voor directe dienstneming en dus het lijf
tot pantser voor het vaderland wilden stel
len.
Schoone dynamische gedachte, die ook
mijn ouden vriend dr. de Visser en zelfs
den grooten Lohman deden zeggen: „Ik zou
nu nog een geweer willen opnemen
En toch.,., dit is in oorlogstijd slechts een
schoone geste. Het vaderland vraagt veel
meer van u allen, het vraagt reeds'thans uw
volledige medewerking aan de rijksweer
kracht, waarvan alle componenten gelijk
waardig en onmisbaar zijn, mits* zij werke
lijk gericht zijn op de totale weerkracht van
het vaderland, uwe belangstelling en mede
werking voor de rijkseenheid van het ge
heele imperium, voor het tegengaan van de
z.g. ethische ontbindende factoren, speciaal
ook in Aziatisch Nederland, uw plaats in de
bestrijding van het saron-communisme onzer
litteratuur en vele onzer verslapte kringen.
Zeker de militaire weermachtselementen
nemen hierin een bijzondere plaats in.
Burgemeester van Maastricht.
De burgemeester van Lisse, dr. baron
van Wijnbergen, komt ernstig in
aanmerking.
In de vacature-mr. Van Oppen, als
burgemeester van Maastricht, zou
naar wij vernemen zeer ernstig in
aanmerking komen de burgemeester 'vam-
Lisse, de heer dr. S. F. A. C. M. baron,
van Wijngaarden, sinds 1931 höofd dier
gemeente.
Mede komt in aanmerking de burge
meester van Sittard, de heer M. W. J.
Coenders. (Hbld.)
WIJZIGING DIENSTPLICHTWET.
Het maritieme defensieplan.
Blijkens de Memorie van Antwoord in
zake het wetsontwerp tot wijziging van de
dienstplichtwet erkent de regeering, dat op
het oogenblik in de Europeesche wateren-
feitelijk over té weinig bruikbare eenheden
der Koninklijke Marine wordt beschikt.
Worden de plannen der regeering uitge
voerd, dan zullen in de toekomst echter
steeds een kruiser en een leader met een
twee- a drietal jagers in Nederland aan
wezig zijn, waardoor de zich thans voor
doende moéilijkheden van organisatorische:!
aard niet meer zullen voorkomen.
Het overbrengen van de volledig bemande
materieel-reserve naar Indië met daarnevens
aanvulling van de vloot in Europa, mede op
dat hier de opleiding kan blijven geschie
den, zou in wezen een uitbreiding van de
vloot boven die der regeeringsplannen met
ten minste een kruiser, drie jagers en vier
enderzeebooten beteekenen. Deze uitbrei
ding zou ten gevolge hebben een verhooging
van ongeveer 7' millioen van de jaarlijksehe
begrooting voor den aanbouw en instand-
233. Zo hoorden ze niet dat de dokter
een gat in de vloer van de hut hakte,
waardoor het gezelschap naar buiten kon
vluchten. Nu moesten ze nog wachten,
tot de duisternis viel.
234. Inmiddels had men Tonny ook niet
met rust gelaten. Een der soldaten echter,
die het verhaal van dokter Bergman over
den koelie met het pak niet geloofde,
wist den koelie.in te halen. Hij vroeg wat
er in het pak zat en nu liet de koelie den
soldaat een pak zien waarin tapijtjes wa
ren geborgen.